Γυνή τις ἀνδρὶ ωομίμῳ συζῶσα, ἄνδρα τὸν ἑαυτῆς [*](p. 51 B.) εἴς τινα ὁδοιπορίαν βουλόμενον ἀπελθεῖν καὶ τῆς αὐ- τοῦ ἐξιέναι οἰκίας, συνθήκας καὶ ὑποσχέσεις τοῦτον ἐξήτησεν, ὁμοίως δὲ καὶ αὐτὸς αὐτήν. καὶ ἄμφω συνετάξαντο πρὸς ἀλλήλους ὡς τὴν κοίτην αὐτῶν ἀμίαντον διαφυλάξουσι καὶ σωφρονοῦντες ἔσονται ἄχρι τὴς τοῦ ἀνδρὸς ἐπαναστροφῆς. εἶτα καὶ ἀριθμὸν ἡμερῶν δέδωκεν ὁ ἀνὴρ τῇ γυναικί, ὅτι „μετὰ τὰς „ἡμέρας ταύτας εἰς τὴν οἰκίαν ἐπανελεύσομαι.“ διὸ καὶ τῆς διωρίας τῶν ἡμερῶν τελεσθείσης, ἡ γυνὴ τῇ ὀδῷ ἐπλησίαζε. (καὶ) ὁρῶσα εἴπερ ὁ ἀνὴρ αὐτῆς καθορᾶται ἐρχόμενος, οὐχ ἑώρα· ὅτε καὶ νέος τις αὐτὴν θεασάμενος, ἥλω τῷ ταύτης ἔρωτι καὶ ἤρξατο περὶ τούτου αὐτῇ διαλέγεσθαι. ἣ δὲ οὐδαμὴ οὐδα- μῶς τούς περὶ ἔρωτος λόγους ἐδέχετο. ὁ δὲ νεα- νίας τῷ τῆς γυναικὸς ἔρωτι μάλα δηχθείς, πρός τινα γραῦν ἀπῄει πλησίον τῆς ἐρωμένης οἰκοῦσαν καὶ λέγει τῇ γραΐδι ὡς „ἐξαίφνης ἰδών τὴν σὴν γει- „τόνισσαν, ἠράσθην αὐτὴν καὶ πρὸς ὁμιλίαν ἐβια- [*](p. 52 B.) „σάμην· ἡ δὲ οὐδαμῶς εἰς τὸ παντελὲς ὑπακούει μου, ἀλλὰ καὶ βαρέως τοὺς ἐμούς δέχεται λόγους. „εἰ οὖν σύ, ὦ μὴτερ, ταύτην καταπείσεις τοῖς ἐμοῖς „εἶξαι λόγοις, ὃ ἂν αἰτήσῃς με δώσω σοι.“ ἡ δὲ [*](1 lemna codd.: διήγησις τοῦ τετάρτου φιλοσόφου num delendum ἄνδρα τὸν ἑαυτῆς 6 διαφυλάξωσι libri 8 λέ- γων ὅτι 9 ἐπανελεύομαι A 10 διωρίας ABV: διορίας Boissonade 11 ἐπλησίαξεν Val. Schmidt. ego καὶ adieci: quod facere malui quamm ἀλλʼ addere ante οὐχ, quia tum dicendum erat ἐπλησίαζεν ὀψομένη 12 ὅτε καὶ cf. 40. 10 16 δει- χθεὶς VB 18 γειτονισανμ ABV: corr. Boissonade. cf. Corais Isocr. 110 (31) 19 ἠρώθην A. αὐτὴν et 20 εἰς non sunt mutanda; cf p. 159 B, extr. inde ab hoc ioca ubique uer- suum politicorum dode3casyllaborun uestigia pellucentt 21 μου ABV: μοι sed c. Cobet. N. L. 520. 23 με scripsi: μοι ABV; quamquan u. 22, 8)
40
γραῦς τῶν λόγων ἀκούσασα, λέγει τῷ νέῳ ὡς „ἐγὼ „τὴν κόρην εἰς θέλημα σὸν καταστήσω.“ καὶ τοῦτο εἰποῦσα, εὐθύς ἐγείρεται, καὶ τεχνικῶς τὰ τοῦ πράγματος κατορθοῖ· ἄλευρον γὰρ ἀγαγοῦσα καὶ τοῦτο μεθʼ ὕδατος ὡς ζύμην σμίξασα, πεπέρεως ὕστερον πολλοῦ γεμίζει τὸ ζυμάριιον καὶ οὕτως αὐτὸ εἰς ψωμὸν κατασκευάζει. εἶτα ἑψήσασα καὶ τὸν ἄρ- τον λαβοῦσα, ἔτι δὲ καὶ ἣν εἶχε σκύλαν μεθʼ ἑαυ- τῆς, πρὸς τὴν κόρην πορεύεται. ἦν δὲ ἡ κύων ὄπισθεν τῆς γραὸς ἀκολουθοῦσα. ὅτε δὲ τῷ οἰκή- ματι τῆς ἐρωμένης ἐπλησίασε, ῥίπτει τῷ κυναρίῳ ἐκ τοῦ ἄρτου ἐκείνου· ἡ δὲ κύων φαγοῦσα τούς ὀφθαλ- μούς αὐτῆς δακρύων ἐγεμίσθη ἐκ τοῦ πεπέρεως, καὶ
[*](p. 53 B.)σφοδρῶς δακρύουσα ἠκολούθει τῇ γραΐδι. ταύτης εἰσελθούσης πρὸς τὴν ἐρωμένην, ὁρᾷ αὕτη ἡ γυνὴ τὴν κύνα κλαίουσαν καὶ δάκρυα ἐκ τῶν ὀφθαλμῶν ἀφιεῖσαν· λέγει τῇ γραΐδι· „τίς ἡ αἰτία τῶν δακρύων τῆς κυνός;“ ἡ δὲ γραῦς τῇ ἐρωτομωραιοπλοκοσυν- θέτῳ καὶ ποθαγαπημενοπλουμισμισμένῃ κόρῃ ἀπεκρί-
[*](2.9 κόριν A μεταστήσω? 4 ef. 21, 6 5 ὡς] εἰς ut fiat? σμίξασα ex εἰσμέ ξασα correptum recentiorun est, cf. Schäfer Greg. Cor. 679 n. πεππέρεως VB 8 exciditne ἀγαγοῦσα) [*](ἡ σκύλα, ἡ σκύλλα dicitur canis femina, ὁ σκύλρς mas. cf. Corais Heliod. 105 m. 10 δὲ VA: καὶ B. sed ὅτε καὶ idem est atque τύτε 13 πεππέρεως VB 15 ὁρῶσα? an 17 καὶ λέγει? cf. 20, 13 17—19. 41, 6 uersus integri. etiam in monstris illis uerborum, in quibus procudentis Graeculorum aetas infima mirum quantum sibi placebat, dodecasyllaborum uestigia restant.) [*](18 . . μοραιω . . ABV, . . μωραιο . . Boissonade qui explicat „dolis quos uesanus amor intexuit cirecumuentae“. ego inter- preter comis prae nimio (in maritum) amore artificiose cin- cinnatis, cm Val, Schmidtio πλοκοσύνθετος de cultu atque gradu capillorum intellegens . . μιραιω . . adtulit D Gange; unde Val. Schmidt coniecit scr. esse . . μυριο . . 19 . . αγα- πημενω . . ABV: corr. Boissonade πολυμισμένη i. e. or- nata (cf. Corais Heliod. 299) 18. 19. 41, 1 tria illa adi. om. D) 41
νατο μετὰ δακρύων· „αὕτη ἡ χύων, ἣν ὁρᾷς, γλαυκο- „φθαλμοφρυδοβαπτόχειλε, θυγάτηρ μου, φεῦ, ἐτύγ- „χάνέ ποτε, καί τις νεανίας ἀγαπήσας αὐτὴν πρὸς „συνουσίαν ἠνάγκασεν· αὕτη δὲ οὐδʼ ὅλως ἐκείνῳ „ἤκουσε. καὶ ὁ νέος ὑπὸ τῆς πολλῆς ἀθυμίας κατη- „ράσατο ταύτην ἐκ πολυπόνου καρδίας, καὶ εὐθύς „εἰς κύνα, οἴμοι, μετεβλήθη. καὶ ὁσάκις βουληθῶ „ἐξελθεῖν τῆς οἰκίας, οὕτω πικρῶς κλαίουσα ὀπίσω μου ἀκολουθεῖ.“ ταῦτα τῆς μαστροποῦ μετὰ δα- κρύων εἰπούσης, ἡ κόρη καταπλαγεῖσα ἐφʼ οἷς ἥκουσε καὶ ἑώρακε, φόβῳ συλληφθεῖσα τὴν καρδίαν εἶχε πηδῶσαν καὶ πρὸς τὴν γραῦν ἔλεγε· „φόβος „μοι πολύς προσεγένετο ἀπὸ τῆς σῆς διηγήσεως· „νεανίας γάρ τις ἰδών με παρακύψασαν ἐκ τοῦ πα-
[*](p. 54 B.) „ραθυρίου, ἐκρατήθη τῷ ἐμῷ ἔρωτι, καὶ πρὸς „συνουσίαν ἀναγκασθεῖσα οὐκ ἤκουσα· διὸ φοβοῦ- μαι μή ποτε πάθω, καθὼς πέπονθεν ἡ θυγάτηρ „σου, ἀπὸ κατάρας ἐκείνου. καὶ τὸ λοιπὸν ἀνα- „στᾶσα πορεύου καὶ εἑροῦσα τοῦτον ὡς ἐμὲ ὁδή- „γησον, καὶ ἐγώ σε φιλοτίμως ἀμείψομαι. ἡ δὲ γραῦς ἀπεκρίνατο· „ἐγὼ κατὰ τὸ σὸν θέλημα τοῦ- „τον εὑροῦσα πρὸς σὲ φέρω. σὺ δʼ ἀναστᾶσα κατα- „μκόσμησον τὴν οἰκίαν σου καὶ τὸ πρόσωπόν σου ἅμα
[*](2 . . φρυδο . . om. VB. φρύδιον natum est ex ὀφρύδιον . . χειλε] Boissonade uocabulum exiisse suspicatur in . . χεί- λης, interpretatus filia glaucis ocellis, superciliis labiisqne pictis: cui officit βαπτο inter οφθαλμα et χειλε collocatum. mihi ante φρυδο nomen adiectiuum uidetur excidisse et βαπτόχειλος, quod eodem errore a recentioribus formatum esse potest quo λε- πτόχειλος et παχύχειλος, intellegendum de labris quae ad basia incitant 3 τις Val. Schmidt: τινος ABV 4 ἠνάγκασε ABV ἐκείνη V. — an ἐκείνου? 11 συληφθεῖσα V ληφθῆσα A 19 ὡς] structura apud hos scriptores rarissima; solent di- cere εἰς 22 φέρω u. 20, 20) 42
„τῷ σώματι μύροις νίψον.“ καὶ ἡ κόρη ἀναστᾶσα ἐν τῇ ἑαυτῆς στρωμνῇ κοσμίως διετέθη, καὶ δεῖ- πνον πολυτελῆ προητοίμασεν. ἡ δέ γε μαστροπὸς τὸν νέον ἐκεῖνον ζητήσασα οὐχ εὗρεν· ἕτερον δὲ νέον ἀντʼ ἐκείνου εὑροῦσα, „ἀκολούθει μοι“ ἔφη· τού- του δὲ ἐρωτήσαντος ,,ποῦ ἀπάγεις με;“ ἡ γραῦς ἔφη· „φέρω σε, ὦ νεανία, εἰς οἶκον κοσμιώτατον ,,πάνυ, ἐν ᾧ καὶ ὡραιοτάτη καὶ περικαλλής (τις) „κάθηται, δρόσον ἀποστάζουσα τῇ ὀσηῇ, καὶ κατὰ
[*](p. 55 B.)„ἀλήθειαν σοι ἁρμοδία πρὸς συνουσίαν.“ ὁ δὲ ἀνὴρ τοῖς λόγοις τῆς γραὸς καταθελχθείς· „πορεύου ἔμ- ,,προσθέν μου.“ κἀκείνης ἔμπροσθεν (πορευομένης) καὶ τούτου ὄπισθεν, εἰσῆλθον εἰς τὴν οἰκίαν. ὁ δὲ ἀνὴρ τὸν ἑαυτοῦ οἶκον ἑωρακώς, συνεταράχθη τῇ λύπῃ καὶ καθʼ ἑαυτὸν ἔλεγεν ὡς „ἔοικε κατὰ ἀλή- „θειαν ὅτι τοιαῦτα διέπραττεν ἡ σύζυγός μου, ἀφʼ „οὐ ἐγώ τῶν ὧδε ἐξῆλθον.“ εἰσαγαγοῦσα δὲ αὐτὸν ἡ προαγωγὸς ἐπὶ τῆς συνήθους κλίνης καθεσθῆναι πεποίηκεν. θεασαμένη δὲ ἡ γυνὴ ὅτι ὁ ἀνὴρ αὐτῆς ἐστιν, εὐτέχνῳ τινὶ πανουργίᾳ ἐνήργησε, καὶ εὐθύς ἀναστᾶσα, χεῖρας ἐπέβαλε τῷ ἀνδρὶ καὶ τῆς αὐτοῦ γενειάδος ἀναιδῶς ἁψαμένη, πλήττει αὐτοῦ τὴν ὄψιν, καὶ σύν δάκρυσιν ἐβόησε λέγουσα· ,,ὦ ἀκόλαστε καὶ „διεφθαρμένε, αὗται ἡμῶν αἱ πρὸς ἀλλήλους συν-
