Declamatio 36

εἶδε καὶ ῥήτωρ ἄγλωττος ἐκκλησίαν καὶ τῶν ὅτε εἶχε τὴν φωνὴν ἀνεμνήσθη πραγμάτων. πάντως ἐνεθυμήθη που πρὸς αὑτόν· ἐγώ ποτε παρῄ [*](1 Dem. cor. p. 323, 1) [*](7 sq. ἐργασία ἀπὸ τοῦ ὁμοίου ἁ β΄ γ’ La s 19 ἔτι τὰ λοιπὰ τῆς ἀπ’ ἀρχῆς ἀχρηστίας La s) [*](1 λαβυρίζοντος Par sed in λαρυγγίζοντος corr m 2 | ῥητο- ρεύειν L 3 πρόσθεν Par 4 αὐτοῦ libri edd 7 εἴ τῳ scripsi e ClPar εἰ τῷ MLLaViVi II BVa edd | σταδιοδρόμῳ Par sed ω in ου corr m 2 8 πηρώσας scripsi e ClPar πηρώ- σαις MLaViVi II B sed in hoc η in ras, edd πυρώσαις Va πειρώσεις L | εἶτα Μ edd | ἄγεις ParVa ἄγεις Vi | πρὸς B Va) [*](9 ὁμοῦ om Mor 11 ἄγεις ViCl | τῷ] τὰ Vi 12 τῆς] τὴν Vi II 13 ζωγράφου Vi 17 εἰ δὲ Cl | ἄφωνος Cl | ἐπ’ ante ἐκκλησίαν Cl, εἰς inser Par 2 19 ποῦ ClB Re τοῦ LaVi II Par sed in που in που corr m 2 om Μ | τοῦτο ante πρὸς Μ edd delevi | ἑαυτόν Μ αὐτὸν LaViVi II ClPar | παρείην Vi Mor)

42. Εἰ δ’ ἑαυτὸν μὲν οὐκ ἐδάκρυσε, γνώμην δὲ εὑρὼν συμφέρουσαν εἶτ’ ἀδυνατῶν εἰπεῖν ἐδάκρυσε τὴν πόλιν οἴων ἐστέρηται συμβούλων, διὰ τοῦτο δίκην ὀφείλει τῇ πόλει; τίνος δὲ καὶ τιμωρίαν ἀπαιτεῖς; εἰ [*](RIV 719) μὲν | τῶν δακρύων, ἐξῆν δακρύειν· εἰ δ’ ὅτι τὸν δῆμον ἐκίνησεν, οὐκ ἦν μάντις οὐδὲ προῄδει τὸ μέλ- λον. ἀγνοίας δὲ οὔκ εἰσι δίκαι. τίς γάρ, ὅτι μὴ τὸ συμβησόμενον προεώρακε, κεκόλασται; σὺ δ’ εἰ μὲν ᾔδεις τὴν ἐσομένην ὀργήν, τί τάχιστα οὐκ ἀπήλαυνες [*](7 γνώμη ἀφ’ ὑποθέσεως ποίᾳ γνώμη ἐδάκρυσε La s 11 παραγραφὴ καὶ ὃ παρευρίσκεται ἐν ἀντιλήψει La s) [*](2 εἰσηγούμην La sed εἰ in ras 2 litt p εἰσηγόμην ClPar „num ἐπῃνούμην laudabar“ Re | ἐκρατούμην Vi sed τούμην in marg m 2 ἐκεντούμην Par sed κεν del 3 τῆς Vi sed τῶν in marg m 2 | αὐτῆς libri edd 5 γὰρ ante καὶ BVa et inser Par 2 edd delevi | δικασταί scripsi e MLVi ἄνδρες LaVi II ClParBVa edd cf. ad p. 207, 11 | οὖν om LLaViVi II Cl ParB Va | τούτων Par 7 εἰ δ’ ἑαυτὸν scripsi e ClPar sed in hoc ex οὐδὲ αὐτὸν corr, Β εἰ δὲ ἑαυτὸν MLLaVi II Va edd sed γρ εἰ δὲ αὐτὸν in marg Mor εἰ δὲ αὐτὸν Vi | δ’ ClPar) [*](8 εἶτα Vi II | ἀδύνατον Mor 9 συμβόλων Vi II | διατοῦτο ViVi II ClVa 10 τῇ πόλει om BVa 13 ἀγνοίας — δίκαι omissa particula δὲ citat Macarius fol 79 v | δ’ ClParVa συμ 14 ἐκβησόμενον L ἐκβησόμενον ClPar cf, p. 230, 8 | προεώρα Β ἑώρα ClPar | δὲ ClPar 15 ὀρ(??)ν L)

