Oratio 26
Libanius
Libanius, Oratio 26, Libanii Opera Vol 3, Orationes XXVI-L, Teubner, Foerster, 1906
Ὡς μὲν ἐπὶ τοῖς περὶ σὲ τετολμημένοις, ὦ φίλτατε, διετέθην καὶ οἷα μὲν εἶπον, οἷα δὲ ἔπραξα πρὸς τοὺς οὐ σωφρονοῦντας, τούς τε ἄλλους ἅπαντας εἰδέναι νομ·ίζω σέ τε οὐδενὸς ἧττον. ει’ οὖν τινα πρὸς σὲ ποιοίμην καὶ παραίνεσιν, οὐκ ἂν εἰκότως ὑπολαμ- βόνοις ἑτέροις με μᾶλλον χαριζόμενον ἢ τῶν σῶν πρό- νοιαν ποιούμενον ἐπὶ τοῦτο ἀφῖχθαι, οὐδ’ ἂν χαλεπῶς [*](R II 92) φέροις, εἴ τι τῶν νῦν οὐκ ὀρθῶς | σοι δοκούντων ἐπανορθοίην. οὐ γὰρ οὓς οὐκ ἂν εἰκότως φιλοίης, φαίην ἄν σε προσήκειν φιλεῖν, ἀλλὰ μὴ μισεῖν οὓς οὐκ ἄξιον.
[*](C = codex Chisianus)[*](Α = Monacensis gr. 483 (Augustanuis))[*](Ρ = Palatinus gr. 282)[*](I = Marcianus append. XCI 2)[*](Pa = Patmius)[*](Mo = Monacensis gr. 101)[*](V = Vindobonensis phil. gr. XCIII)[*](1 cf. t. I p. 182, 5 sq.)[*](1 τοῦ αὐτοῦ πρὸς V | ἱκάριον I λόγος ὀκτωκαιδέκατος post ἰκάριον V rubr 2 πεπραγμένοις I 5 δ’ inter εἰ et οὖν inser Ρ2 6 ὑπολαμβάνεις I 7 ἑτέροις P sed ι in ras | με om Pa V μὲν Mor | προνοούμενον Mor 9 ὀρθῶν ὀρθῶν <ἔν>? | δοκούντων ἔχειν coni Re 11 σοι V | οὓς οὐκ in marg inser Α)2. Οἶμαι δὴ δεῖν πρῶτον μὲν ὡς νῦν ἔχεις ἡμῖν πρὸς τὴν πόλιν, διελθεῖν, ἐπειθ’ ὡς ἔχοις ἂν εἰκότως, εἰπεῖν.
Οἴει τὴν πόλιν ἅπασαν τήνδε τὴν Ἀντιόχου Πρό- κλου τε ἐρᾶν καὶ πρὸς ἐκεῖνον βλέπειν καὶ τὰ ’κείνου ποθεῖν καὶ τοῖς σοῖς ἄχθεσθαι καὶ δυσχεραίνειν ταυ- τηνὶ τὴν μεταβολὴν καὶ πάντα μὶν λόγον, ἅπαν δὲ ἔργον δύο ταῦτα βούλεσθαι, τὰ ’κείνου μὲν αἱρεῖν, τὰ σὰ δὲ καταβάλλειν.
ταῦτα τοίνυν ὅταν περὶ ἁπάσης δοξάζῃς τῆς πόλεως, τοῦ προσήκοντος ἁμαρ- τάνεις. ἔχει γὰρ οὐχ οὕτω τἀληθές, ἀλλ’ ἔστι ταῦτα ὀλίγων τῶν ἐκ τῆς ἀρχῆς τῆς ἐκείνου πεπλουτηκότων, τῶν τὰς ἀδίκους καὶ μεγάλας εἰληφότων χάριτας. ἔλαβον μὲν γὰρ πολλοὶ καὶ μεστὴ τούτων ἡ γῆ, τοῖς δὲ τὰ ἐλάττω λαβοῦσι φθόνος ἔνεστι πρὸς τοὺς τὰ μείζω καὶ οὐκ ἀμείβονται τηλικούτοις.
| οἱ δὲ [*](R II 93) πόντα ποιοῦντες καὶ οἷς ἐστι καὶ πρὸ τῶν θεῶν ὁ Πρόκλος, ὀκτώ τινές εἰσιν· οὕς, εἰ βούλει, ποιήσωμεν εἵκοσι καὶ τούς γε ἢ φόβῳ τούτοις ἑπομένους ἢ χρή- μασιν, εἰ δοκεῖ, τοσούτους εἶναι πόλιν τιθῶμεν. καὶ πόσον ἂν εἴη τοῦτο πρὸς τοσαύτας μυριάδας τὰς μὲν ἀνδρῶν, τὰς δὲ γυναικῶν; ὧν ἐν ἑκατέραις ἀμύθητόν τι φίλτρον τῆς σῆς κεφαλῆς ἐνίδρυται καὶ μέγα μὲν [*](4 cf. t. I p. 177, 14 sq. 180,19 sq.) [*](2 περὶ Pa sed πρὸς suprascr m2 4 πλόκλου V ut con- stanter in hac oratione, id quod semel adnotasse satis habeo 5 τ’ Ρ | τἀκείνου Mo Mor | ’κείνου Ρ sed eras 6 ἔχθε- σθαι Mo Mor 7 ἅπαν] ἅπαντα Mo 8 τὰ ’κείνου Ρ sed ει in ras m5 τἀκείνου Mo Mor | ἔρειν Μο et γρ Mor ἐρείδειν Mor 13 τῶν om Mor 14 γὰρ om Mo Mor 16 τηλι- κούτου Μο Mor 18 ποιήσομεν Μο 19 ἑπομένους scripsi e V auetore Re ἐκπεμπομένους reliqui libri edd)
ὅταν οὖν τι τῶν ἀγροικοτέρων γένηται, μὴ τῆς πόλεως, ὦ φίλτατε, τοῦτο εἶναι δοκείτω, τῶν δὲ ἐν τῇ πόλει τὰ χείριστα νοσούντων ἐκείνων τῶν ὀλίγων. κἀν ταῖς ἀγρυπνίαις μὴ λέγε πρὸς αὑτόν, ὅτι ταῦτα ἡ πόλις, ἀλλ’ ὅτι ταῦτά ἐστι τῶν ἐν τῇ πόλει κακίστων. ὧν ἐστι δήπου καὶ τἀν τοῖς βαλανείοις οἵ τε ἐν ταῖς κολυμβήθραις λίθοι καὶ αἱ πολλῶν θανάτων ἄξιαι λοιδορίαι καὶ νὴ Δία γε εὐφημίαι, ἄδικοι μὲν αὗται πονηρῷ γιγνόμεναι, ἄδικοι δὲ ἐκεῖναι κατὰ δικαίου τολμώμεναι τὴν αἰτίαν [*](R II 94) ἐπὶ τὸν ἄρχοντα ἄγουσαι τοῦ | τὴν θερμότητα εἶναι μαλακωτέραν.
