Declamatio 44

ἐκ μέσων οὖν ἁρπάσαντες οἱ δυσμενῶς τισιν Ι ἔχοντες δέουσι, στρεβλοῦσι, βασανίζουσι, πᾶσαν [*](RIV 496) ἰδέαν κακῶν προσάγουσιν ἐξ ὧν στάσεις ἐθέλουσι φύεσθαι καὶ ὅσα φέρουσιν αἱ στάσεις. ἡγοῦνται γὰρ ἐν τοῖς κοινοῖς θορύβοις ἢ τὴν σωτηρίαν ἥξειν ἢ βρα- δυτέραν τὴν τελευτήν. καί πως καὶ τὸ συνεπισπᾶσθαι [*](1 τοὺς om Β 4 ἅλως Μ 5 εἷπε τί Cl | φέρων Vi 6 ὁμολογῶν BVa | δὲ LClBVa | ὁμολογῶ om Cl 8 ἡμέτερα Β Va 9 τὸ Μ Ι ἐκείνου om Vi 10 προσέχειν om ViClBVa | καὶ τοιαύτη με BVa Ι τίς ViVa 11 νὴ τοὺς θεούς om Μ | τοῖς ἐκείνου ῥήμασιν post εἰσῄει MVi 13 ἀλλ’ ὅδε Vi | τὰ Μ) [*](15 πλάττει — διακρούσασθαι citat Planudes fol 38 | τὸ om Mor 16 ψευδέσιν Cl sed σιν in ras m 2 Ι ἐφ’ Cl sed in ras m 2, Va sed ὑ supra ἑ m 2 | ἑαυτούς Cl sed ἑ in ras m 2 17 ἐν αἷς ante ἐκ Μ | οὑν om Μ 18 στρεβλοῦσι δέουσι BVa 22 τὴν om ViClVa Ι καί ex ἤ corr Va 2 | καὶ τὸ om Cl Ι τῶ Μ sed ῶ in ὸ corr m 2, Vi | συνεπισπᾶσθαι scripsi e MViBVa συνεπισπά- σασθαι LCl sed in hoc ι(1) ex ε corr m 2 et σα in ras, edd)

ἔνα τούτων ἐνόμιζον καὶ τὸν ξένον ἐκεῖνον καὶ τῇ πρὸς τὴν πόλιν προνοίᾳ τῇ παρὰ τῶν νόμων ὀξέως ἐχρησάμην, μή τι ῥῆμα ψευδὲς ἐμπεσὸν ἀνατρέψῃ τὰ πάντα. εἰ δ’ οὐκ ὀρθῶς ἐδόξαζον, ἥμαρ- τον, οὐκ ἠδίκουν. πολὺ δέ, οἶμαι, διέστηκε κακῶς ὑπο- λαβεῖν ἢ τύραννον ἀγαπᾶν καὶ οὐ ταὐτὸν δήπου στρα- τηγὸς εὔνους καὶ μάντις. ὁ μὲν οὖν φόβος ὅν ἐφο- βήθην εὐνοίας ἦν, τὸ δὲ μηδὲν ἀγνοῆσαι τῶν ἐσομέ- νῶν ἄλλης ἐδεῖτο τέχνης.

