Scholia in Euripidis Hippolytum

1. ΠΟΛΛΗ μὲν ἐν βροτοῖσι: μεγάλη, δυνατὴ, ἔνδοξος, θαυμαστή. Ὅμηρος “πολλὸς γάρ τις ἔκειτο παρῄορος.” πάσαις ταῖς ἀπὸ Ἡλίου ἐγκότως διάκειται ἡ Ἀφροδίτη διὰ τὸν ἔλεγχον τῆς μοιχείας τοῦ Ἄρεος. ἡ διάνοια ἐμφαντικώτερον καὶ ῥητορικώτερον πέφρασται, ἐκ τοῦ ἐναντίου τὸ ἐναντίον παραλαμβάνουσα.

πολλή: ἰσχυρὰ, μεγάλη. Fl. 2. ἀνώνυμος: ἄδοξος. A.

2. οὐρανοῦ τʼ ἔσω: ὅ ἐστι παρὰ θεοῖς καὶ ἐν τῷ οὐρανῷ. A.B.

3. ὅσοι] ἐκείνοις. B. rec.

ὅσοι τε πόντου: ἐπὶ τὸ μέγιστον ηὔξησε τὸ κατηγόρημα τοῦ [*](Scholia in Hippolytum maxima ex parte quattuor librorum (A. B. M. I.) communia sunt. Quamobrem siglas codicum iis tantum apposui quae non sunt communia. Libri Veneti (M.) quum inde ab v. 808. scholia vel glossemata nulla sint, sponte intelligitur scholia quibus illic nullae appositae sunt codicum siglae in tribus tantum libris (A. B. I.) exstare. Porro scholia ad v. 352.—807. sine siglis posita eorundem trium librorum sunt, paucis quibusdam exceptis quae etiam in M. exstare in annotationibus significavi. 3. μεγάλη, δ. ἔνδοξος, θ. A. et a m. ib. ἡ διάνοια cum lemmate ἡλίου sec. τιμία. ἀντὶ τοῦ δ. θ. μεγίστη B. A. ἡ δὲ διάνοια sine lemmate B. δυνατὴ, θαυμαστὴ, μεγίστη l. καὶ ῥητορικώτερον addidi ex B. 4. Ὅμηρος] Il. 7, 156. Verba 7. παραλαμβάνουσα A. ἀπολαμβάνουσα poetae om. A. B. I. In M., omissis praecedentibus ib. πάσαις] πάσαις δὲ I. est, ἐμφαντικωτέρα πέφρασται 5. ἐγκότως Boisson. in Thesauro ἡ διάνοια—παραλαμβάνουσα. vol. 3. p. 101. pro εἰκότως. Idem 9. παρὰ] καὶ παρὰ B. καὶ παρὰ vitium in schol. Arist. Eq. 84. correxit θεοῖς καὶ ἐντὸς οὐρανοῦ gl. rec. B. Hemst. Conf. infra p. 82, 9. 11. ἐπὶ τὸ M. Aberat τό. ib. ἡ Ἀ.] ἡ om. B. ib. τὸ κατηγόρημα] τὴν κατήγορον 6. τοῦ Ἄρεος] τοῦ addidi ex A. M.)

τερμόνων: εἰς τὰ ἔσχατα· ἵνα καὶ τοῖς στοιχείοις Ἀφροδίτην γινώσκεσθαι λέγῃ δἰ ὧν φύεται. οἷον καὶ τὰ ἔσω τοῦ πόντου φυόμενα Ἀφροδίτην οἶδε τῇ φύσει. ἢ τοὺς ἐν τοῖς πέρασι τῶν στοιχείων τούτων οἰκοῦντας θηριώδεις ἀνθρώπους λέγει, ὃ καὶ βέλτιον. B.M.I.

5. τοὺς μὲν σέβοντας: τὸ ἑξῆς τῆς διανοίας· προαποδειχθέντος τοῦ μεγάλην μέ τινα καὶ ἐπιστήμονα εἶναι παῤ ἀνθρώποις, τοιαύτη τίς εἰμι τὴν φύσιν ὡς τοὺς μὲν σέβοντας τιμᾶν, τοὺς δὲ ἀποσειομένους τὴν εἰς ἐμὲ εὐσέβειαν καταβάλλειν. ἀντὶ τοῦ πολλή τις οὖσα τοὺς μὲν τιμῶντας σέβω, τοὺς μὴ τιμῶντας σφάλλω. πρεσβεύω δὲ τὸ ὑπερτιμῶ. οὕτως Ἀττικοί· πρεσβεύειν γὰρ τὸ τιμᾶν.