τουτὶ δὲ ἦν μὲν ἀεὶ ταυτασὶ τὰς ἡμέρας κἀν ταῖς τῶν λίαν εὐπόρων δαπάναις τοῦ λειτουργεῖν αὐτοῦ τὸ τοιοῦτο ποιοῦντος καὶ ἦν ἐν ἔθει καὶ οὐδεὶς ἠγανάκτει καὶ ταῦτα πολλάκις χεῖρον ἢ νῦν τοῦ πράγματος ἔχοντος, ὥστε χορούς τε ἔνδον ἑστάναι καὶ ἔνια τῶν ἐπὶ τῆς σκηνῆς ᾄδεσθαι. ἀλλ’ ὅμως ἐν τούτῳ τῶν βαλανείων καθεστηκότων οὐδεὶς ἄρχων ἤκουε κακῶς, ἀλλ’ ἔφερον τά κεκρατηκότα. | [*](R II 95) οὐ γὰρ ἦν ὁ τὰ στόματα αὐτῶν ἐφ’ ὕβρει μισθού- μενος. νῦν δὲ εἰδότες μὲν τὴν τοῦ λειτουργοῦντος [*](12 cf. p. 50, 2. t. II 285, 9 R. Cod. Theod. XII 1, 131) [*](1 τὸ Ρ sed το in ras m2 2 τὴν σὴν V 4 δ᾿ 5 νοούντων Sintenis 6 σαυτὸν Ρ sed σ ex corr m4 αὐτὸν Mo 8 τὰν Ρ sed αν in ras m2 τῶν PaMo Mor τὰ V 9 καὶ (2) C sed αὶ in ras ex αν corr s, Ρ sed αι in ras m5, κἂν Α, κἃν Ι 10 πονηρῷ scripsi auctore Sinteni πονηρῶς libri Re qui ἐκ πονηρῶν εἰς πονηρὸν coni Anim πονηρῶν Mor qui κατὰ πονηρῶν coni | γινόμεναι Mo γενόμεναι I γινόμενον Mor qui γινόμεναι coni 13 δὴ Mor | δεῖ κατὰ ταυτασὶ edd) [*](15 λειτουργεῖν scripsi coll. l. 22; p. 13, 19; p. 50, 2 λήγειν libri Re λέγειν Mor | τοιοῦτο om Pa | ποιθῦντος om Mor χεί- ρονος Mor 18 ἕνα Mor | τῆς om Re 20 ἤκουσε Mor)
τὴν δὲ ἀσέλγειαν τουτωνὶ τῶν μισθωτῶν καὶ τήν γε τῶν τούτους μισθωσαμένων, οὐ γὰρ ἠγνοεῖτό γε ταῦτα, ἅπαντες μὲν ἐμίσουν οἱ λούμενοι, δίκην δὲ παρ’ ὧν ἐξῆν ἐλάμβανον ἕλκοντες, ὠθοῦντες, πλήττοντες, καὶ τοῦτο ἐποίει τῶν τὰ αὐτὰ φρονούντων φυγήν. πῶς οὖν εἰκότως ἂν ἄχθοιο πρὸς πόλιν ἦς τὸ μὲν κακῶς φρονοῦν ὀλίγον, τὸ δὲ εὖ πολύ;
οὐ τοίνυν οὐδὲ τὸν θόρυβον τόν τε πρότε- ρον τόν τε δεύτερον τῆς πόλεως εἶναι χρὴ νομίσαι. οὐ γὰρ οἷς γυναῖκες καὶ παῖδες | καὶ οἰκίαι καὶ τέχναι [*](R II 96) καὶ ἡ διὰ τούτων τροφή, οὐχ οὗτοι πληροῦσι τὸ θέα- τρον, ἀλλὰ τῶν μὲν στρατιωτῶν οἱ τὰς τάξεις τὰς αὑτῶν λελοιπότες, τῶν δὲ δούλων οἱ δουλεύειν οὐκ ἀξιοῦντες, τὸ δὲ λοιπόν, ὄχλος ἐν τῇ σκηνῇ τοῦ βίου τὰς ἐλπίδας ἔχων. εἰ δέ τι καὶ ἐπιεικὲς ἐν μέσῳ των, ὑπὸ τῶν ἐκείνοις δοκούντων ὠθεῖται πρὸς τὰ αὐτὰ καὶ ἐπαινεῖν τε τὸν ἄρχοντα ἐθέλον διεκωλύθη καὶ φεύγειν βουλόμενον κατηναγκάσθη μένειν. τὸ δὲ ἀναγκάζον τοῦτο λέγειν τε ἃ μὴ δεῖ καὶ μὴ λέγειν ἃ [*](10 ἤτοι ἔφευγον οἱ ταὐτὰ φρονοῦντες ἀντὶ φευγόντων φυγὴν εἰπὼν V2) [*](2 αὐτῶν IPaMo Mor | νώθειαν Μο sed ν eras 4 τε scripsi γε libri edd 6 ante τούτους ras 4—5 litt Α 8 δορούμενοι C sed λοιδορ e λ corr s, Pa sed γρ λούμενοι in marg m2, Mo Mor 10 πρὸς τὴν πόλιν ΡαΜο edd 11 δ’ Re 13 χρὴ — 14 οἰκίαι om Mor 14 οἰκίαι reposui e libris οἰκέται Re 21 τε inserui e libris om edd | ἐθέλον V sed ω supra o m2 ἐθέλων Pa Mor 23 τε om Pa | μὴ (2) om V)
