Tetrabiblos

Ἥδη δέ τινες καὶ ἐν ἑκάστοις τούτων τῶν ὅλων μερῶν <μορίοις> ἰδιότροποι περιστάσεις ἠθῶν καὶ νομίμων ἐξηκολούθησαν. ὥσπερ γὰρ ἐπὶ τῶν τοῦ περιέχοντος καταστημάτων καὶ ἐν τοῖς ὡς ἐπίπαν κατειλεγμένοις θερμοῖς ἢ ψυχροῖς ἢ εὐκράτοις καὶ κατὰ μέρος ἱδιάξουσι τόποι καὶ χῶραί τινες ἐν τῷ μᾶλλον ἢ ἧττον ἤτοι διὰ θέσεως τάξιν ἢ διὰ ὕψος ἢ ταπεινότητα ἢ διὰ παράθεσιν, ἔτι δὲ ὡς ἱππικοί τινες μᾶλλον διὰ τὸ τῆς χώρας πεδινὸν καὶ ναυτικοὶ διὰ τὴν τῆς θαλάσσης ἐγγύτητα καὶ ἥμεροι διὰ τὴν τῆς χώρας εὐθηνίαν,

οὕτως καὶ ἐκ τῆς πρὸς τοὺς ἀστέρας καὶ τὰ δωδεκατημόρια φυσικῆς τῶν κατὰ μέρος κλιμάτων συνοικειώσεως ἰδιοτρόπους ἄν τις εὕροι φύσεις παρ’ ἑκάστοις, καὶ αὐτὰς δὲ ὡς ἐπίπαν, οὐχ ὡς καὶ καθ’ ἕνα ἕκαστον πάντως ἐνυπαρχούσας. ἀναγκαῖον οὖν, ἐφ’ ὅσον ἂν εἴη χρήσιμον, πρὸς τὰς κατὰ μέρος ἐπισκέψεις κεφαλαιωδῶς ἐπελθεῖν.

τεσσάρων δὴ τριγωνικῶν σχημάτων ἐν· τῷ ξῳδιακῷ θεωρουμένων δέδεικται διὰ τῶν ἔμπροσθεν ἡμῖν, ὅτι τὸ [*](m 59 c 16) μὲν κατὰ τὸν Κριὸν καὶ τὸν Λέοντα καὶ τὸν Τοξότην βορρολιβικόν τέ ἐστι καὶ οἰκοδεσποτεῖται μὲν προηγουμένως ὑπὸ τοῦ τοῦ Διὸς διὰ τὸ βόρειον, συνοικοδεσποτεῖται δὲ καὶ ὑπὸ τοῦ τοῦ Ἄρεως διὰ τὸ λιβικόν·

τὸ δὲ κατὰ τὸν Ταῦρον καὶ τὴν Παρθένον καὶ τὸν Αἰγόκερων νοταπηλιωτικόν τέ ἐστι καὶ οἰκοδεσποτεῖται μὲν πάλιν προηγουμένως ὑπὸ τοῦ τῆς Ἀφροδίτης διὰ τὸ νότιον, συνοικοδεσποτεῖται δὲ καὶ ὑπὸ τοῦ Κρόνου διὰ τὸ ἀπηλιωτικόν· τὸ δὲ κατὰ τοὺς Διδύμους καὶ τὰς Χηλὰς καὶ τὸν ‘γδροχόον βορραπηλιωτικόν τέ ἐστι καὶ οἰκοδεσποτεῖται μὲν προηγουμένως ὑπὸ τοῦ Κρόνου διὰ τὸ ἀπη λιωτικόν,

συνοικοδεσποτεῖται δὲ καὶ ὑπὸ τοῦ Διὸς διὰ τὸ βόρειον· τὸ δὲ κατὰ τὸν Καρκίνον καὶ τὸν Σκορπίον καὶ τοὺς Ἰχθύας νοτολιβικόν τέ ἐστι καὶ οἰκοδεσποτεῖται μὲν πάλιν προηγουμένως ὑπὸ τοῦ τοῦ Ἄρεως διὰ τὸ λιβικόν, συνοικοδεσποτεῖται δὲ καὶ ὑπὸ τοῦ τῆς Ἀφροδίτης διὰ τὸ νότιον.

