Refutatio Omnium Haeresium (= Philosophumena)

ἔστι δἐ οὗτος ὁ ὑλικὸς ἄνθρωπος οἱονεὶ κατ΄ αὐτοὺς πανδοχεῖον ἢ κατοικητήριον ποτὲ μὲν ψυχῆς μόνης, ποτὲ δὲ ψυχῆς καὶ δαιμόνων, ποτὲ δὲ ψυχῆς καὶ λόγων, οἵτινές εἰσι λόγοι ἄνωθεν κατεσπαρμένοι ἀπὸ τοῦ κοινοῦ τοῦ πληρώματος Καρποῦ καὶ τῆς Σοφίας εἰς τοῦτον τὸν κόσμον, κατοικοῦντες ἐν (σώμα)τι χοϊκῷ μετὰ ψυχῆς, ὅταν δαίμονες μὴ συνοικῶσι τῇ ψυχῆ.

τοῦτό ἐστι, φησί, τὸ γεγραμμένον ἐν τῇ γραφῆ· »τούτου χάριν κάμπτω τὰ γόνατἀ μου πρὸς τὸν θεὸν καὶ πατέρα καὶ κύριον τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἵνα δῴη ὑμῖν ὁ θεὸς κατοικῆσαι τὸν Χριστὸν εἰς τὸν ἴσω ἄνθρωπον«, τουτέστι τὸν ψυχικόν, οὐ τὸν σωμτικόν, | »ἵνα ἔξσκύσητε νοῆσαι, τί τὸ f. ν βάθος‘, ὄπερ ἐστὶν ό πατὴρ τῶν ὁλων, »καὶ τί τὸ πλάτος‘, ὅπερ ἐστὶν ὁ σταυρός, ὁ τοῦ ὅρος τοῦ πληρώματος, ἢ »τί τὸ [*](1 Gen. 3, 20, vgl. zu S. 88, 20—3 Gal. 4, 26, vgl. zu S. 158, 12 — 4 Apoc. 21, 2 — 6f Job. 8, 39 — 9 Gen. 2, 7 — 11f vgl. Clem. Exe. 51, 1 S. 123, 17 St.; Iren. I 5, 5 S. 49 H, — ἔσω ἄνθρωπος] Bousset, Kyrios Christos S. Epiktet und das N. T. S. 115ff — 14ff Valentin bei Clemens Strom. II 114 S. 175, 6ff St. καί μοι δοκεῖ ὅμοιόν τι κάσχειν τῷ πανδοχείῳ ἡ καρδία .... πολλῶν οὖσα δοιμόνων οἰκντήριον; Demokrit Fr. 171 D. ψυκὴ οἰκητήριον δαίμονος. aucli Clemens Exe. a. a. O., oben S. 136, 19 — 20—22. 23—25 Ephes. 3, 14. 16—19, freie Paraphrase vgl. Bousset, ZnW XIV 274) [*](1 ζώντων Bernays: ξώων τῶν Ρ 2 λόγους Gö.: λόγος Ρ Möller S. 436) <καὶ> οἵτινες Cruice 4 ἐστὶν κοινωνὸς Ρ, verb. Scott Bansen 5 <δὲ> καὶ Cruice 6 Αβρὰμ Ρ 9 > Ζ. Τ. Hss. LXX, doch s. S. 139, 30 und Clem. Exe. 50, 1 S. 123, 6 St. 12 f ὀ ὐλικός ἐστιν φθαρτός Bunsen 12 ὄ] ῴ We. έστιν <ὁ> Gö. 13 καὶ ὅλος We. ἀτέλειος ö., τελέως Μiller κατ᾿ αὐτοὺς > Cruice 22 ἡμῖν 25 ἤ] καὶ We.)

διὰ τοῦτο »ψυθχικός« φησίν, »ἄνθρωπος οὐ δέχεται τὰ τοῦ πνεύματος τοῦ θεοῦ· μωρία γὰρ αὐτῷ ἔστι«. μωρία δέ φησίν, ἐστὶν ή δύναμις τοῦ δημιουργοῦ. μωρὸς γὰρ ἦν καὶ ἄνους καὶ ἐνόμιξεν αύτὸς δημιουργεῖν τὸν κόσμον, άγνοῶν, ὅτι πάντα ἡ Σοφία, ἡ μήτηρ, ἡ ὀγσοὰς ἐνεργεῖ αὐτῷ πρὸς τὴν κτίσιν τοῦ κόσμου οὐκ εἰδότι.

