In XII Prophetas

Αλλ᾿ ἐζήτεις ἴσως εἰδέναι τῶν ἐσομένων τινὰ, καὶ πολυπραγμονεῖν ἐβούλου τὰ κατὰ σαυτόν· καὶ τί μᾶλλον ἔδει προσιέναι τοῖς ψευδομάντεσι τοῦ Βάαλ, ἤγουν τοῖς τῶν ψευδωνύμων θεῶν, καὶ παρ’ αὐτῶν τὰ τοιάδε ζητεῖν, καὶ οὐχὶ δὴ μᾶλλον ἀναμιμνήσκεσθαι σοφῶς, ὅτι λαλῶ μὲν ἐγὼ [*](b) πρὸς Προφήτας, ἐπλήθυνα δὲ καὶ ὁράσεις, τουτέστι, παρ’ ὠοῦ πᾶς ἔσται λόγος προφητείας, καὶ ἤδη γέγονεν, οὐ παρ’ ἑτέρου του τῶν ψευδωνύμων θεῶν. ἐμοὶ γὰρ ἀνακείσεται μόνῳ τὸ καὶ εἰδέναι τὰ ἐσόμενα, καὶ μεμνῆσθαι τῶν παρῳχημένων. ἀλλ’ ἐμιμήσαντό με, φησὶν, οἱ τετιμημένοι παρὰ σοῦ ψευδομάντεις καὶ ψευδοπροφῆται. τοῦτό ἐστι τὸ ἐν χερσὶ Προφητῶν ὡμοιώθην. ἐζήτεις παρ’ αὐτῶν εἰδέναι τὰ μέλλοντα. εἶτα, τοὺς ἐμοὺς πλαττόμενοι λόγους, καὶ τὰ [*](c) τῶν ἐμῶν Προφητῶν ἔργα μιμούμενοι, τὰ ἀπὸ καρδίας αὐτων [*](Hier. xxiii. 16.) τῶν ἠρεύγοντο σοι. καὶ γοῦν Ἰερρεμίας μὲν ὀ μὲν ὁ προφητης. κλοιοὺς ἐτίθει ξυλίνους περὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ, Θεοῦ τὸ [*](Ib. xxxiv. 1.) χρῆμα γενέσθαι προστάττοντος. ἀντιταττόμενος δὲ τοῖς αὐτοῦ λόγοις ὁ ψευδοπροφήτης Ἀνανίας, λαβὼν συνέτριψε τοὺς κλοιοὺς, ἔφη τε “Οὓτως εἶπε κύριος Συνέτριψα τὸν [*](Ib. xxxv. 2.) “ζυγὸν τοῦ βασιλέως Βαβυλῶνος·” τοῦτό ἐστιν, ὡς ἔφην, τὸ ἐν χερσὶ προφητῶν ὡμοιώθην.

Εγκλημα δὴ οὖν τῷ Ἐφραΐμ, ὅτι καίτοι σαφῆ τὴν ὑπόμνησιν [*](d) ἔχων τὴν ἀπό γε τῆς ἑορτῆς τῆς σκηνοπηγίας, τῆς ἐξόδου τῆς ἐξ Αἰγύπτου γεγενημένης, ἐπελανθάνετο Θεοῦ, καὶ ὅτι μὴ μᾶλλον αὐτὸν ἐζήτησεν, ὡς λαλοῦντα πρὸς Προφήτας, ὡς ὁράσεις πεπληθυκότα· προσέκειτο δὲ μᾶλλον ταῖς τῶν ψευδοπροφητῶν ἀπάταις πλαττομένων τὰ τοῦ Θεοῦ διά τε λόγων καὶ πράξεων.

Εἰ μὴ Γαλαὰδ ἔστιν, ἄρα ψευδεῖς ἢσαν έν Γαλγάλ ἄρχοντες [*](e) θυσιάζοντες; κω τὰ Θυσιαστήρια αὐτῶν ὠς χελῶναι ἐμ χέρσον ἀΓροῦ.