62. Ἔτι τοίνυν αὐτὸς ἐκεῖνος παρεῖχε τὰς ὑποψίας, ὅς ἀφεὶς ἐμὲ καὶ τοὺς πρυτάνεις καὶ τὰς ἄλλας ἀρχὰς τὴν ἐκκλησίαν τὸν νόμον ὑπερβαίνων ἐώρα καὶ τῶν λεγομένων καὶ κυρουμένων ἠκροᾶτο. τοῦ δὲ μηνύοντος οὐ σκευωρουμένου τί ποτ’ ἦν; ἐλθεῖν ἐπὶ τὸ στρατή- γιον, εἰπεῖν ὅτι βούλοιτο συγγενέσθαι τῷ στρατηγῷ, καταμόνας ἐντυχεῖν, διαλεχθῆναι, διηγήσασθαι, διδάξαι πῶς ἔφυ τὸ κακόν, ποῖ πρόεισι, τίς ὁ τύραννος, τίνες οἱ συνεργοί, μὴ πρὶν ὀνῆσαι τὸν δῆμον, βλάψαι τῇ [*](1 ἀπολλυμένοις MVi ἀπολλουμένοις Cl2 τούτων Va sed e τοῦτον corr m2 3 τῇ om Cl Ι περὶ Vi Va sed in hoc in παρὰ corr m 2 4 ἰσχύι aut ὀργῇ post νόμων excidisse coni Re, ἐξουσίᾳ lacobs Lect | ἐκπεσὸν Vi 5 ἀνατρέψει Cl ἀνατρέ- ψοι BVa I τὰ inserui e MViBVa om LCl edd | παρόντα Β | δὲ BVa | καὶ ἥμαρτον vel ἥμαρτον δέ coni Gasda 7 ἢ scripsi e MViBVa edd καὶ LCl 12 καὶ (2) — ἀρχὰς om Cl Ι ἀρχὰς scripsi e MViBVa cum lacobsio Lect Gasda Cobeto Misc 154 Coll 295 τύχας L edd sed „malim τιμάς“ Re 13 τὸν νόμον scripsi e MViClBVa ut coni Re τῶν νόμων L edd) [*](15 σκευωρουμένου scripsi e MViClBVa sed in hoc ευ in ras m2 σκαιωρουμένου L edd sed σκευωρουμένου coni Mor cf. ad p. 211, 5 et 325, 15 Ι ποτε MBVa Ι τὸν Re 16 ὅτι scripsi e Vi ὅ τι reliqui libri edd Ι punctum post βούλοιτο libri edd delevi Ι comma post στρατηγῷ inserui, colon Vi om reliqui libri edd) [*](17 comma post καταμόνας LClBVa edd delevi | ἐντυχεῖν delendum censet Re 18 πρόεισιν LB edd 19 ὀνῆσαι scripsi e MViBVa sed in hoc ὂν in raa m 2, cum lacobsio App Pors 328 Lect et Gasda νοῆσαι LCl edd Ι comma post ὀνῆσαι edd delevi Ι comma post δῆμον posui e Vi om reliqui libri Ι βλάψει Μ sed ει in η corr m 2, Vi)

ἀλλ’ ἤδη συνειλεγμένων ἧκεν. ἀναμεινάτω μικρὸν ἐπισχών. προσίτω τοῖς ἄρχουσιν. οὐ γὰρ εἰς τὴν ἐκ- κλησίαν ἔμελλε δήπου βοήσεσθαι | τὸ ἀπόρρητον. [*](RIV 497) τοῦτο γὰρ ἦν οὐ καλῶς ἡμῖν παραδιδόντος τὴν θήραν οὐδ’ ὅπως κωλυθείη τὸ κακὸν πράττοντος, ἀλλ’ ὅπως εὐθέως ἐν ταραχαῖς εἴημεν.

