In XII Prophetas
Cyril of Alexandria
Cyril of Alexandria. Cyrilli Archiepiscopi Alexandrini In XII Prophetas, Vol 1-2. Pusey, Philip Edward, editor. Oxford: Clarendon Press, 1868.
Cyril of Alexandria. Cyrilli Archiepiscopi Alexandrini In XII Prophetas, Vol 1-2. Pusey, Philip Edward, editor. Oxford: Clarendon Press, 1868.
Φιλοπευστοῦσι χρησίμως, ὡς ἤδη μὲν κλήρῳ τὸν αἴτιον ἐπεγνωκότες οὐ μὴν ἔχοντες σαφῶς διειδέναι τῆς πλημμελείας τὸν τρόπον. ἐπειδὴ δὲ ἦσαν εἰδωλολάτραι, ποῖον μὲν αὐτῷ τὸ ἐπιτήδευμα, ποῖα δὲ χώρα καὶ πόλις, καὶ ἐκ ποῶν ἔρχεται λαῶν προστετάχασιν εἰπεῖν, ζητοῦντες οἶμαι μαθεῖν, ποίῳ προσκέκρουκε Θεῷ. ἴδιος γὰρ ἦν καὶ τῶν ἐμπλεόντων [*](e) ἑκάστῳ, καὶ οὐχ εἷς ὁ πάντων Θεός. ᾤοντο δὲ, ὅτι τὸν λελυπημένον ἐπ’ αὐτῷ θεραπεύσαντες δαίμονα, τὰ ἐκ τοῦ χειμῶνος ἀποκρούσονται βλάβη. ἐπειδὴ δὲ ὁ Προφήτης οὖλον ἑαυτὸν ὠνόμαζε Θεοῦ τοῦ τεκτηναμένου γῆν τε καὶ οὐρανὸν, καὶ αὐτὸν ἔφη ποιεῖσθαι προσκυνητὸν, συνῆκαν εὐθὺς ὅτι πέφευγεν ἐκ προσώπου Θεοῦ. συνῆκαν δὲ ὅπως ; ὅτι μὴ ἐξῆν Ἰουδαίοις τῆς ἐκνεμηθείσης αὐτοῖς ἀπονοσφίζεσθαι χώρας, μήτε μὴν ἀλλοφύλοις ἐπιφοιτᾶν, μήτε πόλεσιν [*](a 373 Α.) ἐμβάλλειν εἰσωλολατρεῖν εἰθισμέναις. μῶμος δὲ τὸ χρῆμα παρ’ αὐτοῖς, καὶ οὐκ ἀνύποπτον εἰς ἀπόστασιν· ἐδόκει δὴ εἶναι καὶ ἔξω νόμου, καὶ τῶν ἐν αἰτίᾳ καὶ δίκῃ. καὶ γοῦν ὁ μὲν Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς ὁ Χριστὸς ἀπολισθήσειν αὐτοῦ τῆς σωτηρίας, τῆς ὡς ἐν πίστει φημὶ, διεβεβαιοῦτο σαφῶς, εἰ μὴ ἕλοιντο καταδράττεσθαι παρόντος ἔτι καὶ ἐνδημοῦντος ἐν κόσμῳ· ἔφασκε γάρ “Ἐτι μικρὸν χρόνον μεθ’ [*](S. Joan. vii. 33,34.) “ὑμῶν εἰμὶ, καὶ ὑπάγω πρὸς τὸν πέμψαντά με. ζητήσετε με [*](b) [*](1. Κύριον assumptum ex D. deest in F. Edd. (87. al.) 2. σέβομαι] φοβοῦμαι F. Edd. (23, 91, 130, 153, 31 1.) 4. ἐπέγνωσαν B.D. (198, 240.) ἔγνωσαν Edd. Post haec D. non contuli, nisi paucis locis. 6. ἐγνωκότες τὸν αἴτιον b. 7. οὐ μὴν B.b. οὐκ Edd. 10. μαθεῖν assumptum ex B. που b. Neutrum habent Edd. 11. καὶ assumptum ex B. 20. εἰσωλολατρίαις Edd. 22. τῶν deest in Edd. 23. Haec ἡμῶν Ἰησοῦς ὁ Χριστὸς accesserunt ex B. 24. αὐτοῦ Β. αὐτοὺς Edd. 26. Ἔτι μ. χρ. μεθ’ ὑμῶν] δτι μεθ’ ὑμῶν μικρὸν χρόνον iid.)