ἀλλὰ γὰρ οὐ λέληθας τοῦτον μὲν πρόφασιν θέμενος, κατηγορῶν δὲ τοῦ δή- μου. ἐγὼ δὲ τί φημι; ὁ δῆμος ἔμελλε τοῦτο δράσειν ὅ δὴ καὶ πεποίηκε, κἂν εἰ μηδεὶς πένης μήτε ἧκε μήτε ἐδάκρυσεν. οἶ γὰρ ἃ μὴ βούλονται δοῦναι βιασθέντες, ἐπειδὰν εἰς ἐξουσίαν ἔλθωσιν ὧν ἄκοντες παρεχώρη- σαν, τιμωρίαν ἀπαιτοῦσιν ἐξ αὐτῶν ὧν ἔδοσαν πολε- μοῦντες τῷ λαβόντι. τίς γὰρ πολέμου τύχη, τίς ἀκαι- ρία χαλεπὴ τοιοῦτον ἠνάγκασεν ἐν τῇ πόλει κυρωθῆ- ’ναι ψήφισμα· ἀποκοπήτω γλῶττα πολίτου; διὰ τί; ὅτι μικρὰ κεκτημένος ἀντιπολιτεύεται τῷ πλουσίῳ.

τούτῳ δέ, ὦ δικασταί, τῷ ψηφίσματι κατελύετο μὲν ἡ δημοκρατία, κατελύοντο δὲ νόμοι καὶ ἱερὰ καὶ ὅσια, ἐχραίνετο δὲ ἡ γῆ καὶ ὁ πάντα ἐφορῶν ἥλιος, ἐταράττετο δὲ ὁ θεσμὸς καὶ μεθίστατο πρὸς δεσπο- τείαν τὸ τῆς ἰσηγορίας καλόν, ἐπληροῦτο δὲ τοῦ μύσους ἡ πόλις, ἐκοινωνεῖτε δὲ τῆς ὠμότητος τῇ χειροτονίᾳ. [*](2 γνώμη ποίᾳ γνώμῃ κατηγορεῖ La s 4 ἀντέγκλημα La s) [*](1 (??)αθεῖν L | οὐ ante μᾶλλον LMonVi 2 οὐ Par sed ex ἢ corr m 2, Va et γρ in marg Mor | δίδου Vi sed ὡς supra οὐ m 2 | γὰρ om BVa Mor 3 πρόφασιν μὲν τοῦτον L et e τοῦτον μὲν πρόφασιν corr Vi 2 4 ἤμελλε Β edd 5 καὶ inser L om ViBVa | πεποίηκεν, ἂν LaVi II | κἂν Vi sed ἂν in marg m 2 6 ἐδάκρυεν Vi II ClPar 8 ἀπαιτοῦσιν inser Vi 2 | καὶ ante πολεμοῦντες LaViVi II ClPar Va Mor sed in hoc om γρ in marg, ras 3 litt L delevit Re 9 ἀγκαρία Cl 10 τῇ om Vi II | κριθῆναι Vi 11 γλῶσσα edd | διατί LaViVi II Cl ParB Va 12 κεκτημένος La sed κε inser p | τῷ om MLLa ViVi II ClPar 13 τούτω — 228, 2 πλουσίῳ in marg Par 2 | ὦ δικασταί om L | δικασταί scripsi e MViCl ΄ ἄνδρες La Vi II Par 2 BVa edd cf. ad p. 207, 11 14 ἱεροὶ καὶ ὅσιοι LMonVi „non male“ Re 17 μίσους LViVa sed in hoc ι in υ corr m2,Mor) [*](18 ἐκοινώνει La Vi II)