ἃ καὶ ὑμεῖς ἐνθυμού- μένοι καὶ ταὐτά μοι περὶ τοῦ ξένου φρονοῦντες ὁρῶν- τες ἀγόμενον παρὸν ἀντιλαβέσθαι καὶ κελεῦσαι μὴ κτεῖναι εἰάσατε, ἐπετρέψατε, τῷ μὴ παῦσαι τὴν σφαγὴν ἐπῃνέσατε τὸν φόνον, τῷ μὴ μέμψασθαι τὸν ἄγοντα τὸν ἀγόμενον δεῖν ταῦτα παθεῖν ἐκρίνατε. εἰ δ’ ἦν ὑμῖν βουλομένοι·ς σώζειν, τί ἂν ἦν ἐμποδών; οὐκ ἤρ- κει δύο ῥήματα φῆσαι καὶ τοσοῦτον εἰπεῖν· ἔα τὸν [*](1 μὴ δὲ libri Ferr 2 καταλύσαι BVa sed in hoc ΄ in corr m 2 καταλύειν Μ 3 τὸν inserui e MViBVa om L Cl edd 5 εἰ δὴ ViCl Ι punctum post ἧκεν posui comma Μ sed m 2, ViClBVa signum interrogationis L edd 6 οὐ scripsi e MViVa sed in hoc δὲ add m 2 οὐδὲ LCIB edd 7 βιάσασθαι L sed γρ βοήσε supra βιάσα βοήσασθαι Ferr Mor) [*](8 ὑμῖν ViBVa 10 εὐθέως Μ sed έως in ὺς corr m 2 | ἡμεῖς Ferr et γρ in marg Mor 11 ταῦτά ViCl sed in hoc ~ add m 2 ταὐτά Va sed ΄ add m 2 ταῦτα L 12 ἀντιλαβέσθαι scripsi e MViVa ἀντιλαμβάνεσθαι LClB et γρ in marg Va 2 edd I κελεύειν BVa 15 δὲ MViCl 16 τί ἂν ἦν scripsi τίνα τὰ MVi τίνα LClBVa edd „malim τί ἦν ἂν ἐμποδών;“ Re τί ἦν ἐμποδών; Cobet Coll 295 coll Dem. cor. p. 260, 5 17 δύο ῥήματα scripsi e MViClBVa ῥήματα δύο L edd | φο- βῆσαι MVi Ι καὶ om MVi)

65. Μὴ τοίνυν, εἰ πᾶσιν ἤρεσκεν, ἀπὸ τούτων ἐγὼ φεύγω μόνος, οὗ τὴν γνώμην ἄνευ τῶν τε πρὸ τῆς τυραννίδος χρόνων καὶ τῶν παρ’ αὐτὴν ἔργων δείκνυ- σιν οὖσαν δημοτικὴν ἃ καθῃρημένης ἤδη φαίνομαι πεποιηκώς. οὐ γάρ, ὅπερ ἦν τοῦ πάλαι συνειδότος, φεύγων ᾠχόμην οὐδὲ ἔδεισα μὴ κριθείην μένων. οὐ- δεμίαν ἡγησάμην ἀσφάλειαν μεταστῆναι.

καίτοι προσβαλλόντων ἤδη τῷ τυράννῳ καὶ τὴν ἐλευθερίαν ἀνακτωμένων καὶ τοῦ πράγματος ζέοντος ῥᾷστον ἦν ἤδη που τὸ γυναῖκα λαβόντα καὶ παῖδας ἐλθεῖν ἑτέρωσε καὶ ζῆν ἔξω τῶν ὑμετέρων νόμων ἐπὶ πάσης ἀδείας. ἀλλ’ ἐμοὶ τῷ μηδὲν ὑμᾶς ἠδικηκότι τῆς πατρίδος οὐδὲν ἥδιον. ἔμενον οὖν θαρρῶν οὐδενὸς ἐξελαύνοντος φόβου.

μὴ οὖν, ὦ ἄνδρες, τὸν μεθ’ ὑμῶν κατ’ ἄγνοιαν τοῦ μέλλοντος ἔννομον φόνον μᾶλλον οἰηθῆτε [*](12 Aristid. Panatli. t. I 291, 14 ed. Dind.) [*](2 γοῦν om Μ μὴ ViClVa 3 οὐ κακὸν scripsi e Μ κακὸν ViClVa καλὸν Β καλὸς L sed σ in ν corr m 2 καλῶς edd I ἔχειν post φόνον inserendum coni Mor quod probat Re | τοῦ φόνου Β Ι ὡμολογεῖτε scripsi auctore Re ὁμολογεῖτε libri edd 5 φεύγω μόνος scripsi e MViClBVa μόνος φεύγω L edd I φεύγοιμι Gasda | τε om BVa 6 δείκνυσιν scripsi e Μ ViVa sed in hoc γρ δεικνύουσιν suprascr m 2, ut coni Re δεικνύουσιν LCIB edd 7 καθῃρημένης scripsi καθαιρομένης Μ sed αιρο in ηρη corr m 2, Va sed o in ου corr m 2 καθαι- ρουμένης LViClB edd 8 ἅπερ Β 9 κριθείην scripsi e Μ ViCl κτανθείην LBVa edd | οὐδὲ μίαν BVa edd 11 ἤδη Cl sed η(2) in ras m 2 12 ἦν om MViCl inser Va 2 13 που om MViBVa δήπου coni Re | τὸ inserui e MBVa τοῦ Vi om LCl edd Ι καὶ παῖδας λαβόντα Vi | ἐπὶ ante ἑτέρωσε Vi 15 ἐμοὶ scripsi auctore lacobsio App Pors 302 Lect οἶμαι libri edd 17 δικασταί BVa cf. ad p. 480, 8 18 οἰηθῆτε scripsi e Μ sed ex οἰηθείητε corr m 2, BVa οἰηθείητε LViCl edd)

