Historia Ecclesiastica

καὶ γὰρ μόνον τις τῶν εὖ φρονούντων ταῦτα ἀκούσας ἔβυσε τὰς >ἀκοάς, καὶ μᾶλλον ηὔξατο ἂν γενέσθαι κωφὸς ἢ αὐτήκοος γεμέσιαι τῆς αἰσχρολογίας αὐτῷ,.

Ἀλλ’ εἴθε λόγοις ἀρκούμενοι μόνον ἐξημάρτανον καὶ μὴ πράξει τὴν τῶν λόγων ἐνίκων ἀσέλγειαν· εὐύποιστος γὰρ ἡ λοιδορία, κἂν οἳα δή ποτ’ οὖν τυγχάνῃ, παρ’ οἷς οἰκεῖ Χριστοῦ φρόνησις καὶ θεῖα διδάγματα.

αὐτοὶ τοίνυν οὔτοι ὀργῆς σκεύη τυγχάνοντες »κατηρτισμένα εἰς ἀπώλειαν‘, τὴν ῥῖνα σιμώσαντες, ψόφον ἀσελγῆ ἀπὸ τῶν μυκτήρων μακρόν, καὶ ἵν οὕτως εἴπω, ὡς ἀπὸ κρουνοῦ προχέοντες, τὴν μὲν ἐσθῆτα διέρρησσον τῶν ἁγίων τοῦ Χριστοῦ παρθένων, ὧν ἡ ἄσκησις τύπον ἁγίων 〈ἀγγέλων> ἐχαρακτήριξεν, ὡς δ’ ἡ φύοις ἔχει γυμνὰς πᾶσαν τὴν πόλιν ἐθριάμβευον, διαπαίζοντες μετὰ ἀσελγείας ὃν τρόπον ἐβούλοντο, καὶ ὅλως ὠμὰ καὶ ξένα τὰ γενόμενα.

εἰ γοῦν τις ἐπὶ τούτοις συμπαθὼν ἐκώλυεν παραινέσεως χρώμενος λόγοις, τραυματίας ἀπελύετο ἀλλὰ φεῦ τῶν συμφορῶν, [*](4 Ephes. 5, 12 — 11/12 Rom. 9, 22) [*](B V2 F HN (n) + GS (s) = r AL (y) W) [*](1 ἐπήφιον Fry W ἐπίφιον B ἐπηφίουν, aber der Accent über η ausradiert und οὐ aus ο corr., V2 ι 2 ἀσέμνως B, turpes Cass. = Σ ι 3 τοῦ > V2 ι 4 γλῶσσα s ι αἰσχρὸν γάρ ἐστι καὶ λέγειν II, nicht übersetzt von Cass. 5 ταῦτα B talia Cass. = Σ ταύτας V2FryW ι 9 ἀσέλγειαν BV2FrW turpitidinem Cass. Σ ἀσέβειαν y ι εὐύποιστοσ V2FrW εὐυπγστοσB ἐγύποιστοσ y ι 10 τυγχάνει Β 1 Χριστοῦ Σ Σ] θݲυ V2 I 10/11 διδάγματα = Σ] δόγματα B, doctrinae culius Cass. ι 11/12 κατηρτισμένα r Rom. κατηρτισ [. . . . ] ein Strich, wie es scheint, von α noch leserlich B, ἇί perditionem facta Cass. κατηρτισμένοι Y2FyW I 13 ἀπὸ1 Y2FW de Cass. ἁ? [. . . . ] B διὰ ry ι 13/14 κρο[ . . . . . . . ] χέον τεσ B ι 14 διέρησσον By ι τοῦ > ly, s. Z. 3 ι 15 ἀγίων ἀγγέλων Christ. sanctorum — angelorum Cass. ἀγίων II; Σ las ἀνθρώπων πρώτων, oder, mit Correctur im Syr., ἀνθρώπων ἀγίων; vgl. 247, 19 ι 16 γυμνὰς ἀνὰ τῆ πόλιν vermutet Val., vgl, διὰ τῆς πόλεως περιῆγον Theophan. ι διαπαίζοντές + τε V2 I 17 ὅλως] ὅμως F ι 18 nach γενόμενα + γυμνοῦτεσ δημοσία περιῆγον FW im Text, aus einer Randglosse zu γυμνὰς — ἐθριάμβευον ι ἐπὶ τούτοισ’ συμπαθῶ (sie) Σ eos tunc compatiendo Cass. συμπαθῶς ἐπὶ τοίτοισ ry ι ἐκώλυεν BFW prohiberet Cass. = Σ ἐκώλυσε V2ry)

Ἀλλὰ τί τὰ μικρὰ πρὸς τὰ μεγάλα διεξέρχομαι; τί δὲ τούτοις ἐμβραδύνω καὶ μὴ σφοδρῶς ἐπὶ τὰ κατεπείγοντα βαίνω; ἐφ’ οἷς εὑ οἶδ’ ὅτι θαυμάσετε καὶ μενεῖτε ἐπὶ πολὺ σὺν ἡμῖν ἀχανεῖς, ἐξιστάμενοι τῆς φιλανθρωπίας τὸν κύριον ὅτι μὴ ἄρδην τὸ ὅλον συνέστειλεν. ἃ γὰρ κατὰ τὸ γεγραμμένον μήτε γέγονε μήτε ἠκούσθη ἐν ταῖς ἡμέραις τῶν πατέρων ἡμῶν ταῦτα ἐπ’ αὐτοῦ τοῦ θυσιαστηρίου ἐπετέλουν οἱ δυσσεβεῖς.

