Magna Moralia

μετὰ τοίνυν τοῦτο ἔχει τὰ ἀγαθὰ ἄλλην διαίρεσια. ἕστι γὰρ τῶν ἀγαθῶν τὰ κὲν ἐν ψυχῇ, οἷον αἱ ἀρεταί, νὰ δὲ ἐν τῷ σώματι, οἷον ὑμίεια κάλλος, τὰ δʼ ἐκώς, πλοῦτος ἀρχὴ τιμὴ εἴ τι ἄλλο τῶν τοιούτων τούτων δὲ τὰ ἐν ψθχ βέλτιστα.

τὰ δʼ ἐν ψυχ διώρισται ἀγεαθὰ εἰς τρία, εἰς φρόνησιν εἰς ἀρετὴν καὶ ἡδονήν.

ἤδη τοίνυν τὸ μετὰ τοῦτο κα λέγομεν πάντες καὶ δοαεῖ καὶ τέλος τῶν ἀγαθῶν καὶ τλειότατον εἶναι, ἡ εὐδ??,πμόα, καὶ τοῦτο ταὐτό φακεν εἶναι τὸ εὖ πράττειν κκὶ εὖ ζῆν.

τὸ δὲ τέλος ἐστὶν οὐχ ἀπλοῦν ἀλλὰ διττ??ν· ἐνίων μὲν γάρ ἐτι τὸ τέλος αὐτὴ ἡἐνέργεια καὶ ἡ χρῆσς, οἷο νῆς ὄψεως [ἐστιν ἡ ὅρκως]· καὶ ἔστιν γε ἡ χρῆσις αἱρετωτέρα τῆς ἕξεως· τέλος γὰρ ἡ χρῆσις· οὐδεὶς γὰρ ἂν βούλοιτο ἔχειν τὴν ἂψιν μὴ μέλλων ὁρᾶν ἀλλὰ μύτιν.

ὁμοίως δὲ καὶ ἐπʼ ἀκοῆς καὶ τῶν τοιούτων. ὧν ἄρα καὶ [ἡ] χρῆσις καὶ ἕξις ἐστίν, ἀεὶ βέλτι??ν καὶ αἱρετώτερον ἡ χρῆσις τῆς ἕξεως· ἡ γὰρ χρῆσις καὶ ἡ ἐνέργοια τέλος, ἡ δʼ ἕξις τῆς χρήσεως ἕνεκεν.

— μετὰ τοῦτο τοίνυν τοῦτʼ ἐάν τις σκοπῇ ἐπὶ τῶν ἐπισημῶν πασῶν, ὄψεται οὐκ ἄλλην μὲν οἰκίαν, ἄλλην δὲ σπουδαίαν ??ἰκίαν, ἀλλὰ τὴν οἰ καὶ οὗ ποιητικὸς ὁ οἰκοδόκος, ἡ τούτου ἀρετὴ τοῦ αὐτοῦ τούτου εὖ ποιητική. ὁμοίως [καὶ] ἐπὶ τῶν ἄλλων ἁπάντων.

μετὰ τοίνυν τοῦτο ὁρῶμεν ὅτι οὐθενὶ ἄλλῳ ἢ ψυχῇ ζῶμεν· ἐν ψνχῇ δέ ἐστιν ἀρετή· τὸ αὐτό γέ τοί φαμεν [*](1184 b, 1—6 E. E. 1218 b, 32—36. cf E. N. 1098 b, 12—15 | 9—17 ═ E. E. 1219a, 13—18. cf. E. N. 1094 a, 3 sqq. || 17—21 E. E. 1219a, 18—23 cf. E. N. 1028a, 7 sqq. || 22—1185a, 1 ═ E. E. 1219 a, 23—35.) [*](1184b, 1. καὶ post ἀγαθὰ add. Mb Bk.Bu. (fors. recte) || 3. οἷον post ἐκτός add P 11 αὕτη Cc Ald. || ἐστιν ἡ ὅρασις add. Π2 P2. c. c om. Va. Bk. Bu. ||12 γὰῥ Susem, δὲ ΠAld Va. Bk. Bu. || 15. καὶ primum om. ἡ prius secludendum esse ci. Bk, del. Bu. ||19. τὴν 〈αὐτὴν τὴν〉 ci. Spengelius || 20. τούτον εὗ] σπουδαίου lackson || 21 ε supra versuma, sed pr m. P om. Π1 Va. Bk. || καὶ add. P2 Ald., c c. om. Bk. Bu. || τῶν λοιπῶν post τῶν ἄλλων add. Π || 22. τοίνυν post τοῦτο P P2 Ald. )

τὸ δέ γε εὗ ζῆν καὶ εὗ πράττειν οὐθὲν ἄλλο ἢ τὸ εὐδαιμονεῖν λέγομεν. τὸ ἄρα εὐδαιμονεῖν καὶ ἡ εὐδαιμονία ἐν νῷ ?? ζῆν ἐστίν, τὸ δʼ εὖ ζῆν ἐν τὸ κακὰ τὰς ἀρετὰς ζῆν. τοῦτʼ ἄρʼ ἐστὶν τέλος κα ἡ εὐδαμονία καὶ τὸ ἄμσστονν.