μιαρὸν ἔθνος, ὦ ἄνδρες, τὸ τῶν συκοφαντῶν ἐν ταῖς πόλεσι τρέφεται κατὰ τῶν κειμένων νόμων, κατὰ τῶν ἐπιεικῶν ἀνθρώ- πων, κατὰ τῶν ὀμωμοκότων δικαστῶν. τοὺς μὲν γὰρ οὐδὲν ἀδικοῦντας σπαράττουσι, τοὺς δὲ νόμους, ὅταν τοῦτο ποιῶσιν, ἀναιροῦσι, τοὺς δ’ ἐπὶ τοῖς ὅρκοις καθημένους μετὰ τῶν κρινομένων εἰς τὰ μέγιστα ζη- μιοῦσιν. οἱ μὲν γὰρ ἀποθνήσκουσιν, οἱ δὲ μετὰ ἀρᾶς ζῶσι καὶ παραπέμπουσιν εἰς παῖδας τὴν βλάβην.

ὥσ- περ οὖν τοὺς πολεμίους κοινῇ τοῖς ὅπλοις ἀναστέλλο- μεν, οὕτω δεῖ καὶ τὴν τῶν συκοφαντῶν ἀναίδειαν καὶ βίαν ὑπὸ τῶν ἀεὶ δικαζόντων ἀνείργεσθαι. δι’ οὓς τὸ [*](11 cf. ad p. 491,4) [*](1 τῶ Μ sed ῶ in ὸ corr m 2, Vi 2 τοῦ(2) om Mor Re | δικαιοσύνης Va sed οσύνης in ras δικαίας ποινῆς L sed γρ δικαιοσύνης suprascr, Ferr Mor 3 σύμβουλον Cl Ι μὴ δὲ libri Ferx | κωλυόντων L Ferr Mor 4 σπουδῆς — ἀντι- πάλους praemisso λει ΄ in marg Μ m om ViCl sed in hoc lac 15 — 16 litt, Va I στρατηγίᾳ scripsi e M mB ut coni Re στρατείᾳ L edd I „malim πρὸς τοὺς ἀντιπάλους“ Re 5 τῆς inserui e MVi ut inser Va om LClB edd | ἦς Β 6 αὐτοῦ Va sed ῶν supra οῦ m 2 8 δότε Μ sed ό in co corr m 2 | μιαρὸν Va sed ὸ ex ῶ corr m 2 9 δικασταί BVa cf. ad p. 480, 8 11 ὁμω- μοκότοων L Ferr Mor 12 οὐκ Β et inser Va 2 13 δὲ L Mor Re 18 δὴ MVa sed in utroque ὴ in εῖ corr m 2, Ferr Mor | καὶ(1) om ViCl)

οἷς ὑμεῖς, ὦ ἄνδρες, ποιήσατε τὴν μελέτην ταύτην μάταιον καὶ τὴν δεινότητα ἀσθενῆ καὶ τὴν ἀναισχυντίαν ἄκαρπον. ὡς νῦν γε τὰς ἄλλας ἀφέν- τες ἐργασίας ἐν αἷς οἱ βέλτιστοι τῶν πολιτῶν βιοῦσι καρποῦνται τὰ δικαστήρια τὰς γλώττας ἀντὶ ξιφῶν ἀκονῶντες. ἔδωκέ τις φοβηθείς. βέλτιστος, ἐπιεικής, ἐπαίνων ἄξιος. οὐκ ἠξίωσε προέσθαι μηδὲν ἀδικῶν. πονηρός, τυραννικός, πάντα ἠδίκηκε.

