In XII Prophetas
Cyril of Alexandria
Cyril of Alexandria. Cyrilli Archiepiscopi Alexandrini In XII Prophetas, Vol 1-2. Pusey, Philip Edward, editor. Oxford: Clarendon Press, 1868.
Cyril of Alexandria. Cyrilli Archiepiscopi Alexandrini In XII Prophetas, Vol 1-2. Pusey, Philip Edward, editor. Oxford: Clarendon Press, 1868.
Ὁ θεσπέσιος Μωυσῆς ὡς ἀγαθόν τε καὶ ἀνεξίκακον καταθαυμάζει Θεὸν, καὶ μάλα εἰκότως. ἐπειδὴ γὰρ μεμοσχοποίηκε μὲν κατὰ τὴν ἔρημον ὁ Ἰσραὴλ, ἔφη τε φληνάφως [*](Exod. xxxii. 4.) “Οὗτοι οἱ θεοί σου, Ἰσραὴλ, οἵ τινες ἀνήγαγόν σε ἐκ γῆς [*](2. ἐμιάνατε Β. ἐμιάνετε Edd. 3, ἡ assumptum ex Α. 4, ὠνόμαστο] ὠνόμασται Edd. 5, αὐτὴν pro αὐτὰ Α. 7, τοι] τε Edd. ἔχειν deest in Edd. 8. καιροὺς Α. καιρὸν Edd. 9, οἰκονομικῶς assumptum ex Α. 10, ὁρμὰς Α. ὀργὴν Edd. 11. ἀνεπτοημένοι] ἐπτοημένοι Α. 13, Ἀλλὰ ] Sic correxi. cf. infra 278 a. ἄλλα Edd. 14. ἡμῖν deest in Edd. 17. τῶν om. Α. (Co.) ἐξαποστελῶ Α. Β. (Alex. XII.) ἐξανατελῶ F. Edd. ἀποστελῶ Vat.] 21. αἰχμαλωτευθήσεται Α. Β. (Vat.) αἰχμαλωτισθήσεται F. Edd. (Alex.) 25. μὲν assumptum ex A.B.D. ὁ om. B.)
Τάδε λέγει Κύριος Ἐπὶ ταῖς τρισὶν ἀσεβείαις Γάζης καὶ ἐπὶ ταῖς τέσσαρσιν οὐκ ἀποστραφήσομαι αὐτοὺς, ἕνεκεν τοῦ αἰχμαλω- [*](2. ἑρμήνευσαν A.b. 3, καταφθερῶ Α.Β. b. καταφερῶ (sic) Edd. 6. αἰχμαλωτευθήσεσθαι] αἰχμαλωτισθήσεσθαι Edd. invitis Α. Β. b. sic infra. 8. συνειλεγμένον Β. b. συνηλεγμ. Edd. 13. καθὰ Α.Β. καθὼς Edd. 15. ὁ Ἄχαζ Α. Ἄχατζ Edd. ῥασσὼν Β. et infia. 17. ὑπ’ αὐτὴν αὐτῇ Α.) τοῦ Ἰούδα Α.Β. ὑπ’ αὐτοὺς τῆς Ἰουδαίας Edd. 19. Haec πρὸς ἐπικουρίαν accesserunt ex Α.Β. 20, φησιν αὐτοῦ Α. φησι transp. post βασιλεὺς Β. post αὐτοῦ Edd. ὁ assumptum ex Α. 21, κοὶ ἀνέβη om. Β. Statim haec βασιλεὺς Ἀσσυρίων accesserunt ex Α. 22. αὐτὴν prius] αὐτὸν Β. κατῴκησεν pro ἀπῴκισεν Α.)
