Declamatio 1

ἦν δὲ οὐ ταῦτα πρότερον ἐν τοῖς δικαστηρίοις ἐγκλήματα, τὸ μὴ πλου- τεῖν, τὸ μὴ χρυσὸν κεκτῆσθαι, τὸ μὴ συνεωνῆσθαι γῆν, ἀλλὰ πᾶν τοὐναντίον, ὅτι οὗτος μικρὰ παραλαβὼν παρὰ τοῦ πατρὸς χρημάτων ὄγκον συνείλεκται μέγαν καὶ γεωργεῖ καὶ γέγονεν ἐξαίφνης ὑπὲρ τοὺς πολλούς. τίς οὖν ἡ μεταβολὴ καὶ πόθεν; Σωκράτης δὲ κινδυνεύει μόνος ἀνθρώπων διὰ τὸ τοῖς παροῦσιν ἀγαπῆσαι δοῦναι δίκην.

136. Πονηρῶν δέ, ὦ ἄνδρες, ἔργων διδάσκαλον < αὐτὸν> Ἄνυτος καλῶν καὶ φάσκων ὑμῖν ὑπ’ [*](RIII 47) διεφθάρθαι τοὺς νέους οὐκ ἔσχε | πλὴν Ἀλκι- [*](11 cf t. II 293, 12 17 Polycr. apud Isocr. Bus. § 5. Xen. comm. I 2, 12 sq. Aristid. rhet. t. II 110, 27 sq. Dind. cf p. 2 sq.) [*](1 τῶν scripsi e Ma τῶν οὐ UVaB οὐ Ath τοῦ edd ἡγεῖσθαι reposui e libris cum Rog ἡγῆσθαι Mor Re 2 πρα- ότατα scripsi cum Rog πραότατα libri Mor Re 3 φέρειν in- serui e libris auctore lacobsio Lect 201 cum Rog om Mor sed φέρει in marg, Re | signum interrogationis e Ma posui cum Rog punctum reliqui libri Mor Re 5 τὸν Cobet | καθὸ Ath 6 signum interrogationis e MaB posui cum Rog punctum reliqui libri Mor Re 9 ὅτι — 10 πατρὸς insenii e libris cum Rog om Mor Re 10 παρὰ τοῦ πατρὸς παραλαβὼν Ma 12 ἡ inserui e MaAthVaB cum Rog om U Mor Re 15 Πονηρὸν MaUVaB Rog | δέ inserui auctore Gasda om libri edd | ὦ reposui e MaUVaB cum Rog om Ath Mor Re | πονη- ρῶν ante ἔργων libri edd delevi | διδάσκαλος Ath 16 αὐτὸν inserui om libri edd | ὑμῖν reposui e MaUVaB cum Rog ἡμῖν Ath Mor Re | ὑπ’ αὐτοῦ om Ma)

137. Τί οὖν ἄν τις Ἀλκιβιάδου κατηγοροίη; πότε- ρον ὅτι τὸν Ἀλκμαίωνα καὶ τὸν Ἱππόνικον ἀκούων καὶ προαιρέσεις γενναίας καὶ πράξεις ἐφαμίλλους καὶ Κλεινίαν καὶ μάχας καὶ τελευτὴν ἔνδοξον φρονήματος [*](1 Aesch. Tim. § 173 2 Isocr. Busir. p. 222 c 8 Xen. comm. I 2, 25 sq. 11 Plat. Alc. I p. 112 C. Her. VI 125. Isocr. big. § 25 13 Her. VIII 17. Plut. Alc. 1. Xen. comm. I I 2, 14 et 24. Isocr. big. p. 351 c sq. et 352 c) [*](1 καὶ Κριτίου scripsi auctore Re cum Rog καὶ τούτου Κριτίου MaUVaB καὶ τούτου Ath Mor Re Κριτίου τε Iacobs Lect 201 | ἐστὶ scripsi ex Ath ἔστι MaUVaB τὸ edd τοῦ Sintenis 4 τὰ κοινὰ reposui e MaUVaB coll. Xen. comm. I 2, 12 cum Rog τινὰ Ath Mor Re τίνα coni Re τίνα (vel τί) οὐ (vel οὐκ) Iacobs Lect 201 Not 43 τὰ κακὰ Hefermehl γνώμης Ath παρανόμως vel ἀνόμως Iacobs | βεβλαφότος scripsi coll. Dem. p. 398,4 δεδρακότος libri edd 5 πάντα] πολλὰ Gasda 6 πρέπον coni Re πάντως IacobsAdd 158 Lect 201 App Pors 322 Not 34 προσήκειν auctore Cobeto Rog | sig- num interrogationis inserui ex U sed eras, Β cum Sinteni μικρὰ om Ma 7 μεταταῦτα Ma | μὲν om Ma 8 μετὸν U sed ov maximam partem eras μετὰ MaVa 10 Τί οὖν; τίς ἂν Ἀλκιβιάδου Iacobs Lect 201 App Pors 322 | ἄν] εἴ coni Gasda | κατηγοροίη; πότερον scripsi auctore Cobeto Mnem. III 154 cum Rog κατηγοροίη ποτὲ libri Mor Re 11 ὅτι — ἀκούων om Ma 12 καὶ (1) reposui e libris auctore Re cum Rog τὸ Mor Re ὅτι Sintenis | καὶ Κλεινίου μάχας καὶ τελευτὴν Cobet 13 ὅτι φρονήματος Ma UVaB)