ἐν χρώσει τοίνυν τινὶ ἂν εἴη καὶ ἐνεργείῳ ἡ εὐδαιμονία. ὧν γὰρ ἦν ἕξις καὶ χρῆσις, ἡ χρῆτις καὶ ἡ ἐνέργεια τέλος· τῆς δὲ ψυχῆς ἡ ἀρετὴ ἕξις ἐστίν· ἔστιν δὲ καὶ ἐνέργνα καὶ [ἡ] χρῆσις αὐτῆς τῶν ἀρετῶν· ὥστς τέλος ἂν εἴη ἡ ἐνέργεια καὶ ἡ χρῆσις αὐτῆς· ἡ εὐδαιμονία ἄρʼ ἂν εἴη ἐν τῷ κατὰ τὰς ἀρετὰς ζῆν.

ἐπαδήπερ οὖν τὸ ἄριστον ἀγαθόν ἐστιν ἡ εὐδαιμονία, καὶ αὕτη τέλος καὶ τέλειον τέλος ἐνεργείᾳ, ζῶντες ἂν κατὰ τὰς ἀρετὰς εὐδαίμονες εἴημεν καὶ ἔχοιμεν τὸ ὥριστον ἀγαθόν,

—ἐπεὶ δʼ οὖν ἐστιν ἡ [*](1185a) εὐδευιμ??νία τέλειεν ἀγαθὸν καὶ τέλος, οὐδὲ τοῦτο δεῖ λανθάνειν ὅτι καὶ ἐν τελείῳ ἔστε. οὐ γὰρ ἔσται ἐν παιδί (οὐ γάρ ἐσα παῖς ὐδαίμων), ἀλλʼ ἐν ἀνδρί· οὗτος γὰρ τέλειρς. — οὐδʼ ἐν χρύνῳ γε ἀιελεῖ, ἀλλʼ ἐν τελείῳ. τέλιος δʼ ἂν εἴη χρόνος, ὅσον ἄνθρωπος βιοῖ. καὶ γὰρ λέγεται ὁρθῶς παρὰ τοῖς πολλοῖς ὅτι δεῖ τὸν εὐδαίμιονα ἐν τῷ κεγίστῳ χρένῳ τοῦ βίον κρίνεν, ὡς δέον τὸ τέλειον εἶναι καὶ ἐν χρένῳ τελείῳ καὶ ἐν [*](32—35. cf. Pol. 1332a, 8 sq. Zeller l l p 5 || 1185a, 1—6 ═ E. E. 1219a, 35—b, 6 || 6—9 ═ E.E. 1219 b 6—8. cf. E. N. 1100a, 10 sqq.) [*](25. εὖ add. Spenge lius, ante ποιεῖ Bonitzius Bu. || ἡ—26. μέν, nisi prorsus eicienda sint, corrupta esse suspicatur Bοnitzius, certe μέν etiam Breier, ἡ—26. καὶ et 26. δὲ, quod om. Mb, secludenda esse dubitanter ci. Spengelius 26. ταῦτʼ ἄλλα dubitanter ci. Rieckher 28 λέγομεν —εὐδαιμιονεῖν om 2 30. καὶ add. Ald. Va. || 34. δὲ καὶ Bontzius, δὲ ἡ Π Ald. Bk., δὲ [ ή] Spengelius ||ἡ secl Bonitzius Bu. Spengelius || τῶν ἀρετῶν secl. Spengelius ||35 αὐτῶν Susem. ||37. καὶ τέλειον τέλος omn. Π1 Va. Bk. Bu.(fors. recte) 1185a, 8 ἐν alterum secl. Spengelius. )

— ὅτι δὲ ἐνέργεια ἐστίν, ἔδοι ἄν τις καὶ ἐντεῦθεν. ἐν γὰρ τοῖς ὕπνοις, οἷον εἴ τις καθεύδοι διὰ βίου, τὸν τοιοῦτον οὐ πάνυ βουλόμεθα λέγειν εὐδαίμονα εἶναι· τὸ μὲν γὰρ ζῆν αὐτῷ ὑπάρχει, ἀλλὰ τὸ ζῆν αὐτῷ κατὰ τὰς ἀρετὰς οὐχ ὑπάρχει, ὃ ἦν κατὰ τὴν ἐνέργειαν.