In XII Prophetas

Χρῆναι δὲ οἶμαι φιλομαθῶς πολυπραγμονεῖν τὰς αἰτίας, ἐφ’ αἷς ἡ παροῦσα καὶ ἐν χερσὶν ἡμῖν ὅρασις, ὡς ἀναγκαία ταῖς ἄλλαις συνεισκεκόμισται· ἀνθ’ ὅτου γὰρ δὴ, φαίη τις ἃν τῶν ἐπιεικεστέρων, πλείστων τε ὅσων πλημμελημάτων ὄντων κατὰ τὸν βίον, καὶ μὴν καὶ ἐν διαφόροις ὄντων αἰτιαμάτων [*](c) τὸ τηνικάδε τῶν ἐξ Ἰσραὴλ, κατὰ μόνων κλεπτῶν τε καὶ ψευδωμοτῶν τὴν διὰ τοῦ δρεπάνου ποινὴν ἐπηρτῆσθαί φησιν, ἤγουν ἐκπορεύεσθαι τὴν ὰρὰν, ἀποκείρουσαν τοὺς ἁλισκομένους καὶ συντελοῦσαν εἰς ἅπαν; πρὸς δὴ τὰ τοιαῦτά φαμεν, ὅτι τὰ ἑκάστῳ χρήσιμα καιρῷ διὰ τῶν ἁγίων προφητῶν προσελάλει Θεὸς, ἀεί πὼς ὠφελῶν τὰ ἐνεστηκότα. ἦν οὖν ἀναγκαῖον τοῖς τὸ τηνικάδε μάλιστα ταυτηνὶ σαφῆ γενέσθαι τὴν ὅρασιν· ἐποίσομεν δὲ τὰς αἰτίας, ἐπικαιροτάτην οὖσαν ἐπιδεικνύοντες. ἐπειδὴ γὰρ τὴν τῶν Χαλδαίων ἀφέντες [*](d) μόλις οἱ ἐξ Ἰσραὴλ, καὶ τὸν τῆς δουλείας ἀποδυσάμενοι ζυγὸν, ὑπενόστησαν εἰς τὴν Ἰουδαίαν, καὶ ἦσαν ἐν τοῖς Ἱεροσολύμοις· δέον ἀποσχέσθαι τῶν ἀρχαίων ἐκείνων πλημμελημάτων, καὶ ταῖς εἰς τὸ ἄμεινον ἀναδρομαῖς ἐπανορθοῦν τε τὰ φθάσαντα, καὶ κατευφραίνειν τὸν Λυτρωτὴν, τὰ αὐτῷ δοκοῦντα πληροῦν ᾑρημένους, οὐδὲν ἧττον ἦσαν ὁποῖοι καὶ τότε, παραλύοντες ἀφυλάκτως τὸ τῷ νόμῳ δοκοῦν. ἀποφάσκοντος [*](Deut. vii. 3.) γὰρ τοῦ Μωυσέως τὸ δεῖν αὐτοὺς ἀλλοφύλοις [*](e) ἐπιμίγνυσθαι γυναιξὶν, αὐτοὶ τῶν τεθεσπισμένων ὀλίγα πεφροντικότες, ταῖς τῶν ὁμόρων ἐθνῶν συνεπλεκ́οντο θυγατράσι, τράσι, καὶ τέκνων ἦσαν ἀλλοτρίων πατέρες, καὶ ἀνοσίου σπέρματος πλήρη πάλιν ἀπέφανον τὴν ἁγίαν πόλιν. ἦσαν ’δε τινες καὶ τῶν ἐν αὐτοῖς ἐπιφανεστέρων τοῖς τοιούτοις [*](2. ὅρασις] πράξις C. 3. γὰρ δὴ C. δὲ Edd. 5. κοὶ alt. omisit Aub. 7. ψευδωμοτῶν correxi ex Β. ψευδομοτῶν C. Edd. ἐξηρτcισθαι C. 11. προσελάλει b. πρὸ ελόλει (σ eraso) C. ἐλάλει D. ὠφελοῦν C. τὰ ἐνεστηκότα C.D.b. τοὺς ἀκούοντας Edd. 12. ταυτηνὲ (=ταυτηνὶ) C. ταύτην Edd. 14. ἐπιδεικνύοντες C.D. δεικνύοντες δεικνύντες Edd. 15. ἀποδυσόμενοι C. ἀπολυσ. D. Edd. τῶν τ. δ. ἀπολ. ζυγῶν D. 16. ἐπενόστησαν Edd. ἀπενόστησαν Migne. 17. ἀποσχέσθαι B.C. ἀπέχεσθαι Edd. 21. τότε] ποτε Edd. 26. ἀπέφανον C. ἀποφαίνοντες Edd.)

Ἐπειδὴ δὲ οἰκοδόμου μένου τοῦ θείου ναοῦ πολλὴ χρημάτων ἄθροισις ἦν, τοῦτο μὲν Δαρείου νέμοντος, τοῦτο δὲ τοῦ λαοῦ προσκεκομικότος, εἶτά τινας ἦν εἰκὸς τῶν τὰ τοιάδε [*](4. ἰσόμεθα C. παρ’ αὐτοῦ C. αὐτῷ Edd. 6. καὶ assumptum ex C. ἐπισυνήχθησαν C. 7. ὄχλος πολὺς C, (Α.V. &c.) ὄχλοι πολλοὶ Edd. 10. τὸν Κύριον καὶ C. Κύριον τὸν Edd. τὸν Κύριον Alex.] II. σὺν· ᾠκήσαμεν C. Statim ἑαυτοῖς add. Edd. invito C. (A.V. &c.) 12. νῦν ἐστιν ἐπάνω C. (A.V. &c.) σύνεστιν αὐταῖς Edd. 13. γινέσθω C. γενέσθω Edd. (19, 108, 121.) 16. Κυρίου accessit ex C. (A.V. &c.) τούτῳ pro κυρίου Β. ἀναστὰς C. (A.V.) ἀνάστα Edd. (XI.) 19. τοῦ assiimptum ex C. 20. τὸ deest in Edd. inv. B.C.b. 21. ἐπαρτίσαι C. ἐπαρτῆσαι Edd. ἢν pro τὴν alt. C. 22. γένοιντο B.C. Migne. γένωνται b. γένοιτο Edd. 26. τοιαῦτα b.)

