De materia medica

Dioscurides Pedianus

Dioscurides Pedianus. De materia medica, Volumes 1-3. Wellmann, Max, editor. Berlin: Weidmann, 1907-1914.

10 ἢ καὶ οὕτως· λαβὼν τῆς λιθαργύρου ὅσον ἂν θέλῃς καὶ εἰλήσας ἐρίοις λευκοῖς κάθες εἰς κεραμεᾶν καινὴν χύτραν, ἐπιδούς τε ὕδωρ καὶ κυάμων καθαρῶν καὶ νέων δράκα μίαν ἕψε· ὅταν δὲ οἱ κύαμοι διαρραγῶσι τό τε ἔριον μελανθῆ, ἐξελὼν τὴν λιθάργυρον καὶ ἑτέρῳ ἐνειλήσας ἐρίῳ ἐκ δευτέρου ἕψε, καθαρὸν ἐπιδοὺς ὕδωρ κυάμων τε τὸ ἴσον πλῆθος.

11 καὶ τὰ αὐτὰ ποίει τοῖς προειρημένοις τρίτον καὶ καθόλου, ἕως τὸ ἔριον μηκέτι βάπτηται, λοιπὸν κατεράσας εἰς θυίαν πρὸς δραχμὰς π´ Ἀττικὰς τῆς λιθαργύρου μεῖξον ἁλὸς ὀρυκτοῦ λίτραν μίαν καὶ λέαινε· διαλιπὼν δὲ ἐπίδος νίτρου ὡς λευκοτάτου διειμένου μεθʼ ὕδατος ὁλκὰς μζ´ καὶ πάλιν τρῖβε, ἄχρι ἂν ἡ λιθάργυρος ἱκανῶς λευκὴ γένηται, οὕτως τε κατεράσας αὐτὴν εἰς κεραμεοῦν ἀγγεῖον πλατύστομον καὶ προσεπιχέας δαψιλὲς ὕδωρ ἐάσας τε καταστῆναι, τὸ μὲν ἀπήθησον, ἕτερον δὲ ἐπιδοὺς ὕδωρ καὶ ταῖς χερσὶν ἀναταράξας πάλιν ὑποστῆναι ἄφες καὶ ἀπήθησον.

12 ἐναλλὰξ δὲ τὰ προειρημένα ποίει, ἕως καθαρὸν ἄγαν τὸ ἀπορρέον ὕδωρ καὶ γλυκὺ καὶ ἁλυκότητος ἀμέτοχον γένηται. ἐπὶ πᾶσιν δὲ κατεράσας αὐτὴν εἰς λοπάδα [*](2 EXC. Orib. XIII s. v. (ἔνιοι — γένηται).) [*](1 ἄχρις οὗ ἂν FL: ἄχρις ἂν HDi: ἄχρι ἂν οὗ E τακηροθῆ E 3 μίαν] ᾱ Di μίαν λίτραν ἁλῶν Orib. τοσοῦτο P: τοσοῦτον QDi: λίτραν Orib.: λίτραν μίαν E 4 ἀποχέαντες E ἄχρις ἂν HDi: μέχρι ἂν E λευκὸν HDi ἔτι λευκαίνεται καὶ οὕτως E 5 οὕτω HDi ὅσον θέλεις Di 6 καὶ θεὶς LDi χύτραν καινὴν Q 7 δράκαν E 8 οἵ τε E λεανθῇ Di 9 post λιθάργυρον add. καὶ ἐπιδοὺς ὅδωρ Q ἐνειλήσας E: εἰλήσας cett. 10 καθαρὸν — ὕδωρ om. Q: κύαθον ἐπιδοὺς ὅδατος Di, mg. add. H2 καὶ κυάμων τε E 11 post αὐτὰ del. δὲ E2 post προειρημένοις coll. ἐπιμελῶς ποίει καὶ δεύτερον καὶ E ἐκ τρίτου Di 12 καὶ τὸ λοιπὸν Di, at cf. D. V 89, 2 κατακεράσας F: κατερράσας H 13 ὀγδοήκοντα ⋖ ⋖ E: π Di τῆς om. Di μεῖζον PL 14 μίαν] β H διαλειπων P δὲ] τε EDi ὡε ὅτι E: πάνυ Di 15 διειλημμένον Q ἐν ὕδατι E 16 ἄχρι ἂν PE: ἄχρις ἂν reliqui ἱκανῶς om. LDi οὕτω HDi τε] δὲ EDi κατακεράσας QLA (γγίσας superscr. A2): καταγγίσας Di 17 πλατύστομον ἀγγεῖον EDi 19 τῇ χειρὶ O πάλιν ἐάσας καταστῆναι ἀπήθησον Di 20 τοῖς προειρημένοις HDi ἕως ἂν QL, ἂν om. PE 21 γλυκύτητος E 2"γένηται] ᾖ E κατερράσας H: κατακερράσας A)

