Declamatio 1

ταχύ γ’ ἂν οὖν ἔδεισαν τὴν πενίαν Σωκράτους καὶ τὴν τῶν δικανικῶν ἀγώνων ἀπειρίαν οἱ τὸν ποικιλώτατον τῶν ῥητόρων καὶ πολέ- μου καὶ εἰρήνης καὶ τῶν ὅλων κύριον κρίναντες. τί οὖν ἦν τὸ τῆς σιωπῆς αἴτιον; οὐ τὸ μὴ εἶναι τοὺς τὰ ἀδικήματα ὁρῶντας, ἀλλὰ τὸ τοῦτον νῦν τὸ συκοφάν- του πρᾶγμα ποιεῖν. καὶ μὴν εἰ τὸ πολλάκις κεκρί- [*](12 Periclem. cf. Thuc. II 65. Dem. p. 802, 18. Plut. Per. 35) [*](1 μέγιστον Πα sed μέγιστ’ in ras m2 | καὶ — 3 τηρήσαν- τες inserui ex AthUVaB cum Rog om Ma Mor Re 2 τῆς δημοκρατίας Ath 3 τῷ δὲ ἔργῳ scripsi auctore Sinteni Herm. I 470 τὸ δὲ ἔργον libri edd πᾶν δὲ συνεργὸν lacobs Not 16 τὴν πόλιν ὅλην e sequentibus ante εἰς inserendum coni Sintenis coll. Thuc. II 65, 6 | αὑτῶν scripsi cum Rog ἀυτῶν ἁ αὐτῶν reliqui libri Mor Re 4 ὅλην delendum coni Sintenis | τῶν Nabero auctore inseruit Rog | Λακεδαιμονίων scripsi e MaAthU cum Rog Λακεδαιμόνων VaB Mor Re 5 αὑτῶν scripsi cum Rog αὐτῶν MaAth et ex αὑτὸν corr Β, Mor Re αὐτὸν UVa | ναυ- μαχίας scripsi ex UVaB cum Rog ναυμαχίαν MaAth Mor Re) [*](10 ταχύ γ’ ἂν οὖν scripsi ταχὺ γοῦν libri Mor Re ταχύ γ’ ἂν auctoribus Gasda et Cobeto Rog | δεισαν cum ras 1 litt U ᾔδεισαν Ath 13 καὶ τῶν reposui e libris auctore Re cum Rog τὸ τὸν libri Mor Re τὸν τῶν Gasda 14 τὸ (1) inserui e MaAthUB cum Rog om Va Mor Re 15 τὸ om Ath | τοῦτον νῦν] τὰ Ma sed inser m 2, UVaB | τὸ scripsi τοῦ Ma sed ῦ in ras 2 litt m2, UVaB om Ath edd 16 πρᾶγμα scripsi ex Ath auctore Cobeto cum Rog πράγματα reliqui libri Mor Re | κεκρί- σθαι reposui e libris cum Rog κεκρίσθαι Mor Re)

| Πολλῶν δὲ ἐνόντων εἰπεῖν τὸ μὲν ἀπάν- τῶν ἀτοπώτατόν ἐστι τὸν ἐν Λυκείῳ διατρίβοντα καὶ πάντα τὸν βίον ἐν τῷ διαλέγεσθαι καὶ ζητεῖν ἀνηλω- κότα τῶν ῥητόρων αἰτεῖν γραφάς. ἴστε γὰρ δήπου τοῦθ’ ὅτι τῶν τὰ κοινὰ πραττόντων καὶ ἐπὶ τὸ βῆμα ἀνιόντων καὶ γνώμας ἀγορευόντων καὶ ψηφίσματα γρα- φόντων τούτων ἐστὶ τὸ τοῖς τοιούτοις ἐπιχειρεῖν, οἴ τὸ δύνασθαι βλάπτειν τὸν δῆμον ἐξ αὐτοῦ τούτου τοῦ παρὰ τῷ δήμῳ δύνασθαι λαβόντες ἔχουσιν. εἰ δέ τις ἐν ταῖς παλαίστραις πρὸς τοὺς σοφιστὰς ἤ τινας ἄλλους τῶν ἀεὶ συγγινομένων περὶ τῶν ἀεὶ παραπιπτόντων 5 φιλοσοφεῖ, πῶς ἂν οὗτος οἷός τε εἴη τὴν πολιτείαν μετακινεῖν;