Καὶ ἐκῆλθεν ὁ ἄγγελος ὁ λαλῶν ἐν ἐμὼ καὶ εἴπε πρὸς μέ Ἀνάβλεψον τοῖς ὀφθαλμοῖς σου καὶ ἴδε τὸ εκπορευόμενον τοῦτο. καὶ εἶπα Τί ἐστι; καὶ εἶπε Τοῦτο τὸ μέτρον τὸ ἐκπορευόμενον. καὶ εἴπει Αὕτη ἡ ἀδικία αὐτῶ ἐν πἀσῃ τῇ γῇ. καὶ ἰδοὺ τάλαντον μολίβου ἐξαιρόμενον· καὶ ιδοὺ γυνὴ μὰ ἐκάθητο ὲν μέσῳ του μέτρου, καὶ εἶπεν Αὕτη ἐστὶν ἡ ἀνομία. καὶ ἔῤῥιψεν αὐτὴν ἐν μέσῳ τοῦ μέτρου, καὶ ἔῤῥιψε τὸν λίθον του μολιβου εἰς τὸ στόμα αὐτῆς.

Φθάσας ἔφην τῆς εἰς τὸν Προφήτην σαφηνείας ἀρχόμένος, [*](a 697 Α.) ὅτι μετὰ τὴν ἐκ Βαβυλῶνος ἐπάνοδον, ἅπερ ἐν τῷ [*](Supra 653 a.) καιρῷ τῆς αἰχμαλωσίας τεθέαται, ταῦτα τοῖς λελυτρωμένοις ἀφηγεῖται χρησίμως. ἐπειδὴ γὰρ καὶ αὐτοὺς ἐθεάσατο καταρραθυμοῦντας ἄγαν τοῦ χρῆναι πληροῦν τὰ νενομισ- [*](1. ἀπονοσφίσασθαί C. ἀπονοσφίζεσθαί Edd. τι C.D.b, τινα Edd. 3. εὖ deest in Edd. λημματίων C. λημμάτων Edd. 4. ἅπτωνται C. ἄπτοιντο Edd. 6. χρῆναι δέ φημι C. χρὴ δὲ Edd, 8. ἐννοοῦντας accessit ex C. 9. ἑταίρων C. 10. κατεστυγημένους C. κατεοτυγμ. Edd. 14. σου om. B. ἴδε] + τί F. (22. al.) 17. μολίβου C.F. (Alex.) μολφδου Edd. 19. ἐν μέσῳ B.C. ℵ. Alex. XII.) εἰς μέσον Edd. (Vat.) 20. του] τὸν C. (23.) μολίβδου Edd. 22. τῷ om. C. 23. τεθέαται C. τέθεινται Edd. 24. καὶ assumptum ex C. ἐθεάσατο C. ἐθεᾶτο Edd.)

Ἔφη τοίνυν ὅτι εξῆλθεν ὁ ἄγγελος ὁ λαλῶν ἐν ἐμοί. ἐξῆλθε [*](c) δὲ ὅποι; ποῦ γὰρ ἦν ὅλως; οὐκοῦν ἐκ τῆς τοῦ δρεπάνου δείξεως ἐπὶ τὴν προκειμένην ὅρασιν, τὴν ἐπί γε φημὶ τῷ μέτρῳ, τὸ τῆς ἐξόδου γέγονε χρῆμα. αἴρει γεμὴν ὁ Προφήτης εἰς ὕψος τοὺς ὀφθαλμοὺς, οἷς ἃν διάττειν ὑψοῦ μεμελετηκόσι, πρέποι ἂν εἰκότως τὸ καὶ θεία δύνασθαι καταθρεῖν μυστήρια. ἤρετο δὴ οὖν τί ἄρα ἐστὶ τὸ δεικνύμενον. ὁ δὲ πρὸς αὐτὸν, τοῦτό φησι τὸ μέτρον τὸ ἐκπορευόμενον. αὕτη ἐστὶν ἡ ἀδικία αὐτῶν ἐν πάση τῆ γῆ. καὶ τί δὴ τὸ μέτρον, ἀναλογίζεσθαι χρή. καὶ δὴ καί φαμεν, ὅτι φύσει χρηστὸς [*](d) καὶ φιλάνθρωπος ὢν ὁ τῶν ὅλων Δεσπότης· πλημμελοῦσι γὰρ ἀνεξικακεῖ, καὶ παρανομούντων ἀνέχεται, περιμένων τὴν ἑκάστου μετάγνωσιν· εἰ δὲ δή τις ἴοι καὶ μέχρι πολλοῦ πρὸς τὸ πλημμελὲς, καὶ εἰς πέρας ἥκοι λοιπὸν τῆς αὐτῷ νεμηθείσης ἀνεξικακίας, τὸ τηνικάδε λοιπὸν ποιναῖς ὑποκείσεται, καὶ λόγος αὐτῷ τῆς οὕτω μακρᾶς ῥᾳθυμίας οὐδεὶς, οὐδ’ ἂν ἐξέλοιτό τις τοῦ χρῆναι λαβεῖν ἰσομέτρους αὐτῶν, [*](1. ἀποκλίνοντος C, ἀποκλίνοντας Edd. 5. εἰκότως C. 7. ὁραμάτων C. δραμάτων Edd. 8. ὁπόσαις C. ὁποίαις Edd. 9. κερδάναντες Β.D. [C. ἀντ’ et parte ν praec. manu recenti cast.] κερδαίνοντες Edd. 16. ἂν assumptum ex D. νῷ γὰρ—μεμελετηκότι pro οἶς—μεμελητηκόσι C. 17. πρέπει Edd. ante Migne. invitis B.C.D. θεία δύνασθαι κ. C θείᾳ δυνάμει κ. Edd. 18. μυστήριον iid. invitis B.C. δὴ οὖν τί]+δὴ (sic) C. ἐστὶ om. C. 19. ἐστι pro φησι C, ὢν assumptum ex C. ante καὶ φ. transp. b. 23. γὰρ om. C.b. habet D. 28. τις deest in Edd)

