Panarion (Adversus Haereses)

ποῖον γὰρ »τὸ κολλάμενον« ἕτερον »τῇ πόρνῃ« καὶ πλησιάζον καὶ σὰρξ μετ᾿ αὐτῆς κατὰ τὴν σύνερξιν τῶν μελῶν καὶ τὴν κοινωίαν μία γιγνόμενον παρὰ τοῦτο τὸ οῶμα τὸ ἔξω, δι᾿ οὗ ταῦτα πάντα πληροῦνται τὰ πρὸς μῖξιν καὶ ἔκκαυσιν ἁμαρτήματα;

ὅθεν καὶ »πᾶν ἁμάρτημα ὃ ἐὰν ποιήσῆ ἄνθρωπος ἐκτὸς τοῦ σώματός ἐστιν, ὁ δὲ πορνεύων εἰς τὸ ἴδιον σῶμα ἁμαρτάνει.«

τῦφος μὲν γὰρ καὶ ἀπιστία καὶ θυμὸς καὶ ὑπόκρισις ψυχῆς ἁμαρτήματα, πορνεία δὲ καὶ οἶστρος καὶ τρυφὴ σώματος· μεθ’ ὧν οὔτε ψυχὴ πρὸς ἀλήθειαν ἀναπτήσεται οὔτε σῶμα σωφροσύνης ὑποταχθήσεται δόγμασιν, ἀλλὰ ἄμφω διολισθήσουσι τῆς βασιλείας τοῦ Χριστοῦ.

καὶ τοίνυν εἶ τὰ σώματα ἡμῶν ἐν ἁγιασμῷ διακρατούμενα »ναός ἐστι τοῦ ἐν ἡμῖν οἰκοῦντος πνεύ- [*](11 f IKor. 6, 16 — 15 I Kor. 6, 18 — 21 I Kor. 6, 19) [*](M U S 1 ἢ οὐκ οἴδατε ὅτι] καὶ Μ (vgl. Z. 2) 2 μίαν + ἢ οὐκ οἴδατε ὅτι Μ | δὲ < Μ 3 ἂν M | ποιήσῃ *, vgl. Ζ. 15] ἁμαρτήση MU 6 γὰρ < S 7 οὗν] ἄρα γε (vor δοξάσατε) Μ aber S | ὑμῶν + u. an eurem Geiste, welche sind Gottes S 8 πρόσχες M U | γὰρ <U | ὅτι <S 8f τῷ νόμῳ. . . <ὑποτάσσεσθαι> Bonwetsch nach S] τὸν νόμον MU 9 ἐὰν καθαίροιτο] reinigend S 10f τῆς—παρατριβαῖς] alle Lüste des Fleisches S 10 χραινώμενον Μ 11 vor Ὁ ἀπόστολος + διὰ U | ἀπεφθέγξατο *] ἀνεφθέγξατο Μ διεφθέγξατο U | τὸ] τῶ Μ 12 ἕτερον <S | καὶ πλησιάζον <S 12f τὴν σύνερξιν—μελῶν καὶ <S 13 σύνερξιν] ζεῦξιν U | μελῶν] μελλόντων Μ | μία Jahn] μίασμα Μ μίαν U 13f μία—τὸ ἔξω] ein Leib seiend S 14 ταῦτα <S | πάντα ταῦτα U | πληροῦται U 14f τὰ—ἁμαρτήματα] Begierden der Vereinigung S7 14 ἔκκαθσιν] ἔκλυσιν Μ 15 ἁμαρτημάτων Μ 16 ἁμαρτάνει + indem er Schmutziges und Unreines tut S 18 καὶ οἷστρος <S 19 σῶμα <U | δόγμασιν] διδάγμασιν Μ <S 20 διολίσθωσαν Μ διολισθήσωσι U 21 ὑμῶν Μ | ἐν1 <S)

·ὁ «ό γὰρ έγείρας Χριστὸν ὲκ νεκρῶν ξωοπιήσει« φησί »καὶ θνητὰ αώμτα ύμῶν διὰ τοῦ ἀνοικοῦντγος αύτοῦ πνεύματος ὲν ύμῖν«, »iva τὸ θνητὸν τοῦτο ἐνδύσηται τὴν ἀθανασίαν καὶ τὸ φθαρτὸν τὴν ἀφθαρσίαν, νῖνκός τε καταποθῇ ὁ θάνατος«.

