Historia Ecclesiastica

>Καὶ δὴ ταύτης τῆς γραφῆς ὑπ’ αὐτῶν ὑπαγορευθείσης, ὅπως >εἴρηται αὐτοῖς τὸ ἐκ τῆς οὐσίας τοῦ πατρὸς« καὶ τὸ »τῷ πατρὶ >ούσιον«, οὐκ ἀνεξέταστον αὐτοῖς καταλιμπάνομεν. ἐρωτήσεις >γαροῦν καὶ ἀποκρίσεις ἐντεῦθεν ἀνεκινοῦντο, ἐβασάνιζέν τε ὁ >τὴν διάνοιαν τῶν εἰρημένων. καὶ δὴ τὸ ἐκ τῆς οὐσίας >πρὸς αὐτῶν δηλωτικὸν εἶναι τοῦ ἐκ μὲν τοῦ πατρὸς εἶναι, οὐ >ὡς μέρος ὑπάρχειν τοῦ πατρός.

ταύτῃ καὶ ἡμῖν ἐδόκει καλῶς ἔχειν >συγκατατίθεσθαι τῇ διανοίᾳ, τῆς εὐσεβοῦς διδασκαλίας >ἐκ τοῦ πατρὸς εἶναι τὸν υἱόν, οὐ μὴν μέρος τῆς οὐσίας αὐτοῦ >χάνειν. διόπερ τῇ διανοίᾳ καὶ αὐτοὶ συνετιθέμεθα, οὐδὲ τὴν >παραιτούμενοι, τοῦ τῆς εἰρήνης σκοποῦ πρὸ ὀφθαλμῶν ἡμῶν >μένου καὶ τοῦ μὴ τῆς ὀρθῆς ἐκπεσεῖν διανοίας.

>Κατὰ ταῦτα δὲ καὶ τὸ »γεννηθέντα καὶ οὐ ποιηθέντα« κατεδεξά- [*](* 8— S. 54, 10 Niceph. H. E. VIII 22) [*](A HN (n) GS (s) D J) von 3 καὶ εἰς τὸ an] L + FV (v) = z W [von 8 an]) [*](1 ἐνανθρωπήσαντα Asv Athan. Socr. Gel. καὶ ἐνανθρωπήσαντα n #x003E; L ι παθόντα #x003E; L ι i ἦν1 = Athan. Socr. Gel.] ὅτι ἢν L ὅτι übergeschrieben Ac ι 5 φάσκοντες AV ι 6 τρεπτὸν Π ἡ κτιστὸν ἧ τρεπτὸν Athan. Socr. Gel. ι 8 δὴ ἧ auf Rasur Ac) A ι 9 αὐτοῖς = Athan. Socr. Gel.] αὐθισ θὶς auf Rasur Ac) A ι #x003E;L ι 10 αὐτοῖσ’ A Athan. Socr. Gel. αὖθις nszW, alte Variante ι καταλιμπάνομεν AnSDAthan, Socr. Codd. AFCM κατελιμπάνομεν GLX Socr. Cod. T καταλαμβάνομεν Gel. ι ἐρωτήσεις Π ἐπερωτήσεις Athan. Socr. (jel, ι 11 ἐκινοῦντο V ι ἐβασάνιζέν τε ὁ λόγος τὴν διάνοιαν n Athan. Socr. ἐβασανίζετο ὁ λόγοσ τῆς διανοίας in A, τι) ὁ und die zwei letzten σ auf Rasur Ac καὶ ἐβασανίζετο ὁ λόγος τὴν διάνοιαν Gel. ἐβασανίζετο (+ δὲ W) ὁ λόγος τῖς διανοίας szW, s. 54, 1 I 12 ὡμολογεῖτο szW Athan. Gel. u. εἶ auf Rasur Ac) A ὡμολόγητο n Socr. 1 13 τοῦ — εἶναι #x003E; L ι 14 ταίτῃ] αὐτὴ s αὕτη F ταύτῃ δὲ Athan. Socr. Gel. I 16 τῆς οὐσίας αὐτοῦ AnSocr. Gel. αὐτοῦ τῆς οὐσέασ sLvW Athan. Socr. Cod. T αὐτοῦ ἐκ τῆς οὐσίας D ι 17 τῇ = Athan. Socr. Gel.] ταύτῃ τῆ A ι αὐτοῖσ’ AG ι συνετιθέμεθα A Athan. Gel. συντιθέμεθα nszW Socr. (aber consensimus Cass.) ι 20 καὶ οὐ ποιηθέντα = Athan. SocT. > A ι — S. 51, 1 κατεδεξάμεθα >n)

>Οὕτως δὲ καὶ τὸ ὁμοούσιον εἶναι τοῦ πατρὸς τὸν υἱὸν ἐξεταζό- >μενος ὁ λόγος συνίστησιν, οὐ κατὰ τὸν τῶν σωμάτων τρόπον οὐδὲ >τοῖς θνητοῖς ζῴοις παραπλησίως· οὔτε γὰρ κατὰ διαίρεσιν τῆς >οὐσίας οὔτε κατὰ ἀποτομήν, ἀλλ’ οὐδὲ κατά τι πάθος ἢ τροπὴν ἢ >ἀλλοίωσιν τῆς τοῦ πατρὸς δυνάμεως· τούτων γὰρ ἁπάντων >ἀλλότριον εἶναι τὴν ἀγέννητον τοῦ πατρὸς φύσιν·