Καὶ ἦρα τοὺς ς'φθαλμούς μου καὶ ἴδον, καὶ ἰδοὺ δύο γυναῖκες ἐκπορευόμεναι, καὶ πνεῦμα ἐν ταὶς πτέρυξιν αὐτῶν, καὶ αὖται εἶχον πτέρυγας ὡς πτέρυγας ἔποπος, καὶ ἀνέλαβον τὸ μέτρον ἀνὰ μἐσον τῆς γῆς καὶ ἀνἀ μέσον τοῦ οὐραγοῦ. καὶ εἶπα πρὸς τὸν ἄγγελον τὸν λαλοῦντα ἐν ἐμοί ποῦ αὖται ἀποφἐρουσι τὸ μετροῖ; καὶ εἶπε πρὸς μέ Οἰκοδομῆσαι αὐτῷ οἰκίαν ἐν γῇ [*](e) Βαβυλῶνος καὶ ἐτοιμάσαι, καὶ θήσουσιν αὐτὸ ἐκεῖ ἐπὶ τὴν ἑτοιμασίαν αὐτοῦ.

Τί ἃν βούλοιτο δηλοῦν τῶν γυναικῶν ἡ ξυνωρὶς, ἢ τίνος ἃν εἶεν εἰς τύπον, ἀναγκαῖον οἶμαί που καὶ πρό γε τῶν ἄλλων εἰπεῖν. ἔφη τοίνυν ὁ τῶν ὅλων Θεὸς τῷ προφήτῃ Ἰεζεκιήλ Ezek. “Υἱὲ ἀνθρώπου, δύο γυναῖκες ἦσαν, θυγατέρες μητρὸς “μιᾶς, καὶ ἐξεπόρνευσαν ἐν Αἰγύπτῳ, ἐν τῇ νεότητι αὐτῶν “ἐπόρνευσαν, ἐκεῖ ἔπεσον οἱ μασθοὶ αὐτῶν.’’ προσετίθει δὲ [*](699 Α. a) τούτοις, καθιστὰς ἐναργὲς τὸ διηγγελμένον “Καὶ τὰ ὀνόματα [*](Ib. 4.) αὐτῶν, Σαμάρεια ἡ ὀόλα, καὶ Ἰερουσαλὴμ ἡ ὀλίβα.’’ μία [*](1. καὶ ἡ Χριστοῦ C. τοῦ Χρ. ἡ Edd. 2. νοῦν]+ἡμῶν b. 4. αὐτὴν C.D. αὐτὸ Edd. 5. ἡμαρτημένων D. 7. πάντα C. πόντος Edd. 9. εἶδον B.D. (26. al.) II. Haec ὡς πτέρυγας accesserunt ex C.F. (Alex. ℵ) desunt in D. 19. Haec τῶν accesserunt ex C. 21. ἐν τῇ Edd. invito C. 22. ἔπεσαν C. (26, 106.) μασθοὶ C. μαστοὶ Edd. προσετίθη C 23. καθιστὰς ἐναργὲς C. σαφέστερον κ. Edd. 24. ἡ ὀόλα—ἡ ὀλιβᾶ] Sic cdidi ex C. νοολα—ἡ ὀλιβᾶ C.] faventibus in Glapli. 188 init. duobus codicibus. ἠθολὰ—ἠθολιβὰ Β. ἢ θολὰ—ἢ Edd. ante Migne, qui correxit ἢ Οολὰ—ἢ Οολιβά.)

Τὰς δύο δὴ οὖν τῶν ἐξ Ἰσραὴλ συναγωγὰς δυσὶ γυναιξὶν ἀφομοιοῖ πάλιν ἡ ὅρασις, ἃς καὶ πτέρυγας ἔποπος ἐσχηκέναι φησὶν, ἵνα τὴν ἐνοῦσαν αὐτοῖς ἀκάθαρτον γνώμην καὶ τὸ πρὸς πᾶν ὁτιοῦν τῶν ἐκτόπων εὐπετὲς εὖ μάλα κατασημήνειεν. [*](c) ὁ μὲν γὰρ ἔποψ στρουθίον ἐστὶν οὐκ ἄσημον, Φιλοβόρβορον δὲ καὶ κοπροβόρον, καὶ ταῖς σκωλήκων ἀγέλαις ἀγρίως ἐπιμαινόμενον, καὶ τρυφὴν ἀεὶ ποιεῖσθαι κατειθισμένον τὴν ἐσχάτην ἀκαθαρσίαν. τοιουτοσὶ ’δε πὼς καὶ τοῖς εἰδωλολατροῦσιν ἔπεστι νοῦς. οὐ γὰρ ἵεταί που κατευθὺ τοῦ πρέποντος· ἀλλ’ ἔξω φέρεται τοῦ εἰκότος, τὸν θεῖον οὐκ οἶδε νόμον, ἔστι δὲ ἁπάσης ἀκαθαρσίας ἔμπλεως, καὶ πᾶν εἶδος φαυλότητος ἡγεῖται τρυφήν. ταύτῃτοι καὶ πτέρυγας ἔποπος ἐνηρμόσθαι τοῖς γυναίοις ὁ τῆς ὁράσεως ἔφη λόγος, [*](d) τὴν ἴσην ἐκείνῳ γνώμην καὶ αὐταῖς ἐνεῖναι διδάσκων. ἀναλαμβάνουσι δὲ τὸ μέτρον τῇ ἀνομίᾳ μεμεστωμένον.

