Declamatio 23

Libanius

Libanius, Declamatio 23, Libanii Opera, Vol 6, Declamationes XIII-XXX, Teubner, Foerster, 1911

ἐμοὶ μὲν ὅλην δοκῶ συντετελεκέναι τὴν πολιτείαν καὶ μηδένα ἔχειν καινὸν λόγον εἰπεῖν. ἔτι δὲ εἰ κἀ- κεῖνα πολιτείας ἦν μέρη ἃ τοῦ λέγειν μὲν καὶ γράφειν ἐκτός ἐστιν, ἐπιλαμπρύνει δὲ τὸν δημαγωγὸν καὶ τὴν εὔνοιαν αὐτοῦ δείκνυσιν, ἑστιάσεις, κρεανομίαι, δια- νομαί, χορηγίαι, τριηραρχίαι, συνεκδόσεις θυγατέρων, αἰχμαλώτων λύσεις, καὶ ταῦτ’ οὐδενὸς ἧττον τῶν με- τρίων ἐπεδειξάμην.

39. Ἐχέτω δὴ τέλος καὶ καθάπερ ἀνθρώπου βίος θανάτῳ παύεται, τὸν αὐτόν, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, τρό- [*](RIV 298) πον καὶ τὸ τῆς πολιτείας τῆς | ἐμῆς πέρας ὡρίσθω τῷ τῆς ἐκδόσεως ψηφίσματι. ἢ πάντων ἀναισχυντότα- τος ἂν γενοίμην εἰς τοὺς κατεψηφισμένους παριὼν ἔτι καὶ τολμῶν ἀποβλέπειν εἰς τὸ τοῦ δήμου πρόσω- πον ὥσπερ μανδραγόραν πεπωκὼς καὶ πολὺν ἐπὶ τοῖς γεγενημένοις ὕπνον κεκοιμημένος.

ἐγὼ δὲ τὰ ἄλλα μὲν ἑτέρου χείρων τις ὑμῖν ἐγενόμην ἴσως, ἐκεῖνο δὲ οὐκ ἄν με ἀφέλοιτό τις τὸ τῆς τοῦ δήμου ψυχῆς συν- ιέναι. ἔγνων μεμισημένος, κατεγνωσμένος. οὐ γὰρ ἐπαι- [*](5 cf. p. 376, 13 | Luc. Prom. s. Cauc. 5 6 cf. p. 363, 7. Dem. cor. p. 316,4. Luc. Dem. § 45 15 cf. p. 304, 1. Dem. Phil. IV p. 133,1. Io. Doxap. schol. in Hermog. id. I 84 ed. Walz rhet. gr. VI 253, 19 sq. Luc. Dem. § 36 18 Dem. p. 1396, 11) [*](1 συντετελεκέναι (sed ελεκέναι in ras Β, συντετσαλκέναι Par) τὴν πολιτείαν δοκῶ VaBPar 2 κενὸν HParP sed in hoc καινὸν in marg m 3 5 ἔννοιαν Va 10 παύεται scripsi e VaBParMa πέπαυται HVP edd 11 ὡρίσθω Ma sed ὥρι’ in ras 6 litt m 2 12 ἀναισθητότατος Ma 13 εἴην Ma sed γρ γενοίμην in marg | εἰ ΒΜαΡ Mor 16 τ’ ἄλλα BPar ἄλλα Va 17 τίς HVaParP | ,,aut ὑμῖν accipiendum erit pro πρὸς ὑμᾶς aut leg. ἐν ὑμῖν“ Re 18 τῆς om HV | ψυχῆς scripsi auctore Weiskio Hyp II 48 τύχης libri edd 19 ,,id est διὰ τοῦ κατεγνῶσθαι uel ἐκ τοῦ κατ’. ἔγνων ὅτι παρ’ ὑμῶν μεμίσημαι. alias malim legi ἔγνων μεμισημένος, ἔγνων κατεγνω- σμένος" Re Ι οὐδὲ Par)