Αναγκαῖον ἡγοῦμαι καὶ πρό γε τῶν ἄλλων ἐκεῖνο εἰπεῖν, ὡς οὔτε τῶν Ἑβραίων ἡ ἔκδοσις, οὔτε μὴν ἡ τῶν ἑτέρων μέμνηται τοῦ Σαλομῶν, ἀλλ’ εἰρήκασιν Ἑβραῖοι μὲν Ἕνεκεν τοῦ αἰχμαλωτεῦσαι αὐτοὺς αἰχμαλωσίαν, οἱ δὲ λοιποὶ προσέθεσαν ἀντὶ τοῦ Σαλομῶν, ἀπηρτισμένην ἤτοι τελείαν. ἑψόμεθα δὲ ἀναγκαίως ἡμεῖς καὶ τῇ τῶν ἑβδομήκοντα γραφῆ. ἐγκαλεῖται δὴ οὖν ἡ Γάζα· πόλις δὲ αὕτη τῶν Φυλιστιεὶμ, ἢ νῦν ἐστι Παλαιστίνη· ὡς αἰχμαλωσίαν αἰχμαλωτεύσασα [*](d) τοῦ Σαλομῶν, τοῦ συγκλεῖσαι εἰς τὴν Ἰδουμαίαν. κἂν μὲν οὕτω νοῶμεν, ὡς γοῦν οἱ ἕτεροι ἐκδεδώκασιν ἑρμηνευταὶ, οὐ τὴν τυχοῦσαν πεποίηνται κάτα τῆς Ἰουδαίας τὴν πόρθησιν, ἀλλ’ αἰχμαλωσιαν ἑλόντες ἱκανὴν, ὑπὸ χεῖρα δεδώκασι τῶν Ἰδουμαίων αὐτήν. Ἰδουμαῖοι δὲ γεγόνασι μὲν ἐξ αἵματος Ἡσαῦ, ἐχθρὰ γεμὴν πεφρονήκασιν ἀεὶ τοῖς ἐξ Ἰσραὴλ, οἷς συνεργασάμενοι καὶ σύνοπλοι γενόμενοι [*](e) Γαζαῖοί τε καὶ Ἀζώτιοι καὶ Ἀσκαλωνίται, καὶ οἱ τῆς λεγομένης Ἀκκαρὼν καὶ ἕτεροι δὲ τῶν ἀλλοφύλων τινὲς, κατὰ κράτος ἑλεῖν τῆς Ἰουδαίας τὰς πόλεις παρεσκεύασαν. εἰ δὲ δὴ καὶ κατὰ τὴν τῶν ἑβδομήκοντα γραφὴν αἰχμαλωτευσαι λέγοιμεν αὐτοὺς αἰχμαλωσίαν τοῦ Σαλομῶν, ἐκεῖνό που πάναὐτοὺς [*](1. Om. Α. (240.) Σαλομῶν e. Σαλομὼν Β. Σολομὼν F. Edd. (42,) Statim καὶ add. Β. 3, τὰ om. Α. (Alex. XII.) 8. τῶν ἑβρ. ἡ hoc ordine. A.B. μὴν assumptum ex Α. Β. τῶν om. Α. 9. Σαλομῶν] Sic semper edidi cum e. Σαλομὼν semper Β. sed cf. supra 2 c. Σολομὼν Edd. 10. αἰχμαλωσίαν Α.Β. αἰχμαλωσίᾳ Edd. 12. ἑψώμεθα Α. 16, ἐκδεδώκασιν Β. δεδώκασιν Α. νενοήκασιν Edd. 18. τὴν assumptum ex Α. 19, γεγόνασιν pro δεδώκασιν Β. αὐτήν] αὐτῶν Α. δὲ assumptum ex Α.Β. 20. μὲν om. Α. νῦν pro μὴν Α. 21. γενόμενοι Α. γεγονότες Edd. 25. καὶ assumptum ex Β. 26. λέγοιμεν Α. λέγομεν Edd. αἰχμαλωσίαν Α.Β. αἰχμαλωσίᾳ Edd.)
Χαλεπὸν οὖν ἄρα καὶ κινδύνου παντὸς ἀνάμεστον ὁρᾶται λοιπὸν, τὸ συμφράττεσθαι πονηροῖς καὶ καθοπλίζεσθαι φιλεῖν τῶν ἠγαπημένων παρὰ Θεοῦ, καὶ διώκειν ἁγίους. εἰ γὰρ καὶ πάσχοιεν ἔσθ᾿ ὅτε πταισμάτων ἕνεκα, παιδευόμενοι παρὰ Θεοῦ, ἀλλ’ οὐκ ἀλογήσει παντελῶς τῶν οἰκειωθέντων αὐτῷ· καὶ παιδεύσας χρησίμως, ὀλέθρῳ περιβαλεῖ τὰ τῆς ὀργῆς σκεύη, τουτέστι, τοὺς ἀχαλίνῳ θυμῷ κατ’ αὐτῶν [*](e) ὁρμήσαντας, κατ’ ἐκεῖνό που πάντως τὸ πρὸς Βαβυλῶνα κάλως εἰρημένον πέρι τῶν ὑιῶν Ἰσραὴλ “ Εγω ἔδωκα αὐ- [*](Es. xlvii. 6.) “τοὺς εἰς τὰς χεῖράς σου, σὺ δὲ οὐκ ἔδωκας αὐτοῖς ἔλεος. ἀπᾴδει γὰρ λίαν καὶ ἀγανακτοῦντι τῷ Θεῷ τὸ φορτικὸν εἰς αἰκίας τῶν τοῦτο δρᾶν ἐπιτεταγμένων.