Δεῖ γὰρ ἑκάστην ψυχὴν τῷ ἰδίῳ καταφορτίζεσθαι βάρει, τῷ τῆς ἁμαρτίας φημί. ἐπειδὴ δὲ ἴσα τε ἀμφοῖν καὶ ἀδελφὰ τὰ ἐγκλήματα, τῆς τε Σαμαρείας φημὶ καὶ τῆς Ἰερουσαλὴμ, ταύτῃτοι καὶ ἐν ἴσῳ τρόπῳ κατηχθισμέναι τῷ τε μέτρῳ καὶ [*](e) τῆ ἀνομίᾳ, πνεύματος ἐμπίπτοντος ἐν ταῖς πτέρυξιν αὐτων, ὀξεῖ καὶ ἀπαραποδίστῳ φέρονται δρόμῳ πρὸς τὴν τῶν ἀλλοφύλων χώραν, δῆλον δὲ ὅτι τὴν τῶν Βαβυλωνίων. τοῦ γὰρ ἀκαθάρτου πνεύματος συνωθοῦντος αὐτὰς εἰς τὸ πλημμελὲς, καὶ τῆ ἀνομίᾳ καταφορτίζοντος, ἀπεκομίσθησάν πρὸς αἰχμαλωσίαν, καὶ ὑπὸ πόδας πεπτώκασι τῶν ἐχθρῶν. ἐπειδὴ δέ φησιν ὁ μακάριος ἄγγελος, ὡς ἀποφέρουσι τὸ μέτρον οἰκοδομῆσαι αὐτῷ οἰκίαν ἐν γῇ Βαβυλῶνος, ἀναγκαῖον ἡμᾶς ἐκεῖνο νοεῖν, ὡς ἔστι σημεῖον τοῦ μακρὸν παρ’ ἐχθροῖς διατελέσαι χρόνον τοὺς Ἰσραὴλ, τὸ καὶ οἶκον οἰκοδομεῖσθαι τῆ ἀνομίᾳ, [*](700 Α. a) καὶ οἷον ἵδρυσίν τινα καὶ στάσιν αὐτῇ γίνεσθαι παρ’ ἐχθροῖς. ὃ δὴ καὶ τετέλεσται. μόλις γὰρ αὐτοῖς ἑβδομηκοστοῦ πληρωθέντος ἔτους, τῶν τῆς αἰχμαλωσίας ἀνεῖνται δεσμῶν.

Καὶ ἐπέστρεψα καὶ ῆρα τοὺς ὀφθαλμούς μου καὶ ἴδον, καὶ ἰδοὺ [*](b) τέσσαρα ἄρματα ἐκπορευόμενα ἐκ μέσου δύο ὀρέων, καὶ τὰ ὄρη ἦν ὄρη χαλκᾶ. ἐν τῶ̣ ἅρματι τῷ πρώτω̣ ἵπποι πυῤῥοὶ, καὶ ἐν τῷ ἅρματι τῷ δευτέρῳ ἵπποι μέλανες, καὶ ἐν τῷ ἅρματι τῷ τρίτῳ ἵπποι λευκοὶ, καὶ ἐν τῷ ἅρματι τῷ τετάρτῳ ἵπποι ποικίλοι ψαροί, καὶ ἀπεκρίθην καὶ εἶπα πρὸς τὸν ἄγγελον τὸν λαλοῦντα ἐν ἐμοί Τί ἐστι ταῦτα, Κύριε; καὶ ἀπεκρίθη ὁ ἄγγελος ὁ λαλῶν έν ὲμοὶ καὶ εἲπε Ταῦτά εἰσιν οἱ τέσσαρες c ἄνεμοι τοῦ οὐραγοῦ, ἐκπορεύονται παραστῆναι τῶ̣ Κυρίῳ πάσης [*](4. κατηχθεσμέναι Edd. τε assumptum ex C.b. τρόπῳ pro μέτρῳ C. 5. ἐν assumptum ex C.b. 9. τὴν ἀνομίαν C. πρὸς C εἰς Edd. 17. αἰχμαλωσίας C.D. δουλείας Edd. ἀνεῖνται B.C. Pont. Migne, ἀεῖνται Pont.] ἀνίενται D. ὀνεῖται Aub. 18. εἶδον B. (ℵ 22. al.) 20. ἐν] ἐν Β. (Compl.) 23. ψαροί] καὶ ψαροὶ F. Edd. (42. al.) 25. ταὐτό εἰσίν B.C. (49, 198.) οὗτοί εἰσιν F. (Alex.) ταῦτά ἐστιν Edd. (Vat. ℵ) 26. ἐκπορεύονται C οἳ ἐκπ. F. Edd. (XII.))

