Ἀνήρ τις ἦν τῇ γνώμῃ σαθρός, ἀκόλαστος τῇ φύσει καὶ πορνοκόπος· ὃς ὁπόταν περί τινος ὡραίας γυναικὸς τι ἤκουε, πᾶν πρᾶγμα δευτέρου λόγου ἐποιεῖτο, καὶ ἐν πρώτοις ὅσον ἠδύνετο ἐσπούδαζεν ἕως οὐ αὐτὴν ἐκ παντὸς τρόπου συμμιγῇ. τούτῳ γοῦν τοιούτῳ τὴν φύσιν ὄντι περί τινος ἤκουσται γυναικὸς λίαν ὡραιοτάτης, τις καὶ ἔν τινι χώρᾳ τὴν οἴκησιν ἐποιεῖτο· ἐν ᾦ χωρίῳ ἀπέστειλεν ὁ ἐρα- στὴς ἐκεῖνος, καὶ παρακαλῶν καὶ βιαζόμενος πρὸς συνάφειαν. ἡ δὲ γυνὴ σωφρονεστάτη οὖσα, οὐ προσεδέξατο τὴν τοῦ ἀνδρὸς παράκλησιν ἢ ἀπειλήν. ὁ δέ γε θηλυμανὴς ἐκεῖνος ἀνὴρ μὴ οὕτως ἀποδιω- χθεὶς παρὰ γυναικὸς παρῃτήσατο, ἀλλʼ ἐπʼ ἐκείνῳ [*](p. 64 B.) τῷ χωρίῳ παραγενόμενος, ἀναισχύντως ὡς εἰς ξενο- δοχεῖον καταλύει ἐν τῷ οἰκήματι τῆς ἐρωμένης. εἶτα ὡς τὸ πρότερον ἐπεχείρει ταύτην βιάζεσθαι. ἣ δὲ οὐδαμῶς εἶξε τοῖς λόγοις αὐτοῦ. οὗτος οὖν ὁ ἀνὴρ τῷ ἔρωτι τῆς γυναικὸς τρωθείς, ἀπέρχεται πρός τινα γραῖαν καὶ διηγεῖται τὰ περὶ τοῦ πράγματος. καὶ [*](tantum peccauerit) καὶ ταῦτα (quamuis) κυνὸς ὄντος φιλο- δεσπότου ἕξει τινὰ ἀπολογίαν, σύ δὲ περὶ υἱοῦ οὐχ ἕξεις, α qua structura prae magno animi mota discesserit 3 γε V om. (AB) Boissonade 4 παρακαλῶ om. A 6 lemma in B: ἑτέρα τοὺ αὐτοῦ 7 ὃς scripsi ὡς ABV. e. p. 16. 32. 88. 125; 60. 118. 148 B. 9 ἠδύνετο et αὐτὴν scriptoris sunt 11 ἤκουστο? 12 ἔν τινι Boissonade ἔν τι ABV 13 ἐν ᾧ i. e. εἰς ὃ 14 ἐκεῖνος, καὶ] ἐκεῖνος πολλάκις, 16 ἢ] καὶ 18 παρὰ τῆς 2 παρῃτήσατο] inccepto destitit 22 οὖτος] οὕτως 24 καὶ] ᾑ καὶ?)
50
ἡ γραῦς τούτῳ ἀπελογήσατο εἰποῦσα·„ ὦ ἄνθρωπε, „ἀκαίρως ζητεῖς καὶ κοπιᾷς εἰς μάτην περὶ αὐτῆς· „αὕτη γὰρ τῶν πάνυ σωφρόνων ἐστι, καὶ οὐ τῶν πορνῶν ὡς σύ ἐνόμισας.“ καὶ ὁ ἀνήρ· ,,ὦ μῆτερ, „ἐὰν καταπείσῃς αὐτὴν τῷ ἐμῷ θελήματι, εὐθύς εἴ „τι ζητήσεις παρʼ ἐμοῦ, εὐκόλως σοι ἀποδώσω.“ ἡ δὲ γραῦς τὴν δόσιν τοῦ χρυσίου ἀκούσασα, „ἐγώ“ φησὶ τῷ ἀνδρὶ „τὴν ἐπιθυμίαν σου ἐκτελέσω. τὸ λοιπὸν ἄπελθε πρὸς τὸν ἄνδρα ἐκείνης, καὶ εὑρή- „σεις αὐτὸν σκεπασμένον μετὰ ῥούχου [ἢ σινδόνην „ἢ ἐφάπλωμα]. ζήτησον οὖν τοῦ πωλῆσαί σοι αὐτό· καὶ λαβών τὸ ῥοῦχον φέρε μοι ἐδώ.“ ὁ δὲ νέος ἄμα
[*](p. 65 B.)τῷ λόγῳ πορεύεται εἰς τὴν ἀγορὰν καὶ τὸ σχῆμα τοῦ ἀνδρὸς μαθών παρʼ αὐτῆς καὶ τὸ ἐργαστήριον. ἦλθε πρὸς αὐτὸν καὶ λέγει· „πώλησόν μοι τόδε σου „τὸ ἱμάτιον.“ δὲ διεπώλησεν αὐτῷ. καὶ λαβών ὁ νέος τὸ ἔπιπλον διεκόμισε τῇ γραΐδι. ἡ δὲ γραῦς μετὰ χαρὰς τοῦτο δεξαμένη, εὐθύς τρία μέρη τοῦ σκεπάσματος ἐκείνου κατέκαυσε καὶ τῷ ἐραστῇ ἔφησε· καθοῦ ὧδε ἐν τῷ ἐμῷ ὁσπητίῳ, καὶ μηδεὶς ἔξω ἄν- „θρωπος ἴδῃ σε.“ τὸ δὲ ἔπιπλον λαβοῦσα ἐπορεύθη ἐπὶ τὴν οἰκίαν τῆς γυναικός, καὶ ἐξαίφνης εἰς τὴν οἰκίαν εἰσελθοῦσα καὶ τὸ βλέμμα ὑποκλέψασα τῆς κόρης, ἔθηκεν ὑποκάτω τοῦ προσκεφαλαίου τῆς κλί- νης τοῦ ἀνδρός· καὶ ὀλίγην ὥραν τῇ γυναικὶ ὁμι-
[*](1 τούτω V cl. D: οὕτως (AB) boiss. 9 ἐκείνης] αὐτῆς V 10 αὐτὸν] ἐκεῖνον V σκεπασμένον i. e. ἐσκεπασμένον μετὰ ῥούχου i. e. ἱματάῳ ἢ σινδόνην (σινδόνιν V) ἡ ἐφά- πλωμα deleuit Boissonade 11 ζήτησον οὖν] num adiciendum αὐτόν? 12 ἔδω uel ἐδῶ εστ huc 16 αυτῶ scripsi; αὐτό ABV 20 ὀσπητίω VB ὁσπητίῶ A; ὁσπιτίῳ Boissonade. hodierni Graeci dicunt et ὁσπίτιον et ὁσπήτιον; sunt etiam qui ὀσπήτιον probent. sine dubio autem est Latinorum gospitium ) 51
λήσασα, ἀπῆλθε, τῆς γυναικὸς μηδ᾿ Ὅλως γινωσκού- σης τὸ πραχθὲν παρὰ τῆς γραός. περὶ δὲ τὴν ὥραν τῆς τροφῆς ὁ ἀνὴρ ἐλθών ὁ τῆς γυναικὸς ἀνέπεσεν ἐπὶ τῆς κλίνης αὐτοῦ. τοῦ δὲ προσκεφαλαίου ὑψη- λοῦ ὄντος, ἀνασηκώσας τοῦ τιθέναι καλῶς, βλέπει ὑπ᾿ αὐτῷ κείμενον τὸ ῥοῦχον, ὅπερ ἐπώλησε τὸν νεανίσκον· καὶ πρὸς μὲν τὴν ὁμόζυγον οὐδὲν περὶ τοῦ ῥούχου ἐφθέγξατο, ἀλλʼ εὐθύς ἐγερθείς, τὰς
[*](p. 66 B.) χεῖρας ἐπέβαλε τῇ γυναικὶ καὶ πολλὰς πληγὰς αὐτῇ περιέθηκεν. ἡ δὲ γυνὴ δεινοπαθήσασα τὴν καρδίαν, τῆς οἰκίας ἐξῆλθε καὶ πρὸς τούς ἑαυτῆς γονεῖς πα- ραγίνεται. καὶ διηπόρει καθʼ ἑαυτὴν καὶ ἐστέναζε, διʼ ἣν αἰτίαν ἔδειρεν αὐτὴν ὁ ἀνὴρ αὐτῆς. ταῦτα δὲ μαθοῦσα ἡ γραῦς παρὰ τινων, πορεύεται καὶ αὐτὴ ὅπου ἦν ἡ κόρη πρὸς τούς γονεῖς αὐτῆς]. καὶ εἰσ- ελθοῦσα πρὸς τὴν κόρην, περιπαθῶς λυπουμένη ἔλεγε πρὸς αὐτήν· ,,ἤκουσα πῶς ἀνήρ σου σφοδρῶς „σε ἔδειρε, καὶ γίνωσκε ὅτι τὴν σὴν χολὴν καὶ [τὴν] λύπην ἐμὴν ἐλογισάμην.“ ἡ δὲ γυνὴ τῇ γραΐδι ἀντέφησεν· ,,ὁ μὲν ἀνήρ μου χαλεπῶς με ἔτυψεν· „ἐγώ δὲ οὐ γινώσκω διὰ ποίαν αἰτίαν τοῦτο πεποί- ηκε.“ καὶ ἡ γραῦς ἀπεκρίνατο· „γίνωσκε καλῶς ὡς „ἐκ μάγων τινῶν καὶ χαιρεκάκων ἀνδρῶν ταῦτα συμβέβηκε· πλὴν ἐάν σοι καλὸν φαίνηται, ἐλθὲ ἐπὶ τὴν ἐμὴν οἰκίαν· ὑπάρχει γὰρ ἐν ἡμῖν ἰατρός „τις ἀνήρ. καὶ καλλίων ἰατρὸς τούτου οὐκ ἔνι, καὶ
[*](1 ἀπῆλθεν V 5 ἀνασικώσας AB ἀνασικόσας V: cor- rexit Boissonade. ἀνασηκώνειν est tollere. cf. Corais Isocr. p. 37 m. 6 ἐπʼ ABV: scripsi ὑπʼ quod iam Boissonade ma- luerat. u. D 15 πρὸς τούς γονεῖς αὐτῆς seclusi 16 κόριν A.) [*](λυπουμένη tristitian uoltu prae se ferens, ut non sit ne- cessarium reponere accusatiuum 17 ἀνὴρ libri: ἀνήρ reposui; u. D 18 τήν sechusi 26 ἔνι a scriptore profectum ) 52
,,ἐκεῖνος παντοίαν θεραπείαν ποιήσει σε· μᾶλλον δὲ
[*](p. 67 B.)„καὶ ἀπὸ τῆς δοκιμῆς καὶ σύ νοήσεις τὸν ἄνθρω- „πον ὁποῖος ὑπάρχει εἰς τὴν τέχνην, ἣν ζητήσεις „αὐτόν.“ ἡ δὲ γυνὴ τοῖς τῆς γραὸς στέρξασα λόγοις, „ἐγὼ μέν“ ἔφη „ἑτοίμως ἀκολουθήσω σοι· σύ δὲ ,,ἐάν μοι ποιήσῃς τρόπον εἰρήνης μετὰ τοῦ ἀνδρός μου διὰ τούτου δὴ τοῦ ἰατροῦ, φιλοτίμως ἀμεί- „ψομαί σοι.“ ἑσπέρας δὲ γενομένης, προλαβοῦσα ἡ γραῦς ἐπὶ τὴν οἰκίαν αὐτῆς (ἀπῄει), καὶ τῷ ἐραστῇ λέγει· „ἰδού τὸ κυνήγιον ἐν τοῖς δικτύοις.“ καὶ τῆς γυναικὸς εισελθούσης, ὀ δῆθεν ἰατρὸς ἐκρά- τησε τὴν γυναῖκα καὶ συνεμίγη. ἐκείνη δὲ ὑβριζο- μένη ἠνιᾶτο καὶ ἤσχαλλεν, ὅμως δὲ λαλῆσαι ἐδειλία· ὕστερον δὲ μετὰ τὴν συνουσίαν ἐξελθοῦσα, συντό- μως [ἀπῄει] πρὸς τούς γεννήτορας ἐπανῆκε. πρωΐας δὲ γενομένης ὁ ἀνὴρ πορευθεὶς πρὸς τὴν γραῦν εἶπε· „διὰ μὲν τοῦ ἔργου, οὐ μοι ἐποίησας, πολλά „σοι χρεωστῶ· ἐπὶ δὲ τῇ γενομένῃ ταραχῇ μέσον „τῆς γυναικὸς καὶ τοῦ ἀνδρὸς μεγάλως λελύπημαι,
[*](1 acc. σε pendet a uu. θεραπείαν ποιήσει quippe quae sim- plicis uerbi θεραπεύειν uice fungantur: an pro u. ποιήσει scri- bendum θεραπεύσει? 5 σύ non esi mutandum in σοι 8 mutaui λαβοῦσα in προλαβοῦσα (i. e. φθάνουσα poterat etiam scribi λαθοῦσα) et adieci ἄπήει, quod in margine fortasse ad- scriptum, infra Ι, 15 loco non opportuna in uerba scriptoris in- repsit. si quis autem λαβοῦσα seruandum censet, ei sumendum est ante ἡ γραῦς excidisse αὐτὴν ἤγαγεν. cui fanent et Ven (ἀφόντες γοῦν ἐβραδίασεν, ἐπῆγαν ἀντάμα μὲ τήν γραίαν εἰς τὸ σπῖτί της, ἐκεῖ ὁποῦ ἐκάθητον ὃ ἀγαπητικός), non fauet l. 10. 11 12 συνεμμίγη V 13 ἠνιᾶτο] ηνιάτο V μὲν additum expectes. sed eam particulam sermo uolgaris inde aι polybiit temporibus saepissime praelermittil. ἤσχαλεν V 15 ἀπῄει πρὸς ABV: καὶ addidit Boissonade ante πρὸς; cf. D. ego ἀπῄει quippe sua sede motun et alieno loco intrusum suo restitui l. 9 16 ὁ ἀνὴρ i. e. iuuenis, non maritus 17 διὰ a Byzantinis hoc sensu etiam cum genetiuo coniungitur πολλάς σοι A.) 53
„ὅτι αἴτιος έγὼ ὑπάρχω τῆς ὀχλήσεως.“ ἡ δὲ γραῦς λέγει· „μή λυποῦ, νεανία· ἐγὼ γὰρ διά τινος τεχνι- „κῆς μηχανουργίας ποιήσω ἐκείνους φιλιωθῆναι. σὺ
[*](p. 68 B.) „δὲ λοιπὸν ἄπελθε εἰς τὴν ἀγορὰν πρὸς τὸν ἄνδρα „τῆς γυναικὸς καὶ μικρὸν ἐκεῖ ἀκαρτέρησον. καὶ „ἐκεῖνος ἅμα ἐξετάσει σε περὶ τοῦ ῥούχου ὅπερ σοι „ἐπώλησε· σὺ δὲ εἰπὲ αὐτῷ ὅτι „τὸ ῥοῦχὸν σου φο- ρέσας ἐκάθισα ἐπάνω κλιβάνου, καὶ ἐμοῦ μὴ εἰ- δότος, εἰς τρία μέρη ἐκαύθη· ἐγὼ δὲ πολλὰ λυπη „θεὶς ἐπὶ τῷ γεγονότι, δέδωκα τὸ ῥοῦχον πρός τινα γραῦν ἣν ἐγνώριζον, ὅπως δώσει αὐτό τινα ὑφαν- „τήν, καὶ τὰ καυθέντα μέρη ποιήσει ὑγιῆ· ἐξ ὅτου γοῦν ἡ γραῦς ἐκείνη τὸ ῥοῦχον ἔλαβεν, οὐκ ἔτι ἄτην εἶδον, ἀλλʼ οὐδὲ (οἶδα) τὸ ῥοῦχον ἐκεῖνο τί „γέγονεν.“ ταῦτα τῷ ἀνδρὶ τῆς γυναικὸς εἰπέ· καὶ „μετὰ ταῦτα,“ εἶπεν ἡ γραῦς, „ἐγὼ ἐμαυτὴν φανε- ρώσω ἐνώπιον τῶν ὀφθαλμῶν ὑμῶν, καὶ προς „ποιήσομαι διὰ δουλείαν μου πορεύεσθαι. καὶ ευθὺς „ὡς ἂν ἴδῃς με, φανέρωσον τῷ ἀνδρὶ εἰπὼν ὅτι ἰδού ἡ γραῦς ἢν εἶπόν σοι· αὕτη ἐστὶν ἥτις καὶ τὸ „ῥοῦχον ἔλαβε.“ καὶ ἄμα λάλησόν με καὶ ἐρώτησον· ,,ὦ γύναι, τί τὸ ῥοῦχον ἐκεῖνο γέγονεν; ἐγώ δὲ „τότε ἅμ᾿ εὐθύς καλῶς μάλα ἀπολογήσομαι καὶ ὡς
[*](p. 69 B.) „δεῖ.“ ἀναστὰς οὖν ὁ ἄνθρωπος ἐποίησε καθὼς ἐδιδάχθη παρʼ αὐτῆς· καὶ ἐντυχών τῷ ἀνδρὶ εἶπεν ἅπαντα· καὶ τῆς γραὸς ἐνώπιον αὐτῶν διερχομένης,
[*](5 ἀκαρτερεἴν ex usuι recentiorum est 11 δώση ABV correxit Boissonade 12 ποιήσει] sc. οὗτος ὑγιᾶ infra ἐξότου ABV 14 οἶδα post οὐδὲ adieci 17 ποιήσομαι ABV: προςποιήσομαι coniecit Boissonade 18 δουλείαν] ne- gotium 19 post ἀνδρί V addit σου 21 λάλησον] infra 54, 1 ἐκάλεσε 22 γέγονε ABV 23 παρευθύς7 om. D 26 διερχομένης] praetereuntis. δεχομένης BV) 54
ὁ τῆς μοιχείας ἐργάτης αὐτὴν ἐκάλεσε καὶ περὶ τοῦ ῥούχου ἀνηρώτα. ἡ δὲ γραῦς ἀπιδοῦσα πρὸς τὸν ἄνδρα τῆς γυναικός, ἐποιεῖτο τούς λόγους λέγουσα αὐτῷ· „ἐλευθέρωσόν με ἀπὸ τὰς ἀδίκους ὀχλήσεις τοῦ ἀνδρὸς τοῦδε. καὶ γὰρ σκέπασμά τι ῥούχου μοι ἔδωκεν, ἵνα φέρω τοῦτο πρός τινα τῶν τεχνιτῶν, ἵνα τὰ διακαυθέντα τοῦ ῥούχου μέρη ὡς δυνατὸν ὑγιᾶ κατασκευάσῃ· ἐγώ δέ, οὐκ οἶδα διὰ τί, παρὰ τὴν σὴν εἰσῆλθον ὁμόζυγον, καὶ παντελῶς ἐπελαθό- „μην ἡ ταλαίπωρος ποῦ τὸ ῥοῦχον ἐκεῖνο ἀφῆκα, „ἢ ἐν τῷ σῷ οἴκῳ, ἢ ἐν ἑτέρῳ τόπῳ· οὐδαμῶς γὰρ δύναμαι ἐνθυμηθῆναι τί γε ἄρα γέγονεν· οὕτως τῆς γραὸς εἰπούσης τῷ ἀνδρὶ τῆς γυναικός, ἐκεῖνος ἀντέφησε πρὸς αὐτήν· ἀλλά σοι γνωστὸν ἔστω, ὅτι „δι᾿ ἐκεῖνο τὸ ἔπιπλον μεγάλη ταραχὴ ἐν τῷ οἴκῳ μου γέγονε“· καὶ ἄμα δέδωκε καὶ τούς δύο τὸ
[*](p. 70 B.)ἔπιπλον ἐκεῖνο· καὶ ἀπελθών ἐν τῷ οἴκῳ αὐτοῦ, μετὰ τῆς γυναικὸς φιλίαν ἐποίησε· καὶ ὁ τάλας χαρίσμασι καὶ δωρεαῖς μεγάλαις αὐτὴν ἐτίμησε, δέο- μενος ἵνα μετʼ αὐτοῦ διαλλαγὴν καὶ ἀγάπην ποιήσῃ. ἡ δὲ μόλις ἐποίησεν ἀγάπην μετʼ αὐτοῦ. Καὶ νῦν γίνωσκε λοιπόν, ὦ βασιλεῦ, ὅτι οὐκ ἔχει τέλος ἡ τῶν αἰσχρῶν καὶ φαύλων γυναικῶν
[*](4 etiam ἀπὰ cum acc. a recentissimis coniungitur 5 σκε- πάσματι ABV correxit Boissonade, qui tamen deleri malebal seruata quae in A est scriptura ῥοῦχον 6 ἔδωκε ABV τοῦτο V: om. (AB) Boiss. τὸ D 8 διὰ τί scripsi: καὶ ABV. καὶ ἐγώ ἡ ταλαίπωρος οὐδὲν ἠξεύρω τί ἔκαμα τοῦτο· ἐπειδὴ ἐδιάβησα εἰς σπῖτί σου. Ven. (cf. D). unde aliquid periisse suspicabatur Boissonade. sed ut cetera taceam. nihilo n.inus illud καὶ offenderet: quare inmutaui 11 ἢ — ἢ] εἰ . . ἢ? 15 μεγάλη καὶ τ. A undee uocabulun uelut συγχυσις excidisse suspicabatur Boissonadeq u. D 16 καὶ om. D, Boissonade delebat; sed arcte cum u. δέδωκε coniungendun uidetur: et dixit et dedit 19 μεγάλως A 20 ποιήσῃ om. A.) 55