Οὔκουν ἡμάρτετε, ὦ δικασταί, τοῖς λίθοις τότε χρησάμενοι κατ’ ἀνδρὸς ἐν τοῖς ὑμετέροις τρυ- φήσαντος κακοῖς, ἀλλ’ οὐδ’ ἂν ἀπετρίψασθε τοὔνειδος [*](RIV 720) μὴ τοὺς λίθους ἁρπάσαντες. | πῶς γὰρ ἂν εἰς τοὺς νεὼς ἤλθετε; πῶς ἂν ἐθύσατε; πῶς ἂν τὰς ἐορ- τὰς ἐπληρώσατε; πῶς ἂν ᾐτήσατε παρὰ τῶν θεῶν τἀγαθὰ τοῦ πλουσίου τῇ μιαρᾷ χειρὶ συνεφαπτομένου . τῶν ἱερῶν; τίς δ’ ἂν σύμμαχος καλούμενος εἰς κοινω- νίαν ἔργων ὑπήκουσεν;

οὐκ ἴστε ὅτι τὰ τῶν πό- λεων ἤθη τοῖς ψηφίσμασι γνωρίζεται καὶ πρὸς τὴν ἐκείνων ἀρετὴν ἢ κακίαν καὶ ταῦτα δοξάζεται; τίνες οὖν ἐνομίσθητ’ ἂν τοὺς τρόπους στάντες ἐπὶ τῆς δω- ρεᾶς καὶ μὴ καθηράμενοι τῷ φόνῳ; ἐγὼ μὲν γὰρ οἶ- μαι, τῶν βαρβάρων ἀγριώτεροι. ἀλλὰ νῦν δέδεικται πᾶσιν ὅτι οὐκ ἄρα τῆς πόλεως ἦν ἡ δόσις καὶ τοῖς δευτέροις τὰ πρότερα συσκιάζεται. πέπτωκεν ἄνθρωπος [*](14 ἐπιχείρημα ἀπὸ τοῦ πράγματος La s) [*](1 τῶν inser LaP 2 καὶ τιμωρίας ἔσται καιρὸς BVa 4 κρίσις in marg Vi 2 | ἡμάρτομεν LMonCl ἡμάρτητε Vi sed μὲν supra τε m 2, Vi II ἥμαρτεν Far sed in ἡμάρτετε corr m 2 | δικασταί scripsi e MLVi ἄνδρες LaViClParBVa edd cf. ad p. 207, 11 5 ἡμετέροις ViClParBVa Mor ὑμετέροις L 7 ἂν om BVa 8 πῶς ἂν ἐθύσατε om Va Mor | ἂν(2) om ἁ Par 9 ἂν om LVi | παρὰ La sed ambo α in ras f περὶ Va | τοῦ θεοῦ Μ 10 τὰ ἀγαθὰ MLLaViVi II Bva cf. p. 20, 4 | μιᾷ La sed in μιαρὰ corr, Vi II ἱερὰ Par sed del et μιαρὰ suprascr m 2 | χερὶ Cl edd 12 ἐπήκουσεν LaVi II 14 καὶ ταῦτα om Vi 16 μὴ inserui e libris cum lacobsio Lect 138 om edd | γὰρ μὲν Cl | γὰρ Va sed ἂρ in ras m 2 18 ἄρα] ἐκ Vi II 19 συσκιάζετε Mor)

φο- βοῦμαι, ὦ δικασταί, τὸν κατήγορον, τυράννου τεθνεῶ- τος ἀλγεῖ. καίτοι πότερον μεθ’ ὑμῶν ἠφίει τῶν λίθων ἢ οὔ; εἰ μὲν γὰρ μετεῖχε τῆς βολῆς, πῶς ὧν ἔπραξε κατηγορεῖ; εἰ δὲ μόνος ἀπείχετο, μανίαν κατεγνώκει τοῦ δήμου.