Πάντες οὐν οἱ προφῆται καὶ ὁ νόμος ἐλάλησαν ἀπὰ τοῦ σημιουγρυοῦ, μωροῦ λέγει θεοῦ, μωροὶ οὐδὲν εἰότες. διὰ τοῦτο, φησί, λέγει ὁ σωτήρ· πάντες οἱ πρὸ ἐμοῦ ἐληλυθότες κλέπται καὶ λῃσταί εἰσι«. καὶ ὁ όπόστολος· τὸ μυστήριον ὄ ταῖς προτέραις γενεαῖς οὐκ ἐγνωρίαθη«.

οὐδεὶς γάρ, φησί, τῶν προφητῶν εἴρηκε περὶ τούτων οὐδέν, ὧν ἡμεῖς λέγομεν· ἠγνοεῖτο γὰρ πάντα ἅτε δἠ ἀπὸ μόνου τοῦ δημιουργοῦ λελαλημένα. ὅτε οὖν τέλος ἔβλαβεν ἡ κτίσις καὶ ἴδει λοιπὸν γενέσθαι »τὴν ἀποκόλυφιν τῶν υἱῶν τοῦ θεοῦ«, τουτέστι τοῦ δημιουργοῦ, τὴν έγκεδαλυμμένην, ἠν, φησίν, ἐγκεκάλυπτο ὁ ψυχικὸς ἄνθρωπος, καὶ εἶχε κάλυμμα ἐπὶ τὴν καρδίαν«.

ὁπότε οὖν ἔδει ἀρθῆναι τὸ κάλυμμα καὶ ὀφθῆναι ταῦτα τὰ μυστήρια, γεγέννηται ὁ Ἰησοῦς διὰ Μαρίας τῆς παρθένου κατὰ τὸ εἰρημένον· Πνεῦμα ἄγιον ἐπελεύσεται ἐπὶ σέ« — πνεῦμά ἐστιν ἡ Σοφία — »καὶ δύναμις ὐφίστου ἐπισκιάσει σοι« — ὕφιστός ἐστιν ὁ δημιουγυός — διὸ τὸ γεννώμενον ἐκ σοῦ ἅγιον κληθήσετα«.

γεγέννητγαι γὰρ οὐκ ἀπὸ ύωίστου μόνου, ὥσπερ οἱ κατὰ τὸν Ἀδὰμ κτισθέντες ἀπὸ μόνου ἐκτίσθησαν τοῦ ὺφίστου, τουτέστι τῆς σοφίας καὶ) τοῦ δημιουργοῦ· ὁ δὲ Ἰησοῦς ὁ καινὸς ἄνθρωπος, ό ἀπὸ Πνεύματος ἁγίου <καὶ ὑψίστου>, τουτέστι τῆς Σοφίας καὶ τοῦ δημιουργοῦ, ἴνα τὴν μὲν πλάσιν καὶ κατασκευὴν τοῦ σώματος αὐτοῦ ὁ δημιουργὸς καταρτίσῃ, [*](1 Ι Κοr. 2, 14, Iren. I 8,3 —3—6 vgl. S. 162, 5ff — 7 Matth. 11, 13; Luk. 16, 16 — 9 Joh. 10, 8 πάντες ὅσοι ἦλθον πρὸ ἐμοῦ κλέπται εἰσὶν καὶ λησταί vgl. Zahn, Gesch. des Kanons I 732 1 — 9ff vgl. Clemens Strom. 1 81 S. 52, 24 tf St. — lOf Rom. 16, 25 κατὰ ἀποκάλυψιν μυστηρίου χρόνοις αίωνιοις σεσιγημένου Ephes. 3, 4.5 ἐν τῷ μυστηρίῳ τοῦ Χριστοῦ, δ έτέραις γενεαῖς οὐΚ ἐγνωρίσθη vgl. Κοί. 1, 26 — 14 f Röm. 8, 19 ἠ γὰρ άποκαραδοκία τῆς κτίσεως τὴν ἀποκάλυψιν τῶν υἱῶν θεοῦ ἀπεκδέχεται vgl. VII 25, 5 — 16f II Kor. 3, 15 κάλυμμα ἐπὶ τὴν καρδίαν αύτιῶν κεῖται 16 περιαιρεῖται τὸ κἀλυμμα — 19 Luk. 1, 35 — 24 καινὸς ἄνθρωπος Ephes. 2, 15. 4, 24) [*](8 οἰδότγες Ρ 12 hinter πάντα ücke ö. 18 γεγένηται Ρ 21 γεγένηται ρ Ρ 22 μόνου1 Gö.: μόνον Ρ 23 ύψίστου <ἀλλ᾿ ἀπὸ τοῦ πνεύματος ὑψίστου>, τουτέστι τῆς σοφίας κτλ. und Ζ. 24 δὲ > Bernays τῆς > Miller 24 ὁ3 > Klost. 24 f < > We., vgl. S.)