9. Ἕνεκα μὲν οὖν τοῦ μηδὲν τῶν τοιούτων εἶναί σοι βλάβην ἐᾶν ἐχρῆν, νῦν δ’ ὑπὲρ αὐτοῦ τοῦ ταῖς πόλεσι τὴν σωφροσύνην λυσιτελεῖν προσήκει τι καὶ ἐπανορθῶσαι, κἂν δέῃ τινὸς ἐνταῦθα δίκης. οὐ γὰρ [*](R II 97) ἀπολεῖταί σοι τὸ δοκεῖν εἶναι | πρᾴῳ διὰ τὴν τι- μωρίαν· οὐδὲ γὰρ τῷ Διὶ τὸ δοκεῖν εἶναι μειλιχίῳ διὰ τὰς τιμωρίας. ποιεῖ γὰρ ἀμφότερα. καὶ σὺ τοί- νυν τὸ μὲν ἱκανῶς ἐπιδέδειξαι, τὸ δὲ ἐκείνῳ πρόσθες, ὅπως ἀμφοτέρωθεν παιδεύῃς τὸ ὑπήκοον, τῷ μὲν πεί- θων, τῷ δὲ ἀναγκάζων. οὐδὲ γὰρ φιλανθρωπίαν ἔτι τοῦτο καλοῦσιν οἱ κακοήθεις. ἀλλ’ ἐγὼ μὲν οὐκ ἄν εἴποιμι, τοῖς δ’ οὐδὲν ἄρρητον.
μαθέτωσαν τοίνυν οἱ κάκιστοι πάντων ἀνθρώπων, ὡς οὐχ ἡδέως μὲν κολάζεις, ταῖς δὲ ἀνάγκαις εἴκεις. παίδευε δὲ αὐ- τοὺς μήτε θανάτοις μήτε πληγαῖς, ἀλλ’ ἀρκείτω δε- σμός, κἂν τὸ ἄμεμπτον ὑπὲρ τοῦ πεπλημμεληκότος ἱκετεύῃ, τυγχανέτω τῆς φιλανθρώπου ταύτης χάριτος, ὅπως ὅσον ἑτέρων καὶ ταύτῃ διαφέρεις, μανθάνωσι.
τοὺς μὲν οὖν πολλοὺς τούτους ἐκ τῶν θεάτρων ἔστιν ἑλεῖν σοι, τοὺς δ’ εἰ μὴ τῶν ἀρχόντων ἄρχοιεν [*](9 Thuc. I 126, 4. Ar. Nub. 408. Paus. I 37, 4. II 9, 6. 20, 1) [*](1 ἐκείνων om Re | ἐπιτάττεται „mallem abesse“ Re 5 Mo Mor 6 τί IV 8 σοι om Mor | πράῳ libri Re 9 τὸ I sed ὁ in ras ut videtur ex ω corr m3 10 σὺ I sed υ ex οι corr m3 12 παιδεύῃ Mor 12 et 13 τὸ V 16 τοῖς δ’ — 16 πάντων om Mor 16 ἄνθρωπον Mor sed γρ φιλλάνθρωπον in marg 17 παίδευε scripsi ποίει libri edd αὐτοὺς] „deest aut σώφρονας aut ἐπιεικεῖς aut tale quid“ Re 18 ἀρκείτω sed κει in ras m2 19 καὶ Μο Mor | πεπλημεληκότος PI) [*](21 διαφέρειν Mor sed γρ διαφέρεις in marg 23 δὲ Re)
| ἐστι δὲ αὐτῶν οὐ τοῦτο ἀδίκημα μόνον, ἀλλ’ [*](R II 98) οὐδ’ ἀριθμῆσαι ῥᾴδιον τὰ καθ’ ἑκάστην ἡμέραν, τὰ μὲν εἴσω τειχῶν, τὰ δὲ ἔξω, ὥστε τοῖς οὐκέτι δυνα- μένοις ἀντέχειν ἀναγκαῖον γίγνεται τὸ ὑποκύπτειν, οἱ δ’ ὅ τι ἂν ἐθέλωσι τῶν ἐκείνων λαβεῖν, ἔλαβον. ταῦτα τοίνυν ἅπαντα τὰ βεβιασμένα τοῦ βοηθοῦντος εἰ λά- βοιτο, δείξει τὴν γνώμην ἀποσεισάμενα τὴν ἀνάγκην, καὶ κατηγόρους ὄψει πολλοὺς καὶ τοὺς νῦν θρασεῖς περιδεεῖς.
13. Οἶσθα μὲν οὖν τῶν ἐν ζώνῃ γεγενημένων τοὺς κακούς, χρῆν μέντοι σε καὶ τοὺς ἀγαθοὺς εἰδέναι καὶ μὴ μόνον ἐκείνους μισεῖν, ἀλλὰ καὶ τούσδε φιλεῖν. οὐκ ἔνι δὲ αὐτοὺς ἀγνοουμένους φιλεῖσθαι. προσήκει τοίνυν σε καὶ πυνθάνεσθαι καὶ βούλεσθαι μανθάνειν καὶ βελτίονί τε βλέμματι τούτους ὁρᾶν Ἄκαι λαλεῖν τούτοις ἥδιον καὶ δικαίων τιμῶν ἀξιοῦν καὶ μὴ διὰ τὴν ἐνίων πονηρίαν πρὸς ὅλον διαβεβλῆσθαι τὸ ἔθνος.