[*](3 πολυτελῆ] nam etiam ὁ δεῖπνος a recentioribuss usurpa- tur προητοίμασε ABV, παρητοίμασεν? μαστρωπὸς AV) [*](8 περικαλὶς V γυνή τις deesse suspicabatur Boisso- nade. ego τις addidi; cf. D et p. 12, 2 9 ὀσμῇ u. D 11 καθελχθεὶς ABV: καταθελχθεὶς Val. Schmidt „πορεύου“ ἔφη 12 πορευομένης adieci; u. D 15 ἔλεγε ὡς ἔοικε A. ἔλεγε· ὡς ἔοικε V ἔλεγεν· ὡς ἔοικε B 16 ὅτι τοιαῦτα Scipsi cl. 43, 23: ὅτι αὐτὰ BV ὅτι αὑτᾶ A, cf. D δι· ἔπραττεν A.) [*](21 ἐπέβαλ V λ edem manu supra scriptum 23 συνδ. V ) 43
„θῆκαι τυγχάνουσιν; οὗτοι οἱ μεθ᾿ ὅρκου δεσμοί; ,,οὑ σωφρονεῖν ἐπηγγείλω μοι μέχρι τοῦ ἐπαναστρέ- „ψαι σε εἰς τὸν οἶκον; ἵνα τί λοιπὸν εἰς οὐδὲν ταῦτα
[*](p. 56 B.) „θέμενος, εἰς θέλημα καὶ λόγους ἦλθες τῆς γραὸς „ταύτης;“ ὁ δὲ ἀνὴρ ἐκπλαγεὶς σφόδρα ἐπὶ τῇ τοῦ γυναίου τοσαύτῃ διανοίᾳ καὶ αἰφνιδίῳ ἀναισχυντίᾳ, καὶ τί ἦν τὸ ζήτημα ὃ σήμερον συνέβη σοι,“ ἔφη „γύναι; “ αὕτη ἀπεκρίνατο· „ἐγὼ σήμερον ἠκηκόειν „καταλαβεῖν σε τὰς θύρας τοῦ κάστρου, καὶ δοκι- μὴν βουληθεῖσα ποιήσασθαι τῆς πρὸς ἐμέ σου ἀγὰ- „πης καὶ ὑποσχέσεως, τὴν οἰκίαν σκοπίσασα καὶ „ἐμαυτὴν κοσμήσασα, προσποιητῶς ταύτην τὴν „γραῦν πρὸς σὲ ἔπεμψα, ἵνα διʼ αὐτῆς δοκιμάσω ,,[σου] τὴν τῆς γνώμης σου βούλησιν καὶ ἐάνπερ „σωφροσύνην ἐτήρησας· καὶ ἰδού ἐν γνώσει κακὰ „ἔχοντα εἶδόν σε καὶ τῶν ἐνόρκων συνθηκῶν κατα- „ψρονητήν. λοιπὸν οὐκ ἔτι ἔσομαι μετὰ σοῦ εἰς γυ- „ναῖκα· ἀλλʼ οὐδέποτε φιλίαν ἢ ἀγάπην ἔξω πρὸς „σὲ καθαράν.“ ὁ δὲ ἀνὴρ ὁ μάταιος ἔφη πρὸς αὐ- τήν· „ὡ γύναι, ἐγὼ μᾶλλον κατὰ σοῦ ὑποψίαν εἶ- „χον καὶ τὰ ἐναντία ὑπενόουν, καὶ ὡς εἶδόν σε ,,οὕτως κεκαλλωπισμένην καὶ πρὸς μῖξιν ἕτοιμον, ,,τοιαῦτα ἐνόμισα καὶ μετὰ ἑτέρων ἀνδρῶν ἐνεργεῖν
[*](p. 57 B.) „σε. ἐπεὶ δέ, ὡς λέγεις, χάριν δοκιμῆς ἐπʼ ἐμὲ ταῦτα ,ἐποίησας, φανεράν σοι πποιήσω καὶ τὴν ἐμὴν γνώ-
[*](1 τυγχάνουσι ABV 3 εἰς οὐδέν] i. e. ἐν οὐδενὶ λόγω. παρ᾿, οὐδὲν 7 ὅ] τὸ A, ὅ τὸ cont. Boissonade 8 καὶ αὐτή D 8 ἐνενοἠκειν 9 κάστρου i. e. τῆς πόλεως 14 delendum σου alterutrun ἐάνπερ incertum utrun librario an scriptori tribuendun 5 γνώσει] γνώμῃ? 16 ἐνόρκω A; inde ci. Boissonade ἐν ὅρκῳ. sed tum scriptor uidetur pο- tius dicturus fuisse σύν ὅρκω, μεθ᾿ ὅρκου. ὄντα καταφρο- νητήν? 17 εἰς] tamquan 22 μίξιν libri 23 ἐνομί- σασα V) 44
„μην. ἐγὼ τούτου χάριν ἠκολούθησα τῇ γραΐδι, τοῦ „ἰδεῖν εἰ πρὸς τὴν ἐμὴν προσκαλεῖται οἰκίαν· εἰ γὰρ „εἰς ἅλλην τινὰ οἰκίαν ἢ γυναῖκα ἔλεγέ μοι ἀπιέναι, ,,οὑκ ἂν ὑπέμενον κἂν ἀκοῇ τὸν λόγον ἀκοῦσαι.“ ἡ δὲ γυνὴ σχηματοποιήσασα ὡς μὴ τοῖς λεγομένοις δῆθεν πιστεύουσα, καὶ ἰσχυροτέρως τῇ λύπῃ κατα- φερομένη, ἤρξατο τύπτειν τὸ πρόσωπον καὶ τὰ ἱμά- τια σχίζειν καὶ βοᾶν ὡς ,,οὐκ ἔτι τοῖς ὅρκοις πι- „στεύσω, ἐπεὶ μηδεμία ἐστὶν ἐν αὐτοῖς ἀλήθεια.“ ταῦτα πρὸς τὸν ἅνδρα ποιήσασα, ἀρκετὸν καιρὸν προσποιητῶς τοῦτον ἐμνησικάκει μὴ λαλήσασα αὐ- τόν, καὶ οὐ πρότερον ἀγάπην τούτῳ πεποίηκεν ἄχρις οὐ ἐκεῖνος πολλὴν ἔξοδον καλλωπισμοῦ ἐκ χρυσοῦ
[*](p. 58 B.)ταύτῃ ἐχαρίσατο, ἅμα δὲ καὶ ἱμάτια. Καὶ νῦν, ὦ βασιλεῦ, ἀπὸ ταύτης γνῶθι τῆς διηγήσεως, ὡς οὐ- δὲν τῶν ἀνθρώπων πρὸς τὰς τῶν γυναικῶν μηχα- νουργίας δύναται μαχέσασθαι.
Οὕτω παρὰ τοῦ τετάρτου συμβούλου ὁ βασιλεὺς ἀκροασάμενος, κελεύει τὸν υἱὸν αὐτοῦ μὴ ἀποκταν- θὴναι. ἡ δὲ μαινὰς ἐκείνη τοῦ βασιλέως παλλακὴ νοήσασα τὴν τοῦ βασιλέως ἀναβολήν, ἣν περὶ τὸν ἄδικον φόνον τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ ἀναβάλλεται, κατὰ [*](2 εἰδεῖν V 6 δῆθεν a scriptore profectum καταφερο- μένῃ V ut saepius 8 u. D 9 μή δὲ μία V 11 τοῦτον ἐμνη- σικάκει scriptores Byzantini dixerunt, praecedente fortasse xen. Eph. II, 9, 1 p. 353, 25 Hr. ubi u. not. p. 229 Peerlk. λαλήσασα scripsi: λαλῆσαι ABV 12 πεποίηκεν cf. p. 70 B.) [*](13 ἡ εξοδος e sermone uolgari tam a Polybio, τὸ ἔξοδον a Graecis Hodierhis dicitur expensa. neque tamen maritus pe- cuniam ei donauit unde ornatum sibi pararet, quod ne sumamus prohibent et ἐκ χρυσοῦ et ἱμάτια, sed mundun multebren ipsum.) [*](15 οὐδείς? nist significat nichts auf der Welt 18 οὕτω] solet dicere τούτων τῶν λόγων uel τούτων. (p. 24, 60. 70 B.) ἔτζη D 20 ἡ in V librarius rubro colore addere oblitus est: ad quod plerumque non adnotaui παλακὴ V )
45
τὴν τετάρτην ἡμέραν παρέστη τῷ βασιλεῖ κρατοῦσα ἐν ταῖν χεροῖν δεσμόν τινα βοτανῶν καὶ λέγει αὐτῷ· „ἰδού, βασιλεῦ, φάρμακον δηλητήριον ἐπιφέρομαι, καί σοι τὸν ζῶντα θεὸν ἐπόμνυμι ὡς (εἰ) μὴ ἀπὸ τοῦ σοῦ παιδὸς ἐκδικήσεις με καὶ ξίφει αὐτὸν ἀναλώ- σεις ὅτι ἐνύβρισεν ἀναισχύντως σώφρονι οὔσῃ κἀκ σωφρόνων γονέων, ἐξ αὐτοῦ τοῦ βλαπτικοῦ καὶ θα- νατηφόρου φαρμάκου πίομαι καὶ βιαίως τῆς ψυχῆς ἀποχωρισθήσομαι· καὶ ἔσται σοι θεόθεν τῆς ἀπω- λείας μου ἕνεκα ἀσυγχώρητος ἡ κατάκρισις. πόθεν δὲ οὗτοι οἱ σοφοί σου σύμβουλοι ὠφελῆσαί σε δυ-
[*](p. 59 B.) νήσονται; ἀλλὰ μᾶλλον νομίζω, συμβήσεταί σοι ὑπ᾿ αὐτῶν ὥσπερ καί τινι τῶν χοίρων ἐγένετο. Συνή- θως γὰρ εἶχεν ἐκεῖνος ὁ χοῖρος ἐπί τινα συκῆν δένδρον] πορεύεσθαι καὶ τὰ ἀποπίπτοντα ἐκ τοῦ δένδρου σῦκα ἐσθίειν. καὶ μιᾷ τῶν ἡμερῶν κατὰ τὸ εἰθισμένον πορευθεὶς πρὸς τὴν συκῆν, ὁρᾷ τινα πίθηκα [κατὰ] τῆς συκῆς ἐπαναβάντα καὶ τὰ σῦκα ἐσθίοντα. ὁ δέ γε πίθηξ τὸν χοῖρον θεασάμενος, ῥίπτει αὐτὸν κάτω ἓν σῦκον, ὅπερ φαγών ὁ χοῖρος, γλυκύτερον τῶν ἄλλων τῶν κάτω πιπτόντων σύκων κατεφάνη. καὶ πάλιν ἄλλο σῦκον ἐκ τοῦ πίθηκος
[*](1 κρατοῦσα tenens 4 καὶ σοὶ V ἐπʼ ὤμνυμι V εἰ adiecit Boissonade 6 με ὕβρισεν A ὕβρισεν BV: scripsi ἐνύβρισεν. quo nisi duceret quod in A est, datiunun uerbo ὑβρί- ζειν quod hic scriptor subiunxerit non magis mirer quam quod subiunxit Cinnamus uerbo λυπεῖν 11 οὑτοι] τότε? lemma: πέμπτον (AB; πά i. e. πάλιν V) παράδειγμα τῆς γυ- ναικός συνήθειαν V, D. cf. p. 11. 38. 40. 125. 143 B. 14. 17 συκῆν et 16. 18 σύκα V talia plerumque praetermisi) [*](15 δένδρον sclusi; om. D 18 κατὰ seclusi 20 αὐτῷ κάτωθεν ABV: ἄνωθεν requtritur. scripsi κάτω ἓν 22 κατε- φάνη σψριπσι: κατέφαγε libri; quod ut potiuss qua φαγὼν cor- ruptum iudicauerim effecit γλυκύτερον; u. D ἄλλον ABV: ἄλλο ) 46
καταλαβεῖν ἤλπιζεν. ὡς δ᾿ ὁ πίθηξ ἄλλο σῦκον οὐκ ἔρριψεν, ἵστατο κάτωθεν ὁ χοῖρος ἐκτεταμένον ἔχων ἄνω τὸν τράχηλον καὶ βλέπων ἀδιαλείπτως τὸν πί- θηκα. ἐπὶ πολύ δὲ τοῦ χοίρου ἄνω τούς ὀφθαλμούς ἔχοντος, αἱ τοῦ τραχήλου αὐτοῦ φλέβες ἀπεψύγη- σαν· καὶ παρευθύς ὁ χοῖρος τῆς ζωῆς ἀπερράγη.“
[*](p. 60 B.)Τούτων ὁ Κῦρος παρὰ τῆς γυναικὸς ἀκούσας καὶ φοβηθεὶς μή πως ἑαυτὴν τῷ βλαβερῷ ἐκείνῳ κτείνῃ φαρμάκῳ, καὶ αὐτὸς αἰτία φανήσεται τοῦ θανάτου αὐτῆς, κελεύει πάλιν τὸν υἱὸν ἀναιρεθῆ- ναι. Τότε ὁ πέμπτος σύμβουλος καὶ φιλόσοφος κατὰ τὴν πέμπτην ἡμέραν εἴσεισι πρὸς τὸν βασιλέα, καὶ συνήθως αὐτὸν προσκυνήσας, φησί· „ζώοις εἰς τὸν αἰῶνα, βασιλεῦ. ἀκριβῶς γινώσκω σε, βασιλεῦ, ὡς ἄκρος τῇ γνώσει καὶ τῇ σοφίᾳ καὶ τῇ παιδεύσει γε- γένησαι· ἵνα τί τοίνυν ὁ οὕτω συνέσεως ἔχων ἀσυλ- λόγιστον ἀποφαίνῃ τὴν καταδίκην, εἰ μὴ πρότερον συζητεῖς καὶ ἐρευνᾷς τὴν ἀλήθειαν; ὅθεν καὶ ἄκου- σόν μου τῆς διηγήσεως.