ὡς γὰρ ἐν κρηπῖδι σκηνῆς ἀτάκτου, παῖδα τὴν ἄρρενα φύσιν ἐξαρνησάμενον καὶ τὴν γυναικείαν ποθήσαντα, στίβει τοὺς ὀφθαλμοὺς κατὰ τὸ γεγραμμένον διαχρισάμενον καὶ φύκει τὰς ὄψεις ἐρυθήναντα, ὡς τὰ παρ’ αὐτοῖς εἴδωλα, θηλυβόρφῳ τῷ σχήματι, ἐπ’ αὐτοῦ τοῦ θυσιαστηρίου ἔνθα κάθοδον τοῦ ἁγίου πνεύματος ἐπικαλούμεθα, εὐκύκλῳ τῇ στροφῇ ὧδε κἀκεῖσε τὼ χεῖρε σχηματιζόμενον, ὀρχεῖσθαι παρεσκεύασαν, πλατὺ μὲν γελῶντες, ἀθέσμους δὲ ἐπαφιέντες φωνάς.

οἱ δὲ πάλιν καὶ τοῦτο πρὸς ἀταξίαν ἡγησάμενοι καὶ τὰ παρωχηκότα εὐπρεπῆ μᾶλλον ἤπερ ἄθεσμα λογισάμενοι, ἐξ αὐτῶν ἕνα γνωριμώτατον ἐν αἰσχρότητι, ὁμοῦ τὴν ἐσθῆτα καὶ τὴν αἰδῶ γυμνωσάμενον ὡς ἡ φύσις ἔχει ὀχήματος, τῷ [*](9/10 Joel 1, 2 — 13 Jerem. 4, 30 — 14 vgl. Sap. Sal. 13, 14) [*](B V2 F HN (n) + GS (s) = r AL (y) W) [*](1 βίαιον BV2 βιαίαν FW violentmn Cass. βιαίως ry ι 2 nach κατὰ + τῆς V2 ι 3 τῆ ὁσία παραδίδοσθαι V2ny τῆ ὁσία παραδίδοσθαι ταφὴ sW τῆ ὁσία παραδίδοσθαι ///////// F solemni scpulturae tradi Cass. τῆ ταφῆ παραδίδοσθαι B. s. unten S. 258, 19 ι πολλὰ οὖν] καὶπολλῶν V2, multa deniqiie Cass. ι 6 ἐνβραδύνω B I 7 θαυμάσητε V2 ι ἀχανεῖς οὑν ἡμ[ν ~ y, Cass. wie im Text 9 μήτε1] μὴ B ι 13 στοιβῆ στοιβὴ nGy στίμει V2 στιμῆ F μάμμη SW ι τοὺς ὀφθαλμοὺσ κατὰ τὸ γεγραμμένον B κατὰ τὸ γεγραμμένον τοὺς ὀφθαλμοὺς V2F ryW, vgl. Jer. στίβι τοὺς ὀφθαλμούς ι 14 φυκί“ ω ι ἐρηθύνοντα F ἐρυθήσαντα S ἐρυθίαντα 6 ι εἰδώλοις s ι 15 τῷ > s ι θυσιαστηρίου BV2FW Cass. ἀγίου θυσιαστηρίου ry ι 18 δὲ1 > B ι 19 εὐταξίαν aus ἀταξίαν mit Con- jectur Lc, vgl. Cass.: qui rursus hoc parvum iudicantes πρὸς ἀταξίαν nicht übersetzt), als ob er μικρὸν nach τοῦτο gelesen ätte; den Text ärt Noesselt: »omnem hanc petulantiam quasi ἐν κρηπῖδι σκηνῆς ἀτάκτου actam esse modo dixerat Petrus, quare nunc narrat eosdem nebulones iterum fecisse quod πρὸς ἀταξίαν idoueum «; ob τοῦτ’ #x003E; πρὸς ἀταξίαν? ülicher ι 20 ἑαυτῶν B)

ἀντὶ γὰρ θείων ῥημάτων αἰσχρότητα προὐβάλλετο, ἀντὶ σεμνῶν λόγων ἀσέλγειαν, ἀντ’ εὐσεβείας ἀσέβειαν, ἀντὶ ἐγκραἀντὶ τείας πορνείαν, μοιχείαν, ἀρσενοκοιτίαν, κλοπήν, πόσιν καὶ βρῶσιν τῷ βίῳ πρὸς τοῖς ἄλλοις εἰσηγούμενος εἶναι χρήσιμα.