[*](1 Dem. or. XXIV p. 715, 21 16 cf. p. 42, 17. t. I p 257,9)[*](2 ἃ — 3 σωτηρίαν ad versus comoediae Atticae revocavit Kockius Fr. com. Att. III p. 478, 369 in hanc formam: ἅ γ’ εἰ τις εἰς τὸ φῶς ἄγοι, σάφ’ ἴσθι, τῶν | δώδεκα θεόν δέοιντ᾿ ἂν σωτηρίαν | 2 γ’ post ἃ Re in Α legi perperam asserens 3 ἄγει IMo Mor 6 ἐν γήρᾳ] ἐγήρα Μο Mor 7 δ’ Re 9 τειχῶν P sed ει et in ras m2 | δ᾿ Re | οὐκ ἔτι Α 10 γίνεται I | AP οἵ IMo sed in hoc ι inser m2, V 11 τῶν] παρ’ coni Mor 16 μὲν οὖν om I 17 σε om V 20 σε om Μο edd)[*](23 τῶν Μο Mor)14. Ταὐτὸ δὲ λέγω καὶ περὶ τῶν πολιτευομένων, ὅτι τοὺς μὲν οἶσθα καὶ ἀποστρέφῃ, τοὺς δὲ οὔτε οἶσθα οὔτε τιμᾷς. εἰ δὲ τοῖς μὲν τὰ Πρόκλου θαυμάζουσιν ἔσται τὰ παρ’ ἐκείνου, τοῖς δὲ τὰ σὰ τὸ μηδὲ ἐγνῶ- σθαι παρὰ σοῦ, πρῶτον μὲν ἐπίχαρτοι τοῖς τἀναντία φρονοῦσιν ἔσονται, ἔπειτα ἀμβλύτεροι τὰ σὰ σεμνύ- νειν. δεῖ δὲ αὐτοὺς ταῖς τιμαῖς ἐγείρεσθαι καὶ τῆς ὑπὲρ σοῦ νίκης ἐπιθυμεῖν.
15. Τὸ δὲ φεύγειν σε πολλάκις τὰς βαρείας τρα- πέζας ἐπαινῶν ἀντὶ τοῦ πολλάκις ἀεί σε βουλοίμην [*](R II 99) ἄν τοῦτο ποιεῖν. καὶ γὰρ | εἰ λυπήσεις οὐχ κούων, ἀλλ’ ἕξεις ἐν προιόντι τῷ χρόνῳ τὸν μεμψά- μενον ἐπαινέτην, ὅταν τὸ μὲν ἄριστον ᾖ παρελθόν, ἄνευ δὲ ὀργῆς ἐξετάζηται τὸ πρᾶγμα. καλόν σου καὶ τὸ μηδένα καλεῖν ἑστιασόμενον. χρόνον τε γὰρ οὐκ ἄν παραναλίσκοις πλείω τε οὐκ ἄν ἢ βούλοιο πίνοις χώρα τε οὐκ ἂν εἴη πονηραῖς αἰτήσεσιν.
ἀλλ’ ὅπως μοι φυλάξεις διὰ τέλους τὸν νόμον καὶ μὴ δἐ- ξαιτό σοι τῆς ἀρχῆς ὁ χρόνος τοιούτους δαιτυμόνας. ἀλλὰ μηδ’ ἀναπετάσειας δείλης πολλοῖς ποσὶ τὰς θύ- ρας ἐχθροῖς τῆς Δίκης· ὡς οὐδὲν οὕτω τῇ θεῷ ταύτῃ πολέμιον. ἐκ γὰρ ὧν οὐκ ἐῶσιν ἰσχύειν τοὺς νόμους, ἐκ τούτων κερδαίνουσιν. οὕτω δὲ μέγα τοῦτο ἄρχουσι [*](16 cf. t. II p. 80,17) [*](1 Ταὐτὸ reposui e libris ταῦτα edd 4 μὴ δὲ libri 5 σοῦ scripsi σοὶ libri edd 7 ἀγείρεσθαι I 9 δὲ inser P3 om reliqui libri edd | τὰ I 14 δ’ Re | καλόν σοι Mor sed γρ σου καλὸν σοῦ, Re 15 γὰρ in marg Mo2 16 πίνοις Ρ sed οι in ras m2 πίνῃς CAIMo Re πείνης Pa Mor 18 φυ- λάξεις scripsi cum Cobeto Coll. 124 φυλάξηι CA φυλάξη ΡΙ ΡαΜο φυλάξῃς V Re φυλάξῃ Mor | διατέλους CAPMo V δέξαιτό Pa sed γρ δέξηται in marg m2 δέξηται V 20 μὴ δ PIMo V | ἀναπετάσεις Pa ἀναπετάσης V 21 θύρας ἐχθροὶ Mor)
17. Καὶ τὰ πρὸς | τοὺς τοῖς ὀρχουμένοις ὑπη- [*](R II 100) ρετοῦντας, οἳ τοὺς ἄρχοντας αὐτοῖς ὑπηρετεῖν ἠξίουν, οὕτως ὥσπερ νῦν ἐχέτω, μᾶλλον δέ, ὥσπερ εἶχε πρὸ τοῦ τὴν πολλὴν ὕβριν δεξαμένου θεάτρου. ἐποίει δὲ ταῦτα ἡ ἐπὶ τὸ θέατρον ὁδός σου τῆς αὐτῆς ἡμέρας δευτέρα, πρᾶγμα οὐκ εἰωθός σοι. καὶ ἧκες μὲν εὖ ποιῶν ἄσιτος καὶ ἄποτος, ὡς μηδέτερον ἐν τῷ προσ- ώπῳ δείξαις τοῖς κεκληκόσι, τοὺς δὲ τὸ τούτων γέμειν συρίττειν ἀνέπειθεν.