ἀλλ’ εἰ τοὺς ἀφαιροῦντας τῶν ὑπαρ- χόντων μισεῖτε, τάς γε προσθήκας πῶς οὐκ ἂν ἐπαι- νοῖτε; ἐκεῖνος τοίνυν εἶδεν ἐπὶ τὸν Ἰόνιον, εἶδε νῆσον μεγάλην, ὠρέχθη Σικελίας, ἐπεθύμησεν Ἰταλίας, ἤλ- πισεν ἕξειν Λιβύην, ἔγνω περιστῆσαι Πελοποννήσῳ τὴν Ἑσπερίαν, ἐπεθύμησε λῦσαι τὸν πόλεμον τέλει καλῷ καὶ προσπεσεῖν Λακεδαιμονίοις προσαυξήσας τῇ πόλει τὴν ῥώμην. ἀλλ’ οἶ φθονοῦντες καὶ κωλύοντες, [*](R III 48) ἐπειδὴ λέγοντες | οὐκ ἐκράτουν, ἠσέβουν μὲν 2 cf t. III 99, 5 4 Thuc. V 43. Isocr. big. p. 349 d 6 cf t. IV p. 197 R. Aristid. de IV viris t. II p. 167 sq. Dind. [*](1 ἔγεμεν Ath | γνωριμωτάτοιν Rog | πρέποντος; ἢ scripsi πρέποντος· ἢ libri πρέποντος, ἢ Mor Re πρέποντος καὶ Rog) [*](2 ἔτεκε scripsi auctore Iacobsio Lect 201 Not 44 τέκοι libri edd 4 ὁμόρους reposui e MaUVaB auctore Re cum Rog ὁμήρους Ath Mor Re 7 ὑμετέρας scripsi e MaAthUB cum Rog ἡμετέρας Va Mor Re | τὰ (2)] ταῦτα AthUVaB 8 ἐζήτησεν scripsi e MaAth auctoribus lacobsio Not 44 et Sin- teni cum Rog coll p. 100, 4 ἐξῄτησεν UVaB Mor Re 10 εἶδεν prius delendum censuit Iacobs Lect 201, alterum Not 44 et delevit Rog | ἐπὶ scripsi e MaUVaB ὑπὲρ Ath edd | εἷναι Sintenis Herm. I 469 12 περιστῆσαι scripsi e MaUVaB παραστῆσαι Ath Rog παραστῆναι Mor Re et A. Hug, Schweiz. Mus. I (1861) p. 187 vertens: dem Peloponnes beistehen würde πελοπονήσῳ Ma πελοπόννησον Ath πελοπόνησον UVaB 13 Ἑσπερίαν scripsi auctore Sinteni ἐσπέραν libri edd 14 κακῷ Ath | προπεσεῖν Ma)

