In XII Prophetas
Cyril of Alexandria
Cyril of Alexandria. Cyrilli Archiepiscopi Alexandrini In XII Prophetas, Vol 1-2. Pusey, Philip Edward, editor. Oxford: Clarendon Press, 1868.
Cyril of Alexandria. Cyrilli Archiepiscopi Alexandrini In XII Prophetas, Vol 1-2. Pusey, Philip Edward, editor. Oxford: Clarendon Press, 1868.
Καὶ γοῦν ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς ὁ Χριστὸς τὴν τῆς Σαμαρείτιδος εὐπείθειαν ἰδίαν ὥσπερ καὶ αὐτῷ πρέπουσαν [*](S. Joan. iv. 32.) ἐποιεῖτο τροφήν. ἔφη γὰρ τοῖς ἁγίοις Ἀποστόλοις “Ἐγὼ “βρῶσιν ἔχω φαγεῖν ἣν ὑμεῖς οὐκ οἴδατε.” εἶτα τοῦτο δη- [*](Ib. 34.) λῶν, προσετίθει λέγων “Ἐμὸν βρῶμά ἐστιν, ἵνα ποιήσω “τὸ θέλημα τοῦ πέμψαντός με καὶ τελειώσω αὐτοῦ τὸ [*](d) “ἔργον.” βρῶμα δὴ οὖν τοῖς ἁγίοις καὶ τρυφὴ, τὸ ἔργον τοῦ Θεοῦ. κατορχήσονται τοίνυν φησὶν ὥσπερ ἄγρωστιν ἤγουν εὐανθῆ κείροντες πόαν, καὶ οἱονεί πως καταφερβόμενοι τοὺς ἐξ ἐθνῶν πιστεύοντας οἱ ἐξ Ἰακὼβ, κατευρυνομένην δὲ οὕτω τοῦ κηρύγματος εὑρήσουσι τὴν ὁδὸν, ὡς μηδένα [*](1. καὶ μαραίνει pro καταμαραίνει Edd. invitis A.B. πολὺ λίαν ἀκαλλῆ Α. ἀκαλλῆ πάνυ Edd. Statim ποιεῖ φαίνεσθαι inverso ordine A. 3. καθὰ καὶ Α. καθάπερ Β. καθὼς καὶ Edd. ἡ ante δρόσος correxi ex B. ἢ Α. Εdd. ante Migne. καὶ alt. om. A. 4. καὶ om. A. 7—11. Haec κατορχήσονται—ζωῆς accesserunt ex A. Statim ἀλλ᾿ Α. καὶ Edd. 12. παρακέοιτο Α. παράκειται Edd. 13. καταχαίρουσι pro κατασκ. Α. 14. τρυφὴν Α. τροφὴν Edd. 17. ὁ alt. assumptum ex B. τῆς Σαμαρείτιδος Β. Σαμαρειτῶν Edd. 19. ἁγίοις assumptum ex A. 20. δηλῶν] αὐτοῖς σαφὲς καθιστὰς Α. 22. πατρός μου pro πέμψαντός με Α. 23. τρυφὴ] τροφὴ Β. 25. καταφερβόμενοι] Hoc retinui ex Edd. καταφερόμενοι Α. κατατρεφόμενοι Β. 26. πιστεύσαντας Β. δὲ assumptum ex A.B. 27. μῆ δεδυνῆσθαι pro μηδένα δύνασθαι Α.)
Καὶ ἔσται τὸ ὑπόλειμμα τοῦ Ἰακὼβ ἐν τοῖς ἔθνεσιν ἐν μέσῳ λαῶν πολλῶν ὡς λέων ἐν κτήνεσιν ἐν τῷ δρυμῷ καὶ ὡς σκύμνος ἐν [*](a 442 Α.) ποιμνίοις προβάτων, ὃν τρόπον ὅταν διέλθῃ καὶ διαστείλας ἁρπάσῃ, καὶ μὴ ᾖ ὁ ἐξαιρούμενος. ὑψωθήσεται ἡ χείρ σου ἐπί τοὺς θλίβοντάς σε, καὶ πάντες οἱ ἐχθροί σου ἐξολοθρευθήσονται.