Οτι προσέκειντο τοῖς ψευδομάντεσι καὶ ψευδοπροφήταις, ἀναβαίνοντές τε καὶ θύοντες εἴς τε τὴν Γαλαὰδ καὶ Γαλγὰλ, ἀπελέγχει διὰ τούτων· δέχεται δὲ πρὸς ἀπόδειξιν τὰς δύο μάλιστα ταυτασὶ πόλεις, ἐν αἷς ἦν ἐκτοπωτέρα τῶν ἄλλων ἡ πλάνη, καὶ ἅπας μὲν τρόπος τῆς εἰς Θεὸν εὐσεβείας ἀπεσπουδάζετο, πάντα δὲ ἦν ἐν λόγῳ τὰ παροτρύνοντα, καὶ [*](176 Α. a) τῆς εἰς ἄκρον ἡκούσης ἀπονοίας ἔμπλεω. καὶ γοῦν ἐν τοῖς [*](Supra vi. 7,8.) ἀνωτέρω περὶ μὲν τῆς Γαλαὰδ ἔφη Θεός “Ἐκεῖ κατεφρό- “νῆσέ μου Γαλαὰδ, πόλις ἐργαζομένη μάταια,” τουτέστιν εἴδωλα· πλαστουργοὶ γὰρ εἰδώλων ἦσαν οἱ ἐν αὐτῇ· περὶ [*](Supra ix. 15.) ’δε γε τῆς ἑτέρας, “Πᾶσαι αἱ κακίαι αὐτῶν εἰς Γαλγάλ· “ὅτι ἐκεῖ αὐτοὺς ἐμίσησα διὰ τὰς κακίας τῶν ἐπιτηδευ- “μάτων αὐτῶν.” ἐπειπεῖν δὲ ἀναγκαῖον τῶν συμβεβηκότων τινὰ τῇ Γαλααδιτῶν, συνήσομεν γὰρ οὕτω τῶν προκειμένων [*](1 Par. v. 26. b) τὸν νοῦν. Φούλα βασιλεὺς Ἀσσυρίων, πρῶτος ἐλθὼν κατὰ τῆς Σαμαρείας, πρωτόλειον ὥσπερ τι τὰς δύο φυλὰς ἐποιησατο τὰς πέραν τοῦ Ἰορδύνου, καὶ πάσας αὐτῶν εἷλε τὰς πόλεις, καὶ πρό γε τῶν ἄλλων τὴν Γαλαὰδ. τούτου διαμέμνηται Θεὸς, ὡς ἐν παραδρομῇ, λέγων Εἰ μὴ Γαλαὰδ ἔστιν. εἰ μὴ ἔστι, φησὶ, καὶ σώζεται νῦν ἡ Γαλαὰδ· εἰ καὶ ἀπόλωλε, καὶ οὐκ ἔστιν ἐξ αὐτὴς τὴν τοῦ Ἐφραΐμ ἐλέγξαι παροινίαν, διὰ τὸ μὴ ὁρᾶσθαι νυνὶ, ἄρα καὶ οἱ θυσιάζοντες ἄρχοντες ἐν τῆ Γαλγὰλ ψευδεῖς ἦσαν, καὶ οὐκ ἀληθεῖς; Γαλγὰλ [*](c) δὲ πόλις ἐστὶ τῶν Ἰορδάνου πέραν, ἐν ἧ μάλιστα συντρέχοντες μικροὶ καὶ μεγάλοι, τοῖς τῆς τῆς εἰδωλολατρείας [*](4. προφήταις (sic) D. 10, ἔμπλεως D. 13, ἦσαν εἰδώλων inverso ordine D. 15. αὐτοὺς ἐκεῖ pro ἐκεῖ αὐτοὺς D. cf. supra 140, b. 17. συνήσομεν] συνήσωμεν Edd. 1 8. Φούλα D. Φούλας Edd. 23. καὶ prius] + μὴ Edd. repugnantibus B.D. 24. καὶ om. D.)

Καὶ ἀνεχώρησεν Ἰακὼβ εἰς πεδίον Συρίας, καὶ ἐδούλευσεν ἰσραὴλ [*](12) ἑ γοάω, καὶ ἑ γυναικὶ ἐφυλάξατο.