πονηρία· ἀλλʼ οὐδὲ χεῖρον κακὸν γυναικὸς πονηρᾶς ἐστιν, ὥσπερ οὐδὲ καλῆς καὶ ἀνδρείας γυναικὸς οὐ- δέν τι κρεῖττόν ἐστι· κατὰ διάμετρον γὰρ καλῆς γυ- ναικὸς καὶ χείρονος μέγα χάσμα ἐστί, κἂν καὶ ἴσην ἔχουσι τὴν ἐπωνυμίαν· ἀμφότεραι γὰρ γυναῖκες κα λοῦνται καὶ εἰσίν· ἀλλʼ ἣ μὲν θηρίῳ ἔοικε πολυ- μόρφῳ καὶ πολυκεφάλῳ, οἷον εἰπεῖν τῷ τῆς ὕδρας, ἡ δὲ λίθῳ πολυτελεῖ καὶ ἀσυγκρίτῳ. ὅθεν καὶ ἀπὸ τῆς πονηρίας αὐτῶν πολλοὶ ἀδίκως ἐφθάρησαν. ὥσπερ δὴ συνέβη γενέσθαι καὶ εἰς τὴν τοῦ ἀνδρὸς ἐκείνου γυναῖκα διὰ τὴν τῆς γραὸς πονηρίαν. πρόσ- εχε οὖν σεαυτῷ, ὦ βασιλεῦ·
Τούτων ἀκούσας ὁ Κῦρος διεκώλυσε τὸν τοῦ παιδὸς φόνον. ἡ δὲ τοῦ βασιλέως ἐκείνη παλλακὴ [*](p. 71 B.) ταῦτα μαθοῦσα, πάλιν εἰσέρχεται πρὸς αὐτὸν κατὰ τὴν πέμπτην ἡμέραν καὶ μετὰ δακρύων πολλῶν αὐτῷ ἔλεγεν ὅτι „θαρρῶ, ὦ βασιλεῦ, ὡς τοιαύτην μοι δί- κην κατὰ τῶνδέ σου τῶν φιλοσόφων καὶ τάχα συμ- βούλων [ὡς] ὁ θεὸς ποιήσει, ὥσπερ κατά τινος λέοντος καὶ πίθηκος πεποιηκέναι λέγεται.“ καὶ ὁ βασιλεύς· „`καὶ πῶς ἐγένετο κατʼ ἐκεῖνα τὰ ζῶα;“ ἣ δὲ ἀπεκρίνατο·
„Ἦν τις λαὸς καὶ πλῆθος πραγματευτῶν ἀπερχό- μενον ἐπί τινα πραγματείαν. ἦσαν δὲ ἐν ἐκείνοις καὶ μουλάρια πολλά. νυκτὸς δὲ καταλαβούσης ἔφθα- [*](1 V in margine σημείωσαι 2 ἥσπερ A. ἧπερ coniecit Boissonade 4 μέγα χάσμα] Eu. Luc. 16, 26 5 dubites an ἔχωσι sit reponendum ἐπωνυμίαν scripsi: ὁμωνυμίαν ABVD, quo seruato reposuissen ἴσως, nisi p καὶ prohibusset) [*](7 πολυμόρφο V ὑέρᾶς A 8 noli corrigere θπὸ 14 lemma διήγησις γυναικός παλακὴ V 19 ὡς deleui et ποιήσειεν in ποιήσει mutaui. aoristi optatiuo certe ἂν adiungi debebat 23 καὶ πλῆθος] uidentur delenda. sed c. p. 103 B. m.) [*](25 μουλάρια] muli ἔφθασαν] peruenerunt (64, 12))
56
σαν εἰς ξενοδοχεῖον κκἀκεὶ ἀνέπεσον κοιμηθῆναι· καὶ τὴν θύραν τοῦ οἴκου ἐπελάθοντο σφαλίσαι. καὶ κατὰ τὴν νύκτα ἰσῆλθε λέων εἰς τὸ παυδοχεῖον καὶ μέσον τῶν μουλαρίων ἀνέπεσε, μηδεμίαν ταραχὴν ποιησά- μενος· καὶ οὐδεὶς τῶν πραγματευτῶν κατενόησε. μετὰ δέ τινα ὥραν εἰσῆλθέ πις κλέπτης εἰς τὸ παν-
[*](p. 72 B.)δοχεῖον κλέψαι ἐκ τῶν μουλαρίων· καὶ δὴ σκοτίας οὔσης μὴ βλέπων, ἐψηλάφα τὸ πατερὸν τῶν ὑπο- ζυγίων καὶ λεληθότως τοῦ λέοντος ἥψατο. καὶ παχύν τοῦτον κατανοήσας ὡς μουλάριον, ἐκάθισεν ἐπάνω αὐτοῦ. ἐξερχομένου δὲ τοῦ κλέπτου ἐπάνω τοῦ λέοντος, ὁ λέων καθʼ ἑαυτὸν ἔλεγεν· „ἀληθῶς οὐ „τός ἐστιν ὁ δαίμων, ὃν λέγουσι τῆς νυκτὸς εἶναι „φύλακα· διὸ καὶ ἐπάνω μου καθέσθη.“ καὶ ταῦτα λέγων ὁ λέων καθʼ ἑαυτὸν ἐφοβεῖτο τὸν κλέπτην. καὶ διʼ ὅλης τῆς νυκτὸς τὸν κλέπτην βαστάζων ἐπο- ρεύετο. ὁ δὲ κλέπτης ἐπιγνούς ἐπικαθέζεσθαι λέοντι, ἐφοβήθη, μή πως αὐτὸν διασχίσει καὶ τροφὴν ἰδίαν ποιήσεται. πρωΐας δὲ γενομένης ἔτυχεν ὁ λέων ὑπο- κάτω δένδρου διέρχεσθαι, καὶ διὰ συντόμων ὁ κλέ- πτης ἐκτείνας τὴν δεξιάν, τοῖς τοῦ δένδρου κλάδοις ἑαυτὸν ἐκρέμασε καὶ ἀναβὰς εἰς τὸ δένδρον τὸν τοῦ λέοντος κίνδυνον διέφυγε. καὶ ὁ λέων πάλιν, ὡς τὸν φύλακα τῆς νυκτὸς φοβούμενος, συναπῆλθε σπουδῇ· ὅπου καὶ ὁ πίθηξ αὐτῷ συναντᾷ, καὶ ἡρώ- τησε τὸν λέοντα· ,,τί οὕτως ὑπάρχεις φοβούμενος
[*](2 σφαλῆσαι V 4 μήδεμίαν V ut saepe 7 σκοτίας σψριπσι: σκοτείας ABV. cf. Philogelon 8 117. p. 63, 2 8 πάτερον V 11 αὐτοῦ] num excidit καὶ ἐξήλασεν? 16 καὶ διʼ ὅ. τ. ν. in V bis scripta 18 διασχίσει Boissonade: δια- σχίσῃ ABV. quamquam cf. 46, 9. ἰδίαν i. e. αὐτοῦ 20 συντόμως ABV: correxit Boissonade 21 τοὺ] cf. p. 57 9. 10. 23 ὡς τὸν scripsi ὡς ὁ A ὡς BV 24 συν- simul) [*](25 ήρώτισε V) 57
„καὶ τρέμων;“ ὁ δὲ λέων ἀπεκρίνατο· „ὁ τῆς νυ-
[*](p. 73 B.) „κιὸς φύλαξ λεγόμενος ἐμὲ πιάσας, ὅλην τὴν νύκτα „ἐπάνω μου φερόμενος ἔσυρέ με.“ καὶ ὁ πίθηξ ,,ποῦ „ἐστιν ἐκεῖνος;“ ἔφη. καὶ ὁ λέων· „ἐπάνω τοῦ „δένδρου ἐκάθισεν τοῦ ἡμῶν ἔμπροσθεν ὄντος.“ ὁ δὲ πίθηξ εὐθὺς ἐπʼ ἐκεῖνο τὸ δένδρον ἀπῆλθε· καὶ ὁ λέων μακρὰν ἵστατο βλέπων τί ἄρα γένηται. τοῦ μέντοι πίθηκος τοῦ δένδρου ἐπαναβάντος, ὁ κλέ- πτης ὁμοῦ ἐφοβήθη τοὺς δύο, καὶ ὑπὸ τοῦ φόβου τῶν δύο ζώων ἀγωνιζόμενος, εἰς τὴν σχισμάδα τοῦ δένδρου εἰσῆλθεν. ὁ δὲ πίθηξ τῇ χειρὶ τὸν λέοντα ἔνευε τοῦ ἐλθεῖν καὶ ἀποκτεῖναι τὸν ἄνδρα. ἐλθὼν τοίνυν ὁ λέων ἐκεῖσε, ἵστατο κάτω τοῦ δένδρου. ὁ δὲ πίθηξ ὑπῆρχεν ἔχων ὄρχεις λίαν μεγάλους. καὶ ὁ ἀνὴρ ὡς εἶδεν αὐτούς, ὀλίγον θάρσος ἀνέλαβε· καὶ ἐξαίφνης φρικτῶς πιάσας τοὺς ὄρχεις τοῦ πίθη- κος ἔδησε. καὶ ἅμα ὁ πίθηξ ἀπέθανε πεσὼν κάτω. καὶ ὁ λέων ἰδὼν αὐτὸν πεσόντα νεκρόν, ἔλεγε καθʼ ἑαυτόν· „ἀληθῶς ὡς ὁ τῇ νυκτὶ ἐμὲ σύρων φύλαξ „αὐτὸς καὶ τοῦτον ἀπέκτεινε.“ καὶ συντόμως ἔφυ-
[*](p. 74 B.) γεν. οὕτως ὁ ἀνὴρ τὰ δύο ζῶα νικήσας ἠλευθερώθη. Κατὰ τοῦτον τὸν τρόπον θαρρῶ κἀγώ, βασιλεῦ, εἰς τὴν δύναμιν τοῦ θεοῦ, ὅτι δώσει κἀμοὶ νικῆσαι τοὺς φιλοσόφους, ὅτι περ μέσον σοῦ καὶ ἐμοῦ τοσαύ- την ἔθηκαν σύγχυσιν. τοῦτο δὲ ἐγὼ ἀπὸ θεοῦ δέο-
[*](2 πιάσας i. e. συλλαβών (cf. Corais Isocr. p. 3 in.) 6 ἀπῆλθε] noli corrigere ἀνῆλθε 7 γένηται] coniunctiuus fu- turi loco usurpatus 10 ἀγωνιζόμενος] metu exanimatus i. q. ἀγωνιῶν, cf. ind. 11 εἰσῆλθε ABV 16 φρικτῶς BV: σφικτῶς A. Boiss. cf. D 19 ἀληθῶς ὡς i. e. ὡς ἀληθῶς ut θαυ- μαστῶς ὡς, ὑπερφυῶς ὡς, ἀμηχάνως ὡς et similia apud Pla- tonem, πλεῖστοι ὅτι apud Niceph. Bryenn. Boissonade ante ὡς et post φύλαξ distinxit 25 τουτο] ut inimici moriantur? ) 58
μαι δοθῆναί μοι, ἐὰν μὴ σύγε, ὦ βασιλεῦ, ἐκδική- σῃς ἐφʼ οἷς ἔργοις ἠναγκάσθην ὑβρισθῆναι παρὰ τοῦ υἱοῦ σου.
Τούτοις πάλιν τοῖς λόγοις ὁ βασιλεύς τρωθεὶς τὴν καρδίαν, ὥρισε τὸν υἱὸν αὐτοῦ ἀποκτανθῆναι πάλιν. καὶ ὁ τοῦ βασιλέως ἕκτος σύμβουλος καὶ φιλόσοφος τὴν τοιαύτην μαθών ἀπόφασιν, πρὸς τὸν βασιλέα εἰσέρχεται ἡμέρᾳ ἕκτῃ καὶ προσκυνήσας, „ζῆθι, βασιλεῦ,“ ἔφη εἰς τὸν αἰῶνα, καὶ ἐπὶ μα- κρούς χρόνους ἡ ἐξουσία σου διαμένοιε. γινώσκειν δέ σου τὸ κράτος δουλοπρεπῶς ἀξιῶ, ὅτι ἐὰν μηδʼ ὅλως ἔτυχεν υἱὸν ἔχειν σε, ἔδει μετὰ πολλῆς ἀγά- πης καὶ θερμῆς καρδίας καὶ ἐπιμόνου παρακλήσεως [*](p. 75 B.)παρακαλεῖν τὸν θεὸν τοῦ δοῦναί σοι παιδίον, ὡς ἔχειν τοῦτο κληρονόμον καὶ διάδοχον τοῦ κράτους σου· νῦν δὲ παῖδα ἔχων, πειρᾶσαι τοῦτον φονεῦσαι συμβουλῇ κακογνώμου γυναικός, καὶ ταῦτα μὴ γι νώσκων εἴτε αἴτιός ἐστιν ὁ παῖς θανάτου, εἴτε καὶ μή. καὶ ἐὰν τοῦτο ὃ λέγεις ἀνεξετάστως γένηται, ἐς ὕστερον σύ θανατηφόρον ἐπιλήψῃ τὴν λύπην, ὥστε σχεδὸν ὑπὸ τῆς λύπης ἑαυτὸν διαχειρίσεις· ἀλλὰ καὶ [*](1 μὴ] μοι V 2 ἠναγκάσθην ὑβρισθῆναι] coactus sum ut uim paterer: simplicius dixisset ὑβρίσθην omisso cogendi uerbo. M in ea parte narrationis quae respondet huius recen- sionis p. 111 B. ὑφʼ ἧς καὶ ἀπαγχονισθῆναι κατηναγκάζετο) [*](4 τοῖς om. A 6 lemma ἕκτου φιλοσόφου λόγοι συμ βουλῆς 8 ἡμέρᾳ scripsi: ὥρα VAB: u. D 10 διαμένοιε seri- ptort ipsi tribuere uix est quod dubites 11 ἐάν pro u. εἰ ad- hibitum cf. p. 95 B. μήδ᾿ ὅλος V 16 πειρᾶσαι i q. πειρῷ recentiorum est 17 κακογνώμονος qua forma ceteroquin usus est. Niceph. Bryenn. dixit τὸ σκληρόγνωμον, τὸ ἀμφίγνωμον, ἅνδρα βαθύγνωμον, alii δίγνωμος διχόγνωμος ἀγνωμος 18 καὶ μὴ V: μὴ (AB) Boiss. 19 ἐσύστερον V ut saepe 21 ἑαυτὸν] σ. ad 8, 15 διαχειρίσης ABV: διαχειρίσεις Boissonade)
59
γενήσεταί σοι ὥσπερ δή τινι συνέβη περιστερὰ. Λέ- γεται γὰρ περὶ ἐκείνης ὅτιπερ κατῴκει πλησίον τινῶν χωραφίων· καὶ κατὰ τὸν καιρὸν τοῦ θέρους ἐκείνων τῶν χωραφίων ὑπῆρχεν ἡ περιστερὰ ἀκο- λουθοῦσα ὄπισθεν τῶν θεριστῶν, συνάγουσα τὸν σῖτον καὶ ἐσθίουσα. ὡς δὲ ἐχόρτανε, τὸ περισσὸν σιτάριον ἐσύναξεν εἰς τινα τρύπαν τοῦ τοίχου. μιᾷ γοῦν τῶν ἡμερῶν φέρουσα ἡ περιστερὰ κατὰ τὴν συνήθειαν σιτάριον, ἵνα θήσῃ καὶ αὐτὸ εἰς τὴν ὀπὴν ἐκείνην τοῦ τοίχου, ἐγένετο γεμίσαι τὴν τρύπαν· καὶ λέγει τὸ ἀρσενικὸν περιστέριν πρὸς τὸ θηλυκόν· „προσέξον· μηδεὶς ἀφʼ ἡμῶν προσεγγίσῃ τῷδε τῷ
[*](p. 76 B.) „σίτῳ, ἕως ὁ τοῦ χειμῶνος ἔλθῃ καιρός, ὅταν οὐκ „ἔστι ποσῶς σιτάριν εὑρεῖν. τότε καὶ αἰ δύο ἀμφό- „τεραι διατραφῶμεν ἐκ τοῦδε τοὺ σιταρίου.“ ἡ δὲ θήλεια πρὸς τὸ ἀρσενικὸν εἶπε· „καλῶς τοῦτο καὶ „συμφερόντως μέσον ἡμῶν φυλάξαι ἔταξας, ὦ οὗ- ος, καὶ οὕτω ποιήσομεν ὡς εἶπας.“ καὶ ἔκτοτε αἱ περιστεραὶ ἔξω βόσκοντο. τοῦ δὲ ἡλίου λάμποντος τῇ ὀπῇ ἐκείνῃ, ἐξηράνθη σφοδρῶς ὁ σῖτος, διότι
[*](1 lemma διήγησις λέγεται γάρ] ab hac formula plerae- que nattationes in libro qui inscrivitun Stephanites et Ichnela- tes tneipiunt 3 τινῶν scripsi: τῶν ABV χωραφίων t e. ἀγρῶν. cf. Corais lsocr. p. 100, 3 7 σιτάρι A ἐσύναξεν V; ἐσύναξεν t. e. συνήγαγεν 7. 10 τρύπαν dicunt Graeci quoque hodierni falso: non υ producitur, α corripitur, ut scribi oporteat τρῦπαν 9 σι noto compendio VB 10 γεμίσαι i. q. γεγεμίσθαι. act. hodiernis Graecis etiam est plenun esse) [*](11 περιστέριν et 14 σιτάριν formae barbarae non ma- gis sunt mutandae quom θήσῃ 9 uel ἀφ᾿ 12 uel ὅταν ἔστι 13) [*](12 προσεγκίσει V 12 τῷ om. A 13 ἕως] non opus est ἄν addi, a u. ὅταν demi 14 [αἱ δύο]? 15 σίτρυ A.) [*](17 φυλάξαι ἔταξας scripst: ἐφύλαξας libri. u. D ὦ οὗ- τος scripsi: τοῦτος A τοῦτο VH 19 ἐπιλάμποντος?) 60
χλωρὸς ἦν ὅτε συνήγετο. καὶ δὴ ἐν μιᾷ τῶν ἡμερῶν ἐλθοῦσα ἡ περιστερά, ἥτις ἔθηκε τὸν σἴτον, βλέπει τοὺς κόκκους ὀλίγους ὑπὸ τῆς ξηρότητος καὶ λέγει πρὸς τὴν θήλειαν· ,,τί ἔνι τοῦτο ὅ θεωρῶ ; οὐκ εἶ- πόν σοι ἵνα μηδεὶς ἡμῶν ἅψηται τούτου τοῦ σίτου ;“ καὶ ἡ ὁμόζυγος ἔφη ,,οὐχ ἡψάμην αὐτῶν οὐδʼὅλως.“ ὁ δὲ ἄρρην μηδαμῶς πιστεύσας τὴν θήλειαν, περισσο- τέρως ἄγριος ἦν, καὶ ἰσχυρῶς κρούει ταύτην καὶ τῆς ζωῆς διακόπτει. καὶ ἀπέμεινε μοναχὸς ὁ ἀρσενικός. τοῦ δὲ χειμῶνος ἐλθόντος καὶ πολλῶν βροχῶν γενο-
[*](p. 77 B.)μένων καὶ χιόνος κατενεχθείσης, πάλιν ὁ κεκρυμμέ- νος σῖτος τῇ τοῦ ἀέρος ὑγρότητι διανοτισθεὶς ὅλην ἐκείνην τὴν θυρίδα ἐγέμωσεν ὡς τὸ πρότερον. καὶ τοῦτο ἰδοῦσα ἡ περιστερὰ ἐνόησε τὴν αἰτίαν τῆς ἐλλείψεως καὶ τῆς ὕστερον τοῦ σίτου ἀναπληρώ- σεως, καὶ πικρῶς ἔκλαιε μεταμελόμενος ἐπὶ τῷ θα- νάτῳ τῆς ὁμοζύγου· οὐδὲν δὲ ἀπὸ τῆς μεταμελείας ὠφελήθηκεν. Τὸν ἴσον τρόπον οὖν οἶδα, ὦ βασι- λεῦ, ὅτι καὶ σὺ ἐὰν τὸν υἱόν σου φονεύσῃς ἐκ μό- νης διαβολῆς τοῦ καταράτου γυναίου, καὶ ταῦτα μὴ γινώσκοντός σου εἰ ἐκεῖνος ταῖς ἀληθείαις κατάκρι τος ὑπάρχει καὶ ἔνοχος θανάτου ἐστί, συμβήσεται καὶ τῷ σῷ κράτει ὡς ἐκείνῃ τῇ περιστερᾷ συμβέβηκε,
[*](3 ὀλίγους] Κr. Gr. Spr. 56, 7, 4 hic incipit M καὶ ... τοῦτο (4) om. A 4 ἔνι] cf. 51, 26 6 αὐτῶν] αὐ- τοῦ αὐτῷ cod. M cf. 2, 9 7 τὴν θήλειαν cf. 3, 11 8 ἄγριος ἦν] ἀγρίανε ? cf. p. 4, 18 11 κεκρυμένος V 12 ἀγρότητι V 13 ἐγέμωσεν scripsi: ἑγέμοσεν libri. cf. Corais lsocr. p. 259 (21). Heliod. p. 121 m. 16 μεταμελόμενος· quamquam antecessit ἰδοὺσα ἡ περιστερά quia sequitur τῆς ὁμοζύγου 18 ὠφελήθηκεν] aoristi forma basbara quae ab recentioribus Graecis adhiberi solet; uide praefationem 19 σὺ] σοι Boissonade : sed apud hos scriptores talis structurae inmu- tatia facile toleratur; distinctionem modo quae eral post σύ su- stuli) 61
καὶ τοῖς κέντροις τῆς μεταμελείας χαλεπῶς ἔσῃ κεν- τούμενος, καὶ οὐδεμία σοι ἀπὸ τούτου ὠφέλεια προσγενήσεται, ἀλλὰ μᾶλλον βλάβη πρὸς θάνατον. καὶ ἄλλης δέ μου διηγήσεως ἄκουσον, ὦ∾βασιλεῦ, δηλοποιούσης σαφέστατα περὶ τῶν γυναικείων πρα- γμάτων, ἤγουν τῶν πανουργιῶν.