Τούτων δὲ οὕτως ἐχόντων κἀμοῦ τῆς ἐκκλησίας ὑπαναχωρήσαν- τος πῶς γὰρ οὐχί, ὅπου στρατιωτῶν ἔφοδοι, ὅπου δῆμος πρὸς ἀτα- ξίαν ἀργυρώνητος, ὅπου φιλοτιμίαι χρημάτων καὶ ἐθνικῶν πλήθη μετὰ μεγίστων ὑποσχέσεων;) ἡμέτερος δῆθεν ἀποστέλλεται διάδοχος. χρυσίῳ τὴν ἐπισκοπὴν ὡς ἀξίωμα κοσμικὸν ἡγησάμενος, Λούκιός ἧις. λύκου τὴν πονηρίαν καὶ τὰς πράξεις ἔχειν ἐσπουδακώς, οὐκ ἐπισκόπων ὀρθοδόξων συνόδῳ, οὐ ψήφῳ κληρικῶν ἀληθινῶν. οὐκ αἰτήσει λαῶν, ὡς οἱ τῆς ἐκκλησίας διαγορεύουσι θεσμοί.

τῷ δὴ τοιύτῳ συνῆσαν ἁπλῇ γὰρ εἰσόδῳ τῆς πόλεως ἐπιβαίνειν οὐκ ἠδύ- νατο) οὐκ ἐπισκόπων τινές, οὐ πρεσβυτέρων, οὐ διακόνων, οὐ λαῶν πλήθη, οὐ προῆγον τοῦτον μονάζοντες ὕμνους ἐκ γραφῶν ἀναμέλ- ποντες, ἀλλ’ Εὐζώϊος ἦν, ὁ πρώην μὲν σὺν Ἀρείῳ καθαιρεθείς, διά κονος ὢν τῆς καθ’ ἡμὰς Ἀλεξανδρείας, ἐν τῇ κατὰ Νικαίαν ἁγίᾳ καὶ μεγάλῃ συνόδῳ, ἄρτι δὲ προστασίᾳ τὴν Ἀντιοχέων λυμαινόμενος, καὶ ὁ τῶν κομητατησίων δὲ λαργιτιόνων κόμης, στρατιωτῶν ἐπαγό- μενος ἄμετρον πληθύν, ὁ ἐν πάσῃ ἀσεβείᾳ ἀεὶ γνωριζόμενος Μάγνος τοὔνομα· ὃς ἐν τοῖς Ἰουλιανοῦ καιροῖς τὴν Βηρυτίων ἐκκλησίαν ἐμπρήσας Φοινίκων δ’ αὕτη πόλις ἐπιφανής), ἐπὶ τοῖς τοῦ τῆς [*](4 vgl. I Kor. 6, 4 f. Röm. 14, 17) [*](B v2 F HN (n) + GS (s) = r AL (y) W) [*](1 ἐπιβηβάσαντεσ Bs τα G), βι aus βῆ corr. V2 ι Χριστοῦ = Cass.] τοῦ θῦ’ V2 ι 2 προσηγόρεισαν H, προσαγορεύσαντες V2FNsyW προσαγορεύοντες B, vielleicht als echte Lesart προσαγορεύονται aus B herzustellen; doch den Aorist bezeugt Cass.: concionatorem — elevaverunt ι γὰρ = enim Cass.] μὲν μὲν V2 προυβἀλλεται Bs, proferebat Cass. ι 4 πόσιν καὶ βρῶσιν βρῶσιν βρῶσιν καὶ πόσιν Fry cibuvi, potiim Cass. ι 5 εἰσηγούμενοι B \ χρήσιμον B, utilia Cass. 6 κἀμοῦ = et me Cass.] ἐμοῦ B ι 7/8 ἀταξίαν BV2nW seditione Cass. ἀταζίασ Fsy I 9 μεγίστων] μεγάλων B Cass. ι 10 χρυσίω B χρυσίου die übr. HSS HSS ἡγησάμενος] ὠνησάμενος H, vgl. Cass.: aut pfo episcopatu (sie) quasi mundanam comparans dignitatem ι 12/13 οὐκ αἰτήσει λαῶν Π non petitione populorum electus Cass., ein Wort ausgefallen? ι 14/15 ἠδύναντο n ι 20 κομετατησίων ι λαργητιόνων ENGL, vgl. S. 259, 18 ι 21 πλῆθος B ι ἀεὶ > BCass. ι 23 ἐμπρήσας = incendetis Cass.] ἐμπλήσασ’ B ι ἐπὶ τοῖσ’ τοῦ Hs τοῖσ’ ἐπὶ τοῦ V2 ἐν τοῖσ’ ἐπὶ τοῦ FW τοῖσ’ ἐπὶ B ἐπὶ τοῦ Ny)

Ἀναλογίσασθαι τοίνυν ἐκ τούτου τὸν ὑμέτερον ζῆλον προσήκει ὃν διεγερθῆναι πρὸς ἐκδικίαν τῶν γενομένων παρακαλῶ οἱα καὶ ἡλίκα τὰ πλημμεληθέντα κατὰ τῆς τοῦ θεοῦ ἐκκλησίας, τοιούτου τυράννου τοῦ προειρημένου καθ’ ἡμῶν ἐπαναστάντος.