τῶν οὖν δικαζόντων ἕκαστος πιστευέτω ταχέως εἰς τῶν φευγόν- [*](RIV 499) των Ι ἔσεσθαι καὶ τὴν αὑτοῦ ψῆφον περὶ τῶν ἄλλων τοῖς ὕστερον αὑτῷ δικάσουσιν εἰς παράδειγμα καταλιμπανέτω παιδεύων μὴ προστίθεσθαι τούτοις τοῖς [*](6 cf. ad p. 498, 12 12 cf. t. IV 36, 14) [*](1 ἤγουν οἱ μὴ ἀδικοῦντες ὁμοίως τοῖς πονηροῖς κινδυνεύ- ουσιν L) [*](2 τε MViClBVa | ἐπιεικέστατος σχετλιώτατος Β σχετλιώτατος ViClVa) [*](3 μιαρώτατος scripsi e ΜViClBVa σχετλιώτατος L edd 4 ἀπόλυνται Vi ἀπιστοῦνται MClVa sed in hoc γρ in marg m2 ἀπόλλυνται ἀπιστοῦνται Β 5 ἁμαρτήμασιν BVa | ὅτι ViCl | τῶ BVa τῷ vel διὰ τὸ coni lacobs Lect 6 ἀπαρασκευ- άστους MVi 7 δικασταί BVa cf. ad p. 480, 8 8 ματαίαν Β et e μάταιον corr Va 10 ἐν scripsi cum Gasda coll t. III 382, 11 ἐφ’ libri edd 12 punctum post φοβηθείς posui colon Μ comma reliqui libri edd 13 punctum post ἀδικῶν posui comma libri edd 16 αὐτοῦ et 17 αὐτῷ libri edd 17 παραδείγματα Mor 18 καταλιμπανέτω scripsi e MVi καταλειπέτω Va καταλιπέτω Β Ferr Re λιπέτω L sed γρ κατα- λιμπανέτω in marg, Cl Mor)

νῦν μὲν οὖν ὑμᾶς παρώξυγκε τὸ τῆς τυραννίδος ὄνομα παρὰ τῶν κατη- γόρων ἄνω καὶ κάτω στρεφόμενον, χρὴ δ’ ἐννοεῖν ὡς ἤδη τινὲς θάνατον τοῦ κρινομένου καταγνόντες αὑτῶν ἐπελάβοντο μηκέτ’ οὔσης ἐπανορθώσεως τῷ κακῷ, μό- νου δ’ ἑνὸς λειπομένου τοῦ μέμφεσθαι σφίσιν αὐτοῖς. ὅ μὴ πάθοιτε νῦν ὑμεῖς. καὶ γάρ, εἰ μὲν ἐμέλλετε στρατηγοῦ στερήσεσθαι μόνον, τάχ’ ἂν ἦν οὐ μέγα· νῦν δ’ ὑμῖν, ὦ ἄνδρες, περὶ τῶν νόμων ὁ λόγος.