Ὑπονοστεῖ δὴ πάλιν ὁ λόγος εἰς βάσανον τῆς τε τοῦ [*](a 177 Α.) προπάτορος γνησιότητος καὶ ἐπιεικείας, καὶ τῆς τῶν ἐξ αὐτοῦ γεγονότων σκαιότητός τε καὶ δυσσεβείας. θαυμάζει δὲ ὥσπερ τὸ ἐπὶ μικροῖς ἐκείνου τληπαθὲς, εἶτα παραφέρει τὸ [*](3–5. Haec ἁλλ’ οὐκ—καὶ ἡγούμενοι accesserunt ex D. (lacuna patente quum in tum in Edd.) 9. βουνοὺς] βωμοὺς D. Statim ἀναλαμβάνοντα (sic) D. 12. φοροῦντας] φρονοῦντος Edd. 15. γοῦν B. γὰρ D. οὖν iid. 19. ἀφείλαντο D. (Alex.) ἀφήλλαντοξ Β. ἀφήλαντο Edd. (Vat.) 20. Haec οἱ ἐπλανήθησαν accesserunt ex B.D. (Alex.) 25. δὲ pro δὴ D.)

Καὶ ἐν Προφήτῃ ἀνήγαγε Κύριος τὸν Ἰσραὴλ ἐξ Αἰγύπτου, κα ἑ Προφήτῃ διεφυλάχθη.

Tὴν αἰτίαν ἡμῖν ἐν τούτοις διατρανοῖ τοῦ μήτε φυλάξαι [*](1. μεγίστης (sic) D. 5, τοῦ assumptum ex B.D. 7, οὐδὲ om. D. 8. ἐπιλύτης (sic) D. 11. δορυκτήτου Edd. καὶ post κείμενος add. D. 13. ἀπηλλάττετο] ἀπήλλαξέ τε iid. καὶ ἐκάθιζεν] ἐβάδιζεν D., 14, τὴν om. D. 15, ἀντέκτισιν] + ὡς Edd. γάμον pro νόμον iid. 18. οὐχὶ τῶν Β. τῶν οὐκ (sic) D. οὐχὶ τὸ τῶν Edd. 22. τῆς τοῖς iid. 24. ἐξ B.D. (Alex. XII ante corr.) cf. 185 c. ἐκ γῆς Edd. (Vat.) 26. αἰκίαν Aubertus.)

Ἐθύμωσεν Ἐφραΐμ καὶ παρώργισε· κω τὺ αἷμα αὐτοῦ ἐπ᾿ αὐτὸ [*](14) [*](1. τοῦ post καταφρονῆσαι add. Edd. invitis B.D. 6. ἐλλελοιπότος] ἐκλελοιπότος Edd. 8. ἔτι om. D. —12, κοὶ πρός γε—βασιλείαν om. D. 12. ἀνθρώπων] ἀνθρώπου b. 13. φησιν ὁ Θεὸς τὸν Ἰσραὴλ D. τὸν Ἰσραὴλ φησιν ὁ Θεὸς b. ὁ Θεός φησιν τὸν Ἰσραὴλ Edd. 1 5. τοῦ assumptum ex D. b. 18. λατρεύων B.D. b. λατρεύειν Edd. ἐπεὶ δὲ b. ὑπὸ] ἐπὶ Edd. invitis B.D.b. Statim βασιλείας pro βασιλέας b. 21. ἐποίησε pro ἐποίει b. 22. τὸ] + γὰρ Edd.)