6. σφάλλω: βλάπτω. A.B.I. ἐκ μεταφορᾶς τῶν ἐμποδιζομένων. [*](1. νεανίου A. M. νεανίσκου 1. 12. γινώσκεσθαι] γιγνώσκεσθαι M. 2. δεξάμενοι] δὲ οἱ M. ib. λέγῃ add. B M. 3. πόσης A.B.M. πάσης 1. 13. ἢ add. B.M. ib. καταγνώσεως] κατὰ γνώμης M. 14. οἰκοῦντας] κατοικοῦντας 1. i. e. καταγνώμης, quo voc. utitur 15. τὸ ἐξής—ἀνθρώποις om. M. Constantin. de admin. imperio in ib. προαποδειχθέντος] προαποδειχθείσης Banduri Imp. or. vol.1. p. 67. ἄξιος σης A. add. Heathius. 16. μέ] μέν A. 4. ἀπὸ] ὑπὸ A. ib. ἐπιστήμονα] ἐπίσημον Heathius. ib. ἧττον] ἧσσον B.M. ib. εἶναι A.B. Fl. 6. 15., om. I. ib. πάλιν A.B.M. πάλαι 1. ib. παῤ A.B. παρὰ τοῖς I. 7. ἁμαρτάνοντες] ἁμαρτάνοντα M. 18. τὴν εἰς ἐμὲ εὐσέβειαν] με M. 8. τ᾿ M. δὲ B.l. τ᾿ Ἀτλαντικῶν ib. καταβάλλειν] διαβάλλειν A. om. A. 19. τοὺς μὲν—σφάλλ A. τοὺς μὲν ib. παρὰ A.B.M. περὶ I. τιμῶ. τοὺς δὲ σφάλλω B.M.I. ib. ὁ Ἄτλας] ὁ om. A.M. 20. Ἀττικοί] ἀττικῶς M. ἀττικόν 10. ἀνατολικός M. ἀνατολικόν 1. A., omisso γὰρ post πρεσβεύειν. 11. τερμόνων] ἄλλως M. In eodem gl. τιμῶ, σέβω. In M. ib. τὰ ἔσχατα M. τὸ ἔσχατον B.I. πρεσβεύειν τὸ ὑπερτιμᾶν.)

7. ἔνεστι γὰρ δή: ἔνεστι καὶ ἐν τοῖς θεοῖς τὸ χαίρειν ταῖς τιμαῖς, ὡς ἐπὶ τῶν ἀνθρώπων. καὶ διὰ τούτου καὶ ἔδειξεν ὅτι προπμολόγηται τοῦτο παρὰ πᾶσιν ἀνθρώποις.

9. δείξω δὲ μύθων: ἔξεστι μὲν τοῦτο καὶ ἐπὶ τῶν καθόλου προειρημένων νοημάτων λαβεῖν, ἐξαιρέτως δὲ ἐπὶ τοῦ τοὺς μὲν σέβοντας τιμῶ, τοὺς δὲ βλασφημοῦντάς με σφάλλω.

τοῦτο δύναται καὶ ἐπὶ πάντων λαμβάνεσθαι τῶν προειρημένων, δύναται δὲ καὶ ἐπὶ τοῦ παρόντος. M.

10. Ἀμαζόνος τόκος: ὅτε γὰρ μετὰ Ἡρακλέους ὁ Θησεὺς ταῖς Ἀμαζόσιν ἐπολέμησε διὰ τὸν ζωκτῆρα, καὶ Ἀντιόπην ἔλαβεν αἰχμάλωτον καὶ ἤγαγεν εἰς τὴν Ἑλλάδα, καὶ συμμιγεὶς αὐτῇ ἐποίησεν υἱὸν ὁμώνυμον τῇ Ἱππολύτῃ.