οὐ γὰρ περὶ διελάμβανεν καθ᾿ ήμᾶς ὲνταῦθα οώματος ὁ ἀπόστολος, ἀλλὰ περὶ τούτου τοῦ ἀποθνήσκοντος καὶ νεκρουμένου, δι' οὖ καἰ πορνεῦ σαι καὶ άλλως ὰμαρτῆσαι δυνατόν.

54. Ἐὰν δὲ διαφορὰν εἶναι σώματος πρὸς σάρκα ὐποτγοπάξωσιν ίνα δὴ καὶ ταῦτα αὐτοῖς ὲπιτπέψωμεν λογικεύεσθαι) καὶ σῶμα μὲν ἄλλο νομίξοιεν, οἶον αὐτῆς τῆς φυχῆς <τὸ ἴδιον>, ὅ μὴ βλέπεται, αἀρκα δὲ τοῦτο τὸ ε͂ζω τὸ βλεπόμενον, λεκτέοv, ὡς οὐ μόνον ὁ Παῦλος καὶ οί προφῆται σῶμα γιγνώσκαυσι τὴν σάρκα ὸνομάξεσθαι ταύτην, άλλλὰ καὶ ἄλλαι Ε; φιλόσοφοι, παρ' οἶς δὴ μάλιστα καὶ ή τῶν ὸνομάτων ἀκρίβεινα παρατετήρηται.

τετήρηται. αὰρξ γὰρ ὅλως, εὶ βούλονται καὶ περὶ τούτγων ἐπιστημόνως ἐπισκέφασθαι, πᾶς ὁ ογκξος οὖτος τοῦ σκηνώματος ήμῶν κυρίως οὺ λέγεται, ται, ἀλλά τι μέρος τοῦ ὁλου, καθάπερ ἤ ὸστᾶ ἢ ωεῦρα ἢ φλέβες, σῶμα δὲ τὸ ὄλον οθεν καὶ ἰατροί, οἴ δή καὶ περὶ φύσεως σωμάτων δυσρίγως διειλήφααι, σῶμα γιγνώσκουσι τοῦτο τὸ βλεπόμενον.

ἀλλὰ καὶ ὁ Πλάτων καὶ αὺτὸ <τὸ σῶμα> σῶμα καὶ αὐτὸς επίσταται. ἐν γοῦν τῷ Φαίδωνι ὁ Σωκράτης «ἄπα μὴ ἄλλο τι τὸν θάνατον ἠγούμεθα εἶναι« ἔφη »ἤ [*](1 I Kor. 6, 13 — 1f I Kor. 6, 15 -- 2f I Kor. 15, 50 — —5 Rom. 8, 11 — 5 I Kor. 15, 53ff — 22 Phaedon 64C) [*](M U S 1 τὰ] alle S | τοῦ σώματος < S 2 τῶ2 < Μ | θείῶ] Gottes S < Μ Ι κληρονομήσετε M 2f κληρονομῆσαι δύθναται δύναται] ist ürdig 3 τοῦ θεοῦ) Christi S 4 φησί < S Ι ὑμῶν] unsere S 5 ὑμῖν] uns S 5f ἀθανασίαν — φθαρτόν < S 7 καθ᾿ ἡμᾶς*] καθ῾ ὑμᾶς Μ < Us | < S 8 τούτου τοῦ + καὶ U | καὶ νεκρουμένου < S | δἱ ού] welcher S 9 ἄλλως ἁμαπρῆσαι * nach S] ἀσεληῆσαι Μ U 10 ὑποτοπάξωσιν] sagen S 11 αὐτοὺς M | λογικεύεσθαι] auszusagen S 12 <τὸ ἴδιον> * nach S | vor ὄ μὴ + sage ich S 14 γινώσκουσι U | ταύτην < S | < S 14f <ἔξωθεν> * nach S 15f παρ’ οἷς — παρατετήρηται < + Ε; * | εἰ — ἐπισκέψασθαι < S | βούλοιντο U 17 οὖτος — des Leibes S) κυρίως < S | οὐ < M 17f λέγεται] ßen sie 18 ἀλλὰ] ἀλλ' οὐ M | τοῦ ἄλου < S | ἤ φλέβες < S | φλέβας M 19 δὴ — διειλήθασι < S 20 γινώσκουσι ΜU nennen S 21 καὶ αὺτὸ τοῦτο τοῦτο < <τὸ σῶμα> * nach S | ἐπίσταται] nennt S)