Ὅτι πικρὸν καὶ ἐπισφαλὲς, καὶ ὀλέθρου παραίτιον γέγονε τοῖς ἐξ Ἰσραὴλ, τὸ ἑλέσθαι μᾶλλον ὑπὸ τὴν ἀνθρώπων εἶναι βασιλείαν, ἐν τούτοις ἡμῖν εὖ μάλα πειρᾶται δεικνύειν. ἰδοὺ γὰρ, φησὶν, ὁ Ἐφραΐμ, τουτέστιν ὁ ἐκ φυλῆς Ἐφραΐμ Ἱεροβοὰμ, ἐμὲ τὸν τῶν ὅλων Δεσπότην τεθύμωκε καὶ παρώργισε, [*](d) καὶ εἰς πᾶν εἶδος ἐκάλεσε παροξυσμοῦ, καινοτομήσας δαμάλεις, καὶ τὸ ἐμὸν αὐταῖς αὔχημα περιθείς. τοιγάρτοι παραίτιος αὐτὸς τῆς ἑαυτοῦ γέγονεν ἀπωλείας· ἐπ’ αὐτὸν ἥξει τὸ αἷμα αὐτοῦ. ἐπειδὴ δὲ, ὅτε τὰς δαμάλεις ἔστησεν εἰς Βαιθήλ τε καὶ Δὰν, προσπεφώνηκε τοῖς ἐξ Ἰσραήλ [*](Reg. xii. 28.) “ Ἱκανούσθω ὑμῖν τοῦ ἀναβαίνειν εἰς Ἱεροσόλυμα· ἰδοὺ οἱ “ θεοί σου, Ἰσραὴλ, οἵτινες ἀνήγαγόν σε ἐκ γῆς Αἰγύπτου· [*](e) ταύτῃτοι λοιπὸν, καὶ μάλα εἰκότως, ἀποτίσει φησὶν ἐμοὶ τῷ κρίνοντι τοῦ ὀνειδισμοῦ τὰς δίκας. ὕβρις γὰρ ἄντικρυς καὶ ὀνειδισμὸς ὁμολογουμένως εἰς Θεὸν, τὸ ὕλαις ἀψύχοις ἀναθεῖναι τολμᾶν τὰ δι’ αὐτοῦ γεγονότα λαμπρὰ καὶ ἀξιοθαύ- μαστα κατορθώματα. οὐκοῦν κατὰ τὸν αὐτοῦ τοῦ Ἐφραΐμ ὀνειδισμὸν, τουτέστιν, ἰσομέτρως ταῖς αὐτοῦ δυσφημίαις καὶ ἀνοσίοις φωναῖς, τὰ ἐξ ὀργῆς ἀντεπενεχθήσεται. ὥσπερ γὰρ ὅσον ἧκεν εἰς ἐγχείρημά τε καὶ λόγους, τῆς αὐτῷ καὶ [*](179 Α. a) μόνῳ πρεπούσης δόξης ἐξώσθη Θεός· οὕτω καὶ αὐτὸς τῆς ἰδίας ἀρχῆς ἐξωσθήσεται. πεπαύσεται γὰρ κατὰ καιροὺς ἡ βασιλεία τοῦ Ἐφραΐμ. ὡς γὰρ ἤδη προεῖπον, μετὰ τὴν ἐκ Βαβυλῶνος ἐπάνοδον οὐδεὶς ἔτι βεβασίλευκεν ἐν Σαμαρείᾳ τῶν δέκα φυλῶν, ἀλλ’ ἦσαν ἐν τοῖς Ἱεροσολύμοις ὑφ’ ἕνα πάντες, τὸν ἐκ φυλῆς Ἰούδα κατὰ καιροὺς.

Δικαιώματα αὐτοῦ ἔλαβεν ἐν τῷ Ἰσραὴλ, καὶ ἔθετο αὐτὰ τῇ [*](b Κεφ. ιγ΄.) Βαὰλ, καὶ ἀπέθανε. καὶ προσέθετο τοῦ ἁμαρτάνειν ἔτι, καὶ [*](2) ἐποίησαν ἑαυτοῖς χώνευμα ἐκ τοῦ ἀργυρίου αὐτῶ κατ’ εἰκόνα εἰδώλωι, ἔρΓα τεκτόνων συντετελεσμένα αὐτοῖς.