Τὰ χρηστὰ καὶ ἀξιάκουστα τῶν διηγημάτων, κἂν εἰ διὰ τῶν αὐτῶν ἔρχοιντο λόγων, οὐκ ἂν ἔχοι τὸ φορτικὸν, ἕψεται δὲ μᾶλλον αὐτοῖς πολὺ τὸ ἐπίχαρι. τὸ κατάλειμμα δὴ οὖν [*](b) τοῦ Ἰακώβ φησι, τουτέστιν, οἱ ἐξ Ἰακὼβ σεσωσμένοι διὰ τῆς πίστεως τῆς εἰς Χριστὸν καὶ τῶν εὐαγγελικῶν θεσπισμάτων ἀναδεδδειγμένοι κήρυκες καὶ ἱερουργοὶ, ἔσονται μὲν ὡς δρόσος ἐν τοῖς ἔθνεσιν, νεμηθήσονται δὲ καὶ ὡς ἄρνες καλῆς καὶ ἀμφιλαφοῦς κατασκαίροντες πόας. γενηθήσονται δὲ οὐδὲν ἧττον καὶ ὡσεὶ λέων ἐν κτήνεσι δρυμοῦ, βαρὺ καὶ φρικῶδες καταβρυχόμενος, καὶ ἀφόρητον ἐντιθεὶς τὸ δεῖμα καὶ τοῖς μακράν. ἔσονται δὲ καὶ ὡς σκύμνοι λέοντος ἐν ποιμνίοις, [*](c) [*](2. μήτε μὴν Α. μητ᾿ Edd. 4. τε assumptum ex A. 5. οὐδὲν— τοὺς τῶν om. A. 6. Haec καὶ οἷον εὐδοκίας ὅπλῳ περιβάλλοντος [περιβάλλοντας (sic) A.] τοὺς ἰδίους accesserunt ex A. 9. τῷ pro τοῦ B. πολλῶν ἐθνῶν pro λαῶν πολλῶν Α. 10. καὶ ὡς om. A. 11. ποιμνίῳ Α. (91.) διαστείλας ἁρπάσῃ] διαστείλῃ ἁρπάσαι Β. (153.) 16. ἔρχοιντο] προέρχοιντο Edd. invitis A.B. ἔχοι A. ἔχοιεν iid. 17. πολὺ et δὴ assumpta ex A. 18. ἐξ Ἰακὼβ] ἐκ πίστεως Ἰακὼβ Α. 19. τῆς prius om. A. 20, 21. μὲν et καὶ assumpta ex A.B. 22. γενηθήσονται Α. γενήσονται Edd. 23. οὐδὲν ἧττον om. A. τοῖς κτήνεσι τοῦ pro κτήνεσι Α. βαρὺ Α. βυθὺ Edd. 24. καταβρυχόμενοι Β. ἀφόρητον Α. μέγα Edd. Statim ἐντιθέντες β. 25. ποιμνίοις Α.Β. ποιμνίῳ Edd. Praemittit τοῖς Β.)
Καὶ ἔσται ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ, λέγει Κύριος, ἐξολθρεύσω τοὺς ἵππους σου ἐκ μέσου σου καὶ ἀπολῶ τὰ ἅρματά σου, καὶ ἐξολοθρεύσω τὰς πόλεις τῆς γῆς σου καὶ ἐξαρῶ πάντα τὰ [*](b) ὀχυρώματά σου· καὶ ἐξαρῶ τὰ φάρμακά σου ἐκ τῶν χειρῶν σου, καὶ ἀποφθεγγόμενοι οὐκ ἔσονται ἐν σοί· καὶ ἐξολοθρεύσω τὰ γλυπτά σου καὶ τὰς στηλάς σου ἐκ μέσου σου, καὶ οὐκ ἔτι οὐ μὴ προσκυνήσεις τοῖς ἔργοις τῶν χειρῶν σου· καὶ ἐκκόψω τὰ ἄλση ἐκ μέσου σου, καὶ ἀφανιῶ τὰς πόλεις σου, καὶ ποιήσω ἐν ὀργῇ καὶ ἐν θυμῷ ἐκδίκησιν ἐν τοῖς ἔθνεσιν, ἀνθ᾿ ὧν οὐκ [*](c) εἰσήκουσαν.