73. πῶς νόμον ἐγὼ τηρήσας κρίνομαι, νόμον τὸν ἐν [*](1 cf. t. III 203, 13; ep. 606, 2 11 cf. t. V 114, 4 sq.) [*](1 ἃ πείθει coni Mor | ὑμῖν Β Ι πρώην ViClVa Ferr Ι ἐπαι- νεῖτε Vi 2 ἄλλοις ΜViCl Ι ἐφιστᾶτε L Ferr Mor ἐφίστασθαι Vi I τοῦτο Re Ι δημίῳ scripsi auctore Re δήμῳ LMViClB edd νόμῳ Va 3 τῇ ante πόλει BVa | οἳ BVa | ὅτ᾿ ἂν Va | αὐ- τοὶ Va sed οὶ ex οῖς corr m 2 4 ἔρως L sed γρ ἔρις in marg ἔρως ἔργον Va ἔρις Re Ι ἐν om L sed γρ in marg, Ferr Mor 5 τὸ Va sed ὸ in ῶ corr m 2, Ferr Mor Ι ἀποκτεῖναι Β Ι τούς in ras Va 2 7 ἀπ’ Μ sed α ex ε corr m 2 8 αὐτὴν Vi | μὲν om Β 9 παρώξυγκε scripsi e BVa παρώξυνε LM sed in hoc γρ παρώξυγκε in marg m, ViCl edd Ι περὶ ViCl 10 στρε- φόμενον scripsi coll. t. VI 102, 6; t. IV 807, 3 R λεγόμενον libri edd Ι δὲ LMViCl edd 11 ἐσ ante θάνατον Cl | voce κρινο- μένου nirsus inc La (fol 36) Ι αὐτῶν libri sed ᾿ in ῾ corr M2 Va 2, edd 12 ἀπελαύοντο Vi 13 δὲ BVa 14 πάθητε libri sed η in οι corr La 2 15 στερηθήσεσθαι LaVi | μόνον La sed ου suprascr p μόνου Vi 16 δὲ BVa | ἡμῖν Mor Re Ι δικασταί BVa cf. ad p. 480, 8)

τὰς ἐκκλησίας τίς ἔτι φοβήσεται ξένος, τίς οὐχ ἥξει; τίς οὐ τολμήσει; τίς οὐ παραδὺς καθεδεῖται [*](RIV 500) συλλέγων τὰ νικῶντα παρ’ ὑμῖν τοῖς | τὰ λυσι- τελοῦντα ζητοῦσι; τί δὲ τῶν ψηφισμάτων οὐ πανταχοῖ γῆς καὶ θαλάττης ἐξενεχθήσεται; ποῖον δὲ ἀπόρρητόν ἔτι, πρὸς Δῖός, κρείττω ποιήσει τῶν πολεμίων τὴν πόλιν, ὅταν εἰδῶσι μεθ’ οἴων βουλευμάτων ἐπ’ αὐ- τοὺς ἔμεν μαχούμενοι;

οὐκοῦν οἱ μὲν πέμποντες δεῦρο τοὺς κατασκόπους ἔσονται πολλοί, οἱ δὲ ταῦτα διακονοῦντες οὐκ ὀλίγοι, ὁ δὲ κολάζων τοὺς ἀλισκο- μένους οὐδείς. ἢ τίς, εἰπέ μοι, στρατηγὸς πάνυ γε πρὸς τὴν ἐμὴν τιμωρίαν βλέπων οὐκ εἴσεται τοῦτο, ὅστις ἂν ᾖ, ὅτι τῷ μὲν ἁλόντι ῥᾷστον εἰπεῖν ὡς ὑπὲρ τῆς πόλεως ἥκοι, τῷ δὲ τὸν νόμον βεβαιοῦντι ταὐτὰ [*](3 τὰ ἱερὰ Va sed οὺς bis suprascr m 2 4 περὶ(1) La sed e παρὰ corr f | τῆς inserui e LaViClBVa om LM edd | τοὺς — 5 τυμβωρύχων om LaViClBVa 5 τἆλλα Vi τὰ ἄλλα BVa) [*](6 δικασταί BVa cf. ad p. 480, 8 Ι τἀς ἐκκλησίας in marg Cl 2 Ι τίς — ξένος citat Planudes fol 38 Ι φοβηθήσεται MVi 7 τίς(2) — καθεδεῖται citat Planudes l. l. | παρ(??)ὺς Β 8 συλλέγων τὰ Cl sed ων in ras m 2 et τὰ inser m 2 συλλέγοντα Vi | παρὰ ante τοῖς Μ Ι τοῖς — 9 ζητοῦσι om LaViClBVa 9 πανταχοῖ scripsi πανταχοῦ libri edd 10 θαλάσσης LaVi Ι ἐξενεχθή- σονται L Ferr et γρ in marg Mor 12 ὅτ’ ἂν Va | εἰδῶσι scripsi ἴσασι libri sed in εἰδῶσι corr M 2, edd ἴδωσι Gasda | ἐπ’ αὐτοὺς om LaVi 13 ἵεμεν MLa ἴσμεν Vi ἦμεν BVa Ι μαχόμενοι Va 14 δεῦρ La sed supra ρ ras 15 διακρι- νοῦντες Cl 16 εἴ τις Cl Ι ὁ ante στρατηγὸς MLaViClVa 17 βλέπων τιμωρίαν BVa 18 ἢ La 19 ἥκει BVa Ι ταὐτά scripsi ταῦτα ταῦθ᾿ Vi) libri edd)