Ἀνήρ τις ἦν γεωργός. οὗτος οὖν μιᾷ τῶν ἡμε- [*](p.78 B.) ρῶν ἐξῆλθε τοῦ σπεῖραι τὸ χωράφιον αὐτοῦ. ἡ δὲ γυνὴ αὐτοῦ ἑτοιμάσασα ἑψητὰ μαγειρεύματα καὶ ὄρ- νιθα καὶ μελίπηκτον ἔδεσμα, ἐν σπυρίδι ἐνθεῖσα πρὸς τὸν ἄνδρα ἐκόμιζε. συνέβη δὲ αὐτὴν πορευο- μένην διαβῆναι ἀπό τινος ξενοδοχείου, ἐν ᾧ ἦσαν ἄνθρωποι ὁδοιπόροι ἀναπαυόμενοι· καὶ ὡς εἶδον τὴν γυναῖκα, ἐκράτησαν αὐτὴν καὶ ἔσω τοῦ ξενοδοχείου εἰσάξαντες, ἅπαντες συνεμίγησαν καὶ τὰ βρώματα ἅπαντα ἔφαγον. ὀλίγον δὲ ἀπὸ τὸ μελίπηκτον [ἤγουν τὴν μουστόπιτα,] ἀφέντες, κατεσκεύασαν αὐτὸ εἰς εἶδος καὶ μορφὴν ἐλέφαντος, καὶ ἔθηκαν αὐτὸ ἐν τῇ σπυρίδι, μὴ εἰδυίας ὅλως τῆς γυναικὸς περὶ τούτου, καὶ τὴν σπυρίδα σκεπάσαντες, ἀφῆκαν αὐ- τὴν ἀπελθεῖν. ἥ δὲ λαβοῦσα τὴν σπυρίδα ὡς τὸ πρότερον σκεπασμένην, μὴ εἰδυῖα ὅτι κατέφαγον ἅπαντα, ἀπῆλθε πρὸς τὸν ἄνδρα φέρουσα ταῦτα. ὅ δὲ ἀποσκεπάσας τὴν σπυρίδα, οὐδὲν ἄλλο ἐν αὐτῇ [*](lemma 4 V 6 AB ἑτέρα διήγησις τοῦ αὐτοῦ ἕκτου φιλο- σόφου 5 πραγμάτων ἤγουν τῶν om. MD: fortasse ἤγουν τῶν πανουργιῶν emendandi cause supro u. πραγμάτων scri- ptum erat 8 Matth. 13, 3. Luc. 8, 4. Marc. 4, 3 10 μελί- πυκτον. ABV 10 et BV 16: 16 μελίπικτον A. μελίπηκτον M. Du Cange 12 διαβῆναι] praeterire, u. 53, 26 ἀπὸ ] prope ab, praeter 16 πάντα A. ἤγουν τὴν μ ] deleui. hodiernt Graeci μουστόπητα et μουστόπιττα muncupant 18 an de- lenda uu. καὶ μορφὴν ? 19 μηδὲν ὅλως τι? 22 πρότερον] πρώτως A. cf. 7, 17 σκεπασμένην] cf. 50, 10)
62
[*](p.79 B.)βλέπει ἢ τὴν μουστόπιτα καὶ πρὸς τὴν γυναῖκά φη- σιν· ,,ὦ γύναι, τί τοῦτο; “ ἣ δὲ θεασαμένη τοῦτο, εὐθὺς τὸ ἐπʼ αὐτῇ γεγονὸς πανούργως διαμηχανᾶ- ται καὶ ψευδοποιεῖ, καὶ φησὶ πρὸς τὸν ἄνδρα· ,,ἔδοξέ ,,μοι ἐν ὕπνοις καθῆσθαί με ἐπάνω ἐλέφαντος, καὶ ,,πεσοῦσα ἐκ τοῦ ἐλέφαντος συμπατηθῆναι τοῖς ,,ποσὶν αὐτοῦ. ἐξυπνίσασα δὲ πολλῷ τῷ φόβῳ συν- ,,εκρατούμην, καὶ αὐτίκα ἀπῆλθον πρὸς ὀνειροκρί- ,,την καὶ τὰ ὁραθέντα διηγησάμην. καὶ ἐκεῖνος εὐ- ,,θὺς τὸ ὄναρ διέλυσε καὶ παρήγγειλέ μοι εἰπών· ,,πρέπει σε ποιήσαι ὡς ἐλέφαντος μορφὴν ἐκ μέλιτος ,,ἐζυμωμένην, καὶ τῷ ἀνδρί σου ἀπόδος φαγεῖν, ἵνα ,,τὸ ὄναρ ἀκινδύνως διαλυθείη.“ καὶ ἰδοὺ κατὰ τοὺς ,,λόγους τοῦ ὀνειροκρίτου, ὡς βλέπεις, τοῦτο πε- ,,ποίηκα. σύ δέ, ὦ ἄνερ, λοιπὸν προθυμότατα λάβε ,,καὶ φάγε, ὡς ἄν μηδεὶς ἐμοὶ γενήσεται κίνδυνος.“ ὁ δὲ ἀνὴρ αὐτίκα τὴν μουστόπιταν ἔφαγε. καὶ οὕ- τως ἡ γυνὴ τοιαύτην πρόφασιν ποιησαμένη, τὸ ἀνύ -
[*](p.80 B.)ποπτον ἑαυτῇ, ὅσα ἔπαθε τῷ ἀνδρὶ κατασκεπάσασα,
[*](3 διαμηχανᾶται] callide celat? κρύπτειν ἐκμηχανᾶται M. fortasse κρύπτειν ante διαμηχανᾶται, aut post εὐθὺς ex- cidit εἰς; u. D 4 ψευδοποιεῖ scripsi: ψευδοτοποιεῖ ABV. nihil enim uidetur esse nisi dittographia ψευδοποιεῖ. nam hodierni Graeci dicunt etiam ψευτοποιεῖν. an latet ψευδολογοποιεῖ? 5 καὶ πεσοῦσα (..αν?) ἐκ τοῦ ἐλέφαντος om. A more suo 7 ἐξυ- πνήσασα V (D). cf. n. ad philogelon p. 64 extr. Lob. Ρhr. 224) [*](10 παρηγγελέν μοι A. 11 πρέπει i. e. δεῖ 16 aut ἄν omittere aut coniunctiuo uti debebat. ὡς ἄν .. προσγένοιτο Μ) [*](19 κατασκευάσασα libri. quod, cum praecesserit ὅσα ἔπαθε, ad eα quae mulier de elephanio tommenta est referri non potest. contra ὅσα ἔπαθε apte quidem dicitur uis ei inlata, sed non recte ipsa ὅσα ἔπαθε κ κατασκευά ζειν i. e. fingendo et in- mutando ita componere ut ipsi uidetur, sed celare, κατασι- γήσασα ὅσα ἔπαθε uel certe περὶ ὅσα ἔπαθε κατασκευασάσας scripsi igitur κατασκεπάσασα. cf. p. 63, 6. 15; breuius D ) 63
περιεποιήσατο· ὅλα γὰρ ὅσα ἔλεγεν ἡ γυνὴ χωρίς τινος ἀντιλογίας ἐπίστευεν ὁ ἀνήρ. Λοιπὸν οὖν, ὦ βασιλεῦ, καὶ αὐτὸς γίνωσκε τὸ ποικίλον τῶν παν- ουργιῶν τῶν φαύλων καὶ πονηρῶν γυναικῶν, καὶ ὅτι γε, εἴ τι ἂν βουληθῶσιν, ἑτοίμως ἔχουσι πονη- ρεύεσθαι καὶ κατασκευάζειν περ θελήσουσι.“
Τούτων πάλιν τῶν λόγων ἀκηκοὼς ὁ Κῦρος προσέταξε μὴ φονευθῆναι τὸν υἱὸν αὐτοῦ. κατʼ αὐτὴν δὲ τὴν ἕκτην ἡμέραν σφόδρα καὶ μεγάλως ἡ γυνή, ὡς πολὺ κακὸν παθοῦσα, λελύπηται ἐπὶ τῷ τοῦ βασιλέως προστάγματι καὶ καθʼ ἑαυτὴν ἔλεγεν ὡς ,, εἰ μὴ τὴν σήμερον ὁ τοῦ βασιλέως υἱὸς φονευθῇ, τῇ αὕριον πάντως τῷ αὐτοῦ πατρὶ λαλήσει, καὶ εὐθὺς διὰ τῆς πρὸς τὸν πατέρα αὐτοῦ συντυχίας τὰ τῆς ἐμῆς κατασκευῆς πονηρὰ ἔργα φανερωθήσονται, καὶ τῷ θανάτῳ παραδοθήσομαι. πρέπει λοιπὸν ἐμαυ- τὴν αὐτοχείρως φονεῦσαι· οὐδʼ ὅλως γάρ τι ἄλλο τολμήσω εἰπεῖν τῷ βασιλεῖ·“ ταῦτα ἐν ἑαυτῇ ἡ πο- [*](p.81 B.) νηρὰ γυνὴ βουλευσαμένη καὶ τῷ φόβῳ δεινῶς ταρατ- τομένη, πρῶτα μὲν συνέλεξε πάντα τὰ πράγματα αὐτῆς καὶ τοῖς συγγενέσι καὶ γείτοσι διεμοίρασεν· εἶτα παρακαλεῖ αὐτοῦς συνάξαι ξύλα ξηρὰ καὶ φρύ- γανα. οἱ δέ γε συγγενεῖς καὶ γείτονες διὰ συντό- μων ἐσώρευσαν τὴν ὕλην καὶ μεγάλην ἀνῆψαν πυρ- καϊάν. ταύτης δὲ καιομένης, ὥρμησεν ἡ γυνὴ ἑαυ- [*](1 ὅσα om. V 2 ἐπ. ὁ ἀνὴρ] ἐπίστευσεν ἡ γυνή A. 5 εἴ τι ἄν βουληθῶσι a scriptore profectum 6 .. σιν V 9 αὐτὴν om. M, archetypi scripturam reddens 12 εἰ .. φο- νευθῇ crebro dixit 13 αὔριον] cf. ad 32, 11 15 πονηρὰ ἕργα om. Μ commode 17 τι ἄλλο mihi nom liquet. M uix differt: οὐδαμῶς γάρ τι ἕτερον τῷ βασιλεῖ ἀναγγεῖλαι τολ- μήσω u. D ἄλλον ABV: ἄλλο Boissonade V in marg. σημείωσαι 23 διὰ τὸ συντόμως V διὰ συντόμως AB 24 κἀκείνη ἀνῆψε)
64
τὴν ἐμβαλεῖν τῇ καμίνῳ, ὅτι ὑπώπτευε τῇ ἐπαύριον ὃ μέλλει πείσεσθαι. καὶ ἐπειδήπερ ἡ ἑβδόμη ἦλθεν ἡμέρα, ἐν ἡ ὁ παῖς λαλῆσαι τῷ βασιλεῖ ἔμελλε, διὰ τοῦτο ἡ γυνὴ ἠγωνίζετο καὶ πολλαῖς μερίμναις τὴν καρδίαν ἐβάλλετο· ἐγίνωσκε γὰρ ἀκριβῶς ἡ παμπό- νηρος ὅτι ὁπότε ὁ παῖς λαλήσει τῷ πατρί, οὐ μόνον ἐντροπὴν λάβῃ, ἀλλὰ καὶ θανάτῳ κακῷ παραδοθή- σεται διὰ τούς λόγους οὓς εἶπε πρὸς τὸν παῖδα αἰσχύνης γέμοντας καὶ ἐπιβουλῆς. τοῦ γοῦν τοιού- του παραδόξου τῆς γυναικὸς [κακοῦ] βουλεύματος
[*](p. 82 B.)εἰς πολλὰ μέρη τοῦ κάστρου λεγομένου καὶ ὑπὸ πολλῶν ἀνθρώπων βοωμένου, φθάνει ποτὲ καὶ εἰς τὰς τοῦ βασιλέως ἀκοάς· καὶ συντόμως διαμηνύσας τὴν γυναῖκα, φησὶ πρὸς αὐτήν· „διὰ ποίαν ἀφορ- μήν, ὦ γύναι, παραδίδεις σεαυτὴν τῷ πυρί;“ ἣ δὲ εἶπεν ὅτι ,,οὐκ ἤκουσάς μου, μὴ ἐκδικήσας με ἀπὸ τοῦ παιδός σου, καὶ οὐκ ἐφόνευσας αὐτὸν ὡς ἔπρεπε.“
[*](1 ὑπόπτευε ABVD: ὑπώπτευε Boissonade 2 ὃ μέλλει] inter haec uocabula quaedam uidentur excidisse. ὑφωρᾶτο τῇ ἕωθεν οὐ μετρίαν αὐτῇ ἐπισπάσεσθαι τὴν αἰσχύνην καὶ τόν κατάγελων. M. u. D καὶ ἐπειδήπερ] antecessit p. 63, 25 ὥρμη- σεν ἑαυτὴν ἐμβαλεῖν: quidni fecit? mire hiat marratio in utra- que recensione: nam oportedbat referri eam prohibitam esse et a quo tandem prohibita sit accedit quod quae inde a 63, 12 nor- rata sunt hic repetuntur. culpam aute in eum referendam ui- deri qui priorem recensionem ex qua utraque, et Parisina (Vin- dobonensis) et Monacensis deriuata est concinnauitί dixi ad p. 32, 11. cf. D 3 ᾐμέρα VMD: om. (AB) Boiss. uocabulum non neces- sariun retinui quia ex Boissonadii silentio tantum concludi potest in A et B deesse 4 ἠγωνίζετο] cf. 57, 10 5 ἐβάλετο V) [*](7 λάβῃ i. e. λήψεται κακῷ V: om. (AB) Boissonade 10 κακοῦ seclusi; τ. γ. τοιούτου αὐτῆς χαλεποῦ β. M; u. D) [*](11 καὶ ὑπὸ πολλῶν ἀνθρώπων βοωμένου om. VB, D 13 διαμηνύσας] i. e. arcessens, μεταπεμψάμενος, qua signifi- catione etiam κελεύειν scriptor adhibuit; u. 7, 18 14 ποίαν i. e. τίνα 15 παραδίδεις dicunt recentiores 17 ἔπρε V ἔπρεπεν (AB) Boiss.) 65
καὶ ὁ βασιλεύς τοῖς λόγοις ὑπαχθείς, ὅρκους στε- ρεούς αὐτῇ δέδωκεν, ὅτι χωρίς τινος ἀμφιβολίας τὸν υἱὸν φονεύσει. ἡ δὲ μιαρὰ παλλακὴ καὶ πόρνη ἀπο- δεξαμένη τὸν λόγον, ἐκράτησεν ἑαυτὴν τοῦ τοιούτου ἐγχειρήματος τοῦ πυρός]. καὶ ὁ βασιλεύς αὐτίκα, δέδωκε τὴν ἀπόφασιν μετʼ ὀργῆς φονευθῆναι ἀν- υπερθέτως τὸν υἱὸν αὐτοῦ. τῆς οὖν ἀναισχύντου καὶ ἀπανθρώπου καὶ ὠμοτάτης καὶ θηριώδους ἀπο- φάσεως ἐξελθούσης, ὁ τοῦ βασιλέως ἕβδομος καὶ φιλοσοφώτατος σύμβουλος ἀκούσας καὶ οἱ λοιποὶ [ἕτεροι] ἓξ σφόδρα ἠγανάκτησαν ἀνιαθέντες ἐπὶ τῷ τοῦ βασιλέως υἱῷ, ὁρῶντες ἀναίτιον [καὶ] ὡς κακοῦρ- γον κινδυνεύοντα. καὶ ὁμοῦ ἐφίστανται τῷ τοῦ βασιλέως σπεκουλάτωρι ἤδη τὴν σπάθην πρὸς τὴν
[*](p. 83 B.) σφαγὴν τοῦ παιδὸς ἑτοίμην φέροντι, παρακαλοῦντες ὀλίγον ἀκαρτερῆσαι τὸν τοῦ παιδὸς φόνον, ἕως ἄν ὁ τῶν συμβούλων καὶ φιλοσόφων ἕβδομος πρὸς τὸν βασιλέα εἰσέλθῃ καὶ ἐξέλθῃ. οὐ μόνον δὲ τὸν σπε- κουλάτωρα παρεκάλουν, ἀλλὰ καὶ δῶρα δεδώκασιν· ὅστις καὶ τοὺς τοιούτους ἐντραπεὶς ἄνδρας, ἤκουσε τὴν αὐτῶν παράκλησιν καὶ ἀνέμεινεν. ὁ δὲ τῶν συμβούλων καὶ φιλοσόφων ἕβδομος πρὸς τὸν βασι- λέα ἐλθών καὶ κατὰ τὸ ἔθος προσκυνήσας, „ζῆθι“ ἔφη „ὡ βασιλεῦ, εἰς τὸν αἰῶνα.“ καί φησι· „γι- νώσκειν σου τὸ κράτος παρακαλῶ, ὅτι ἐξαίσιον
[*](3 φονεύσει scripsti: φονεύσειεν ABV διαχειρίσεται M παλακη V 5 τοὺ πυρὸς, quibus caret M, seclusi 6 μετ᾿ ὀργῆς in MD quoque inest 11 ἕτεροι A: om. VBD. malui cum his libris omittere quam mutare in ἑταῖροι: σὺν αὑτῷ οἱ ἕτεροι ἓξ συμφιλόσοφοι M 12 καὶ, quod om. M, seclusi 14 σπε- κουλατορι ABV semper: σπεκουλάτωρι Μ et Du Cange; quam formam ubique restitui 15 ἕτοιμον supra 16 ἀκαρτερῆσαι φόνον differre, uernacule warter mit — 21 ἀνέμεινε ABV lemma: ἕβδομος φιλόσοφος) 66
πρᾶγμα καὶ ἔξω φύσεως καὶ ἀδικώτατον δοκιμάζεις ποιῆσαι, ὅτι σου τὸν υἱὸν μαχαίρας ἔργον γενέσθαι προσέταξας διὰ μικρὰν γυναικὸς ὑπόσχεσιν καὶ ὅρ- κον οὕτως ἀνεξετάστως κρατηθεὶς καὶ ἀκούσας τῶν λόγων αὐτῆς, καὶ ταῦτα μὴ γινώσκοντός σου κἂν ἀληθῆ κἂν ψευδῆ τὰ λεγόμενα κατʼ αὐτοῦ. ἤκουσα
[*](p. 84 B.)δὲ καὶ τοῦτο, ὡς διὰ πολλῶν εὐχῶν καὶ νηστειῶν ἔτι γε μὴν καὶ ἐλεημοσυνῶν ἀπὸ θεοῦ ἡ τούτου μή- τηρ τὸν παῖδα ἐξαιτήσατο· ὃν γοῦν ὁ θεὸς διπλῶς σοι δέδωκε, κατὰ τὴν φύσιν καὶ τὰς τῆς δεσποίνης ἱκεσίας, διὰ ῥῆμα γυναικὸς ἀνεξέταστον θανάτῳ αὐτὸν παραδίδως; ἀλλʼ ὅμως νῦν ἱκετεύω ἀκοῦσαί μου τῶν ῥημάτων τουτωνί·