τούτων δὴ οὕτως ἐχόντων, διαιρουμένης δὲ τῆς καθ’ ἡμᾶς οἰκουμένης εἰς τέσσαρα τεταρτημόρια τοῖς τριγώνοις ἰσάριθμα κατὰ μὲν πλάτος ὑπό τε τῆς καθ’ ἡμᾶς θαλάσσης ἀπὸ τοῦ ‘Ηρακλείου πορθμοῦ μέχρι τοῦ Ἰσσικοῦ κόλπου καὶ τῆς ἐφεξῆς πρὸς ἀνατολὰς ὀρεινῆς ῥάχεως,

ὑφ’ ὧν χωρίζεται τό τε νότιον καὶ τὸ βόρειον [*](2 cf. Tetrab. I 19 6 Co 58,18 ὁ γὰρ δεσποτεύων ἣλιος οὐ κυριεύει ἀνέμου τινός 17 cf. supra I 19 Ἑρμοῦ) et B-L 204) [*]( τριγωνικῶν V (in ras.) Dy τριγώνων aMS 2 δεδ. Υ Μ S ὡς δεδ. VEDy ἡμῖν om. V 888. articulum ante signornm εἰ stellarum nomina. modo omittunt modo ponunt codd., quae singula. notare taedet (Boll) 7 Ταῦρον] Ζυγὸν V (Τοῦρον V2) 10 καὶ MSy om. VαD 11 τὰς Χηλὰς] τὰ (ex τοῦ) Κριοῦ V 14 καὶ VDy om. aMS 17 μὲν πάλιν προηγ. βγ προηγ. μὲν (om πάλιν) α 18 καὶ] γ om. Vαβ 21 εἰς] εἰς τὰ V 25 ὑφ’ χωρίζεται om. V νότ. κ. τ. βόρ. VYDS βόρ. κ. τ. νότ. ΣΜγ)

τούτῳ δὲ ἀντικείμενον καὶ πρὸς νοταπηλιώτην τὸ κατὰ τὴν ‘Εῲαν Αἰθιοπίαν, ὃ δὴ τῆς Μεγάλης Ἀσίας νότιον ἂν μέρος καλοῖτο· καὶ πάλιν τὸ μὲν πρὸς βορραπηλιώτην τῆς ὅλης οἰκουμένης τὸ κατὰ τὴν Σκυθίαν, ὃ δὴ καὶ αὐτὸ βόρειον μέρος τῆς Μεγάλης Ἀσίας γίνεται· τὸ δὲ ἀντικείμενον· τούτῳ καὶ πρὸς λιβόνοτον ἄνεμον, τὸ κατὰ τὴν Ἑσπερίαν Αἰθιοπίαν, ὃ δὴ κοινῶς Λιβύην καλοῦμεν.

πάλιν δὲ καὶ ἑκάστου τῶν προκειμένων τεταρτημορίων τὰ πρὸς τῷ μέσῳ μᾶλλον ἐσχηματισμένοι τῆς ὅλης οἰκουμένης τὴν ἐναντίαν λαμβάνει θέσιν πρὸς αὐτὸ τὸ περιέχον τεταρτημόριον ἥνπερ ἐκεῖνο πρὸς ὅλην τὴν οἰκουμένην·

τοῦ γὰρ κατὰ τὴν Εὐρώπην πρὸς βορρόλιβα κειμένου τῆς ὅλης οἰκουμένης τὰ περὶ τὸ μέσον αὐτοῦ καὶ ἀντιγώνια πρὸς νοταπηλιώτην αὐτοῦ τοῦ τεταρτημορίου τὴν θέσιν ἔχοντα φαίνεται καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων ὁμοίως, ὡς ἐκ τούτων ἕκαστον τῶν τεταρτημορίων δυσὶ καὶ τοῖς ἀντικειμένοις τριγώνοις συνοικειοῦσθαι,

τῶν μὲν ἄλλων μερῶν πρὸς τὴν [*](m 61) καθόλου πρόσνευσιν ἐφαρμοζομένων, τῶν δὲ περὶ τὸ [*](c 16 v) μέσον πρὸς τὴν κατ’ αὐτὸ τὸ μέρος ἀντικειμένην, συμπαραλαμβανομένων πρὸς τὴν οἰκειωσιν καὶ τῶν ἐν τοῖς [*](5 ἕν μὲν τὸ γ ἐν μὲν τῷ α (Y τῇ) β βορρολίβα Vy βορὰ λλήβα Y βορρὰν καὶ λίβα Σ βορρολιβικῷ β 10 ὅλης—κατὰ om. V (spat. rel.) τὸ] μέρος τὸ γ 15 τεταρτημορίου V τὰ μὲν V τὸ μέσον α 17 θέσιν βγ φύσιν α 18 ἤνπερ Υ βγ ὥσπερ V ἥπερ Σ γὰρ V βγ τε α 19 βορρολιβικὰ β 21 τεταρημ. τεσσάρων μοιρῶν V 22 ὡς om. V 23 τεταρτ.] τεσσάρων μοιρῶν 24 συνοικειοῦται V 85 πρόσνευσιν om βγ 26 κατ’ αὐτὸ τὸ Vα κατὰ βγ μέρος Σβγ μερικὸν VY)