εἰ δέ μοι λέγεις τὴν νύκτα καὶ τὴν νίκην, τέχνην λέγεις, ἀπάτην λέγεις, χρημάτων ἔργον λέγεις. εἰ δέ γε τοσοῦτον ἴσχυεν ὥστε φανεὶς τρέ- πεσθαι καὶ πλέον ἀπάσης ἐδύνατο τῆς πόλεως μόνος, οὐκ ἂν μὲν ἔλαθε τοὺς πολεμίους ἡ φήμη τῆς ἀν- δρείας, οὐκ ἂν δὲ ἐπεστράτευσαν | πόλει παρ’ ᾗ [*](RIV 721) τοιοῦτος στρατιώτης τρέφεται, ἀλλ’ ἐκεῖνος μὲν δυοῖν ἔδωκε δίκην, τῆς τε πολιορκίας ἣν κατεσκεύασε καὶ τῆς δωρεᾶς ἢν ᾔτησεν.

49. Ὑμεῖς δέ, ὦ δικασταί, μὴ τὴν ἐκ τοῦ ψηφίσ- ματος αἰσχύνην ἀνανεώσησθε τῇ ψήφῳ μηδὲ τὸν ἠδι- κημένον ὧς ἀδικοῦντα ἀποκτείνητε μηδὲ ἐλέγξητε τὴν τῶν λίθων βολὴν τῇ γνώσει. ὁ νόμος φησὶ τὸν θορύ- Βοῦ καὶ στάσεως αἴτ’ ἴον. ὁ δὲ ἀναίτιος, ἐσιώπα γάρ. ἐλθὼν εἰς ἐκκλησίαν ἐδάκρυε. τούτων δὲ ἀμφοτέρων ἐξουσία. τῷ πάθει κατηνάγκαστο κλαίειν. ἠγνόει τὸ συμβησόμενον.

σώσατε οὖν, ὦ δικασταί, τὸν συκο- φαντούμενον, τὸν ἡμαρτηκότα μὲν οὐδ’ ὁτιοῦν, πε- πονθότα δὲ καινότατα. εἴ τοι γε καὶ τῶν ἀλλοφύλων τις εἰς τοῦτο ἀφῖκτο συμφορῶν, πάντως ἂν ἰδόντες ᾠκτείρατε. γνώρισμα δὲ τῆς ὑμετέρας φιλανθρωπίας ὁ σύλλογος οὗτός ἐστιν.

ὁ ῥήτωρ ἐκεῖνος ὁ δημοτι- κός, ὁ λυπῶν τοὺς πλουσίους ὑπὲρ τῶν νόμων, ὁ πολλὰς μὲν γνώμας εἰπών, πολλὰ δὲ ψηφίσματα γράψας, πολλὰς δὲ πρεσβείας ὑποστάς, ὁ συμμάχους προσαγό- μενος, ὁ πόρους ἀνευρίσκων, ὁ τιθεὶς νόμους χρηστούς, [*](1 ἐπίλογος ἀνακεφαλαίωσις La s 13 ποιότης La s) [*](1 δικασταί scripsi e MLVi ἄνδρες La Vi II ClPar B Va edd cf. ad p. 207, 1 1 | ἀπὸ ClPar 2 ἀνανεώσητε Β | 2 et 3 μηδὲ ML ViVi II ClPar B Va 3 ἀδικοῦντ’ ClPar | ἐξελέγξητε Vi 4 τῆ γνώσει Μ sed τῆ μεταμελείᾳ suprascr n 5 ἀποθνήσκειν poat αἴτιον Vi I ὃ La ὅ Par | δ’ LaVi II ClPar 6 ἐδάκρυσε L ἐδάκρυσε Cl Vi ἐδάκρυεν Va 7 κατηνάγκαστε La sed αι supra ε s κατηνάγκασται Vi II 8 δικασταὶ scripsi e MLVi ἄνδρες LaVi II ClPar B Va edd cf. ad p. 207,11 | συκοφαντούμενον La sed ενον in marg 9 τὸν om Par 10 εἴ τοι γε scripsi εἴ τοι γε L εἰ τοι Par sed τοι in τι corr m 2, edd εἴ τι Vi εἰ τις ΜΒ Va et γρ in marg Mor εἰ γὰρ La sed in ras 4 litt, Vi II εἴ γε Οἶ’ „malim τοι “ Re 11 τίς LaViVi II Va om Μ et γρ in marg Mor 11 πάντες ViPar | ἂν] δὲ Par 15 ἐπειπών La sed ex ἐπὶ τῶν corr p, Vi II 16 προσεπαγό- μενος L sed γρ ἐπαγόμενος suprascr m 2 ἐπαγόμενος Vi sed πρόσ’ antepos in marg m 2, et γρ in marg Mor 17 εὑρίσκων L et in marg Vi2)

