Declamatio 6

1. ἡ τῶν πολιτικῶν ὑποθέσεων ὕλη ἄλλοτε ἄλλως R IV 111 ἔχουσα καὶ πρὸς τὴν τῶν πραγμάτων φύσιν ἀμειβομένη τεχνίτου πρὸς θεωρίαν δεῖται τοῦ ῥήτορος. [*](Η = Hierosolymitanus S. Sepulcri 107) [*](V = Vaticanus gr. 940) [*](Va = Vaticanus gr. 82) [*](La = Laurentianus LVIl 44) [*](Β = Barberinus II 41) [*](Μ = Marcianus gr. 439) [*](Vi = Vindobonensis phil. 82) [*](Ma= Matritensis 4679 olim N - 49) [*](Cl = Berolinensis gr. 196 olim Claromontanus) [*](ΟΡΕΣΤΗΣ om libri ἀντέγκλημα Va 1 τὴν inserui ex HVaBM om VLaViMaCl edd Ι τῆς inserui e VaM om HVLaBViMaCl edd Ι τὴν inserui e Μ τὸν HVVa om La BViMaCl edd 2 φόνον HV θάνατον Va | ἀπεκτονὸς La ἀποκτείνας HVVa 3 αὐτοῦ ante μητέρα HV, ἑαυτοῦ Va ὡς ἀνδροφόνον inserui e VaM om HVLaBViMaCl edd φόνου κρίνεται MaCl Mor | φόνω HV | ἀντέγκλημα om HVLa BViMa sed in hoc inser m 2, Cl ἀντίστασις Va 5 Προθεω- ρία scripsi ex HVVaMMa sed in hoc in marg m 2 θεωρίαLaBVi ἡ θεωρία Cl sed in marg, edd 6 ὑπο La 8 προσθεω- ρἰαν La)

τὸ τοίνυν προκείμενον ἡμῖν ζήτημα παθητικὴν μὲν ἔχει τὴν ὕλην, καταφορικὴν δὲ τὴν ἰδέαν, ὅσον ἐκ τῆς φύσεως ἀπαι- τεῖ. Ἀγαμέμνων γὰρ ἐν τῷ λόγῳ καὶ Κλυταιμνήστρα καὶ τὰ δεινὰ διηγήματα ἐξ ὧν πλήρεις αἶ σκηναὶ καὶ τραγῳδίαι συνίστανται.

τί οὖν ἐκ τῶν πραγμάτων ἀκόλουθον; ἀντεγκαλοῦντα τὸν Ὀρέστην τῇ μητρὶ τῷ κατ’ αὐτῆς θυμῷ σφοδροτέραν τὴν κατηγορίαν ποιεῖ- σθαι. μίαν γὰρ ἀπολογίαν ἔχει τὰ κατ’ αὐτῆς ἐγκλή- ματα καὶ δι’ ὧν αὔξει ταῦτα τὴν ἑαυτοῦ πρᾶξιν ἀνεύ- [*](6 Schol. in Hermog. de id. t. VII p. 903, 23 W; Anon. de fig. t. Vlll p. 622, 20) [*](7 Ἀγαμέμνων κατὰ μὲν Ὅμηρον (II. λ 131) Ἀτρέως τοῦ Πέ- λοπος, μητρὸς δὲ Ἀερόπης, κατὰ δὲ Ἡσίοδον (cf. Tzetz. exeg. in II. p. 68,20 H) Πλεισθένους τὸ γένος Μυκηναῖος ὃς ἤγαγε χιλίας σν ναῦς εἰς Ἴλιον, ἐκπορθήσας δὲ αὐτὸ δὴ τὸ Ἴλιον καὶ ὑποστρέψας οἴκαδε ἀναιρεῖται ὑπὸ Αἰγίσθου αἰγίστου cod) τοῦ Θυέστου δόλῳ. οὗτος γὰρ παρὰ τὸν καιρὸν τῆς ἀποδημίας ἐμοίχευσε τὴν Ἀγαμέμνονος όνος γυναῖκα Κλυταιμνήστραν κληταιμνήστραν hic et infra cod) (Od. γ 264 sq. et 305). κατὰ δὲ τοὺς τραγικοὺς αὐτὴν τὴν Κλυταιμνή- στραν ἀνελεῖν αὐτὸν χιτῶνι μὴ ἔχοντι ἔκδοσιν τραχήλου (Aesch. Ag. 1381 sq. Eum. 634. Eur. Or. 25). ἐξ αὐτῆς δὲ ἔσχεν υἱὸν τὸν Ὀρέστην, ἀφ’ οὐ καὶ ἀνῃρέθη αὕτη, καὶ θυγατέρας δ’ Λαοδίκην Χρυσόθεμιν Ἰφιγένειαν καἰ Ἠλέκτραν (II. ι 145. Eur. Or. 23) Ma2) [*](1 καὶ om Cl inser Ma 3 3 ἢ τί HLaMaCl | ἕτερόν τι Β I ὄντα inser Va ὂν MaCl „malim ὂν. tametsi illa plura modo dicta facile numero plurali ὄντα comprehendantur“ a 4 βιάζεται LaMaCl Mor Ι τῶν λόγων MaCl 6 καταφορητικὴν Β Ι αἰτίαν Va sed αἴτι’ del m 1 et ἰδέαν suprascr m 2 7 ἐν om HV 9 αἱ ante τραγῳδίαι Μ 11 θυμῶ La sed post ὢ ras 1 litt 13 ἀνεύθυνον τὴν ἑαυτοῦ πρᾶξιν HVVa Re)