Ἦν γάρ τις στρατιώτης ἀνήρ, ὅστις τῷ βασιλεῖ καὶ τοῖς ὑπ᾿ αὐτὸν ἄρχουσιν ᾠκείωτο καὶ ἠγαπᾶτο [*](Boissonade. cf. p. 25, 26 1 λαβεῖν A. ἂν non est addendum ἄλλο AB: ἄλλον V 2 ἕστατο Boissonade: ἵσα τό A ἴσα τὸ V ἰσατὸ B 3 βλέπωνν u. 23, 21 5 ἀπεφίγησαν V 7 τούτων c. p. 44, 18 9 αἴτιος φανήσεται scriptoris est, cf. 21, 24. 48, 20. p. 72 B. 11 lemmate caret V. πέμπτος φιλόσοφος AB 13 ζῴοις c. n. ad Babr. 12, 7. uidetur scribendum ζῴης 14 ἀκριβῶς γ. σε ὡ β. om. V, ab altero βασιλεῦ ἀκρ. ad alterum transiliens 15 ἅκρως ABV: correxit Boissonade) [*](17 εἰ μὴ] sententia ex his duabus confusa ἔνα τί . . ἀσυλ- λογιστον ἀποφαίνῃ τ. κ. μὴ π. συζητῶν (eo quod —) et ἀσυλλ. ἀποφ. τ. κ. εἰ μή π. συζητεῖς, cum scriptoris menti obuersa- retur quod facis nisi cum —. an pro u, εἰ legendam ὅτι 18 σύ ζητεῖς V 20 lemma διηγησις πέμπτου φιλοσόφου) [*](21 ὡκείοτο V)
47
(τῆς) γενναιότητος καὶ ἀνδρείας. ὁ δὲ τοιοῦτος στρατιώτης σκύλον ἀνέθρεφε μικρόθεν, καὶ ὅσα ἐνε- τείλατο τῷ σκυλακίῳ, ἐποίει, ὡς λόγον ἔχον· ὅθεν καὶ μετὰ πολλῆς ἀγάπης ἔτρεφεν ὁ στρατιώτης τὸν
[*](p. 61 B.) κύνα. ἐν μιᾷ γοῦν τῶν ἡμερῶν ἡ τοῦ ἀνδρὸς σύζυ- γος πρὸς τοὺς ἑαυτῆς ἀπῆλθε γονεῖς καὶ τὸ αὐτῆς νηπιάζον παιδίον ἀφῆκε τῷ πατρὶ αὐτοῦ, παραγγεί- λασα αὐτῷ πολλὰ περὶ τοῦ παιδίου, ὥστε βλέπειν καὶ προσέχειν αὐτό. εἶπε γὰρ τῷ ἀνδρὶ ὅτι „οὐκ „ἀργήσω, ἀλλὰ συντόμως ἐλεύσομαι,“ καὶ οὕτως εἰποῦσα, τὸ παιδίον ἐκοίμησε καὶ ἀπῆλθε. τοῦ δὲ ἀνδρὸς (ἐν) τῇ οἰκίᾳ καθημένου καὶ τοῦ παιδίου κοιμωμένου, ἐξαίφνης τις τῶν τοῦ βασιλέως εἰσῆλθε στρατιωτῶν· καὶ τὴν θύραν κρούσαντος, ἐξελθὼν ὁ ἀνήρ, ἰδὼν τὸν παρὰ τοῦ βασιλέως πεμφθέντα, λέ- γει αὐτῷ· „τί σὺ θέλεις;“ ὃ δὲ λέγει· „ὁ βασιλεὺς καλεῖ σε.“ καὶ ὁ στρατιώτης ἅμα τῷ λόγῳ τὰ στρα- τιωτικὰ ἐνεδύσατο ἄρματα καὶ τὴν σπάθην ἀράμε- νος, προσκαλεῖται τὸν σκύλον καὶ παραγγέλλει αὐτῷ φυλάσσειν τὸν οἶκον καὶ τὸ παιδίον, μηδένα ἐάσας εἰσελθεῖν εἰς τὸν οἶκον. ὁ μὲν οὖν στρατιώτης τὸν κύνα παραγγείλας, ἀπῆλθε πρὸς τὸ παλάτιον· τοῦ δὲ σκύλου τῷ παιδὶ παρακαθημένου καὶ τοῦ παιδὸς
[*](p. 62 B.) [*](1 τῆς adieci 2 σκύλον cf. 40, 8 ἐνετείλετο τῷ σκυλακίῳ VB ἐνέτυλε τὸ σκυλακίω A: emendauit Val. Schmidt. ἐνέτειλε, τὸ σκυλάκιον Boissonade 3 ἔχων ABV: correxit Boissonade 7 παραγγείλας VB παραγκείλας A: correxit Boissonade 8 πολλὰ V: om. (AB) Boissonade 9 αὐτῷ?) [*](γάρ] δὲ? cf. n. ad p. 30, 13. 17, 21 10 ἐλεύσομαι ex sermone uolgari dictum pro u, composito ἐπάνειμι 12 ἐν ad- didi 13 ᾗλθε? 14 καὶ] οὗ? 18 ἅρματα AB, ἅρμα V uno addito puncto, quod siqnificat ι, cum duo l. α. reddant: ἄρ- ματα Boissonade, D. fortiore aspiratione hodierni Graeci uti dicuntur 21 οὓτω τὸν? u. D) 48
κοιμωμένου, ὁρᾷ ὁ κύων ὄφιν τινὰ παμμεγέθη ἐρ- χόμενον κατὰ τοῦ παιδὸς καὶ αὐτοῦ ἐκροξῆσαι τὸ αἷμα σπουδάζοντα. καὶ παρευθύς ὁ κύων ἐγερθεὶς πόλεμον πρὸς τὸν ὄφιν ἐποίησε καὶ καταδακὼν αὐ- τόν, νεκρὸν αὐτὸν ἀπειργάσατο. κατʼ αὐτὴν δὲ τὴν ὥραν ἦλθε καὶ ὁ στρατιώτης, καὶ ὁ κύων μετὰ χαρᾶς τούτῳ ἀπήντησεν. ἰδών δὲ ὁ στρατιώτης τὸ στόμα τοῦ σκύλου ᾑμαγμένον, ἔδοξεν αὐτῷ ὡς ὁ κύων τὸ παιδίον ἔφαγε, καὶ κρούσας αὐτὸν τῷ ξίφει ἀπέκτει- νεν. εἶτα ἐντὸς τοῦ οἴκου γενόμενος, ὁρᾷ τὸν παῖδα κοιμώμενον ἀβλαβῆ, θεωρεῖ δὲ καὶ τὸν ὄφιν σκοτω- μένον καὶ πρὸς τῇ κεφαλῇ τοῦ παιδίου κείμενον καὶ ἅμα ἔγνω ὡς ὁ κύων τὸν ὄφιν ἐφόνευσε, καὶ πικρῶς ὡλοφύρετο ὅτι χωρὶς ἀφορμῆς τὸ τοιοῦτον ἀπέκτεινε κυνάριον. οὐδὲν δὲ ὁ κύων ἐκ τῆς τοῦ αὐθεντὸς αὐτοῦ μεταμελείας ὠξεληθῆναι ἠδυνήθη, οὐδὲ ὁ στρατιώτης ἠδυνήθη ἀπὸ τῆς λύπης καὶ τῆς μεταμελείας ἐγεῖραι τὸν κύνα. Διὸ καὶ σύ, βασι-
[*](p. 63 B.)λεῦ, μὴ οὕτως ἀσκέπτως τὸν υἱὸν σου φονεύσῃς, μή πως καὶ τῷ σῷ κράτει μετάμελος γενήσεται ὕστε- ρον ὡς τῷ στρατιώτῃ. καὶ ἴσως ἐκεῖνος περί τινος
[*](1 ἕρποντα 3 σπουδάζοντος ABV et 7 ἀπήντισεν ABV: correxit Boissonade 5 τὴν ὥραν c. 27, 15 7 ante τύ στόμα in V extat alterum ἰδών 11 ἀβλαβῶς A σκοτω- μένον i. e, interfectum scripsi, ut D: σκοτομένον ABV. ἐσκοτω- μένον dicere debebat. σκοτούμενον Du Cange 14 ὀλοφύ- πετο ABV uitium tam frequens cum Boissonadio tollere malui) [*](τοιοῦτον] ex usu scriptoris nescio an addendum sit adie- ctiuum πιστόν 16 ἀυθεντὸς] uide ind. et p. 94 B. 17 οὐδὲ ὁ στρ. ἠδ. om. A more solito 20 πως V; πω (AB) Boissonade γενήσεται scriptoris est 21 ἴσως] ἀλλ᾿ ἐκεῖ- νος ἐμετανόησε διὰ σκύλον Ven; cf. D. itaque fieri potuit ut hic exciderit post ἴσως (suo iure); μετεμελήθη οὕτως. sed nescio an quae insunt in libris ita possint explicari ut sapiens dicturus fuerit ἴσως (fortasse) ἐκεῖνος περὶ ζῴου (quippe qui in bestiam ) 49
ζώου καὶ ταῦτα κυν[ος ὄντος φιλοδεσπότου· σὺ δὲ περὶ υἱοῦ τίνα ἕξεις ἀπολογίαν, ἀδίκως καὶ ἐξ ἀκοῆς μόνης τοιαῦτα ἐπιχειρήσας; ὅμως μέντοι γε, ὦ βα- σιλεῦ, καὶ ἄλλης διηγήσεως ἐπισχών ἄκουσον, παρα- καλῶ.
Ἀνήρ τις ἦν τῇ γνώμῃ σαθρός, ἀκόλαστος τῇ φύσει καὶ πορνοκόπος· ὃς ὁπόταν περί τινος ὡραίας γυναικὸς τι ἤκουε, πᾶν πρᾶγμα δευτέρου λόγου ἐποιεῖτο, καὶ ἐν πρώτοις ὅσον ἠδύνετο ἐσπούδαζεν ἕως οὐ αὐτὴν ἐκ παντὸς τρόπου συμμιγῇ. τούτῳ γοῦν τοιούτῳ τὴν φύσιν ὄντι περί τινος ἤκουσται γυναικὸς λίαν ὡραιοτάτης, τις καὶ ἔν τινι χώρᾳ τὴν οἴκησιν ἐποιεῖτο· ἐν ᾦ χωρίῳ ἀπέστειλεν ὁ ἐρα- στὴς ἐκεῖνος, καὶ παρακαλῶν καὶ βιαζόμενος πρὸς συνάφειαν. ἡ δὲ γυνὴ σωφρονεστάτη οὖσα, οὐ προσεδέξατο τὴν τοῦ ἀνδρὸς παράκλησιν ἢ ἀπειλήν. ὁ δέ γε θηλυμανὴς ἐκεῖνος ἀνὴρ μὴ οὕτως ἀποδιω- χθεὶς παρὰ γυναικὸς παρῃτήσατο, ἀλλʼ ἐπʼ ἐκείνῳ [*](p. 64 B.) τῷ χωρίῳ παραγενόμενος, ἀναισχύντως ὡς εἰς ξενο- δοχεῖον καταλύει ἐν τῷ οἰκήματι τῆς ἐρωμένης. εἶτα ὡς τὸ πρότερον ἐπεχείρει ταύτην βιάζεσθαι. ἣ δὲ οὐδαμῶς εἶξε τοῖς λόγοις αὐτοῦ. οὗτος οὖν ὁ ἀνὴρ τῷ ἔρωτι τῆς γυναικὸς τρωθείς, ἀπέρχεται πρός τινα γραῖαν καὶ διηγεῖται τὰ περὶ τοῦ πράγματος. καὶ [*](tantum peccauerit) καὶ ταῦτα (quamuis) κυνὸς ὄντος φιλο- δεσπότου ἕξει τινὰ ἀπολογίαν, σύ δὲ περὶ υἱοῦ οὐχ ἕξεις, α qua structura prae magno animi mota discesserit 3 γε V om. (AB) Boissonade 4 παρακαλῶ om. A 6 lemma in B: ἑτέρα τοὺ αὐτοῦ 7 ὃς scripsi ὡς ABV. e. p. 16. 32. 88. 125; 60. 118. 148 B. 9 ἠδύνετο et αὐτὴν scriptoris sunt 11 ἤκουστο? 12 ἔν τινι Boissonade ἔν τι ABV 13 ἐν ᾧ i. e. εἰς ὃ 14 ἐκεῖνος, καὶ] ἐκεῖνος πολλάκις, 16 ἢ] καὶ 18 παρὰ τῆς 2 παρῃτήσατο] inccepto destitit 22 οὖτος] οὕτως 24 καὶ] ᾑ καὶ?)
