Περὶ ῥημάτων

Aelius Herodianus

Aelius Herodianus, Περὶ ῥημάτων, Grammatici Graeci 3.2, Lentz, Teubner, 1868

Ταῦτα δὲ παρὰ ποιηταῖϲ ἀναύξητα ἤτοι ἄτρεπτα μένει διὰ τὸ μέτρον ἔθει Ἰωνικῷ, ἄκουεν ἀντὶ τοῦ ῆκουεν, ἔλαυνεν ἀντὶ τοῦ λαυνεν, ὀνόμαϲεν ἀντί τοῦ ὦνόμαϲεν.

Ὅτε δὲ τὸ ῥῆμα ἄρχεται ἀπὸ τῶν τριῶν τούτων μεταβολικῶν φωνηέντων, οἰ Ἀττικοὶ ποιοῦϲιν ἴδιον παρακείμενον ἐνεργητικόν, παθητικὸν καὶ μέϲον, ἵνα μὴ ἀπορῶϲι παρακειμένων ἀπὸ φωνήεντοϲ ἀρχομένων, τὰ ἀρκτικὰ δύο γράμματα τοῦ ἐνεϲτῶτοϲ προϲτιθέντεϲ τῷ κοινῷ παρακειμένῳ καὶ τὴν τρίτην ϲυλλαβήν, εἰ μακρὰ εἶη, ὡϲ τὰ πολλά ϲυϲτέλλοντεϲ ἐπὶ τῶν τριϲυλλάβων, ἀλείφω ήλειφα κοινῶϲ καὶ ἀλήλιφα Ἀττικῶϲ, ἐλεύθω ἤλευκα ἤλευθα μέϲοϲ καὶ Ἀττικῶϲ ἐλήλυθα, ὀμῶ ὤμοκα καὶ ὀμώμοκα, ἀλείφομαι ἠλειμμαι καὶ ἀλήλιμμαι. ϲέϲημείωται τὸ ὑφήφαϲται, ὅτι ἀπὸ τοῦ ῦ ἀρχομένου τοῦ ἐνεϲτῶτοϲ ἐγένετο Ἀττικὸϲ παρακείμενοϲ. γέγονε δὲ τοῦτον τὸν τρόπον· ἔϲτιν ὑφάζω ὑφάϲω ὕφακα, Θφαϲμαι φαϲται καὶ ὑφύφαϲται Ἀττικῶϲ ἢ ὑφαίνω φαγκα ὕφαϲμαι καὶ ὑφύφαϲμαι Ἀττικῶϲ. καὶ ἐπειδὴ οὐ θέλει ὁ Ἀττικὸϲ παρακείμενοϲ ἔχειν ἐν τῇ α καὶ β’ ϲυλλαβῇ τὸ αὐτὸ ϲτοιχεῖον οἷον ἀλήλιφα καὶ ἐλήλυθακαὶ ὀμώμοκα, τούτου χάρινκαὶ τροπὴ παρηκολούθηϲε τοῦ ῦ εἰϲ η καὶ γέγονεν ὑφήφαϲται. ἔϲτι δὲ καί τινα, ὦν ἡ τρίτη ἀπ’ ἀρχῆϲ ϲυλλαβὴ οὐ ϲυϲτέλλεται. ἀπὸ τοῦ ἄλημι ὁ παθητικὸϲ παρακείμενοϲ λαμαι καὶ Ἀττικῶϲ ἀλήλαμαι καὶ κατὰ ὑπέρθεϲιν ἀλάλημαι. δύναται δὲ καὶ εἶναι ἐνεϲτώϲ ἐϲτι γὰρ ἄλημι ὡϲ τίθημι ἀλέσαι ὡϲ τίθεμαι καὶ διπλαϲιαϲμὸϲ μετ’ ἐπεκτάϲεωϲ Αἰολικῆϲ ἀλάλημαι.

Ἑν ἐνίοιϲ δὲ μόνον προϲτίθεται ε ἐν παρατατικῷ καὶ παρακειμένῳ οἰον ὥρων ἑώρων, ὥρακα ἑώρακα, ὦνοῦμαι ἐωνούμην ἐώνημαι. τὸ δὲ ξυνέηκα ἔειπε ποιητικά.