Ἐπάνεισι πάλιν ὁ λόγος ἐπὶ τὰ σκυρωπὰ, καὶ καταλήγει μὲν τέως τῶν ἐπὶ Χριστῷ λαμπρῶν καὶ ἀξιαγάστων διηγημάτων, συνείρει δὲ ὥσπερ τοῖς ὀπίσω ταυτὶ, καὶ τὰ ἐξὀργῆς ἐσόμενα δηλοῖ. ἔφη τοίνυν ὅτι “Καὶ σὺ πύργος [*](Supra iv. 8.) “ποιμνίου αὐχμώδης, θύγατερ Σιὼν, ἐπὶ σὲ ἥξει, καὶ εἰσε- [*](1. Haec καὶ τὰ πάντα accesserunt ex A. Statim καὶ om. B. Post h.v. οὐδὲ pro οὐδὲν Edd. 3. Haec τουτέστι τῶν ἐκ τοῦ καταλείμματος accesserunt ex A. 9. καὶ κατεκράτησαν] κεκεκρατήκασιν i. e. καὶ κεκρατήκασιν Α. 14. ἐξαρῶ στηλάς σου om. A. 17. οὐ accessit ex A.B. (22. al.) προσκυνήσεις Α. (Α.V. XII.) προσκυνήσῃς Β.F. Edd. (XII suprascr.) 19. ἐν secundum assumptum ex A. deest in Edd. (153.) ἐν tertium om. A. 20. ἤκουσαν pro εἰσήκουσαν Α. (91, 311.) 21. Ἐπάνεισι] Ἐπανήκει Edd. invitis A.B. 23. συνερεῖ pro συνείρει Α. 25. αὐχμώδους Edd. invitis A.B.b. καὶ] + εἰς σὲ Α. invito b.)
Εἰ δὲ δὴ τις λέγοι συμβῆναι ταυτὶ τοῖς Ἰουδαίων δήμοις ἐμπεπαρῳνηκόσιν εἰς Χριστὸν, οὐχ ἁμαρτήσει διανοίας τὸ εἰκὸς ἐχούσης ἐφ᾿ ἑαυτῆς. καὶ γὰρ ἐστιν ἀληθὲς, ὡς ἠρήμωνται μὲν αἱ παρ᾿ αὐτοῖς πόλεις, ἀπόλωλε δὲ καὶ πᾶν τὸ μάχιμον γένος ταῖς Ῥωμαίων χερσὶ δαπανώμενον. καὶ τάχα που τῆς ἀρχαίς ἐκείνης εἰδωλολατρείας ἐξῄτηνται λόγους, εἰ καὶ ἦσαν παρ᾿ αὐτοῖς αἱ προσκυνεῖν ἔτι τῇ κτίσει βουλόμενοι καὶ γοητειῶν ἁπτόμενοι. φιλεῖ γάρ πως ἀεὶ τοῖς [*](c) εἰδωλολατρεῖν ᾐρημένοις ἕπεσθαι ταυτὶ, καὶ οὐδέν ἐστι παρ᾿ αὐτοῖς τῶν ἄγων ἐκτοπωτάτων, ὃ φαύλην ἔχει τὴν δόξαν.
Ἀκούσατε δὴ ἃ ὁ Κύριος εἶπεν Ἀνάστηθι καὶ κρίθητι πρὸς τὰ Κεφ. ς΄. ἄρη, καὶ ἀκουσάτωσαν οἱ βουνοὶ φωνῆς σου. ἀκούσατε βουνοὶ τὴν κρίσιν τοῦ Κυρίου, καὶ αἱ φάραγγες θεμάλια τῆς γῆς, ὅτι κρίσις τῷ Κυρίῳ πρὸς τὸον λαὸν αὐτοῦ, καὶ μετὰ τοῦ Ἰσραὴλ [*](d) διελεγχθήσεται.