ὁ γάρ Μωυσῆς ὁ μακάμος (ἥκομεν γὰρ ὲπὶ τὰς κυριακὰς ἤδη γραφά) οὺ τοῦτο ὀνομάξειν ἐπίσταται, ὅ βλέπομεν· »καὶ πλυνεῖ τὰ ίμάτια« λέγνων ἐν τοῖς καθαπισμοῖς ὁ ἐπιμαύσας τοῦ ἀκαθάρτου »καὶ λούσεται τὰ σῶμα ὔδατι« »καὶ ἀκάθαρτος ἔσται ἕως ἐσπέρας῀ τί δὲ καὶ ὁ Τώβ;

οὐ σῶμα ἐπίσταται καὶ αὐτὸς τοῦτο τὸ νεκρούμενον καλεῖν, »φύθρεται δὲ μου τὸ σῦμα ὲν σαπρίᾳ ακωλήκων« λέγων;

ἀλλὰ καὶ ὁ Σολομῶν ὅτι »εὶς κακὸτεχνον φυχὴν οὐκ εἰσελεύσται σοφία, αὐδὲ κατοικήσει έν σώματι καταχρίῳ ἀμαρτίας«/ καὶ ὲν Δαντὴλ ἐπὶ τῶν μαρτύτων »οὺκ ἐκυρίευσεν αύτῶν τὸ πῦρ σώματος« λέγεται, »καὶ ἡ θρὶξ τῆς κεφαλῆς αὐτῶν οὐκ ἐφλονᾶτε καὶ ὁ κύριος ὲν τῷ εὐαγγελῳ »διὰ τοῦτο λέγω ύμῖν·

μὴ μεριμνᾶτε τί φάγητε ἢ τί ενδύσηθε. αὐχὶ ἡ φυχὴ πλεῖοόν έστι τῆς τροφῆς καὶ τὸ σῶμα τοῦ ένδύματος;«

καὶ ὁ ἀπόστολος δὲ »μὴ οὖν βασιλενέτω ἡ ἀμαρτία ἐν τῷ θνητῶ ύμῶν σώματι« λέγων, σῶμα γινώσκειν öxo ὅ περικείμεθα ουνίστησιν, καὶ πάλιν »εὶ δὲ τὸ πνεῦμα τοῦ ἐγείραντος Ιησοῦν αἰκεῖ ὲν ὐμῖν, ὁ ἐγείρας Χριστὸν έκ νεκρῶν ξωοποιήσει καὶ τὰ θνητὰ ώματα ὐμῶν« καὶ πάλιν »ἐὰν εἴπῃ ὁ πούς·