Καὶ είπαν προς αὐτόν Τί σοι ποιήσομεν, καὶ κοπάσει ἠ ἀφ’ ἡμῶν ; ὅτι ἡ θάλασσα ἐnορεύετο, καὶ ἐξήγειρε μᾶλλον [*](12) κλύδωνα. καὶ εἶπεν Ἰωνᾶς πρὸc αὐτούς Ἄρατε με καὶ [*](d) ἐμβάλετε εἰς τὴν θάλασσαν, καὶ κοπάσει ἡ θάλασσα ἀφ’ ὑμῶ· διὀτι ἔγνωκα ἐγὼ, ὅτι δἰ ἐμὲ ὁ κλύδων οὗτος ὁ μἐγας ἐφ’ ὑμᾶς ἐσιν.
Δεδίασι μὲν ἀγριαίνουσαν κατ’ αὐτῶν οὐ φορητῶς τὴν θάλασσαν· καταπεφρίκασι δὲ οὐδὲν ἧττον τὸν τῶν Ἑβραίων Θεόν· οὐ γὰρ ἦσαν ἐν ἀγνοίᾳ τῆς ἐνούσης αὐτῷ δυνάμεως τε καὶ δόξης, καίπερ ὄντες ἀλλογενεῖς. ἐπειδὴ δὲ δοῦλον ἑαυτὸν ἔφη Θεοῦ, διαποροῦσι λοιπὸν καὶ μερίζονται τὰς [*](e) γνώμας. ὀκνοῦσι μὲν γὰρ τὸν φόνον, ὑποβλεπόμενοι τὴν ὀργὴν τοῦ πάντα ἰσχύοντος Θεοῦ. ἐπιθρωσκούσης δὲ τῆς θαλάσσης αὐτοῖς οὐ μεῖον ἢ πρὶν, ἀναγκαίαν τὴν ὑπέρ γε σφῶν αὐτῶν ποιοῦνται φροντίδα. ταύτῃτοι παρακαλοῦσιν εἰπεῖν τὸ, τί ἂν γένοιτο παρ’ αὐτῶν, καὶ κατευνασθήσεται μὲν [*](1. ἐγώ εἰμι inverso ordine Edd. 5. καὶ deest in Edd. 12. δοὺς 17. βάλετε Β. 18. οὗτος ὁ μέγας hoc ordine B. (26, 95, 114, 185, 228.) 29. τὸ om. B.)
Kαὶ παρεβιάζοντο οἱ ἄνδρες τοῦ ὑποστρέψαι εἰς τι γῆν, καὶ οὐκ [*](13) ἠδὐναντο, ἄτι ἡ θάλασσα ἐπορεὐετο καἰ ἐξηγείρετο μᾶλλον ἐπ αὐτούς. κα ἀνεβόησαν πρὀς κόρωι καὶ εἶπον Μηδδαμῶς κύριε, [*](14 b) μἠ ἀπολὠμεθα ἕνεκεν τῆς ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου τούτου, καί μὴ δῷς ἐφ' ἡμᾶς οἴνα δίκαιον, ὅτι δὺ κύρω ὅν τρόπον ἐβούλου πεποίηκας. καὶ ἔλαβον τοι Ἰωνᾶν καὶ ἔβαλον αὐτον. [*](15) εἶς τἠν θάλασσαν, καὶ ἔστη ἡ θάλασσα ἐκ τοῦ σάλου αὐτῆς.