ἀλλ’ ἐπεὶ καὶ παῖς αὐτὸς καὶ μή- τηρ ἐκείνη, <εἰ> a καὶ τὰ δεινὰ διεπράξατο, τοῦτο τὴν παρρησίαν ἀνείργει καὶ ψιλῆς οὐκ ἀνέχεται λοιδορίας. εἰ δὲ μή, πρὸς μῖσος καθ’ ἑαυτοῦ τοὺς δικαστὰς ἐπι- σπάσεται μετὰ τιμωρίαν τοσαύτην κατὰ μητρὸς θρασυ- νόμενος. πᾶς γὰρ ἂν ὑποπτεύσειεν ὡς διὰ τρόπων ὠμότητα μᾶλλον ἢ τῷ πατρὶ τιμωρῶν κατὰ τῆς τε- κούσης ἑτοίμως ὡπλίσατο. εἰ δὲ φανείη τῆς κατὰ τῆς μητρός, ὧς οἷόν τε, φειδόμενος βλασφημίας καὶ ἄκων μέν, ἀναγκαίως δὲ τὴν κατηγορίαν ποιεῖσθαι, δόξει μὲν εἶναι φιλάνθρωπος φύσει, ἐκ δὲ τῶν πραγμάτων βεβιασμένος εἰργάσθαι τὸν φόνον. οὕτω δὲ μᾶλλον καὶ λεληθότως αὐξήσει τὸ ἔγκλημα. τοιοῦτον γὰρ εἶναι δόξει ὥστε καὶ παρὰ φύσιν εἰς οὕτως ἀνήμερον φόνον ἑλκύσαι τὸν παῖδα.

5. Δεῖ τοίνυν μεθόδων αὐτῷ καὶ δεινότητος δι’ ἧς οὐδὲν ἧττον τὰ πραχθέντα κατηγορῶν ἄχθεσθαι δόξει τοῖς λεγομένοις καὶ τῇ μητρὶ τὸ πρέπον ἀποδι- δόναι. ἔσται δὲ τοῦτο, εἰ τὸ πικρὸν τῶν ἐγκλημάτων [*](2εἰ inserui om libri edd Ι καὶ scripsi e La κἂν reliqui libri edd) [*](3 εἴργει MaCl 4 καθ’ ἑαυτοῦ scripsi e MaCl καθ’ αὐτοῦ La κατ’ αὐτοῦ reliqui libri edd | ἐπισπάσεται reposui e libris ἐπισπάσηται edd 5 τοιαύτην Va τοσαῦτα V 7 ὠμότητα re- posui e libris ὠμότητος Va edd Ι τεκούσης reposui e libris μητρὸς Va edd 8 ὡπλίσατο ἑτοίμως Va ὡπλίζετο Ma sed σα supra ζε m 3 | τῆς(1) Ma sed τις suprascr m 3 τίς Β | τῆς om LaBMaCl 9 φεισάμενος Va | καὶ — 10 ποιεῖσθαι om Mor 10 μέν] οὐκ Μ I δόξει, δόξει Vi 11 πεπραγμένων Va 12 βεβιασμένος Ma sed o in ω corr m 3 | εἰργάσασθαι Vi 13 αὐξήσει scripsi ex HVVa αὐξῆσαι reliqui libri sed αὐξή- σει suprascr Ma 3, edd Ι τοιοῦτο Cl 14 δόξει scripsi δόξειεν libri edd | εἰς om HVVaLaBViMa sed in hoc inser m 2, Cl Mor I οὕτω La Ι ἀνήμερον scripsi e MViMa sed in hoc in ras m 2 σήμερον HVLa ἥμερον Va sed γρ ἀνήμερον in marg m 2, BMaCl edd Ι εἰς ante φόνον HVVaLaBViCl Mor 17 ἦς reposui e libris ὧν edd | ἔχεσθαι V)

6. Οὐκ ἀγνοοῦμεν δὲ ὡς ἐπὶ θεῶν δικαστῶν καὶ πρὸς τὰς Ἐριννῦς συνίστησιν αὐτῷ τὴν κρίσιν ἀτόπως ὁ μῦθος ὥσπερ τῶν κρειττόνων πρὶν ἀκοῦσαι τὸ δί- καιον ἀγνοούντων καὶ μαθεῖν ἐκ τῆς κρίσεως ἀναμε- νόντων ὅπερ ἴδει ψηφίζεσθαι. ἐπεὶ οὖν μύθων ἀρ- χαίων, πλὴν εἰ μὴ πάρεργον, ῥητορικὸς οὐκ ἀνέξεται λόγος, τούτοις χαίρειν εἰπόντες τὸ πρέπον κἀνταῦθα φυλάξωμεν.