Historia Ecclesiastica

Theodoret, Bishop of Cyrus

Theodoret, Bishop of Cyrus. Theodoret Kirchengeschichte. Parmentier, Léon, editor. Leipzig: Hinrichs, 1911.

ἐπειδὴ δὲ τοὺς ἱεροὺς κατέλαβον τόπους καὶ τοὺς ὁμόφρονας ἐθεάσαντο, Εὐσέβιόν τε τὸν Καισαρείας καὶ τὸν Σκυθοπολίτην Πατρόφιλον καὶ τὸν Λύδδης Ἀέτιον καὶ τὸν Λαοδικείας Θεόδοτον καὶ τοὺς ἄλλους ὅσοι τὴν λώβην εἰσεδέξαντο τὴν Ἀρείου, ἐμήνυσάν τε τὸ τυρευόμενον καὶ σὺν αὐτοῖς τὴν Ἀντιόχου κατέλαβον.

καὶ τὸ μὲν πρόσχημα τῆς τῶν ἄλλων ἐπιδημίας προ- [*](1 oben S. 66, 7 f — 2—5 vgl. Socrat. 1 23, 1 — 5— S. 72, 3 vgl. Synax. — 5—S. S. 72, 21 vgl. Nicetas Thesaur. V 9 PG 139, 1869 D — 10 oben S. 33, 1. 68, 19) [*](* 2—S. 72, 21 Gelas. Cyzic. III 16 — 5—S. 72, 21 Polydeukes 298 phan. 28, 9 — — S. 72, 21 Cass. II 24) [*](A HN (n) GS ἡ DL + FV (v) = z T [von 5 ἱμείρεσθαι an]) [*](1 κὴ am Rand A ι 1/2 κατέσχεν ἡγεμονίαν ns ι 2 οὗτος ns ι 3 θαμὰ παρὰ L und θαμὰ auf Rasur Ac) A συχνὰ παρὰ D frequenter ad Cass. ἐγγὺς nsv, vgl. unten II .3, 6 ι 6 σκεψάμενος DT ι 7 ἔργον übergeschrieben Ac ι ἐκεῖθεν] ἐκείνης s ι 9 συναπῆρε — 11 βουλευμάτων > T* ι θεόγνιοσ L Gel. Theognius Cass. Cod. L θέογνισ V Synax. ι 12 ἀφικόμενος T* ι τὸ As ι περιθέμενοσ Τ* ι 13 ἀπέλασαν Lv ἀπήλαυσεν T* ι nach γὰρ + θεῖος ι 14 αὐτῶ Τ* ι 15 προσήνεγκεν, εγκεν auf Rasur, Ac ι nach δὲ + καὶ Τ* κατελάβετο — 16 ἐθεάσατο T* ι 10 τε > T ι nach Καισαρείας + θεόγνιον τὸν νικαίας Τ*, Cass. wie im Text ι 18 θεόδωτον AT ι εἰσεδέξαντο Τ ///// ἐδέξαντο A ἐδέξαντο nsz ι 19 ἐμήνυσάν — αὐτοῖς] συνελάλησέν τε μετ’ αὐτῶν κατὰ τοῦ τῆς ἀληθείας διδασκάλου εὐσταθίου καὶ ὁμοθυμασὸν Τ* Cass. wie im Text ι τε τὸ nsD //// τὸ A τὸ Lv ι τετυρευμένον v quod cogitaverant Cass. τυρευθὲν Gel.) [*](20 πρόσσχημα Av)

71
πόμπιος ἦν τιμή· τὸ δὲ καττυόμενον, ὁ κατὰ τῆς εὐσεβείας πόλεμος. γύναιον γὰρ ἑταιρικὸν τὴν ὥραν ἀπεμπολοῦν μισθωσάμενοι καὶ τὴν γλῶτταν αὐτοῖς ἀποδόσθαι πείσαντες, συνῆλθον εἰς τὸ συνέδριον. εἶτα τοὺς ἄλλους ἅπαντας ἔξω γενέσθαι κελεύσαντες, τὸ τρισάθλιον εἰσήγαγον γύναιον.

ἡ δὲ παιδίον ὑπότιτθον ὑποδεικνῦσα, ἐκ τῆς Εὐσταθίου συνουσίας ἔλεγε τοῦτο καὶ συνειληφέναι καὶ τετοκέναι καὶ ἀναίδην ἐβόα. ὁ δὲ τῆς συκοφαντίας τὸ προφανὲς ἐπιστάμενος εἴ τινα ἔχοι τούτου συνίστορα, ἄγειν εἰς μέσον ἐκέλευσεν.