Ἑαυτοῦ μὲν τὸν θάνατον ὁ Προφήτης κατεψηφίζετο, καὶ τῷ κινδύνῳ τῆς ἰδίας ψυχῆς καταλύειν αὐτοὺς ἠξίου τὸ δεῖμα. οἱ ’δε ἤσαν ἔτι περιδεεῖς καὶ ὀκνηροὶ πρὸς μιαιφοίαν, δοῦλον δὲ ἄντα Θεοῦ σώζειν ἤθελον, καὶ ζῶντα δοῦναι [*](c) τῇ χέρσῳ· οὐτῶ ’δε μᾶλλον ἀποφορτίσασθαι τὴν ὀργήν. ταύτῃτοι παρεβιάζοντο καὶ προσοκεῖλαι τὴν ναῦν, ἀλλ’ ἦν τῶν ἐγχειρημάτων ἀνήνυτος ὁ σκοπὸς, ἄμαχον αὐτοῖς τὸ κῦμα διανιστάντος τοῦ πνεύματος, καὶ ἀλριωτέραις ὁρμαῖς καταθέοντος τῆς ὁλκάδος. ταύτῃτοι λοιπὸν ἐκμειλίσσονται μὲν διὰ προσευχῆς, συγγνώμονα δὲ παρακαλοῦσιν αὐτοῖς γεβάλετε [*](5. ut supra Β 8. λάβοι τὸν] λάβη τὸ Edd. καταλήξοι iid. 10. ὑποστρέψαι Β. (42.) ἐπιστρέψαι Edd. 11. ἐξεγείρετο Εdd. 13. ἔνεκα Εdd. (228.) 14. ὄτι Β. (Alex. XII.) διότι Edd. (Vat. XII mg.) in F. Edd. (240.) Statim ἐκ om. B. 18. αὐτοῖς Edd. 10 καὶ om. B. 23. κοπὸς pro ὁ σκ. Edd. 26. αὐτοῖς γίνεσθαι παρακ. Edd.)
Καὶ ἐφοβήθησαν οἱ ἄνδρες φόβω μεγάλῳ τὀν κύρω, καὶ ἄθυσαν. [*](e) θυσίας τῷ Κυρίῳ καὶ ηὔεαντο εὐχάς.
Ὠφέληνται λίαν, ἕνα τε τὸν φύσει Θεὸν εἶναι πιστεύουσι, καίτοι μεμερισμένοι πρὸς ἔκτοπον πλάνησιν, καὶ μυρίους εἶναι νομίζοντες ἀνὰ τὸν κόσμον θεούς. τοιγάρτοι θύουσι τῷ φύσει καὶ μόνῳ καὶ ἀληθῶς Θεῷ, παρέντες τοὺς ἑαυτῶν, καὶ ἐρρῶσθαι φράσαντες τοῖς ἐξ ἀπάτης τετιμημένοις, καὶ τὴν Θεῷ πρέπουσαν ὑποκλέπτουσι δόξαν. ἐπαγγέλλονται δὲ καὶ εὐχὰς, καίτοι τοῦτο δρᾶν εἰωθότες τοῖς ἐναλίοις δαίμοσι. [*](375 Α. a) δοκεῖ γὰρ Ἑλλήνων παισὶ καὶ τὸ τῆς θαλάσσης ἀνῆφθαι κράτος Ποσειδῶνά τινα· μῦθοι γὰρ πάντα τὰ παρ’ ἐκείνοις, τερθρεία τε καὶ ἀποπληξία δεινή. ἡμεῖς δὲ τὸν [*](Ps. lxxxviii. 10,12.) φύσει Θεὸν δοξάζοντες, αὐτῷ καί φαμεν ἀληθῶς “Σὺ δε- “σπόζεις τοῦ κράτους τῆς θαλάσσης, τὸν δὲ σάλον τῶν “κυμάτων αὐτῆς σὺ καταπραύνεις. σοί εἰσιν οἱ “καὶ σή ἐστιν ἡ γῆ· τὴν οἰκουμένην καὶ τὸ πλήρωμα αὐτῆς “σὺ ἐθεμελίωσας.”
[*](Κεφ. β΄.)Καὶ προσέταξεν Κύριος κήτει μεγαλῳ καταπιεῖν τὸ Ἰωνᾶν. κοὶ [*](1. ἀλλ’ ὡς] ἀλλὰ Β. 4. δίδωσι] + μὲν Edd. 7. πράων (sic) iid. 8. ἐφόβησαν (sic) iid. 10. καὶ pro τὸν iid. πιστεύοντες Aub. 12. νομίζοντες] πιστεύοντες Β. νομίζοντες Β mg. 14. ἕῤῥεσθαι Edd. 17. κοὶ assumptum ex Β. 18. Ποσειδῶνί τινι Edd. 20. καί assnmptum ex Β. όληθῶς Β. ἀληθεύοντες Edd. 21–24. τὸν δὲ — ἐθεμελίωσας] καὶ τὸ ἑξῆς iid. 25. καὶ προσέταξε] δὲ Β.)
