Refutatio Omnium Haeresium (= Philosophumena)

Hippolytus

Hippolytus. Hippolytus Werke, Volume 3. Wendland, Paul, editor. Leipizg: Hinrichs, 1916.

Πάντες μὲν οὖν τῷ προεστῶτι προσέχουσι, καὶ ὅσα κελεύσει ὡς νόμῳ πείθονται. ἐσπουδάκασι γὰρ πρὸς τὸ ἐλεεῖν καὶ βοηθεῖν [*](1 ἑκάστοτεε ö.: ἕκαστός τε Ρ 8 ἀτάκτως Ρ 9 los. redet von Hymneu an die Sonne 14 ἑτεροδόξων? We., los. § 129 ἔνθα μηδενὶ τῶν ἑτεροδόξων ἐπιτέτραπται παρελθεῖν 15 περὶ] ἐπὶ oder πρὸς We. (oder ἔχουι statt χωροῦσι) καθησάντων Ρ 18 εἰ μὴ] εἰμὶ Ρ 18f unlogisch, los. § 131 ἀριστοποιησάμενος (oder ἀριστοποιησαμένοις δ᾿ ἐπεύχεται πάλιν· ἀρχόμενοί τε καὶ παυόμενοι γεραίρουσι θεὸν ὡς χορηγὸν τῆς ζωῆς 19 τε Jos. Miller: δὲ Ρ παβόμενοι Ρ 20 ἀμφιένυνται Ρ καταθέμενος los. 21 λίναι Ρ 24 ἀκολουθήσεται Ρ 25 los. S 132 τὰς δὲ λαλιὰς ἐν τάξειεε παραχωροῦσιν ἀλλήλοις συνεχώρει Ρ, verb. Miller (los. παραχωροῦσιν) 28 ὅσ᾿ ἂν κελεύσῃ oder ὄσα κελεύει Miller 29 der Zwischensatz, auf den γὰρ sich bezieht, ausgelassen: los. § 134 δύο δὲ ταῦτα παρ’ αὐτοῖς αὐτεξούσια, ἐπικουρία καὶ ἔλεος)

258
τοῖς καταπονουμένοις. πρὸ δὲ πάντων ῤγῆς ἀπέχουσι καὶ θυμοῦ καὶ πάντων τῶν ὁμοίων, ἐπίβουλα ταῦτα τοῦ ἀνθρώπου κρίνοντες. οὐδεὶς δὲ ὄμνυσι παρ’ αὐτοῖς, ὄσα δ᾿ ἄν τις εἴπῃ, τοῦτο ὅρκου ἰσχυρότερον κρίνεται. εἰ δὲ ὁμόσει τις, καταγινώσκεται ὡς μὴ πιστευθείς <δίχα θεοῦ>.

σπουδάζουσι δὲ περὶ τὰς τοῦ νόμου ἀναγνώσεις καὶ προφητῶν, ἔτι δὲ καὶ εἴ τι σύνταγμα εἴη πιστῶν. πάνυ δὲ περιέργως ἔχουσι περὶ βοτάνας καὶ λίθους, περιεργότεροι ὄντες πρὸς τὰς τούτων ἐνεργείας. φάσκοντες μὴ μάτην ταῦτα γεγονέναι.

Τοῖς δὲ βουλομένοις τῇ αἰρέσει μαθητεύειν οὐκ εὐθέως τὰς παραδόσεις ποιοῦνται, δἰ μὴ πρότερον δοκιμάσωσιν, ἐπ᾿ ἐνιαυτὸν δὲ τὰς ὁμοίας τροφὰς παρατιθέασιν ἔξω τῆς ἑαυτῶν σ(υνό)δου οὖσιν ἐν ἑτέρῳ οικῳ, ἀξινάριόν τε καὶ τὸ λινοῦν περίζωμα καὶ λευκὴν ἐσθῆτα δόντες. ἐπειδὰν τούτῳ τῷ χρόνῳ πεῖραν ἐγκρατείας δῷ.

πρόσεισιν ἔγγιον τῇ διαίτῃ, καὶ καθαρωτέρως ἀπολ(ούεται) ἢ τὸ πρότερον· οὐδέπω δὲ σὺν αὐτοῖς τροφῆς μεταλαμβάνει. μετὰ γὰρ τὸ δεῖξαι εἰ ἐγκρατεύεσθαι δύναται, ἐπὶ ἔτη ἄλλα δύο δοκιμάζεται τοῦ τοιούτου γὰρ] τὸ ἦθος, καὶ φανεὶς ἄξιος οὕτως εἰς αὐτοὺς κρίνεται.