50
ἡ γραῦς τούτῳ ἀπελογήσατο εἰποῦσα·„ ὦ ἄνθρωπε, „ἀκαίρως ζητεῖς καὶ κοπιᾷς εἰς μάτην περὶ αὐτῆς· „αὕτη γὰρ τῶν πάνυ σωφρόνων ἐστι, καὶ οὐ τῶν πορνῶν ὡς σύ ἐνόμισας.“ καὶ ὁ ἀνήρ· ,,ὦ μῆτερ, „ἐὰν καταπείσῃς αὐτὴν τῷ ἐμῷ θελήματι, εὐθύς εἴ „τι ζητήσεις παρʼ ἐμοῦ, εὐκόλως σοι ἀποδώσω.“ ἡ δὲ γραῦς τὴν δόσιν τοῦ χρυσίου ἀκούσασα, „ἐγώ“ φησὶ τῷ ἀνδρὶ „τὴν ἐπιθυμίαν σου ἐκτελέσω. τὸ λοιπὸν ἄπελθε πρὸς τὸν ἄνδρα ἐκείνης, καὶ εὑρή- „σεις αὐτὸν σκεπασμένον μετὰ ῥούχου [ἢ σινδόνην „ἢ ἐφάπλωμα]. ζήτησον οὖν τοῦ πωλῆσαί σοι αὐτό· καὶ λαβών τὸ ῥοῦχον φέρε μοι ἐδώ.“ ὁ δὲ νέος ἄμα
[*](p. 65 B.)τῷ λόγῳ πορεύεται εἰς τὴν ἀγορὰν καὶ τὸ σχῆμα τοῦ ἀνδρὸς μαθών παρʼ αὐτῆς καὶ τὸ ἐργαστήριον. ἦλθε πρὸς αὐτὸν καὶ λέγει· „πώλησόν μοι τόδε σου „τὸ ἱμάτιον.“ δὲ διεπώλησεν αὐτῷ. καὶ λαβών ὁ νέος τὸ ἔπιπλον διεκόμισε τῇ γραΐδι. ἡ δὲ γραῦς μετὰ χαρὰς τοῦτο δεξαμένη, εὐθύς τρία μέρη τοῦ σκεπάσματος ἐκείνου κατέκαυσε καὶ τῷ ἐραστῇ ἔφησε· καθοῦ ὧδε ἐν τῷ ἐμῷ ὁσπητίῳ, καὶ μηδεὶς ἔξω ἄν- „θρωπος ἴδῃ σε.“ τὸ δὲ ἔπιπλον λαβοῦσα ἐπορεύθη ἐπὶ τὴν οἰκίαν τῆς γυναικός, καὶ ἐξαίφνης εἰς τὴν οἰκίαν εἰσελθοῦσα καὶ τὸ βλέμμα ὑποκλέψασα τῆς κόρης, ἔθηκεν ὑποκάτω τοῦ προσκεφαλαίου τῆς κλί- νης τοῦ ἀνδρός· καὶ ὀλίγην ὥραν τῇ γυναικὶ ὁμι-
[*](1 τούτω V cl. D: οὕτως (AB) boiss. 9 ἐκείνης] αὐτῆς V 10 αὐτὸν] ἐκεῖνον V σκεπασμένον i. e. ἐσκεπασμένον μετὰ ῥούχου i. e. ἱματάῳ ἢ σινδόνην (σινδόνιν V) ἡ ἐφά- πλωμα deleuit Boissonade 11 ζήτησον οὖν] num adiciendum αὐτόν? 12 ἔδω uel ἐδῶ εστ huc 16 αυτῶ scripsi; αὐτό ABV 20 ὀσπητίω VB ὁσπητίῶ A; ὁσπιτίῳ Boissonade. hodierni Graeci dicunt et ὁσπίτιον et ὁσπήτιον; sunt etiam qui ὀσπήτιον probent. sine dubio autem est Latinorum gospitium ) 51
λήσασα, ἀπῆλθε, τῆς γυναικὸς μηδ᾿ Ὅλως γινωσκού- σης τὸ πραχθὲν παρὰ τῆς γραός. περὶ δὲ τὴν ὥραν τῆς τροφῆς ὁ ἀνὴρ ἐλθών ὁ τῆς γυναικὸς ἀνέπεσεν ἐπὶ τῆς κλίνης αὐτοῦ. τοῦ δὲ προσκεφαλαίου ὑψη- λοῦ ὄντος, ἀνασηκώσας τοῦ τιθέναι καλῶς, βλέπει ὑπ᾿ αὐτῷ κείμενον τὸ ῥοῦχον, ὅπερ ἐπώλησε τὸν νεανίσκον· καὶ πρὸς μὲν τὴν ὁμόζυγον οὐδὲν περὶ τοῦ ῥούχου ἐφθέγξατο, ἀλλʼ εὐθύς ἐγερθείς, τὰς
[*](p. 66 B.) χεῖρας ἐπέβαλε τῇ γυναικὶ καὶ πολλὰς πληγὰς αὐτῇ περιέθηκεν. ἡ δὲ γυνὴ δεινοπαθήσασα τὴν καρδίαν, τῆς οἰκίας ἐξῆλθε καὶ πρὸς τούς ἑαυτῆς γονεῖς πα- ραγίνεται. καὶ διηπόρει καθʼ ἑαυτὴν καὶ ἐστέναζε, διʼ ἣν αἰτίαν ἔδειρεν αὐτὴν ὁ ἀνὴρ αὐτῆς. ταῦτα δὲ μαθοῦσα ἡ γραῦς παρὰ τινων, πορεύεται καὶ αὐτὴ ὅπου ἦν ἡ κόρη πρὸς τούς γονεῖς αὐτῆς]. καὶ εἰσ- ελθοῦσα πρὸς τὴν κόρην, περιπαθῶς λυπουμένη ἔλεγε πρὸς αὐτήν· ,,ἤκουσα πῶς ἀνήρ σου σφοδρῶς „σε ἔδειρε, καὶ γίνωσκε ὅτι τὴν σὴν χολὴν καὶ [τὴν] λύπην ἐμὴν ἐλογισάμην.“ ἡ δὲ γυνὴ τῇ γραΐδι ἀντέφησεν· ,,ὁ μὲν ἀνήρ μου χαλεπῶς με ἔτυψεν· „ἐγώ δὲ οὐ γινώσκω διὰ ποίαν αἰτίαν τοῦτο πεποί- ηκε.“ καὶ ἡ γραῦς ἀπεκρίνατο· „γίνωσκε καλῶς ὡς „ἐκ μάγων τινῶν καὶ χαιρεκάκων ἀνδρῶν ταῦτα συμβέβηκε· πλὴν ἐάν σοι καλὸν φαίνηται, ἐλθὲ ἐπὶ τὴν ἐμὴν οἰκίαν· ὑπάρχει γὰρ ἐν ἡμῖν ἰατρός „τις ἀνήρ. καὶ καλλίων ἰατρὸς τούτου οὐκ ἔνι, καὶ
[*](1 ἀπῆλθεν V 5 ἀνασικώσας AB ἀνασικόσας V: cor- rexit Boissonade. ἀνασηκώνειν est tollere. cf. Corais Isocr. p. 37 m. 6 ἐπʼ ABV: scripsi ὑπʼ quod iam Boissonade ma- luerat. u. D 15 πρὸς τούς γονεῖς αὐτῆς seclusi 16 κόριν A.) [*](λυπουμένη tristitian uoltu prae se ferens, ut non sit ne- cessarium reponere accusatiuum 17 ἀνὴρ libri: ἀνήρ reposui; u. D 18 τήν sechusi 26 ἔνι a scriptore profectum ) 52
,,ἐκεῖνος παντοίαν θεραπείαν ποιήσει σε· μᾶλλον δὲ
[*](p. 67 B.)„καὶ ἀπὸ τῆς δοκιμῆς καὶ σύ νοήσεις τὸν ἄνθρω- „πον ὁποῖος ὑπάρχει εἰς τὴν τέχνην, ἣν ζητήσεις „αὐτόν.“ ἡ δὲ γυνὴ τοῖς τῆς γραὸς στέρξασα λόγοις, „ἐγὼ μέν“ ἔφη „ἑτοίμως ἀκολουθήσω σοι· σύ δὲ ,,ἐάν μοι ποιήσῃς τρόπον εἰρήνης μετὰ τοῦ ἀνδρός μου διὰ τούτου δὴ τοῦ ἰατροῦ, φιλοτίμως ἀμεί- „ψομαί σοι.“ ἑσπέρας δὲ γενομένης, προλαβοῦσα ἡ γραῦς ἐπὶ τὴν οἰκίαν αὐτῆς (ἀπῄει), καὶ τῷ ἐραστῇ λέγει· „ἰδού τὸ κυνήγιον ἐν τοῖς δικτύοις.“ καὶ τῆς γυναικὸς εισελθούσης, ὀ δῆθεν ἰατρὸς ἐκρά- τησε τὴν γυναῖκα καὶ συνεμίγη. ἐκείνη δὲ ὑβριζο- μένη ἠνιᾶτο καὶ ἤσχαλλεν, ὅμως δὲ λαλῆσαι ἐδειλία· ὕστερον δὲ μετὰ τὴν συνουσίαν ἐξελθοῦσα, συντό- μως [ἀπῄει] πρὸς τούς γεννήτορας ἐπανῆκε. πρωΐας δὲ γενομένης ὁ ἀνὴρ πορευθεὶς πρὸς τὴν γραῦν εἶπε· „διὰ μὲν τοῦ ἔργου, οὐ μοι ἐποίησας, πολλά „σοι χρεωστῶ· ἐπὶ δὲ τῇ γενομένῃ ταραχῇ μέσον „τῆς γυναικὸς καὶ τοῦ ἀνδρὸς μεγάλως λελύπημαι,
[*](1 acc. σε pendet a uu. θεραπείαν ποιήσει quippe quae sim- plicis uerbi θεραπεύειν uice fungantur: an pro u. ποιήσει scri- bendum θεραπεύσει? 5 σύ non esi mutandum in σοι 8 mutaui λαβοῦσα in προλαβοῦσα (i. e. φθάνουσα poterat etiam scribi λαθοῦσα) et adieci ἄπήει, quod in margine fortasse ad- scriptum, infra Ι, 15 loco non opportuna in uerba scriptoris in- repsit. si quis autem λαβοῦσα seruandum censet, ei sumendum est ante ἡ γραῦς excidisse αὐτὴν ἤγαγεν. cui fanent et Ven (ἀφόντες γοῦν ἐβραδίασεν, ἐπῆγαν ἀντάμα μὲ τήν γραίαν εἰς τὸ σπῖτί της, ἐκεῖ ὁποῦ ἐκάθητον ὃ ἀγαπητικός), non fauet l. 10. 11 12 συνεμμίγη V 13 ἠνιᾶτο] ηνιάτο V μὲν additum expectes. sed eam particulam sermo uolgaris inde aι polybiit temporibus saepissime praelermittil. ἤσχαλεν V 15 ἀπῄει πρὸς ABV: καὶ addidit Boissonade ante πρὸς; cf. D. ego ἀπῄει quippe sua sede motun et alieno loco intrusum suo restitui l. 9 16 ὁ ἀνὴρ i. e. iuuenis, non maritus 17 διὰ a Byzantinis hoc sensu etiam cum genetiuo coniungitur πολλάς σοι A.) 53
„ὅτι αἴτιος έγὼ ὑπάρχω τῆς ὀχλήσεως.“ ἡ δὲ γραῦς λέγει· „μή λυποῦ, νεανία· ἐγὼ γὰρ διά τινος τεχνι- „κῆς μηχανουργίας ποιήσω ἐκείνους φιλιωθῆναι. σὺ
[*](p. 68 B.) „δὲ λοιπὸν ἄπελθε εἰς τὴν ἀγορὰν πρὸς τὸν ἄνδρα „τῆς γυναικὸς καὶ μικρὸν ἐκεῖ ἀκαρτέρησον. καὶ „ἐκεῖνος ἅμα ἐξετάσει σε περὶ τοῦ ῥούχου ὅπερ σοι „ἐπώλησε· σὺ δὲ εἰπὲ αὐτῷ ὅτι „τὸ ῥοῦχὸν σου φο- ρέσας ἐκάθισα ἐπάνω κλιβάνου, καὶ ἐμοῦ μὴ εἰ- δότος, εἰς τρία μέρη ἐκαύθη· ἐγὼ δὲ πολλὰ λυπη „θεὶς ἐπὶ τῷ γεγονότι, δέδωκα τὸ ῥοῦχον πρός τινα γραῦν ἣν ἐγνώριζον, ὅπως δώσει αὐτό τινα ὑφαν- „τήν, καὶ τὰ καυθέντα μέρη ποιήσει ὑγιῆ· ἐξ ὅτου γοῦν ἡ γραῦς ἐκείνη τὸ ῥοῦχον ἔλαβεν, οὐκ ἔτι ἄτην εἶδον, ἀλλʼ οὐδὲ (οἶδα) τὸ ῥοῦχον ἐκεῖνο τί „γέγονεν.“ ταῦτα τῷ ἀνδρὶ τῆς γυναικὸς εἰπέ· καὶ „μετὰ ταῦτα,“ εἶπεν ἡ γραῦς, „ἐγὼ ἐμαυτὴν φανε- ρώσω ἐνώπιον τῶν ὀφθαλμῶν ὑμῶν, καὶ προς „ποιήσομαι διὰ δουλείαν μου πορεύεσθαι. καὶ ευθὺς „ὡς ἂν ἴδῃς με, φανέρωσον τῷ ἀνδρὶ εἰπὼν ὅτι ἰδού ἡ γραῦς ἢν εἶπόν σοι· αὕτη ἐστὶν ἥτις καὶ τὸ „ῥοῦχον ἔλαβε.“ καὶ ἄμα λάλησόν με καὶ ἐρώτησον· ,,ὦ γύναι, τί τὸ ῥοῦχον ἐκεῖνο γέγονεν; ἐγώ δὲ „τότε ἅμ᾿ εὐθύς καλῶς μάλα ἀπολογήσομαι καὶ ὡς
[*](p. 69 B.) „δεῖ.“ ἀναστὰς οὖν ὁ ἄνθρωπος ἐποίησε καθὼς ἐδιδάχθη παρʼ αὐτῆς· καὶ ἐντυχών τῷ ἀνδρὶ εἶπεν ἅπαντα· καὶ τῆς γραὸς ἐνώπιον αὐτῶν διερχομένης,
[*](5 ἀκαρτερεἴν ex usuι recentiorum est 11 δώση ABV correxit Boissonade 12 ποιήσει] sc. οὗτος ὑγιᾶ infra ἐξότου ABV 14 οἶδα post οὐδὲ adieci 17 ποιήσομαι ABV: προςποιήσομαι coniecit Boissonade 18 δουλείαν] ne- gotium 19 post ἀνδρί V addit σου 21 λάλησον] infra 54, 1 ἐκάλεσε 22 γέγονε ABV 23 παρευθύς7 om. D 26 διερχομένης] praetereuntis. δεχομένης BV) 54
