Magna Moralia

Aristotle

Aristotle. Aristotelis Quae Feruntur Magna Moralia. Susemihl, Franz, editor. Leipzig: Teubner, 1883

ἀλλὰ μὴν οὐδὲ τοῦ κατὰ τὴν ἐπαγωγὴν κοινοῦ. διὰ τί; ὅτι ὅταν βουλώμεθα δεῖξαί [καί] τι τῶν μέρος ἀγαθῶν, ἢ τῷ ὁρισμῷ δείκνυμεν ὅτι ὁ αὐτὸς λόγος ἐφαρμόττει ἐπί τε τἀγαθὸν καὶ ἐπὶ τοῦτο ὃ ἂν βουλώμεθα δεῖξαι ὅτι ἀγαθόν, ἢ τῇ ἐπαγωγῇ, οἷον [*](1182 b, 22—27 E. E. 1218 b, 22—24) [*](14. δὴ Va Rieckher, δὲ Γ Π Ald. Bk. Bu. 15. τὸ post καὶ om. Π ‖ 16. ἅποσιν D P2 (fors recte) ‖ ὑπάρχοι, sed οι pallidiore atramento Cc, ὑπάρχει Γ M Pb, ὑπάρχῃ Ald. ‖ 20 τὸ om. Π1 Cc et pr. P (suppl. ead. m) ‖ 21. ἂν Z, ἐὰν cet. (int P tamen verbum cum antecedente et sequente prorsus evanuit) 23. αὐτῆς Bk , αὐτῆς fontes 25. ὅτι] εἰ M et fort. Pb, om. Cc et fort. (id quod potius crediderim) P ‖ 28. αὕτη Z Mb Cc P Ald (fors recte), ἀύτη P ‖ 30. τέλος Bonitzius, τέλους Γ Π Ald Va Bk ‖ 33 καί om Γ Π1 Va Bk Bu. 34. ὅτι] ὧ Π 35 ὃ ἂν Va (?) Bk , ὃ ἐὰν M et corr P (nigriore atramento), ἐὰν Γ Π1 Cc et pr Pb)

5
ὅταν θέλωμεν δεῖαι ὅτι ἡ μεγαλνψυχία ἐστὶν ἀγαθόν, φαμὲν ὅτι ἡ δικαιοσύνη ἀγαθὸν καὶ ἡ ἀνδρεία καὶ ἀπλῶς [*](1188 a) αἱ ἀρεταί, ἡ δὲ μεγαλοψυχία ἀρετή, ὥστε καὶ ἡ μεγαλοψυγία ἀγαθόν

οὐδὲ δὴ ὑπὲρ τοῦ κατὰ τὴν ἐπαγωγὴν κοινοῦ ἀγαθοῦ λεπτέον τῇ πολιτικῇ, ὅτι τὰ αὐτὰ ἀδύνατα συμβήσεται τούτῳ καὶ τ κατὰ τὸν ὅρον κοινῷ ἀγαθῷ. ὅτι γὰρ ἀγαθόν, καὶ ἐνταῦθʼ ἐρεῖ. — δῆλον τοίνυν ὅτι ὑπὲρ τοῦ ἀρίστου ἀγαθοῦ λεκτέον ἐστὶν καὶ ἀρίστου τοῦ ἡμῖν ἀρίστου

τὸ δʼ ὅλον ἴδοι ἄν τις ὅτι οὐκ ἔστιν μιᾶς οὔτʼ ἐπιστήμης οὔτε δυνάμεως τὸ ὑπὲρ παντὸς ἀγαθοῦ σκοπεῖν. διὰ τί; ὅτι τἀγαθὸν ἐν πάσαις ταῖς κατηγορίαις ἐστίν· καὶ γάρ ἐν τῷ τί καὶ ἐν τῷ ποιῷ καὶ ἐν τῷ ποσῷ καὶ πότε καὶ πρός τι [καὶ τινὶ] καὶ ἁπλῶς ἐν ἀπάσαις.