ἐκ δὴ τῆς τοιαύτης διατάξεως τὰ μὲν ἄλλα μέρη τοῦ πρώτου τῶν τεταρτημορίων, λέγω δὲ τοῦ κατὰ τὴν Eὐρώπην, τὰ πρὸς βορρόλιβα κείμενα τῆς ὅλης οἰκουμένης συνοικειοῦται μὲν τῷ βορρολινικῷ τριγώνῳ τῷ κατὰ Κριὸν καὶ Λέοντα καὶ Τοξότην, οἰκοδεσποτεῖται δὲ εἰκότως ὑπὸ τῶν κυρίων τοῦ τριγώνου Διὸς καὶ Ἄρεως ἑσπερίων.

ἔστι δὲ ταῦτα καθ’ ὅλα ἔθνη λαμβανόμενα Βρεττανία Γαλατία Γερμανία Βασταρνία Ἰταλία Γαλλία Ἀπουλία Σικελία Τυρρηνία Κελτικὴ Σπανία. εἰκότως δὲ τοῖς προκειμένοις ἔθνεσιν ὡς ἐπίπαν συνέπεσε, διά τε τὸ ἀρχικὸν τοῦ τριγώνου καὶ τοὺς συνοικοδεσποτήσαντας ἀστέρας ἀνυποτάκτοις τε εἶναι καὶ φιλελευθέροις καὶ φιλόπλοις καὶ φιλοπόνοις καὶ πολεμικωτάτοις καὶ ἡγεμονικοῖς καὶ καθαρίοις καὶ μεγαλοψύχοις.

διὰ μέντοι τὸν ἑσπέριον συσχηματισμὸν Διὸς καὶ Ἄρεως καὶ ἔτι διὰ τὸ τοῦ προκειμένου τριγώνου τὰ μὲν ἐμπρόσθαι ἠρρενῶσθαι, τὰ δὲ ὀπίσθια τεθηλῦσθαι πρὸς [*](m 62) μὲν τὰς γυναῖκας ἀζήλοις αὐτοῖς εἶναι συνέπεσε καὶ [*](14 Σπανία cf. Diod. V 37, 2) [*](2 οἰκειώσεων μόνον γ 3 κακεῖνον ἔτι] ἔστιν 4 αὐτὸν γ αὐτῶν V om. Y 6 ἐκ δὴ τῆς τοιαύτης διατάξεως VY (-τάξεων) βγ C0 (Le) έν τῇ τοιαύτῃ διατάξει Σ 8 ὅλης om. α 9 μὲν om. V τὸ βορρολιβικὸν τρίγωνον τῷ om.V 10 εἰκότως om. γ οἰκότως (!) V 13 Βασταρνία—Γαλλία om. V Procl. 14 Σπανία β Procl. ἰσπανία Σ ἱσπανία γ 15 συνέπεσε βγ συνέπεται α 10 συνοικοδεσποτήσαντας αβ συνοικοδεσποτοῦντας γ οἰκοδεσποτοῦντας V 17 ἀνυποτάκτους α (et sic deinceps) 19 καθαρίοις V Procl. καθαρίοις τε βγ καὶ καθαροὺς α 20 τὸν τὸ α βγ συσχηματισμὸν V τοῦ κατὰ τὸν (τὸν om. D) σχηματισμὸν αβ κατὰ τὸν συσχηματισμὸν γ τε V 23 μὲν] τε V συνέπεσε V συνέπεται Σ)

καὶ τούτων δὲ αὐτῶν τῶν χωρῶν Βρεττανία μὲν καὶ Γαλατία καὶ Γερμανία καὶ Βασταρνία μᾶλλον τῷ Κριῷ συνοικειοῦνται καὶ τῷ τοῦ Ἄρεως, ὅθεν ὡς ἐπίπαν οἱ ἐν αὐταῖς ἀγριώτεροι καὶ αὐθαδέστεροι καὶ θηριώδεις τυγχάνουσιν·