Τάδε λέγει Κύριος Ἐπὶ ταῖς τρισὶν ἀσεβείαις Τύρου, καὶ ἐπὶ ταῖς [*](9) τέσσαρσιν, οὐκ ἀποστραφήσομαι αὐτὴν, ἀνθ᾿ ὧν συνέκλεισαν [*](a 258 Α.) Τὴν αἰχμαλωσίαν τοῦ Σαλομῶν εἰς τὴν Ἰδουμαίαν, κακὶ οὐκ ἐμνήσθησαν διαθήκης ἀδελφῶν. καὶ ἐξαποστελῶ πῦρ ἐπὶ τὰ τείχη [*](10) Τύρου, καὶ καταφάγεται θεμέλια αὐτῆς.
Τύριοι δὲ πάλιν πρὸς τοῖς ἀπὸ τῆς Δαμάσκου, καὶ μέν τοι καὶ Ἀζωτίοις, Γαζαίοις τε καὶ Ἀσκαλωνίταις, καὶ τοῖς ἐξ Ἀκκαρὼν τὴν Θεῷ πρέπουσαν ἀνεξικακίαν ὑπεραλόμενοι, καὶ τρόπον τινὰ νενικηκότες ταῖς τῶν ἀσεβημάτων [*](2. συνδιολεῖσθαι δὲ] συνδιολέσθαι Α. 3, ἀλλοφύλων Α.Β. ὁμοφύλων Edd. 5. περιοίκων] ἐποίκων Edd. 8. Θεοῦ] Θεὸν iid. 9, πάσχοιμεν iid. παιδευόμεθα iid. 11. καὶ παιδεύσας] παιδεύσας δὲ iid. 13, που assumptum ex Α. 16, καὶ ἀγανακτοῦντι om. Β. 20. τὴν prius om. Α. habent Edd. (Co.) cf. infra. τοῦ om. B.? F. Edd. (239.) 21. ἐξαποστελῶ Α. ἀποστελῶ Edd. 22. τὰ post καταφάγεται add. Edd. invito Α. (Alex.) 23. τῆς om. Α. 25. ἐξ assumptum ex A.B. ὑπερβαλλόμενοι Α.)
Νοοῖτο δ’ ἂν πρὸς ἡμῶν καὶ τοῦτο τριχῆ. τίνες γὰρ οἱ ἀδελφοὶ, τίς δὲ καὶ ἡ διαθήκη, φέρε λέγωμεν, ἐκ τῶν ἱερῶν γραμμάτων εἰς ἐννοίας τὰς ἐπὶ τούτῳ χειραγωγούμενοι. Χειράμ ὁ Τυρίων κατὰ καιροὺς βεβασιλευκὼς, τῶν ὅτι μάλιστα φιλαιτάτων [*](3 Reg. v. 1.) ἦν τῷ θεσπεσίῳ Δαυείδ· εἶτα μετ’ ἐκεῖνον τῷ Σαλομῶν [*](a 259 Α.) γέγονεν ἀγαπητὸς, ὡς καὶ συνθήκας ὁμοψυχίας ποιήσασθαι [*](Ib. 12.) πρὸς αὐτὸν, συμπράξαι τε πρὸς ἅπαντα αὐτῷ, καὶ φροντίδα τὴν δέουσαν συνεισενεγκεῖν τὸν θεῖον ἀποτελοῦντι ναόν. καὶ πλεῖστα μὲν ὅσα προσκεκόμικε δῶρα, κεκέρδακε δὲ καὶ αὐτὸς τὰ ἔτι μείζω καὶ πλουσιώτερα. ἢ τοίνυν ἐκεῖνό φησιν, [*](Ιb. ix. 11.) ὅτι Τύριοι πεπολεμήκασι τὸν Ἰσραὴλ, ἀμνημονήσαντες διαθήχης τῶν ἐξ ἀγαπήσεως ἀδελφῶν, καὶ εἰς τοῦτο λοιπὸν διαθέσεως καὶ φιλοστοργίας συνενηνεγμένων, ὡς δοκεῖν εἰναι [*](b) καὶ ὁμαίμονας· ἤγουν ὅτι γεγονότες ἐξ Ἡσαῦ Ἰδουμαῖοι, ἀδελφοὶ μὲν ἦσαν τοῖς ἐξ Ἰσραὴλ, πεπολεμήκασι δὲ, τῆς τῶν ἀδελφῶν διαθηκης ἠφειδηκότες. πεφρόνηκε μὲν γὰρ ἐχθρὰ καὶ τὰ πολεμίων ὁ Ἡσαῦ κατὰ τοῦ Ἰακὼβ, τῶν πρωτοτοκίων ἕνεκα λελυπημένος ἐν ἀρχαῖς· ἀλλ’ ἐκ τῆς