σκο- πεῖτε δέ· δοῦναι λόγον ἤθελεν, οἱ δὲ ἐκέλευον πλεῖν. ἔπλει τὸν Ἰόνιον, οἱ δὲ τὸν δῆμον ἠρέθιζον. προσή- γετο τὴν νῆσον, οἱ δὲ ἐκάλουν εἰς ὄλεθρον. τέ οὖν ἐποίησεν; ὅ πᾶς τις ἂν εὖ φρονῶν. ἔσωσεν αὑτὸν καὶ τὸ βάραθρον ἐφυλάξατο. καὶ ἡγήσατο τότε παρὰ τῆς Σαλαμινίας ἀκούειν· φεῦγε τὴν ταχίστην, Ἀλκι- βιάδη. φεῦγε. ζήτει σωτηρίαν ὧς Ἀθήνησι γε οὐκ οὔσης. δοκεῖς μὲν ἐπὶ κρίσιν, καλῇ δὲ ἐπὶ θάνατον. πίστιν ἔχουσιν αἱ διαβολαί. καὶ πάντα τοῦτον κατηγοροῦ τὸν χρόνον.

τι οὖν θαυμαστόν, εἴ τις ἀδίκως οὐκ ἠθέλησεν ἀποθανεῖν; τί δ’, εἴ τις ὅθεν προσεδόκησεν ἀσφάλειαν, ἐκεῖσε ἐ̓πλευ- [*](1 Thuc. VI 27. Andoc. myst. § 15 sq. 2 Andoc. l. l. 3 Dem. p. 1272, 8 | Thuc. VI 53 et 61 4 Thuc. VI 29, 3 9 Thuc. VI 61, 5 sq. Plut. Alc. 21. Apostol. paroem. XV 31) [*](1 τοὺς Ἑρμᾶς reposui e MaUVa auctoribus lacobsio Lect 201 App Pors 322 Not 44 Sinteni Cobeto cum Rog τὰς ἑρμᾶς Β sed e corr τὰς ὁρμὰς Ath Mor Re | αὑτῶν reposui e Ma cum Rog αὐτῶν AthUVaB Mor Re 3 σκευωρία scripsi ex AthVaB σκευάρια MaU edd 4 ἤθελεν scripsi auctoribus Sinteni Gasda Cobeto cum Rog ἦλθεν libri Mor Re 5 ἔπλει scripsi auctoribus lacobsio Lect 201 et Sinteni ἐπὶ libri Mor Re πλεῖ lacobs Add 130 App Pors 322 Not 44 ἔπλει ἐπὶ auctore Cobeto Rog | προσήγετο reposui e libris cum Rog προσῆγε Mor Re 7 ἂν inserui ex Ath VaB cum Rog om MaU Mor Re | αὑτὸν scripsi ex UVaB cum Rog αὐτὸν Ma Ath Mor Re 8 τὸ βάραθρον reposui e libris auctoribus la- cobsio Lect 202 App Pors 322 Not 45 Sinteni Cobeto cum Rog τὸν βάρβαρον Mor Re 11 οὔσης vitio laborare censet Rog perperam | καλεῖσθαι post κρίσιν inserendum coni Re cui illud e sequenti καλῇ suppleri iure opposuit lacobs Lect 202 Not 45 15 ὅθεν inserui e MaAthUVa cum Rog ὅθεν καὶ Β om)

καὶ ἐῶ λέγειν ἀρμάτων πλῆθος καὶ μεγάλας ὑπὲρ ὑμῶν Ὀλυμπίασι δαπάνας ἀφ’ ὧν δόξαν ὑμεῖς εἰς τὸ κοινὸν ἰσχύος ἐσχήκατε. φανεῖται [*](1 Isocr. big. p. 348 d 3 Thuc. VIII 45 sq. 4 Thuc. VIII 46 et 80 10 Thuc. VIII 81 11 Plut. Alc. 33 et 34) [*](12 Isocr. big. p. 353 b sq. 14 Thuc. VI 16 | Plat. leg. III p. 681 C) [*](Mor Re qui οὖ inserendum coni, ᾖ Sintenis ᾖ pro τις scriben- dum coni lacobs Lect 202 App Pors 332 Not 45 | ἔπλευσε Re 2 ὑμῶν scripsi ex AthUVaB cum Rog coll 1. 8 ἡμῶν Ma Mor Re 4 Λακεδαιμόνιον Ma 5 τριήρων reposui e Ma MaUVa Β cum Rog τριηρέων Ath MorRe 7 ἐκείνας Β 8 αὑτῷ scripsi ex U cum Rog αὐ·τῶ Β αὐτῷ MaAth Va Mor Re ὑμεῖς scripsi e MaUVa cum Rog ἡμεῖς AthB Mor Re | ναυ- μαχίας scripsi ex UVaB cum Rog ναυμαχίαν MaAth Mor Re 9 καὶ μάχας inserui ex AthUVaB om Ma edd | γεγενη- μένας libri corr Mor 11 ἀπέδωκε τὴν scripsi auctore la- cobsio Not 45 ἀπέδωκεν libri ἐπέδωκεν Mor Re qui ἀπέδωκε coni ut lacobs Add 290 ἀπέδωκεν τὴν Rog qui perperam adnotat: aut deest sententiae prior pars aut manum libraii cuiusdam agnoscere debemus 13 ἡμῶν Ma | Ὀλυμπίασι scripsi cum Rog Ὀλυμπιάσι libri Mor Re 14 τὸ κοινὸν reposui e libris cum Rog τόνον Mor Re εὐτόνου vel συν- τόνου Iacobs Not 45 λόγον coni Sintenis Herm. I 470 coll Thuc. VI 16)