Προὐπέδειξεν ὅτι τοῖς σφῶν αὐτῶν ἐναλόντες βρόχοις, καὶ σειραῖς τῶν οἰκείων ἁμαρτημάτων κατεσφιγμένοι, κατὰ [*](Prov. v. 22.) τὸ γεγραμμένον, εἰς ἀλλοδαπὴν ἀπῴχοντο, καὶ κατῳκήκασι παρ’ ἐχθροῖς, τὸν ἀήθη τῆς δουλείας ἀνατλάντες ζυγόν. ἀλλ’ ἦν ἀναγκαῖον καὶ τῶν τῆς λυτρώσεως διαμεμνῆσθαι [*](e) καιρῶν, καὶ δὴ ποιεῖται τὴν δήλωσιν, προσπεπλεγμένων ἑτέρων. ἐδιδάσκετο γὰρ ὁ Προφήτης συλλήβδην ἅπαντα τὰ τῷ ἔθνει συμβησόμενα κατὰ καιρούς. τὰ τέσσαρα τοίνυν ἄρματα, τὰ ἐν μέσῳ τῶν ὀρέων τῶν χαλκῶν, φαμὲν εἶναι πάλιν τὰς τῶν ἄλλων βασιλειῶν ἐπισημοτέρας, τὰς ἐν τοῖς τέσσαρσι κλίμασιν, ἤγουν ἀνέμοις, τοῖς ὑπ’ οὐρανὸν κατὰ καιροὺς ἀναδεδειγμένας. ὄρη δὲ οἶμαι λέγεσθαι χαλκὰ τὰ δύο τῆς οἰκουμένης τμήματα. τέμνουσι γάρ τινες εἰς Εύρώπην [*](a 701 Α.) τε καὶ Ἀσίαν τὴν σύμπασαν γῆν. χαλκᾶ δὲ αὐτῆς τὰ μέρη, διά τοι τὸ ἐρηρεῖσθαι διὰ παντὸς καὶ ἀκλονήτως ἔχειν καὶ μηδεμιᾶς ἀνέχεσθαι βλάβης. ψάλλει γάρ που καὶ ὁ θεσπέσιος Δαυεὶδ πρὸς τὸν τῶν ὅλων Δημιουργόν [*](1. οἱ prius assuraptum ex B.C. (Alex. XII.) εἰς C. ἐπὶ Edd. (A.V. &c.) 3. καὶ οἱ ψ. ἐξεπ. om. C. linea vacante. 4. ἔβλεπον B.D. ἐπέβλεπον C. Edd. καὶ περιοδ. C. (Alex. XII.) τοῦ π. Edd. (Vat.) πᾶσαν assumptum ex C. (130, 239, 311.) 5. πᾶσαν assumptum ex C. (62.) 6. πᾶσαν assumptum ex C. (86.) ἐβόησεν C. 7. ἐπὶ γῆς D. et ut opinor C. qui tempore forte eodem ad γῆν castigatum est (XII.) ut infra 703 a. κοὶ post βορρᾶ add. Edd. (Vat. ℵ priina manu) invitis B.C.D. (Alex. XII.) cf. infra 730 d. 8. ἐπὶ γῆν B. (22. al.) ἐπὶ γῆς D. 10. οἰκείων C. ἰδίων Edd. 12. ἀληθῆ C. 14. προσπεπλ. C. προεμπ. Edd. 18. τὰς alt. om. C. habent D.b. 20. λέγεσθαι]+τὰ Edd. invitis B.C.b. 22. αὐτῆς C, αὐτοῖς Edd. 23. τοι C. τε Edd.)

Τίνες δὲ δὴ καὶ αἱ βασιλεῖαι, καιρὸς ἤδη λέγειν. οὐκοῦν ἐν μὲν τῷ ἅρματι τῷ πρώτω, φησὶν, ἴπποι πυρροὶ, τῆς Χαλδαίωνη βασιλείας ἀνατυποῦντες ἐφ’ ἑαυτοῖς τὴν ὠμότητα. πυρρότης γὰρ ἡμῖν τὴν αἵματος χύσιν ὑπαινίττοιτο ἂν κατά γε τὸ εἰκός· φιλαίματοι γὰρ λίαν οἱ Βαβυλώνιοι· εἷλον γὰρ αὐτοὶ τὴν Ἰουδαίαν καὶ τὰς ἐν τῇ Σαμαρείᾳ πόλεις, φειδοῦς [*](d) ἁπάσης ἐξηρημένης. ἐν δὲ τῷ ἅρματι τῷ δευτέρῳ ιπποι μέλανες. ἔοικε δὲ τὴν Περσῶν τε καὶ Μηδῶν τὴν ὑπό γε Κύρῳ φημὶ βασιλείαν ὑποδηλοῦν. μέλαν δὲ καὶ τούτοις περιτέθεικε χρῶμα, διά τοι τὸ οἶμαι πλεῖστόν τε ὅσον καὶ ἀμέτρητον τοῖς Χαλδαίων ἔνεσιν ἐπιρρίψαι θάνατον, ὅλην αὐτοῖς τὴν χώραν ἐν πένθει γενέσθαι παρασκευάσαι. πένθους δὲ καὶ θανάτου τὸ φαιὸν ἂν εἴη σύμβολον. λευκοὺς δὲ εἶναί φησι τοὺς ἐν ἅρματι τῷ τρίτῳ, τὴν Ἐλλήνων που τάχα καὶ Μακεδόνων ὑποφαίνων ἀρχὴν, εἴτ’ οὖν τὴν Ἀλεξ- [*](1. διαμένει] + τῇ διατάξει σου Edd. invitis C.D. 2. ἔφην 6. εἰ accessit ex C. 7. κεκερδάκασιν D. Edd. κεκερδόγκοσιν Β. κεκερδήκασιν hodie habet C. ἡ manu castigante scripta. ἀλλ’ εἰ καί τι C. εἰ γάρ τι καὶ Edd. 10. ὡς assumptum ex C. ἔσται C. ἔστι Edd. 12. ἢ B.C. κοὶ Edd. 15. πυρροὶ C.b. πυρροὶ Β. πυρὸς Edd. ante Migne. 17. χύσιν C.D. Edd. φύσιν b. 19. αὐτοὶ D. Edd. οὗτοι C. οὕτω b. 23. τοι assumptum ex C. 27. ἐν] + τῷ b. 28. ᾔτουν C. ἤγουν b.)