ὁ τῆς μοιχείας ἐργάτης αὐτὴν ἐκάλεσε καὶ περὶ τοῦ ῥούχου ἀνηρώτα. ἡ δὲ γραῦς ἀπιδοῦσα πρὸς τὸν ἄνδρα τῆς γυναικός, ἐποιεῖτο τούς λόγους λέγουσα αὐτῷ· „ἐλευθέρωσόν με ἀπὸ τὰς ἀδίκους ὀχλήσεις τοῦ ἀνδρὸς τοῦδε. καὶ γὰρ σκέπασμά τι ῥούχου μοι ἔδωκεν, ἵνα φέρω τοῦτο πρός τινα τῶν τεχνιτῶν, ἵνα τὰ διακαυθέντα τοῦ ῥούχου μέρη ὡς δυνατὸν ὑγιᾶ κατασκευάσῃ· ἐγώ δέ, οὐκ οἶδα διὰ τί, παρὰ τὴν σὴν εἰσῆλθον ὁμόζυγον, καὶ παντελῶς ἐπελαθό- „μην ἡ ταλαίπωρος ποῦ τὸ ῥοῦχον ἐκεῖνο ἀφῆκα, „ἢ ἐν τῷ σῷ οἴκῳ, ἢ ἐν ἑτέρῳ τόπῳ· οὐδαμῶς γὰρ δύναμαι ἐνθυμηθῆναι τί γε ἄρα γέγονεν· οὕτως τῆς γραὸς εἰπούσης τῷ ἀνδρὶ τῆς γυναικός, ἐκεῖνος ἀντέφησε πρὸς αὐτήν· ἀλλά σοι γνωστὸν ἔστω, ὅτι „δι᾿ ἐκεῖνο τὸ ἔπιπλον μεγάλη ταραχὴ ἐν τῷ οἴκῳ μου γέγονε“· καὶ ἄμα δέδωκε καὶ τούς δύο τὸ
[*](p. 70 B.)ἔπιπλον ἐκεῖνο· καὶ ἀπελθών ἐν τῷ οἴκῳ αὐτοῦ, μετὰ τῆς γυναικὸς φιλίαν ἐποίησε· καὶ ὁ τάλας χαρίσμασι καὶ δωρεαῖς μεγάλαις αὐτὴν ἐτίμησε, δέο- μενος ἵνα μετʼ αὐτοῦ διαλλαγὴν καὶ ἀγάπην ποιήσῃ. ἡ δὲ μόλις ἐποίησεν ἀγάπην μετʼ αὐτοῦ. Καὶ νῦν γίνωσκε λοιπόν, ὦ βασιλεῦ, ὅτι οὐκ ἔχει τέλος ἡ τῶν αἰσχρῶν καὶ φαύλων γυναικῶν
[*](4 etiam ἀπὰ cum acc. a recentissimis coniungitur 5 σκε- πάσματι ABV correxit Boissonade, qui tamen deleri malebal seruata quae in A est scriptura ῥοῦχον 6 ἔδωκε ABV τοῦτο V: om. (AB) Boiss. τὸ D 8 διὰ τί scripsi: καὶ ABV. καὶ ἐγώ ἡ ταλαίπωρος οὐδὲν ἠξεύρω τί ἔκαμα τοῦτο· ἐπειδὴ ἐδιάβησα εἰς σπῖτί σου. Ven. (cf. D). unde aliquid periisse suspicabatur Boissonade. sed ut cetera taceam. nihilo n.inus illud καὶ offenderet: quare inmutaui 11 ἢ — ἢ] εἰ . . ἢ? 15 μεγάλη καὶ τ. A undee uocabulun uelut συγχυσις excidisse suspicabatur Boissonadeq u. D 16 καὶ om. D, Boissonade delebat; sed arcte cum u. δέδωκε coniungendun uidetur: et dixit et dedit 19 μεγάλως A 20 ποιήσῃ om. A.) 55
πονηρία· ἀλλʼ οὐδὲ χεῖρον κακὸν γυναικὸς πονηρᾶς ἐστιν, ὥσπερ οὐδὲ καλῆς καὶ ἀνδρείας γυναικὸς οὐ- δέν τι κρεῖττόν ἐστι· κατὰ διάμετρον γὰρ καλῆς γυ- ναικὸς καὶ χείρονος μέγα χάσμα ἐστί, κἂν καὶ ἴσην ἔχουσι τὴν ἐπωνυμίαν· ἀμφότεραι γὰρ γυναῖκες κα λοῦνται καὶ εἰσίν· ἀλλʼ ἣ μὲν θηρίῳ ἔοικε πολυ- μόρφῳ καὶ πολυκεφάλῳ, οἷον εἰπεῖν τῷ τῆς ὕδρας, ἡ δὲ λίθῳ πολυτελεῖ καὶ ἀσυγκρίτῳ. ὅθεν καὶ ἀπὸ τῆς πονηρίας αὐτῶν πολλοὶ ἀδίκως ἐφθάρησαν. ὥσπερ δὴ συνέβη γενέσθαι καὶ εἰς τὴν τοῦ ἀνδρὸς ἐκείνου γυναῖκα διὰ τὴν τῆς γραὸς πονηρίαν. πρόσ- εχε οὖν σεαυτῷ, ὦ βασιλεῦ·
Τούτων ἀκούσας ὁ Κῦρος διεκώλυσε τὸν τοῦ παιδὸς φόνον. ἡ δὲ τοῦ βασιλέως ἐκείνη παλλακὴ [*](p. 71 B.) ταῦτα μαθοῦσα, πάλιν εἰσέρχεται πρὸς αὐτὸν κατὰ τὴν πέμπτην ἡμέραν καὶ μετὰ δακρύων πολλῶν αὐτῷ ἔλεγεν ὅτι „θαρρῶ, ὦ βασιλεῦ, ὡς τοιαύτην μοι δί- κην κατὰ τῶνδέ σου τῶν φιλοσόφων καὶ τάχα συμ- βούλων [ὡς] ὁ θεὸς ποιήσει, ὥσπερ κατά τινος λέοντος καὶ πίθηκος πεποιηκέναι λέγεται.“ καὶ ὁ βασιλεύς· „`καὶ πῶς ἐγένετο κατʼ ἐκεῖνα τὰ ζῶα;“ ἣ δὲ ἀπεκρίνατο·
„Ἦν τις λαὸς καὶ πλῆθος πραγματευτῶν ἀπερχό- μενον ἐπί τινα πραγματείαν. ἦσαν δὲ ἐν ἐκείνοις καὶ μουλάρια πολλά. νυκτὸς δὲ καταλαβούσης ἔφθα- [*](1 V in margine σημείωσαι 2 ἥσπερ A. ἧπερ coniecit Boissonade 4 μέγα χάσμα] Eu. Luc. 16, 26 5 dubites an ἔχωσι sit reponendum ἐπωνυμίαν scripsi: ὁμωνυμίαν ABVD, quo seruato reposuissen ἴσως, nisi p καὶ prohibusset) [*](7 πολυμόρφο V ὑέρᾶς A 8 noli corrigere θπὸ 14 lemma διήγησις γυναικός παλακὴ V 19 ὡς deleui et ποιήσειεν in ποιήσει mutaui. aoristi optatiuo certe ἂν adiungi debebat 23 καὶ πλῆθος] uidentur delenda. sed c. p. 103 B. m.) [*](25 μουλάρια] muli ἔφθασαν] peruenerunt (64, 12))
56
σαν εἰς ξενοδοχεῖον κκἀκεὶ ἀνέπεσον κοιμηθῆναι· καὶ τὴν θύραν τοῦ οἴκου ἐπελάθοντο σφαλίσαι. καὶ κατὰ τὴν νύκτα ἰσῆλθε λέων εἰς τὸ παυδοχεῖον καὶ μέσον τῶν μουλαρίων ἀνέπεσε, μηδεμίαν ταραχὴν ποιησά- μενος· καὶ οὐδεὶς τῶν πραγματευτῶν κατενόησε. μετὰ δέ τινα ὥραν εἰσῆλθέ πις κλέπτης εἰς τὸ παν-
[*](p. 72 B.)δοχεῖον κλέψαι ἐκ τῶν μουλαρίων· καὶ δὴ σκοτίας οὔσης μὴ βλέπων, ἐψηλάφα τὸ πατερὸν τῶν ὑπο- ζυγίων καὶ λεληθότως τοῦ λέοντος ἥψατο. καὶ παχύν τοῦτον κατανοήσας ὡς μουλάριον, ἐκάθισεν ἐπάνω αὐτοῦ. ἐξερχομένου δὲ τοῦ κλέπτου ἐπάνω τοῦ λέοντος, ὁ λέων καθʼ ἑαυτὸν ἔλεγεν· „ἀληθῶς οὐ „τός ἐστιν ὁ δαίμων, ὃν λέγουσι τῆς νυκτὸς εἶναι „φύλακα· διὸ καὶ ἐπάνω μου καθέσθη.“ καὶ ταῦτα λέγων ὁ λέων καθʼ ἑαυτὸν ἐφοβεῖτο τὸν κλέπτην. καὶ διʼ ὅλης τῆς νυκτὸς τὸν κλέπτην βαστάζων ἐπο- ρεύετο. ὁ δὲ κλέπτης ἐπιγνούς ἐπικαθέζεσθαι λέοντι, ἐφοβήθη, μή πως αὐτὸν διασχίσει καὶ τροφὴν ἰδίαν ποιήσεται. πρωΐας δὲ γενομένης ἔτυχεν ὁ λέων ὑπο- κάτω δένδρου διέρχεσθαι, καὶ διὰ συντόμων ὁ κλέ- πτης ἐκτείνας τὴν δεξιάν, τοῖς τοῦ δένδρου κλάδοις ἑαυτὸν ἐκρέμασε καὶ ἀναβὰς εἰς τὸ δένδρον τὸν τοῦ λέοντος κίνδυνον διέφυγε. καὶ ὁ λέων πάλιν, ὡς τὸν φύλακα τῆς νυκτὸς φοβούμενος, συναπῆλθε σπουδῇ· ὅπου καὶ ὁ πίθηξ αὐτῷ συναντᾷ, καὶ ἡρώ- τησε τὸν λέοντα· ,,τί οὕτως ὑπάρχεις φοβούμενος
[*](2 σφαλῆσαι V 4 μήδεμίαν V ut saepe 7 σκοτίας σψριπσι: σκοτείας ABV. cf. Philogelon 8 117. p. 63, 2 8 πάτερον V 11 αὐτοῦ] num excidit καὶ ἐξήλασεν? 16 καὶ διʼ ὅ. τ. ν. in V bis scripta 18 διασχίσει Boissonade: δια- σχίσῃ ABV. quamquam cf. 46, 9. ἰδίαν i. e. αὐτοῦ 20 συντόμως ABV: correxit Boissonade 21 τοὺ] cf. p. 57 9. 10. 23 ὡς τὸν scripsi ὡς ὁ A ὡς BV 24 συν- simul) [*](25 ήρώτισε V) 57
„καὶ τρέμων;“ ὁ δὲ λέων ἀπεκρίνατο· „ὁ τῆς νυ-
[*](p. 73 B.) „κιὸς φύλαξ λεγόμενος ἐμὲ πιάσας, ὅλην τὴν νύκτα „ἐπάνω μου φερόμενος ἔσυρέ με.“ καὶ ὁ πίθηξ ,,ποῦ „ἐστιν ἐκεῖνος;“ ἔφη. καὶ ὁ λέων· „ἐπάνω τοῦ „δένδρου ἐκάθισεν τοῦ ἡμῶν ἔμπροσθεν ὄντος.“ ὁ δὲ πίθηξ εὐθὺς ἐπʼ ἐκεῖνο τὸ δένδρον ἀπῆλθε· καὶ ὁ λέων μακρὰν ἵστατο βλέπων τί ἄρα γένηται. τοῦ μέντοι πίθηκος τοῦ δένδρου ἐπαναβάντος, ὁ κλέ- πτης ὁμοῦ ἐφοβήθη τοὺς δύο, καὶ ὑπὸ τοῦ φόβου τῶν δύο ζώων ἀγωνιζόμενος, εἰς τὴν σχισμάδα τοῦ δένδρου εἰσῆλθεν. ὁ δὲ πίθηξ τῇ χειρὶ τὸν λέοντα ἔνευε τοῦ ἐλθεῖν καὶ ἀποκτεῖναι τὸν ἄνδρα. ἐλθὼν τοίνυν ὁ λέων ἐκεῖσε, ἵστατο κάτω τοῦ δένδρου. ὁ δὲ πίθηξ ὑπῆρχεν ἔχων ὄρχεις λίαν μεγάλους. καὶ ὁ ἀνὴρ ὡς εἶδεν αὐτούς, ὀλίγον θάρσος ἀνέλαβε· καὶ ἐξαίφνης φρικτῶς πιάσας τοὺς ὄρχεις τοῦ πίθη- κος ἔδησε. καὶ ἅμα ὁ πίθηξ ἀπέθανε πεσὼν κάτω. καὶ ὁ λέων ἰδὼν αὐτὸν πεσόντα νεκρόν, ἔλεγε καθʼ ἑαυτόν· „ἀληθῶς ὡς ὁ τῇ νυκτὶ ἐμὲ σύρων φύλαξ „αὐτὸς καὶ τοῦτον ἀπέκτεινε.“ καὶ συντόμως ἔφυ-
[*](p. 74 B.) γεν. οὕτως ὁ ἀνὴρ τὰ δύο ζῶα νικήσας ἠλευθερώθη. Κατὰ τοῦτον τὸν τρόπον θαρρῶ κἀγώ, βασιλεῦ, εἰς τὴν δύναμιν τοῦ θεοῦ, ὅτι δώσει κἀμοὶ νικῆσαι τοὺς φιλοσόφους, ὅτι περ μέσον σοῦ καὶ ἐμοῦ τοσαύ- την ἔθηκαν σύγχυσιν. τοῦτο δὲ ἐγὼ ἀπὸ θεοῦ δέο-
[*](2 πιάσας i. e. συλλαβών (cf. Corais Isocr. p. 3 in.) 6 ἀπῆλθε] noli corrigere ἀνῆλθε 7 γένηται] coniunctiuus fu- turi loco usurpatus 10 ἀγωνιζόμενος] metu exanimatus i. q. ἀγωνιῶν, cf. ind. 11 εἰσῆλθε ABV 16 φρικτῶς BV: σφικτῶς A. Boiss. cf. D 19 ἀληθῶς ὡς i. e. ὡς ἀληθῶς ut θαυ- μαστῶς ὡς, ὑπερφυῶς ὡς, ἀμηχάνως ὡς et similia apud Pla- tonem, πλεῖστοι ὅτι apud Niceph. Bryenn. Boissonade ante ὡς et post φύλαξ distinxit 25 τουτο] ut inimici moriantur? ) 58
μαι δοθῆναί μοι, ἐὰν μὴ σύγε, ὦ βασιλεῦ, ἐκδική- σῃς ἐφʼ οἷς ἔργοις ἠναγκάσθην ὑβρισθῆναι παρὰ τοῦ υἱοῦ σου.