λαβὰν ἑστίας ἀπαίροντι κατὰ καιροὺς, καὶ οἴκοι πάλιν ὑπονοστῆσαι ἐθέλοντι γυναιξί τε ὁμοῦ καὶ τέκνοις, συνήντησεν ὡς ἀδελφός. κατησπάσαντο γὰρ ἀλλήλους καὶ περιέφυσαν, καὶ τὰ φίλοις πρέποντα λελαλήκασι, καὶ τὴν [*](2. ἡ assumptum ex Α. 3. ἐκτόπως οm. Β. 4. Haec τοῖς ἄλλοις ὁμοῦ κοὶ αὐτῆς accesserunt ex Α. 6. νοοῖτ’ ἂν δὲ pro νοοῖτο δ’ ἂν Α. τριχῇ om. A. habet D. 7. καὶ assumptum ex Α.Β. ἐκ] καὶ Edd. 8. ἐννοίας τὰς ἐπὶ τούτῳ] τὰς ἐπὶ τοῦτο ἐννοίας Edd. Χειρὰμ Α. Χιρὰμ Edd. 9 φιλαιτάτων Α. φιλτάτων Edd. 10 Σολομῶνι hic Β. 11. κα assumptum ex Α.Β. 13. συνεισενεγκεῖν Α. συνενεγκεῖν Edd. ἀποτελοῦντα Α. 14. κεκέρδακε] κεκέρδηκε Β. 16. ἀμνημονήσαντες] + δὲ Α. 17. ἀγαπήσεως Α. ἀγάπης ὡς Edd. 19. καὶ om Α. 23. πρωτοτοκίων] πρωτοτόκων Edd. 25. ὑπονοστῆσαι Α. ὑπονοστεῖν Edd. Statim θέλοντι Α. καὶ post τέκνοις add. Α. 27. καὶ τὰ φίλοις] τὰ φίλοις Α.)
Τάδε λέγει Κύριος ’Επί ταῖς τρισὶν ἀσεβείαις τῆς Ἰδουμαίας καὶ ἐπὶ ταῖς τέσσαρσιν, οὐκ άποστραφήσομαι αὐτοῦς, ἕνεκεν τοῦ διώξαι αὐτοὺς ἐν ῥομφαίᾳ τὸ ἀδελθόν αὐτῶν.
Μέτεισιν ὁ λόγος ἐπ’ αὐτὸν ἤδη τὸν Ἰδουμαῖον, δῆλον δὲ ὅτι τοὺς ἐξ Ἡσαῦ, ὑπενεχθήσεσθαι δὲ καὶ αὐτοὺς τοῖς ἐξ ὀργῆς συμβαίνουσιν εὖ μάλα φησί. πεπολεμήκασι γὰρ [*](2. ἐκεῖνοι Α.Β. ἐκεῖνο Edd. 3. συνέβαλλον Β. συνέβαλον Edd. 4. δόλους (sic) Α. Statim ἔχειν ἀνέπειθον Α.Β. ἂν ἔχειν ἔπειθον Edd. 5. συμπνοίαις] συμπονίαις Edd. 6. κεκρατηκότων Α. Edd κεκρατηἐνων Β. εἰ δὲ δή Sic edidi ex Α. δή suprascriptum Α.) ἤδη δὲ Edd. 7. λέγοι Α.Β. λέγῃ Edd. οἳ Α. Migne. οἱ Edd. 8. ἦσαν assumptum ex A.B. ὅτι λελυπήκασι] ὄτι λελύ κάσι (duobus fere litt. erasis) Α. ὅτι οὐκ ἐμνήσθησαν Τ. διαθήκης ἀ. δῆλον δὲ ὅτι τῆς Β. 10. εἶπέ] εἶπον Edd. 11. καὶ ἀνὰ μέσον τῶν ποιμ. μου κοὶ ἀνὰ μ. τῶν π. σου om. Β. 15. ἐπὶ κακίᾳ Α.Β. ἐπὶ κακίας Edd. 16. χρησάμενον pro χρήσιμον iid. πανταχῇ] πανταχοῦ iid. 18. ἕνεκα Α.Β. (Vat.) ἕνεκεν F. Edd. (Alex.) 19. διώξαι] καταδιώξαι F. Edd. (42.) αὐτῶν Α. Aub. αὐτοῦ Β. Pont. τοὺς ἀδελφοὺς αὐτῶν F. 21. καὶ om. Α. 22. φησιν εὖ μάλα inv. ordine Β. πεπολεμήκασι γὰρ] ὅτι πεπολεμήκασιν Α.)
Καὶ ἐλυμήνατο μήτραν ἐπὶ γῆς.