399
νοῦντές γέ <με> ὑμεῖς οὐδὲ φιλοῦντες ἐξεδώκατε Φιλίππῳ, οὐδὲ ὅτι χρηστὸς ἦν σύμβουλος, ἀπωλλύμην, ἀλλ’ ὅτι περίεργος, ἄκαιρος, θρασὺς καὶ τοὺς προγό- νους κακοήθως ἐπαινῶν, ὅτι πόλεμον ποιῶν, ὅτι τὴν ἡσυχίαν ἄγειν οὐκ ἐῶν, ὅτι τῇ μὲν εἰρήνῃ καὶ τοῖς καλοῖς περὶ ταύτης δόγμασιν ἠναντιούμην, στάσεως δὲ ἦν καὶ κινδύνων καὶ πολέμων ὑπόθεσις, ὅτι τῶν ἄλλων εὐφημούντων καὶ ἐκ τῶν ὑμετέρων ὑμᾶς ἑστιώντων καὶ παρεχόντων ὑμῖν οἴκοι καθῆσθαι κελευόντων μηδὲ ἄλλῳ τῳ τῶν Ἑλλήνων βοηθεῖν, ὅστις μὴ πρότερον ὑμῖν βεβοήθηκε, τὰ τρόπαια δὲ καὶ τὰς ναυμαχίας κελευόντων χαίρειν ἐᾶν καὶ λήρους καὶ μύθους εἶναι λεγόντων ἐλύπουν ἐγὼ καὶ παρεῖχον πράγματα κατα- βοῶν τοῦ δήμου ἐξέστητε, Ι λέγων, 00 ἄνδρες [*](RIV 299) Ἀθηναῖοι, τῆς τάξεως ἐφ’ ἧς ὑμᾶς οἶ πρόγονοι κατέλιπον καὶ τὴν Δολόπων καὶ Θετταλῶν τάξιν ἀντὶ τῆς Ἀθηναίων μετειλήφατε ἀρχὴν καὶ δυναστείαν συγκατακτώμενοι τοῖς βαρβά- ροις καὶ παρέχοντες ἁρπάζειν, περικόπτειν, [*](3 cf. p. 279,18; 349,6 9 cf. p. 350,8 12 cf. Dem. p. 36, 18; 1219,14 14 cf. ad p. 349, 6; 303,16 16 cf. p. 252, 1 sq. Dem. cor. § 63 p. 246, 2 17 cf. t. V 106, 8) [*](1 με inserui om libri edd 2 ἀπολλύμην VaBPar 4 ἐπαινῶ Ma 6 καλοῖς scripsi e VaBPar cum Iacobsio Add 210 Rev 5 καλῶς HVMaP edd | „fort. δόξασίν“ Re | ἐναντιού- μην HV 7 ἦν om VaBPar Ι πολέμων καὶ κινδύνων VaBPar) [*](8 ἐτιώντων Ρ αἰτιώντων Mor sed αἰτούντων coui 9 μὴ δὲ HVaBParP 10 τῶ HV τῶ; Ρ Ι βοηθεῖν — 11 τρόπαια om MaP Mor βοηθεῖσθαι VaBPar 11 ναῦς Ma 12 λό- γους Par 13 καὶ ὀχλήσεις post πράγματα Ma | καταβοῶ Mor) [*](14 ἄνδρες om Β 15 ἦς Ρ sed η ex οι corr m 3 17 ἀθήνας Par ἀθηνᾶς Β 18 συνκατακτώμενοι ParMaP Mor συγκατακτώμενον Va)
400
τοιχωρυχεῖν, ἀκρωτηριάζειν τὸ σῶμα τῆς Ἑλ- λάδος.