Ἀνήρ τις δαιμόνιον εἶχε, μαντευόμενος καὶ λέγων ὅσα ἐρωτοῦσαν αὐτὸν οἱ ἄνθρωποι· ὅστις δαίμων ἐκαλεῖτο πνεῦμα πύθωνος· τάχα δὲ λέγων οὗτος ὁ ἄνθρωπος ἐκ τοῦ δαίμονος συνῆγε κέρδη πολλά. οὐ μόνον δὲ προέλεγεν, ἀλλʼ ὑπὸ τῆς μαν- τείας καὶ ἰατρικὴν ἐγνώριζε. λοιπὸν εἴ τις ἄνθρω- πος ἠρώτα αὐτὸν περὶ ἀφανῶν πραγμάτων, τὰς [*](1 ἀδικώτητα A noto compendio, quod extat in quoque, deceptus 2 μαχαίρας ἔργον γενέσθαι dixit etiam Cinnamus aliique similiter cf. p. 30, 1. Wyttenb. St. Th., Boiss. ad Nic. Eug. p. 59 3 μικρὰν ABV(D): μιαρὰς sed ψιλήν 5 λόγων αὐ- τῆς] in structura ne offendas ταύτη A 7 εὐχῶν VBMD: om. A. 9 debebat ἐξῃτήσατο ut exhibet M (σύ τε καὶ ἡ μήτηρ ἐξῃτήσασθε) et suppra legimus 10 καὶ κατὰ τὰς? 12 νῦν scripsi: μου ABV. utrumque pronomen ferri posse uidebatur restituta ea qua scriptor crebro utitur structura ἱκετεύω, ἄκου- σον: sed in ea, qua nec iqsa abstinuit, ἱκετεύω ἀκοῦσαι, prius μου delendum erat. u. D 14 lemmata: διήγησις τοῦ ἑβδόμου φιλοσόφου ABV, add. ἡ τελευταία A καὶ τελευταίου B nihil V: narratione caret Ven. 15 ἐρωτοῦσαν i. e. ἠρώτων forma barbara; uide praefationem 16 πνεῦμα πύθωνα Act. Ap. 16, 16 optimi libri: ubi aide quae Meger congessit 18 ne p tes pro δὲ scribendum esse γάρ uel pro u. λέγων 16 προλέγων: )
67
ἀπολογίας ἑτοίμως ἀπέδιδεν. οὗτος οὖν ὁ ἀνὴρ ἀπὸ τῆς τοιαύτης μεταχειρίσεως ἐπεσώρευε χρὴματα πολλά. μιᾷ γοῦν τῶν ἡμερῶν τὸ κατοικοῦν ἐν τῷ ἀνθρώπῳ πνεῦμα εἶπεν ὡς ,ἐγὼ ἀπὸ τοῦ νῦν ἀπέρχομαι ἀπὸ „σοῦ, καὶ πλέον οὐκ ἔχεις με. πλὴν πρὸ τοῦ ἐξελ-
[*](p. 85 B.) „θεῖν με ἀπὸ σοῦ, λόγους τρεῖς παραγγέλλω σοι· καὶ „οἷον ἂν (διὰ) τῶν τριῶν λόγων ζητήσῃς παρὰ θεοῦ, „εὐθὺς δοθήσεται.“ ταῦτα εἰπών ὁ δαίμων τῷ ἀν- δρὶ ἐφανέρωσε καὶ τούς τρεῖς λόγους. εἶτα μακρὰν διέβη τοῦ ἀνδρός. καὶ ὁ ἄνθρωπος, τοῦ μαντικοῦ δαίμονος ἀπʼ αὐτοῦ ἐξελθόντος, μετὰ λύπης ἦλθεν καὶ εἰς τὴν οἰκίαν αὐτοῦ εἰσέδυ. ἰδοῦσα δὲ αὐτὸν ἡ γυνή, ,τί οὕτως· ἔφησε „σκυθρωπὸς καὶ ὠχρο- „τατος γέγονας;“ καὶ ὁ ἀνὴρ ἀπεκρίνατο· „ὦ γύ- „ναι, τὸ τοῦ πύθωνος ἐκεῖνο πνεῦμα, διʼ οὐ ἐμαν- „τευόμην καὶ τὰς ἰατρείας ἐποίουν, ἐξῆλθεν ἀπʼ ἐμοῦ τελείως· καὶ διὰ τοῦτο πῶς δύναμαι ζῆν; „παῥ ἐκείνου γὰρ τούς λόγους ἐδιδασκόμην καὶ „προέλεγον καὶ εἶχον τὰ κέρδη· ἡ δὲ γυνὴ τῶν λόγων ἀκούσασα, κἀκείνη ἐλυπήθη. ὁρῶν δὲ αὐτὴν ὁ ἀνὴρ πικρῶς κλαίουσαν, ἐπεχείρει παραμυθεῖσθαι αὐτὴν καὶ λέγει πρὸς αὐτήν· „μὴ λυποῦ, ὦ γύναι· „τὸ γὰρ πνεῦμα ἐκεῖνο τρεῖς λόγους με παρήγγειλεν, „ὥστε διʼ ἐκείνων τῶν τριῶν λόγων ὅπερ ἂν ἀπὸ
[*](p. 86 B.) [*](nam προέλεγεν respicit u. μαντευόμενος 1 ἀπέδιδε libri. cf. 64, 15 οὗτος] οὕτως M 5 οὐκέτι ἕξεις M 6 λόγους] precandi formulas „Sprüche“ σοι] σοῦ V 7 διὰ adieci cl. 24, quamquam fortasse non librariun sed qui hanc recensionem confecit corrigens, ut sententia constet. ἐν ἑκάστῳ τούτων ὃ ἂν θεόθεν αἰτήσῃς M. u. D ζητήσεις ABV: ζητήοηῃς Boiss. αἰτήσῃς M 8 εὐθύς σοι? addit σοι 4, σοῦ D 11 ἀπῆλθεν?) [*](14 παραγέγονας M 23 με supra scriptis l. οι alia ut uide- tur manu V. μοι 4 μου D παρήγγειλε AB παρή V) 68
„τοῦ θεοῦ ζητήσω, ἔξω ἀπὸ τοῦ θεοῦ. καὶ ἐφανέ- ρωσέ μοι ὅτι ἄμα τοῦ ζητῆσαι ἐμὲ γενήσεται.“ τού- τοις τοῖς λόγοις ἡ γυνὴ καλοκαρδίσασα, „ὦ ἄνερ, ἀρκετά σοι“ ἔφη ,τὰ τρία λόγια εἰς τὸ ἔμπροσθεν.“ ὁ δὲ ἀνὴρ πάλιν λέγει· „τί οὖν συμβουλεύεις μοι αἰτήσασθαι ἐκ θεοῦ;“ ἡ δὲ γυνὴ πονηροτάτη ὑπ- άρχουσα καὶ πρὸς ἀπρεπεῖς ὀρέξεις καὶ παραλό- γους δεδουλωμένη καὶ τὴν συνουσίαν ἀγαπῶσα, φησίν· „οἶδα, ὦ ἄνερ, ὡς καὶ σύ τοῦτο γνωρίζεις· „οὐδὲν ἄλλο ἀγαπητικώτερον εἰς τούς ἀνθρώπους „ἐστὶν ἢ μόνον τὸ κοιμᾶσθαι ἄνδρα μετὰ γυναικός· „ζήτησαον οὖν τὸν θεὸν πολλούς ὄρχεις γενέσθαι ἐν „τῷ σώματί σου.“ ὁ δὲ ἄφρων ἐκεῖνος ἀνὴρ τὴν τοιαύτην ἄμα δέησιν ἐποιεῖτο, καὶ ἅμα τῇ εὐχῇ αὐ- τοῦ ὅλον τὸ σῶμα γέγονε μεστὸν καὶ νεφρῶν καὶ ὄρχεων· ἅπερ ἰδών ὁ ἄθλιος ἑαυτὸν ἐβδελύττετο, καὶ τὴν γυναῖκα ἰσχυρῶς τύπτει καὶ καθυβρίζει. καὶ
[*](p. 87 B.)τοσοῦτον ἠγριώθη κατʼ ἐκείνης, ὡς βουληθῆναι καὶ αὐτὴν ἀποκτεῖναι, λέγων πρὸς αὐτήν· „αὕτη σου „ἐστὶν ἡ καλὴ συμβουλή, ὦ κατάρατον γύναιον, ἡ „φέρουσα ἡμῖν κέρδος; οὐκ ἐνετράπης αὐτὴν τὴν „πονηρὰν βουλὴν καὶ αἰσχύνης γέμουσαν βουλεύ- σασθαί με;“ ἢ δὲ πρὸς αὐτὸν ἀντέφησε· „τί „τοσοῦτον ὀργίζεσαι, ἄνθρωπε; μηδὲν ταραχθῇς ἢ
[*](1 ἔξω V 2 ἅμα τοῦ Malalas aliique Byzantini dixerut) [*](4 τὸ ἔμπροσθεν] tempus futurun 8 τὴν οὐσίαν V 9 φησίν M φησί ABV 10 ἀλλ᾿ A ἀγαπιτηκότερον ABV: corr. Boissonade, D εἰς] „für“ 11 ἐστὶ ABV 16 ὀρ- χέων ABV: corexit Boissonade [καὶ ὄρχεων] ὅπερ uide 69, 5 ὄρχεων 6 ἅπερ quasi anticesserit νεφρῶν 18 καὶ iun- gendum cum u. ἀποκτεἴναι. c. 65, 18. 19 21 αὐτὴν] cum non sequatun superlatiuus πονηροτάτην nescio an scribendum sit ταύτην uel αὐτὴ 24 ὀργίζεσαι] cf. n. ad 58, 16) 69
λυπηθῇς περὶ τούτου· ἕτεροι γὰρ δύο λόγοι ἀπέ- „μεινάν σοι. καὶ παρακάλεσον τὸν θεὸν διὰ τοῦ „ἑνὸς ῥήματος τούς ἰθυφάλλους τούςδε ἀπὸ σοῦ „διαβῆναι.“ καὶ ἄμα, τῇ συζύγῳ πεισθείς, αἰτεῖται παρὰ θεοῦ καὶ ἠλευθερώθη τῶν ὄρχεων· ἔχασε δὲ μετὰ τούτων καὶ ἅσπερ εἶχεν ἀπὸ γενέσεως. εὐθὺς οὖν ὁ ἀνὴρ πάλιν ἀπὸ τῆς λύπης ἐπὶ πλέον κατὰ τῆς γυναικὸς ἀγριοῦται καὶ δοκιμὴν ποιεῖται τοῦ θανατῶσαι αὐτήν. ἣ δέ φησι· „διὰ τί ὁρμᾷς θανα- „τῶσαί με; μηδὲν γὰρ ἐπὶ τῷ γενομένῳ νῦν λυποῦ· „εἷςὶς γὰρ ἔτι λόγος σοι ἀπέμεινε. καὶ ζήτησον τὸν „θεὸν τούς ἀπὸ γεννήσεώς σου ὄρχεις ἀπολαβεῖν.“ ὃ δὲ τοῦτο ζητήσας μόλις ἔτυχε τοῦ ζητήματος.
Βλέπε οὖν, βασιλεῦ, ὁποῖα ἔργα τῷ ἀνδρὶ [*](p. 88 B.) ἐκείνῳ συμβέβηκε, διότι ἀσυλλογίστως τῇ πονηρᾷ βουλῇ τῆς γυναικὸς ὁ μάταιος ἐπίστευε. καὶ νῦν λοιπὸν μακροθύμησον, παρακαλῶ, καὶ μὴ σπούδαζε πρὸς τὸν ἄδικον τοῦ υἱοῦ σου φόνον, μηδὲ συναρ- παγῇς τῇ τῆς γυναικὸς πονηρὰ καὶ ἀναισχύντῳ συμ- βουλῇ· μᾶλλον γὰρ ὅταν ὑπάρχῃ ἡ διαβάλλουσα γυνὴ κατὰ πολὺ κακότροπος καὶ πρὸς φόνον ἐρε- θίζουσα, φαίνεται ὅτι οὐ διὰ δίκαιόν τι συμβουλεύει [*](1 ἀπέμεινάν σοι scripsi: ἀπεμείνασι libri forma barbara in hoc ceteroquin scriptore ferenda: sed quod sententia requirit pronomen est in ἕτεροι γάρ σοι δύο ὑπελείφθησαν λόγοι et infra 11: D om, σοι 2. 11 3 ἰθυφάλους V 5 ἐλευ- θερώθη ABD ὀρχέων ABV ἐχάσε V. amisit 6 ἅσπερ scripsi: ἅπερ ABV. cf. ad 68, 16. ἃ δὴ γεννητὰ αἰδοῖα M. u. D 8 δοκιμή] conatus 10 μηδὲ A μὴδὲ V 11 καὶ δή? 12 γενέσεως] ἀπολαβεῖν scripsi ut est in M: λα- βεῖν ABV 13 μόγις M 15 ἀσυλογίστως V relicto tamen bitterae λ alterius spatio 17 σπουδάζης V: σπουδάσῃς κατεπείγου M 18 et p. 70, 6 μὴδὲ V ut saepissime 20 ὐπά V ὑπάρχει A 21 καταπολύ ABV ut διατοῦτο V p. 70, 1 et alibi saepissime)
70
καὶ ἐπαινετόν, ἀλλὰ διʼ ὄρεξιν καὶ μανίαν. καὶ διὰ τοῦτο οὐδαμῶς οὐδαμὴ πρέπει πιστεύειν αὐτήν. ὅμως καὶ ἄλλης διηγήσεώς μου ἀκοῦσαι παρακαλῶ.
Ἀνήρ τις ὑπῆρχεν, ὂς ὤμοσεν εἰς ἑαυτὸν τοῦ μὴ καθίσαι εἰς ἕνα τόπον ἢ εἰς παραδιαβασμοὺς ὡς νέος περιπατῆσαι μηδὲ γυναῖκα λαβεῖν, ἕως ὅτου νᾷ μάθῃ τὰς πονηρίας ὅλας καὶ τὰ τεχνάσματα τῶν κακῶν γυναικῶν. καὶ τὸν λογισμὸν τοῦτον ἔχων ἐν ἑαυτῷ, [*](p. 89 B.)ἐξῆλθε τῆς ἰδίας πατρίδος, καὶ περιεπάτει κατὰ πό- λιν καὶ χώραν, μαθεῖν σπουδάζων ἅπερ ἠβούλετο. ἄλλος δέ τις ἄνθρωπος ἐν τῇ ὁδοιπορίᾳ συναντήσας, ἠρώτησεν αὐτόν· καὶ ὡς ἤκουσεν αὐτοῦ, ὅτι διὰ τῶν πονηριῶν τῶν γυναικῶν περιπατεῖ, μαθεῖν βου- λόμενος τὰς πονηρίας], ,,ὦ ἄνθρωπε, μάτην κο- πιᾷς·“ φησίν „οὐ γὰρ δυνήσῃ τὰς τῶν γυναικῶν γνώμας καὶ πονηρίας εὑρεῖν ἢ μαθεῖν. εἰ δὲ θέ- „λεις μαθεῖν ὀλίγα τινὰ ὡς ἀμετρήτων οὐσῶν, εὑρὲ „τόπον τινὰ μοναξόν, καὶ σύναξε στάκτην ἢ κονι- „ορτὸν τῆς γῆς πολύν καὶ κάθισον ἐπάνω αὐτοῦ „τεσσαράκοντα ἡμέρας καὶ νύκτας ὁμοίας, ἐσθίων [*](3 διηγήσεώς μου] hanc inclinandi rationem etsi falsam esse puto tamen reliqui ἀκοῦσαί σε ἄκουσον 4 lemma διή- γησις τοῦ αὐτοῦ ἑβδόμου φιλοσόφου 5 καθίσαι] sedem atque domiciliun constituere παραδιαβασμοὺς] libidinibus indulgenten circumuagari 6 λαβεῖν docet inf. aor. esse a scriptore profectun νὰ barbarum est in ABV, D. (ὅτουναμάθη V). ἕως ἂν ἐπισταίη M 12 ἠρώτισεν V καὶ ὡς ἤκιου- σεν αὐτὸν (AB) Boiss.: om. V. scripsi αὐτοῦ: μαθὼν πρὸς αὐτοῦ M. u. D διὰ τῶν πονηριῶν i. e. διὰ τὰς πονηρίας uet potius τῶν ποηριῶν ἕνεκα 14 τὰς πονηρίας deleui; μαθεῖν βουλόμενος quoque fortasse eicere debebam 15 τὰς] πάσας τὰς? 17 οὐσῶν BV αὐτῶν A. αὐτῶν οὐσῶν Boissonade) [*](εὗρε ABVD, forma uolgari 18 σύναξε] σύναξαι? sed hodierni Graeci ita sscribunt ἡ κονιορτόν om. D: propter u. πολύν et ἐπάνω αὐτοῦ deleri non potest; sed fortasse uu. στά- κτην ἢ eicienda sunt 20 ὁμοίας V: ὁμοίως (AB) Boiss. om. D)
71
,,καὶ πίνων ὀλίγον· καὶ τότε θέλεις δυνηθῆν εὑρεῖν „τὰς πανουργίας τῶν γυναικῶν.“ δὲ νέος τῶν λόγων τούτων ἀκούσας, ἐποίησε καθὼς ἐκεῖνος ἐδί- δαξε, καὶ ἦν καθήμενος ἐπὶ σποδοῦ τρώγων ὀλίγα· καὶ ἐφʼ ὅλαις τεσσαράκοντα ἡμέραις καὶ τεσσαρά- κοντα νύκταις ἀπεγράφετο τὰς τῶν γυναικῶν πα- νουργίας. καὶ ὡς ἐτελέσθησαν αἱ ἡμέραι καὶ νύκται,
[*](p. 90 B.) ὡς ὕστερον ἐφάνη αὐτῷ ὅτι οὐδεμίαν πονηρίαν τῶν γυναικῶν ἀφῆκεν ἄγραφον, ἔλαβε τὰς πονηρίας ἃς ἔγραψε καὶ ἐστράφη εἰς τὸ ὁσπήτιον αὐτοῦ. καὶ ἐπανερχόμενος εὑρὼν χωρίον, ἔμεινεν ἐκεῖ ἀναπαυ- θὴναι μικρόν. ἐν τῷ χωρίῳ γοῦν ἐποίησέ τις τρα- πέζιν μέγα, καὶ ἐκάλεσε πολλούς· μετὰ πάντων δὲ ἐκάλεσε καὶ τὸν ξένον· ὅς καὶ ἐλθών ἐκαθέσθη μετὰ τῶν λοιπῶν, μὴ ἐσθίων ὁμοίως ἐκείνοις τὰ ἐν τῇ τραπέζῃ. ὅτε καὶ λέγει πρὸς αὐτὸν ὁ ἔχων τὴν τρά- πεζαν· „πόθεν εἶσαι καὶ τίς εἶσαι, φίλε;· ὃ δὲ εἶπε· „στρατοκόπος ὑπάρχω, καθὼς ὁρᾷς, καὶ ἀπὸ „μακροῦ τόπου ἦλθον ἐνταῦθα. καὶ γὰρ ἐξῆλθον „ἀπὸ τὴν πατρίδα μου, ὅπως νᾷ μάθω φρόνησιν „καὶ νὰ ἐγνωρίσω τὰ τῶν πονηρῶν γυναικῶν πονη- ρεύματα.“ τότε λέγει ὁ οἰκοδεσπότης πρὸς τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα· ,,ὁ ἄνθρωπος οὗτος ξένος ἐστὶ τοῦ „χωρίου ἡμῶν καὶ οὐδʼ ὅλως ἤκουσε φαγεῖν εἰς τὴν
[*](1 δυνηθεῖν ABV, δυνηθῆ D. θέλεις δυνηθῆνμ circunscri- bendo tempori futuro inseruit, quod exhibet M 2 τὰς] τινὰς? cf. p. 70, 17. μέρος τὶ D 5 ἐφ ὅλαις t. e. παρ᾿ ὅλας M 6 νύκταις forma barbara recentiores utuntur 8 ὕστερον] de- nique. ἐσύστερον M ἐφάνη i. e. ἐδόκει 4 10 ὀσπήτιον BV 11 ἔμεινε (AB) Boiss, 12 τραπέζιν] coenam. c. n. ad 59, 11 14 ἦλθε A 17 ἦσαι A. εἶσαι est forma uolgata 18 στρατοκόπος] pereginator 20 ὅπως ναμάθα V, sed sta- tim νὰ ἐγνωρίσω. uerbum ἐγνωρίζειν scriptori non est eripien- dum. c. p. 141, 6 B, 24 ἤκουσε] t. e. ὑπακούει ὥστε φα- γεῖν, nisi reponendum ἠξίωσε εἰς] uernacule „an“ ) 72
„τράπεζαν ἡμῶν· ἐξέβη γὰρ ἀπὸ τῆς πατρίδος αὐ-