Προστάττει τῷ κήτει ὁ Θεὸς ἐν τῷ κατανεῦσαι· τὸ ἐθελῆσαί τι πρὸς πέρας ἐλθεῖν, τοῦτο καὶ νόμος ἐστὶ, καὶ πλήρωσις, καὶ νόμου δύναμιν ἔχει. οὐ γάρ που φαμὲν, καθάπερ ἀμέλει καὶ ἡμῖν αὐτοῖς, ἤγουν ἁγίοις ἀγγέλοις, ἐντετάλθαι τῷ κήτει τὸν τῶν ὅλων Θεὸν, ἐνηχοῦντά πὼς εἰς νοῦν τὸ πρακτέον, καὶ καρδίαις ἐνιέντα τὴν ὧν ἂν ἕλοιτο γνῶσιν. εὔηθες γὰρ κομιδῆ καὶ ἀποπληξίας οὐ μακρὰν τὸ [*](c) καὶ κνωδάλοις ἡγεῖσθαι κατὰ τοιόνδε τινὰ τρόπον τὸν τῶν ὅλων προσφέρεσθαι Θεὸν, ἀλλ’ εἰ δή τι λέγοιτο προστάττειν ὅλως ἢ ζῴοις ἀλόγοις ἤγουν τοῖς στοιχείοις ἢ μέρει κτίσεως, νόμον εἶναί φαμεν καὶ πρόσταγμα τὸ αὐτῶ δοκοῦν. πάντα γὰρ εἴκει τοῖς αὐτοῦ νεύμασι, καὶ ἀπόρρητος μὲν ἡμῖν παντελῶς ὁ τῆς ὑπακοῆς τρόπος, ἐγνωσμένος δὲ πάντως αὐτῷ. καταπίνεται τοίνυν ὑπὸ τοῦ κήτους ἠδικημένος οὐδὲν, καὶ ἦν ἐν αὐτῷ τρεῖς ἡμέρας καὶ τρεῖς νύκτας.
[*](δ)Δόξειε δ’ ἃν ἴσως τὸ χρῆμά τισιν ἀκαλλὲς εἶναί πὼς, καὶ πέρα λόγου τοῦ πρέποντος. ἀπιστήσουσι γὰρ καὶ πρό γε τῶν ἄλλων οἱ τὸν φύσει καὶ ἀληθῶς οὐκ εἰδότες Θεὸν, προσκείμενοι δὲ ταῖς τῶν δαιμόνων ἀπάταις. ἐροῦσι ’δε Ἠὼς ἃν διεσώθη γεγονὼς ἐν κήτει ; πῶς δὲ οὐκ ἂν ἐφθάρη κατα- πινόμενος ; ἢ πῶς ἠνέσχετο τῆς ἐκφύτου θερμότητος ; ὑγρότητι δὲ τῇ τοσαύτῃ περιεχόμενος, τῇ ἐν νηδύι· φημὶ, πῶς διεβίω, μᾶλλον δὲ πῶς οὐκ ἐν ἴσῳ τροφῆς δεδαπάνηται καθεψόμενος ; ἀσθενὲς γὰρ κομιδῇ καὶ πολὺ λίαν ἕτοιμον [*](e) εἰς καταφθορὰν τὸ σαρκίον. φαμὲν οὖν, ὅτι παράδοξον ἀληθῶς, καὶ λόγου καὶ συνηθείας ἐπέκεινα, νοοῖτ’ ἂν εἰκότως τὸ συμβεβηκός. ἀλλ’ εἰ Θεὸς λέγοιτο κατορθοῦν, τίς ὁ ἀπιπλήρωσις [*](5. καὶ v. δ. ἔχει D. Edd. πρόσταξις Β. 8. καὶ καρδ.—γνῶσιν om. B. ἐνιέντα D. ἐνιόντα Edd. 9–11. τὸ τοιοῦτον pro καὶ ἀποπλ.—θεὸν invito D. 11. λέγοιντο Edd. Φμηὶ iid. 18. πὼς om. Β. 19. ἀπιστοῦσι lid. 23. ἐκφύτου Edd. Legendum ἐμφύτου ut infra 376 a.)