πρὶν δὲ αὐτοῖς συνεστιαθῇ, ὅρκοις φρικτοῖς ὁρκίζεται, πρῶτον μὲν εὐσεβήσειν τὸ θεῖον, ἔπειτα τὰ πρὸς ἀνθρώπους δίκαια φυλάξειν καὶ κατὰ μηδένα τρόπον ἀδικήσειν τινά, μηδένα δὲ μήτε ἀδικοῦντα μήτε ἐχθρὸν μισήσειν, προσεύχεσθαι δὲ ὑπὲρ αὐτῶν, συναγωνίζεσθαι αὐτὸν τοῖς δικαίοις, τὸ πιστὸν πᾶσι παρέξειν, μάλιστα τοῖς κρατοῦσιν· οὐ γὰρ δίχα θεοῦ συμβάινειν τινὶ τὸ ἄρχειν·

κἂν αὐτὸς ἄρχῃ, μηδέποτε ὑπερηφανεύσασθαι ἐν ἐξουσίᾳ μηδὲ ἀπειὡμώσει [*](4 Ρ 5 #x003C; #x003E; Cruice ἤδη γάρ, ἢδη κατεγνῶσθαί φασι τὸν ἀπιστούμενον δίχα θεοῦ los. § 135) 5 — 8 σπουδάζουσι δ’ ἐκτόπως περὶ τὰ τῶν παλαιῶν συντάγματα (oder συγγράμματα) μάλιστα τά πρὸς ὠφέλειαν ψυχῆς καὶ σώματος ἐκλέγοντες· ἔνθεν αὐτοῖς πρὸς θεραπείαν παθῶν ῥίζαι τε ἀλεξητήρια (oder ἀλεξητήριον) καὶ λίθοιν ἰδιότητες ἀνερευνῶνται los. § 136 9 τὰς] τοῖς Ρ 13 ἐπειδὰν δὲ los. 14 πρόσεισιν Ρ los. bei Porph.: πρόσεισι μὲν los. ἔγγιον los.: ἐγγίῳ so Ρ 14 f καθαρωτέρων καθαρώτερον Porph.) τῶν πρὸς ἁγνείαν ὑδάτων μεταλαμβάνει los. 14 ἀπολαύεται Ρ nach Miller 15 οὐδυνέω δὲ Ρ 17 γὰρ > Miller 18 ἐγκρίνεται los. 21 los. § 139 μισήσειν δ’ ἀεὶ τοὺς ἀδίκους συναγωνιεῖσθαι τοῖς δικαίοις, von Hipp, christianisiert 22 συναγωνίζεσθαι auch los. bei Porph., auch los. ührt das Futurum nicht streng durch αὐτὸν We., vgl. S. 259, 1 (odfir > ?): αὐτῶν Ρ, ἀεὶ nach los. ö. 23 συμβαίνειν (los. περιγενέσθαι) Gö.: συμβαίνει Ρ 24 ὑπερηφανεύσασθαι Scott ἐξυβρίσειν εἰς τὴν ἐξουσίαν los.) 24 f ἀπειθησειν] ἀφειδήσειν oder έσnήσει (vorher in ἀπ ein Adj.) Gö., los. § 140 μηδ’ ἐσθῆτι ἤ τινι πλείονι κόσμῳ)

259
θήσειν ἢ τινι κόσμῳ πλεῖον τοῦ ἔθους χρήσασθαι· φιλαλήθη δὲ εἶναι, τὸν δὲ ψευδόμενον ἐλέγχειν, μηδὲ κέπτειν μηδὲ συνείδησιν ἐπὶ ἀνόμῳ κέρδει μολύνειν, μηδὲν ἀποκρύπτειν τοὺς συναιρεοιώτας, ἑτέροις δὲ μηδὲν ἐξειπεῖν, κἂν μέχρι θανάτου τις βιάζηται. πρὸς τούτοις ὄμνυσι μηδενὶ μεταδοῦναι τῶν δογμάτων ἑτέρως ἢ ὡς αὐτὸς μετέλαβε.

Τοιούτοις οὖν ὅρκοις δεσμεύουσι τοὺς προσερχομένους. εἰ δέ τις ἐν ἁμαρτήματί τιν(ι καταληφθ)ῇ, ἀποβάλλεται τοῦ τάγματος, ὁ δὲ ἀποβληθεὶς δεινῷ μόρῳ ἔσθ᾿ ὄτε διαφθείρεται. τοῖο γὰρ ὅρκοις καὶ τοῖς ἔθεσιν ἐνδεδεμένος οὐδὲ) τῆς παρὰ τοῖς ἄλλοις τροφῆς δύναται μεταλαμβάνειν. ἔσθ᾿ ὅτε οὖν τὸ σῶμα λιμῷ διαφθείρουσιν· ὅθ)εν ἐν ἐσχάτοις ποτὲ ἐλεοῦσι πολλοὺς ἤδη ἐκλείποντας, αὐτῶν ἱκανὴν μέχρι θανάτου ἐπιτιμίαν ἡγούμενοι.