[*](p. 91 B.)„τοῦ καὶ ὅλας τὰς χώρας περιεπάτησε καὶ πάσας τὰς „πονηρίας τῶν γυναικῶν ἔμαθε καὶ ἔγραψεν. ἀλλʼ „ἀναστᾶσα, γύναι, οἰκονόμησον αὐτῷ ἰδίως τὰ πρὸς „τροφὴν αὐτοῦ, ὡς ἂν παῤ ἡμῖν οὗτος ὁ ξένος „μετὰ καλῆς φιλίας τραφῇ.“ ἡ δὲ γυνὴ πάντα ἐποίησε καθὼς ὁ ἀνὴρ ἐνετείλατο, καὶ τὸν ξένον εἰσήγαγεν εἰς τὸ ἐνδότερον οἴκημα καὶ παρέθηκε τράπεζαν μεστὴν τροφῶν. εἶτα ἐπηρώτησεν αὐτὸν λέγουσα· „τί ἐποίησας, ὦ ἄνθρωπε; γέγραφας πά- „σας τὰς τῶν γυναικῶν πονηρίας;“ ὃ δὲ „ναί·“ φησίν „οὐδεμίαν πονηρίαν τῶν γυναικῶν ἢ ἐπιβου- „λὴν ἢ κατασκευὴν κακὴν ἄγραφον ἀφῆκα.“ ἡ δὲ γυνὴ τῶν λόγων τούτων ἀκούσασα, κατέλαβεν αὐ- τὸν εἶναι ἄγνωστον καὶ ματαιόφρονα, καὶ πρὸς αὐ- τὸν εἰρωνευομένη ἔλεγεν· „ἐπειδή, ὡς λέγεις, ὦ „ξένε, πάντα τὰ πονηρεύματα ἔγραψες, ἀδύνατόν „ἐστι γυναῖκα, ἐὰν καὶ ἐγώ εἰμι, τεχνάσασθαί τι
[*](p. 92 B.)„πρὸς σὲ πονηρὸν ἢ διὰ λόγου ἢ ἔργου; πλήν, ὡς ,,ἂν λέγω σοι μιᾶς γυναικὸς ἔργον, ἄκουσον ἐὰν „ἔχῃς γραμμένον τοῦτο.“ ὃ δὲ εἶπεν· „εἰπέ.“ ἡ δὲ γυνὴ ἔφη·
„ἦν τις ἀνὴρ ἔχων γυναῖκα τιμίαν καὶ φρόνι- μον, ὅστις ἀεὶ περισύρων τὰς γυναῖκας ὅλας ἐτύγ- χανεν. ἡ δὲ γυνὴ ἀντέλεγε τῷ ἀνδρί· „μὴ ὕβριζε [*](4 ᾠκονόμησον VB ὠκονόμισον A: correxi 5 παῤ ἡμῶν M 6 καλῆς] πάσης? cf. ad 29, 12 9 ἐπηρώτιοσεν V 15 ἄγνωστον] cf. p. 114 B. m. 17 ἔγραψες pro eo quod est ἔγραψας dicunt Graeci recentissimi; eidem ἐάν εἰμι 18 19 λόγον et λόγου A. ἢ ἔργου] praepositionem repetunt MD) [*](interrogandi signum posui ὡς ἐὰν ABV: scripsi ὡς ἂν „ut hoc utar exemplo“ 20 ἐὰν] num 21 γραμμένον cf. 50, 10 εἶπε V 23 hanc narrationem praetermisit M )
73
„πάσας, ἀλλὰ τὰς κακάς.“ ὁ δὲ ἀντέφησεν· „ὅλας.“ ἣ δὲ „μὴ οὕτως λέγε,“ φησίν, „ἐπείτοι γε οὐκ ἐτυ- „χες ἐμπλακῆναι ἐν μιᾷ τούτων.“ ὃ δὲ λέγει· „εἰ ἐτύγχανον ἐν μιᾷ τούτων κακῇ, ἔμελλον αὐτὴν „ῥινοτομῆσαι.“ πλησίον γὰρ τῷ οἰκήματι αὐτοῦ φιλονεικοῦσαι ἐτύγχανον αἱ γειττόνισσαι, καὶ οὗτος καθʼ ἑαυτὸν ὕβριζεν αὐτάς. ἡ δὲ γυνὴ λέγει τῷ ἀν- δρί· „σήμερον τί ποιεῖς;“ ὃ δὲ λέγει· „ἀπέρχομαι „εἰς τὸ χωράφιον· καὶ σύ ἀργὰ μαγείρευσὸν τι καὶ φέρε μοι ἔξω νὰ φάγω.“ ἣ δὲ ἀπελθοῦσα εὗρεν ὀψάρια κατὰ τὴν ὀδὸν καὶ ἠγόρασε. καὶ τὸ μὲν μα- γέρευμα μετὰ τοῦ τζουκαλίου ἐκόμισε τῷ ἀνδρὶ αὐ- τῆς φαγεῖν. αὕτη στρεφομένη πρὸς τὸ ὁσπήτιον ῥίπτει κατὰ τὴν τοῦ ἀρότρου σκαφὴν ἓν γυλλάριον,
[*](p. 93 B.) ἀλλαχοῦ δὲ δύο, ἕως ὅτου ἔρριψεν ὅλα. καὶ ὁ ἀνήρ, τῆς γυναικὸς διαβάσης, ἐρχόμενος μετὰ τῶν βοῶν ἀροτριᾶν, εὑρίσκει τὰ ὀψάρια ἐρριμμένα, ποὺ μὲν δύο, ποῦ δὲ τρία, καὶ ἐσύναξεν αὐτά. καὶ ἀργὰ σχολάσας ἄπεισιν εἰς τὴν οἰκίαν, καὶ λέγει τῇ γυ- ναικί· ,οὐκ ἐποίησάς τι, ὥστε φαγεῖν ἡμᾶς ὀψέ· ἣ δὲ „μὴ ἔχουσά τι“ εἶπέν ,ἢ κρέας ἢ ὀφάριον ἢ „ἄλλο τι, οὐκ ἐμαγείρευσα.“ καὶ ὅς φησιν· „ἰδοὺ
[*](2 ἔτυχεν ABV: ἔτυχες scripsi. τυγχάνειν cum infinitiuo coniunctum ne te offendat 6 γειτόνισαι VB γειττόνησαι A: correxit Boissonade 9 ἀργὰ t. e. ἀργῶς „in aller Ruhe“) [*](10 εὗρε ABV 11 μαγέρευμα forma uolgaris 12 τζο- καλίου V ef. 31, 19 13 αὕτη] εἶτα ὀσπήτιον VB 14 τὴν om. VB τοῦ] τῶν A „in A est compendium quod ad γυλλάρι [γυλάρι Du Cange] fere ducit“ Boissonade. 16 διαβαίνειν est discedere 17 ἐρριμένα V ποὺ μὲν. . ποῦ δέ scribitur, non ποὺ μὲν . . που δέ 18 ἐσύναξεν cf. 59, 7 [ἀργά]? nisi σχολάσας interperteris laboren finiens. om. D. 20 ποιεῖν ut nostrates ὀψέ] uernacule ru Abend 21 εἰπεῖν A ὀψάρια A (D) 22 ἄλλο τι V ut saepius οὐκ ἐυαγείρευσα] „ich habe nicht gekocht“) 74
„ὀψάρια, ἃ εὗρον ἐν τῷ χωραψίῳ, καὶ ἕφησον αὐτά.“ ἣ δὲ ἀκούσασα, τὰ μὲν ὁψάρια λαβοῦσα ἔκρυφε· τράπεζαν δὲ θεῖσα, λέγει ὁ ἀνήρ· „τὰ ὀψάρια ποῦ;“ ἣ δέ, „ποῖα ὀψάρια;“ φησίν. ὃ δὲ λέγει· „μωρή, „οὐκ ἔψερά σοι ἀρτίως ὀψάρια, ἃ εὗρον εἰς τὸ χω- ράφιν;“ δὲ ἄμα ταῖς ὄνυξι σπαράξασα τὰς πα- ρειὰς ἐβόησε· ἀκούσατε, γείτονες.“ καὶ τῶν γει- τόνων συναχθέντων λέγει ἡ γυνή· „ἀκούσατε, ἄρ- χοντες· ὀψάρια [γυλλάρια] λέγει μοι ἑψῆσαι ἃ ἔφερεν „ἀπὸ τὸ χωράφιον.“ καὶ οἱ ἄνθρωποι συναχθέντες
[*](p. 94 B.)λέγουσι τῷ ἀνθρώπῳ· „τί λέγεις; ἐν τῷ ἀγρῷ ὀψάρια „εὑρίσκονται;“ ὃ δὲ λέγει· „αὐθέντες καὶ ἀδελφοί, „ἐγὼ εὗρον αὐτὰ ἐκεῖσε· πῶς δὲ εὑρέθησαν οὐκ „οἶδα.“ τότε τῆς γυναικὸς βοώσης ὅτι ,δαιμόνιον „ἔχει οὗτος,“ οἱ δὲ γείτονες ἐν ποσὶ καὶ χερσὶ πέ- δαις σιδηραῖς ἔβαλον· καὶ ὅλην τὴν νύκτα ὁ δείλαιος ἔλεγε· „καὶ οὐχ εὗρον τὰ γυλλάρια καὶ κομίσας δέ- „δωκα τῇ κυνὶ ταύτῃ, εἰπών Ἕψησον αὐτά; κατὰ τί δὲ ἐσιδέρωσάν με;“ τῆς δὲ πάλιν βοώσης, καὶ ἡμέρας ἐπιγενομένης, παραγίνονται οἱ γείτονες ἐρωτῶντες· „τί γέγονας;“ ὅτε καὶ αὖθις τὴν ἀλήθειαν ὁ ἄτυχος
[*](3 θεῖσα nominatiuus in hoc scriptore utique ferendus 4 φησί libri μωρή ut aliae formae ionicae, ἔψερα aoristus, εἰς τό χωράφιν nn uerbis loquentis ipsis minus etiam offen- ddunt 6 ταῖς] sic libri 8 ἄρχοντες] more nostro omnes ui- cinos adloquitur dominos 9 γυλλάρια seclusi; om. D 12 αὐ- θέντες] uide indicem 13 πῶς] qui factum sit ut inueniri potuerint 15 δὲ om. B. sed talis structura apud recentiores non infrequens est ἐν ποσὶ πέδαις ἔβαλον mire dictum: πέ- δαις ἔβαλον uidetur in unum quasi uerbum coaluisse uincire. ἐν τῆ ποσὶ A. unde Boissonade malebat ἐν τοῖς ποσί 16 νύκτα VD: νύκταν (AB) Boiss. 19 σίδερος Graeci recentio- reε ddicunt, in multis uocabulis praesertim ubi insequitur l. ρ pro l. η substituentes ε, uelut in θερίον καὶ hoc modo minus commode saepe additur 21 γέγωνας sed n. 38, 3 ὅτε Boissonade: ὁ δὲ libri; u. D ἄτυχος utique scriptoris est ) 75
ἔλεγε. τῆς δὲ γυναικὸς βοώσης ὅτι ,δαιμόνιον ἔχει, οἱ ἄνθρωποι ῥᾳδίως ἐπίστευον τὴν γυναῖκα, καὶ ἔλεγον· „ἀληθῶς ὁ ἄνθρωπος ἔπαθέ τι.“ μετὰ δὲ τρίτην ἡμέραν λέγει ἡ γυνὴ τῷ ἀνδρί· „πεινᾷς; ἵνα „σοι δώσω τι φαγεῖν.“ ὃ δὲ λέγει· „ναί· καὶ τί „ἔχεις δοῦναι μοι φαγεῖν;“ δέ· „ὀψάρια τηγάνου.“ ὃ δέ· „καλῶς εἶπας, ὦ γύναι· ἅ σοι ἐκόμισα ὀψάρια „ἀπὸ τὸ χωράφιν, ταῦτά εἰσι;“ καὶ ἄμα ἡ γυνή· „ἄρχοντες χριστιανοί, ἀκόμη τὸ δαιμόνιον κατέχει
[*](p. 95 B.) „τοῦτον, καὶ πάλιν ὀψάρια λέγει.“ τοῦ δὲ εἰπόντος „οὐκ ἔτι τὸν λόγον εἴπω τοῦτον,“ ἡ γυνὴ ἔδωκεν αὐτῷ καὶ ἔφαγεν ἀπὸ τῶν ὀψαρίων ἐκείνων, μὴ εἰ- πὼν ἔτι λόγον περὶ τούτου. ὕστερον δὲ λέγει τῇ γυναικί „λῦσον με.“ ἢ δὲ λέγει· μὴ ὀψαρίων μέ- μνησαι;“ ὃ δὲ λέγει· „οὐκ οἶδα τί λέγεις.“ τότε ἔλυσεν αὐτόν, καὶ λέγει· „ὦ ἄνερ, ὅσα εἶπας, καλῶς „εἶπας· ἀλλὰ διότι ὕβριζες οὐχὶ τὰς κακὰς γυναῖκας „μόνον ἀλλὰ καὶ τὰς καλάς, κἀγώ σοι εἶπον „Σιώπα,“ „σὺ δὲ εἶπας „Ἄν εἶχον ἐγώ τοιαύτην πονηρὰν γυ- „ναῖκα, ἔμελλον αὐτὴν ἀνελεῖν,“ διὰ τοῦτό σοι „ἐποίησα ὅσα εἶδες· καὶ μηκέτι καυχᾶσαι περιγενέ- „σθαι τῶν γυναικῶν. τούτοις οὖν τοῖς λόγοις
[*](1 πάλιν βοώσης 4 post πεινᾷς neque post φαγεῖν interrogandi signum posui. nam ἵνα significat hoc eo consilio ex te quaero ut —. cf. p. 104 B. δώσω auten est oniunctiuus aoristi barbarus 6 τηγάνου i. e. τηγανιστά 9 ἄρχοντες cf. 74, 8 ἀκόμι A ἀκόμα D: ἀκόμη BV i. e. ἔτι. u. Corais στοχασμ. σὐτοσχ. ante Aeliamm p. μη´ n. 3; ad Iscr. p. 3 med. 306 (29). 312 m. 342 m. et saepius 11 εἴπω con- iunctiuus pro futuro est 12 ἐκείνων om. (AB) Boiss. εἰ- πών ἔτι scripsi: εἰπόντι VB εἶπέν τι A; u. D. aptius autem uisum est ἔτι reponere quam quod aliquando proposueram u, λόγον deleto scribere εἰπών τι. 13 δὲ om. V 18 καλάς cf. n. ad 29, 12. neque opus est addi κἀγαθάς 19 ἂν εἶχον t. q. εἰ εἶχον ut saepe; cf. 59, 13 21 καυχᾶσαι est coniunctiuus temporis praesentis) 76
προσέθηκε τῷ ξένῳ καὶ λέγει αὐτῷ· „τὸν ἐμὸν ἄν- „δρα βλέπεις, ὦ ξένε, κατὰ πολύ γηραιὸν ὄντα κἀμὲ „πάλιν νέαν καὶ εὔμορψον καὶ τὴν τῶν ἀνδρῶν „ὁμιλίαν ἀγαπῶσαν πολλά, σὲ δὲ νέον ὄντα καὶ δυ- „νάμενον τὴν ἐπιθυμίαν μου χορτάσαι. ὁ ἀνήρ μου
[*](p. 96 B.)„ἐστὶν ἔξω μετὰ τῶν φίλων· καὶ σύ ἀναστὰς πλή- „ρωσον τὴν ἐπιθυμίαν μου. ὁ δὲ ξένος ἐκεῖνος ἀπατηθεὶς ἔλυε τὴν ζώνην τοῦ βρακίου τοῦ ἀναβῆ- ναι τῇ κλίνῃ. ὡς γοῦν εἶδεν ἡ γυνὴ τὸ πρὸς συνου- σίαν σύντομον τοῦ ξένου, ἅμα βαλοῦσα τὰς χεῖρας ἐπὶ τὴν ἑαυτῆς κεφαλήν, τὴν κόμην ἐσπάραττε βο- ῶσα· „βαβαί ὁττοτί!“ καὶ τότε οἱ ἐν τῷ χωρίῳ οἰκοῦντες προσέδραμον καὶ οἱ καλεσμένοι. ὁ δὲ ξέ- νος αὐτὴν βοῶσαν ἰδών καὶ τὸ πλῆθος εἰσρέον εἰς τὸν οἶκον, πάλιν ἐκάθισεν ἐμπροσθεν τῆς κειμένης αὐτῷ τραπέζης, φόβῳ συνεχόμενος πολλῷ καὶ μὴ ἔχων τι διαπράξασθαι. οἱ δὲ γεωργοὶ εἰσελθόντες λέγουσι τῇ γυναικί· „πῶς ἔπαθες; καὶ τίς ἡ αἰτία „τῆς τοσαύτης σου βοῆς; ἣ δὲ πρὸς αὐτούς εἶπεν· „οὗτος ὁ ξένος, ὁ παρʼ ἡμῶν φιλοφρονούμενος, ἀπὸ „τῆς τραπέζης ἐσθίων, ὑπό τινος θρύμματος [ψίχας]
[*](1 προσέθηκε] urgere. uernacule quoque zusetzen 2 κατὰ πολύ] uide ind. — καταπολύ V ut saepe 4 ἀγαπῶσαν scri- psi: \γαπῶσα V ἀγαπῶ (AB) Boiss.: utramque structuram in hoc scriptore praesertin cum τὴν ὁμιλίαν antecederet ferendan duxissen si esset unde pederet σέ. itaque Boissonade qui ante καὶ 3 distinxit addene debebat, quod est in M, ὁρῶ post σὲ δὲ; u. D) [*](5 ὁ δʼ? 6 καὶ δὴ σὺ 2 8 βρακίον] braca ἐπαναβῆ- ναι M rectius 13 καλελσμένοι i. e. κεκλημένοι. Boiss. Anecd. Gr. 4, 387. 14 ἰδών scripsi: εἰδώς ABV. u. D εἰς ῥέον V 15 κειμένης t. e. παρακειμένης 17 τί V 18 πῶς non est mutandum 20 ὁ om. M 21 τῆςδε τῆς 4 θρύμι- ματος M: θρύματος ABV cf Corais Heliod. p. 63 (19) ψίχας seclusi: Boissonade malebat ψιχός. ψίχας V, ψύχας et ψίχας B, ψύχας A; om. M. u. D) 77
„τὸν λαιμὸν ἐκρατήθη κακῶς, καὶ παρὰ μικρὸν „ἐκινδύνευε πνιγῆναι. ἐγώ δὲ ἐξαίφνης ἰδοῦσα τὸ „συμβὰν καὶ δειλιάσασα τὸν θάνατον τοῦ ξένου,
[*](p. 97 B.) „οὕτως ὡς ἠκούσατέ μου ἐβόησα. νῦν δὲ ἡ τοῦ θεοῦ „βοήθεια προφθάσασα ἠλευθέρωσεν αὐτὸν τῆς ἀνάγ- „εκης τοῦ πνιγμοῦ, αὐτῷ τὴν ὑγείαν χαρισαμένη.“ ταῦτα τῆς γυναικὸς εἰπούσης, ἅπαντες διέβησαν. ἡ δὲ γυνὴ ἐκείνη πλησιάσασα τῷ ξένῳ, λέγει πρὸς αὐτόν· „ἆρα ὅσον σοι διηγησάμην καὶ ὅσον ἄρτι „ἐποίησα ἔχεις γεγραμμένον· ὁ δὲ ξένος „οὐδα- „μῶς,“ ἔφη. ἢ δὲ πρὸς αὐτόν· „μάτην λοιπόν, ὦ „ἄνθρωπε, τούς τοσούτους κόπους καὶ τὰς ἐξόδους „ἐποίησας· πολλὰ γὰρ σπουδάσας οὐδὲν ἐποίησας, „καὶ τὰς τῶν γυναικῶν μηχανουργίας οὔπω κατε- νόησας.“ ὃ δὲ ἄμα τῷ λόγῳ ἐκείνης ἀναστὰς καὶ τὰ γεγραμμένα παρʼ αὐτοῦ (περὶ) τῶν γυναικῶν λαβών, τῷ πυρὶ ἐνέβαλε καὶ θαυμάζων ἔλεγεν· „,ὡς „οὐδεὶς ἀνθρώπων γνωρίσαι δύναται τὰ τῶν γυ- „ναικῶν πανουργεύματα.“ μετὰ δὲ ταῦτα διαπο- ρήσας καὶ μὴ ἔχων τι διαπράξασθαι, οὐ προσέθηκε ζητῆσαι πλέον τὰ γυναικεῖα κακά. καὶ οὕτως εἰς τὴν ἑαυτοῦ πατρίδα ὑπέστρεψε καὶ ἀπλῶς γυναῖκα ἔγημεν.