Ἐντρεπτικὸς μὲν ὁ λόγος, καὶ οἱονεὶ κατακέκραγε τῆς [*](2 καὶ πικροῖς ἐνίησι πόνοις om. B. 3. τῶν deest in Edd. 4. Haec βεβήλου τε καὶ et καὶ ἀνοσίων—ψευδομαντείας accesserunt ex A. 5. θυσιῶν, τεμενῶν inverso ordine A. 6. ἰδίων B. Edd. ante συμβῆναι transp. Edd. Ἰουδαίων δήμοις Α. Ἰουδαίοις Edd. 11. ἐμπεπαρ.] Sic edidi. ἐμπεπαρῳνήκασιν (sic) A. πεπαρῳνηκόσιν iid. διανοίας—ἐφ᾿ ἑαυτῆς Α. τῆς ἀληθείας iid. 13. τὸ assumptum ex A. 15. ἐκείνης assumptum ex A. 16/ προσκυνοῦντες pro προσκυνεῖν et βουλόμενοι Α. 20. πεδία pro δὴ ἃ Β. (153.) Statim ὁ om. F. (51. al.) 21. φωνῆς σου ἀκούσατε βουνοὶ om. A. (62.) 25. τῆς] + τῶν Edd. invitis A.B.)
Ἀλλ᾿ ὅ γε φρονῶν ὀρθῶς, ψάλλει καί φησι πρὸς τὸν τῶν ὅλων Δεσπότην “Μὴ εἰσέλθῃς εἰς κρίσιν μετὰ τοῦ δούλου [*](Ps.cxlii. 2.) σου.” περιέσται γὰρ πάνττως ὁ πάντα εἰδὼς, καὶ καυχήσεται μὲν οὐδεὶς ἁγνὴν ἔχειν τὴν καρδίαν, οὐδ᾿ ἂν γένοιτο καθαρὸς [*](d Prov. xx. 9.) ἀπὸ ἁμαρτιῶν. πάνδεινον οὖν ἄρα τὸ κρίνεσθαι πρὸς Θεόν.
Ἰστέον δὲ ὅτι ἡ μὲν τῶν ἑβδομήκοντα ἔκδοσις ἔχει τὸ φάραγγες· ἡ δὲ τῶν Ἑβραίων βουνοὺς ὀνομάζει καὶ θεμέλια τῆς γῆς, ἵνα γνῶμεν διὰ μὲν τῶν βουνῶν τὸ οἷον ἦρθαι ὑψοῦ τοὺς τῶν λαῶν ἡγουμένους, καὶ τὸ τῶν ἄλλων ὑπερέχειν καὶ ἀνανήχεσθαι μέτρον, θεμέλια δὲ τοὺς αὐτούς. οἱ γὰρ χωρῶν ἢ πόλεων ἡγούμενοι, ὥσπερ εἰσὶ περιφανεῖς τὴν δόξαν, ἠρμένοι τε πρὸς τὸ ὑψοῦ, οὕτως εἶεν ἂν καὶ θεμέλια τῆς γῆς, τουτέστιν, ἔρεισμα τρόπον τινὰ καὶ ὑποβάθρα κείμενοι τῶν [*](e) πραγμάτων. συμβέβηκε γὰρ ἐπ᾿ αὐτοῖς, καὶ οἷον ἐνίδρυταί πως, τὰ τῶν ἑτέρων πράγματα, καθάπερ ἔφην αὐτίως.
[*](1. τε assumptum ex A. 2. λεύκης] πεύκης Edd. invitis A.B. ἡ κρίσις A.b. αἱ κρίσεις Edd. 3. τὰ om. Edd. 5. Haec ἐν τιμῇ assumpta ex A. 7. που om. A. habet b. 10. ἑστηκότες Α. 12. τὴν om. B. 15. μὲν assumptum ex A. 16. οὐδεὶς pro οὐδ᾿ Edd. invito A. οὐδ᾿ ἂν γένοιτο κ. ἀπὸ ἁμ. desunt in B. 18. αἵεσις pro ἔκδοσις Edd. A.B. 24. εἶεν ἂν οὗτοι pro οὕτως εἶεν ἂν A. Statim καὶ assumptum ex A.B. τῆς γῆς accesserunt ex A. 25. τρόπον τινὰ καὶ ὑποβάθρα κείμενοι Α. τι καὶ ὑπόβαθρον Edd. 26. συμβέβηκε Β.βέβηκε iid. οἷον et πως assumpta ex A.)Λαός μου, τί ἐποίησά σοι, ἢ τί ἐλύπησά σε, ἢ τί παρηνώχλησά σοι; ἀποκρίθητί μοι. διότι ἀνήγαγόν σε ἐκ γῆς Αἰγύπτου, καὶ ἐξ οἴκου δουλείας ἐλυτρωσάμην σε, καὶ ἐξαπέστειλα πρὸ προσώπου σου τὸν Μωυσῆν καὶ Ἀαρὼν καὶ Μαριάμ.