Ἰστέον δὲ, ὅτι καὶ ἡ τῶν Ἑβραίων ἔκδοσις καὶ ἕτεροι ’δε τινες τῶν ἄλλων ἑρμηνευτῶν, ἀντὶ τοῦ ψαροὶ τεθείκασι τὸ ἰσχυροί. πλὴν καὶ ταύτην εἶναί φαμεν τὴν Ῥωμαίων βασιλείαν, ἀείπως ἐχουσᾶν ἐν τοῖς κατὰ καιροὺς βεβασιλευκόσι τὸ ποικίλον εἰς τὸ εὐμαθὲς καὶ τὸ βαθύ πὼς εἰς φρένας. συνετώτατοι [*](a 702 Α.) γὰρ καὶ πρός γε τούτῳ καὶ ἀλκιμώτατοι γεγόνασί τε καί εἰσιν, οἱ τὰ τῆς Ῥωμαίων ἀρχῆς διέποντες κράτη. τέθεινται δὲ καὶ τελευταῖοι μετὰ τοὺς πρώτους κατά γε τοὺς χρόνους.

Ἴδωμεν δὲ καὶ τὴν ἑκάστου τῶν ἁρμάτων, ἤγουν βασιλείας, ἔξοδον, ὅποι ποτὲ διανένευκε καὶ ἐπὶ τίσιν ἔρχεται. σαφεστάτη γὰρ οὕτω γένοιτ’ ἂν ἡμῖν ἡ τῶν νοημάτων ἀπόδοσις. τέσσαρα μὲν γὰρ ὁ Προφήτης εἶναί φησι, διαμέμνηται δὲ τριῶν, καὶ σεσίγηκε τοῦ πρώτου τὴν ἔξοδον. [*](b) ἀναμνήσω δὲ διὰ βραχέων, ὡς ἔφην. ἐν μὲν γὰρ τῷ πρώτῳ φησὶ πυρροὺς εἶναι τοὺς ἵππους· ἄρχεται δὲ ἀπὸ τοῦ δευέρου, καί φησιν Ἐν ᾧ ἦσαν οἱ ἵπποι οἱ μέλανες ἐπορεύοντο ἐπὶ γῆν βοῤῥᾶ καὶ οἱ λευκοὶ ἐξεπορεύοντο κατόπισθεν αὐτῶν καὶ οἱ ποικίλοι ἐξεπορεύοντο ἐπὶ γῆν νότου. εἰ δὲ δὴ τοὺς φαιοὺς, οὐ τεσσάρων ἁρμάτων διαμεμνήσεται· τοὺς αὐτοὺς γὰρ εἶναι δεδώκαμεν τοῖς ποικίλοις, ἐν γὰρ τῷ ἄρματι τῷ τετάρτῳ φησὶν ησαν ἵπποι ποικιλο ψαροι. οὔκουν διαμέμνηται, σιωπήσας τὸ πρῶτον. τίς οὖν ἄρα ἐστὶ τῆς [*](c) [*](1. ἁβροδίαιτοι C. ἁβροδίαιτοι Β. ἀβροδίαιται Edd, 2. τῇ γλώττῃ C. 6. καὶ prius assumptum ex C. 10. τὸ alt. assumptum ex B.C.b. τε 15.‘ἴδωμεν C. 16. ὅποι ποτὲ] Sic edidi ex C. ὅποι ’πὸ C. ὅπου τε D. Edd. 17. τῶν νοημάτων C. τῆς θεωρίας Edd. 23. τὴν pro γῆν Edd. aute Migne. 24. προσεπάγοι C. προσεπάγει Edd. 26. αὐτοὺς γὰρ hoc ordine C. 27. ποικίλοι] + καὶ Edd. invito C.)

Επειδὴ γὰρ ἦν εἰκὸς, οὐ μετρίως ἀλγῆσαι τὸν Ἰσραὴλ τὰ περὶ τῆς τῶν Χαλδαίων ἀκούοντα βασιλείας, ὑφ’ ἧς καὶ πεπόρθηται, ταύτῃτοι χρησίμως, ὡς ἂν μὴ δοκοίη εἰς λύπας, καὶ τοῦτο οὐκ ἐν καιρῷ, παρατρέχει μὲν ὁ [*](703 Α. a) Προφήτης τὸν ἐπ’ αὐτοῖς λόγον. τὸ δὲ δὴ μάλιστα κατευφραῖνον αὐτοὺς ἐξηγεῖται λαμπρῶς, τὰ περὶ τῆς Κύρου φημὶ βασιλείας, καὶ μέντοι τῆς Ἀλεξάνδρου, οἳ μονονουχὶ καὶ ἐστάλησαν τῆς εἰς αὐτὸν Ἰσραὴλ ὠμότητος ἐξαιτοῦντες [*](1. Antipatris Sidonii in Anthol. Graec. t. i. p. 378, ed. Jacobs. 1. ὅλης om. C. habet D. 3. ᾕρηκε] ἦρκε C. 4. Ἰουδαῖαν C. ιουδαίων Edd. κατεμπρήσασα C. κατεμπιπῶσα Edd. 9. κατακράτως C. γὰρ om. C. 10. ᾕρηκε] ἦρκε C. 13. συναγήγερται C. ε συναγήγερτο D. συναγήγερται Β. συναγήγερται Edd. 15. νοῦν assumptum ex C. 16. περὶ C, 18. Μακεδόνος B. οἳ τότ' B.C. αἵποτ' Edd. 19. ἐφεσπόμεθα C. ἐφεπόμεθα Β. ἐφειπόμεθα Β mg. Edd. 23. τούτῳ C. 24. κατευφραίνων C. 25. τὰ] τὰς C. 27. αὐτὸν C. τὸν Edd.)

