De Resurrectione

Methodius

Methodius, De Resurrectione, Bonwetsch, Hinrichs, 1917

εἰ δὲ γενητὸς καὶ πᾶν τὸ γεγενημένον ἀπό τινος ἀρχῆς ἐγένετο καὶ ἔστιν αὐτοῦ δημιουργός, [*](1 vgl. De autex. 17, 5. 18, 8. 19. 9 S. 190, 11. 194, 4. 196, 9. De res. 37, 3 S. 278, 11 — 2 Weish. Sal. 2, 23. 1, 13. 2, 24 — 7 vgl. De autex. 17, 5. 18, 8. 19, 3 S. 190, 11ff. 194, 4f. 196, 9 — 8 vgl. De autex. 11, 8 S. 175, 4f — 10 vgl. Deautex. 19, 8 S. 198, 11f 1 Basil. PGr 31, 348 A. Chrysost. PGr 49, 260 etc.; vgl. zu S. 190, 11 — 2—6 Prokop. PGr 87, 1, 164A — 2—S. 280, 3 Oktateuchcatene, vgl. Lietzmann, Caten. gr. catal. S. 2ff 1 εἰληφὼς VU | ὁ δὲ S | ἐπ. αὐτῷ S 2 φθονῶν S Holl: φθόνος U: < V; φθόρος Md, aber bgl. Z. 4. 7 | ὁ γὰρ—πληγαί S. 280, 3 die Catene, s. Einl. | ὁ γὰρ—μαρτυρεῖ Ζ. 6 Prok | ἐπὶ ἀθανασίᾳ καὶ ἀφθαρσίᾳ S 4f διαβόλῳ las schwerl. S 5 καθ.: ὡς Prok | καὶ < Ρrok Caten | διὰ , Ρrok 6 σολομῶντος V Caten | μαρτυρεῖ: δηλοῖ Ρrok |πόθεν οὖν] Καὶ πόθεν U | ὁ < Caten | δὴ?: γὰρ S, aber wohl bo »denn« aus ubo=δὴ: δια Caten 7 εἰ] ἢ Caten? < S 8 μᾶλλον τῆς βουλ. Caten | ἰσχύει S 9 λέξωμεν U Caten: οὖν + S | οὖν < U | ἐρεῖ] φησίν Ol. ἔφη S | εἰ γὰρ < S | εἰ—αὐτόν Ζ. 11 < V 10 εἰ ἐγέν. καὶ: εἰ γὰρ S 11 αὐτόν < S | αἰτ.ἐ.Caten | τοῦ(?) εἶναι αὐτὸν κακὸν S | πανταπ.] πάντη U Caten 12 πᾶσιν] ἐστιν U: < S Caten | ἆρα V: etwa λοιποὸν + S | καὶ1 S 77 13 καὶ ἀνώλεθρος < S 13f ἁπάσης] ἅπαντα S Holl 14 δεῖ] χρῆ U | καταρᾶται S 15 ἄρα ἀλλ. U | καὶ ἀλλ. Caten | ἀλλ. κ. πάσχει] »geht zugrunde« (ἀπόλλυται?) S | τὸ ἀγέννητον U: »schuf ihn das Ursächliche« (αὐτὸν ἐποίησε τὸ αἴτιον) S 16 ἀλλὰ γενητὸς < S | εἰ δὲ — πᾶς < D | τὸ δὲ S 17 γενόμενον Caten | καὶ ἔστιν αὐτοῦ δημιουργός < S)

277
ἔστιν ἄρα τις δημιουργὸς τοῦ διαβόλου. καὶ πότερον κἀκεῖνος ἀγένητός ἐστιν ἢ γενητός; ἀλλὰ τὸ ἀγένητον ἓν εἶναι μόνον νοεῖσθαι χρὴ τὸν θεόν· οὐδὲ γὰρ εἶναι τὸ σύνολον ὅλως ἐκ παντὸς τὸ παράπαν ἕτερος δημιουργὸς δύναται πλὴν αὐτοῦ (»ἐγώ« φησὶ »πρῶτος, καὶ ἐγὼ μετὰ ταῦτα, καὶ πλὴν ἐμοῦ ἄλλος οὐκ ἔστιν θεός«), οὐδὲ μετασκευάζεσθαί τι ἢ κτίζεσθαι παρὰ τὴν αὐτοῦ δύναται βουλήν. καὶ γὰρ »ὁ υἱὸς οὐδὲν ἀφ᾿ ἑαυτοῦ δύνασθαι ποιεῖν« ὁμολογήσει, »ἐὰν μή τι βλέπῃ τὸν πατέρα ποιοῦντα· ἃ γὰρ ἄν« φησίν »ὁ πατὴρ ποιῇ, ταῦτα καὶ ὁ υἱὸς ὁμοίως ποιεῖ«.