ταῖς μὲν οὖν τοιαύταις κλή- σεσιν ἐρρῶσθαι λέγειν, ἐν δὲ ταῖς παρουσίαις, ἃς οὐκ ἔνεστι διαφυγεῖν, τῶν μὲν δεικνυμένων μηδὲν φαίνου θαυμάζων μηδὲ ἱστὰς πρὸς αὐτὰ τοὺς ὀφθαλμούς, τὸν ὅμιλον δὲ μήτε ἐκφόβει μάτην μήτε θεράπευε, ἀλλ’ ἴσον ἀπεχέτω τρυφῆς τε καὶ ἀθυμίας. εἰ δὲ ἀσελγαίνοι τι, ἀπειλαῖς σωφρονιζέσθω. ὃ καὶ πρὸς τὸν Ἀλεξαν- δρέων δῆμον ἐκεῖνον τὸν ἕτοιμον εἰς ὀργὴν ἤδη τις [*](10 cf. or. Χ t. I p. 399 sq. 16 Dem. p. 62, 21 et 526, 29 22 cf. Amm. XXII 11,3 sq. cum nota Valesii) [*](16 λέγειν] ἤτοι λέγε· ἐρρῶσθαι· ἐφθάρθαι V2) [*](1 ἐντεῦθεν scripsi e V ἐνταῦθα reliqui libri edd 2 δὲ Re 3 μὲν] „addi velim οὖν“ Re 4 μὴ δ’ PIV 8 αὐ- τοῖς Ρ sed ’ in ‘ corr m 5 αυτοῖς Α αὑτοῖς Re 10 om Re 11 ἐπεὶ Mor quae sequuntur usque ad p. 16, 18 τὸν δεύτερον om Mor 12 δευτέρα e δεύτερα corr P3 13 μηδ’ ἕτερον ΑΡΜο 16 ἃς] ὂν Μο 17 τῶν μὲν Ι sed et m3) [*](20 ἶσον Μο | τοῦ τρυφῆς I | ἀσελγαίνει τί V 22 τίς Ι)
τῶν στρατιωτῶν τινας, παρ’ ὧν ἔστιν ἀκοῦσαί τι περὶ πραγμάτων δεομένων φροντίδος, ὑφορῶ καὶ νόμιζε κακῶς τῇ γνώμῃ καὶ οὐκ ἀδόλως διακονεῖν χάριν τινὰ ταύτην τῷ πεπαυμένῳ φέροντας. σοὶ μὲν γὰρ οὐκ ἔχουσιν ἐγκαλεῖν οὐδ’ εἰπεῖν, ἀνθ’ ὅτου μισοῦσιν, ἐκείνῳ δὲ ἴσασιν ὀφείλοντες ἀμοιβὰς ὧν παρὰ τῶν ὑπ’ αὐτοῦ κακῶς πασχόντων ἐκέρδαινον. βούλονται οὖν εἶναι περὶ ταύτας δίκαιοι καὶ τὸν ἄνθρωπον ἀντευποιεῖν ἐκ τῆς περὶ τὰ παρόντα βλάβης. δεῖ δή σε πάνυ δοκιμάζειν τῶν λεγομένων ἕκαστον καὶ ὥσπερ ἐν πολέμῳ λίαν ἐγρηγορέναι.
20. Παρρησιάσομαι δὴ καὶ περὶ τῶν ἀπὸ τῶν ἐν μέσῳ τῶν κιόνων σκηνῶν, τί γὰρ ἂν ἄλλο τις εἴποι ταῦτα; συλλεγομένων χρημάτων. τουτὶ γὰρ ἥκιστα χρῆν γεγονέναι τὸ ἔργον, ἐφ’ ᾧ κακῶς μετὰ δακρύων ἀκούομεν ὑπὸ τῶν οὐκ ἐπὶ τούτοις αὐτὰς τὴν ἀρ- χὴν πεποιηκότων, ἀλλ’ ὅπως ἐντεῦθεν εἴη τι τοῖς † ἀνηλωκόσι. τούτου τοίνυν αὐτοῖς ἀπολλυμένου τὶ οἴει μισθώσασθαι σοφιστήν, ὅστις αὐτοῖς τὸν τούτων [*](15 cf. t. II p. 490, 15) [*](17 ἐφ’ ᾧ] ἤτοι δι’ ὃ ἢ ἀντὶ τοῦ· ὑπὲρ οὗ V2) [*](1 τῆδε Pa sed γρ ὁ τῇδε in marg m2 2 κολακευόμενος Pa sed γρ κολακευομένων in marg m2 6 πεπραγμένῳ I 8 ἀνθότον V | δ’ Re 10 βούλονται scripsi e VI sed in ται in ras m3 βούλοντ’ CA edd βούλοιντ’ P sed iv et in ras m3, Pa sed γρ βούλονται in marg m2, Mo 11 ἐκ om Mo | τὰ Ρ sed α et e corr in ras m2 15 τίς I ἢ post εἴποι inser V2 et in marg m rec. 17 χρὴ I 19 τί V | ἀνηλω- κόσιν Μο 20 ἀπολυομένου V | τίν coni Re num <ἂν>?) [*](21 αὐτοῖς Ρ sed οις in ras m2)
τί δ’ αὐτὰς διασώσει τὰς κα- λύβας, ὅταν ὁ μὲν χρόνος, ὃ δὴ πέφυκε ποιεῖν, φθείρῃ, | βοηθῇ δὲ μηδείς, ἢ καὶ διασπάσας ἔχῃ ἕκαστος [*](R II 102) τάς τε σανίδας καὶ τὰ ἄλλα, τὸ δὲ ἐνοικῆσον οὐκ ᾖ; πόθεν οὖν ἔσται τοῦτο τὸ ἀργύριον; ἐῶ γάρ, ὡς οὐκ ἔσται τοῖς πένησιν οἴκησις τούτων μὲν ἀνῃρημένων, τοῦ δὲ τῶν οἰκημάτων μισθοῦ μείζονος ἢ κατ’ ἐκείνους ὄντος.