τίνι γὰρ βοηθήσετε τῶν ἀπάντων, εἰ μὴ τοῦτον ἐλεήσετε; εἰς τίνα δὲ ἔσεσθε φιλοικτίρμονες τούτου καταμελήσαντες; οὔτ’ εὐνούστερον εὕροιτ’ ἂν ἄνθρωπον οὔτ’ ἀθλιώτερον, ὅς καὶ τὰ τῶν μύθων ἄτοπα τοῖς ἑαυτοῦ πάθεσιν ἐπιστώσατο. ἦγε | μὲν ὁ πλούσιος ἀπὸ τῆς ἐκ- [*](RIV 722) κλησίας λαβών, ὁ δὲ ὥσπερ αἰχμάλωτος εἴπετο. περι- στήσας δὲ τοὺς κόλακας καὶ τῆς παρρησίας ἀναμνήσας καὶ τὸ ψήφισμα ἐπιδείξας πρόβαλλε τοίνυν, ἔφη, γλῶτταν τὴν ἐμοὶ δυσμενῆ, τὴν δημοτικήν, τὴν οὐ φοβηθεῖσαν πλοῦτον, τὴν κρείττονα τῆς τύχης. καὶ ὁ μὲν ἐκέλευεν, ὁ δὲ ὑπεῖχε, καὶ ἐξεκό- πτετο φωνὴ τὰ τῆς πόλεως ὀρθοῦσα.

εἶθ’ ὑμεῖς προσκαταγνώσεσθε τοῦ τὰ τοιαῦτα πεπονθότος καὶ ᾧ παραμυθίαν οὐκ ἔστιν εὑρεῖν, τούτῳ προσθήσετε συμ- φοράς; καὶ πότερον τοῦτον ἢ τὸ κοινὸν καταβλάψετε; [*](7 cf. t. IV 169, 9. Plat. Menex. p. 244 E 9 cf. t. IV 1103, 6 sq. R) [*](1 ὑποστάς Va 2 δ’ MLaVi II edd | τῆ ante πενία ClPar) [*](3 δὲ LLaVi II | τὴν(2) om ViVi II 4 μὴ in ras Β om Va | ποιήσητε Β sed η(2) in ras, Va sed η in α corr 5 ἡμέ- τερα MClPar | βοηθήσητε Va sed ε supra η(3), Par 6 πάν- των LLaViClPar | ἐλεήσητε VaPar 7 „fort. οὖ οὔτ᾿“ Re) [*](8 ἂν inser My om Cl | οὔτε MViB edd 9 αὐτοῦ Par) [*](12 καὶ ante τοὺς BVa edd delevi | voce καὶ des FPi | κολακίας Va sed ί in ει corr m 2 13 πρόβαλλε Μ sed λ(1) eras πρόβαλε LViClPar 14 τὴν ante γλῶτταν ViBVa | ἐμὴν Μ sed ὴν in οὶ corr y 15 τῆς om Μ 16 ὅ(2) Par | δ’ Cl Par 17 ἡ ante φωνὴ Vi | πόλεως La sed ω ex ο corr p 18 προκαταγνώσεσθε BVa | τὰ om ML | παθόντος L et in marg Vi 2 19 παραμυθίας Vi | εὑρεῖν οὐκ ἔστιν BVa | προσθήσεσθε Mor 20 τὸν Vi)

οὐκοῦν οἱ μὲν μετατάξονται καὶ νομιοῦσιν εὐβουλίαν τὸ συνεστάναι τοῖς πλουσίοις, τοῖς δὲ ἄδεια καταθεῖν τὴν πολιτείαν; ταῦτα δημο- κρατίαν ἀναιρεῖ, ταῦτα ὀλιγαρχίαν εἰσάγει. ἀπὸ τοι- ούτων σπερμάτων φύεται δήμῳ δουλεία. ἑνὶ δὴ τούτῳ τῷ σώματι συγκινδυνεύει τὸ κοινόν.