76. Ἃ τοίνυν πρὸς τοὺς ἐπιτηδείους, ὅτε μοι παρ- ῄνουν τοῖς δάκρυσι τῶν παιδίων ἐμαυτὸν ἐξαιτεῖσθαι, διείλεγμαι, ταῦτα καὶ πρὸς ὑμᾶς ἐρῶ. εἰσί μοι παῖδες, ὦ ἄνδρες, παιδευόμενοι κατὰ τοὺς ὑμετέρους νόμους καὶ τοῦτ’ ἀκούοντες ἀεὶ παρ’ ἐμοῦ, ζῆν ὡς ἐκεῖνοι κελεύουσι. τούτους ἀπεῖπον μηδένα ἄγειν ἐπὶ τὸ βῆμα. μὴ γὰρ σώζοιτο παρ’ ὑμῖν στρατηγὸς διὰ παῖδας ἐλεού- μένος ἢ γυναῖκα κλαίουσαν ἢ μητέρα δακρύουσαν ἢ πατρὸς δακρύοντος πολιὰν ἢ φίλους παρεστῶτας. ἐκ τῶν πεπραγμένων ἕκαστος ἀποφευγέτω καὶ κολαζέσθω, κἂν ἄπαις τις ᾖ δίκαιος, ἀθῷος ἀπίτω, κἂν πολλῶν πατὴρ πονηρός, ἀποθνησκέτω.

τίσιν οὖν ὑμᾶς ἀντὶ τῶν παίδων ἀξιώσαιμ’ ἂν προσέχειν; τῇ τῶν στρατι- ωτῶν εὐταξίᾳ, ταῖς ἐξόδοις, ταῖς μάχαις, τοῖς στρατη- γήμασι, τοῖς ἔργοις. πέμψατε λάθρα παρὰ τοὺς πολε- μίους. εἰ μισοῦμαι παρ’ ἐκείνοις ζητήσατε καὶ νομίσατε τῆς αὐτῆς εἶναι ψυχῆς μήτε τοῖς ἔξω μήτε τοῖς εἴσω τῆς πόλεως ἐχθροῖς ἐπὶ τῇ πόλει διαλέγεσθαι.

78. | Τί σκυθρωποὶ καὶ κατηφεῖς ταξίαρχοι καὶ λοχαγοὶ καὶ στρατιῶται; μνήμη τις ὑμᾶς εἰσέρχεται πεζομαχιῶν ἐκείνων καὶ ὅσα δι’ ἵππων νενικήκαμεν καὶ ποθεῖτε τὸν ἡγούμενον, ἀναμιμνήσκεσθε φροντί- δῶν καὶ σκεμμάτων καὶ λύπης οἶς ἐχρώμεθα τῆς τυ- ραννίδος ἐπικειμένης, ἱερῶν ἐν οἷς ἡμεῖς] ηὐχόμεθα, πομπῶν ἃς ἐπομπεύομεν, μυστηρίων ὧν ἐκοινωνοῦμεν, πόνων οὓς ὑπεμένομεν, ἐλπίδων ἃς ἠλπίζομεν;

ἀλλὰ φέρετε, ὦ ἄνδρες, φέρετε τὴν παροῦσαν κρίσιν. οὐκ ἔστι πόλις ἥπερ καθαρεύει συκοφάντου. κἂν ἀποθάνω τῇ ψήφῳ, καὶ τοῦτο φέρετε. νομίσατέ με βέλει πολε- μίων πεπτωκέναι. στρατηγὸς ὑμᾶς ἕτερος παραλήψεται τὰ μὲν ἄλλα ἴσως οὐ βελτίων, εὐτυχέστερος δέ.