48. Τουτὶ μὲν οὖν, ὦ ἄνδρες, τοσοῦτον ὂν ἐῶ, ἐκεῖνο δ᾿ αὐτὸν ἐρήσομαι· Σωκράτης ἐμίσει τὴν δημοκρατίαν, Ἄνυτε, καὶ τύραννον ἡδέως ἂν εἶδεν ἐφεστῶτα τῇ πόλει; τίνα τοῦτον; ἤ, πρὸς Διός, αὑτόν; ῥᾳδίως γ᾿ ἂν ὁ ἄνθρωπος ἐμισθοδότησε δορυφόρους καὶ ξενικὸν κὸν συνεστήσατο καὶ πολλοὺς οἰκέτας ὥπλισεν.

49. Ἀλλ᾿ αὐτὸς μὲν οὐκ ἐδεῖτο τοῦ σχήματος, ἑτέρους δ᾿ ἐνῆκε. πάλιν τοίνυν ὥσπερ ἠδίκει μὴ πάλαι κρίνων Σωκράτη, ......... εἰ γὰρ ὅσοι τούτῳ συγγεγένηνται διεφθαρμένοι τυγχάνουσι καὶ καταφρονεῖν ἐπαιδεύθησαν τῶν νόμων, τί μαθὼν οὐ πάντας ὑμῖν τούτους παρέδωκε; τί μὴ κατὰ πάντων ἀπενήνοχε | [*](R III 18) γραφάς; οὐ γὰρ δὴ τὸν μὲν παρακαλοῦντα πρὸς τὰ πονηρὰ δίκης ἄξιον νομιστέον, δι᾿ ὧν δὲ τὰ ἔργα ἐπράχθη, τούτοις δὴ δεῖ πρᾴως ἔχειν. οὐδὲ γὰρ ἐν [*](5. Dem. p 265, 13 8 Thuc. VI 29, 3 8 cf. p. 35, 12 sq.) [*](1. οὖν inserui ex Ath UVaB cum Rog om Ma Mor Re 5 γὰρ ἂν Iacobs Lect 195 | ὁ ἄνθρωπος scripsi ex Ath ἀνθρώπους Ma UVaB Rog ἄνθρωπος Mor Re | δορυφόροις Ath 7 οὐκ ἐδεῖτο reposui e libris auctore Re cum Rog οὐ δεῖτο Mor Re 8 ἐνῆκε scripsi e Ma UVaB coll Thuc. l.l. ἐνῆγε Ath edd | ὥσπερ delendum censuit Re πῶς οὐκ Iacobs Add 357 οὗτος Lect 195, ὡς πάρος Not 18 (at πάρος ab usu Libaniano abhorret) ὡς πρότερον Sintenis | ἠδίκ cum ras 2 litt U ἡ δίκη Va ἀδικεῖ Sintenis | πάλαι reposui e libris auctoribus Iacobsio et Sinteni cum Rog πάλιν Mor Re qui delendum censuit 9 post Σωκράτην lacunam indicavi cum Cobeto Mnem. III 146 qui οὕτω καὶ νῦν ἀδικεῖ μόνον ἐξ ἁπάντων κρίνων Σωκράτην excidisse coniecit 11 τῶν νόμων reposui e libris auctore Re cum Rog τὸν νόμον Mor Re | παθὼν Rog | ὑμῖν reposui e libris ἡμῖν edd 12 ἀπενήνοχε reposui e libris sed evanuit in Ma ἐπενήνοχε edd 13 τὰς ante γραφάς edd delevi 15 ἂν ante ἐπράχθη libri edd delevi auctore Gasda | δὴ inserui e libris om edd | πράως UB)

ἀλλὰ νῦν ὁ μὲν πείθων ἀνελεῖν τοὺς νόμους Σωκράτης κρίνεται, τῶν δὲ ἐπιθησομένων τῇ τούτων κατ’ ἀλύσει λόγον οὐδεὶς ἀπαιτεῖται. καίτοι τὸν φάσκοντα τῶν νόμων φροντίζειν διὰ πάντων τῶν <τῇ> δημοκρατίᾳ δυσμενῶν χωρεῖν προσῆκεν, ἀλλ’ οὐ τοὺς μὲν ὑπερπηδᾶν, ἐνὶ δὲ πολε- μεῖν μόνῳ. δῆλον γὰρ ὅτι καὶ Σωκράτους ἀποθανόν τος οἴ γε ὑπὸ τούτου. διεφθαρμένοι κακοὶ περὶ ὑμᾶς ἔσονται. τίς ἂν οὖν ἰατρὸν ἀποδέξαιτο παντὶ μὲν ὀφείλοντα βοηθῆσαι τῷ σώματι, τηροῦντα δὲ ἐν τῷ πλείονι τὸ νόσημα;