Ἀπὸ τούτων γοῦν, ὦ βασιλεῦ, τῶν ἐξηγηθέν- [*](p. 98 B.) των τῷ κράτει σου παρὰ τῆς ἐμῆς οὐθενότητος καὶ εὐτελείας γνῶθι ἀκριβῷς ὡς ἀτελείωτός ἐστιν ἡ τῶν [*](6 αὐτήν BV 9 ἄρα V ut saepius ὅσον i. e. ὅπερ σοι om. V 16 περὶ adieci: κατὰ addit Ven., quod praefert Boissonade 17 θαυμάζων] θειαζόμενος M ἔλεγεν· ὡς V (AB) Boissonade: ἔ. ὅτι D. M om. ὡς, ut uideatur legisse ἔλεγεν ὡς „οὐδεὶς 20 καὶ μὴ ἔ. τι (τί V) διαπρ. fortasse cum M praetermittenda; ex 76, 17, sed etiam διαπορήσας mallem abesset, firmatum illud quidem codici M quoque testimonio. 21 τὰ τῶν γυναικεῖα A, ex linea sciticet 18 24 οὐθενό- τητος] θ huic certe scriptori tribuendum)
78
γυναικῶν πονηρία, καὶ μὴ οὕτως ἀπλῶς καὶ ἀνεξε- τάστως ὑπακούσῃς πρὸς τὸν τοῦ υἱοῦ σου φόνον διὰ μόνην ἄκαιρον καὶ μανιώδη γυναικὸς κατηγορίαν. εἰ γὰρ τὸν σὸν παῖδα φονεύσεις, τίς ἄρα ἐστὶν ὁ τῆς σῆς βασιλείας διάδοχος καὶ κληρονόμος τοῦ γέ- νους σου καὶ τῆς ἀρχῆς; μὴ ἡ κακοσύμβουλος γυνὴ τὴν σὴν ἀρχὴν καὶ βασιλείαν διαδέξεται; καὶ τίς ἐστιν ὁ θαρρήσας ἐπὶ τὸ σὸν κράτος ὥστε δουλεῦ- σαί σοι; καὶ εἰ οὐ φθάσει ἀμοιβὰς παρὰ σοῦ λαβεῖν ἕνεκα ὧν σοι δεδούλευκε, παρὰ τίνος ἔξει τὰς ἀμοι- βάς, τοῦ υἱοῦ σου ἀδίκως παρὰ σοῦ φονευθέντος; ὅπερ καὶ εἰς ὅλην τὴν οἰκουμένην ὄνειδος ἔσται σοι αἰώνιον.“
Τούτων ὁ Κῦρος τῶν λόγων καὶ παραδειγμάτων καὶ διηγήσεων παρὰ τοῦ ἑβδόμου συμβούλου καὶ φι- λοσόφου ἀκροασάμενος, τὰ σπλάγχνα μειλιχθείς, ἕνα [*](p. 35 B.)τῶν αὐτοῦ δορυφόρων οἰκειότατον [δορυφόρον] προ- καλεσάμενος, πρὸς τὸν σπεκουλάτωρα ἔπεμψε, κε- λεύων μηδαμῶς ἀποκτεῖναι τὸν ἑαυτοῦ υἱόν.
Εἶτα τῆς ὀγδόης ἐπιστάσης ἡμέρας λύεται μὲν τοῦ τῆς σιωπῆς δεσμοῦ ἡ τοῦ παιδὸς γλῶσσα. καὶ [*](4. 8 requiras ἔσται 6 κακοσύμβουλος scripsi: κακὴ σύμβουλος ABV. sed tum salten γυνή deleri oportebat. u. D 7 ἀρχὴν] ταραχὴν A 9. 11 παρασοῦ V 11 V in marg. σημείωσαι 15 καὶ φιλοσόφου] τοῦ φιλοσοφωτάτου 16 μαλαχθεὶς dubitanter proposuit Boissonade 17 δορυφό- ρον VB: δορυφόρων in A a correctore in δορυφόρον mutatum; deleui igitur uocabulum fortasse scriptoren emendans 18 σπε- κουλάτορα (AB) Boiss. σπεκου V 21 τῆς τοῦ δεσμοῦ σιωπῆς ABV (δεσμουσιωπῆς, V): correxexerat Boissonade cl. τοὺ δεσμοῦ 80, 4, ut est in M. uidetur sic scriptum fuisse. τῆς σιωπῆς. neque tamen ideo alterum pro glossa alterius habendun esse censui, prae- seertim cum in M quoque extet utrumque. τοὺ δ. om. D )
79
ἀρξάμενος λαλεῖν, λέγει πρός τινα γυναῖκα ἱσταμέ- νην ἔμπροσθεν αὐτοῦ· ,,συντόμως ἀπελθοῦσα, ὧ „γύναι, κάλεσόν μοι τὸν πρῶτον τοῦ πατρός μου „σύμβουλον καὶ φιλόσοφον.“ δὲ πρὸς τὸν φιλό- σοφον [ἄνδρα] τῶν ἄλλων διαφορώτατον ἀπελθοῦσα, λέγει τῷ ἀνδρὶ ὡς ,,ὁ τοῦ βασιλέως υἱὸς μηνύει σε „πρὸς αὐτὸν παραγενέσθαι.“ ὁ δὲ φιλόσοφος δρο- μαίως πρὸς αὐτὸν παραγίνεται καὶ τοῦτον ἀσμένως ἐναγκαλισάμενος ἠσπάσατο. καὶ ὁ παῖς ἄμα τῷ φι- λοσόφῳ ἐφανέρωσε τὴν αἰτίαν, διʼ ἢν τὰς ἑπτὰ ἡμέρας ἦν σιωπῶν, ἀλλὰ καὶ ὅσα ἡ παλλακὴ τοῦ βασιλέως εἶπε πρὸς αὐτόν, καὶ προσέθηκε λέγων καὶ τοῦτο ὅτι ,μεγάλας καὶ πολλὰς (ἔχω) χάριτας τῷ θεῷ καὶ ὑμῖν, ὅτι με ἀδίκου θανάτου τὸν ἀναίτιον ἐλυτρώσασθε καὶ τῶν κατασκευῶν τῆς μιαρὰς γυ- ναικός, ἃς ἐποιεῖτο πρὸς τὸν πατέρα μου, ἐξηρπά-
[*](p. 100 B.) σατε. ἀλλὰ νῦν, φίλων πιστῶν ἀληθέστατε, πορεύ- θητι πρὸς τὸν πατέρα μου τὸν βασιλέα, καὶ ὅσα σοι εἶπον φανέρωσον πρὸ τοῦ τὸ μιαρὸν γύναιον εἰσελ- θεῖν καὶ τὰς ἀκοὰς τούτου διαφθεῖραι.“ καὶ ὁ φι- λόσοφος „γίνωσκε, ὦ δέσποτα καὶ νεανία, ὡς καὶ ὁ σὸς διδάσκαλος εὐθύς (μετὰ) τὸ ἀκοῦσαί σε φθέγ- ξασθαι, πρὸς τὸν βασιλέα πορεύσεται.“ ἅμα τοίνυν τῷ λόγῳ μετὰ σπουδῆς ὁ φιλόσοφος ἧκε πρὸς βασι-
[*](5 ἀνδρα offendit, cum 6 ex usu horum scriptorum apte adiectum sit: itaque eieci διαφορότατον V 6 μηνύει] ad 64, 13 9 ἐν ἀγκ. V 11 παλακὴ V 12 προσέθετο M) [*](13 ἔχω adiecti: ὑπέχω M. cf. D et p. 104 B. 16 καὶ τὸν πατέρα μου καὶ βασιλέα τῶν τῆς μοχθηρᾶς σκαιωριῶν ἐξηρ- πάσατε M. u. D 17 νῦν] μιοι 4 σὺ D 21 δέσποτα καὶ om. M; sed καὶ ipsum non offendit 22 μετὰ adieci: εὐθύς τὸ ABV ἅμα τῷ M. εὐθύς τῷ Boissonade „subaudito ἅμα.“ ego contra ut non dubito quin Byzantini εὐθὺς cum datiua ipso coniunge potuerint ita exemplum desidero φθέξασθαι V 24 πρὸς βασιλέα] u. βασιλεύς apud Byzantinos saepissime, apud non- ) 80
λέα καὶ συνήθως προσκυνήσας, „ζῆθι, βασιλεῦ,“' ἔφη, „εἰς τὸν αἰῶνα μετὰ τοῦ διαδόχου σου. χαρὰς ,,ἥκω εὐαγγέλια κομίζων σοι σήμερον· ὁ γὰρ υἱός „σου, τῶν (τῆς) σιωπῆς δεσμῶν λυθείς, ἄρτι ὡς „ἀηδών λαλεῖν ἤρξατο κἀμὲ πρὸς τὸ σὸν κράτος διέ- „πεμψε ταῦτα διασαφῆσαι. ὁ δὲ βασιλεύς τούτων ἀκούσας τῶν λόγων, χαρᾶς ἀπείρου πλησθεὶς καὶ ὥσπερ ἄλλος ἐξ ἄλλου ὑφ᾿ ἡδονῆς γενόμενος, πρῶτα μὲν δώροις ἐδεξιώσατο τὸν φιλόσοφον, εἶτα καὶ δο-
[*](p. 101 B.)ρυφόρους στείλας μετεκαλεῖτο τὸν παῖδα. ὁ δὲ παῖς παραγενόμενος τῷ πατρὶ προσεκύνησεν. ὁ δὲ βασι- λεύς καὶ πατὴρ τοῦ θρόνου ἀναστὰς ὑπὸ περιχαρίας, τῷ υἱῷ χαριέντως προσυπήντησε καὶ τοῦτον ἀγκαλι- σάμενος ποθεινότατα ἠσπάζετο. ὁ δὲ παῖς ἀνοίξας τὸ στόμα χαίρειν τῷ πατρί τε καὶ βασιλεῖ προσεφθέγ- ξατο. ὁ δὲ πατὴρ τῆς χειρὸς κρατήσας, συνεδριάζειν αὐτῷ ἐπὶ τῆς βασιλικῆς καθέδρας ἐκέλευσεν. εἶτά φησι πρὸς τὸν φίλτατον υἱόν· „τίς ἐτύγχανεν, ὦ παιδίον ἐρασμιώτατον, ἡ αἰτία τῆς τοσαύτης σοῦ σιω- πῆς καὶ ἀφωνίας ἐπὶ ταῖς παρελθούσαις ἑπτὰ ἡμέ- ραις: καὶ διὰ τί οὐδʼ ὅλως ἐν αὐταῖς μοι λελάληκας, ὡς καὶ ἐμὲ ὑπο τῶν τῆς γυναικὸς ῥημάτων διὰ τὴν σιωπὴν ὑπαχθῆναί σε ἀνελεῖν· ὅ δὲ νέος τῷ βα- σιλεῖ καὶ πατρὶ ἀπεκρίνατο· ,,ὁ θεός, ὦ βασιλεῦ, ὅστις ἐστὶ βοηθὸς ἀεὶ τῷ ἀνθρωπίνῳ γένει, οὗτός με τῆς ἀδίκου σφαγῆς διεφύλαξεν. ὅτι δὲ οὐκ ἐφθεγ-
[*](nullos uelut Ioannem Cinnamum ex regula fere caret articulo 3 ut in N. T. σήμερον γὰρ ὁ M 4 τῆς adieci, ut est in u. D 6 ταῦτα] πάντα 2 τὰ περὶ αὐτοῦ ἅπαντα M 10 με- τακαλεῖται A 12 περιχαρείας 13 προσυπήντισε V ἀγκαλισάμενος] ἐναγκαλισάμενος 79, 9 16 τοῦτον ante κρα- τήσας addit M, τὸν D 19 ἡ adieci, et est in D 21 διατί V 25 βοηθὸς . . γένει] uersus dodecasyllabus politicus ἀνθρωπείῳ M 26 ἀδίκου om. M, τ. ἀ. σ. om. D ) 81
γόμην τῷ κράτει σου ἐπὶ ταῖς ῥηθείσαις ἡμέραις, γίνωσκε, δέσποτα, ὡς ὑπὸ τοῦ διδασκάλου μου Συν- τίπα παρηγγελμένος ἤμην τοῦ μηδʼ ὅλως ἐντὸς ἑπτὰ
[*](p. 102 B.) ἡμερῶν λόγον λαλῆσαί τινα. ὅτι δὲ καὶ ἡ γυνὴ αὕτη πρὸς τὴν σφαγήν μου τὸ κράτος σου παρεκίνει, γνω- ρίζω σοι, βασιλεῦ, καὶ περὶ τούτου ὡς ὅταν ὁ και- ρὸς τοῦ μαθήματός μου ἐπλήρωσε καὶ ὁ διδάσκαλος ἔπεμψέ με πρὸς σὲ καὶ ἐλθὼν οὐκ ἐλάλουν σοι. παρέδωκάς με δὲ αὐτῇ· ἢ καὶ ἀπήγαγέ με εἰς τὴν οἰκίαν αὐτῆς καὶ ἀρξαμένη λαλεῖν με, ἐφάνη ἀκό- λαστος καὶ πόρνη, πρὸς συνουσίαν καὶ μῖξιν ἑαυ- τῆς παρακινοῦσα· προῃρεῖτο γὰρ συγγενέσθαι με αὐτῇ· ἐγώ γοῦν τὸ ἀναιδὲς ἰδὼν τῆς γυναικὸς καὶ τὸ ἄπρεπον τοῦ λόγου ἀκούσας, καὶ κατʼ αὐτῆς με- γάλως θυμωθείς, ἐπελαθόμην καὶ τῆς τοῦ διδασκά- λου μου παραγγελίας διὰ τὴν ἄτακτον ὀρμὴν αὐτῆς, καὶ λύσας τὴν σιωπὴν εἶπον πρὸς αὐτὴν ἡμέρως καὶ προσηνῶς ὅτι ,οὐκ ἀπολογήσομαι ὅσα μοι λέγεις, ὦ γύναι, πρὸς σέ, ἕως οὐ ἑπτὰ ἡμέραι παρέλθωσιν „ἀπὸ τῆς σήμερον, καὶ τῶν ἡμερῶν παρελθουσῶν „ἀπολογήσομαί σοι τότε καθὼς πρέπει σοι περὶ ὧν
[*](1 ἐφθεγκ. V 3 τοὺ ex usu illius aeui additum 6 ταῦ της M ὅτε M rectius 7 ἐπληρώθη coniecit Boiss. fortasse tamen ἐπλήρωσε intransitiue, u aiunt, dictum quemadmodun u. γεμίζειν recentiores uti obseruauimus 59, 10 9 apodosis et sen- tentia postulante et altera recensione M adstiputante incipere debebat a uerbis ἀρξαμένη λ. με, ἐφάνη.. sed scriptor inde uu. ἣ καὶ . . 9 a structura incepta liberius discessit. itaqu non amplius probo quod aliquando suspicatus sum pro u. δὲ restituendum esse τοτε 11 μίξιν ABV 12 με παρακι- νοῦσα με ἠρέθιζε M. u. D ᾑρεῖτο M με αὐτῇ, ut est in M, scripsi μοι αὐτῆ VAB αὐτή Boissonade. cf. D 13 ἀνεδὲς V 14 ἄπρεπον Graeci hodierni dicere solent καὶ ante κατ᾿ non commode a scriptore adiectum 18 ἀπολογήσομαι i. e. ἀποκρινοῦμαι ὅσα] περὶ ὧν M. εἰς ὅσα u. D) 82
[*](p. 103 B.)„ἐλάλησας πρὸς ἐμέ.“ ταῦτα οὖν, ὦ βασιλεῦ, τῇ γυναικὶ ἀπεκρίθηκα, μηδὲν ἕτερον πρὸς αὐτὴν εἰ- πὼν ἢ λαλήσας· ἀλλʼ οὐδὲ ἄλλῳ τινὶ λελάληκα ἕως τῆς παρούσης ἡμέρας. διότι γοῦν ἔγωγε οὐκ ἐποίησα ἅπερ ἡ γυνὴ ἠγάπα, ἐκείνη φοβηθεῖσα καὶ ὑπολα- βοῦσα ὅτι δι᾿ ἅ μοι εἶπεν, ἐὰν ἄρξωμαι λαλεῖν, κιν- δυνεῦσαι μέλλει, ἠγωνίζετο ἐντὸς τῶν ἑπτὰ ἡμερῶν ἀπολέσαι με, καὶ τὸ σὸν κράτος πρὸς τὴν σφαγήν μου ἡ κακὴ καὶ δολία γυνὴ παρεκίνει. αὕτη ἡ αἰτία τῆς σιωπῆς, δέσποτα, ἣν ἐδήλωσα τῇ σκηπτουχίᾳ σου. τὸ λοιπόν, ὦ βασιλεῦ, εἰ θέλει τὸ κράτος σου, ὁρισάτω ἐλθεῖν ἀρκετὸν ὄχλον καὶ λαὸν καὶ πάντας τοὺς φιλοσόφους, ὅπως ἀκουόντων αὐτῶν ἐγὼ φα- νερώσω ἐπὶ τοῦ βασιλικοῦ βήματος ὅσα διδασκαλι κῶς ὁ φιλόσοφος Συντίπας ἐδίδαξέ με.“ τούτων τῶν ἐκ τοῦ υἱοῦ λόγων ἀκούσας ὁ βασιλεὺς ἐπὶ πολὺ ἔχαιρε καὶ ἠγαλλιᾶτο. καὶ προστάττει πάντας τοὺς φιλοσόφους καὶ ἁπλῶς τοὺς λόγου μετέχοντας καὶ τοὺς αὐτοῦ μεγιστάνους καὶ ἄρχοντας παραγε-
[*](p. 104 B.)νέσθαι. καὶ δὴ πάντων συνελθόντων καθὼς ὁ βα- σιλεὺς διωρίσατο, ἦλθε καὶ ὁ τοῦ παιδὸς διδάσκαλος καὶ μέχρις ἐδάφους προσκυνήσας, ἐκάθισεν. ὅτε καὶ ὁ βασιλεὺς ἔφη αὐτῷ· ,,ποῦ ἤσουν μέχρι τοῦ νῦν, ὦ σοφώτατε Συντίπα; ὅτι καὶ διὰ τὸ σὲ μὴ φαίνε- σθαι παρὰ μικρὸν ἀπέκτεινον ἂν τὸν υἱόν μου.“ ὁ δὲ Συντίπας τῷ βασιλεῖ ἀπεκρίνατο· „ἐγώ, βασι- λεῦ, τῷ υἱῷ σου παρήγγειλα ἐν ἡμέραις ἑπτὰ σιω-
[*](2 ἀπεκρίθηκα] ad 60, 18 4 παρελθούσης V τῆςδε τῆς σήμερον M 6 δι᾿ ἅ] διά V 7 cf. 5, 1 ἠγωνίζετο⌋ operam dabat 11 ἐθέλοι M 23 ἤσουν] i. e. ἦσθα M 24 ὦ haec rec. nullo certo consilio et posuit et praetermisit: praetermisit autem, ut hoc loco, crebriu M ὅτι καὶ] ὅτι γε M 25 aor., om. p ἄν M) 83