Ἰταλία δὲ καὶ Ἀπουλία καὶ Σικελία καὶ Γαλλία τῷ Λέοντι καὶ τῷ ἡλίῳ, διόπερ ἡγεμονικοὶ μᾶλλον οὗτοι καὶ εὐεργετικοὶ καὶ κοινωνικοί· Τυρρηνία δὲ καὶ Κελτικὴ καὶ Σπανία τῷ Τοξότῃ καὶ τῷ τοῦ Διός, ὅθεν τὸ φιλελεύθερον αὐτοῖς καὶ ἁπλοῦν καὶ φιλοκάθαρον.

τὰ δὲ ἐν τούτῳ μὲν ὄντα τῷ τεταρτημορίῳ μέρη, περὶ δὲ τὸ μέσον ἐσχηματισμένα τῆς οἰκουμένης, Θρᾴκη τε καὶ Μακεδονία καὶ Ἰλλυρία καὶ Ἑλλὰς καὶ Ἀχαΐα καὶ Κρήτη, ἔτι δὲ καὶ <αἱ< Κυκλάδες καὶ τὰ Παράλια τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ Κύπρος, πρὸς νοταπηλιώτην κείμενα [*](m 63) τοῦ· ὅλου τεταρτημορίου, προσλαμβάνει τὴν συνοικείωσιν τοῦ νοταπηλιωτικοῦ τριγώνου τοῦ τε κατὰ τὸν Ταῦρον καὶ τὴν Παρθένον καὶ τὸν ἰγόκερων,

ἔτι δὲ [*](c 17) συνοικοδεσποτοῦντας τόν τε τῆς Ἀφροδίτης καὶ τὸν τοῦ Κρόνου καὶ ἔτι τὸν τοῦ Ἑρμοῦ, ὅθεν οἱ κατοικοῦντες [*](9 βαρσανία (!) V συνοικειοῦται V 10 ὅθεν βγ ἔνθεν α 12 γαλλίαα καὶ ἀπουλία γ σικ. καὶ γαλλ. VD Procl. γαλλ. καὶ σικ. α MS 15 ἱσπανία Σγ Τοξ.] τοῦ Ἄρεως V 16 αὐτοῖς VS αὐτῶν α DM γ φιλοκαθάριον βγ 17 μὲν ὄντα] μένοντα V 19 ἰλλυρὶς α 20 αἱ Boll αἵτε α MS om. VDy κυκλ. νῆσοι βγ 21 Κύπρος πρὸς] Κύπρου τὰ πρὸς V 28 τε κατὰ Boll τε καὶ κατὰ V κατὰ α βγ 24 Ταῦρον] Ζυγὸν V 25 συνοικοδεσπο- τοῦντας V δεσπότας α βγ 26 Κρόνου VaDy Ἑρμοῦ MS καὶ Ἑρμοῦ om. Α ἔτι om. α β C Ἑρμοῦ VaDy Κρόνου )

φιλελεύθεροι δὲ καὶ αὐτόνομοι καὶ δημοκρατικοὶ καὶ νομοθετικοὶ διὰ τὸν τοῦ Διός, φιλόμουσοι δὲ καὶ φιλομαθεῖς καὶ φιλαγωνισταὶ καὶ καθάριοι ταῖς διαίταις, διὰ τὸν τῆς Ἀφροδίτης κοινωνικοί τε καὶ φιλόξενοι καὶ φιλοδίκαιοι καὶ φιλογράμματοι καὶ έν λόγοις πρακτικώτατοι διὰ τὸν τοῦ Ἑρμοῦ, μυστηρίων δὲ μάλιστα συντελεστικοὶ διὰ τὸν τῆς Ἀφροδίτης ἑσπέριον σχηματισμόν.

πάλιν δὲ κατὰ μέρος καὶ τούτων αὐτῶν οἱ μὲν περὶ τὰς Κυκλάδας καὶ τὰ Παράλια τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ Κύπρον τῷ τε Ταύρῳ καὶ τῷ τῆς Ἀφροδίτης μᾶλλον συνοικειοῦνται, ὅθεν ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον τρυφηταί εἰσι καὶ καθάριοι καὶ τοῦ σώματος ἐπιμέλειαν ποιούμενοι·