61
κεραμεᾶν καινήν, ἀπηθημένου παντὸς πράως τοῦ ὑγροῦ, θὲς ἐν ἡλίῳ ἐπὶ ἡμέρας τεσσαράκοντα ὑπὸ κύνα καὶ ξηράνας χρῶ.

δοκεῖ δὲ ἡ πεπλυμένη ἁρμόζειν εἰς τὰ ὀφθαλμικὰ καὶ οὐλὰς ἀπρεπεῖς καὶ ἐρρακωμένα πρόσωπα καὶ σπίλων ἔμπλεα.

88 ψιμύθιον δὲ γίνεται οὕτως· εἰς πιθάκνην πλατύστομον ἢ κεραμεᾶν γάστραν ἐγχέας δριμύτατον ὄξος ἀπέρεισαι μολυβδίνην πλίνθον ἐπὶ τὸ στόμα τοῦ κεραμίου, προυποκειμένου καλαμίνου ῥίπου, ἄνωθέν τε αὐτῆς ἐπίρριψον σκεπάσματα πρὸς τὸ μὴ διαπνεῖσθαι τὸ ὀξος· ὡς δʼ ἂν καταρρυεῖσα διαπέσῃ, τὸ μὲν ἐπαιωρούμενον καὶ καθαρὸν ὑγρὸν ἀπηθητέον, τὸ δὲ γλοιῶδες εἰς ἀγγεῖον ἐγχυτέον καὶ ξηραντέον ἐν ἡλίῳ.

εἶτα ἀλεστέον ἐν χειρομυλίῳ ἢ λεαντέον ἄλλως καὶ σηστέον, 2 καὶ μετὰ ταῦτα τὸ λοιπὸν τοῦ στερεμνίου λεπτοποιητέον καὶ σηστέον, ἐναλλάξ τε τὰ αὐτὰ καὶ τρίτον καὶ τέταρτον ποιητέον. ἄμεινον δέ ἐστι τὸ πρῶτον ἀποσησθέν, ὃ καὶ εἰς τὰς ὀφθαλμικὰς παραλημπτέον δυνάμεις, δευτερεύει δὲ τὸ ἐχόμενον καὶ κατὰ τάξιν τὰ λοιπά.