Τούτοις πάλιν τοῖς λόγοις ὁ βασιλεύς τρωθεὶς τὴν καρδίαν, ὥρισε τὸν υἱὸν αὐτοῦ ἀποκτανθῆναι πάλιν. καὶ ὁ τοῦ βασιλέως ἕκτος σύμβουλος καὶ φιλόσοφος τὴν τοιαύτην μαθών ἀπόφασιν, πρὸς τὸν βασιλέα εἰσέρχεται ἡμέρᾳ ἕκτῃ καὶ προσκυνήσας, „ζῆθι, βασιλεῦ,“ ἔφη εἰς τὸν αἰῶνα, καὶ ἐπὶ μα- κρούς χρόνους ἡ ἐξουσία σου διαμένοιε. γινώσκειν δέ σου τὸ κράτος δουλοπρεπῶς ἀξιῶ, ὅτι ἐὰν μηδʼ ὅλως ἔτυχεν υἱὸν ἔχειν σε, ἔδει μετὰ πολλῆς ἀγά- πης καὶ θερμῆς καρδίας καὶ ἐπιμόνου παρακλήσεως [*](p. 75 B.)παρακαλεῖν τὸν θεὸν τοῦ δοῦναί σοι παιδίον, ὡς ἔχειν τοῦτο κληρονόμον καὶ διάδοχον τοῦ κράτους σου· νῦν δὲ παῖδα ἔχων, πειρᾶσαι τοῦτον φονεῦσαι συμβουλῇ κακογνώμου γυναικός, καὶ ταῦτα μὴ γι νώσκων εἴτε αἴτιός ἐστιν ὁ παῖς θανάτου, εἴτε καὶ μή. καὶ ἐὰν τοῦτο ὃ λέγεις ἀνεξετάστως γένηται, ἐς ὕστερον σύ θανατηφόρον ἐπιλήψῃ τὴν λύπην, ὥστε σχεδὸν ὑπὸ τῆς λύπης ἑαυτὸν διαχειρίσεις· ἀλλὰ καὶ [*](1 μὴ] μοι V 2 ἠναγκάσθην ὑβρισθῆναι] coactus sum ut uim paterer: simplicius dixisset ὑβρίσθην omisso cogendi uerbo. M in ea parte narrationis quae respondet huius recen- sionis p. 111 B. ὑφʼ ἧς καὶ ἀπαγχονισθῆναι κατηναγκάζετο) [*](4 τοῖς om. A 6 lemma ἕκτου φιλοσόφου λόγοι συμ βουλῆς 8 ἡμέρᾳ scripsi: ὥρα VAB: u. D 10 διαμένοιε seri- ptort ipsi tribuere uix est quod dubites 11 ἐάν pro u. εἰ ad- hibitum cf. p. 95 B. μήδ᾿ ὅλος V 16 πειρᾶσαι i q. πειρῷ recentiorum est 17 κακογνώμονος qua forma ceteroquin usus est. Niceph. Bryenn. dixit τὸ σκληρόγνωμον, τὸ ἀμφίγνωμον, ἅνδρα βαθύγνωμον, alii δίγνωμος διχόγνωμος ἀγνωμος 18 καὶ μὴ V: μὴ (AB) Boiss. 19 ἐσύστερον V ut saepe 21 ἑαυτὸν] σ. ad 8, 15 διαχειρίσης ABV: διαχειρίσεις Boissonade)
59
γενήσεταί σοι ὥσπερ δή τινι συνέβη περιστερὰ. Λέ- γεται γὰρ περὶ ἐκείνης ὅτιπερ κατῴκει πλησίον τινῶν χωραφίων· καὶ κατὰ τὸν καιρὸν τοῦ θέρους ἐκείνων τῶν χωραφίων ὑπῆρχεν ἡ περιστερὰ ἀκο- λουθοῦσα ὄπισθεν τῶν θεριστῶν, συνάγουσα τὸν σῖτον καὶ ἐσθίουσα. ὡς δὲ ἐχόρτανε, τὸ περισσὸν σιτάριον ἐσύναξεν εἰς τινα τρύπαν τοῦ τοίχου. μιᾷ γοῦν τῶν ἡμερῶν φέρουσα ἡ περιστερὰ κατὰ τὴν συνήθειαν σιτάριον, ἵνα θήσῃ καὶ αὐτὸ εἰς τὴν ὀπὴν ἐκείνην τοῦ τοίχου, ἐγένετο γεμίσαι τὴν τρύπαν· καὶ λέγει τὸ ἀρσενικὸν περιστέριν πρὸς τὸ θηλυκόν· „προσέξον· μηδεὶς ἀφʼ ἡμῶν προσεγγίσῃ τῷδε τῷ
[*](p. 76 B.) „σίτῳ, ἕως ὁ τοῦ χειμῶνος ἔλθῃ καιρός, ὅταν οὐκ „ἔστι ποσῶς σιτάριν εὑρεῖν. τότε καὶ αἰ δύο ἀμφό- „τεραι διατραφῶμεν ἐκ τοῦδε τοὺ σιταρίου.“ ἡ δὲ θήλεια πρὸς τὸ ἀρσενικὸν εἶπε· „καλῶς τοῦτο καὶ „συμφερόντως μέσον ἡμῶν φυλάξαι ἔταξας, ὦ οὗ- ος, καὶ οὕτω ποιήσομεν ὡς εἶπας.“ καὶ ἔκτοτε αἱ περιστεραὶ ἔξω βόσκοντο. τοῦ δὲ ἡλίου λάμποντος τῇ ὀπῇ ἐκείνῃ, ἐξηράνθη σφοδρῶς ὁ σῖτος, διότι
[*](1 lemma διήγησις λέγεται γάρ] ab hac formula plerae- que nattationes in libro qui inscrivitun Stephanites et Ichnela- tes tneipiunt 3 τινῶν scripsi: τῶν ABV χωραφίων t e. ἀγρῶν. cf. Corais lsocr. p. 100, 3 7 σιτάρι A ἐσύναξεν V; ἐσύναξεν t. e. συνήγαγεν 7. 10 τρύπαν dicunt Graeci quoque hodierni falso: non υ producitur, α corripitur, ut scribi oporteat τρῦπαν 9 σι noto compendio VB 10 γεμίσαι i. q. γεγεμίσθαι. act. hodiernis Graecis etiam est plenun esse) [*](11 περιστέριν et 14 σιτάριν formae barbarae non ma- gis sunt mutandae quom θήσῃ 9 uel ἀφ᾿ 12 uel ὅταν ἔστι 13) [*](12 προσεγκίσει V 12 τῷ om. A 13 ἕως] non opus est ἄν addi, a u. ὅταν demi 14 [αἱ δύο]? 15 σίτρυ A.) [*](17 φυλάξαι ἔταξας scripst: ἐφύλαξας libri. u. D ὦ οὗ- τος scripsi: τοῦτος A τοῦτο VH 19 ἐπιλάμποντος?) 60
χλωρὸς ἦν ὅτε συνήγετο. καὶ δὴ ἐν μιᾷ τῶν ἡμερῶν ἐλθοῦσα ἡ περιστερά, ἥτις ἔθηκε τὸν σἴτον, βλέπει τοὺς κόκκους ὀλίγους ὑπὸ τῆς ξηρότητος καὶ λέγει πρὸς τὴν θήλειαν· ,,τί ἔνι τοῦτο ὅ θεωρῶ ; οὐκ εἶ- πόν σοι ἵνα μηδεὶς ἡμῶν ἅψηται τούτου τοῦ σίτου ;“ καὶ ἡ ὁμόζυγος ἔφη ,,οὐχ ἡψάμην αὐτῶν οὐδʼὅλως.“ ὁ δὲ ἄρρην μηδαμῶς πιστεύσας τὴν θήλειαν, περισσο- τέρως ἄγριος ἦν, καὶ ἰσχυρῶς κρούει ταύτην καὶ τῆς ζωῆς διακόπτει. καὶ ἀπέμεινε μοναχὸς ὁ ἀρσενικός. τοῦ δὲ χειμῶνος ἐλθόντος καὶ πολλῶν βροχῶν γενο-
[*](p. 77 B.)μένων καὶ χιόνος κατενεχθείσης, πάλιν ὁ κεκρυμμέ- νος σῖτος τῇ τοῦ ἀέρος ὑγρότητι διανοτισθεὶς ὅλην ἐκείνην τὴν θυρίδα ἐγέμωσεν ὡς τὸ πρότερον. καὶ τοῦτο ἰδοῦσα ἡ περιστερὰ ἐνόησε τὴν αἰτίαν τῆς ἐλλείψεως καὶ τῆς ὕστερον τοῦ σίτου ἀναπληρώ- σεως, καὶ πικρῶς ἔκλαιε μεταμελόμενος ἐπὶ τῷ θα- νάτῳ τῆς ὁμοζύγου· οὐδὲν δὲ ἀπὸ τῆς μεταμελείας ὠφελήθηκεν. Τὸν ἴσον τρόπον οὖν οἶδα, ὦ βασι- λεῦ, ὅτι καὶ σὺ ἐὰν τὸν υἱόν σου φονεύσῃς ἐκ μό- νης διαβολῆς τοῦ καταράτου γυναίου, καὶ ταῦτα μὴ γινώσκοντός σου εἰ ἐκεῖνος ταῖς ἀληθείαις κατάκρι τος ὑπάρχει καὶ ἔνοχος θανάτου ἐστί, συμβήσεται καὶ τῷ σῷ κράτει ὡς ἐκείνῃ τῇ περιστερᾷ συμβέβηκε,
[*](3 ὀλίγους] Κr. Gr. Spr. 56, 7, 4 hic incipit M καὶ ... τοῦτο (4) om. A 4 ἔνι] cf. 51, 26 6 αὐτῶν] αὐ- τοῦ αὐτῷ cod. M cf. 2, 9 7 τὴν θήλειαν cf. 3, 11 8 ἄγριος ἦν] ἀγρίανε ? cf. p. 4, 18 11 κεκρυμένος V 12 ἀγρότητι V 13 ἐγέμωσεν scripsi: ἑγέμοσεν libri. cf. Corais lsocr. p. 259 (21). Heliod. p. 121 m. 16 μεταμελόμενος· quamquam antecessit ἰδοὺσα ἡ περιστερά quia sequitur τῆς ὁμοζύγου 18 ὠφελήθηκεν] aoristi forma basbara quae ab recentioribus Graecis adhiberi solet; uide praefationem 19 σὺ] σοι Boissonade : sed apud hos scriptores talis structurae inmu- tatia facile toleratur; distinctionem modo quae eral post σύ su- stuli) 61
καὶ τοῖς κέντροις τῆς μεταμελείας χαλεπῶς ἔσῃ κεν- τούμενος, καὶ οὐδεμία σοι ἀπὸ τούτου ὠφέλεια προσγενήσεται, ἀλλὰ μᾶλλον βλάβη πρὸς θάνατον. καὶ ἄλλης δέ μου διηγήσεως ἄκουσον, ὦ∾βασιλεῦ, δηλοποιούσης σαφέστατα περὶ τῶν γυναικείων πρα- γμάτων, ἤγουν τῶν πανουργιῶν.
Ἀνήρ τις ἦν γεωργός. οὗτος οὖν μιᾷ τῶν ἡμε- [*](p.78 B.) ρῶν ἐξῆλθε τοῦ σπεῖραι τὸ χωράφιον αὐτοῦ. ἡ δὲ γυνὴ αὐτοῦ ἑτοιμάσασα ἑψητὰ μαγειρεύματα καὶ ὄρ- νιθα καὶ μελίπηκτον ἔδεσμα, ἐν σπυρίδι ἐνθεῖσα πρὸς τὸν ἄνδρα ἐκόμιζε. συνέβη δὲ αὐτὴν πορευο- μένην διαβῆναι ἀπό τινος ξενοδοχείου, ἐν ᾧ ἦσαν ἄνθρωποι ὁδοιπόροι ἀναπαυόμενοι· καὶ ὡς εἶδον τὴν γυναῖκα, ἐκράτησαν αὐτὴν καὶ ἔσω τοῦ ξενοδοχείου εἰσάξαντες, ἅπαντες συνεμίγησαν καὶ τὰ βρώματα ἅπαντα ἔφαγον. ὀλίγον δὲ ἀπὸ τὸ μελίπηκτον [ἤγουν τὴν μουστόπιτα,] ἀφέντες, κατεσκεύασαν αὐτὸ εἰς εἶδος καὶ μορφὴν ἐλέφαντος, καὶ ἔθηκαν αὐτὸ ἐν τῇ σπυρίδι, μὴ εἰδυίας ὅλως τῆς γυναικὸς περὶ τούτου, καὶ τὴν σπυρίδα σκεπάσαντες, ἀφῆκαν αὐ- τὴν ἀπελθεῖν. ἥ δὲ λαβοῦσα τὴν σπυρίδα ὡς τὸ πρότερον σκεπασμένην, μὴ εἰδυῖα ὅτι κατέφαγον ἅπαντα, ἀπῆλθε πρὸς τὸν ἄνδρα φέρουσα ταῦτα. ὅ δὲ ἀποσκεπάσας τὴν σπυρίδα, οὐδὲν ἄλλο ἐν αὐτῇ [*](lemma 4 V 6 AB ἑτέρα διήγησις τοῦ αὐτοῦ ἕκτου φιλο- σόφου 5 πραγμάτων ἤγουν τῶν om. MD: fortasse ἤγουν τῶν πανουργιῶν emendandi cause supro u. πραγμάτων scri- ptum erat 8 Matth. 13, 3. Luc. 8, 4. Marc. 4, 3 10 μελί- πυκτον. ABV 10 et BV 16: 16 μελίπικτον A. μελίπηκτον M. Du Cange 12 διαβῆναι] praeterire, u. 53, 26 ἀπὸ ] prope ab, praeter 16 πάντα A. ἤγουν τὴν μ ] deleui. hodiernt Graeci μουστόπητα et μουστόπιττα muncupant 18 an de- lenda uu. καὶ μορφὴν ? 19 μηδὲν ὅλως τι? 22 πρότερον] πρώτως A. cf. 7, 17 σκεπασμένην] cf. 50, 10)
62