Ἀλλ’ οὐκ ἐκ τῶν παρ’ ἐκείνοις μυθολογουμένων τὰ θεῖα πιστούμεθα, διαμεμνήμεθα χρησίμως, τοὺς ἀπιστοῦντας ἐλέγχοντες, ὅτι καὶ τῆς παρ’ αὐτοῖς ἱστορίας ὁ λόγος οὐκ ἀποβλητα ποιεῖται τὰ τοιάδε τῶν διηγημάτων. ἐπειδὴ δὲ τῷ παραδόξως γεγενημένῳ καὶ ἐκ τῶν ἔτι δρωμένων κατὰ βούλησιν Θεοῦ χρῆναι συνειπεῖν τῶν ἀναγκαίων ὑπολαμβάνω, [*](c) ’φερε δὴ λέγωμεν, ὅτι καὶ ἐν μήτρᾳ τὸ ἔμβρυον ὑγρότητι μὲν ἐννήχεται τῆ φυσικῇ, κατακέχωσται δὲ ὥσπερ τῆ τῆς κυοφορούσης νηδύι; καὶ τὸ ἀναπνεῖν οὐκ ἔχει, ζῆ δὲ καὶ οὕτω, καὶ σώζεται, τοῖς τοῦ Θεοῦ νεύμασι παραδόξως τιθηνούμενον. ἀλλ’ οὐδεὶς ἂν τῶν τοιούτων ἐφίκοιτο λόγος, οὐδ’ ἂν γένοιτό [*](Es. xl. 13: Rom. xi. 34; 1 Cor. ii. 16.) τισιν ἁλώσιμα τὰ τοῦ Θεοῦ “Τίς γὰρ ἔγνω νοῦν [*](1. ἔτι] ἐστὶ Β. 2. μεταπλάττων Edd. 3. νεύμασι] κρίμασι Β. 5. ἐθέλοντος pro γε θέλ’. Edd. 6. τὴν deest in Edd. 8. καὶ assumptum ex B. παρά σφισιν] παρ’ Β. 1 1, ἐκφύτου Edd. 12. πεπονθότι τὴν ἀπόφασιν iid. 17. τῶν] τῆς Edd. ante Migne. 21. παραδόξῳ pro παραδόξως γεγενημένῳ Edd.)
Χρῆναι δέ φημι τῆς ἐν Χριστῷ νοουμένης διακονίας παραληφθέντος εἰς τύπον τοῦ μακαρίου Προφήτου, προσεπειπεῖν ἀναγκαίως, ὅτι κεκινδύνευκεν ἡ σύμπασα γῆ, κατεχειμάζετο τὰ ἀνθρώπινα, μονονουχὶ καταθρωσκόντων αὐτῆς τῶν τῆς ἁμαρτίας κυμάτων, δεινῆς τε καὶ ἀφορήτου περικλυζούσης ἡδονῆς, καὶ ὡς ἐν τάξει κλύδωνος κατεξανισταμένης [*](e) τῆς φθορᾶς, καὶ πνευμάτων ἀγρίων καταῤῥηγνυμένων, τοῦ τε διαβόλου φημὶ καὶ τῶν ὑπ’ αὐτῷ τε καὶ σὺν αὐτῷ δυνάμεων πονηρῶν. ἐπειδὴ δὲ ἦμεν ἐν τούτοις, ἠλέησεν ὁ Δημιουργὸς, πέπομφεν ἡμῖν ὁ Θεὸς καὶ Πατὴρ ἐξ οὐρανοῦ τὸν Υίὸν, ὃς ἐν σαρκὶ γεγονὼς, καὶ εἰς γῆν ἀφιγμένος τὴν κινδυνεύουσαν καὶ χειμαζομένην, καθῆκεν ἑαυτὸν ἑκὼν εἰς θάνατον, ἵνα στήσῃ τὸν κλύδωνα, καὶ κοπάσῃ [*](a 377 A.) μὲν ἡ θάλασσα, κατευνασθείη δὲ καὶ τὸ κῦμα, καταλήξῃ δὲ καὶ ὁ κλύδων. σεσώσμεθα γὰρ ἐν θανάτῳ Χριστοῦ. καὶ ὁ μὲν