55. Σὺ δὲ ἀνάβηθί μοι δεῦρο καὶ συνεισένεγκαί τι. εἰσί σοι χεῖρες, ἔστι σοι δάκρυα. οὐ λείπονταί σοι πρὸς ἱκετείαν ἀφορμαί. εἰ δ’ οὐκ ἀποχρήσει ταῦτα, [*](1 δικασταί scripsi e ML Vi ἄνδρες LaClParB Va edd cf. ad p. 207, 11 3 καὶ in marg Vi 2 4 θεάσαιντο scripsi e La ClPar θεάσοιντο Μ sed αιν supra οιν n, LViBVa edd | αὐ- τούς scripsi e MBVa ἑαυτοὺς Cl αὐτοὺς LaViPar edd 5 ἡμέτερα ML ViPar | προθύμους Μ et γρ in marg Mor 6 ἆθλα MLaB edd 7 κείμενα reposui e libris προκείμενα Par sed πρὸ antep m 2, edd sed γρ κείμενα in marg Mor 8 νομίσουσιν LVi 9 ἄδειαν Par sed ἀν’ in ἁ corr m 2, Va | καταθεἰν scripsi e MGlParB et γρ in marg Mor coll t. V 308, 8 καταθεῖναι Va καταμαθεῖν L sed μα del, LaVi edd „fort. καταπατεῖν“ Re | signum interrogationis posui colon libri edd | δημοκρατίασ Par sed σ in ν corr m 2 10 voce ταῦτα des Par | τὴν ante ὀλιγαρχίαν Μ | ὀλιγαρχίαν La sed γὰρ in ras f ὀλιγωρίαν Vi sed ὀλιγαρχίαν in marg m 2 11 δήμου Cl | δὴ scripsi e MLLaViCl δὲ BVa edd sed delendum censet Re | τούτῳ om BVa 12 τῷ inserui auctore Re om libri edd | συγκινδυνεύσει L κινδυνεύει Μ κινδυνεύειν Vi 13 συνεισἐ- νεγκαί scripsi e Μ sed αι in ε corr y, LLaViClVa sed in hoc αι in ε corr m 2 συνεισήνεγκαί Β συνεισένεγκέ edd | τι Va sed τ in ras m 2 14 οὐ inserui e MLBVa et γρ in marg Mor om LaVi sed in hoc in marg m 2, Cl edd 15 ἱκετείαν scripsi e MLVi ἱκεσίαν LaBVa edd ἱκετηρίαν Cl | ἀπόχρη σοι LaCl sed in hoc γρ ἀποχρήσει in marg)

τοῦ μὲν οὖν ψηφίσματος ἐπιλανθάνου, μέμνησο δὲ τῆς καλῆς ἐκκλησίας καὶ τῶν λίθων. τήρει μοι τὴν ἀρχαίαν γνώμην καὶ φύλαττε τὴν προαίρεσιν, δέομαί σου, καὶ σιωπῶν πρὸς τὰ κοινά. γράφε συμ- βουλάς. ἐγὼ δὲ ἀναγνώσομαι, κἂν εὕρω τινὰ γνώμην, ἀνακοινώσομαί σοι. σὺ δὲ ἀνάνευε καὶ κατάνευε καὶ πολιτεύου τοῖς νεύμασι. σύνθες ἀπολογίαν ὑπὲρ τοῦ δήμου, πρέπει σοι καὶ πεπονθότι κοσμεῖν τὴν πόλιν, σύνθες παράκλησιν εἰς προθυμίαν τοῖς πένησιν, ἔξελε τὸν φόβον, ἐπίρρωσον πρὸς τὴν εὔνοιαν. σὲ δὲ ἡ πό- λις δημοσίᾳ θρέψει παραμυθουμένη ῥήτορα ἄφωνόν τε καὶ πένητα.