[*](p.79 B.)βλέπει ἢ τὴν μουστόπιτα καὶ πρὸς τὴν γυναῖκά φη- σιν· ,,ὦ γύναι, τί τοῦτο; “ ἣ δὲ θεασαμένη τοῦτο, εὐθὺς τὸ ἐπʼ αὐτῇ γεγονὸς πανούργως διαμηχανᾶ- ται καὶ ψευδοποιεῖ, καὶ φησὶ πρὸς τὸν ἄνδρα· ,,ἔδοξέ ,,μοι ἐν ὕπνοις καθῆσθαί με ἐπάνω ἐλέφαντος, καὶ ,,πεσοῦσα ἐκ τοῦ ἐλέφαντος συμπατηθῆναι τοῖς ,,ποσὶν αὐτοῦ. ἐξυπνίσασα δὲ πολλῷ τῷ φόβῳ συν- ,,εκρατούμην, καὶ αὐτίκα ἀπῆλθον πρὸς ὀνειροκρί- ,,την καὶ τὰ ὁραθέντα διηγησάμην. καὶ ἐκεῖνος εὐ- ,,θὺς τὸ ὄναρ διέλυσε καὶ παρήγγειλέ μοι εἰπών· ,,πρέπει σε ποιήσαι ὡς ἐλέφαντος μορφὴν ἐκ μέλιτος ,,ἐζυμωμένην, καὶ τῷ ἀνδρί σου ἀπόδος φαγεῖν, ἵνα ,,τὸ ὄναρ ἀκινδύνως διαλυθείη.“ καὶ ἰδοὺ κατὰ τοὺς ,,λόγους τοῦ ὀνειροκρίτου, ὡς βλέπεις, τοῦτο πε- ,,ποίηκα. σύ δέ, ὦ ἄνερ, λοιπὸν προθυμότατα λάβε ,,καὶ φάγε, ὡς ἄν μηδεὶς ἐμοὶ γενήσεται κίνδυνος.“ ὁ δὲ ἀνὴρ αὐτίκα τὴν μουστόπιταν ἔφαγε. καὶ οὕ- τως ἡ γυνὴ τοιαύτην πρόφασιν ποιησαμένη, τὸ ἀνύ -
[*](p.80 B.)ποπτον ἑαυτῇ, ὅσα ἔπαθε τῷ ἀνδρὶ κατασκεπάσασα,
[*](3 διαμηχανᾶται] callide celat? κρύπτειν ἐκμηχανᾶται M. fortasse κρύπτειν ante διαμηχανᾶται, aut post εὐθὺς ex- cidit εἰς; u. D 4 ψευδοποιεῖ scripsi: ψευδοτοποιεῖ ABV. nihil enim uidetur esse nisi dittographia ψευδοποιεῖ. nam hodierni Graeci dicunt etiam ψευτοποιεῖν. an latet ψευδολογοποιεῖ? 5 καὶ πεσοῦσα (..αν?) ἐκ τοῦ ἐλέφαντος om. A more suo 7 ἐξυ- πνήσασα V (D). cf. n. ad philogelon p. 64 extr. Lob. Ρhr. 224) [*](10 παρηγγελέν μοι A. 11 πρέπει i. e. δεῖ 16 aut ἄν omittere aut coniunctiuo uti debebat. ὡς ἄν .. προσγένοιτο Μ) [*](19 κατασκευάσασα libri. quod, cum praecesserit ὅσα ἔπαθε, ad eα quae mulier de elephanio tommenta est referri non potest. contra ὅσα ἔπαθε apte quidem dicitur uis ei inlata, sed non recte ipsa ὅσα ἔπαθε κ κατασκευά ζειν i. e. fingendo et in- mutando ita componere ut ipsi uidetur, sed celare, κατασι- γήσασα ὅσα ἔπαθε uel certe περὶ ὅσα ἔπαθε κατασκευασάσας scripsi igitur κατασκεπάσασα. cf. p. 63, 6. 15; breuius D ) 63
περιεποιήσατο· ὅλα γὰρ ὅσα ἔλεγεν ἡ γυνὴ χωρίς τινος ἀντιλογίας ἐπίστευεν ὁ ἀνήρ. Λοιπὸν οὖν, ὦ βασιλεῦ, καὶ αὐτὸς γίνωσκε τὸ ποικίλον τῶν παν- ουργιῶν τῶν φαύλων καὶ πονηρῶν γυναικῶν, καὶ ὅτι γε, εἴ τι ἂν βουληθῶσιν, ἑτοίμως ἔχουσι πονη- ρεύεσθαι καὶ κατασκευάζειν περ θελήσουσι.“
Τούτων πάλιν τῶν λόγων ἀκηκοὼς ὁ Κῦρος προσέταξε μὴ φονευθῆναι τὸν υἱὸν αὐτοῦ. κατʼ αὐτὴν δὲ τὴν ἕκτην ἡμέραν σφόδρα καὶ μεγάλως ἡ γυνή, ὡς πολὺ κακὸν παθοῦσα, λελύπηται ἐπὶ τῷ τοῦ βασιλέως προστάγματι καὶ καθʼ ἑαυτὴν ἔλεγεν ὡς ,, εἰ μὴ τὴν σήμερον ὁ τοῦ βασιλέως υἱὸς φονευθῇ, τῇ αὕριον πάντως τῷ αὐτοῦ πατρὶ λαλήσει, καὶ εὐθὺς διὰ τῆς πρὸς τὸν πατέρα αὐτοῦ συντυχίας τὰ τῆς ἐμῆς κατασκευῆς πονηρὰ ἔργα φανερωθήσονται, καὶ τῷ θανάτῳ παραδοθήσομαι. πρέπει λοιπὸν ἐμαυ- τὴν αὐτοχείρως φονεῦσαι· οὐδʼ ὅλως γάρ τι ἄλλο τολμήσω εἰπεῖν τῷ βασιλεῖ·“ ταῦτα ἐν ἑαυτῇ ἡ πο- [*](p.81 B.) νηρὰ γυνὴ βουλευσαμένη καὶ τῷ φόβῳ δεινῶς ταρατ- τομένη, πρῶτα μὲν συνέλεξε πάντα τὰ πράγματα αὐτῆς καὶ τοῖς συγγενέσι καὶ γείτοσι διεμοίρασεν· εἶτα παρακαλεῖ αὐτοῦς συνάξαι ξύλα ξηρὰ καὶ φρύ- γανα. οἱ δέ γε συγγενεῖς καὶ γείτονες διὰ συντό- μων ἐσώρευσαν τὴν ὕλην καὶ μεγάλην ἀνῆψαν πυρ- καϊάν. ταύτης δὲ καιομένης, ὥρμησεν ἡ γυνὴ ἑαυ- [*](1 ὅσα om. V 2 ἐπ. ὁ ἀνὴρ] ἐπίστευσεν ἡ γυνή A. 5 εἴ τι ἄν βουληθῶσι a scriptore profectum 6 .. σιν V 9 αὐτὴν om. M, archetypi scripturam reddens 12 εἰ .. φο- νευθῇ crebro dixit 13 αὔριον] cf. ad 32, 11 15 πονηρὰ ἕργα om. Μ commode 17 τι ἄλλο mihi nom liquet. M uix differt: οὐδαμῶς γάρ τι ἕτερον τῷ βασιλεῖ ἀναγγεῖλαι τολ- μήσω u. D ἄλλον ABV: ἄλλο Boissonade V in marg. σημείωσαι 23 διὰ τὸ συντόμως V διὰ συντόμως AB 24 κἀκείνη ἀνῆψε)
64
τὴν ἐμβαλεῖν τῇ καμίνῳ, ὅτι ὑπώπτευε τῇ ἐπαύριον ὃ μέλλει πείσεσθαι. καὶ ἐπειδήπερ ἡ ἑβδόμη ἦλθεν ἡμέρα, ἐν ἡ ὁ παῖς λαλῆσαι τῷ βασιλεῖ ἔμελλε, διὰ τοῦτο ἡ γυνὴ ἠγωνίζετο καὶ πολλαῖς μερίμναις τὴν καρδίαν ἐβάλλετο· ἐγίνωσκε γὰρ ἀκριβῶς ἡ παμπό- νηρος ὅτι ὁπότε ὁ παῖς λαλήσει τῷ πατρί, οὐ μόνον ἐντροπὴν λάβῃ, ἀλλὰ καὶ θανάτῳ κακῷ παραδοθή- σεται διὰ τούς λόγους οὓς εἶπε πρὸς τὸν παῖδα αἰσχύνης γέμοντας καὶ ἐπιβουλῆς. τοῦ γοῦν τοιού- του παραδόξου τῆς γυναικὸς [κακοῦ] βουλεύματος
[*](p. 82 B.)εἰς πολλὰ μέρη τοῦ κάστρου λεγομένου καὶ ὑπὸ πολλῶν ἀνθρώπων βοωμένου, φθάνει ποτὲ καὶ εἰς τὰς τοῦ βασιλέως ἀκοάς· καὶ συντόμως διαμηνύσας τὴν γυναῖκα, φησὶ πρὸς αὐτήν· „διὰ ποίαν ἀφορ- μήν, ὦ γύναι, παραδίδεις σεαυτὴν τῷ πυρί;“ ἣ δὲ εἶπεν ὅτι ,,οὐκ ἤκουσάς μου, μὴ ἐκδικήσας με ἀπὸ τοῦ παιδός σου, καὶ οὐκ ἐφόνευσας αὐτὸν ὡς ἔπρεπε.“
[*](1 ὑπόπτευε ABVD: ὑπώπτευε Boissonade 2 ὃ μέλλει] inter haec uocabula quaedam uidentur excidisse. ὑφωρᾶτο τῇ ἕωθεν οὐ μετρίαν αὐτῇ ἐπισπάσεσθαι τὴν αἰσχύνην καὶ τόν κατάγελων. M. u. D καὶ ἐπειδήπερ] antecessit p. 63, 25 ὥρμη- σεν ἑαυτὴν ἐμβαλεῖν: quidni fecit? mire hiat marratio in utra- que recensione: nam oportedbat referri eam prohibitam esse et a quo tandem prohibita sit accedit quod quae inde a 63, 12 nor- rata sunt hic repetuntur. culpam aute in eum referendam ui- deri qui priorem recensionem ex qua utraque, et Parisina (Vin- dobonensis) et Monacensis deriuata est concinnauitί dixi ad p. 32, 11. cf. D 3 ᾐμέρα VMD: om. (AB) Boiss. uocabulum non neces- sariun retinui quia ex Boissonadii silentio tantum concludi potest in A et B deesse 4 ἠγωνίζετο] cf. 57, 10 5 ἐβάλετο V) [*](7 λάβῃ i. e. λήψεται κακῷ V: om. (AB) Boissonade 10 κακοῦ seclusi; τ. γ. τοιούτου αὐτῆς χαλεποῦ β. M; u. D) [*](11 καὶ ὑπὸ πολλῶν ἀνθρώπων βοωμένου om. VB, D 13 διαμηνύσας] i. e. arcessens, μεταπεμψάμενος, qua signifi- catione etiam κελεύειν scriptor adhibuit; u. 7, 18 14 ποίαν i. e. τίνα 15 παραδίδεις dicunt recentiores 17 ἔπρε V ἔπρεπεν (AB) Boiss.) 65
καὶ ὁ βασιλεύς τοῖς λόγοις ὑπαχθείς, ὅρκους στε- ρεούς αὐτῇ δέδωκεν, ὅτι χωρίς τινος ἀμφιβολίας τὸν υἱὸν φονεύσει. ἡ δὲ μιαρὰ παλλακὴ καὶ πόρνη ἀπο- δεξαμένη τὸν λόγον, ἐκράτησεν ἑαυτὴν τοῦ τοιούτου ἐγχειρήματος τοῦ πυρός]. καὶ ὁ βασιλεύς αὐτίκα, δέδωκε τὴν ἀπόφασιν μετʼ ὀργῆς φονευθῆναι ἀν- υπερθέτως τὸν υἱὸν αὐτοῦ. τῆς οὖν ἀναισχύντου καὶ ἀπανθρώπου καὶ ὠμοτάτης καὶ θηριώδους ἀπο- φάσεως ἐξελθούσης, ὁ τοῦ βασιλέως ἕβδομος καὶ φιλοσοφώτατος σύμβουλος ἀκούσας καὶ οἱ λοιποὶ [ἕτεροι] ἓξ σφόδρα ἠγανάκτησαν ἀνιαθέντες ἐπὶ τῷ τοῦ βασιλέως υἱῷ, ὁρῶντες ἀναίτιον [καὶ] ὡς κακοῦρ- γον κινδυνεύοντα. καὶ ὁμοῦ ἐφίστανται τῷ τοῦ βασιλέως σπεκουλάτωρι ἤδη τὴν σπάθην πρὸς τὴν
[*](p. 83 B.) σφαγὴν τοῦ παιδὸς ἑτοίμην φέροντι, παρακαλοῦντες ὀλίγον ἀκαρτερῆσαι τὸν τοῦ παιδὸς φόνον, ἕως ἄν ὁ τῶν συμβούλων καὶ φιλοσόφων ἕβδομος πρὸς τὸν βασιλέα εἰσέλθῃ καὶ ἐξέλθῃ. οὐ μόνον δὲ τὸν σπε- κουλάτωρα παρεκάλουν, ἀλλὰ καὶ δῶρα δεδώκασιν· ὅστις καὶ τοὺς τοιούτους ἐντραπεὶς ἄνδρας, ἤκουσε τὴν αὐτῶν παράκλησιν καὶ ἀνέμεινεν. ὁ δὲ τῶν συμβούλων καὶ φιλοσόφων ἕβδομος πρὸς τὸν βασι- λέα ἐλθών καὶ κατὰ τὸ ἔθος προσκυνήσας, „ζῆθι“ ἔφη „ὡ βασιλεῦ, εἰς τὸν αἰῶνα.“ καί φησι· „γι- νώσκειν σου τὸ κράτος παρακαλῶ, ὅτι ἐξαίσιον
[*](3 φονεύσει scripsti: φονεύσειεν ABV διαχειρίσεται M παλακη V 5 τοὺ πυρὸς, quibus caret M, seclusi 6 μετ᾿ ὀργῆς in MD quoque inest 11 ἕτεροι A: om. VBD. malui cum his libris omittere quam mutare in ἑταῖροι: σὺν αὑτῷ οἱ ἕτεροι ἓξ συμφιλόσοφοι M 12 καὶ, quod om. M, seclusi 14 σπε- κουλατορι ABV semper: σπεκουλάτωρι Μ et Du Cange; quam formam ubique restitui 15 ἕτοιμον supra 16 ἀκαρτερῆσαι φόνον differre, uernacule warter mit — 21 ἀνέμεινε ABV lemma: ἕβδομος φιλόσοφος) 66
