Magna Moralia

Aristotle

Aristotle. Aristotelis Quae Feruntur Magna Moralia. Susemihl, Franz, editor. Leipzig: Teubner, 1883

ἐπεὲ δʼ ὑπὲρ τούτορν διώρισται, πειραθῶμςν ποσαχῶς λέγ??αι. ἔστι γὰρ τῶν ἀμκθῶν τὰ μὲν τέμια, τὰ δʼ ἐπαινι??ά, τὰ δὲ δ??νάμες. τὸ δὲ τίμιον λέγα ?? τοοιῦτον, τὸ θεῖον, τὸ βέλτι??ν, οἷον ψυχή, νοῦς, τὸ ἀρχ??τ??ρον, ἡ ἀρχή, τὰ τοιωῦτα· τίμια γὰρ ἐφʼ οἷς ἡ τιμή, τοῖς δὲ τοιούτοις πᾶσιν τιμὴ ἀκολουθεῖ οὐκοᾶν καὶ ἡ ἀρευ άμιεν, ὅταν γε δὴ ἀπʼ αὐτῆς σπ??υδαῖός τις γένητεα· ἤδή γὰρ οὗτος εἰς τ τῆς ὡρετῆς σχῆμα ἥκει.

τὰ δʼ ἐπαινετά, εἷεν ὡρπαί· ὡπὸ γὰρ τῶν ποτ’ αὐτὰς πράξεων ἑ ἔπαινος γίνεται. τὰ δὲ δ??νάμεος, οἷον ἀρχὴ πλοῦτος ἰσχὺς κάλλος· τούτοις γὰρ καὶ ?? σπονδαῖος εὖ ἂν δύνηται χήσασθαι καὶ ὁ φαῦλος κακῶς·

διὸ δονώμεις τὰ τοιαῦτα καλοῦνται ἀγαθν ἀγαθὰ μὲν δὴ εἰσύν (δοκιμάζεται γὰρ τ τοῦ σπουδαίου αὐτῶν [*](20—35. ═ E. N. 1101 b, 10—1102a, 4. cf E E 1219b, 8 sq. 11—16). [*](τὴν〉 τούτου τἀγαθοῦ vel simile qpid Spengelius, τοῦτο τἀγαθόν Bonitzius ||οὐκ — 18. ἐπι??τήμης nom huo pertinere monuit Spengelius, asteriscis circumscripsit Susem. (cf. 1182a, 15 sqq ) || 16. δʼ om. Kb Cc || 19. ἐπεὶ δʼ] ἐπειδὴ Ald, ἐπειδεὶ Z, γρ. ἐπεὶ δὴ Vict. || 23. ἡ ἀρχή secludenda aut τὸ ἄρχον vel ὁ ἄρχων restituendum asae ci. Spengelius || γὰρ] δʼ Π C et pr. P (crx. rc., ut videtur, nigriore atram.) et Coraes ||24. δὲ] γὰρ ci. Coraes (ed. E. N. p. 222) || 25. δὴ om. Bk. Bu. || 26. δννάμει pr. Kb (em. corr.2) 29. δύναιτο Spengelius || 30. δυνάμει K Ald. Va. Bk. Bu. || 31. ἕκαστον ante αὐτῶν P2, om. Kb, )

8
ἕκαστον χρήσει, οὐ τῇ τοῦ φαύλου)· τοῖς δʼ αὐτοῖς ταύτοις συμβέβηκεν ἀγαθοῖς καὶ τὴν τύχην τῆς γενέσεως αὐτῶν αἰτέαν εἶναι. ἀπὸ τύχης γὰρ καὶ πλοῦτος γίνεται καὶ ἀρχὴ καὶ ὅλως ὅσα εἰς δυνάμεως τάξιν ἥκει.

λοιπὸν δὲ καὶ τέταρτον τῶν ἀγαθῶν τὸ σωστικὸν καὶ ποιηικὸν ἀγαθοῦ, οἷον γυμνάσια ὑγιείας καὶ εἴ τι ἄλλο τοιοῦτον.

ἀλλ' ἔτι καὶ ἄλλην ἔχει τἀγαθὰ διαίρεσιν· οἶόν ἐστι τῶν ἀγαθῶν τὰ μὲν πάντῃ καὶ πάντως αἱρετά, τὰ δʼ οὔ. οἷον ἡ μὲν δικαιοσύνη [*](1184 a) καὶ αἱ ἄλλαι ἀρεταὶ καὶ πάντῃ καὶ πάντως αἴρεταί, ἰσχὺς δὲ καὶ πλοῦτος καὶ δύναμις καὶ τὰ τοιαῦτα οὔτε πάντῃ οὔτε πάντως. ἔτι καὶ ἄλλως·

τῶν γὰρ ἀγαθῶν τὰ μέν ἐστιν τέλη τὰ δʼ οὐ τέλη, οἷον ἡ μὲν ὑγίεια τέλος, τὰ δὲ τῆς ὑγιείας ἕνεκεν οὐ τέλη. καὶ ὅσα οὕτως ἔχει, τούτων ἀεὶ τὸ τέλος βέλτιον, οἷον ἡ ὑγίεια βέλτιον ἢ τὰ ὑγιεινά, καὶ ἀπλῶς ἀεὶ καθόλου τοῦτο βέλτιον οὗ ἕνεκεν καὶ τὰ ἄλλα. — πάλιν αὐτῶν τῶν τελῶν βέλτιον ἀεὶ τὸ τέλειον τοῦ ἀτελοῦς.