Ἀπαριθμεῖται χρησίμως τὰ τῶν Ἰδουμαίων ἐγκλήματα, καὶ ἐπ’ αὐτὸν ἄνεισι τὸν Ἠσαῦ, δυσγενεῖς ὄντας καὶ ἐξ ἀνοσίου φύντας πατρὸς ἀποφαίνων, ἵν ἐκεῖνό που τάχα νοῶ μὲν τὸ διὰ φωνῆς Ἠσαίου πλαγίως ὑποδηλούμενον “Ἐκ γὰρ σπέρματος ὄφεων ἐξελεύσονται ἔκγονα ἀσπίδων.’’ [*](Es. xiv. 29.) ἀφηγεῖται δὴ οὖν ὅτι καὶ ὁ προπάτωρ αὐτοῖς γεγονὼς Ἡσαῦ τοῖς ἐκ μήτρας καὶ γενέσεως ἀγαθοῖς προσγεγονόσιν αὐτῷ μονονουχὶ καὶ διελυμήνατο, καὶ κατέρριψεν εἰς γῆν τὸ ἐκ τῶν [*](c) πρωτοτοκίων ἀξίωμα, μικροῦ παντελῶς ἀξιώσας τὸ χρῆμα λόγου τροφῆς ἕνεκα σωματικῆς· ἕψημα γὰρ ἐζήτει φακοῦ, καὶ λαβὼν ἐδίδου τὸ τῆς φύσεως δῶρον. “Ἕνεκα τούτου [*](Gen. xxv. 30.) “φησὶν ἐκλήθη τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἐδώμ·’’ ὅ ἐστι γήινος, οὐ [*](3. οὐ νόμου φύσεως πεφροντικότες] ὁμοῦ δὲ φύσεως πεφροντικότες Α. ὁμοῦ δὲ φύσεώσου (sic) πεφρονηκότες e. πεφρονηκότες] πεφροντικότες Aub. 5. δυσμενείαις] δυσσεβείαις Α. 6. ἀκουάντων] ἀκούσονται Α. 10. παγκάκῳ Β. παγκάλῃ Edd. 11–13. καὶ τὸ καλὸν—πικρόν] καὶ ἑξῆς Edd. Β. cf. De Ad. 160 e. τιθέντες Α. 14. ἐπὶ] + τῆς Edd. (42, 51, 311.) ἐπὶ om. Α. 15. Ἰδουμαίων Α. Ἰουδαίων Edd. 16. ἄνεισι Β. ἄπεισι Α. ἀνίησι iid. 17. πατρὸς φύντας inv. ord. Β. 19. ὄφεως Α. ἔγγονοι Edd. 22. εἰς] + τὴν Α. ἐκ om. Β. 23. πρωτοτοκίων Β. b. πρωτοτόκων Edd. 24. τροφῆς A.B.b. τρυφῆς Edd. 26. Haec ὅ ἐστι γήϊνος accesserunt ex Α.Β.b.)
Καί τὸ ὅρμημα αὐτοῦ ἐφύλαξεν εἰς νῖκος· καί ἐξαττοστελὥ πῦρ εἰς Θαιμάν, καὶ καταφάγεται Θεμέλια τειχέων αὐτῆς.
Tρίτον δὴ τοῦτο τῶν ἐξ Ἡσαῦ πλημμέλημα. τὸ γὰρ ὅρμημα αὐτοῦ, τὸ πρὸς ἔχθραν δηλονότι καὶ ἀνοσιότητα χαλεπὸν, ἐφύλαξεν εἰς νῖκος, τουτέστιν εἰς ἐκνίκησιν, καὶ [*](e) μέχρι παντός. κατέληξε γὰρ οὐδαμῶς τῶν ἀνοσίων ἐγχειρημάτων, καίτοι, καθάπερ ἤδη προεῖπον, ἀποφοιτήσαντος τοῦ Ἡσαῦ τῆς ἀρχαίας ἐκείνης ἀνοσιότητος, καὶ φονῶντος μὲν οὐ̣κ ἔτι κατὰ τοῦ Ἰακὼβ, μετατιθεμένου δὲ μᾶλλον εἰς ἡμερότητα καὶ φιλαλληλίαν. ἐπιστρέφοντα γὰρ ἐκ τῆς λαβὰν ἑστίας, κατησπάζετο μὲν μετὰ κλαυθμοῦ· φιλεῖ δέ πὼς ἀεὶ καὶ ἐπὶ ταῖς ἄγαν εὐθυμίαις ἐκχεῖσθαι τὸ δάκρυον· σκληροὶ δὲ λίαν οἱ ἐξ αὐτοῦ, τῇ τῶν τρόπων σκαιότητι καὶ αὐτὴν ὑπερ- [*](262 Α. a) βαλλόμενοι τὴν τοῦ προγόνου φαυλότητα. ἀλλ’ ἔστιν ἀληθὲς, [*](Prov. xii. 27.) ὅτι πάντη τε καὶ πάντως “Ὁδοὶ μνησικάκων εἰς θάνατον.” ταύτῃτοι καί φησιν ἐξαποστελῶ πῦρ εἰς Θαιμάν· μητρόπολις δὲ τῆς Ἴδου μαίας αὕτη· καὶ καταφάγεται θεμέλιοι τειχεων αὐτης· ἐμπέπρησται γὰρ πολεμίων κεκρατηκότων, καὶ ὁμοῦ ταῖς ἄλλαις διόλωλεν ἡ Θαιμάν.