πρᾶγμα καὶ ἔξω φύσεως καὶ ἀδικώτατον δοκιμάζεις ποιῆσαι, ὅτι σου τὸν υἱὸν μαχαίρας ἔργον γενέσθαι προσέταξας διὰ μικρὰν γυναικὸς ὑπόσχεσιν καὶ ὅρ- κον οὕτως ἀνεξετάστως κρατηθεὶς καὶ ἀκούσας τῶν λόγων αὐτῆς, καὶ ταῦτα μὴ γινώσκοντός σου κἂν ἀληθῆ κἂν ψευδῆ τὰ λεγόμενα κατʼ αὐτοῦ. ἤκουσα
[*](p. 84 B.)δὲ καὶ τοῦτο, ὡς διὰ πολλῶν εὐχῶν καὶ νηστειῶν ἔτι γε μὴν καὶ ἐλεημοσυνῶν ἀπὸ θεοῦ ἡ τούτου μή- τηρ τὸν παῖδα ἐξαιτήσατο· ὃν γοῦν ὁ θεὸς διπλῶς σοι δέδωκε, κατὰ τὴν φύσιν καὶ τὰς τῆς δεσποίνης ἱκεσίας, διὰ ῥῆμα γυναικὸς ἀνεξέταστον θανάτῳ αὐτὸν παραδίδως; ἀλλʼ ὅμως νῦν ἱκετεύω ἀκοῦσαί μου τῶν ῥημάτων τουτωνί·
Ἀνήρ τις δαιμόνιον εἶχε, μαντευόμενος καὶ λέγων ὅσα ἐρωτοῦσαν αὐτὸν οἱ ἄνθρωποι· ὅστις δαίμων ἐκαλεῖτο πνεῦμα πύθωνος· τάχα δὲ λέγων οὗτος ὁ ἄνθρωπος ἐκ τοῦ δαίμονος συνῆγε κέρδη πολλά. οὐ μόνον δὲ προέλεγεν, ἀλλʼ ὑπὸ τῆς μαν- τείας καὶ ἰατρικὴν ἐγνώριζε. λοιπὸν εἴ τις ἄνθρω- πος ἠρώτα αὐτὸν περὶ ἀφανῶν πραγμάτων, τὰς [*](1 ἀδικώτητα A noto compendio, quod extat in quoque, deceptus 2 μαχαίρας ἔργον γενέσθαι dixit etiam Cinnamus aliique similiter cf. p. 30, 1. Wyttenb. St. Th., Boiss. ad Nic. Eug. p. 59 3 μικρὰν ABV(D): μιαρὰς sed ψιλήν 5 λόγων αὐ- τῆς] in structura ne offendas ταύτη A 7 εὐχῶν VBMD: om. A. 9 debebat ἐξῃτήσατο ut exhibet M (σύ τε καὶ ἡ μήτηρ ἐξῃτήσασθε) et suppra legimus 10 καὶ κατὰ τὰς? 12 νῦν scripsi: μου ABV. utrumque pronomen ferri posse uidebatur restituta ea qua scriptor crebro utitur structura ἱκετεύω, ἄκου- σον: sed in ea, qua nec iqsa abstinuit, ἱκετεύω ἀκοῦσαι, prius μου delendum erat. u. D 14 lemmata: διήγησις τοῦ ἑβδόμου φιλοσόφου ABV, add. ἡ τελευταία A καὶ τελευταίου B nihil V: narratione caret Ven. 15 ἐρωτοῦσαν i. e. ἠρώτων forma barbara; uide praefationem 16 πνεῦμα πύθωνα Act. Ap. 16, 16 optimi libri: ubi aide quae Meger congessit 18 ne p tes pro δὲ scribendum esse γάρ uel pro u. λέγων 16 προλέγων: )
67
ἀπολογίας ἑτοίμως ἀπέδιδεν. οὗτος οὖν ὁ ἀνὴρ ἀπὸ τῆς τοιαύτης μεταχειρίσεως ἐπεσώρευε χρὴματα πολλά. μιᾷ γοῦν τῶν ἡμερῶν τὸ κατοικοῦν ἐν τῷ ἀνθρώπῳ πνεῦμα εἶπεν ὡς ,ἐγὼ ἀπὸ τοῦ νῦν ἀπέρχομαι ἀπὸ „σοῦ, καὶ πλέον οὐκ ἔχεις με. πλὴν πρὸ τοῦ ἐξελ-
[*](p. 85 B.) „θεῖν με ἀπὸ σοῦ, λόγους τρεῖς παραγγέλλω σοι· καὶ „οἷον ἂν (διὰ) τῶν τριῶν λόγων ζητήσῃς παρὰ θεοῦ, „εὐθὺς δοθήσεται.“ ταῦτα εἰπών ὁ δαίμων τῷ ἀν- δρὶ ἐφανέρωσε καὶ τούς τρεῖς λόγους. εἶτα μακρὰν διέβη τοῦ ἀνδρός. καὶ ὁ ἄνθρωπος, τοῦ μαντικοῦ δαίμονος ἀπʼ αὐτοῦ ἐξελθόντος, μετὰ λύπης ἦλθεν καὶ εἰς τὴν οἰκίαν αὐτοῦ εἰσέδυ. ἰδοῦσα δὲ αὐτὸν ἡ γυνή, ,τί οὕτως· ἔφησε „σκυθρωπὸς καὶ ὠχρο- „τατος γέγονας;“ καὶ ὁ ἀνὴρ ἀπεκρίνατο· „ὦ γύ- „ναι, τὸ τοῦ πύθωνος ἐκεῖνο πνεῦμα, διʼ οὐ ἐμαν- „τευόμην καὶ τὰς ἰατρείας ἐποίουν, ἐξῆλθεν ἀπʼ ἐμοῦ τελείως· καὶ διὰ τοῦτο πῶς δύναμαι ζῆν; „παῥ ἐκείνου γὰρ τούς λόγους ἐδιδασκόμην καὶ „προέλεγον καὶ εἶχον τὰ κέρδη· ἡ δὲ γυνὴ τῶν λόγων ἀκούσασα, κἀκείνη ἐλυπήθη. ὁρῶν δὲ αὐτὴν ὁ ἀνὴρ πικρῶς κλαίουσαν, ἐπεχείρει παραμυθεῖσθαι αὐτὴν καὶ λέγει πρὸς αὐτήν· „μὴ λυποῦ, ὦ γύναι· „τὸ γὰρ πνεῦμα ἐκεῖνο τρεῖς λόγους με παρήγγειλεν, „ὥστε διʼ ἐκείνων τῶν τριῶν λόγων ὅπερ ἂν ἀπὸ
[*](p. 86 B.) [*](nam προέλεγεν respicit u. μαντευόμενος 1 ἀπέδιδε libri. cf. 64, 15 οὗτος] οὕτως M 5 οὐκέτι ἕξεις M 6 λόγους] precandi formulas „Sprüche“ σοι] σοῦ V 7 διὰ adieci cl. 24, quamquam fortasse non librariun sed qui hanc recensionem confecit corrigens, ut sententia constet. ἐν ἑκάστῳ τούτων ὃ ἂν θεόθεν αἰτήσῃς M. u. D ζητήσεις ABV: ζητήοηῃς Boiss. αἰτήσῃς M 8 εὐθύς σοι? addit σοι 4, σοῦ D 11 ἀπῆλθεν?) [*](14 παραγέγονας M 23 με supra scriptis l. οι alia ut uide- tur manu V. μοι 4 μου D παρήγγειλε AB παρή V) 68
„τοῦ θεοῦ ζητήσω, ἔξω ἀπὸ τοῦ θεοῦ. καὶ ἐφανέ- ρωσέ μοι ὅτι ἄμα τοῦ ζητῆσαι ἐμὲ γενήσεται.“ τού- τοις τοῖς λόγοις ἡ γυνὴ καλοκαρδίσασα, „ὦ ἄνερ, ἀρκετά σοι“ ἔφη ,τὰ τρία λόγια εἰς τὸ ἔμπροσθεν.“ ὁ δὲ ἀνὴρ πάλιν λέγει· „τί οὖν συμβουλεύεις μοι αἰτήσασθαι ἐκ θεοῦ;“ ἡ δὲ γυνὴ πονηροτάτη ὑπ- άρχουσα καὶ πρὸς ἀπρεπεῖς ὀρέξεις καὶ παραλό- γους δεδουλωμένη καὶ τὴν συνουσίαν ἀγαπῶσα, φησίν· „οἶδα, ὦ ἄνερ, ὡς καὶ σύ τοῦτο γνωρίζεις· „οὐδὲν ἄλλο ἀγαπητικώτερον εἰς τούς ἀνθρώπους „ἐστὶν ἢ μόνον τὸ κοιμᾶσθαι ἄνδρα μετὰ γυναικός· „ζήτησαον οὖν τὸν θεὸν πολλούς ὄρχεις γενέσθαι ἐν „τῷ σώματί σου.“ ὁ δὲ ἄφρων ἐκεῖνος ἀνὴρ τὴν τοιαύτην ἄμα δέησιν ἐποιεῖτο, καὶ ἅμα τῇ εὐχῇ αὐ- τοῦ ὅλον τὸ σῶμα γέγονε μεστὸν καὶ νεφρῶν καὶ ὄρχεων· ἅπερ ἰδών ὁ ἄθλιος ἑαυτὸν ἐβδελύττετο, καὶ τὴν γυναῖκα ἰσχυρῶς τύπτει καὶ καθυβρίζει. καὶ
[*](p. 87 B.)τοσοῦτον ἠγριώθη κατʼ ἐκείνης, ὡς βουληθῆναι καὶ αὐτὴν ἀποκτεῖναι, λέγων πρὸς αὐτήν· „αὕτη σου „ἐστὶν ἡ καλὴ συμβουλή, ὦ κατάρατον γύναιον, ἡ „φέρουσα ἡμῖν κέρδος; οὐκ ἐνετράπης αὐτὴν τὴν „πονηρὰν βουλὴν καὶ αἰσχύνης γέμουσαν βουλεύ- σασθαί με;“ ἢ δὲ πρὸς αὐτὸν ἀντέφησε· „τί „τοσοῦτον ὀργίζεσαι, ἄνθρωπε; μηδὲν ταραχθῇς ἢ
[*](1 ἔξω V 2 ἅμα τοῦ Malalas aliique Byzantini dixerut) [*](4 τὸ ἔμπροσθεν] tempus futurun 8 τὴν οὐσίαν V 9 φησίν M φησί ABV 10 ἀλλ᾿ A ἀγαπιτηκότερον ABV: corr. Boissonade, D εἰς] „für“ 11 ἐστὶ ABV 16 ὀρ- χέων ABV: corexit Boissonade [καὶ ὄρχεων] ὅπερ uide 69, 5 ὄρχεων 6 ἅπερ quasi anticesserit νεφρῶν 18 καὶ iun- gendum cum u. ἀποκτεἴναι. c. 65, 18. 19 21 αὐτὴν] cum non sequatun superlatiuus πονηροτάτην nescio an scribendum sit ταύτην uel αὐτὴ 24 ὀργίζεσαι] cf. n. ad 58, 16) 69
λυπηθῇς περὶ τούτου· ἕτεροι γὰρ δύο λόγοι ἀπέ- „μεινάν σοι. καὶ παρακάλεσον τὸν θεὸν διὰ τοῦ „ἑνὸς ῥήματος τούς ἰθυφάλλους τούςδε ἀπὸ σοῦ „διαβῆναι.“ καὶ ἄμα, τῇ συζύγῳ πεισθείς, αἰτεῖται παρὰ θεοῦ καὶ ἠλευθερώθη τῶν ὄρχεων· ἔχασε δὲ μετὰ τούτων καὶ ἅσπερ εἶχεν ἀπὸ γενέσεως. εὐθὺς οὖν ὁ ἀνὴρ πάλιν ἀπὸ τῆς λύπης ἐπὶ πλέον κατὰ τῆς γυναικὸς ἀγριοῦται καὶ δοκιμὴν ποιεῖται τοῦ θανατῶσαι αὐτήν. ἣ δέ φησι· „διὰ τί ὁρμᾷς θανα- „τῶσαί με; μηδὲν γὰρ ἐπὶ τῷ γενομένῳ νῦν λυποῦ· „εἷςὶς γὰρ ἔτι λόγος σοι ἀπέμεινε. καὶ ζήτησον τὸν „θεὸν τούς ἀπὸ γεννήσεώς σου ὄρχεις ἀπολαβεῖν.“ ὃ δὲ τοῦτο ζητήσας μόλις ἔτυχε τοῦ ζητήματος.
Βλέπε οὖν, βασιλεῦ, ὁποῖα ἔργα τῷ ἀνδρὶ [*](p. 88 B.) ἐκείνῳ συμβέβηκε, διότι ἀσυλλογίστως τῇ πονηρᾷ βουλῇ τῆς γυναικὸς ὁ μάταιος ἐπίστευε. καὶ νῦν λοιπὸν μακροθύμησον, παρακαλῶ, καὶ μὴ σπούδαζε πρὸς τὸν ἄδικον τοῦ υἱοῦ σου φόνον, μηδὲ συναρ- παγῇς τῇ τῆς γυναικὸς πονηρὰ καὶ ἀναισχύντῳ συμ- βουλῇ· μᾶλλον γὰρ ὅταν ὑπάρχῃ ἡ διαβάλλουσα γυνὴ κατὰ πολὺ κακότροπος καὶ πρὸς φόνον ἐρε- θίζουσα, φαίνεται ὅτι οὐ διὰ δίκαιόν τι συμβουλεύει [*](1 ἀπέμεινάν σοι scripsi: ἀπεμείνασι libri forma barbara in hoc ceteroquin scriptore ferenda: sed quod sententia requirit pronomen est in ἕτεροι γάρ σοι δύο ὑπελείφθησαν λόγοι et infra 11: D om, σοι 2. 11 3 ἰθυφάλους V 5 ἐλευ- θερώθη ABD ὀρχέων ABV ἐχάσε V. amisit 6 ἅσπερ scripsi: ἅπερ ABV. cf. ad 68, 16. ἃ δὴ γεννητὰ αἰδοῖα M. u. D 8 δοκιμή] conatus 10 μηδὲ A μὴδὲ V 11 καὶ δή? 12 γενέσεως] ἀπολαβεῖν scripsi ut est in M: λα- βεῖν ABV 13 μόγις M 15 ἀσυλογίστως V relicto tamen bitterae λ alterius spatio 17 σπουδάζης V: σπουδάσῃς κατεπείγου M 18 et p. 70, 6 μὴδὲ V ut saepissime 20 ὐπά V ὑπάρχει A 21 καταπολύ ABV ut διατοῦτο V p. 70, 1 et alibi saepissime)
70
καὶ ἐπαινετόν, ἀλλὰ διʼ ὄρεξιν καὶ μανίαν. καὶ διὰ τοῦτο οὐδαμῶς οὐδαμὴ πρέπει πιστεύειν αὐτήν. ὅμως καὶ ἄλλης διηγήσεώς μου ἀκοῦσαι παρακαλῶ.