εἰ μὲν οὖν Σωκράτην ᾔδει μὲν πονηρὸν Ἄνυτος οὑτοσί, πονηρῶν δὲ αὖ οὐκ ἠπί- στατο διδάσκαλον, καλῶς ἂν ἐπὶ μόνον ᾔει· νῦν δὲ [*](3 Dem. Aristocr. p. 631, 28; 632, 6; 630, 5; 232, 30) [*](6 Aeschin. p. 87, 25 11 cf. p. 115, 9 sq. Plat. apol. p. 39 C sq) [*](1 φο νικοῖς cum ras 1 litt post ο Va | διειρημένον auctore Cobeto Rog 3 ἀλλὰ — 4 αἴτιον om Ma | ἀλλ’ ὁ τῷ ἀνδροφόνῳ προειπὼν auctore Gasda Rog 6 Σωκράτης auctore Cobeto cancellavit Rog 7 ἐπιθησομένων scripsi auctore Cobeto cum Rog πεισθησομένων libri Mor Re 7 του ο cum ras 1 litt ante et post ο U τούτου AthVa 8 τῶν νόμων Ma sed ν finalia suprascr m2 9 τῇ inserui cum Rog om libri Mor Re 10 ἀλλ’ οὐ τοὺς Ma sed λ’ οὐ τ in ras m2 | ὑπερπηδᾶν Ma sed πη in ras m2 13 οὖν ἂν MaUVaB 14 δ’ Rog 15 ᾔδει μὲν scripsi ex Ath μὲν ἤδει reliqui libri edd 16 πονη- ρῶν reposui e libris coll p. 33, 3 auctore Re cum Rog πονηρὸν Mor Re | αὖ scripsi ex Ath auctore lacobsio Lect 195 App Pors 308 Not 18 cum Rog αὐτὸν reliqui libri οὖν Mor Re qui de- lendum censuit aeque atque lacobsius Add 267 et Sintenis ᾔδει coni Re 11 δ’ ἂν lacobs Add 267 Not 19 | ἐπίμονον Ath ᾔει reposui e MaUVaB auctore lacobsio cum Rog εἴη Ath Mor Re)

52. Πόθεν οὖν Σωκράτης κρίνεται μόνος; ἐνεθυ- μήθη πρὸς αὑτὸν ὁ κατήγορος, ὅτι τοῖς μὲν πράγμασι καὶ ταῖς ἀληθείαις οὔτ’ ἂν τοῦτον οὔτ’ ἂν ἄλλον οὐ- δένα τῶν τούτῳ πεπλησιακότων ἕλοι, τὰ δ’ ὄντα αὑτῷ κατὰ Σωκράτους οὐκ ἂν ὑπάρχοι κατὰ τῶν ἄλλων. ταῦτα δ’ ἐστὶ τί; σοφιστὴς καλεῖται. πολλοῖς προσκέ- κρουκε. κεκωμῴδηται. τῶν εἰσφερόντων οὐκ ἔστιν. ἀλλ’ οὐκ ἐπὶ τοὺς νέους ταῦτ’ ἂν εἶχεν ἐφόδια. καθ’ ὧν οὐκ ἐρρύησαν διαβολαί, τούτους ἔδεισεν ἐν δικασταῖς αἰτιάσασθαι, ἐπεὶ καὶ κατὰ τούτου ψευδέσι διαβολαῖς, οὐκ ἐλέγχοις πιστεύων διώκει.