χειμὼν παρελήλακεν, ὁ ὑετὸς ἀπῆλθεν, τὰ κύματα ἐστορέσθησαν, λέλυται τῶν πνευμάτων ἡ βία, βαθεῖα δὲ λοιπὸν ὑπέστρωται γαλήνη, καί ἐσμεν ἐν εὐδίαις ταῖς νοηταῖς, Χριστοῦ παθόντος ὑπὲρ ἡμῶν. ἔχεις τι τούτων τὸ παραπλήσιον ἐν εὐαγγελικοῖς συγγράμμασι. διέπλει μὲν γάρ ποτε τῶν Ἀποστόλων τὸ σκάφος τὴν Τιβεριάδος θάλασσαν. [*](b) εἶτα ῥαγδαίου τοῖς ὕδασιν ἐμβεβηκότος πνεύματος, ἀφορήτως κάτεχε κατεχειμάζοντο· καὶ τὸν ἐπὶ τοῖς ἐσχάτοις κίνδυνον ὑπομένοντες, καθεύδοντα διανύττουσι συνόντα Χριστὸν, διαῤῥήδην ἀνακεκραγότες Ἐπιστάτα σῶσον, [*](S.Matth. viii. 25.) [*](1–3. κατὰ τὸ γεγρ. et ἢ τίνος — ὑπερτρέχοντα om. Β. 7. μακαρίου in Edd. 9. τὸ ἀνθρώπινον Edd. 10. αὐτῇ iid. 13. ὑπ αὐτόν iid. 19. καὶ assumptum ex Β. 23. ἔστρωται Edd. εὐδείαις iid. 27. ἐκβεβ. iid.)
Καὶ προσηύξατο Ἰωνᾶς πρὀς Κύριον τὸ Θεὀν αὐτοῦ ἐκ τῆς [*](3) κολίας τοῦ κήτους, καὶ εἶπεν Ἐβὀηας ἐν θλίψει μου πρὸς Κύριον τὸν Θεόν μου, καὶ εἰσήκουσέ μου· ἐκ κοιλιας ᾅδου κραυγής μου ἤκουσας φωνῆς μου.
Ἀδικηθεὶς μὲν οὐδὲν, οἴκῳ δὲ ὥσπερ τῷ κήτει χρησάμενος, [*](d) ἔννους τε ὑπάρχων, καὶ κατ’ οὐδένα τρόπον ἢ σῶμα τυχὸν ἣ φρένας λελωβημένος, αἰσθάνεται τῆς ἐπικουρίας. οἶδε γεγονότα τὸν Θεὸν εὐμενῆ· οὐκ ἠγνοηκὼς δὲ τὸ συμβὰν ἐκ τοῦ κατοκνῆσαι τὴν διακονίαν, τρέπεται πρὸς εὐχὴν, καὶ χαριστηρίους μὲν ἀνατείνει λιτὰς, ὁμοῦ δὲ τὴν δόξαν ὁμολογεῖ τοῦ σώζοντος, καὶ καταθαυμάζει τὴν ἐξουσίαν, καὶ ἀνακηρύττει τὴν ἡμερότητα. δεχθῆναι γὰρ ἔφη τὴν ἑαυτοῦ προσευχὴν, καὶ τοῦτο οἶμαι που προφητικῷ πνεύματι συνιείς. τὸ δὲ ἐκ [*](e) κοιλίας ᾄδου, τὸ οἷον ἐκ τῆς τοῦ κήτους γαστρός φησιν, ᾅδῃ καὶ θανάτῳ παρεικάζων εὐφυῶς τὸ θηρίον· ἅτε δὴ καὶ φονεύειν εἰδὸς, καὶ καταρροφᾶν ἀγρίως τὸν ἀλισκομένον.
[*](4)Ἀπέῤῥιψἀς με εἰς βάθη καρδίας θαλάσσης, κα ποταμὼ ἐκύκλωσάν με, πάντες οἱ μετεψρισμοί σου καἰ τὰ κὐματά σου ἐπ’ [*](5) ἐμὲ διῆλθον. κἀγὼ εἶπον Ἀπῶσμαι ἐξ ὀφθαλμῶν σου.