τινὲς δὲ κατὰ μέσον τὸ ἀγγεῖον κατερείσαντες 3 ξύλον, τὸν ῥῖπον ἐπιτιθέασιν ὡς μὴ ψαύειν τοῦ ὄξους, τὸ δὲ στόμα αὐτοῦ πωμάσαντες καὶ περιχρίσαντες ἐῶσι καὶ [*](3 EXC. Orib. XIII s. v. (δοκεῖ — ἔμπλεα).) [*](5 SIM. Th. lap. 56; Vitr. VII 12; Pl. XXXIV 175 (e S. N.).) [*](5 EXC. Orib. XIII s. v. (ψιμύθιον — καδμείᾳ); cf. Gal. XII 243. Aet. II 82 Ps. Gal. simpl. s. v. cerusa.) [*](2 ἑφ᾿ ἡμέρας μ (deinde 3 litt. del. E2) E ἐπὶ om. Di μ Di post κύνα c. 7 litt. del. E2 χρῶ] ἀπόθου E 3 ἡ om. Orib.E 4 post ἀπρεπεῖς add. καὶ ἐσχαρομένας E ῥερακκωμένα E) [*](5 num. cap. ψνβ´ O: ψνη Di: 𝔮ε E tit. περὶ ψιμμιθίου HDi ψιμύθιον POrib.: ψιμίθιον E: ψιμμύθιον F: ψιμμίθιον HDi δὲ om. L 6 ἢ om. PL εἰς κεραμέαν QDi γάστραν om. Q ἀπέρεισον QLDi μολιβίνην Orib.E) [*](7 τὸ om. H κεραμέου H: ἀγγείου Orib. 8 ῥίπου καλαμίνου Orib. ῥύπου QL (ψαθίου superscr. H2): ψιαθίου EDi, cf. D, I 45, 1 9 διαπνεῖν Orib. ὡς δʼ ἂν P: ἕως ἂν E: ὡς ἂν reliqui, cf. Biaβ, Gr. d. N. T. 278 καταρρουεῖσα διαπέσῃ P: διαλυθεῖσα καταρρυῆ E: διαλυθεῖσα καὶ διαρεύσασα καταπέσῃ Orib.: διαλυθῇ καὶ συγκαταρρυεῖσα ὄιαπέσῃ HDi 10 καὶ τὸ μὲν Orib.DiH2: τὸ μὲν bis habet P αἰωρούμενον Orib. ἢ καὶ E: καὶ om. Orib. ἀπωθητέον L: ἀπήθει HDi 11 τὸ γλοιῶδες δὲ HDi εἰλυῶδες E: ἱλυῶδες Orib. ξηραντέον] θετέον E 12 ἐν om. Orib. χειρομύλωνι Q: χειρομήλωνι Di ἢ om. E ἄλλως] καλῶς Orib.E 13 καὶ (pr.) — σηστέον om. Di μετὰ δὲ ταῦτα (καὶ om.) Orib. πάλιν τὸ λοιπὸν τοῦ τελαμνίου E: πάλιν τὸ στερέμνιον Orib. 14 τε] δὲ E ταῦτα Orib.L V καὶ δ Orib. 15 πρῶτον] α´ F 16 παραβληθέον PL 17 τοῦ ἀγγείου Di ἐρείσαντες Orib.: κρεμῶσι Di 18 ξύλον addidi e Di καὶ ἐπὶ τὸ καλούμενον ῥίπον Di ῥύπον QL: τὸ πλινθίον ἢ τὸν ῥύπον E μὴ] μικρὸν QL 19 καὶ περιχρίσαντες om. Orib. ἐως P)

62
διὰ ι´ ἡμερῶν ἀφαιρούμενοι τὸ πῶμα ἐπισκοποῦνται· ὅταν δὲ διαλυθῇ, τὰ ἄλλα ποιοῦσιν ὁμοίως τοῖς προειρημένοις. εἰ δὲ ἀναπλάσαι θέλοι τις αὐτό, ὄξει δριμεῖ φυρατέον καὶ οὕτως ἀναπλαστέον καὶ ξηραντέον ἐν ἡλίῳ.

4 θέρους μέντοι ἐργαστέον τὰ προειρημένα· οὕτως γὰρ λευκὸν καὶ ἐνεργὲς γίνεται. σκευάζεται δὲ καὶ χειμῶνος, τῶν πιθακνῶν ὑπεράνω τῶν ἰπνῶν τῶν βαλανείων τιθεμένων ἢ καμίνων· ἡ γὰρ ἀναφερομένη θερμασία τὸ αὐτὸ δρᾷ τῷ ἡλίῳ. κάλλιστον δὲ ἡγητέον τὸ ἐν Ῥόδῳ σκευασθὲν ἢ ἐν Κορίνθῳ ἢ ἐν Λακεδαίμονι, δευτερεύει δὲ τὸ ἐκ Δικαιαρχίας.

5 ὀπτητέον δὲ αὐτὸ τὸν τρόπον τοῦτον· ἐπ᾿  ἀνθράκων πεπυρωμένων θεὶς ὄστρακον καινόν, μάλιστα Ἀττικόν, ἔμπασον λεῖον τὸ ψιμύθιον καὶ κίνει συνεχῶς· ὅταν δὲ τῇ χρόᾳ ἔνσποδον ὑπάρχῃ, ἀνελόμενος ψῦχε καὶ χρῶ. καῦσαι δὲ θέλων εἰς λοπάδα κοίλην λεῖον ἀπόδος, ἐπιθείς τε ἐπὶ τοὺς ἄνθρακας νάρθηκι κίνει, ἕως ἂν τὴν χρόαν ἐοικὸς σανδαράκῃ γένηται καὶ ἀνελόμενος χρῶ.