41. Εἰκότως τοίνυν ἐξεδόθην. δικαίως Φίλιππος Ὄλυνθον ἐλάμβανε καὶ δύο καὶ τριάκοντα ἐξ ἀνθρώ- πων ἀνῄρει πόλεις. τί οὖν ὑμῖν ἔμελε τῶν εἴσω Πυ- λῶν; πῶς δὲ οὐ περιεργία περὶ ὧν Εὐθυκράτης καὶ Λασθένης συνεχώρουν ὄντες Ὀλύνθιοι, περὶ τούτων ἀγανακτεῖν ἐμέ; Ἀμφίπολις ἀπώλλυτο, ἀλλ’ Ὠρωπὸς ἀντεδίδοτο. Ἁλόνησον ἐδίδου, ἐγὼ δὲ ὁ μικρόψυχος ἐκέλευον ἀποδιδόναι. τοιγαροῦν ᾐσθόμην οἷόν ἐστι τὸ πολεμεῖν περὶ συλλαβῶν. Χερρόνησον κατέθει, οὐ γὰρ ἐκείνῳ μᾶλλον προσῆκεν. ἔκσπονδος ἐγένετο Κερσο- βλέπτης. ὑπὲρ τῶν Θρᾳκῶν οὖν ἔδει ταλαιπωρεῖν Ἀθηναίους. <ᾕρει> Σέρριον καὶ Δορίσκον καὶ τῆνόν καὶ Γάνος καὶ Γανίδα χώραν. εἶθ’ ὑπὲρ τού- [*](4 Dem. Phil. III § 26 p, 117, 20 5 cf. p. 197, 6 6 cf. ad t. III 464, 169 8 Aeschin. Ctes. § 83. Paus. I 31, 4. schol. Dem. p. 259, 10. Schaefer Demosth. III 1, 27 2 9 Lib. hyp. ad Dem. or. Hal. p. 75,9 sq. 11 cf. t. II 267,10 12 cf. p. 203,16. Dem. Chers. p. 105,15; fals. leg. p. 395,25. Aeschin. Ctes. §74) [*](14 cf. p. 304,8. Dem. Phil. III p. 114,14; IV p. 133,15; cor. § 27 p. 234,12. Aeschin. Ctes. § 82 15 Aeschin. Ctes. § 82) [*](1 τοιχορυχεῖν Par sed οιχο in ras 4 ἐλάμβανεν Ρ edd) [*](5 ἀνῆρε Ρ Mor Ι ἡμῖν Ρ | ἔμελε scripsi ut coni Re ἔμελλε libri edd | τῶν scripsi e Ma coll p. 197, 6 τοῖς HVVaBParP edd) [*](6 οὐ] ἡ Par | περίεργα VaB 9 ἀλλόννησον HV ἀλόνησον ex ἄλλον νῆσον corr P 3 ἀλόνησος Ma cf. p. 396, 16 | ὁ ex οὐ corr P 3 11 χερόννησον HV χερόνησον Β 12 ἐκεῖνο Par Ι προσῆκεν scripsi auctore Re προσήκει libri edd Ι Κερσοβλέπτης scripsi ex HVaParMaP κερσοβλέπης V χερσοβλέπτης Β edd) [*](14 ἀθηναίοις VaBPar | ᾕρει inserui coll Dem. 11. 11. om libri edd | Σέρριον scripsi (Mus. Rhen. XXXII 90) ex HVVaB Par σέριον ΜaP edd | δωρίσκον HVVaBPar Ι Μυρτηνὸν scripsi μύρτινον HVVaBParP edd μύρτινον Ma 15 Γάνος scripsi e VaBPar γάδος HVP edd γνάθος Ma | Γανίδα scripsi coll Aeschin. l. l. σανίδα libri edd | εἴθ’ Par)

401
τῶν ὧν οὐδὲ τὰ ὀνόματα ἴσμεν ἐξανιστάμεθα.

Λαο- μέδοντα μὲν ἔλαβεν, ἀλλ’ ἀφῆκε. γεγόνασιν ἐν Ἤλιδι σφαγαί, ἀλλ’ οὐκ Ἀθήνησιν. ἀνῄρηκε Φωκέας. Ὀνο- μάρχῳ δεῖ μέλειν, Φαΰλλῳ μέλειν. ἀπὸ τριῶν ἢ τετ- τάρων ἡμερῶν ἀφέστηκε τῆς Ἀττικῆς. Ἐλάτειαν κατεί- ληφεν, ἀλλ’ οὐ Πάνακτον οὐδὲ Δεκέλειαν οὐδὲ Οἰνόην. τὴν ἱερὰν ἐκ Μαραθῶνος τριήρη λαβὼν ᾤχετο. μηδε- μίαν οὖν τριήρη Φίλιππος λάβῃ. | Μεγάροις ἐπι- "[*](RIV 300) χειρεῖ. ἄξιοι Μεγαρεῖς ἀπολωλέναι. Βυζάντιον πολιορ- κεῖ. ἄξιοι πάντα παθεῖν Βυζάντιοι.