142. Καὶ ταῦτα διῆλθον οὐκ Ἀλκιβιάδου καὶ Σω- κράτους χάριν μᾶλλον ἢ ὑμῶν καὶ τῆς ὑμετέρας, ὦ Ἀθηναῖοι, δόξης. δεῖ γὰρ ὑμᾶς οὐκ ἀσεβεῖ διηλλάχθαι δοκεῖν, ἀλλὰ τὸν οὐδὲν ἠδικηκότα καταδεδέχθαι. ἔνα δὲ ὅσον περίεστι τῷ νυνὶ κρινομένῳ τῶν δικαίων ἔτ’ ἄμεινον μάθητε, ἔστω μὲν Ἀλκιβιάδης μηδὲν Κριτίου βελτίων, ἴστω δὲ Σωκράτης διδάσκαλος ὁ μηδαμοῦ μηδενὶ τοῦτο ὑποσχόμενος. ἐξεταζέσθω δὲ παρ’ ὑμῖν, εἰ τῆς τῶν οὐκ ἐθελησάντων ἢ μὴ δυνηθέντων γε μαθεῖν κακίας ὁ διδάξαι γε βουληθεὶς ὑπεύθυνος. εἰ γὰρ ὁ μὲν ἔλεγεν ὅ ποιοῦσιν ἂν συνήνεγκεν, οἱ δὲ οὐ προσεῖχον τὸν νοῦν ἑτέρων αὐτοῖς ἀρεσκόντων, τί δεῖ Σωκράτην ἀντ’ ἐκείνων μισεῖν; ὥσπερ ἂν εἴ τις γεωρ- γὸν μηδὲν παραλιπόντα τῶν περὶ τὴν γῆν πόνων, ἀλλὰ καὶ χερσὶ καὶ σκεύεσι καὶ βουσὶ καὶ σπέρμασι [*](1 Xen. Hell. I 5, 11 sq. 12 Polycr. apud Isocr. Bus. § 5 p. 222 d 16 Plat. Euthyph. p. 2 D) [*](1 ἐν Ath | δευτέρας Ath ὑστέροις χρόνοις coni Naber 3 ὑμῖν scripsi ex AthUVaB ἡμῖν Ma ὑμῶν edd 4 αὐτὸν scripsi auctore Gasda αὐτὸς libri edd 9 καταδεδέχθαι scripsi auctore Cobeto cum Rog δεδέχθαι libri Mor Re 13 μηδενὶ reposui ex AthUVaB μηδὲν Ma edd | τοῦτο inserui e libris om Mor Re τοιοῦτο auctore Gasda Rog | ὑμῖν reposui e libris ὑμῶν edd 14 εἰ τῆς reposui e MaUVaB auctore Re cum Rog εἴ τις Ath Mor Re 16 οἱ et 17 προσεῖχον reposui e libris auctore Re cum Rog ὁ et προσεῖχε Mor Re 18 εἴ inserui auctoribus Gasda et Cobeto Mnem. III 151 cum Rog om libri Mor Re 19 παραλείποντα AthUVaB)