[*](466 A. a)Δικάζεται Θεὸς ἀπὸ προσώπου φωνῆς τοῦ Προφήτου, ἀπροφάσιστον ἀποφαίνων τῶν εἰς αὐτὸν δεδυσσεβηκότων τῆς ἀποστασίας τὸν τρόπον, καὶ πέρα λόγου τοῦ πρέποντος, μᾶλλον δὲ καὶ ἀποπληξίας ἁπάσης, τὰ τολμήματα, καὶ τὸ τῆς ἀναισθησίας μέγεθος ἀσύνηθές τε καὶ ξένον καὶ αὐτοῖς που τάχα τοῖς λίαν ἀγνώμοσι. ποία γὰρ εἰπέ μοι, φησὶ, τῶν εἰς ἐμὲ δεδυσσεβημένων ἡ πρόφασις; τί δὲ ὅλως τὸ δύσοιστον ἢ καὶ ὅλως φορτικὸν τῶν ἐμῶν θεσπισμάτων; [*](b) ἢ τί τὸ λογισμοῦ τοῦ πρέποντος, πικρᾶς ὅτι σε δουλείας ἀπήλλαττον, πηλοῦ καὶ πλινθείας καὶ τῶν ἐντεῦθεν ἱδρώτων ἐξεκόμιζον εὐσθενῶς· προσκέκρουκα τοῖς ἠλεημένοις ὅτε καὶ ἀδικοῦσι τοῖ Αἰγυπτίοις καὶ αὐτὴν ἐμαυτῷ διεξώπλιζον τὴν αὐτὸν ἐμοὶ τὸν παιδαγωγὸν, ψημὶ δὴ Μωυσέα, τὸν εἰς εὐκλεᾶ σύνεσιν ἀποφέροντα, καὶ παραδεικνύντα σαφῶς τὸ ἁνδάνον Θεῷ, ἵνα ἔχοις ἀκράδαντον τὸ διαβιῶναι [*](1. σε ἐλύπησα et σοι παρηνώχλησα inverso ordine Edd. (153.) invito A. 3. ἐλυτρωσάμην] ἐλύτρωσά Edd. (153.) invito A. 5. ἀπὸ προσώπου] διὰ Α. Statim φωνῆς τοῦ προφήτου B. προφήτου φωνῆς Edd. 6. ἀπροφάσιστον A.B. ἀπόφασιν Edd. Statim φαίνων Α. 7. πέρα] + τοῦ Β. τοῦ om. A. 8. τὰ om. A. 9. ἀναισθησίας Α. ἀποπληξίας Edd. που pro τε Β. ξένον Α. μέγα Edd. 10. ἄγαν pro λίαν Α. εἰπέ μοι φησὶ Α. μοι φημὶ Edd. σοι φησὶ Β. 11. δεδυσσεβηκότων Α. Statim ἡ om. A. Haec ὅλως et δύσοιστον ἢ καὶ ὅλως accesserunt ex A. 13. ἢ τί τὸ Α. ἤτοι τὸ Β. ἤτοι Edd. εἰς μέσον ἧκε] Sic correxi. εἰς μέσον ἢ καὶ (sic) A. εἰς ἐμὲ ἧκε Edd. δεικνὺς] + ὅτι Edd. ὄντως Β. Haec κατὰ τὸ εἰκὸς λογισμοῦ τοῦ πρέποντος, πικρᾶς accesserunt ex A. Pro his τοῦ εἰκότος Edd. 16. Haec ἐξεκόμιζον εὐσθενῶς· προσκέκρ. τ. ἠλεημένοις accesserunt ex A. Statim ὅτε Α. ὅτι B. Edd. Post h. v. καὶ Α. τε Β. δὲ Edd. 17. ἐμαυτῷ assumptum ex A.B. STatim διεξώπλιζον Α. συνεξώπλιζον Β. ἐξώπλ. Edd. 18. κτίσιν] + καὶ Edd. invito A. τάχα που inverso ordine A. 19. αὐτὸν] + σὺν Edd. invitis A.B. 20. εἰς εὐκλεᾶ Α. εὐκλεᾶ Β. ἀκλεᾶ Edd. 21. ἁνδάνον] + τῷ Α.)