43. Ἀλλ’ οὐκ εἴων οὐδ’ ἐπέτρεπον τὴν ἡσυχίαν ἄγειν οὔθ’ ὑμῖν οὔτε τοῖς ἄλλοις Ἕλλησι. τοιγαροῦν ὅσων μὲν δυσχερῶν ἀπελαύσατε ἐκ τῆς ἐμῆς πολιτείας, [*](1 Dem. cor. p. 249, 14 et 251,3 2 Dem. Phil. IV p. 133,29) [*](3 Dem fals. leg. p. 443,27 4 Dem. Aristocr. p. 661,11) [*](5 cf. ad p. 281, 3 6 Dem. fals. leg. p. 446, 3. Thuc. V 3, 4 | Thuc. II 18 sq. 7 cf. ad p. 209, 9. 302, 15 sq. Dem. Phil. I p. 50,1 8 Dem. cor. p. 248,13; Phil. III p. 118,6; IV p. 133, 24 9 Dem. cor. p. 248, 17) [*](2 ἔλαβον VaPar | ἀφῆκεν BMa 4 μέλλειν (1 et 2) HVa BParP | Φαύλλῳ scripsi (Mus. Rhen. XXXII 90) coll Dem. 11. 11. cum Meursio opp. II p. 1187 E et Cobeto Coll 290 φαττάλω Η V φατάλω VaBParMaP edd sed „imo vero Φαλαίκῳ“ Re „Latet Phalaeci aut certe phaylli “ Wesseling ad Diod. Sic. XVI 38 (t. II p. 111) | τετάρρων Ma τετάρτων Mor 5 τῶν ante ἡμερῶν Ρ | κατείληφε Ma edd 6 τὴν Οἰνόην τὴν ParP οἰόνην· τὴν HV οἰνόμην τὴν VaB οἰνοὴν τὴν Ma edd sed „post Οἰνόην addendum videtur οὐδὲ τὴν neque triremem sacram e Marathone abduxit“ Re 7 μὴ δὲ HVaP 8 μεγάροις VaPar 9 ἄξιον HVVaB | μεγάροις VaPar | ἀπολλωλέναι HV ἀπολωλεκέναι VaPar 10 ἄξιον HV 11 οὐδὲ Va | ἐπέτρεπον Par sed τ in π corr m 2 12 οὔτε VaBPar 13 δυσνρῶς Ρ et γρ in marg Mor | ἀπε- λαύσατε scripsi e Ma ut coni Re ἀπηλαύσατε reliqui libri edd cf. ad t. III 375, 4)