ὁρῶμεν δὲ κἀν ταῖς ἄλλαις τέχναις τοὺς μὲν παριόντας τὸν διδάσκαλον, τοὺς δὲ πρὸς ἴσον ἐρχομένους, τὸν δὲ ἐλάττω λαμβάνοντα, τὸν δὲ οὐδ’ ὁτιοῦν. ἐντεῦθεν σκυτοτόμου σκυτοτόμος ἀμείνων καὶ τέκτονος τέκτων κἀν τοῖς ἄλλοις ἕτερος ἑτέρου τῶν αὐτῶν τετυχηκότες διδασκάλων. ἔστι γάρ, ὦ Ἀθηναῖοι, βιαιότερον καὶ μᾶλλον ἰσχυρὸν μαθήσεως φύσις. ὅταν ᾖ πονηρά, καθέλκει πρὸς ἑαυτὴν καὶ πᾶσαν παίδευσιν ἀπέφηνε μάταιον. εἰ δὲ μὴ τοῦτο τοιοῦτον ἦν, ἐν ἅπασιν ἂν τοῖς ὁμοτέχνοις τὸ ἴσον τῆς ἐπιστήμης ἔκειτο. εἰ δὲ τῆς φύσεως πανταχοῦ τὸ κράτος ἐχούσης οὐχ οὕτω τοῖς ἀνθρώποις ἐδόκει, ἀλλ’ ἐν ταῖς τῶν φοιτητῶν ἀπειρίαις τοὺς διδασκάλους ἐκόλαζον, κατα- [*](3 Plat. rep. VIII p. 567 A 11 cf. t. IV 450, 4 sq.) [*](1 καὶ inserui e MaUVaB om Ath edd | μὴ δ’ Va μηδο- τιοῦν U 4 αὑτοῦ scripsi ex UVaB cum Rog αὐτοῦ MaAth Mor Re 5 γῆν] ο ην cum ras 2 litt U ην cum ras 3 litt ante η Va ὀργήν 6 6 τὸν μὲν διδάσκαλον Ath | ἶσον Ma 7 ἐλάττω scripsi ex AthUVaB ἔλαττον Ma edd 8 σκυ- τοτόμου inserui ante σκυτοτόμος e MaUVaB, post σκυτοτόμος Rog auctore Re om Ath Mor Re 9 τέκτονος τέκτων reposui e MaUVaB τέκτων τέκτονος Ath edd 10 Ἀθηναῖοι scripsi cum Par et Rog auctoribus Gasda et Cobeto Mnem. N. S. III 148 θεοὶ libri Mor Re 11 ἡ γὰρ φύσις ante ὅταν inser auc- tore Cobeto Rog et Gercke Plat. Gorg. p. XLIX | ὅτ᾿ ἄν Ath) [*](12 ᾐ reposui ex UVaB auctoribus lacobsio Lect 202 Not 45 Anth Pal III 62 et Cobeto cum Rog ἦν Mor Re ἡ Ma | ἑαυτὴν reposui e libris auctoribus Re et lacobsio Not 45 cum Rog ἑαυτὸν Mor Re 13 ματαίαν coni lacobs Not 45 contra usum Libanii 14 ἂν] οὖν Ath | ἶσον MaB 16 οὕτως Ath 17 καταλέλυντ’ ἂν αἱ scripsi auctoribus Sinteni et Gasda cum)