Ἐξήγαγε δὲ καὶ ἡμᾶς αὐτοὺς ὁ Σωτὴρ ἐξ Αἰγύπτου νοητῆς, τουτέστιν ἐκ σκότους καὶ διαμονίων πλεονεξίας, καὶ πηλοῦ καὶ πλινθείας ἐξείλετο, σαρκικῶν δηλονότι παθῶν καὶ ἀκαθάρτου φιληδονίας· διεβίβασε δὲ καὶ θάλασσαν τοὺς ἐν τῷδε τῷ κόσμῳ περισπασμοὺς, μόνον δὲ οὐχὶ καὶ πικρῶν ἀπήλλαξε κυμάτων τῶν ἐπ᾿ αὐτοῖς κινδύνων, καὶ νόμους τοὺς [*](e) θείους εἰς νοῦν ἐνεχάραξεν· ἀνέδειξε δὲ καὶ ἱερουργὸν τὸν [*](1. Haec καὶ εἰς ἄκρον—καὶ δόξης accesserunt ex A. 2. ποιήσει Α. ποιήσῃ Edd. Statim τὴν καταβοὴν τῆς ἱερουργίας hoc ordine A. τῆς ἱερουργίας τὴν καταβολή (sic) Edd. 3. ἐγὼ μὲν γὰρ om. A. Statim κέκρικα Edd. 4. ἡμῖν (sic) iid. ante Migne. Statim haec καὶ ταῖς—Θεόν accesserunt ex A. 6. Μαριὰμ Α.Β. Μαρίαν Edd. 7. ταῖς correxi ex B. τοῖς Edd. ante Migne. εἶδε γὰρ ἥδε Β. ᾖδε γὰρ ᾖδε Edd. 9. καταπεπηγμένους pro καταπεπνιγμ. Α. ὕδασιν Α. ὕδατι Edd. τάχα Α.Β. τόγε Edd. 10. οὐδενὶ Β. μηδενὶ Εdd. Statim τοῦ pro τὰ iid. invito B. 14. ἀστείως] αἰτιᾶται Α. 15. ἦν om. A. καὶ ταῖς—τὸν εὐεργέτην om. B. 16. ὁτιοῦν accessit ex A. τὸν εὐεργέτην Α. ὡς πάντων σωτῆρα Εdd. 17. καὶ assumptum ex. B. Haec ὁ Σωτὴρ accesserunt ex A. 18. νοητῆς Α.Β. νοητοῦ Εdd. δαιμονίων Α.Β. δαιμονίης Edd. καὶ alt. om. A. 19. ἐξείλετο assumptum ex A. 21. ἐν τῷδε τῷ κόσμῳ Α. ἐντεῦθεν Edd. δὲ assumptum ex A.B. 22. τῶν deest in Edd. )
Λαός μου, μνήσθητι δὴ τί ἐβουλεύσατο κατὰ σοῦ Βαλάκ βασιλεὺς [*](b) Μωὰβ, καὶ τί αὐτῷ ἀπεκρίοη Βαλαὰμ υἱὸς τοῦ Βεὼρ ἀπὸ τῶν Σχοίνων ἕως τοῦ Γαλγὰλ, ὅπως γνωσθῇ ἡ δικαιοσύνη τοῦ Κυρίου.
