Refutatio Omnium Haeresium (= Philosophumena)

ταῦτα δὲ οὐδὲ Αἰγυπτίων σοφοὶ ἐν ἀδύτοις ἐχώρησαν, οὐδὲ ὁ σοφὸς Ἑλλήνων Πυθαγόρας ἐχώρησεν. εἰ γὰρ τετυχήκει κατ᾿ ἐκεῖνο καιροῦ Ἠλχασαΐ, τίς ἀνάγκη Πυθαγόραν ἢ Θαλῆν ἢ Σόλωνα ἢ τὸν σοφὸν Πλάτωνα ἢ καὶ τοὺς λοιποὺς Ἑλλήνων σοφοὺς μαθητεύειν Αἰγυπτίων ἱερευσιν ἔχουσι τὴν τοιαύτην καὶ τοσαύτην σοφίαν παρὰ Ἀλκιβιάδῃ, [ἃ] τῷ θαυμασιωτάτῳ ἑρμηνεῖ τοῦ δυστήνου Ἠλχασαΐ;

δοκεῖ τοίνυν ἱικανὰ εἶναι πρὸς ἐπίγνωσιν τὰ εἰρημένα τῆς τούτων μανίας τοῖς ὑγιαίνοντα νοῦν κεκτημένοις· διὸ πλείοσι ῥητοῖς οὐκ ἔδοξε χρῆσθαι, οὖσι πλείστοις καὶ καταγελάστοις. ἀλλ᾿ ἐπεὶ μηδὲ ταῦτα παρελείπομεν τὰ ἐφ᾿ ἡμῶν ἐπεγηγερμένα τά τε πρὸ ἡμῶν οὐκ ἐσιωπήσαμεν, δοκεῖ, ἵνα διὰ πάντων ὦμεν πεπορευμένοι <καὶ> μηδὲν ἀνεκδιήγητον καταλείπωμεν, εἰπεῖν τίνα καὶ τῶν Ἰουδαίων <τὰ ἔθη> καὶ τίνες αἱ ἐν τούτοις διαφοραί·

ἔτι γὰρ ταῦτα νομίζω περιλείπεσθαι. ἃ μηδὲ αὐτὰ σιωπήσας ἐπὶ τὴν ἀπόδειξιν τοῦ περὶ ἀληθείας λόγου χωρήσω, ὅπως μετὰ τὸν πολὺν ἀγῶνα τοῦ κατὰ πασῶν αἰρέσεων λόγου ἐπὶ <τὸν> τῆς βασιλείας στέρφανον εὐσεβῶς τὰ ἀληθῆ πιστεύοντες μὴ ταρασσώμεθα.

Ἰουδαίων μὲν ἀρχῆθεν ἓν ἠν ἔθος· εἷς γὰρ ὁ τούτοις θοθεὶς παρὰ θεοῦ διδάσκαλος Μωσῆς, καὶ εἶς ὁ διὰ τούτου νόμος, μία δὲ ἔρημος χώρα καὶ ἕν ὄρος τὸ Σινᾶ· εἷς γὰρ ὁ τούτοις νομοθετήσας [*](7 f Matth. 7, 6) [*](1 πύλας ἔσεθαι μὴ κατάρχεσθε P 2f ἀφότε ὑπάτευσε ἕκτου, τῖς ἐξουσίας τοῦ Πάρθου ὅτε ἐπληρώθη τρία ἔτη Hilgenfeld, Ketzergesch. S. 434 und Ν. Τ. extra canonem S. 164. 165 ὑπέταξςν ἐκ τοῦ τῆς ἐξουσίας τοῦ πάρθου Ρ, verb. Roeper 3 ὅτε—ἔτη > > Gö. 3f ἀγρίζεται Miller, ἀνερεθίζεται Dieh. 13 θαλλὴν Ρ 15 ἔχοντας Cruice 16 ἃ > Miller 21 + καὶ Miller 22 κατὰ λείπομεν Ρ 23 + τὰ ἔθη We., εἴδη Diels (vgl. S. 256, 8), ἔθη Gö. 24 παραλείπεσθαι Ρ, verb. Diels 25 χωρῆσαι 2 P 26 + τὸν Miller 27 πιστεύωντες Ρ 28 Titel ἰουδαῖοι schwarz und rot Ρ ἔθος Gö.: ἔθνος Ρ)

εἰ δὲ καὶ εἰς πλεῖστα μέρη διεσπάσθησαν τῷ μακρῷ χρόνῳ, ἀλλὰ γε τὰ κεφαλαιωδέστερα αὐτῶν ἐκθήσομαι, δι᾿ ὡν καὶ τὰ λοιπὰ οἱ φιλομαθεῖς εἴσονται εὐκόλως. τρία γὰρ παραὐτοῖς εἴδη διαιρεῖται, καὶ τοῦ μὲν αἱρετισταί εἰσι Φαρισαῖοι, τοῦ δὲ Σαδδουκαῖοι, ἕτεροι δὲε ἐσσηνοί.