Oὐκ ἀνὰ μέρος ἐν τούτοις τὰς δέκα φυλὰς, ἀλλ’ ὅλον αἰτιᾶται τὸν Ἰσραὴλ, καί φησιν ὅτι δικαιωμάτων αὐτοῖς δοθέντων διὰ Μωυσέως, δι’ ὧν ἐπαιδεύοντο, τίνα χρὴ τρόπον [*](c) θεραπεύειν τὰ Θεοῦ, ὅπως τε δεήσει προσάγειν θυσίας, αὐτοὶ τὰ τοιάδε μονονουχὶ τεθεσπίκασι τῷ Βάαλ ἤτοι τοῖς εἰδώλοις. ἀπὸ μέρους γὰρ ἔσθ’ ὅτε σημαίνει τὸ πᾶν. τεθύκασι γὰρ Θεῷ μὲν οὐκέτι, μᾶλλον δὲ τοῖς ἔργοις τῶν ἰδίων χειρῶν αὐτοῖς ἐτέλουν τὰς ἑορτὰς, καὶ προσῆγον τὴν λατρείαν, τὰς ἀπαρχὰς, τὴν προσκύνησιν, τὰ δῶρα, τὰ χαριστήρια· καὶ δόξης ἰδίας ἀποστεροῦντες Θεὸν, ταύτην ἀνέθεσαν τοῖς γλυπτοῖς. ἀλλὰ τοῦτο ποίησας ὁ Ἰσραὴλ, ἀπέθανέ φησι, καὶ πάλιν προσέθετο τοῦ ἀμαρτάνειν. ὅμοιον ὡς εἰ λέγοι [*](d) Κεκόλασται δεδρακὼς, ὠλόθρευται τολμήσας, ἔγνω τοῦ Δεσπότου τὴν ἀγανάκτησιν, εἰς αἷμα τὴν δίκην τοῖς πλανωμένοις ἐπάγοντος· καὶ τῆς ἑαυτοῦ σκαιότητος κατέληξε μὲν οὐδαμῶς, ἁλοίη δ’ ἂν μᾶλλον ἐφ’ ἑτέροις τε καὶ ἴσοις ἀνέγνωμεν γὰρ ἐν τοῖς Ἀριθμοῖς, ὅτι πεπορνεύκασιν οἱ υἱοὶ Ἰσραὴλ, ἐκκεκαυμένοι πρὸς ἐκτόπους ἡδονὰς, καὶ ταῖς τῶν Μωαβιτῶν προσέκειντο γυναιξίν. εἶτα, δίκας ἐπὶ τούτῳ τὰς ἁπασῶν ἐσχάτας ἐξῄτηνται. ἔχει δὲ οὕτω τὰ γεγραμμένα [*](e) “καὶ κατέλυσεν Ἰσραὴλ ἐν Σατὶμ, καὶ ἐβεβηλώθη ὁ [*](Num. xxv. 1—5.) “λαὸς ἐκπορνεῦσαι εἰς τὰς θυγατέρας Μωὰβ, καὶ ἐκάλεσαν “ αὐτοὺς εἰς τὰς θυσίας τῶν εἰδώλων αὐτῶν, καὶ ἔφαγεν ὁ “ λαὸς τῶν θυσιῶν αὐτῶν, καὶ προσεκύνησαν τοῖς εἰδώλοις [*](1. ἔλαβεν] + αὐτὸς Edd. invitis B.D.b. (130, 311.) 2. καὶ secundum] + νῦν Edd. (Vat.) τὸ pro τοῦ Edd. 3. χώνευμα] χωνεύματα F. (42 al.) 4. τεχνιτῶν pro τεκτόνων F. αὐτοῖς] ἑαυτοῖς D. 8. τὰ Θεοῦ D. τὸν Θεὸν Edd. 21. ἀνέγνωμεν D. ἀνέγνω μὲν Edd. 25, Σατὶμ B.D. Σετὶμ Edd. Statim καὶ om. D.)

Αὐτοὶ λέγουσι Θύσατε ἀνθρώπους, μόσχοι γὰρ ἐκλελοίπασι. διά τοῦτο ἔσονται ὡς νεφέλη πρωϊνὴ καὶ ὡς δρόσος ὀρθρινὴ [*](c) πορευομένη, κα ὥσπερ χνοῦς ἀποφυσώμενος ἂψ ἅλωνος καὶ ὡς ἀτμὶς ἐκ καπνοδόχης.

Αἰτιᾶται πάλιν, ὅτι μὴ μόνον δεδυσσεβήκασι, κατ’ εἰκόνα εἰδώλων τὸ παρὰ Θεοῦ δοθὲν ἀργύριον διαπλάττοντες, καὶ τοῖς ἀπὸ ξύλου καὶ λίθων πεποιημένοις τὸ τῆς θείας δόξης [*](9. εἰδώλοις assumptum ex B.D. 12. προσέθετο D. Edd, προσέθεντο Β. (Vat.) Statim τὸ pro του Edd. 18. Hoc πάντες prius accessit ex D. in Es. 513 c. πάντες om. Edd. (A.V.) in Es. 260 c. 22. παραπορευομένη F. (42.) ὥσπερ B.D. (Alex. XII.) ὡς F. Edd. (Vat.) Statim χνοῦς B. Edd. χοῦς D. (Alex.) ἀπό pro ἀφ’ D. 23. ἐκ B.D. (Alex. XII.) cf. infra. ἀπὸ Edd. (Vat. XII mg.))