53. | Σκέψασθε δέ. μισόδημος, φησίν, ἐστὶ [*](R III 19) καὶ τοὺς συνόντας πείθει τῆς δημοκρατίας κατα- γελᾶν. τέ ποιῶν, Ἄνυτε, πρὸς θεῶν; λόγους συνθεὶς 20 [*](9 Dem. p. 875, 7; 1041,9; 1081,13) [*](1 ὑμῖν scripsi ex AthUVaB cum Rog ἡμῖν Ma ἡμῶν Mor Re | ὅδε inserui e libris cum Rog om Mor Re 3 ἔδει Ma sed δ in ras m 2 4 m2 4 ὑμῖν reposui ex AthUVaB cum Rog ἡμῖν Ma sed. ἡ in ras, Mor Re | τελέως scripsi e MaUVaB cum Rog τελείως Ath Mor Re 5 ποιοῦντας Β 8 αὐτὸν scripsi ex UB auctore Sinteni cum Rog αὐτὸν MaAthVa Mor Re 9 ταῖς ἀληθείαις scripsi e Ma sed εἰ inser m 2, UVaB τοῖς ἐκ τῆς ἀληθείας Ath Mor Re τῇ ἀληθείᾳ e Par 3017 Rog 9 ἂν (2) om Β 10 αὐτῷ scripsi αὐτῶ libri edd 11 ὑπάρχοι reposui e libris auctore Re cum Rog ὑπάρχει Mor Re 14 ταῦτ’ scripsi ex UVaB cum Rog ταῦτα MaAth Mor Re | δ’ ἂν Ma 15 δ’ ante οὐκ inser Rog delevi | τού- τους reposui e libris cum Rog τοῦτ’ Mor Re 20 λόγους scripsi ex AthUVaB λόγον Ma edd)

καίτοι τέ τὸ κωλῦον ἦν ἐπὶ μοναρχίαν προτρέπειν ἀποκεκαλυμμένως καὶ μηδὲν παραλιπεῖν <εἰπεῖν> ὧν εἰκὸς τὸν ἐρῶντα μεταστάσεως; εἰ μὲν γὰρ ὑφεωρᾶτο κίνδυνον ἐκ τῶν λόγων, ὅλως ἂν ἐσίγα ταῦτα δι’ ἅπερ νῦν κρίνεται· νομίζων δ’ ἐν φίλοις τοῖς ἀκροωμένοις ἐρεῖν, ἧκεν ἂν ἐπὶ γυμνὴν τὴν παραίνεσιν, ἐπῄνεσεν ἂν Πεισίστρατον, ἐθαύμασεν ἂν Ἱππίαν, ἠγάσθη ἂν Ἵππαρχον, ἐκάλεσεν <ἂν> εὐδαιμονίαν τῶν Ἀθηνῶν ἐκεῖνον τὸν χρόνον.

οὗτος τῶν συμβουλευόντων ὁ τρόπος διαρρήδην εἰπεῖν ἃ φρονεῖ τις, πάντα φθέγξασθαι λόγον, πᾶν ᾧ [*](7 cf. t. III 74, 17 13 Plat. Theag. p. 124 D) [*](1 ἀνέγνω τοῖς Ma sed ὢ τοῖς in ras m 2 | ἑταίροις reposui e libris auctore Re cum Rog ἑτέροις Mor Re | 1 et 3; posui e Β auctore Sinteni . reliqui libri edd 2 οὗτος scripsi οὕτως libri edd 8 ὡς delendum censet Sintenis 3 δεῖ scripsi e MaUVaB auctore Re cum Rog δεῖν Ath Mor Re quod ut in- finitivum Boissonadius Aen. Gaz. 204, ut participium Usener annal. philol. 1872, 741 defenderunt 5 δ’ ἂν reposui e libris auctore Co- beto Mnem. III 147 cum Kog δὲ Mor Re 6 λύκιον MaAthUB 7 κωλῦον Rog at cf. ad t. I 166, 13 8 ἀποκεκαλυμμένως scripsi ex UVaB cum Rog cf. ad t. I 101, 24 ἀποκεκαλυμμένων Ma ἀποκεκαλυμμένον Ath Mor Re 9 <εἰπεῖν> inserui coll t. II 18, 6 om libri edd 12 δ’ scripsi e MaUB cum Rog δὲ AthVa Mor Re | ἧκεν ἂν reposui e libris auctore Gasda οὐκ ἂν ἦν Mor Re οὐκ ἂν ἧκεν Rog οὐκ ἂν ᾔει lacobs Add 267 οὐκ ἂν ᾔειν Sintenis 13 ἐπῄνεσεν Ma sed ε(3) ex α corr m2 ἐπή- νεγκεν Ath 14 ἂν (2) scripsi τὸν libri Mor Re ἂν τὸν Rog 15 ἂν inserui cum Rog om libri Mor Re 17 φρονεῖν Ma ᾦ scripsi auctore Re ὃ libri edd)