[*](2. ζῆν Β. 3. Θεῷ· πόθεν Α. Θεῷ πέποιθεν Edd. 5. ὅρμημα] ῥῆμα Α. νεῖκος Edd. (22 al.) Haec καὶ ἐξαποστελῶ—αὐτῆς accesserunt ex Α.Β. 8. ἀνοσιώτατα Α. 9. χαλεπὸν accessit ex Α.Β. ἐφύλαξεν ἐφύλαξαν Edd. νῖκος, τουτέστιν εἰς accesserunt ex Α.Β. 10. κατέληξε] κατέληξαν Edd. 11. καθάπερ ἤδη προεῖπον ἀποφοιτήσαντος] ἀποφοιτήσ. ἤδη iid. 13. μετατιθεμένου] μετατεθειμένου iid. 14. φιλαλλίαν Edd. ante Migne. 15. κατησπάζετο Α.Β. κατησπἁσατο Edd. Statim μὲν assumptum ex Α. πὼς] ποῦ Edd. Statim ἀεὶ assumptum ex Α.Β. 16. ἐπὶ assumptutn ex iid. 17. ὑπερβαλόμενοι Edd. 20. καί φησιν Β. φησίν. καὶ Edd. quae SS. textum hic ponebant, verba μητρόπ.—αὕτη post τειχέων τειχέων pro Scholii novi initio transponentes. 22. ἐμπεπρῆσθαι Α.)Ἐκτελευτήσει δὴ οὖν εἰς πῦρ τε καὶ φλόγας τὸ μισεῖν ἀδελφοὺς, καὶ κατεξανίστασθαι τῶν ἐξ αἵματος, ἢ καὶ τῶν ἐξ οἰκειότητος τῆς πνευματικῆς συνειλεγμένων εἰς ἕνωσιν καὶ [*](b) ὁμοψυχίαν· ἀπήλλακται δὲ τῶν τοιούτων κακῶν τὰ τῆς ἀγάπης αὐχήματα.
Τάδε λέγει Κύριος Ἐπὶ ταῖς τρῶ ἀσερείαις υἱῶν Ἀμμὼν καὶ [*](13) ἐπί ταῖς τέσσαρσιν οὐκ ἀποστραφήσομαι αὐτούς, ἀνθ᾿ ὧν ἀνέσχιζον τάς ἐν γαστρὶ ἐχούσας τῶν Γαλααδιτῶν, ὅπως τὰ ὅρια αὐτῶ. καὶ ἀνάψω πῦρ ἐπὶ τὰ τείχη [*](14) Ῥαββὰ, καὶ καταφάγεται φεμέλια αὐτῆς μετὰ κραυγῆς ἐν ἡμέρᾳ πολέμου, καὶ σεισθύσεται ἐν ἡμέρᾳ συντελείας αὐτῆς, [*](c) καὶ πορεύσονται οἱ βασιλεῖς αὐτῶ ἐν αἰχμαλωσίᾳ, οἱ [*](15) ἱερεῖς αὐτῶ καὶ οἱ ἄρχοντες αὐτῶν ἐπὶ τὸ αὐτὸ, λέγει Κύριος.