ὄτι οὐκ εἰμὶ χείρ, ούκ εἰμὶ έκ τοῦ σώματος οὐ παρὰ τοῦτο οὺκ ἔστιν ἐκ τοῦ σώματο«, καὶ πάλιν »καὶ μὴ ἀσθενήσας Ἀβραὰμ τῆ πίστει οὐ κατενόησε τὸ ἐαυτοῦ σῶμα νενκρωμένον«. καὶ πάλιν »τοὺς γὰρ ἄπαντας ἡμᾶς φανερωθῆναι δεὶ [*](5f Lev. 14, 9. 47 — 8 Hiob 7, 5 — 9–11 Weish. Sal. 1, 4 — 11 f Dan. 3 13 Matth. 6, 25 — 15 Rom. 6, 12 — 17–19 Rom. 8, 11 — 19f I Kor. 12, 15 21f Rom. 4, 19 — 22–S. S. 486, 2 II Kor. 5, 10) [*](M U S 1 <τὴν> Dind. 1 — 3 καὶ eivat — σώματος < S 1 <τὸ> ἑαυτὸ < M 3 <ἀπὸ> Dind. | γάρ τοι] aber S 4 ἤκωμεν MU ξειν *] ὀνομάξεσθαι ἐπίσταται MU nennt er S Ι βλέπομεν nach S Bonwetsch] λέγομεν Μ U | τὰ ίμάτια] seine Kleider S | λέγων — καθαρισμοῖς < S 6 αὐτοῦ + αὐτοῦ U 7 τί δὲ < S 8 ἐπίσταται . . . er S Ι καὶ αὐτὸς < S ] καλεῖν] ὄ καλεῖ M 9 Σαλομὼν M 10 αώματι U | καταχρίω < S 11 ἐν τῷ — μαρτύρων] damit S 12f — ἐφλογίσθη] die Flamme S 13 διὰ τοῦτο — ὑμῖν < S 14 τί φάγητε ἢ < 14f οὐχὶ — ἐνδύματος < S 15 καὶ . . δὲ < S 16 16f λέγων λέγων 17f εἰ δὲ τὸ — οἰκεῖ ἐν ὐμῖν < S 18 ἐκ νεκρῶν < S 19 — 22 — νενεκρωμένον < S 21 καὶ < U | οὐ < U 22 πάντας U | δεὶ <Μ)

ἡ δὲ παρουσία τοῦ σώματος ἀσθενής«, καὶ πάλιν »οἶδα ἄνθρωπον ἐν Χριστῷ πρὸ ἐτῶν δεκατεσσάρων, εἴτε ἐν σώματι οὐκ οἶδα εἴτε ἐκτὸς τοῦ σώματος οὐκ οἶδα« καὶ πάλιν »οὕτως ὀφείλουσιν οἱ ἄνδρες ἀγαπᾶν τὰς ἑαυτῶν γυναῖκας, ὡς τὰ ἑαυτῶν σώματα«, καὶ πάλιν »αὐτὸς δὲ ὁ θεὸς τῆς εἰρήνης ἀγιάσαι ὁμᾶς ἡλοτελείς, καὶ ὁλόκληρον ὑμῶν τὸ πνεῶνα καὶ ἡ ψυχὴ καὶ τὸ σῶμα ἀμέμπτως ἐν τῇ παρουσίᾳ τοῦ κυρίου ἡμῶν ’Ιησοῦ Χριστοῦ τηρηθείη«.

οἱ δέ, ἀσφαλῶς οὐ νοήσαντες τούτων οὐδέν, ἐν σάλῳ καὶ ταραχῇ φέρεσθαι τὸν ἀπόστολον ὑπέλαβον, ὡς στάσιν αὑτοῦ τὰς διανοήδεις τῶν λόγων καὶ ἔδαραν οὐκ ἐχούσας, ἀλλὰ ἀναπλεούσας ἄνω καὶ κάτω καὶ ὁμισούσας παλίμφημα, ὁτὲ μὲν τὴν σάρκα ἀνίστασθαι, ὁτὲ δὲ οὐκ ἀνίστασθα.