22. Πρόκλου γὰρ εἶναι τοῦτο ἔργον φήσει τις. οὐ μὰ τὸν Δία καὶ τὴν Ἀθηνᾶν, ἀλλὰ τῶν εἰσπραττόντων ἡμῶν. τὸ μὲν γὰρ ἐκείνου γράμματα ἦν καὶ λόγος, τὸ δὲ νῦν καταβάλλουσι τἀργύριον. θαυμάζω δέ, εἰ τις οἴεται καλὸν αὐτὸ δείξειν τῷ Πρό- κλῳ. τῷ γὰρ ἄν τις σὲ μᾶλλον ἀποτρέψειεν ἢ τῷ ὀνόματι τούτῳ; τί γὰρ γένοιτ’ ἂν αἴσχιον ἢ τὸ τῶν Πρόκλου κακῶν Ἰκάριον κληρονομεῖν καὶ τὸν μὲν ἡγεῖσθαι, τὸν δὲ ἕπεσθαι;
τὸ δὲ ἔτι δεινότερον, ὅτι κἀκείνου χείρους γινόμεθα. πῶς; Πρόκλος τῶν λειτουργούντων τοῖς πένησι πόρον τινὰ τοῦτον ἀνεῦ- ρεν, οὐ καλὸν μὲν οὐδὲ ἄξιον τῆς πόλεως, οὐ γὰρ ἴσον ἡμεῖς τε καὶ Βηρυτός, προσῆν δ’ οὖν τι σχήματος τῷ πράγματι. νῦν δὲ ἐπὶ τὴν σκηνὴν τοῦτο τέτραπται, [*](11 πράττομαι μισθὸν ἤτοι ἀπαιτῶ χωρὶς προθέσεως, εἰσπράττω δὲ καὶ αὐτὸ λαμβανόμενον ἀντὶ τοῦ ἀπαιτῶ ἀεὶ σὺν τῇ προθέσει V2 cf. schol. ad t. II 78,2; 526,10; t. I 137,4) [*](21 σχήματος] ἤτοι εὐπρέπειά τις καὶ δικαίωμα τῷ γινομένῳ V2) [*](2 ποιεῖν om I | διαφθείρη Ι 3 βοηθῇ Ι sed η η ex εῖ corr m2 6 ἀνηρημένων Ρ sed ρη in ras m2 9 τοῦτο ἔργον] τὸ ἔργον τοῦτο Ι 11 ἡμῶν Pa sed γρ ὑμῶν in marg m2 ὑμῶν V 13 δ’ Re | αὐτῶ I αὐτὸν Μο 14 τῷ (2)] τὸ Μο) [*](18 κὐκείνου Pa sed γρ τοῖς ἐκείνου in marg m2 τοῖς ἐκεί- νου V | γιγνόμεθα Re 21 ἴσον Ρ sed in ras m2 22 δ’Re)
πάνυ γε ἄξιον τῆς τούτων ἕνεκα ἡδονῆς ἱεροσυ- λεῖν καὶ μετὰ τοῦτον τὸν πόρον ζητεῖν ἕτερον καὶ πάλιν ἄλλον, ἵν’ ἃ μὲν λαμβάνουσι, μικρὰ λέγωσιν [*](R II 103) εἶναι, δεῖν δὲ | τὸν ἄρχοντα σκοπεῖν, ὅπως ἕξουσι πλείω. δεῖν γὰρ αὐτοὺς κατέχειν δόσεσι καὶ δεδιέναι δρασμόν. εἶτ’ οὐκ εὐχόμεθα τοῦτο γενέσθαι τἀγαθὸν καὶ τὴν νῦν οὐ καθαρὰν καθαρὰν γενέσθαι πόλιν; τούτων γὰρ τῶν ὀλέθρων οὐ μεῖζον κακὸν οὐδὲ ἀν- δροφόνος.
25. τὰς τέρψεις οὖν ἀφαιρῇ τὴν πόλιν; ἐγὼ μὲν ἡδέως ἂν τὰς πονηράς, εἴπερ οἷός τ’ ἦν, νῦν δὲ κἂν πάνυ βούλωμαι, μένουσιν, εἰ καὶ μηδεὶς τοῦτο διδοίη τἀργύριον, μετενεγκόντες μὲν ἐφ’ ἑαυτοὺς πολλῶν οὐ- σίας, οὐκ ὀλίγων δὲ μέλλοντες ἡγούμενοι τοὺς πλουτοῦν- τας οὐχ αὑτοῖς μᾶλλον ἢ ’κείνοις ἔχειν ἃ κέκτηνται.
26. Μηδεὶς οὖν δεδιττέσθω τὸν καλὸν κἀγαθὸν Ἰκάριον ὡς κακῶς πράξοντος τοῦ θεάτρου μὴ τούτων προεθέντων τῶν χρημάτων. οὐ γὰρ τὸν παρελθόντα χρόνον οἱ μὲν ἐδραπέτευον, ἡμῖν δὲ πραγμάτων ἐπ [*](R II 104) αὐτοὺς ἐδέησεν, ἀλλ’ | ἔμενον ὀρφανίας τρυγῶν- τες οἵ τε ὀρχούμενοι οἵ τε μιμούμενοι αἵ τε μιμούμεναι.