[*](2. τό om. Β. 5. καὶ sec. deest in Edd. 6. καὶ prius om. Β. 8. προσεύξατο iid. Κύριον om. F. iid. τῆς om. Β. 12. μὲν assumptum ex B. 13. εὔνους Edd. 14. φρένα iid. 16. εὐχὰς iid. 18. θαυμάζει Β. 21. φησιν assumptum ex Β. 23. καταῤῥοφεῖν Edd.)Ἐξηγεῖται πολυτρόπως τὸ συμβεβηκὸς, ἀνακομίζων ὥσπερ ὑψοῦ τὴν χάριν, καὶ τοῖς θείοις νεύμασιν ἐπιμαρτυρῶν τὸ [*](a 378 Α.) καὶ ἐκ παντὸς δύνασθαι κακοῦ διασώζειν εὐκόλως. ἐν αὐτοῖς μὲν γὰρ γεγενῆσθαί φησι τοῖς τῆς θαλάσσης μυχοῖς, καὶ ἐν συγχύσει πολλῶν ὑδάτων, ποταμίοις ἐν ἴσῳ κύμασιν ἐπικλυζόντων αὐτὸν, καὶ συμφορᾶς εἰς τοῦτο κατωλισθηκέναι, ὡς ἐννοῆσαι λοιπὸν παντελῆ τῶν θείων ὀμμάτων ὑπομεῖναι τὴν ἀποστροφὴν, καὶ εἰς ἀπόγνωσιν τῆς σωτηρίας ἐλάσαι. Πάνδεινον δὲ τὸ χρῆμα καὶ ὀλέθρου πρόξενον, τὸ ἐξ [*](b) ὀμμάτων φημὶ γενέσθαι Θεοῦ. τοιγάρτοι καὶ ὁ θεσπέσιος Δαυεὶδ ἐλιπάρει λέγων “Μὴ ἀποστρέψῃς τὸ πρόσωπόν σου [*](Ps. xxvi. 9.) “ἀπ’ ἐμοῦ, καὶ μὴ ἐκκλίνῃς ἐν ὀργῇ ἀπὸ τοῦ δούλου σον.” ἕψεται δὲ πάντως ταῖς ἀποστροφαῖς τὸ χρῆναι παθεῖν τὴν θείαν ὀργὴν, μᾶλλον δὲ προανατελεῖ που καὶ προηγήσεται τῆς ἀποστροφῆς ὁ θυμός. Ἀρα προσθήσω ἐπιβέψαι με πρὸς ναόν τὸν ὅγιόν σου ; Οἶδε μὲν ὅτι δυνάμει Θεοῦ τετήρηται, καὶ τῆς ἄνωθεν ἐπικουρίας ἠξιωμένος διεβίω καὶ σέσωσται· καὶ τοῦτο ἐν [*](c) κήτει καὶ ἐν κοιλίᾳ θηρὸς παραδόξως καὶ ὑπὲρ λόγον. ἐνδοιάξει δοιάζει γεμὴν, κατὰ τὸ εἰκὸς, εἰ καὶ ἐκδοθήσεται καὶ εἰς φῶς ἐλάσει πάλιν. τριπόθητον δὲ ποιεῖται καὶ πολύευκτον ἀληθῶς τὸ καὶ εἰς αὐτὸν εἰσελάσαι τὸν θεῖον ναὸν, ἀναθεῖναί τε τὰς δοξολογίας τῷ σεσωκότι Θεῷ, καὶ τῆς τοιᾶσδε χάριτος εὔχεται τυχεῖν, τὸ πάντα δύνασθαι κατορθοῦν, ὡς ἔφην, ἐπιμαρτυρῶν τῷ Θεῷ.
Περιεχύθη μῶ ὕδωρ ἕως ψυχῆς μου· ἄβυσσος ἐκύκλωσέ με [*](6) [*](3. καὶ om. Β. Hujus Β. Jonae Prophetae cantus pauca frustula citantur inter ᾦδας in Catenis. contuli igitur cum codice Regio Parisiensi 139, sec. x. ineuntis, quem f. signavi. 5. κύμασιν] νάμασιν f. 6. ἐπικλυζόντων f. Edd. περικλυζόντων Β. κατωλισθηκέναι Β. κατωλισθηκότα Edd. καθελκόντων f. 10. ὁ κλυζόντων assumpta ex Β. 12. καὶ assumptum ex Β. (13. al.) 19. ἐν assumptum ex Β. 22. εἰσελάσαι f. ἐλάσαι Edd. ναὸν Β. f. νεὼν Edd. 24. τὸ] τῷ f.)