οὐδὲ μήν τι πολέμιον ἢ ἀντίξουν αὐτῷ ἢ ἀντίθεόν ἐστιν· ἐπει κἂν εἰ ἀντέπρασσέ τι τῷ θεῷ, ἐπαύσατο ἂν τοῦ εἶναι, λυθείσης αὐτοῦ τῇ τοῦ θεοῦ δυνάμει καὶ ἰσχύϊ τῆς συστάσεως. τῷ γὰρ ποιήσαντι λῦσαι μόνῳ καὶ τὰ ἀθάνατα δυνατόν.

Τί οὖν ὁ διάβολος; λέξετε. πνεῦμα περὶ τὴν ὕλην ἔχον, [*](3 vgl. S. 281, 2f — 4 Jes. 44, 6 — 7 Joh. 5 19 — 9 Athenagoras, Suppl. pro christ. 24 S. 31, 24. 26ff Schwartz — 12 Plat. Tim. 32 C — 13 vgl. Athenag. Suppl. c. 24 S. 32 Schwartz. De autex. 19, 4 S. 196, 11f 19 Phot. Bibl. 234 S. 293 b, 5—21; vgl. Greg. Nyss. Or. cat. 6 S. 55 A B (30 Oehler) 1 ἔστιν ἄρα τ. δημ.] καὶ U 119v | πότερον: ubo . . ašte S | κἀ|κεῖνος V 357v | κἀκεῖνος i on: i in S 1f ἀγέν.] ἀγέννητος ἢ ἀγένητος s 2 ἓν < U | εἶναι] ἐστι Caten | νοεῖσθαι χρὴ] νοεῖται S 3 οὐδὲ] οὐ las schwerl. S | τὸ σύνολον—παράπαν < S | παντὸς εἰς τὸ U | τὸ < Caten 4 ἕτερον δημιουργὸν Caten | δύναται < U Caten | γὰρ φησι Caten S: < U 5 ἐγὼ < S | ἄ. θ. ο. ἔ. V: οὐκ ἔ. ἄ. θ. Caten | οὐδὲ —δυνατόν Ζ. 12 < Caten 5f μετασκευάζεσθαί<S: δεῖ + U 6 ἢ < S | παρὰ τὴν . . αὐτοῦ βουλήν: »ohne ihn« S 7 δύν. ποιεῖν: »schafft« S und + »ohne den Willen des Vaters« | ὁμολογεῖ U S Holl | τι < U 8 ποιεῖ V (U corrig. in ῆ) 9 ὁμοίως < U | οὐδὲ—δυνατόν Ζ. 12 < S | οὐδὲ—ἐστιν Ζ. 10: οὐχ ὅτι ἀντιδοξοῦν τί ἐστι τῷ θεῷ Athenag. | πολέμιόν τι V Dd | ἀντιξοῦν V Dd: ἀντιδοξοῦν U u. Athenag. 10 ἐπεὶ—συστάσεως Ζ. 11f auch Athenag. | ἀντέπρασεν V; ἀνθειστήκει Athenag. | ἂν < Athenag. 11 λυθήσεις U 12 μόνον V 13 vor Τί οὖν + »Was der Teufel ist, und wofür zu sorgen er beauftragt ward« mit roter Schrift S | Τί οὖν—ἀνθρώπων S. 278, 14 (außer κ. ὥσπερ S. 278, 7—ἄγγελοι Ζ. 8) bei Ph (ὁ διάβολός ἐστιν πνεῦμα etc.): Caten καὶ μετ᾿ ὀλίγα und fährt fort | λέξετε V Dd wie 36, 1. 38, 2: λέξεται U Caten: < S | πνεῦμα—πρόνοιαν S. 278, 6 fast wörtlich aus Athenag., das Weitere mit kleinen, hier nicht angemerkten, Änderungen | πνεῦμα dcݲcݲ vielleicht ursprünglich auch S, jetzt »damit« da | ἔχον < Ph Caten: ἔχῃ S)

278
καθάπερ ἐλέχθη καὶ Ἀθηναγόρα, γενόμενον ὑπὸ τοῦ θεοῦ, ὥσπερ δὴ καὶ οἱ λοιποὶ γεγόνασιν ὑπ᾿ αὐτοῦ ἄγγελοι, καὶ τὴν ἐπὶ τῇ ὕλῃ καὶ τοῖς τῆς ὕλης εἴδεσι πεπιστευμένον διοίκησιν.