402
τί χρὴ καὶ λέγειν, εἰσφέροντες, ἐξιόντες, ἐμβαίνοντες; ἐγὼ δὲ αὐτὸς ἔμελλον τῆς πάνυ ταύτης πολυπραγμο- σύνης δώσειν δίκην. οὐ γὰρ ἐξοστρακισθεὶς ἐξέπεσον ὧς Ἀριστείδης, οὐδὲ ἐδέθην ὡς Μιλτιάδης, οὐδὲ ἐζη- μιώθην ὡς Περικλῆς, οὐδὲ ἐδιώχθην ὧς Ἀλκιβιάδης, οὐδὲ ἑάλων ὡς Θεμιστοκλῆς, οὐδὲ ἔφυγον ὡς Καλλί- στρατος. ἀτυχήματα μὲν ἄλλοτε ἄλλα συμβέβηκε τοῖς πρὸ ἐμοῦ πεπολιτευμένοις. ὧν οὐδὲν ἀγνοῶ, ἀλλ’ ὥσπερ οἱ πολλὰ ἑωρακότες ναυάγια τῶν παραπλεόντων εἰς τὰς ἠιόνας ἐκβεβρασμένα καὶ τοὺς λιμένας ἐξ ὧν ἀνάγεσθαι δεήσει τολμῶσι πλεῖν ὅμως, οὕτω κἀγὼ τὰ τῶν πολιτευομένων εἰδὼς πταίσματα ἄρας ἀφῆκα ἐμαυτὸν εἰς τὴν τῆς πολιτείας θάλατταν. ἀλλ’ ἐξεδόθην δυστυχὴς βοῶν τὸν Σόλωνα καὶ μαρτυρόμενος τοὺς νόμους καὶ καλῶν τοὺς θεοὺς εἰς τὴν ἀκρόπολιν βλέ- πων. παρεδόθην τοῖς ἥκουσιν ἐκ Μακεδονίας κατ- [*](1 cf. p. 301, 20. Dem. 01. II p. 21,25 4 Arist. rep. Ath. 22, 7. Plut. Arist. 7 | cf. t. V 508 sq. 5 cf. ad p. 126, 3; 171,8 | Thuc. VI 61, 4 6 cf. p. 171, 14. [Dem.] p. 1221, 18 sq. 10 cf. t. IV 639, 5 R. Her. VII 188, 2; 190) [*](1 καὶ inserui ex HVPar, ut inserendum coni e Mon Ia- cobs Lect 107 Anth Pal III 296 om VaBMaP edd 2 αὐτοὺς Par αὖτις coni Re ὡς οὐ Iacobs Lect 107 Rev 5 | ἤμελλον Par μέλλων coni Iacobs 4 ἐδεήθην ΗΜαΡ Mor ἐδόθην VaPar 5 οὐδὲ ἐδιώχθην om VaBPar | ὡς ἀλκιβιάδης post θεμιστοκλῆς HVP sed in hoc postea antepos 6 οὐδὲ — Θε- μιστοκλῆς om VaBPar | ἠλώμην Re 7 ἀτυχήματά μοι Ma Mor | ἄλλα scripsi auctore Re κακὰ libri edd 8 πολιτευο- μένοις V (et Mon) πολιτευσαμένοις Par 10 τῶν ante εἰς Ma Ρ Mor | μονὰς HVVaBParMa Mor ναῦς in μονὰς corr Ρ corr Wesseling Diod. Sic. t. I p. 696 Re Iacobs Lect 108 Anth Pal III 286 | ἐκβεβρασμένων Ρ Mor 11 οὕτως HV | τὰ om Ma 12 πολιτευομένων scripsi ex HVVaBParMa προπε- πολιτευμένων P edd | ἐφῆκα Ρ Mor 13 θάλασσαν VBaP edd) [*](14 μαρτυρούμενος HVVaPar 15 καὶ οὐ V 16 κατα- σχεθεὶς Mor „mallem καταραχθεὶς“ Re at cf. p. 404, 18)
403
ἀχθεὶς ἀπὸ τοῦ βήματος. | ἐφ’ οἶς ὁ μὲν δῆμος [*](RIV 301) οὐκ ἐνεκαλύψατο, ἐγὼ δὲ καταδὺς ᾠχόμην.

44. Ὑμᾶς μὲν οὖν, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, πάντων ἕνεκεν ἐπαινῶ, καὶ τοῦ τὴν ἀξίαν θέσθαι ψῆφον περὶ τῶν ἐμοὶ πεπολιτευμένων καὶ τοῦ τὸν καιρὸν συνιέν- τὰς εἶξαι καὶ παραχωρῆσαι τῷ διὰ πάντων ὑμῶν κρείττονι, ἒτι δὲ <τοῦ> τῷ χάριτος καὶ τιμῆς σης ἀξίῳ δι’ ἀρετὴν καὶ φιλανθρωπίαν ὄντι μηδὲν ἀντειπεῖν, ἐγὼ δὲ ἀμαθέστατος ἄν τις εἴην ἐμαυτὸν καὶ νῦν ἀγνοῶν. τοῖς ἀτίμοις οὐκ ἔξεστι λέγειν. τίς οὖν ἀτιμότερος τοῦ κατεψηφισμένου, τοῦ τοῖς αἰτήσα- σιν ἐκδεδομένου; τοῖς δούλοις οὐκ ἔστι μετουσία πολιτείας. ἀλλὰ τοῦ Φιλίππου δοῦλός εἰμι. καὶ δοῦ- λος μὲν ὢν οὐκ αἰσχύνομαι μεγάλου δεσπότου πόλεις μεγάλας ὁμοδούλους ἔχων καὶ μετ’ ἐθνῶν ὅλων ὑπο- κύπτων δεσπότῃ, μετὰ Χαλκιδέων, μετὰ Ὀλυνθίων, μετὰ Θηβαίων, μετὰ Θετταλῶν καὶ ἔτι κρειττόνων, ὁμόδουλός εἰμι τῆς Ἑλλάδος, ἀλλ’ ὅμως τῶν ὑμετέρων νόμων ὥσπερ ἐνυπνίων μνημονεύω.