ἐκείνης δὲ μηδένα ἔχειν μάρτυρα τῆς κατηγορίας λεγούσης, ὅρκον προὔτειναν οἱ δικαιότατοι δικασταί, καίτοι τοῦ νόμου διαρρήδην βοῶντος ἐπὶ δύο καὶ τριῶν μαρτύρων εἶναι βέβαια τὰ λεγόμενα, καὶ ἄντικρυς τοῦ ἀποστόλου κελεύοντος μηδὲ κατὰ πρεσβυτέρου γινομένην γραφὴν δίχα δύο ἢ τριῶν μαρτύρων προσδέχεσθαι.

ἀλλὰ τῶν θείων οὔτοι νόμων καταφρονήσαντες ἀμάρτυρον κατ’ ἀνδρὸς τοσούτου κατηγορίαν ἐδέξαντο. ἐπειδὴ δὲ οἷς εἶπεν ἐκείνη τὸν ὅρκον προστέθεικε, βοῶσα ἠ’ μὴν Εὐσταθίου τὸ βρέφος εἶναι, ὡς κατὰ μοιχοῦ λοιπὸν οἱ φιλαλήθεις τὴν ψῆφον ἐξήνεγκαν.

τῶν δὲ ἄλλων ἀρχιερέων παρῆσαν γὰρ οὐκ ὀλίγοι καὶ τῶν ἀποστολικῶν ὑπερμαχοῦντες δογμάτων καὶ τὰ τυρευθέντα παντάπασιν ἀγνοοῦντες) προφανῶς ἀντιλεγόντων καὶ τὸν μέγαν Εὐστάθιον τὴν ψῆφον ἐκείνην τὴν παράνομον δέξασθαικωλυόντων, πρὸς βασιλέα τὴν ταχίστην οἱ τὸ δρᾶμα συντεθεικότες [*](2—S. S. 72 3 vgl. Philostorg. 11 7 — 10/11 vgl. Deut. 19, 15. 17, 6. Matth. 18 — 12/13 1 Tim. 5, 19 —17 vgl. Sozomen. II 19, 1. Socrat. I 24, 1. Adv. Rufin. 3, 42) [*](* 2—S. S. 72, 21 Niceph. H. E. VIII 45) [*](A HN(n) GS(s) DL + FV(v) = z T) [*](3 ἀποδόσθαι ADLT ι H ἀποδίδοσθαι Nsv ι συνέδριον = Gel. Cass.] ταὐτό Τό ι 4 κελεύσαντες γενέσθαι oo T ι 5 ἤγαγον T, introduxere Cass. I ὑποτίτθιον DLAc ι 6 καὶ συνειληφέναι καὶ τετοκέναι ι Gel. Nie. Cass.] εἶναι Τ, den Text belegen auch Polyd. Synax. ι εἰληφέναι A, συν über εἰ geschrieben Ac I 7 ἀναίδην AN vT Nie. ἀναίδειν τι ἀνέδην HSDLGel. impudentem Cass. ι 8 ἔχοι = Gel. Nie] ἔχει Τ ι ἐκέλευσεν = Cass.] ἐπίτρεπεν sie T ἐκέλευεν Gel. ι 9 ἔχειν ADLT Gel. Nie. se habere Cass. σχεῖν nsv ι λεγούσησ τῆς κατηγορίασ Τ 10 ἀδικώτατοι T, nistissimi Cass. ι 12 μηδὲ] μὴ δεῖν S Gel. πρεσβυτέρου = Gel. Nie. Cass.] πρεσβυτέρων T ι 13 ἧ nT Gel. Nic. Tim. aut Cass. καὶ Asz ι 13/14 νόμων οὗτοι ~ T ι 14 τοσούτου = Gel. Nie.] τοιούτου T takfn Cass. ι 15 ἐπειδὴ = Gel.] ἐπεὶ Av \ 17 ἐξήνεγκαν — 20 ψῆφον > T ι 18 γὰρ > z ι 20/21 δέξασθαι κωλυόντων = Cass.] προβῆναι προβῆναι T* ι 21 πρὸς] πρὸς τὸν n)

72
ἀπῆλθον, καὶ πείσαντες αὐτὸν ὡς ἀληθὴς ἡ γραφὴ καὶ δικαία τῆς καθαιρέσεως ἡ ψῆφος, ὡς μοιχὸν ὁμοῦ καὶ τύραννον ἐξελαθῆναι παρασκευάζουσι τὸν τῆς εὐσεβείας καὶ σωφροσύνης ἀγωνιστήν.