τοῦτο γὰρ ἦν ἡ των ἀγγέλων σύστασις, τῷ θεῷ ἐπὶ προνοίᾳ γεγονέναι τοῖς ὑπ᾿ αὐτοῦ διακεκοσμημένοις, ἵνα τὴν μὲν πανατελικὴν καὶ γενικὴν ὁ θεὸς ἔχων τῶν ὅλων πρόνοιαν ᾖ, τὸ κῦρος καὶ τὸ κράτος ἁπάντων αὐτὸς ἀνηρτημένος καὶ ὥσπερ σκάφος τῷ τῆς σοφίας οἴακι διευθύνων ἀκλινῶς τὸ πᾶν, τὴν δὲ διὰ μέρους οἱ ἐπὶ τούτῳ ταχθέντες ἄγγελοι.

ἀλλ᾿ οἱ μὲν λοιποὶ ἐφ᾿ οἷς αὐτοὺς ἐποιησε καὶ διέταξεν ὁ θεὸς ἔμειναν, ὁ δὲ ἐνύβρισε καὶ πονηρὸς περὶ τὴν τῶν πεπιστευμένων ἐγένετο διοίκησιν, φθόνον ἐγκισσήσας καθ᾿ ἡμῶν, ὥσπερ καὶ οἱ μετὰ ταῦτα σαρκῶν ἐρασθέντες καὶ ταῖς τῶν ἀνθρώπων εἰς φιληδονίαν ἐνομιλήσαντες θυγατράσιν.

αὐθαίρετον γὰρ καὶ αὐτοῖς ἔχειν πρὸς ἑκάτερα διετάξατο βούλησιν ὁ θεός, οἷα καὶ ἐπὶ τῶν ἀνθρώπων, ἵν᾿ ἢ πειθόμενοι τῷ λόγῳ συνῶσιν αὐτῷ καὶ ἀπολαύωσι μακαριότητος, ἢ πειθόμενοι [*](3 Plato Tim. 41f. 69 C. Symp. 202 Ef—7 vgl. De res. II, 10, 5—11 vgl. De autex. 17, 5. 18, 8. 19, 3 — 12 Gen. 6, 2 1 γενόμ.—θεοῦ vor καθάπερ—Ἀθην. Ρh | καὶ Ἀθην. γεν. < Catene | Ἀθην. S 77v | μὲν vor γενόμ. + Athenag. 1f ὥσπ. δὴ κ.: καθὸ Αthenag. 1 δὴ: δὲ U; < S 2 ὑπ᾿ αὐτοῦ γεγόν. Αthenag.: < S | τούτων Ρh b | ἦν < Αthenag. Ρh, viell. auch S doch wohl ursprünglich γὰρ ἦν bo<by>) 4 γέγονε Αthenag 4f τ. ὑπ᾿ αὐ. διακείκ.] »seinen Geschöpfen« S 5 ἵν᾿ η Αthenag. ΗS | καὶ γενικὴν Ρh Catene Athenag.: καὶ ἀγενητικὴν V, καὶ γενετικὴν U: < S | ἔχων ὁ θεός Catene | ἔχων < Αthenag. 6 τῶν ὅλων] »des Geschaffenen« S | ᾖ Ρh Catene S: ἢ V U | πάντων Catene | αὐτὸς < Catene S 6f ἀνηρτημένος: »haltend« S 7 καὶ ὥσπερ—ἄγγελοι Ζ. 8 < Ρh | καὶ w. e. sch. < S | σκάφος τι (οd. τις) S | τῷ τ. σοφ. οἴακι] »durch seine Weisheit« S | διευθύνου? Catene | ἀκλινῶς < S 8 ἐπὶ μέρει Αthenag. | οἱ < Catene | ἐπὶ τούτων V, ἐπὶ τοῦτο Catene?: ἐπ᾿ αὐτοῖς Αthenag. 8f ἀλλ᾿ οἱ μ. λ.] οἱ μὲν γὰρ ἄλλοι Αthenag. 9 ἐφ᾿ ὦν Ρh | ὁ θ. καὶ διετ. αὐτοὺς Catene | διέταξεν V S Athenag.: διετάξατο U Ph Catene | θεὸς] κύριος S 10 ὁ δὲ] αὐτὸς δὲ Ρh | τὴν < U | τῶν αὐτῷ πεπιστ. S 11 ὥσπερ—θυγατράσιν Ζ. 13 < S u. Catene, w. + καὶ μετ᾿ ὀλίγα 12 φιλοκοιτίαν ὁμιλήσαντες U, φιλοτησίαν ὁμιλ. Ρh 13 ἔχειν < S 14 βούλησιν V 358r | οἷα] ὅσα Catene: ὡς? S | ἐπὶ τ. ἀνθρώπων?: »den Menschen« S | ἀνθρώπων<Ρh a es endet Ph | ἵνα Catene | ἦ U: οἱ V 15 συνοῦσι V | ἀπολαύσωσι V Catene: ἀπολάβωσι U Ρh)

279
κρίνωνται. ἦν δὲ καὶ ὁ διάβολος ἀστὴρ ἑωσφόρος.