Ἄθρει δὲ ὅπως ἐντέχνως καὶ οἷον ἐν παραδρομῇ ποιεῖται τοῦ λόγου τὴν ἀπόδοσιν. μετὰ γάρ τοι τὸν τοῦ Σωτῆρος σταυρὸν, Οὐεσπασιανὸς καὶ ὁ τούτου παῖς Τῖτος κατέδραμον τὴν Ἰουδαίων γῆν, καταψιλοῦντες ἅπασαν, καὶ τὴν ἁγίαν αὐτὴν καταπίμππαντες πόλιν. ἀλλ᾿ εὐφυῶς ὁ Προφήτης d τό Ἐρπορεύοντό φησιν ἐπὶ γῆν νότου, νοτιωτάτη γὰρ τῶν Ἰουδαίων ἡ χώρα. αὐτοὶ δὲ δὴ πάλιν οἱ ποικίλοι καὶ ψαροὶ προσετάττοντο περιοδεῦσαι τὴν γῆν, καὶ δὴ καὶ περιωδεύκασι· κεκρατήκασι γὰρ τῆς ὑπ᾿ οὐρανὸν, καὶ κεκυριεύκασιν ἁπάσης τῆς γῆς, Θεοῦ συννεύοντος καὶ τὴν ἐπὶ τῷδε λαμπρὰν ἀνάπτοντος δόξαν, τοῖς τὰ ῾Ρωμαίων διέπουσι κράτη· προ- [*](1. C. λόγον Edd. τῶν assumptum ex C. 2. γῆς C.D. γῆν Edd. 6. ἐναργῶς om. C. habet D. 7. ἔρχομαι pro ὀργίζομαι C. 10. ἐξέτησε (sic) C. πρώτου C. πᾶσαν Edd. II. αὐτὴν assumptum ex C. Ἀλεξάνδρου δὲ C. 12. ἐκ γῆς (sic) C. 18. ἐντέχνως C. εὐτέχνως Edd. 22. κατοπίμπραντες C. κατεμπιπρῶντος Edd. 24. δὲ assumptum ex C. )

Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ λέγωι Λάβε τὰ ἐκ τῆς αἰχμαλωσίας παρά τῶι ἀρχόντων καὶ παρά τῶι χρησἰμων αὐτῆς καὶ παρὰ τῶν ἐπεγνωκότων αὐτὴν, καὶ εἰσελεύσῃ σὺ ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ εἰς τὸν οἲκον Ἰωσίου τοῦ Σοφονίου τοῦ ἥκοντος ἐκ Βαβυλῶνος, καὶ λήψῃ ἀργύριον καὶ χρυσίον καὶ ποιήσεις στεφάνουε, καὶ ἐπιθήσεις ἐπὶ τὴν κεφαλὴν Ιησοῦ τοῦ Ἰωοεδὲκ τοῦ ἱερέως τοῦ μεγάλου, κοὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτό [*](704 Α. a) Τάδε λέγει Κύριος παντοκράτωρ Ἴδου ἀνὴρ Ἀνατολὴ ὄνομα αὐτῷ, καὶ ὑποκάτωθεν αὐτοῦ διατελεῖ, καὶ οἰκοδομήσει τὸν οἶκον τοῦ Κυρίου· καὶ αὐτὸς λήψεται ἀρετὴν, καὶ καθιεῖται καὶ κατάρω ἐμ τοῦ Θρόου αὐτοῦ, καὶ ἔσται ὁ ἱερεὺς ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ, καὶ βουλὴ εἰρηνικὴ ἔσται ἀνὰ μέσον ἀμφοτέρων. ὁ δὲ στέφανος ἔσται τοῖς ὑπομένουσι καὶ τοῖς χρησίμοις αὐτῆς καὶ τοῖς ἐπεγνωκόσιν αὐτὴν, καὶ εἰς χάριτα υἱοῦ Σοφονίου, καὶ εἰς ψαλμὸν ἐν οἴκῳ κυρίου. καὶ οἱ μακρὰν ἀπ' οὐτῶ [*](b) ἥξεουσι καὶ οἰκοδομήσουσιν ἐν τῷ οἴκῳ Κυρίου, καὶ ἐπιγνώσεσθε διότι Κύριος παντοκράτωρ ἀπέσταλκέ με πρὸς ὑμᾶς· καὶ ἔσται ἐᾶι εἰσακούοντες εἰσακούσητε τῆς φωνῆς Κυρίου του Θεοῦ ὑμῶν.