Καταγράφεται καὶ Ἀμμανιτῶν ἡ Δαμασκηνῶν ἀγριότης. ἀπεκτόνασι γὰρ καὶ αὐτοὶ τοῖς ἐν γαστρὶ ἐχούσας τῶν Γαλααδδιτῶν, οὐχ ἑτέροις τισὶν ἐπαμύνοντες, οὔτε μὴν ὀθνείοις δανείζοντες τὰς ὀργὰς, ἀλλ’ ὕπερ γε σφῶν αὐτῶν, ἵν᾿ εὐρυτέραν ἔχοιεν τὴν ἀρχὴν, καὶ μέχρι πολλοῦ διήκοντας τῆς [*](d) βασιλείας τοὺς ὅρους, καταδῃωθείσης ἁπάσης τῆς Ἰουδαίων γῆς, καὶ ἀνατετραμμένων εἰσάπαν τῶν ἐξ Ἰσραὴλ, ὡς πεπονθότος Θεοῦ τὸ ἄναλκι, καὶ ἠσθενηκότος ἀληθῶς τοῦ διασώζειν ἐπηγγελμένου, καὶ τοῖς πολεμεῖν ἐθέλουσιν ἀνάλωτον ἀποφαίνοντος. ἑλόντες δὴ οὖν καὶ οὗτοι τὰς πόλεις, [*](1. φλόγα Β. 3. τῆς assumptum ex Β. 4. κακῶν assumptum ex Α. 7. αὐτοὺς B.F. Edd. (Alex.) αὐτὸν Α. (Vat.) 10. Ῥαββὰ Α.Β. (Alex. XII.) Ῥαββὰθ Edd. (Vat.) 11. συντελείας Α.Β. συντελέσεως F. Edd. (Co.) 12. πορεύσονται οἱ βασιλεῖς αὐτῶν Α.Β. πορεύσεται ὁ βασιλεὺς αὐτῆς F. Edd. 15. ἡ Α.Β. ὡς Edd. 16. γὰρ assumptum ex Α.Β. 19. ἔχοιεν] ἔχωσι Edd. 20. Ἰουδαίας iid. 24. οὗτοι] αὐτοὶ Α.)
Ἐοίκασι δὲ καὶ οἱ τῶν αἱρέσεων παρεστηκότες τοῖς ἀνατεμνουσι τας εχουσας ἐν γαστρι, οπως εμπλατυνωσι τα ορια αὐτῶν. ἵνα γὰρ φαίνωνται πολλῶν ἡγούμενοι, καταβιάζονται ψυχὰς ἀθλίας, καὶ ταῖς ἐκ λόγων ἀπάταις ὠμὴν ὥσπερ τινὰ καὶ ἀτελεσφόρητον αὐτοὺς τὴν πίστιν ἀπαμβλίσκειν πα- [*](Acta SS. Ap. xx. 30.) ρασκευαζουσι, λαλοῦντες αὐτοῖς τὰ διεστραμμένα, ερευγο- [*](Hier. xxiii. 16. 1 Cor. xii. 3.) μένοι τε τὰ “ἀπὸ καρδίας αὐτῶν, καὶ οὐκ ἀπὸ στόματος “Kυρίου.” λέγει γὰρ οὐδεὶς ὅτι “Κύριος Ἰησοῦς, εἰ μὴ [*](b) “ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ, ἀλλ’ οὐδὲ ἀνάθεμα Ἰησοῦς” εἰ μὴ ἐν Βεελζεβούλ.
[*](Κεφ. β΄.)Τάδε λέγει Κύριος Ἐπὶ ταὶς τρισίν ἀσεβείαις Μωὰβ καὶ ἐπί ταῖς τέσσαρσιν οὐκ ἀποστραφήσομαι αὐτὸν, ἀνθ’ ὧν κατέκαυσαν τὰ ὀστᾶ βασιλέως τῆς Ἰδουμαίας εἰς κονίαν. καὶ ἐξαποστελῶ [*](3. Ῥαββά Α. Ῥαμά Ῥαββάθ Edd. 4. καὶ assumptum ex Α. τῆς om. Α. 5. φησὶ assumptum ex Β. 6. τοῦ om. Α. 7. αὐτὴν Α. αὐτοὶ Edd. τῆς Α. τῶν Edd. 9. ὁμοῦ ἅμα Α. 10. οἱ om. Α. 11. ὀνήσαι Α.Β. ὀνήσοιτό Edd. 12. κοῦφον pro κωφόν iid. 13. παρεστηκότες Α. προεστηκότες Edd. 15. κατεβίαζον Α. 17. αὐτοὺς] αὐτοῖς Edd. ἀπαμβλίσκειν Β. ἀπασβλίσκειν (sic) Α. ἀπαμβλώσκειν iid. 18. αὐταῖς Α. 19. καὶ assumptum ex Α.Β. 21. Ἰησοῦς Α. Ἰησοῦν Β. Ἰησοῦ Edd. 24. αὐτὸν Α.Β. (A.V.) αὐτοὺς F. Edd. (87. al.) 25. τῆς assumptum ex Β. om. F. Edd. (22. al.) κόνιν F. ἀποστελῶ Α.)