ἀλλὰ μὴν τὸ πότε ἀγαθὸν ἐν μὲν. ἰατρικῇ ὁ ἰατρὸς οἶδεν, ἐν δὲ κυβερνητικῇ ὁ κυβερνήτης, ἐν ἑκάστῃ δʼ ἕκαστος. πότε μὲν γὰρ δεῖ τεμεῖν ὁ ἰατρὸς οἶδεν, πότε δὲ δεῖ πλεῖν ὁ κυβερνήτης. ἐν ἑκάστῃ δὲ τὸ πότε ἀγαθὸν ἕκιαστος τὸ καθʼ ἑαυτὸν εἰδήσει· οὔτε γὰρ ὁ ἰατρὸς τὸ ἐν τῇ κυβερνητικῇ ἀγαθὸν πότε εἰδήσει, οὔτε ὁ κυβερνήτης τὸ ἐν ἰατρικῇ. οὐκ ἄρα οὐδʼ οὕτως ὑπὲρ τοῦ κοινοῦ ἀγαθοῦ λεκτέον· τὸ γὰρ πότε ἐν πάσαις κοινόν.

ὁμοίως δὲ καὶ τὸ πρός τι ἀγαθὸν καὶ τὸ κατὰ τὰς ἄλλας κατηγορίας κοινὸν μὲν ἀπάσαις, οὐδεμιᾶς δʼ ἐστὶν οὔτε δυνάμεως οὔτʼ ἐπιστήμης εἰπεῖν ὑπὲρ τοῦ ἐν ἑκάστῃ πότε ἀγαθοῦ, οὐδʼ αὗ τῆς πολιτικῆς ὑπὲρ τοῦ κοινοῦ ἀγαθοῦ λέγειν. ὑπὲρ τοῦ ἀγαθοῦ ἄρα, καὶ ὑπὲρ τοῦ ἀρίστου, καὶ ὑπὲρ τοῦ ἡμῖν ἀρίστου.

—ἔσωος δὲ οὐδὲ δεῖ βουλόμενόν τι δεικνύναι, τοῖς μὴ φανεροῖς παραδείγμασι χρῆσθαι, ἀλλʼ ὑπὲρ τῶν ἀφανῶν τοῖς φανεροῖς, καὶ ὑπὲρ τῶν νοητῶν τοῖς [*](1183 a, 7 —23 E. E 1217 b, 25—1218 a, 1. cf E Ν. 1096 a, 23—34 24—28 ═ E. E 1218a, 15 sqq) [*](36. ἡ om Mb Cc et corr. P (eras.) ‖ 1183a, 5. τοῦτο Ζ Ad. (γρ. τούτῳ Victorius) ‖ 11. καὶ τινὶ sect. Spengelius. Susem., καὶ ποῦ ci. Bomnitrius, rec. Bu. (fors. recte) 12. πάσαις Π2 Z Ald. (fors. recte) ‖15. δεῖ om. Mb Bk. Bu ‖ 16. τῇ om Π2 P2 ‖ 22. αὖ της Κb, αὐτῆς Ald.)

6
αἰσῦητ??ῖς. [καὶ] ταῦτα γὼρ φανερώτερα. ὅταν οὖν ὑπὲρ τὰγαθοδ τις ἐγχειρ λέγων, οὐ λε??τέ??ν ἐστὶν ὑπὲρ τῆς ἰδέας.

καίτ οἴσνταί γε δεῖν, ὅταν ??τὲρ τοῦ ἀγαθ??ῦ λέγωσιν, ὑπὲρ τῆς ἰδέας δεῖν λέγειν· ὑπὲρ γὰρ τοῦ μάλεστα ἀγαθοῦ φασι ??ν λέγειν, αὐτὸ δὲ ἕκαστον μάλιστʼἐστὶν [τὸ] τ??ιοῦτον, ὥστεμάλιστ’ ?? ἀμαθὸν ἣ ἰδέα, ὡ σἴονται.

ὁ δη τοιεῦτος λόγος ἀληθὴς μέν ἐστιν ἴσως· δλλʼ οὐχ ἡ πωολιτικὴ ἐπιστήμη ἢ δύνκρπς, ὑπὲρ ἧς νῦν ἐστιν ὁ λόγος, οὐχ ὑπὲρ τούωτου σκοπεῖ τἀγ??θ??, ἀλλὰ τοῦ ἡμῖν ἀγαθοῦ, [οὐδεμία γὰρ οὔτʼἐπιφκήμη οὔτε δύναμις ὑπὲρ τοῦ τέλους λέγει ὅτι ἀγαθόν, ὥστε οὐδʼ ἡ πολιτεή.] διὸ οὐχ ὑπὲρ τοῦ κατὰ νὴν ἰδέαν ὠγαθοῦ τὸν λόγον ποιεπεῖται.