Ὁ λόγος ἦν τῷ Θεῷ πρὸς τὸν μακάριον Προφήτην Ζαχαρίαν, ἤτοι δι’ αὐτοῦ πρὸς πάντας περὶ τοῦ Ζοροβάβελ, ὃς ἦν μὲν ἐκ φυλῆς τοῦ Ἰούδα, καθηγεῖτο δὲ τῶν ἐξ Ἰσραὴλ, καλούσης αὐτὸν εἰς τοῦτο τῆς βασιλευούσης φυλῆς. τίνα [*](c) δὲ ἦν τὰ περὶ αὐτοῦ λεγόμενα παρὰ Θεοῦ, προαναμνήσομεν [*](1. ὁ pro ὡς b. 5. σοὶ C. 12. τοῦ assumptum ex C. 13. τοῦ om. Β. (suprascriptum XII.) 15. τοῖς prius deest in Edd. 16. υἱοῦ C. (Vat. ℵ) τοῖς υἱοῖς F. Edd. (Alex. XII.) 18. ἐπιγνώσεσθε B.C.F. (Alex. XII.) cf. infra. γνώσεσθε Edd. (Vat. ℵ) 19. ἐξαπέσταλκε F. (23, 42.) 21. ἡμῶν B. (ℵ υ manu castigante 23. διατου C. 24. μὲν et τοῦ om. C. 26. προσαναμνήσομεν C.)

Ἀνεκομίσθησαν μὲν γὰρ ἐκ τῆς Βαβυλωνίων οἱ ἐξ Ἰσραὴλ, οὐ χύδην ἢ πεφυρμένως, ἀλλ᾿ ἐν κόσμῳ τε καὶ τάξει, κατὰ γένη καὶ κατὰ φυλὰς, προσεκκειμένους ἔχοντες καὶ καθηγητὰς, ὡς ἐν τῷ Ἕσδρᾳ γέγραπται. ἐπειδὴ δὲ ἀφίκοντο λοιπὸν εἰς Ἱεροσόλυμα, Θεοῦ τὸν νεὼν ἐπεγείρειν ἐπαναγκάζοντος, [*](1 Esdr. 3 Esdr. v. 44.) ἔστησαν γαζοφυλάκιον, ἵνα καὶ ἄθροισις γένηται χρημάτων εἰς τὴν τῶν ἔργων κατασκευὴν, καὶ εἰς τὰς τῶν ἱερέων στολὰς, καὶ εἰς τὰς τεταγμένας αὐτοῖς κατὰ νόμον θυσίας. τέτακτο δὲ τῶν χρημάτων ταμίας, Ἰωσίας υἱὸς [*](e) Σοφονίου. προστάττει δὴ οὖν ὁ τῶν ὅλων Θεὸς, προσκεκομισμένων παρὰ τῶν ἀρχόντων τῆς αἰχμαλωσίαις, ἃ καὶ ἦν ἀπόθετα παρὰ τῷ Ἰωσίᾳ, χρυσίον λαβεῖν καὶ ὰργύριον, εἶτα κατασκευάσας στεφάνους, ἐπιθεῖναί τε αὐτοὺς ἐπὶ τὴν κεφαλὴν Ἰησοῦ τοῦ Ἰωσεδὲκ τοῦ ἱερέως του μεγαλου, φάναι τε αὐτῷ περὶ τοῦ Ζοροβάβελ Ἰδοὺ ἀνὴρ Ἀνατολὴ ὄνομα αὐτῷ· τὸ δὲ [*](a 705 Α.) ἀνατολὴ τῶν Ἑβραίων ἡ ἔκδοσις τῷ τοῦ βλάστη μάτος ὀνό- ματι κατεσήμηνε· καὶ ὑποκάτωθεν αὐτοῦ ἀνατελεῖ, τουτέστιν, [*](3. αὐτῷ] + τῷ Edd. invito C. καὶ alt. om. C. 10. Haec μὲν γὰρ accesserunt ex C. Βαβυλωνίων C. Βαβυλῶνος Edd. 12. προσεκκειμένους C prima manu? D. προσεγκειμένους C manu castigante. προεκκ. Edd. 14. νεὼν C. ναὸν Edd. ἐπεγείρειν C. ἐγείρ. iid. 15. ἔστησαν] + τὸ iid. invitis C.D. γένηται C. γένοιτο Edd. 18. τέτακτο B.C. τέτακται Edd. 19. προσκεκομισμένων C. πρὸς τὰ κεκομισμένα D. ἀπὸ τῶν προσκεκομισμένων Edd. 21. λαβεῖν καὶ ἀργ. hoc ordine C. 22. κατασκευάσας C. κατασκευάσαι Edd. 23. φάναι τε D. Edd. φάναι τε hodie C. [αι τε manu recenti.] 26. κατεσήμαινε C. )

Αὕτη μὲν οὖν ἡ ἑτοιμοτάτη καὶ πρόχειρος τῶν ἐν ἱστορίαις ἀπόδοσις· δηλοῖ δὲ ὅτι τὸ χρῆμα τὸ χριστοῦ μυστήριον, εἰ ἐρευνῷτο λεπτῶς, οὐκ ἂν ἐνδοιάσειέ τις. διεβεβαιούμεθα [*](1. πολλά accessit ex C. 3. προσετίθη C. 4. τε assumptum ex C. 5. κοινὸν τὸ] κοινωνὸν C. 6. τὸ] τὴν C. 7. βουλὴ μία καὶ εἰρηνική C. βούλημα εἰρηνικὸν Edd. 8. ἑτερογνωμονοῦντα C. 9. γενέσθαι C. γίνεσθαι Edd. 10. εἰσκεκομισμένον iid. 12. τῇ αἰχμολωσία̣ C. 13. ἀνατεθῆναί C. ἀνατεθεῖναι iid. τε C. δὲ iid. 15. γὰρ C. γε iid. φημι iid. inv. B.C. 16. οἱ] οἳ Aub. 20. προεπηγγ. Β. προηγγ. habent C.D, 23. αὐτοῦ λαλήσων C. αὐτοῖς λαλήσει Edd. Statim καὶ add. iid. 24. οὖν assumptum ex C. ἡ om. C. 25. δῆλον Edd. inv. B.C. 26. λεπτῶς C. καλῶς Edd. διεβεβαιώμεθα iid. inv. B.C.)