Ἀμαζόνος: τῆς Ἀντιόπης. A.B. rec.

11. ἁγνοῦ Πιτθέως: ἁγνὸν τὸν Πιτθέα, ὡς καὶ ἐν Μηδείᾳ “παῖς, ὡς λέγουσι, Πέλοπος εὐσεβέστατος.” παρὰ Πιτθεῖ τῷ πατρὶ τῆς [*](2. ἀντὶ τοῦ om. I. jecturs est, nisi quod inverso potius 3. καὶ A. δὲ B.M.I. ordine Ἀντιόπην, ὡς δὲ ἔνιοι Ἱππσλύτην, 4. ὡς A.M. ὥσπερ καὶ B.I. πολύτην, ἔλαβεν scribere debebat. ib. τούτου Matthiae. τοῦτο A.B. Nam pauci tantum Hippolytam, τοῦ M.I. plerique Antiopam Hippolyti matrem ib. καὶ ἔοειξεν ὅτι] κἂν ἔδχ ὅτι, reliquis fuisse perhibuerunt: de quo liquis omissis, M. Valckenarius “Latinae tragoediae ib. προωμολόγηται A.B. ὡμολόγηται scriptori (Senecae) mater Hippolyti, 1. de nomine nusquam Euripidi 5. τοῦτο παρὰ add. A. et qui τοῦτο memorata, nec Diodoro 4, 62. post ὅτι ponit B. semper Antiope, sicut plerisque, ib. ἀνθρώποις om. A. dicitur; semper etiam Plutarcho, 6. μὲν Heathius pro μοι. unum tantum Clidemum memoranti ib. τοῦτο καὶ] καὶ τοῦτο A. in Vita Thesei c. 27. qui 7. νοημάτων] νοήματα M. Hippolyten dixerit, οὐκ Ἀντιόπην. ib. τοῦ] τούτου M. Clidemo pungi poterit alius rerum 8. σφάλλω] βάλλω κάτω M. Atticarum scriptor Ister apud 12. ἀντιόπην ἔλαβεν (ἀνέλαβεν A.) Athen. 13. p. 557 A.” Hippolyten A.M. Fl. 6. ἥνυσαν (sic cum spiritu ten dixit scriptor Argumenti hujus aspero) I. Delendum autem καὶ tragoediae p. 70, 4. ante Ἀντιόπην. Ἱππολύτην, ὡς δὲ ἔνιοι 14. τῇ Ἱππολότῃ] τῶ ἱππολύτω A. Ἀντιόπην, ἔλαβεν Matthiae, quia e 16. τὸν add. B.M. verbis proximis appareat non Antiopam, ib. Μηδείᾳ (v. 684.) A. M. Μηδείᾳ sed Hippolytam pro matre δείᾳ φησὶ I. Hippolyti ab scholiasta habitam 17. πατρὶ A.M. περὶ (i. e. πρὶ) I. esse. Quae satis probabilis con-)

13. πεφυκέναι: ὑπάρχειν.

14. ἀναίνεται δὲ λέκτρα: καὶ τί, φασὶν, ἐλύπει αὐτὴν τὸ τῆς φιλοσοφίας; καὶ λεκτέον ὅτι ὡς αὐτὴν ἀτιμάζων ἐδόκει καὶ τοῦτο ποιεῖν, ὡς καὶ αὐτῇ μὴ ποιῶν τὰ τερπνὰ, ἀγνοῶν ὅτι καὶ σωφροσύνης ἔρωτας αὐτὴ ἀποστέλλει, ὡς καὶ ἐν διηγήσει λέγει. Ἄλλως. καὶ τί, φασὶν, ἐλύπει αὐτὴν τοῦτο; ἀλλ᾿ οὕτως αὐτὸ εἶπεν, ὡς ἐκείνου πρὸς κνησμονὴν αὐτῆς τοῦτο ποιοῦντος.

17. χλωρὰν δ᾿ ἀν᾿ ὕλην: κατὰ τὴν χλωρὴν ὕλην. A.

18. ἐξαίρει: ἐκ μέσου αἴρει, ἀφανίζει. A.B.I. ἐξαίρει: διώκει. B. ἀντὶ τοῦ θηρᾶται, ἐκβάλλει. Fl. 2. χθονός: ἀπό. B. rec.