πᾶν, διότι τὰ τῆς αὐτοῦ τύχης διʼ ἀστρολογικῆς ἐρευνήσας μεθόδου, ἐγνώρισα εὑ ρὼν ὡς εἰ ἐντὸς ἑπτὰ ἡμερῶν λαλήσει, θανάτῳ ὐποβληθείη. διὰ τοῦτο κἀγὼ μακρὰν ἀπὸ τῆς βασιλείας σου ἐκρύβην, ἕως οὗ παρέλθῃ ἡ διωρία αὕτη. ὅθεν καὶ καλῶς πε- ποίηκε μηδʼ ὅλως λαλήσας σοι ἐν αὐταῖς ταῖς ἡμέ- ραις.“ ὁ δὲ βασιλεύς ἔφη χάρις μεγίστη λοιπὸν τῷ θεῷ, ὅτι μου τὸν υἱὸν ἐκ τῆς ἀδίκου σφαγῆς διεφύλαξεν· εἰ γὰρ ὁ υἱός μου ἐφονεύετο παρʼ ἐμοῦ, ἐκινδύνευεν ἐξαλειφθῆναι ἐκ γῆς τὸ ἐμὸν ὄνομα.“ ταῦτα εἰπών ὁ βασιλεύς προσκαλεῖται τούς φιλοσό-
[*](p. 105 B.) φους αὐτοῦ καὶ πλησιέστερον αὐτοῦ μετὰ τοῦ Συν- τίπα παραστησάμενος, τοῦ παιδὸς ἐκ δεξιῶν συγ- καθέδρου ὑπάρχοντος, ἠρώτα τούς φιλοσόφους λέ- γων· „εἴπατέ μοι νῦν, ὦ ἄνδρες· ἐὰν τὸν υἱὸν μου ἐφόνευον ἐντὸς τῶν ἑπτὰ ἡμερῶν, τίνι τὸ αἴτιον τοῦ φόνου ἐπεγέγραπτο, ἐμοί, τῷ θἱῷ μου, ἢ τῇ γυ- ναικί;“
Τότε δὴ τῶν φιλοσόφων τέσσαρες ἐγγίζουσι πλη- σίον τῷ βασιλεῖ. καὶ ὁ εἷς ἀπʼ αὐτῶν εἶπεν· ,,ὧ βασιλεῦ, ἐγὼ νομίζω ὅτι ἡ αἰτία τοῦ φόνου τοῦ [*](2 ὡς εἰ ἐντὸς M, Boissonade: ὡς εἰτὸς A. ὡς ἐντὸς BV u. D 3 λαλήσει] φθέγξοιτο M 4 κᾀγὼ V (D): ἐγὼ AB, Bioss ὅθεν καὶ 4. καὶ pertinet ad u. ἐκρύβην. 1. 68, 18 παρέλθῃ] ἄν περαιωθείη διωρία ABVM. cf. 5, 10) [*](6 ταύταις? habet ἐν αὐταῖς omissis uu. ταῖς ἡμέραις recte, nam antecessit 5 non ἡ διωρία αὕτη sed ἡ τῶν ἑπτὰ μερῶν διωρία. itaque uidetun in archetypo fuisse idem quod in M, sed qui hanc confecit recensionen utrumque inmutauit. u. D) [*](10 ἐκινδύνευεν] ἂν add. M 14 τούς φιλοσόφους repe- titum more recentiorum 15 ἐὰν i. e. εἰ 1. cf. 75, 18 18 Syntipas de consitio uidetur praetermitti 19 δὴ scripsi: οἱ ABV, om. MD τέτταρες M ἐγκίζουσι V 20 εἷς] αʹ i. e. πρῶτος cf. 18, 1 et 87, 20 ἀπ᾿ scriptoris est εἶπεν ὡς β., ν. coniecerat Boissonade 21 ἐγώ scripsi: ὡς ABV. cf. D)
84
Συντίπα ἦν· ἐπειδὴ γὰρ ἐκεῖνος ἐγίνωσκεν ὡς ἐὰν λαλήσῃ ὁ παῖς ἐντὸς τῶν ἑπτὰ ἡμερῶν, θανάτῳ ὑποπεσεῖται, διὰ τί οὐκ ἐκράτει μετʼ αὐτοῦ τὸν υἱόν σου, ἀλλʼ ἔπεμψέ σοι αὐτὸν;“ καὶ ὁ δεύτερος ἐπε- κρίνατο· „οὐκ ἔστι τοῦτο εὐάρμοστον. διότι οὐκ ἡδύνατο ὀλιγῶσαι ἢ πλεονάσαι τὸν καιρὸν ὄν συνε- φώνησε τῷ βασιλεῖ καὶ διὸ οὐκ ἦν δυνατὸν ψεύσα-
[*](p. 106 B.)σθαι αὐτόν, ἔπεμψε τὸν παῖδα πρὸς τὸν πατέρα κατὰ τὴν συμφωνίαν, ἑαυτὸν δὲ μακράν που ἀπέκρυψε. λοιπὸν ἡ αἰτία οὐκ ἔστι τοῦ Συντίπα, ἀλλὰ μᾶλλον, ὅσον μοι δοκεῖ, τοῦ βασιλέως ἐστὶν ἡ αἰτία τοῦ τὸν φόνον ὁρίσαντος φονευθῆναι.“ καὶ ἀποκριθεὶς ὁ τρίτος ἔφη· „οὐχ οὕτω μοι δοκεῖ, τὸν βασιλέα αἴτιον εἶναι τοῦ φόνου· οὐδὲ γὰρ ὁ βασιλεὺς τοῦ πράγμα- τος αἵτιος· ἀλλʼ ὥσπερ οὐκ ἔστι λίθου ψυχρότερον ἄλλο οὐδʼ ἐλαφρότερον ἴσχας τῆς ἐκ ξύλου γενομέ- νης, πυρεκβολουμένου δὲ τοῦ λίθου μετὰ σιδήρου καὶ ἴσχας φλόγα γεννῶσιν, οὕτω καὶ ἄνθρωπος μετὰ γυναικὸς πεσών, κἂν πολλά ἐστι νοῶν κἂν πολλὰ φρόνιμος, ἄμα τοῦ συμμιγῆναι ὁ τοιοῦτος ἢ τῇ γυ-
[*](4 ἀλλὰ V σοι scripsi: σε ABV quod naitaui ut senten- tia perspicua esset. c. 5, 17. 6, 3. σεαυτὸν V. πρὸς τὸ σὸν κρά- τος M. ἀλλ᾿ ἔπεμψε πρὸς σὲ μόνον κρύψας ἑαυτὸν? cf. D 11 τοῦ βασιλέως om. scite ἡ αἰτία a scriptore ipso uidetur repetitum 12 φόνον] υἱόν? τῷ τὴν τοῦ παιδός ἀναίρεσιν ἐπιτάξαντι M cf. D ὁρίσαντος καὶ ὁρίσαντος A 13 τὸν . . φόνου delendane om. D 16 ἄλλο scripsi: ἀλλ᾿ ABV. tam uera τι post ἔστι oddendummn erat; u. ἴσχας] genetiuus est u ψίχας 76, 21. ἴσχα, ἴσκα (D), ἤσκα, ὕσκα uel ν addito ἴσκνο ἤσκνο ὕσκνα a recentioribus Graecis dicitur fomes; cf. St. Th, 8, 506 in ὕσκα; quod uocabubum Boissonadio ab esca, mihi a u. ἰσχναίνω ἰσχαίνα deriuandum uidetur 17 πυρεκβοούμενα VAB: πυρεκβολουμένου scripsi 18 φλῶγα V 19 παίζων dubi- tanter proposuit Boissonade, sed nescio an ex prouerbio expli- cari possit der Bauer liegt so lange mit der Frau auf einen Kissen, his sie beide kriegen ein Gewissen 20 ἅμα τοῦ more Byzantinorum cf. 68, 2: ἄμα τῷ M M non hobet ἢ — ) 85
ναικὶ ἢ τῇ ἐρωμένῃ ἕλκεται πρὸς τὸν σκοπὸν τῆς γυναικὸς καὶ τὸ θέλημα· διὰ τοῦτο καὶ νῦν ἡ γυνή ἐστιν [ἡ] αἰτία τοῦ φόνου· ψευδῶς γὰρ κατηγοροῦσα τοῦ παιδός, ὡς μὴ αὐτῆς ἀκούσαντος, παρεκίνει τὸν
[*](p. 107 B.) βασιλέα πρὸς φόνον διὰ τὸ ἀγαπᾶν αὐτὴν καὶ διὰ τὸ μὴ φθάσαι τὸν υἱὸν συντυχεῖν τῷ πατρὶ καὶ εἰ- πεῖν τὴν τῆς γυναικὸς ἀναισχυντίαν καὶ τἄλλα· τότε ὁ τέταρτος ἐλθών εἰς τὸ μέσον, ἔφη· ,,οὐδʼ οὕτως μοι δοκεῖ ἔχειν ὡς λέγετε· οὐδὲ γὰρ ἡ γυνὴ αἰτία ἐγένετο, ἐπεὶ συνήθειά ἐστιν ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖ- στον κινεῖσθαι τὰς γυναῖκας καὶ κομπόνεσθαι ὁπό- ταν ἴδωσι νεανίσκον εὐπρεπῆ· ἡ γὰρ ὡραιότης τοῦ νέου ἀγρεύει τὴν φύσιν τῶν γυναικῶν ὡς ἀσθενε- στέραν· καὶ μάλιστα γίνεται τοῦτο, ὅταν τύχωσιν οἱ δύο μόνοι λαλεῖν· τότε γὰρ πλέον ἐν μοναζίᾳ γαρ- γαλίζεται ἡ γυνὴ πρὸς συνουσίαν καὶ παρακινεῖ τὸν νέον εἰς ἐκπλήρωσιν τῆς ἐπιθυμίας αὐτῆς. λοιπὸν καὶ ἡ πονηρὰ αὕτη γυνὴ τοιαύτῃ ἀγάπῃ ἐκρατήθη τῷ κάλλει τοῦ νέου. ἐπεὶ δὲ οὐκ ὔκουσεν αὐτὴν ὁ τοῦ βασιλέως υἱός, ἀλλὰ μᾶλλον ἐφάνη αὐτὴν ἀπει- λῶν καὶ φοβερίζων περισσοτέρως, ἐφοβεῖτο καὶ ἔτρεμεν αὐτὸν ἡ γυνή, καὶ ἐσπούδαζεν ἐλευθερῶσαι αὐτὴν καὶ φυλάξαι ἀπὸ φόβον καὶ κίνδυνον ὃν προσ-
[*](p. 108 B.) [*](ἢ sed pergit καὶ μᾶλλον τῆ ποθουμένῃ 3 ἡ sectusi; cf. 10. 86, 8 4 uu. ὡς μὴ α. ἀκούσαντος facile careremus, omit- titque M. atque magis etiam offendunt quae inde a διὰ τὸ ἀ. (5) usque ad τἄλλα (7) in hac recenisone leguntur, ab altera M et a D absunt 9 λέγεται A εἴρηται M. uidetur hoc suadere etiam οὐδέ. sed cf. 88, 5 εἰ D 11 κομπόνεσθαι uel κομβό- νεσθαι prurigine laborare interpretatur Boissonade, u. κόμι- βος i. e. περόνη, de τῇ κλιτορίδει intellegens; sed cum κόμβος etiam significet laqueum, κομβόνω fallere, ita capiendum potius uidetur ut sit laqueis quasi irretire 14 τύχωσιν λαλεῖν cf. 73, 2 23 αὐχὴν scripsi: αὐτὴν ABV ἑαυτὴν M φόβων καὶ κιωδύνων ὧν reponere ut facite ita non necesariua est ) 86
εδόκα παθεῖν διὰ τούς λόγους αὐτῆς τοὺς κακούς, καὶ ἀπὸ ταύτης τῆς αἰτίας ἠναγκάζετο μετὰ τέχνης θανατῶσαι τὸν παῖδα. τὸ λοιπὸν ἡ αἰτία τοῦ νέου ἐστίν, ὅτι μὴ τὴν ἐντολὴν τοῦ διδασκάλου ἐτήρησεν ἵνα σιωπήσῃ, ἀλλʼ ἐλάλησε πρὸς τὴν γυναῖκα λόγον σκληρὸν καὶ φόβου γέμοντα.“ τότε ἀποκριθεὶς καὶ ὁ Συντίπας λέγει· „οὐκ ἔστι, καθὼς νομίζω, οὕτως ὡς ὑμεῖς λέγετε· οὐδὲ γὰρ ὁ παῖς αἰτία ἐγένετο. ἀλλʼ οὐδὲ τῆς ἀληθείας ἐστί τι μεῖζον ἢ ἀληθέστε- ρον]· καὶ γὰρ πᾶς ἄνθρωπος, ὅστις λέγει ἑαυτὸν σοφιστὴν ἢ ῥήτορα ἢ διδάσκαλον εἶναι ἢ φιλόσοφον, εἶτα ψεύδεται πλεῖστα, κατὰ ἀλήθειαν ὁ τοιοῦτος ἔξω γίνεται τῆς ἑαυτοῦ γνώσεως ἀπάσης, καὶ οὔτε σοφός ἐστιν οὕτε ῥήτωρ ἢ σοφιστής, ἀλλʼ οὐδὲ τοῦ μέρους τῶν λογίων ἀριθμεῖται, ἀλλὰ μᾶλλον τῆς τῶν ψευδολόγων καὶ ὑποκριτῶν συνοδίας καὶ ξυν- αυλίας.“
Ὑπολαβὼν δὲ τὸν λόγον καὶ ὁ τοῦ βασιλέως υἱὸς [*](p. 109 B.)λέγει τῷ πατρί· „δέσποτα, ὅρισον κἀμὲ ἀπολογίαν τινὰ πρὸς ταῦτα δοῦναι καὶ ὑμῖν ἐμφανίσαι.“ ὅτε καὶ ὁ βασιλεύς προέτρεψε τοῦτο. κἀκεῖνος εὐθύς τοῖς φιλοσόφοις φησίν· „ἡ ἐμὴ γνῶσις πρὸς τὴν ὑμετέραν σοφίαν ὡς μυῖα πρὸς ἐλέφαντα παραβάλ- λεται· ἀλλʼ ὅμως τῶν ῥημάτων μου ἀκούσατε.
Ἄνθρωπός τις τράπεζαν πολυτελῆ οἰκονομήσας, [*](1 παθεῖν recentiores, ἂν παθεἴν uel πείσεσθαι priores) [*](4 ἐτήρησε V 8 αἴτιος M 9 ἢ ἀληθέστερον secludere malui quam ἀσφαλέστερον reponere; om. MD 12 differunt MD) [*](14 οὐδέ του 19 ὥρισον V ἀπολογίαν] ἀπόλογον M i. e. narratiunculam: quod etsi illo praestat, tamen ἀπολογίαν i. e. responsum a scriptore profectum esse effici δοῦναι. non intellexerat igitur quod in archetypo inuenerat u. ἀπόλογον 23 ἐλέφαντα] δρακοντα M 25 lemma τοῦ νέου βασιλέως νόημα)
87
πολλούς διὰ φιλίαν φαγεῖν προκαλέσατο. εἶτα τῶν κεκλημένων καθεσθέντων καὶ ἐσθιόντων, ᾠκονόμη- σεν αὐτοῖς πιεῖν γάλα. καὶ πέψωας (τὴν δούλην) εἰς τὸν φόρον τοῦ ἀγοράσαι γάλα τοῖς κεκλημένοις, ἀνέμενεν αὐτήν. αὕτη δὲ ἀγοράσασα τὸ γάλα καὶ ἐπιθήσασα τὸ γάλα] ἐπὶ τὴν ἑαυτῆς κεφαλήν, ὡς ἔθος τισὶ γυναιξὶ ποιεῖν, εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ δεσπό- του αὐτῆς ἐπανήρχετο. ταύτης δὲ ἐρχομένης, ἄνω- θεν λοῦπος καταβὰς ὄφιν τινὰ ἥρπασε κρατῶν αὐ- τὸν ἐν τοῖς αὐτοῦ ὄνυξι. πετόμενος δὲ ἴσα κατέπτη
[*](p. 110 B.) τοῦ τζουκαλίου· καὶ ὁ ὄφις σφιγγόμενος σφόδρα ὑπὸ τῶν ὀνύχων τοῦ λούπου, ὑπὸ τῆς ἀνάγκης ἐξήμεσε τὸ φάρμακον· κἀκεῖνο χυθὲν κατέβη ἴσα εἰς τὸ στόμα τοῦ τζουκαλίου. καὶ οὕτω γενομένου, οὐδʼ ὅλως ἐνόησε τοῦτο ἡ δούλη, φέρουσα ἐπὶ κεφαλῆς τὸ τζουκάλιον. εἰσελθοῦσα δὲ εἰς τὸν οἶκον καὶ τὸ γάλα κομίσασα τοῖς ἐσθίουσιν, ἅπαντες ἔπιον ἐξ αὐτοῦ καὶ εὐθέως ἀπέθανον. εἴπατε οὖν μοι, φι- λόσοφοι, τίς τούτου τοῦ θανάτου γέγονεν αἴτιος.“
Εἷς δέ τις τῶν φιλοσόφων ἀποκριθεὶς ἔφη· „ὁ τὴν τράπεζαν ποιήσας· ἔπρεπε γὰρ αὐτόν, πρὸ τοῦ πιεῖν τούς ἐν τῇ τραπέζῃ καθημένους ἐκ τοῦ γάλα- κτος ἐκείνου, πρότερον εἰπεῖν τῇ δούλῃ γεύσασθαι [*](1 προοκ. παρακ? 3 τὴν δούλην om. ABV, suppleuit Boissonade: est in M ἔστειλεν . . τήν ἑαυτοῦ δούλην et in D. ἔστειλε μίαν γυναῖκα Ven. 4 φόρον] i. e. ἀγοράν M, fo- rum 6 ἐπιθήσασα i. e. ἐπιθεῖσο M τὸ γάλα seclusi ὡς . . ποιεῖν om M; addidit scriptor ut seruam culpa omni liberet; idea fortasse pro u. τισι scribendum ταῖς. cf. D 7 πιεῖν V 8 ἐπανήρχετο . . ἐρχομένη nt in M non multum ab initio occurrit διελθεῖν. ἐλθούσης δέ a qua ueterumι scriptorum con- suctudin ne recentissimi quidem discesserunt 9 λούππος D; ad Philogel. 257 10 πετώμενος V ἴσα τοῦ 1. e. εὐθύς τοῦ 15 ἐννόησε V 19 τούτων? 22 ποιεῖν A.)