Καὶ ἐκεῖνος μὲν διὰ τῆς Θρᾴκης εἰς Ἰλλυρικὴν πόλιν ἀπήχθη. οὗτοι δὲ πρῶτον μὲν ἀντ’ αὐτοῦ χειροτονοῦσιν Εὐλάλιον. τούτου δὲ ὀλίγον ἐπιβιώσαντος χρόνον, Εὐσέβιον μεταθεῖναι τὸν Παλαιστῖνον ἠθέλησαν. ἐπειδὴ δὲ καὶ αὐτὸς ἔφυγε τὴν μετάθεσιν καὶ βασιλεὺς διεκώλυσεν, Εὐφρόνιον προεβάλοντο. καὶ τούτου δὲ τελευτήσαντος ἐνιαυτὸν γὰρ καὶ μῆνας ὀλίγους μετὰ τὴν χειροτονίαν ἐβίω), Φλακίτῳ τῆς ἐκκλησίας ἐκείνης τὴν προεδρίαν παρέδοσαν.

πάντες δὲ ὁμοίως τὴν Ἀρείου λώβην εἶχον ἐγκεκρυμμένην. διό τοι τοῦτο πλεῖστοι τῶν εὐσεβεῖν προαιρουμένων καὶ τῶν ἱερωμένων καὶ τῶν πολλῶν, τοὺς ἐκκλησιαστικοὺς καταλελοιπότες συλλόγους, πρὸς ἑαυτοὺς Εὐσταθιανοὺς δὲ τούτους ὠνόμαζον ἅπαντες, ἐπειδὴ μετὰ τὴν ἔξοδον τὴν ἐκείνου συνέστησαν.

τὸ μέντοι τρισάθλιον ἐκεῖνο γύναιον, νόσῳ χαλεπωτάτῃ καὶ μακροτάτῃ περιπεσόν, ἐξέφηνε τὴν ἐπιβουλὴν καὶ τὴν τραγῳδίαν ἐγύμνωσεν, οὐ δύο καὶ τρεῖς ἀλλὰ παμπόλλους τῶν ἱερέων τὰ τυρευθέντα διδάξασα. ἔφη γὰρ ἐπὶ χρήμασι τὴν συκοφαντίαν ἐκείνην τετολμηκέναι, τὸν μέντοι ὅρκον μὴ πάμπαν εἶναι ψευδῆ· Εὐσταθίου γάρ τινος χαλκέως γεγενῆσθαι τὸ βρέφος. ταῦτα μὲν οὖν ἐν Ἀντιοχείᾳ παρὰ τῆς βελτίστης ἐτολμήθη συμμορίας.

[*](6—8 vgl. Euseb. Vit. Const. III 59—61 — 8—10 vgl. Sozomen. III 20, 4 — 17 vgl. zu S. 71, 10/11)[*](* 15—21 Synax. 481, 3)[*](A HN(n) GS(s) DL + FV(v) = z Τ [bis U συνηθροίζοντο])[*](1"/> nach αὐτὸν + ἐπίστευσ[.]ν ὑμῖν ὡς ἱερεὺς[. .] ἀνίεροι καὶ φωνεῖς Τ*, Gel. Cass. wie im Text ι δικαίως Τ* ι 2 nach ψῇφος + ἐξεφωνήθη Τ*, Gel. Cass. wie im Text ι 3 τῆς σωφροσύνησ καὶ τῆς ἀληθείας n, Gel. Nie. Cass. wie im Text ι 4 κῆ sxsi Rand HSS ι κἀκεῖνος nsz ι 7 ἐπειδὴ δὲ] ἐπεὶ δὲ n ἐξέφυγε n ι 8 προεβάλοντο = Gel. fecerunt Cass.] προεβάλλοντο nDL ι 9 καὶ μῆνας ὀλίγοις = Gel. Cass.] πρὸς μησὶν ἴξ T, vgl. Philostorg. 111 15: μετὰ μῆνας ἕξ ( von Paulinos, der auf Eustathios vor Eulalios folgte) ι φλακίτω Lv Gel. Nie. Theophan. am Rand Ac flacito Cass. Codd. LP φιλακίτω D φαλκίτω NG φαλκιωτῶ S φαλκίω H πλακίτω T πλάκητος Sozom. πλακεντίω A ι 10 ἐκείνης As ι προέδοσαν V ἔδοσαν s, tradidere Cass. ι 12 καὶ τῶν πολλῶν > T ι 15 τὴν2 As > S I 16 καὶ μακροτάτη Ans Gel. > zNic. Polyd. Synax., passionem critdelissinii languoris incurrens Cass. ι 18 παμ πολλοὺσ παι Ac) A ι 19 vor τὸν + καὶ A, καὶ fehlt bei Gel. Cass.)
73