19. προσπεσὼν ὁμιλίας: ἐντυχών. A.B.I. εὐτυχήσας τῆς ἐπιμιξίας τῆς δαίμονος πλέον ἢ ὡς δεῖ ἀξιοῦσθαι ἄνθρωπον φιλίας θεοῦ. οἷον μεῖζόν τι τῆς ἀνθρωπίνης ὁμιλίας ἐντυχὼν τῆς Ἀρτέμιδος.

προσπεσών: γράφεται τυχών. Fl. 2. ἐπιτυχὼν τῆς Ἀρτέμιδος τῆς τιμῆς. Fl. 15.

20. τούτοισι: ταῖς τιμαῖς τῆς Ἀρτέμιδος. A.B.M. ἕνεκεν τούτων αὐτῷ οὐ φθονῶ. B. τί γάρ με δεῖ: οὐ δεῖ γάρ με φθονεῖν. A.B.I.

23. πάλαι προκόψασα: ἀρχαϊσμός ἐστι τοῦτο, οὐ σολοικισμός. B. rec. I. τὰ πολλὰ δὲ πάλαι προκόψασ᾿ οὐ πόνου: τοῦτο ἐσολοίκισεν. οὕτως γὰρ ἔδει εἰπεῖν, τὰ πολλὰ δὲ πάλαι προκόψασα οὐ πόνου πολλοῦ χρείαν ἔχω. συνεχῶς δὲ τούτῳ τῷ σχήματι χρῆται ὁ Εὐριπίδης. ἦν δὲ ὥσπερ ὑγιέστερον οὕτως εἰπεῖν, τὰ πολλὰ δὲ πάλαι προκεκοφυίης ἔτι οὐ πολλοῦ με πόνου δεῖ· ἢ οὕτως, τὰ πολλὰ δὲ ἤδη προκόψασα οὐκέτι πολὺν ἔχω πόνον. προκόψασα δὲ ἀντὶ τοῦ προκατασκευάσασα, ἐπαυξήσασα τὴν ἐπίνοιαν· ὥσπερ ἂν εἴ τις εἴποι προοικονομήσασα ὀλίγου χρείαν ἔχω πόνου. γέγονε δὲ ὁ σολοικισμὸς πρὸς τὸ ἀκατάλληλον τῆς πτώσεως. ὃ δὲ λέγει τοιοῦτόν ἐστι· προανυσάσῃ μοι τὰ πρὸς τὸν ἔρωτα τοιῷδε τρόπῳ ὀλίγα λείπεται πρὸς τὴν τιμωρίαν.

προκόψασ᾿: ἔδει εἶναι προκόψασαν ἢ προκοψάσῃ. συνεχῶς δὲ κέχρηται τῷ τοιούτῳ σχηματισμῷ. M. Flor. 6. 15. προευτρεπίσασα, οἰκονομήσασα. A. προκοπιάσασα. Fl.

24. ἐλθόντα γάρ νιν: ἐν τῇ Ἀττικῇ ἔτι οὖσα ἡ Φαίδρα, πρὶν μετοικῆσαι εἰς Τροιζῆνα, ἰδοῦσα τὸν Ἱππόλυτον ἐξελθόντα ἐπὶ μύησιν τῶν Ἐλευσινίων ἤρα. καὶ ἐκ τῆς συνεχοῦς θέας δυνατὸν νοῆσαι τὸν ἔρωτα ὅτι πολὺς ἦν, ὡς ἐξ αἰφνιδίου θέας τηλικοῦτον ἰσχῦσαι.

25. σεμνῶν ἐς ὄψιν: μεγάλων, σεπτῶν. ἔοικε δὲ λέγειν τὴν Ἐλευσινίων. ὄψιν δὲ λέγει τὴν θέαν, τέλη δὲ τὴν τελετήν.

ἐς ὄψιν: ἐπὶ τὸ ἰδεῖν τὰ μυστήρια. B.

26. Πανδίονος γῆν: εἰς τὴν Ἀττικήν. A.B.M.

27. κατέσχετο: κατεσχέθη ὑπὸ τοῦ ἔρωτος. A.B.M.