[*](23 Luc. dial. mer. 1,2)[*](1 κλᾴων Re 8 δεῖν reposui e V δεῖ reliqui libri Re | ἢ? 10 καθαρὰν (2) reposui e libris cum Cobeto Coll. 125 om Re post καθαρὰν ras 5 — 6 litt I 11 τούτων — 13 πόλιν om I 15 βούλομαι I sed ο in ω corr m3, Mo 15 δοίη Pa V 16 εἰς I)[*](18 κείνοις Ρ sed antepos m2, ΙΜο 19 κἀγαθὸν om I 20 πράξαντος ΙΜο 21 προεθέντων scripsi auctore Cobeto Coll. 125 προτεθέντων Μο προστεθέντων reliqui libri Re)27. Τούτων μὲν οὖν μὴ σφόδρα φαίνου προνοού- μενος μηδὲ νομίζων ἀγαθὸν πόλει τηλικοῦτον κακόν, τοῦ δὲ μὴ προστεθῆναι τῷ παρέδρῳ πάρεδρον μελέτω σοι. καὶ γὰρ ᾐσθόμην τινῶν τοῦτο μηχανωμένων οὐ πόνων ἐπιθυμούντων, ἀλλ’ ὅπως ἐν δυνάμει τοῦ χρη- ματίζεσθαι γένοιντο. ἀλλ’ οἱ μὲν ἐθελόντων, σὺ δὲ τὸ πλείω ταλαιπωρεῖν τοῦ τοιαῦτα κινδυνεύειν αἱρε- τώτερον ἡγοῦ. τό τε γὰρ ἀσφαλὲς ἔνι, καὶ κάλλος χῆς οὐ μικρὸν ἄρχων εἰς μέσας νύκτας διὰ τῶν μάτων ἐρχόμενος κἀν τοῖς ἀπειποῦσι διακόνοις κρείττων ὢν ἢ ἀπειπεῖν. ὅσοι δὲ πολλοῖς μὲν ὀφθαλμοῖς, πολ- λαῖς δὲ χερσὶ ταῦτα ἀφέντες εὕροντο δι’ αὐτῶν τὸ περιπατεῖν τε καὶ πρὸς τὸ εἰσρέον λαλεῖν, ἄμεινον δὲ εἰπεῖν φλυαρεῖν, | ἐξήλεγξαν ἑαυτοὺς ἐλάττους [*](R II 105) ὄντας τοῦ πράγματος καὶ σαφῶς τὴν τάξιν ἔλιπον μο- νονουχὶ βοῶντες, ὡς ὧν οὐκ ἐφικνούμεθα, ταῦτα ἐζητήσαμεν.
28. Βούλομαι δή τι καὶ περὶ τοῦ φόβου διελθεῖν, ὂν ἔχεις περὶ τῶν ἀδίκων λημμάτων. ὅσον γὰρ αὐτὸς τούτων ἀπέχεις, τοσοῦτον ἀξιοῖς καὶ τοὺς σοὺς φίλους, εὖ ποιῶν. οἱ δὲ τοῦτο μὲν ποιοῦσιν, ὑποπτεύονται δὲ οὐ ποιεῖν, ἀλλ’ ἢν μνησθῇ τις συμφορᾶς ὡς δικαίας λελύσθαι, ῥῆμα πᾶν ἐν ὑποψίᾳ καὶ μισθὸς ἤδη δἐδο- ται ἢ ὡμολόγηται. εἶθ’ οἱ μέν, ἴνα μὴ τοῦτο νομι- σθῶσι, σιγῶσι, μεθίσταται δὲ τῶν κακῶς ἐχόντων [*](1 φαίνῃ Μο 2 μὴ δὲ PIMo V 3 προστεθῆναι I sed στ in ras m 3 10 ἀρχόμενος Ι | ἀπαιτοῦσι Μο sed α (2) in ε corr 11 πολλοῖς I 12 ταῦτα ἀφέντες reposui e libris πάντα ἐφέντες Re | δι’ αὐτῶν om I 13 δ’ Re 14 ἑαυτοὺς reposui e libris δ’ αὑτοὺς Re 19 ὅσον Ρ sed o (2) in ras m5 22 μὴ V | εἰ V)
φήσεις οὐδεπώποτε πρὸς ἐμὲ τοῦτο παθεῖν. οἶδα. ἀλλὰ καὶ πρὸς ἄλλον καὶ ἄλλον ἄξιον εἶναι τοιοῦτον· πρὸς ἅπαντας μὲν γὰρ τοὺς ὁμιλοῦντας οὔ. πολλοῖς γὰρ τὰ δικαστήρια μέταλλα. δεῖ δὲ οὐδὲ ἁπάντων κατεγνωκέναι κακίαν. ἔσται δέ σοι πίστις ἀζήμιος, εἰ τοῖς μὲν προσέχοις, τοὺς δὲ φυλάττοιο. [*](R II 106) δῆλοι δὲ οἱ τρόποι | ταῖς δόξαις.
30. Καὶ περὶ τῶν χθὲς πληγῶν ἐκεῖνο λέγω. γῶν μὲν ἦν ὁ καιρός, οὐ μὴν τοσούτων γε, ὡς τοῖς μὲν ἔδοξας τὸ Κόκκου πεποιηκέναι, τοῖς δὲ καὶ παρ- ελθεῖν. εἰ δ’ ᾧ κρείττους ἐσμὲν ἐκείνου, τοῦτο προη- σόμεθα, τέ τοῖς ἐκεῖνον ὑμνοῦσιν ἀντιθήσομεν; εἶθ’ ὁ μὲν οὐκ ὀρθῶς ἐφ’ οἷς ἐπέστη διῳκηκὼς ἐπαίετο, νηρὸς ἴσως στρατιώτης, ὁ δ’ οὐ παντὶ σθένει μαστι- γοῦν δοκῶν πληγαῖς εἰς τοῦτ’ ἠναγκάζετο ταὐτὰ ποιῶν καὶ πάσχων, τύπτων ὁμοῦ καὶ τυπτόμενος. πῶς οὖν οὐ καὶ τέταρτος ἦν ποιῶν τοῦτο πρὸς τὸν τρίτον ὃ ’κεῖνος πρὸς τὸν δεύτερον; ἦν γὰρ δὴ καὶ τού τρίτῳ τὴν αὐτὴν αἰτίαν ἐπενεγκεῖν καὶ τῷ τετάρτῳ γε, καὶ οὐκ ἂν ἦν οὗ στῆναι τοῦτο ἔδει.