εἰκὸς δ’ ἦν, ὦ ἄνδρες, καὶ εἰ σφόδρα τὴν πρώτην ἐδεδοίκει τὸ τῆς συμβουλῆς σαφὲς καὶ διὰ τοῦτο οὕτως ἔλεγεν ἐπικρυπτόμενος, ὥστ’ ἄδειαν εἶναι μὴ πείσαντι, χρόνου γε προἰ·όντος καὶ τοῦ πράγματος τοῖς νέοις οὐκ ἀπα- ρέσκοντος τολμῆσαι καὶ φανερῶς εἰπεῖν. ἢ νέους | [*](R III 20) μὲν ἐν τῷ δήμῳ λέγοντας οὐδὲ τοῦ θορύβου τὸ μέγε- θος ὧν ἐσπουδάκασιν ἀφίστησιν, ἀλλὰ πᾶν ὑπομένου- σιν ἐπὶ τῷ τὸ δοκοῦν αὑτοῖς καταστῆσαι κύριον, Σω- κράτης δὲ καθ’ ἡσυχίαν ἐξὸν τοὺς ἀκροωμένους λαβεῖν ἀντιλέγοντος οὐδενὸς προὐδίδου τὴν ἐπιθυμίαν τὴν αὑτοῦ δίκαιον οὐκ ἔχων λόγον;

τὸ δὲ πάντων μέγιστον, μετέπεσε δὶς ἡμῖν ἤδη τὸ σχῆμα τῆς πολι- τείας Σωκράτους ἐπιδημοῦντος καὶ ὄντος Ἀθήνησι, [*](1 προσαγαγεῖν scripsi cum Rog προσάγειν libri Mor Re) [*](2 ἁμαρτόντα reposui e MaUVaB auctore Re cum Rog ἁμαρτόντος Ath Mor Re 2 ἔχοι reposui e libris cum Rog ἔχῃ Mor Re 4 τοῖς νέοις ζητεῖν reposui e MaUVaB ζητεῖν τοῖς νέοις Ath edd | δουλεύσει scripsi cum Gasda δουλεύσῃ MaAth Mor Re δουλεῦσαι UVa δουλεῦσαι Β δουλεὐσοι Rog 5 τὴν πρώτην scripsi auctoribus lacobsio Add 267 Lect 195 Not 19 et Cobeto Mnem. III 147 cum Rog τὴν πόλιν libri Mor Re qui delenda censuit aeque atque Sintenis 6 διατοῦτο Ma | οὗτος Mor 9 φανερῶς reposui e libris cum Rog φανερὸν Mor Re 12 τῷ scripsi e MaAthB auctore Re cum Rog τοῦ UVa Mor Re | αὑτοῖς scripsi αὐτοῖς libri edd | σωκράτην MaU σωκράτη VaB 14 προὐδίδου scripsi e Par 3017 auc- tore Gasda cum Rog προυδίδουν reliqui libri προὐδίδει Mor Re | τὴν om Β 15 αὑτοῦ scripsi cum Rog αὐτοῦ libri Mor Re | ἔχων scripsi auctoribus Sinteni et Hefermehlio ἔχοντα libri edd 16 μετέπεσεν ἡμῖν δὶς UVaB | ἤδη om AthUB)

ἀλλ’ οὐκ ἔδειξεν αὑτὸν ἐν μέσῳ, λάθρα δὲ τὸ πρᾶγμα συνέθηκεν ὧς ἄν <τις> ὄχλῳ μὲν οὐκ εἰωθὼς χρῆσθαι, τῶν δ’ αὐτῶν ἐκείνοις ἐπι- θυμῶν; ἑτέρου ταῦτα ἦν τοῦ καὶ τῶν τετρακοσίων ἑνὸς καὶ λόγον ὕστερον ὧν ἔδοξεν ἀδικεῖν δεδωκότος. Σωκράτης δὲ οὔτε φυομένου συνεφήψατο τοῦ πράγ- ματος οὔτε ἀκμάζοντος ἐκοινώνησεν οὔτε πεπραγμέ- νου κέκριται.