Περὶ δὲ τὰς κρίσεις ἀκριβέστατοι καὶ δίκαιοι· δικάσουσι δὲ συνελθόντες οὐκ ἐλάττους τῶν ἑκατόν, τὸ δὲ ὁρισθὲν ὑπ’ αὐτῶν ἀκίνητον. τιμῶσι δὲ τὸν νομοθέτην μετὰ τὸν θεόν, καὶ εἴ τις εἰς τοῦτον βλασφημήσει, κολάζεται. τοῖς δὲ ἄρχουσι καὶ πρεσβυτέροις ὑπακούειν διδάσκονται. εἰ δὲ ἐπὶ τὸ αὐτὸ δέκα καθέζονται, οὐ λαλήσει εἷς. εἰ μὴ τοῖς ἐννέα δόξει.

καὶ τὸ πτύσαι δὲ εἰς μέσον καὶ τὸ δεξιὸν μέρος φυλάττονται· τὸ δὲ τῷ σαββάτῳ ἀπέχεσθαι ἔργου φροντίζουσι μᾶλλον πάντων Ἰουδαίων. οὐ μόνον γὰρ τροφὰς αὑτοῖς παρασκευάζονται #x003E; μιᾶς ἡμέρας πρὸς τὸ μὴ πῦρ ἅπτειν, ἀλλ’ οὐδὲ σκεῦος μετατιθέασιν, οὐδὲ ἀποπατίζουσι, τινὲς δὲ οὐδὲ κλινιδίου χωρίζονται.

ταῖς δὲ ἄλλαις ἡμέραις ἐπὰν ἀποπατίσαι θέλοιεν, βόθρον ὀρύξαντες ποδιαῖον τῇ σκαλίδι — τοιοῦτον γὰρ ἐστι τὸ ἀξινάριον, ὃ τοῖς προσιοῦσι μαθητεύεσθαι πρώτως διδόασι —, καὶ περικαφιλαλήθη [*](1 st. φιλαλήθης (los. § 141 τὴν ἀλήθειαν ἀγαπᾶν ἀεί) 2 ἐλέγχειν Ρ, vgl. die von Niese S. 181,9 notierte Interpolation in C: ἐλέγχειν προβάλλεσθαι los., προβάλλεσθαι los. bei Porph. 8 καταληφθῇ We.: καταγνωσθῇ Miller τοὺς δὲ ἐπ’ ἀξιοχρέοις ἁμαρτήμασιν ἁλόντας los. § 143) τάγματος Ios: δόγματος Ρ 10 οὐδὲ auch los. 11 — 13 los. § 144 διὸ δὴ πολλοὺς ἐλεήσαντες ἐν ταῖς ἐσχάταις ἀναπνοαῖς ἀνέλαβον ἀνάγκαις ἔλαβον Porph.), ἱκανὴν ἐπὶ τοῖς ἁμαρτήμασιν αὐτῶν τὴν μέχρι θανάτου βάσανον ἡγούμενοι 12 ἐλεῶσι Ρ αὐτῷ 13 <τὴν> μέχρι We. s. los. 15 ὑπ᾿ los.: ἀέ Ρ 16 <μάλιστα> μετὰ Cruice nach 17 βλασφημήσειε Miller 18 δέκα] ῑ Ρ 19f εἰς μέσους (so vielleicht auch Hipp.) ἢ τὸ δεξιὸν μέρος los. § 147 20 φυλάττωνται Ρ τοῦ δὲ We. 21 αὐτοῖς Ρ 22 + πρὸ Cruice (vgl. los. § 147 πρὸ μιᾶς ἡμέρας παρασκευάζουσιν); προπαρασκευάζονται μιᾶς ö. 23 ἀποπατεῖν los. τινὲς — 24 χωρίζονται Zusatz Hippolyts 24 ἀποπατῖσαι Ρ, ἀποπατῆσαι Miller, doch s. Ζ. 23 25 ἀξινίδιον los. 26 τοῖς — πρώτως] τοῖς νεοσυστάτοις los. vgl. S. 240, 23)

260
λύφαντες τὸ ἱμάτιον ἱζάνουσι, φάσκοντες μὴ δεῖν ὑβρίζειν τὰς αὐγάς, ἔπειτα τὴν ἀνασκαφεῖσαν γὴν ἐπεμβάλλουσιν εἰς τὸν βόθρον, καὶ τοῦτο ποιοῦσιν ἐκλε(γό)μενοι τοὺς) ἐρημοτέρους τόπους. ἐπὰν δὲ τοῦτ(ο ποιήσωσ)ιν, εὐθὺς ἀπολούονται ὡς μιαινούσης τῆς ἐκκρίσεως.