παραστατικὸν δ᾿ εἶναι >τὸ ὁμοούσιον τῷ πατρὶ τοῦ μηδεμίαν ἐμφέρειαν πρὸς τὰ γενητὰ >κτίσματα τὸν υἱὸν τοῦ θεοῦ φέρειν. μόνῳ δὲ τῷ πατρὶ τῷ >γεγεννηκότι κατὰ πάντα τρόπον ἀφωμοιῶσθαι καὶ μὴ εἶναι ἐξ ἑτέρας τινὸς >ὑποστάσεώς τε καὶ οὐσίας ἀλλ’ ἐκ τοῦ πατρός. ᾦ καὶ αὐτῷ, τοῦτον >ἑρμηνευθέντι τὸν τρόπον, καλῶς ἔχειν ἐφάνη συγκατατίθεσθαι, ἐπεὶ >καὶ τῶν παλαιῶν λογίους τινὰς καὶ ἐπιφανεῖς ἐπισκόπους καὶ συγ- >γραφέας ἔγνωμεν ἐπὶ τῆς τοῦ πατρὸς καὶ υἱοῦ θεολογίας τῷ τοῦ >ὁμοουσίου συγχρησαμένους ὀνόματι.

ταῦτα μὲν περὶ τῆς ἐκτεθείσης >εἰρήσθω πίστεως· ᾗ συνεφωνήσαμεν οἱ πάντες, οὐκ ἀνεξετάστως >ἀλλὰ κατὰ τὰς ἀποδοθέίσας διανοίας ἐπ’ αὐτοῦ τοῦ θεοφιλεστάτου [*](14—16 vgl. unten IV 8, 8 — 19—21 s. oben S.) [*](Α Hn (n) GS (s) DL + FV (v) = z W) [*](1 ποιηθὲν nsWAthan. Socr. Gel. ποιηθέντα Az ι 3 δὴ μὴ szW Athan. Socr. Gel. μὴ ///// Α δὴ über μὴ geschrieben Ac μηδὲ n ι 5 γεγενῆσθαι AD ι δι- δάσκει τὰ θεῖα 03 A Socr. Codd. AFCM, Athan. Gel. Socr. Cod. T wie im Text 1 6 γενητὴ V Athan. Socr. Gel. γεννητὴ die übr. HSS ι 9 συνίστησιν nWAthan. Socr. συνίστη sDLF ἵστη σὺν übergeschrieben Ac) A συνίστα V ι τὸν τῶν DLW Athan. Socr. Gel.v (aber τῶν Fs) und ὁ auf Rasur Ac) A τὸν nS τῶ; G ι 10 οὔτε = Athan. Socr. Gel.] οὐδὲ sv ι 11 οὔτε] οὐδὲ v ι ἀλλ’ > v ι 13 xfjv ἀγέννητον τοῦ πρσ nSocr. Gel. τὴν ἀγένητον τοῦ πρσ Athan. τὴν ἀγέννητον πῖσ’ W του τὴν ἀγενήτου ///// πρσ corr. Ac τὴν ἀγεννήτου πρὴ sz ι 14 τοῦ = Socr. Codd. AM] τὸ G Athan. Socr. Codd. FCT Gel. ι μήτε μίαν h. ι 15 μόνω n Athan. Socr. Gel. μόνον die übr. HSS ι 16 ἀφωμοιῶσθαι nsLV Athan. Socr. ἀφωμοιοῦσθαι DF ἀφομοιοῦσθαι WGel. ὅμοιον A ι 17 τε An Athan. Socr. Gel. > szW ι τοῦ szW Athan. Socr. Gel.] τῆς τοῦ An, s. S. 51, 16 ι ᾧ] ὁ L #x003E; v ι αὐτὸ L I 21 αυγχρησαμένουσ nszWAthan. Cod. Par Socr. χρησαμένουσ A χρησαμένους LGel.)

>Καὶ τὸν ἀναθεματισμὸν δὲ τὸν μετὰ τὴν πίστιν πρὸς αὐτῶν >τεθέντα δεκτὸν εἶναι ἡγησάμεθα, διὰ τὸ ἀπείργειν ἀγράφοις >φωναῖς, δι’ ἃς σχεδὸν ἡ πᾶσα γέγονε σύγχυσις καὶ ἀκαταστασία >ἐκκλησίας. μηδεμιᾶς γοῦν θεοπνεύστου γραφὴς τῷ »ἐξ οὐκ >καὶ τῷ »ἠν ποτε ὅτε οὐκ ἠν« καὶ τοῖς ἑξῆς ἐπιλεγομένοις >οὐκ εὔλογον ἐφάνη ταῦτα λέγειν καὶ διδάσκειν.

ᾦ καὶ αὐτῷ καλῶς >δόξαντι συνεθέμεθα, ἐπεὶ μηδὲ ἐν τῷ πρὸ τούτου χρόνῳ >εἰώθειμεν συγχρῆσθαι τοῖς ῥήμασιν.

>Ἔτι μὴν τὸ ἀναθεματίζεσθαι τὸ »πρὸ τοῦ γεννηθῆναι οὐκ >οὐκ ἄτοπον ἐνομίσθη, τῷ παρὰ πᾶσιν ὁμολογεῖσθαι εἶναι αὐτὸν >τοῦ θεοῦ καὶ πρὸ τῆς κατὰ σάρκα γεννήσεως.