Μωαρῖται πάλιν δεδυσσεβήκασιν οὐ μετρίως, ὡς ἐπέκεινα λοιπὸν καὶ αὐτοὺς ἐλάσαι τῆς ἐνούσης ἡμερότητός τε καὶ ἀνεξικακίας τῷ τῶν ὅλων Θεῷ. ἐπίκλημα δὲ αὐτοῖς ἡ εἰς νεκρὸν ἁμαρτία· τὸ ἐμπρῆσαί φημι τὰ ὀστᾶ τοῦ βασιλέως τῆς Ἰδουμαιας· ἐμπρῆσαι δὲ οὕτως, ὡς κατισχνῶσαι λοιπὸν εἰς χοῦν καὶ κονίαν. τί τοίνυν τὸ ἔγκλημα ; μῖσος καὶ ἀπανθρωπία [*](d) καὶ ἀχάλινος ἀγριότης κατὰ τῶν ἐξ Ἰσραήλ. ἐμ- πεπρῆσθαι γὰρ οὐχ ἑτέρου του χάριν τὰ τοῦ μνημονευθέντος βασιλέως ὀστᾶ φαίη τις ἃν, ἢ ὅτι μόνων ἕνεκα τῶν ἐξ Ἰσβαήλ. σαφῆ δὲ οὖσαν τὴν ἱστορίαν διὰ βραχέων άφηγήσομαι. Ἐν τῆ τετάρτῃ γέγραπται τῶν βασιλειῶν “ καὶ ἐγένετο [*](4 Reg. iii. 5—10.) “ μετὰ τὸ ἀποθανεῖν Ἀχαὰβ καὶ ἠθέτησε βασιλεὺς Μωὰβ [*](e) “ ἐν βασιλεῖ Ἰσραήλ. καὶ ἐξῆλθεν ὁ βασιλεὺς Ἰωρὰμ ἐν τῆ “ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἐκ Σαμαρείας καὶ ἐπεσκέψατο τὸν Ἰσραὴλ, “ καὶ ἐπορέυθη καὶ ἐξαπέστειλε πρὸς Ἰωσαφὰτ βασιλέα “ Ἰούδα λέγων βασιλεὺς Μωὰβ ἠθέτησεν ἐν ἐμοί· εἰ “ πορεύση μετ’ ἐμοῦ ἐπὶ Μωὰβ εἰς πόλεμον ; καὶ εἶπεν “ Ἀναβήσομαι· ὅμοιός μοι ὅμοιός σοι, ὡς ὁ λαός σου ὁ [*](1. ἐπὶ Α. Β. (Alex.) εἰς Edd. (Vat. XII manu prima.) αὐτῶν A.B. (Alex.) αὐτῆς Edd. (Vat.) 2. μετὰ κραυγῆς καὶ μετὰ φωνῆς] μετὰ φωνῆς καὶ μετὰ κραυγῆς F. Edd. (22. al.) 4. αὐτῆς prius Β. (A.V. XII manu prima) αὐτῶν Α. Neutrum habet F. Edd. (147, 153.) μετ’ αὐτῆς om. Α. (68. al.) 9. φημι] φησι Edd. inv. Α. Β. 10. Ἰδουμαίων Edd. 12. τῶν Α. Β. τοὺς Edd. ante Migne. 14. ὅτι assuraptum ex Α. Β. Statim μόνον Edd. 17. καὶ ἐγένετο μετὰ Α. Β. ὅτι μετὰ Edd. 18. καὶ et βασιλεὺς assumpta ex Α. 19–21. καὶ ἐξῆλθεν— ἐπορεύθη καὶ ἐξαπέστειλε Α. Β. ὁ δὲ Ἰωρᾶν ἐκ Σαμαρείας ἀπέστειλε Edd. 20. ἐπεσκήψατο Β. 22. λέγων assumtum ex A.B. 24. ὄμοιός μοι ὄμοιός σοι· ὡς ὁ λαός μου· ὠς οἱ ἵπποι σου οἱ ὅπποι μου] Sic edidi. ὄμοιός σοι. ὄμοιός σοι· σου Χαός μου Χαός σου· ὠς οἰ ίπποι σου οι ἔρημον μου A. δμοιός σοι. ώς 6 λαός σου ό λαός μου (sic) Β. omnia usque ad €ρημον (398. μοι ογοιός in Edd.)
Τάδε λέγει Κύριος Ἐπὶ ταὶς τρῶ ἀσεβείαις υἱῶ Ἰούδα καὶ ἐμ [*](4) ταῖς τέσσαρσιν, οὐκ ἀποστραφήσομαι αὐτοὺς, ἕνεκεν τοῦ ἀπώσασθαι αὐτοὺς τὸν νόμον Κυρίου, καὶ τὰ προστάγματα αὐτοῦ [*](c) οὐκ ἐφυλάξαντο, καὶ ἐπλάνησεν αὐτοὺς τὰ μάταια αὐτῶ ἃ ἐποίησαν, οἷς ἐξηκολούθησαν οἱ πατέρες αὐτῶν ὀπίσω αὐτῶν· κα ἐξαποστελῶ πῦρ ἐπὶ Ἰούδαν, καὶ καταφάγεται θεμέλια [*](5) ‘Ιερουσαλήμ.