ἀλλʼ ἴσας [φησὶ] τούτῳ τὰγαθ ἀρχῇ χρησάμsνος ὑπὲρ τῶν καθʼ ἕκαστα, ἐκ τούτου πρ??βάς, ἐρεῖ οὐδʼ οὕτ??ς ὀρθῶς. δεῖ γὰρ [*](1183 b) τὰς ἀρχὰς οἰκείας λαμβάνειν. ἄοπον γάρ, εἴ πις βονλόμ??ν??ς τὸ τρίγωνον ὡς δυσῖν ὀρθαῖς ἴας ἔχον δεῖξαι, λάβοι ὡφχὴν ὅτι ἡ ψυγὴ ἀθάναως.

οὐ γὰρ οἰκεία, δεῖ δὲ τὴν ἀργὴν οἰκείαν εἶναι καὶ συνημμένην· ν??ν δὲ καὶ ἄνευ τοῦ τὴν ψυχὴν εἶναι ἀθάνατον δείξει τας δυσὶν ὀρθαῖς ἴσκς ἔχ??ν τὺ τρίγωνον.

ὁμ??ίως δὲ καὶ ἐπὶ τῶν ἀγαθῶν ἐστα θεάσασθαι τὰ ἄλλα ἄνευ τοῦ κατὰ τὴν ἰδέαν ἀγαθρῦ δα οὐκ οἰκείαν ἀρχὴν εἶναι τούτου τὰγαθσῦ. — * οὐκ ὀρθῶς δὲ οὐδʼ ὁ [*](35 sq E. E 1218 b, 29—24 1183 b, 8—18 ?? E. E. 1216 b, 3—25.) [*](27. καὶ om Π2 Z P2 Bk Bu φανερώτατα Γ Z P2 Bk Bu. || τοῦ ἀγαθε?? Mb Bk. Bu., ἀγαθοῦ Π 28. τις post ἐγχειρῇ ?? Ad. (fors recta) || 30. δεῖν prius om Z, secl Scaliger || 31. τὸ om M Pb Bk Bu || 32 δὲ Spengelius 34 οὐχ] οὐ γὰρ Z Ald , secl Scaliger || 35. οὐδεμιία — 36 πολιτική 1182b, 22 ἐπιστήμη — 30 τέλος secl. Wilson Susem || 36. ὅτι] ὡς ὅτι K P8, ὡς ὅτ ῶ, ὡς ὅτ· C || 38 φησὶ (φησὶν Ald ) 2 Va , om Π2 Bu 39 ἐρεῖ M et mg rc P, ἐρᾶ Z Cc P2 Ald Va et, ut videtur, pr Pb ἐν ὧι Kb 1183 b, 5 εἷνσι poat ἀθάνατον Π2 Bk Bu 6 ἐπὶ] ὁπὲρ Kb Pb 7 διὸ — 8 τὰγαθοῦ om Π2, secl Bk. διὸ] διὰ τὸ Bonnaitzius, rec Bu 8. 〈δῆλον τῶν ἀγαθῶν〉 τοῦτο τἀγαθόν Casaubonus, 〈λέγομεν )

7
ἐποίει τὰς ἀρενάς. ἐκεῖνας γὰρ οὐὰὲν ᾤετρ δεῖν μάτ??ν εἶναι, ἐκ δὲ τοῦ τὰς ἀρετὰς ἐπιστήμας εἶν??ι συνέβαινεν αὐτ τὰς ἀρετὰς μάτην εἶναι. διὰ τί; ὅτι ?? τῶν ἐναστημῶν συμβαίνει ἅμα εἰδέναι τὴν ἐπιστήμην τί ἐστι καὶ εἶναι ἐπισνήμονα (εἰ γὰρ ἐατριπήν πις οἶδεν ?? ἐστέν, καὶ ??ς οὗτος εὐθέως ἐστίν, ??μ??ίως δὲ καὶ τῶν ἄλλων ἐπισ??ημῶν) ἀλλʼ οὐπ ἐπὶ τῶν ἀρετῶν τοῦτ?? σ υμιβαίνει οὖ γὰρ εἴ τις ??ἶδεν ?? δικαιοσύνην τέ ἐκτ??ν, εὐθέως δίκαιος ἐστίν, ὡς δʼ αὕτως κἀπὶ υῶν ἄλλων. σημβαίνει οὖν καὶ μάπην τὰς ἀρεκὰς εἶναι κε μὴ εἶναι ἐπ??στήκας.