88
ἐξ αὐτοῦ, εἶτα μεταδοῦναι τοῖς φίλοις.“ ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ἄλλος φιλόσοφος ἔφη· „οὐχ οὕτως ἔχει τὰ τοῦ πράγματος· οὐ γὰρ ὁ ποιήσας τὴν τράπεζαν ἐγένετο
[*](p. 111 B.)αἴτιος, ἀλλὰ τοῦ ὄφεως ἦν ἡ αἰτία·“ Ὑπολαβὼν δὲ ὁ ἕτερος ἔφη· „οὐδὲ οὕτως ἔχει ὡς ὑμεῖς λέγετε· οὐδὲ γὰρ ὁ ὄφις τῆς μέμψεως ἄξιος, ἐπειδήπερ τῇ ἀνάγκῃ τιμωρούμενος καὶ βιαζόμενος σφόδρα, μέλ- λων φουρκισθῆναι, τὸ φάρμακον αὐτοῦ ἐξέμεσεν.“ εἶτα καὶ ὁ ἄλλος τῶν φιλοσόφων ἀπεκρίνατο· ,,ἡ ἀφορμὴ αὕτη τοῦ θανάτου τῶν ἀνθρώπων μᾶλλον τῶν ἄλλων τῷ λούπῳ ἁρμόζει, διόπερ ἐκείνου τὸν ὄφιν ἰσχυρῶς κρατοῦντος καὶ πνίγοντος, ἐπὶ τοσοῦ- τον ἠναγκάσθη ὁ ὄφις ὥστε τὸ φάρμακον ἐκβαλεῖν· εἰσελθὼν δὲ ὁ Συντίπας εἶπε· ,,γνωστὸν πάντως ἔστω τῷ κράτει σου, βασιλεῦ, ὡς οὐδὲν τῆς σοφι- στικῆς τέχνης καὶ λογιότητος τὸ καθόλου ἀφῆκα, ὅπερ μὴ ὅλον τῷ υἱῷ σου ἐδίδαξα, καὶ τοιοῦτον (ἀπέ- δειξα ὡς) ἀπὸ τῆς ἐμῆς ἐπιμελείας καὶ προαιρέσεως θεοῦ χάριτι τῶν ὑπὸ τὴν βασιλείαν σου φιλοσόφων εἰ μὴ πρῶτον ἀλλʼ οὐδὲ δεύτερον αὐτὸν καθεστά- ναι.“ ὁ δὲ βασιλεὺς ὑπολαβὼν τὸν λόγον τοῦ Συν-
[*](1 φίλοις] δούλοις B 2 ὁ] cf. 5. 9. 5 λέγετε] φατέ M. cf. 85, 9 6 τῆς om. M 8 φουρκισθῆναι i. e. ἀπαγχονι- σθῆναι M ἐξέμεσε ABV: ἐξήμεσεν ut ceteroquin? 10 τοῦ θ. τῶν ἀ. om. M rectius, cum adiectumn sit αὕτη (hoc om. D) μᾶλλον] μάλα A 14—89, 2 om. M rectissime: nam quae inde a 89, 2 respondet Syntipas, cum eis quae modo legimus arcte co- haerent; contra quae intericiuntur ut 90, 5 apte dicuntur ita hoc loco inepte praecipiuntur; sed tamen ab eo qui hanc recen- sionem confecit ipso huc relata esse euincit cum 89, 1. 2 tum 90, 6 ὡς καὶ πρὸ ὀλίγου σοι ἐδήλωσα εἰσελθὼν] παρελθών M πάντη BV om. D 17 υἱῷ] υἱὸν 90, 9: uerbo διδάσκειν recentio- res Graeci datiuum subiungunt ἀπέδειξα ὡς adieci, cf. 90, 9) [*](19 in margine BV: ἐκ τοῦ εἰπεῖν δεύτερον (β V. οὐδὲ addebat Boissonade), τὰ πρῶτα δέδωκε) 89
τίπα, πρὸς τοὺς μεγιστάνους ἔφη ὅτι ,,πάλιν ἀκού-
[*](p. 112 B.) σωμεν τοῦ Συντίπα.“ καὶ ὃς ἀπεκρίνατο ὅτι „γνωστὸν καὶ ὑμῖν ἔστω, ὅτι πᾶν ζῶον ἐκ θεοῦ δημιουργηθὲν καὶ ἐν ἑαυτῷ ἔχον δύναμιν ζωτικὴν οὐδὲν ἄλλο τρώγει, εἰ μὴ ὅπερ προσέταξεν αὐτῷ ὁ θεός. λοι- πὸν καὶ ὁ λοῦπος ἐκ τῶν τῆς γῆς ζώων τρέφεσθαι ταχθείς, ἀναίτιός ἐστιν ἐπὶ τῷ συμβάντι.“ καὶ ὁ βασιλεύς, ταῦτα εἰπόντων τῶν φιλοσόφων καὶ ὕστε- ρον τοῦ Συντίπα, ἐνατενίσας τῷ υίῷ αὐτοῦ ἔφη· „ὑπολαμβάνω, υἱέ, ὡς οἱ παρόντες οὗτοι φιλόσο- φοι οὐ γινώσκουσι τίνι πάντων ἁρμόζει ἡ τοῦ συμ- βάντος αἰτία. πλὴν εἶπέ μοι σύ, τίς ὁ αἴτιος τοῦ τοιούτου θανάτου τῶν ἀναιτίων.“ ὁ δὲ παῖς τῷ βασιλεῖ ἀπεκρίνατο· ,εἰς οὐδέν, ὦ δέσποτα βασιλεῦ, οἱ φιλόσοφοι σφάλλουσιν, οὐδὲ ὡς τῇ ἀληθείᾳ προσ- κρούοντες, ἄλλος ἄλλο τι σφάλλονται. πλὴν ὁ τοῖς τὸ γάλα πεπωκόσι (συμβεβηκὼς) κίνδυνος ἐπέκειτο αὐτοῖς γενέσθαι ὑπὸ τῆς τύχης αὐτῶν, καὶ ἔμελλον ἐκεῖνοι τοιῷδε τρόπῳ τῆς ζωῆς ἐξελθεῖν.“ ὁ δὲ βασι-
[*](p. 113 P.) λεὺς τὸν λόγον τοῦ παιδὸς ὡς πολλὰ εὐάρμοστον ἀπο- δεξάμενος, λίαν ηὐφράνθη ἐπὶ τῇ τοῦ υἱοῦ συννοίᾳ καὶ φρονήσει· καὶ τάχα ἐπὶ τῇ συλλογιστικῇ καὶ
[*](3 καὶ ὑμῖν] ὑμίν omissa p καὶ M. γνωστὸν ἔστω καὶ ὑμῖν ἔστω A, fort. γνωστόν σοι καὶ ὑμῖν ἔστω. (om. D) 7 ταχθεὶς A (D) ὁρισθεὶς M: τεχθεὶς BV 9 ἐνατενήσας V 14 εἰς om. B V in margine ὅρα 15 σφάλλουσιν AB σφάλουσιν V (D): σφάλλονται M προσκρούονται ABV: προσκρούοντες scri- psi, ut est in M 16 σφάλλονται AB σφάλονται V: φά- σκουσι M rectius; utrum uero σφάλλονται ad emendandum σφάλ- λουσιν in margine adscriptum locum uerbi φάσκουσι errore librarii ceperit, an qui hanc recensionem composuit ipse uerbis σφάλλου- σιν . . σφάλλονται luserit, dubitari dubitari 17 πεποκόσι V πε- ποιηκόσι B συμβεβηκὼς om. in ABV (D), adieci: συμβεβηκόσι M quod correxi ἀπέκειτο M rectius 21 συνοίᾳ V 22 τάχα ἐπὶ et 90, 1 φρονήσει καὶ om. M ante φησί addens καί: ) 90
σοφιστικῇ αὐτοῦ φρονήσει καὶ ἀποκρίσει φησὶ πρὸς τὸν Συντίπαν· „ζήτησον ὅπερ ἂν ἐθέλῃς παρὰ τῆς ἐμῆς βασιλείας καὶ δοθήσεταί σοι. ἀλλὰ καὶ εἴ τις ἑτέρα διδασκαλία τινῶν πρόσεστι μαθημάτων, (τὸν υἱόν μου) ἐκδίδαξον.“ „γνωστόν σοι ἔστω, ὦ βα- σιλεῦ,“ ὁ Συντίπας ἔφη, „ὡς καὶ πρὸ ὀλίγου σοι ἐδήλωσα, ὡς οὐδὲν τῆς σοφιστικῆς τέχνης καὶ λο- γιότητος ἀφῆκα καθόλου ὅπερ οὐκ ἐδίδαξα τὸν υἱέα σου, ὡς καὶ πάντων, θαρρῶ λέγειν, τῶν ὑπὸ τὴν βασιλείαν σου φιλοσόφων εἰ μὴ πρῶτον ἀλλʼ οὐδὲ δεύτερον καταστῆσαι.“ ὁ δὲ βασιλεύς τὸν λόγον ὑπολαβών, τοῖς μεγιστᾶσιν ἔφη καὶ φιλοσόφοις· „ἆρά γε ταῦτα ἡμῖν φιλαλήθως ὁ Συντίπας λαλεῖ;“ οἳ δὲ ἀπεκρίθησαν ὅτι „καὶ μάλα πολλὰ ἀληθεύει, ὦ δέσποτα.“ καὶ ὁ βασιλεύς ἀναβλέψας πρὸς τὸν
[*](p. 114 B.)υἱὸν αὐτοῦ λέγει· ,,σὺ δέ, ὦ υἱέ, τί λέγεις ; ἐν ἀλη- θείᾳ περὶ σοῦ ὁ σὸς διδάσκαλος καλῶς] φθέγγεται;“ καὶ οἱ φιλόσοφοι ἅμα εἶπον ἀποκριθέντες ἀντὶ τοῦ παιδός· „οὐδείς, ὦ βασιλεῦ, ὡς ὁ υἱός σου ἐστίν, ὁ ὑπερέχων τῇ τῶν μαθημάτων καὶ τῶν λόγων ἐπι- στήμῃ, ῥητορικῇ τε φαμὲν καὶ τῇ ἄλλῃ σοφίᾳ.“ τότε καὶ ὁ παῖς λέγει τῷ πατρί τε καὶ βασιλεῖ· „γνωρίζω σου τῷ κράτει, δέσποτα, ὡς ἐάν τις τῶν ἀνθρώ-
[*](quo fit ἀποκρίσει pendeat a u. ηὐφράνθη ἐπὶ (89, 21), indeque a u. καί φησι nouum incipiat enuntiatum: quam stru- cturam inepte φρονήσει repetens nulla de causa mutauit qui hanc recensionem confecit 1 καὶ σοφιστικῇ om. V 2 Ev. Marc. 6, 22 4 τὸν υἱόν μου adieci. καὶ τήνδε τὸν υἱόν μου ἐκ- δίδαξον M: cf. D 5 γν. σοι ἔστω σοι A 6 ὡς . . ἐδήλωσα om. M; cf. n. ad 88, 14 8 τὸν υἱέα AB τὸν υἱόν σου υἱέα A. uitio frequenti. u. D. τόν σου υἱέα Boiss. 10 οὐδὲ] οὐ A) [*](11 καταστῆναι M rectius; supra 88, 20 καθεστάναι 17 καλῶς seclusi quippe e postremis syllabis u. antecedentis or- tum; non est in MD φθέγκεται V 20 ὁ ὑπερέχων πάντων τῇ? cf. p. 131, 3 B. 21 ῥιτορικῆ V φιλοσοφίᾳ A (D)) 91
πων οὐ τελείαν λάβῃ τὴν φρόνησιν καὶ τὴν μάθη- σιν, οὐκ ἀποδίδωσιν ἀγαθὰ τοῖς εὐεργέταις αὐτοῦ σιν, καὶ διδασκάλοις· τὸν δὲ ἀμαθῆ καὶ ἀπαίδευτον ἄν- θρωπον ἄγνωστον καὶ ἄφρονα παντελῶς ὃνομάζειν πρέπει, ἀλλʼ οὐδαμῶς καλόνουν καὶ γνωστικόν. ὁ δὲ διδάσκαλός μου Συντίπας σπουδαίως καὶ ἀκρι- βῶς ἐπιμελησάμενός μου, δοκιμώτατόν με τῇ φιλο- σοφίᾳ, δυνάμει θεοῦ, καὶ τῇ γνώσει κατέστησε· καὶ πρέπει τοῦτον παρὰ τοῦ σοῦ κράτους ἀξίαν τῆς σπουδῆς καὶ ἐπιμελείας λαβεῖν καὶ τὴν ἀμοιβήν. ἐπειδὴ δέ, ὦ βασιλεῦ, καὶ οὗτοί σου οἱ φιλόσοφοι συμμαρτυροῦσί μοι, ὅτι ὑπερβάλλω τούτους τοῖς
[*](p. 115 B.) λόγοις, δέομαί σου ἀκριβῶς ἀκροάσασθαι τῆς διη- γήσεως ταύτης·
δύο παιδία ἦσαν ἔν τινι τόπῳ, τὸ μὲν ἓν χρό- νων πέντε, τὸ δὲ ἕτερον τριῶν. ἦν δὲ καί τις ἀνὴρ γηραιὸς καὶ καμπούρης, ἅμα δὲ καὶ παράλυτος, ὅστις ἦτον γεμάτος τῇ φρονήσει καὶ νοήμασι, σὺν τοῖς παισὶν ἐκείνοις.“
ὁ δὲ βασιλεύς ἀνακόψας τὸν λόγον τῆς διηγή- σεως λέγει τῷ υἱῷ· ,καὶ τίς ἦν, τέκνον, ἡ ἐκείνων ὑπόθεσις;“ ἀναλαβών δὲ πάλιν ὁ παῖς ἀρχῆθεν τὸν λόγον λέγει·
[*](1 μὴ M 3 τὸν δὲ τοιοῦτον ἀμαθῆ? τὸν μέντοι τοι- οῦτον διάστροφον μᾶλλον εἶναι γινώσκομεν M 11 ἐπεὶ δὲ AVM; u. D 12 ἐπιμαρτυροῦσι ὑπερβάλω V 13 ἀκριβῶς om. BVD 15 lemma Ἴδιον (διον VB omissa littera initiali) νόημα τοῦ υἱοῦ τοῦ (τοῦ om. A) βασιλέως. in B corrector uolebat rescribere διανόημα. Boissonade διον mutabat in δεύ- τερον δύο γάρ M χρόνων] annorum 17 καμπούρης scripsi (i. e. κυρτός, uide corais Isocr. p. 161 extr.): ἀμαθής ABVD ἀνάπηρος M recte. mutatione leuiore ἀσθενής uel εὐμα- θής non multum lucraremur 17 ὅ. . . ἐ. 19 om. D 18 ἦτον i. e. ἦν γεμάτος] plenus [τῇ]?)92
„ἀνήρ τις ἦν πανοῦργος λίαν καὶ πόρνος· ὅταν δὲ ἤκουε περὶ γυναικὸς εὐμόρφου, πρὸς ἐκείνην εὐ- θὺς ἐπορεύετο ἕνεκεν ὁμιλίας. ἐδηλώθη οὖν αὐτῷ μιᾷ τῶν ἡμερῶν περί τινος γυναικὸς κατὰ πολὺ ὡραίας· καὶ ἅμα πρὸς ἐκείνην ἀπῆλθε τοῦ συμμι- γῆναι αὐτῇ. εἶχε δὲ ἡ γυνὴ παῖδα τριετῆ ὄντα. ἔτυχε δὲ τῇ ὥρᾳ ἐκείνῃ λέγειν τὸν παῖδα τῇ μητρί· „ποί- ησόν μοι μαγέρευμά τι φαγεῖν.“ ἡ δὲ γυνὴ ὁρῶσα [*](p. 116 B.)τὸν ἄνδρα σπουδάζοντα πρὸς μῖξιν, λέγει αὐτῷ· „ὀλίγον μοι ἀκαρτέρησον, ἄνθρωπε, ἕως οὗ τὸ παι- „δάριον ἀναπαύσω.“ ὃ δὲ λέγει τῇ γυναικί· „κατὰ „τὸ παρὸν τὴν τοῦ παιδός σου φροντίδα ἔασον καὶ „τὰ τῆς ἐπιθυμίας μου πλήρωσον, μή πως ἀργήσω.“ ἣ δὲ ἀντέφησεν· „ἐὰν ἐγίνωσκες, ὦ ἄνθρωπε, τὴν „γνῶσιν τούτου μου τοῦ παιδός, οὐκ ἄν μοι τοιαῦτα „ἔλεγες ῥήματα.“ καὶ ταῦτα εἰποῦσα, διὰ συντόμων ἐγείρεται καὶ ὀρύζιον ἑψήσασα τῷ παιδὶ παρέθηκέν. ὁ δὲ παῖς, εἰ καὶ πολλὰ μικρὸς οὐκ ἦτον , ἀλλʼ οὖν ὑπῆρχε κλαίων καὶ τὴν μητέρα ἠνάγκαζε παραθεῖ- ναι αὐτῷ πλεῖον ὀρύζιον· ἔλεγε γὰρ ὅτι ,ἀκμὴν οὐκ „ἐχόρτανα, ἀλλʼ ὀρέγομαι περισσότερον.“ καὶ ἡ μή- [*](1 „hanc narrationem omisit Van.“ Boissonade ἡνίκα ἠκηκόει M καταπολὺ V ut saepe 6 lemma περὶ τοῦ τριετοῦς παιδός τριετῆ] scribendum potius τριέτη cf. Poll. 1, 54 Göttl. Acc. 323 7 λέγειν] infinitiuus est in M quo- que. cf. 73, 2 8 μαγερεύματι V. cf. 73, 11. 20 9 μίξιν ABV 10 μοι ABV : με M, om. D. ille datiuus qui dicitur ethicus potest esse. cf. 53, 5 τῷ παιδαρίῳ ABV: τὸ παιδάριον scripsi. cf. D. sed factum esse poterat etiam ut exciderit τὴν ὄρεξιν, τὴν πεῖναν, τὸν λιμόν. τῷ ἐμῷ παιδὶ βρώσιμόν τι παρα- σκευάσω M 13 ἀργήως] „uerbum obscoenum“ Boissonade ; ego interpreter morari ut est in M μήπως γένοιτό με χρονί- σαι ὧδε 14 ἐάν] cf. 75, 18 16 συντόμως ABV: cor- rexit Boissonade 17. 20 ὀρύζιον BVM ὀρύζιον A. cf. 30, 11) [*](18 πολλὰ] ualde. cf. 84, 19 21 ἐχόρτανα scripsi; ἐχόρ- τασα ABV πλείονος ὀρέγομαι M. cf. n. ad p. 165 B.)
93
τηρ ἐποίησε τὸ θέλημα τοῦ παιδίου. ὁ δὲ παῖς πά- λιν θέλων καὶ ἕτερον παράθεμα, πρὸς τὴν μητέρα ἐθρήνει. ὁ μέντοι ἀκόλαστος ἐκεῖνος λυπούμενος ἐπὶ τῇ τοῦ παιδὸς ἀνάγκῃ καὶ τῷ κλαυθμῷ, λέγει πρὸς αὐτόν· ,,πολλὰ εἶσαι, ὦ παῖ, ἀναίσχυντος καὶ „ἀχόρταστος καί, ὡς ὁρῶ, γνῶσιν ὅλως οὐκ ἔχεις.
[*](p. 117 B.) „εἰ γὰρ τὸ τοσοῦτον ἕψημα παρετίθετο πέντε ἀν- „δράσι, καὶ ἀρκετὸν ἦν αὐτοῖς ὥστε κορέσαι.“ ὁ δὲ παῖς αὐτῷ εἶπεν· „ἐκεῖνος μᾶλλον ἐστέρηται φρο- „νήσεως, ὅστις ἑαυτῷ ἐπιζητεῖ, καθάπερ σύ νῦν τῇ „ἐμῇ μητρί· λέγεις γὰρ ἀπρεπῶς [καὶ ἐπιζητεῖς] καὶ „πρᾶξιν μεταδιώκεις ἣν ὁ θεὸς μεμισημένην ἔχει καὶ „βδελύττεται. ἐν ἐμοὶ δὲ τί ὁρᾶς φρονήσεως ἐστε- „ρημένον; ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τοῦδέ μου τοῦ κλαυθμοῦ, „ὅπερ ἀναισχυντίαν καλεῖς, τίνα ὅλως νομίζεις ζη- „μίαν πανθάνειν με; μᾶλλον μὲν (οὖν) καὶ οἱ „ὀφθαλμοί μου διὰ τῶν δακρύων καθαρθέντες ἐπὶ
[*](1 κατὰ τὸ θέλημα M 4 ἀνάγκη] ,,das Drängen.“ ἀσελ- γείᾳ M 5 εἶσαι, ut D, scripsi: ἦσαι ABV 7 τοσοῦτον scri- psi: τοιοῦτον ABV τόσον D παρετέθη M. παρετέθειτο? 8 ἂν διήρκεσεν M 11 μητρί] cf. 22, 8. p. 151, 4 B. Esra 4,2 ἐκζητοῦμεν τῷ θεῷ ἧμῶν. sed utique offendunt u. ἐπιζητεῖ carens obiecto datiuique ἑαυτῷ et τῇ μητρί diuersa sententia ad idem uerbun relati, neque puto ἐπὶ ut 94, 11 uel ἐν addendum esse ut Reg. II 1, 2 ἐπιζητήσατε ἐν τῷ Βάαλ: hoc enim interpre- ter in templo Baalis oraculum consulite; sed uidetur qui hanc recensionem confecit datiuum τῇ μητρί qui pendebat a u. λέγειν ab eo male seiunxisse morreque recentiorum cum u. ἐπιζητεῖν coniunxisse. in M legitur rectissime τὸ παρὰ σοῦ νῦν ζητούμε- νον καὶ ἐμῇ μητρὶ ἀπρεπῶς λεγόμενον σεαυτὸν ἐπιζητεῖ (sucht dich heim, kommt über dein Haupt, σέ γ᾿ ἔμελλε κιχήσεσθαι κακὰ ἔργα) καὶ πρᾶξιν μεταδιώκει θεῷ μεμιση- μένην. cf. D. aliquanto melius procederet oratio deletis uu. γάρ et καὶ ἐπιζητεῖς (11) sublataque post μητρί distinctione 12 με- μισημένην ἔχει i. e. μεμίσηκε καὶ νῦν μισεῖ 15 ὅπερ M quoque 16 οὖν adieci ex M cf. 135 B.; praestaret quidem pro u. μέν reponere γάρ) 94
,,πλεῖον διεφωτίσθησαν, καὶ οἱ μυκτῆρές μου τῆς ἐν ,,αὐτοῖς ἀκαθαρσίας ἐκαθαρίσθησαν, καὶ τὸ παρα- „τεθέν μοι ἑψητὸν πρὸς τροφὴν διὰ τοῦ κλαυθμοῦ „μου, εἴ τι καὶ ἤθελον, εὐκόλως μοι ἦλθε.“ τούτων τῶν λόγων τοῦ παιδὸς ἀκούσας ὁ ἀνὴρ ἐνόησεν ὡς τὸ παιδίον μεῖζόν ἐστι τῇ γνώσει ἢ αὐτός, καὶ ἀνα-
[*](p. 118 B.)στὰς αὐτίκα προσεκύνησεν αὐτό, εἰπὼν πρὸς αὐτύ· „ἀξιῶ, μὴ κατηγορήσῃς με περὶ ὧν ἐλάλησα πρὸς „σέ· οὐ γὰρ ἐγίνωσκον ὅτι τοσαύτην ἔχεις τὴν φρό- „νησιν.“ καὶ ταῦτα εἰπών ἀπῆλθε, μηδὲν ἀπρεπὲς ἐπὶ τῇ μητρὶ αὐτοῦ ἐργασάμενος.