τὸν οὖν ἀτι- μότερον Πιτταλάκου καὶ Μακεδόνι κεχαρισμένον δε- [*](20 cf. t. IV 1124, 35 R. Lib. hypoth. Dem. p. 334, 6. Aeschin. Tim. § 54 sq. Dem. fals. leg. § 245 p. 417, 21) [*](1 βωμοῦ coni Mor 2 ἀνεκαλύψατο Ρ Mor 4 περὶ om HV 5 τῶν Ρ sed e τὰ corr m 2 | τὸν καιρὸν scripsi ex HV VaBParMa τῶν καιρῶν Ρ edd | συνέντας Ρ Mor 6 δι’ ὑμῶν ἀπάντων Ma 7 ἔστι Ρ Mor | δὲ inser Ma 2 | τοῦ in- serui om libri edd sed καὶ inserendum coni Re | τῆς ante χάριτος HV 8 πάσης καὶ τιμῆς Par | ἀξίω πάσης VaB | ἁπάσης om Ma | ἀρετὴν Ρ sed ἢν ex ῆς corr m 2 | φιλανθρωπίαν Ρ sed αν in ras m 2 13 ἀλλὰ scripsi ἀλλὰ καὶ libri edd sed „post πολιτείας deesse videtur ἐγὼ δὲ οὐ μόνον τῆς τύχην Re ἀλλ’ ἐγὼ Iacobs Lect 108 Rev 5 14 ὢν om VaB 15 μεγά- λας πόλεις Ma | εὐθύνων HV | ὑποκύπτω Ρ Mor 18 ὅπως Par 19 ἀντίμορον Η ἀτίμορον V)

404
σπότῃ πῶς τολμᾶν δεῖ δημηγορεῖν; ὑμεῖς οὐδὲ τοὺς [*](RIV 302) ὀφείλοντας τῷ δημοσίῳ | λέγειν ἐᾶτε, ἀλλὰ καὶ αὐτοὺς ἀποσχοινίσαντες σιωπᾶν κελεύετε καὶ στηλι- τεύετε. ἐγὼ δὲ ἐστηλίτευμαι μὲν οὐ μόνον ἐν τοῖς ὑμετέροις ψηφίσμασιν, ἀλλὰ καὶ τῇ παρὰ πᾶσι δόξῃ, τοῖς κἀμὲ καὶ τὸν Ἀθηναίων δῆμον εἰδόσιν, ὀφείλω δὲ ὑμῖν ὄφλημα οὐχ οἷον Ἀριστογείτων οὐδὲ ἄλλος τῶν ἐγγεγραμμένων, ἀλλὰ δεσμὰ καὶ τραύματα καὶ τὰς ἐσχάτας αἰκίας τοῦ σώματος αἵτινές εἰσι καὶ θανάτου βαρύτεραι. ταῦτα γάρ ἐστι καὶ τὰ τοιαῦτα ἃ πεισό- μενος μὲν ἐξεδόθην ὑφ’ ὑμῶν, οὐ παθὼν δὲ παρὰ τὰς πάντων ἐλπίδας, ἀλλ’ ἀφεθεὶς ὀφείλοιμ’ ἂν τοῖς ὧν ἠξίουν καὶ προσεδόκησαν μὴ τετυχηκόσιν.