»πῶς ἐξέπεσεν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ὁ ἑωσφόρος, ὁ πρωῒ ἀνατέλλων;« ἦν μετὰ τῶν ἀγγέλων ἀνατέλλων τοῦ φωτός, ἦν ἄστρον πρωϊνόν, ἀλλ᾿ ἐξέπεσε καὶ »εἰς τὴν γῆν συνετρίβη«, ἐπιτροπεύσας τῷ ἀνθρώπῳ τἀναντία. τὸ γὰρ θεῖον νεμεσᾷ <ἀεὶ> »τοῖς ὑπερηφάνοις« καὶ τὰ αὐθάδη φρονήματα κολούει.

ἐπέρχεται δέ μοι καὶ ἔμμετρόν <τι> εἰπεῖν,

  • ὦ πᾶσιν ἀρχὴ καὶ πέρας κακῶν ὄφις,
  • σύ τ᾿ ὦ βαρὺν τίκτουσα θησαυρὸν κακῶν
  • πλάνη, τυφλοῦ ποδηγὲ ἀγνοίας βίου,
  • χαίρουσα θρήνοις καὶ στενάγμασι βροτῶν,
  • ὑμεῖς ἀθέσμους εἰς ὕβρεις ὁμοσπόρων
  • τὰς μισαδέλφους ὁπλίσαντες ὠλένας
  • Κάϊν μολῦναι φοινίῳ πρῶτον λύθρῳ
  • ἐπείσατον γῆν, καὶ τὸν ἐξ ἀκηράτων
  • πεσεῖν αἰώνων πρωτόπλαστον εἰς χθόνα
  • ὑμεῖς ἐτετήνασθε. |
  • [*](1 Jes. 14, 12 — 4 vgl. De autex. 17, 5. 18, 8. 19 4 — 5 vgl. I Petr. 5, 5 — 10 vgl. Symp. 11 S. 132, 6 — 12 vgl. Symp. 5, 5. 11 S. 59, 15ff. 134, 6f. De res. I, 32, 4 S. 268, 13f — 13 Symp. 11 S. 135, 19 1 κρίνονται U | vor ἦν + »Wie der Teufel der Morgenstern war« mit roter Schritf S | πῶς (ὃς Catene) — ἑωσφόρος Ζ. 2 < V 2 ἦν— ἀνατέλλων Ζ. 3 < U 3 ἀνατέλλων < Catene | τοῦ φωτὸς ἦν interpungiert S | προϊνὸν V U: < S 4 τὰ ἐναντία U 4f τὸ γὰρ—ἐτεκτήνασθε Ζ. 16 < Catene 4 τὸ S 78 5 νεμέσαν U | ἀεὶ + S | καὶ τὰ—κολούει Ζ. 6 < S 6 κολούει Pet: κωλύει V U | μοι < U | ἔμμετρον w. e. sch. S (»metrisch«) wie Pl Symp. 197 C: ἐν μέτρως V, ἐμμέτρως U | τι Βο, vgl. Pl a. a. O u. S | εἰπεῖν] τίκτειν aus τι εἰπεῖν S 7 ὦ] ὡς U | πάντων las schwerl. S | ὄφις ὄφις V, ὁ ὄφις U: φιση S 8 σύ τ᾿ ὦ Μd: σὺ od. σὺ τὸν S: οὐ τῶ V, οὕτω U: ἥ τ᾿ ὦ Scaliger | θησαυρὸν] »Besitztum« iměnie S: iměti se S 9 ποδηγὸς Scaliger | ἀγνοίας viell. verderbt: κ᾿ ἀνόου w. e. sch. S (viell. aber i »und« nachträglich eingeschalter) 10 βροτῶν: »der Menschen« S 11 ὑμεῖς < S 12 ὠλένας < S 13 Κάϊν γὰρ S | μολῦναι] »befleckte« S | φοιν. . . λύθρῳ] »mit Blue« S 14 ἔπισα τὸν V, ἐπείσατο U: < S | γῆν] »Grube« S | τὸν Pet: τῶν VU 15 εἰς χθόνα: εἰς αἰῶνα (ἀιώνων <) S 16 ἐτεκτ. Scaliger Pet: ἐπεκτήνασθαι V, ἐτεκτήνασθαι U)
    280