τέλειον δέ ἐστιν οὗ παραγενομένου μηθενὸς ἔτι προσδεόμεθα, ἀτελὲς δέ οὗ παραγενομένου προσδεόμεθα τινός, οἷον τῆς δικαιοσύνης μὲν [μόνον] παραγενομένης πολλῶν προσδεόμεθα, τῆς δὲ εὐδαιμονίας παραγενομένης οὐδενὸς ἔτι προσδεόμεθα. τοῦτο ἄρα ἐστὶν τὸ ἄριστον ἡμῖν ὃ ζητοῦμεν, ὅ ἐστι τέλος τέλειον· τὸ δὲ δὴ τέλειον τέλος τἀγαθόν ἐστι καὶ τέλος τῶν ἀγαθῶν.

ὡς καὶ αὐτοῦ συναριθμουμένου; ἀλλʼ ἄτοπον. τὸ γὰρ ἄριστον ἐπειδή ἐστι τέλος τέλειον, τὸ δὲ τέλειον τέλος ὡς ἀπλῶς [*](35—37 Ε. N. 1096b, 11—13 38—1184a, 2. cf. E. N. 1094 b, 16—19 || 1184a, 3—14 ═ E. V. 1096 b, 13—15. 1097a, 15—b, 16. b, 20 sq 15—38 E. N. 1097b, 16—20.) [*](33. αἰτίαν post 34. εἶναι Mb Bk. Bu. || 37. ὑγιείας] καὶ ὑγίεια 1184a, 6 ἡ om. Kb Ald. (fors. recte) ||10. μὲν om. || μόνης P2, om. Π2, del. Bk. Bu. 14 τἀγαθόν — τῶν ἀγαθῶν Rassovius, ἀγαθόν — τὸ ἀγαθόν Π Ald. Bk. Bu || 17. ὡς om)

9
εἰπεῖν οὐθὲν ἂν ἄλλο δόξειεν εἶναι ἢ εὐδαιμονία, τὴν δʼ εὐδαιμονίαν ἐκ πολλῶν ἀγαθῶν συντίθεμεν· ἐὰν δὴ τὸ βέλτεστον σκοπῶν καὶ αὐτὸ συναριθμῇς, αὐτὸ αὐτοῦ ἔσται βέλτιον. αὐτὸ γὰρ βέλτιστον ἐστίν. οἷον τὰ ὑγιεινὰ θεὶς καὶ τὴν ὑγίειαν, σκόπει τί τούτων πάντων βέλτιστον· βέλτιστον δέ ἐστιν ὑγίεια· εἰ δὴ τοῦτο πάντων βέλτιστον, καὶ αὐτὸ αὐτοῦ βέλπιστον.

ἄτοπον δὴ συμβαίνει. οὐ δὴ ἴσως οὕτω γε σκεπτέον τὸ βέλτιστον. — ἀλλὰ ἆρά γε οὕτω πως, οἷον χωρὶς αὐτοῦ; ἢ καὶ τοῦτο ἄτοπον; ἡ γὰρ εὐδαιμονία ἐστὶν ἔκ τινων ἀγαθῶν ένηή· τὸ δʼ ἐξ ὦν ἀγαθῶν σύγκειται, σκοπεῖν εἰ τοῦτʼ ἐστὶν βέλτιον, ἄτοπον· οὐ γάρ ἐστιν ἄλλο τι χωρὶς τούτων ἡ εὐδαιμονία, ἀλλὰ ταῦτα.

— ἀλλʼ ἆρά γε οὑτωσί πως ἄν τις ὀρθῶς σκοποῖτο συγκρίνων τὸ ἄριστον; οἷον αὐτὴν τὴν εὐδαιμονίαν τὴν ἐκ τούτων τῶν ἀγαθῶν οὖσαν συγκρίνων πρὸς ἄλλα ἃ μή ἐστιν ἐν αὐτῇ ἐνόντα, οὕτω τὸ ἄριστον σκοπῶν ὀρθῶς ἂν σκοποῖτο; ἀλλʼ οὐκ ἔστιν ἀπλοῦν τὸ ἄριστον ὃ ζητοῦμεν νῦν. οἷον λέγοι ἄν τις εἶναι ἄριστον τὴν φρόνησιν ἀπάντων τῶν ἀγαθῶν καθʼ ἓν συγκρινομένων.

ἀλλʼ ἴσως οὐχ οὕτως ζητητέον ἐστὶν τὸ ἄριστον ἀγαθόν. τὸ γὰρ τέλειον ζητοῦμεν ἀγαθόν, ἡ δὲ φρόνησις μόνη οὖσα οὐ τέλειον· οὐκ ἄρα τοῦτο τὸ ἄριστον ὃ ζητοῦμεν, οὐδὲ τὸ οὕτως ἄριστον.