καὶ μὴν τούς γε νομο- θέτας οὐδὲν ἕτερον ἢ διδασκάλους πάντες ἄνθρωποι νομίζουσιν οὐ μιᾶς τινος ἡλικίας οὐδὲ ἔθνους ἑνὸς τῶν ἐν ταῖς πόλεσιν, ἀλλ’ ὁμοίως μὲν νέων, ὁμοίως δὲ γερόντων, ἔτι δὲ ἀνδρῶν καὶ γυναικῶν καὶ ἀστῶν καὶ ξένων καὶ δούλων καὶ ἐλευθέρων. καὶ διὰ τοῦτο πρῶτοι τιμῶνται μετὰ τοὺς θεούς, ὅτι παρ’ αὐτῶν μεμαθήκαμεν ἅ τε δεῖ ποιεῖν ὧν τε ἀπέχεσθαι. ἀκού- ομεν δὲ οὐ ταῦτα μόνον, ἀλλὰ καὶ δωρεὰς καὶ ζημίας, ὧν αἱ μὲν ἕπονται τοῖς ἀπειθοῦσιν, αἱ δὲ τοὺς ἐπι- εικεῖς ἀμείβονται. ἀλλ’ ὅμως οὐδὲ τούτων ἀμφοτέρων ἐλπίδες ἀρκοῦσιν ἐκκόψαι πονηρίαν. ἀλλ’ οἱ μὲν ἀπει- λοῦσιν, Ἄνυτος δὲ ἀδικεῖ. οἱ μὲν ἐπαγγέλλονται, Μέλη- τος | δὲ οὐκ ἐπιθυμεῖ τιμῆς, ἀλλ’ αἱρεῖται μισθοῦ [*](R III 51) μᾶλλον συκοφαντεῖν ἢ τῶν χρηστῶν νομισθεὶς θαυ- [*](5 Plat. conv. p. 209 D sq.; Gorg. p. 514 E sq. 18 cf. p. 30, 7) [*](Rog coll t. IV 85, 11 et III 26, 8 κατελέλυντ᾿ ἂν αἱ Β et coni Cobet et Gercke Plat. Gorg. p. XLIX κατ’ λέλυνται cum ras 1 litt U καταλέλυνται reliqui libri Mor Re) [*](2 μὴ inserui ex UVaB om MaAth edd | τοὺς μὲν διδα- σκάλους Ma (et Par) 3 πανταχοῦ — 5 διδασκάλους om Ma (et Par) 4 μὴ inserui e libris auctoribus lacobsio Lect 202 Not 46 Sinteni Cobeto cum Rog om Mor Re qui μηδὲν inse- rendum coni 9 διατοῦτο MaB 11 ἅ τε scripsi auctore Cobeto ὅ τι libri edd 12 δ’ Rog | οὐδὲ Ma 15 et 16 αἱ Rog auctore Gasda at cogitatione e lin. 4 repetendi sunt οἱ νομοθέται 16 Ἄνυτος voce denuo incipiunt C (fol 336) Α (fol 229) in quo Ἄ deest | οἳ A Mor | μὲν scripsi auctore Re δὲ AthUB δ’ reliqui libri edd | μέλιτος UVaB sed in hoc ι ex η corr, Re Ἄνυτος Mor 17 δ’ C AthVa Re 18 ἢ — θαυ- μασθῆναι om Ma (et Par) | ** θεὶς Mor | φαντασθῆναι Β LIBANIUS ed. Foerster. V. 7)

τολμωμένων οὖν τῶν ἀδικημάτων ἁπάντων μετὰ τοὺς νόμους καὶ τὴν ἐπιζήμιον ἀπεί- θειαν κατεβόησέ τις τοῦ Σόλωνος ἢ κακῶς εἶπε τὸν Δράκοντα καὶ δεινὸν ποιησάμενος τὸ φθῆναι τελευ- τήσαντας πρὸ τοῦ δοῦναι δίκην ἐκέλευσεν ἀχρήστους νομίζειν καὶ λυμεῶνας; οὐδείς. ἀλλὰ τοὺς μὲν σωτῆρας νομίζομεν, τοὺς δὲ παρανομοῦντας κολάζομεν.

τί δ’ ἄν τις εἴποι περὶ τῶν πολὺ φοβερωτέρων διδασκά- λων, ὑμῶν, ὦ Ἀθηναῖοι, τῶν δικαζόντων; οἱ οὐ λόγῳ συμβουλεύετε τὰ δίκαια ποιεῖν, ἀλλ’ ἔργῳ, δημεύοντες, ἐξελαύνοντες, τοῖς ἕνδεκα παραδιδόντες ἐπὶ θανάτῳ. <ὧν> οὐδὲν οὔτε τοὺς πονηροὺς ἔπαυσεν ἀδικοῦν- τας οὔθ’ ὑμᾶς καταγινώσκοντας, ἀλλ’ οἱ μὲν τή- μερον ἀποθνήσκουσιν, οἱ δὲ τῆς ὑστεραίας ἐπὶ τοῖς αὐτοῖς ἁλίσκονται. καὶ οὐδὲν μήποθ’ εὕρῃ νομοθέτης εἰς τιμωρίαν οὕτω πικρὸν ὅ ποιήσει πάντας δικαίους.