πάντα τὰ σῦτά σοι φυλακτέον, Ἰκάριε, πόρρω τοῦ τῆς ὑμετέρας [*](10 Procli. cf. or. XXVII p. 29, 13 et 16; 36,20; 37,5; 40, 26; 42, 1; or. XXIX p. 68, 8. t. I 177, 15. Drom. Psaltr. fr. com. Att. III 541, 4 Μ. II 419, 1 Κ. 21 cf. t. I 182, 6) [*](1 οὐδὲ πώποτε CAPIV | παθεῖν; V et e παθεῖν. corr I3) [*](2 καὶ (1) om V | καὶ ἄλλον om Μο 4 οὐ πολλοῖς I et Macar qui fol. 89 praemissis Τοῦ πρὸς ἰκάριον λόγ. ῆ haec verba usque ad μέταλλα citat | γὰρ om Macar 6 προσέχεις ΙΜο | φυλάτ- τοις Pa sed γρ φυλάττοιο in marg m2, Μο 10 τὸ C sed τ in ras f 11 προησόμεθα Ρ sed η in ras m2 14 ἴσως ὁ στρατιώτης Μο | ὅ ΡΙ ὃ Μο 15 ταὐτὰ Ρ sed ~ eras ταῦτα I) [*](18 ἐκεῖνος V sed vos punctis del κεῖνος ΡΜο | πρὸς τὸν δεύτερον vocibus rursus inc. Mor p. 513, 5 19 ἐνεγκεῖν Μο Mor 21 σοι om I | ἡμετέρας Μο Mor)
ἐν δὲ τούτῳ πρῶτον μὲν ἦν κακὸν ὁ τόπος· ποῦ γὰρ ἴσον οἰκία καὶ δεσμωτήριον πολλοὺς ἐν ὀλίγῳ φυλάττον; δεύτερον δὲ τὸ μὴ τῶν οἰκείων εἰς θερα- πείαν ἀπολαύειν· τρίτον τὸ τὴν λύσιν ὠνεῖσθαι χρη- μάτων διὰ τῶν ὡς τὸν ἄρχοντα εἰσιόντων ἄνευ τῶν τῷ τῆς θύρας κυρίῳ καθ’ ἑκάστην διδομένων ἡμέραν· τέταρτον οἱ παρὰ τὸ δεδέσθαι γιγνόμενοι θάνατοι. τουτὶ γὰρ δὴ τοῖς τε ἰδιώταις ἦν σαφὲς καὶ παρὰ τῶν ἰατρῶν ἦν ἀκούειν, ὅτι, εἰ μή τις αὐτοὺς ἐπὶ ταῖς πληγαῖς ἔδησεν, οὐκ ἂν ἐτεθνήκεσαν. τούτοιν δὴ τοῖν δυοῖν τοῦ μὲν ἀφεκτέον σοι, πικρότερον γάρ, τὸ δὲ τηρητέον, καλὸν γάρ.
33. Δεῖται <δέ> σου δι’ ἐμοῦ πᾶν ὅσον ἐν ταις, τηρῆσαι τὸ μέχρι μέσων νυκτῶν ἡσυχίᾳ. | προστιθέναι γάρ σε τῇ ἡμέρᾳ τοῦτό γε τοσοῦτον [*](R II 108) ὄν. ὑφ’ ὅτου κακῶς διακεῖσθαι λέγουσιν ἄλλος ἄλλο τι τοῦ σώματος καὶ μόλις ὀρθοῦσθαι καὶ μόλις ἐστά- [*](3 ἡμῖν PaMo V 6 ὑπὸ scripsi auctore Cobeto Coll. 125 ἀπὸ libri edd | ; posui ex ΙΜοV reliqui libri edd 8 ἴσον Ρ sed in corr ὅσον Μο Mor 9 θεραπείας Mor 10 τὸ] τὸν Μο Mor | ὠκεῖσθαι Μο Mor qui ὠνεῖσθαι ἢ ἀκεῖσθαι coni) [*](11 τῶν (2) om I 12 διδομένων καθ’ ἑκάστην V | καθε- κάστην Μο 13 γινόμενοι V 14 δὴ inserui e V om reli- qui libri edd 16 post τούτοιν 1—2 litt ras Ρ 19 δέ serui „desidero nexum“ Sintenis 20 τηρῆσαι scripsi e τιμῆσαι reliqui libri edd 22 ὑφ’ ὅτου Pa V sed in utroque ὑφ’ οὗ μᾶλλον in marg m2)
σοὶ μὲν οὖν ἕστηκε τὸ ὄμμα καὶ τὸ νι- κᾶν τὸν ὕπνον ἐστὶν ἐν συνηθείᾳ, τοῖς δ’ οὐδὲ σφό- δρα βουλομένοις τοῦτ’ ἔνι δυνηθῆναι. τρέπεται γὰρ αὐτοὺς μετὰ πολλὴν μάχην καὶ πόνον, καὶ τὴν Νύκτα ἱκετεύουσι κινῆσαι πρὸς ᾠδὴν ἀλεκτρυόνας. ἤδη δέ τις καὶ γνώμην εἶπεν ἀλεκτρυόνα κατακλείσαντας ἔν τινι τῶν ἐγγὺς οἰκημάτων εἰς ἀνάγκην αὐτὸν ᾠδῆς ἀκαίρου καθιστάναι σοὶ μὲν ἀπάτην φερούσης, τοῖς [*](R II 109) δὲ ἀπελθεῖν | διδούσης. ὡς νῦν γε στερήσει τε λουτρῶν κάμνουσι καὶ μέσον σφίσιν οὐδὲν δείπνου τε καὶ τοῦ παρὰ σὲ δρόμου. καὶ δεινόν, εἰ διὰ τὴν σὴν περὶ ταῦτα ἀρετὴν ἀπολεῖταί τις. βέλτιον γὰρ σὲ βιασθῆναι πρὸς ὕπνον ἢ ἐκείνους πρὸς όγρυπνίαν.