Εὐθύνει δὴ πάλιν, ὡς ἀνοσίως ἐξυβρικότας εἰς τὰ αὐτοῦ κράτη, καίτοι λέγειν ἔχοντας οὐδὲν, ἐφ᾿ οἷς ἦν εἰκὸς δίκῃ λεγυπημένους ἀποκλῖναι πρὸς ἀπόστασιν. ἠξίωσα γὰρ [*](1. Haec καὶ τελειωτὴν Ἰησοῦν accesserunt ex A. 3. ἥτις pro ἣ τῆς Α. καταλαάξει] Sic edidi. καταλ λάξει (c. lacuna) A. in mg. λα unde καταλλαλάξει e. ἀπάλλαξε Β. ὑπερήρθη Edd. 4. ἀντιθεῖσα pro ἀνατιθεῖσα Edd. invitis A.B. 5. δόξης Α. δόσεως Edd. 6. ἐκκλησίαις Α. ἐκκλησίᾳ iid. δὴ assumptum ex A. 7. ἡμᾶς τοῖς Ἰουδ. ἐγκλήμασιν ὑποβάλῃ τὸ ῥᾳθυμον] Sic edidi ex A. nisi quod Ἰουδαικοῖς cum Edd. retinui. Ἰουδαίων Α. ἡμεῖς [ἡμεῖς deest in B.] τοῖς Ἰουδ. ἐγκλ. ὑποπέσωμεν Β. Edd. 10. δὲ] + φησὶν Edd. invito A. ὅτι assumptum ex A. 11. μου alt. om. A. ἐστι assumptum ex A. 12-15. Quae sequuntur usque ad Λαός μου desunt in B. 12. τὸ ἀδδάνον Θεῷ τὸ εὐήνιον Edd. 13. Haec χρηστὰ δὲ πάντα—παντελῶς accesserunt ex A. 16. αὐτῷ ἀπεκρίθη Edd. (XII.) ἀπεκρ. αὐτῷ Α. (Α.V.) τοῦ deest in F. Edd. (87. al.) ὁ τοῦ pro υἱὸς τοῦ Α.c. nullis Codd. Pars. 18. Κυρίου] Θεοῦ Α.c. nullis Codd. Pars. 21. ἀπόκριναι (sic) A. Statim εἰς pro πρὸς Α. ἠξίωσα γὰρ om. A.)
Οὐκοῦν διανέμοντος τοῦ Θεοῦ τὰ ἐξ ἀγάπης ἡμῖν ἀγαθὰ, [*](e) καὶ πλείστῃ μὲν ὅσῃ φιλοτιμίᾳ καταπιαίνοντος, καταδνοῦντος δὲ τοὺς ἐχθροὺς, παραλύοντός τε τὰ καθ᾿ ἡμῶν ἐγχειρήματα, τί ἂν δρῴημεν αὐτοὶ τὸ χρῆναι φρονεῖν ὀρθῶς ᾑρημένοι, ἢ ἐκεῖνό που πάντως τὸ δἰ οὗ ἂν γένοιτο καὶ ἡμὰς αὐτοὺς ὁρᾶσθαι [*](1. ἐμοῦ] ἐμαυτοῦ Edd. invitis A.B. 2. εἰς νοῦν Α. εἰς [εἰ Aub.] λόγους Edd. 3. Βαλὰκ Α. Βαλαὰμ Edd. ante Migne. 6. εἰργάζετο Α. 7. εὐλογίας Α. 8. Βαλὰκ Α.Β. Βαλαὰμ Edd. 9. μὲν ordine A. 11. τὸν assumptum ex B. ἀλλ᾿ ηὐλόγει πανταχῆ Α. ἀλλ᾿ ἦν εὐλογεῖσθαι πανταχοῦ Edd. Haec desunt in B. spatio relicto. 12. Σχοίνων A.B. Σχοινίων Edd. 13. δὴ assumptum ex A. μὲν om. A. ἐβουλεύσατο A. ἐβουλεύετο Β. ἐβούλετο Edd. 14. τί δὲ Α.Β. καὶτί Edd. Statim ὁ add. iid. invitis A.B. ἀπεκρίνατο A. ἀπεκρίνετο Edd. 19. τε assumptum ex A. 20. οἵτινες ἀνεβίβασάν σε Α. οἵ σε ἀνήγαγον Edd. 23. τὰ assumptum ex A. 14. ἢ accessit ex A. 25. οὗ Β. ὧν Edd. Statim ἂν assumptum ex A. καθ᾿ pro καὶ Α.)
ΤΟΜΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΣ.
[*](2. δὲ οὐχί inverso ordine A. 4. λέγοντας pro λἑγειν A. 6. Sic A.)