6 τὸ δὲ οὕτως σκευασθὲν σάννδυξ ὑπό τινων προσαγορεύεται. πλύνεται δὲ τὸ ψιμύθιον ὁμοίως τῇ καδμείᾳ. δύναμιν δὲ ἔχει ψυκτικήν, ἐμπλαστικήν, μαλακτικήν, πληρωτικήν, λεπτυντικήν, ἔτι δὲ πράως κατασταλτικὴν ὑπεροχῶν καὶ κατουλωτικήν, μειγνύμενον κηρωταῖς καὶ λιπαραῖς ἐμπλάστροις καὶ τροχίσκοις· ἐστι δὲ καὶ τῶν ἀναιρετικῶν.

89 χρυσοκόλλα δὲ διαφέρει ἡ Ἀρμενιακή, τῇ χρόᾳ κατακόρως [*](22 SIM. Th. lap. 26. 51; Vitr. VII 9; Pl. XXXIII 86 sq. Vitr. VII 9, 6.) [*](22 EXC. Orib. XIII s. v. (χρυσοκόλλα — πρὸ αὐτοῦ); pap. Lug. Bat. (II 245 L. (χρυσοκόλλα — ἀποδοκιμαστέον); Gal. XII 242 (unde Aet. II 81)) [*](1 διʼ ἡμερῶν libri: corr. Sar. coll. Pl. l. s. 175 2 διαχυθῇ E ποιοῦνται Orib.F 3 τις αὐτὸ ἐθέλει QDi 4 ἀναλημπτέον E 5 οὕτως PE: οὕτω reliqui 6 τῶν (pr.) om. Di τῶν ἰπνῶν τῶν E: om. PLOrib.: ἴπνων ἢ QDi βαλανείων ἢ καμίνων H 7 ἢ καμίνων om. Orib.EDi ἄνωθεν φρομένη H 9 ἢ (pr.) om. PL τὸ ἐν Κορ. E ἐν (pr.) om. QOrib. ἢ (alt.) om. L ἐν (alt.) om. HOrib. λακεδαιμονία L 10 τοῦτον τὸν τρόπον Q 11 μάλιστα Ἀττικόν om. Di καὶ μάλιστα QL ἔμπασσον Q: ἔμπλασον Orib.Di 12 ἐν τῇ χρόᾳ Orib. 13 ἔνσπονδον PH: ἔμσπονδον L ὑπάρξῃ Orib: γένηται QDi καὶ om. PL post χρῶ habet ἔστι δὲ αὐτοῦ καὶ ἄλλη καῦσις Di 14 κοίλην λοπάδα Orib.E: καινὴν λοπάδα Di ἐπιτιθείς O 15 νάρθηκα F ἕως δὲ E τῇ χρόᾳ σανδαράκῃ γένηται ὅμοιον Orib. σανδαράχῃ OLDi 16 ἀνελόμενός τε (om. καὶ) Orib. οὕτω HLDi 17 λέγεται HDi τῇ addidi ex H 18 ψυκτικὴν καὶ ἀμικτικήν· ἐμπλαστικὴν καὶ παχυντικήν· λεπτυντικὴν καὶ πληρωτικήν E 19 δὲ PE: τε reliqui πραέως E ὑπεροχῶν καὶ om. E 20 ἀπουλωτικήν E: ἐπουλωτικήν Q) [*](22 num. cap. ψνγ´ O: ψνθ Di: ʕ𝔮 E tit. περὶ χρυσοκόλλης QDi χρυσόκολλα E2 δὲ om. Orib. pap.)

63
πρασίζουσα· δευτερεύει δὲ ἡ Μακεδονιακή, εἶτα ἡ Κυπρία, καὶ ταύτης τὴν καθαράν προκριτέον, τὴν δὲ γῆς καὶ λίθων ἔμπλεων ἀποδοκιμαστέον.

πλυτέον δὲ τὴν προειρημένην οὕτως· κόψας αὐτὴν ἔμβαλε 2 εἰς θυίαν καὶ ἐπιχέας ὕδωρ τρῖβε πλατείᾳ τῇ χειρὶ πρὸς τὴν ἴγδιν εὐτόνως εἶτα ἐάσας ἀποκαταστῆναι ἀπήθησον, καὶ ἕτερον ἐπιδοὺς ὕδωρ πάλιν τρῖβε. ταῦτα δὲ ποίει ἐναλλάξ, ἕως καθαρὰ καὶ εἰλικρινὴς γένηται, λοιπὸν ξηράνας ἐν ἡλίῳ ἀποτίθεσο καὶ χρῶ.