Refutatio Omnium Haeresium (= Philosophumena)

Hippolytus

Hippolytus. Hippolytus Werke, Volume 3. Wendland, Paul, editor. Leipizg: Hinrichs, 1916.

αἴ τε δυνάμεις πᾶσαι εἰς συμπλακεῖσαι ἠχοῦσι καὶ δοξάζουσιν ἐκεῖνον, ὑφ᾿ οὑ προεβλήθησαν. ἡ δὲ δόξα τῆς ἠχήσεως ἀνεπέμφθη πρὸς τὸν Προπάτορα. ταύτης μέντοι τῆς δοξολογίας τὸν ἠχον εἰς τὴν γῆν φερόμενόν φησι πλάστην γίνεσθαι καὶ γεννήτορα τῶν ἐπὶ τῆς γῆς· τὴν δὲ ἀπόδειξιν <φέρει> ἀπὸ τῶν ἄρτι γεννωμένων βρεφῶν, ὧν ἡ ψυχὴ ἅμα τῷ μήτρας προελθεῖν ἐπιβοᾷ ὁμοίως ἑνὸς ἑκάστου τῶν στοιχείων τούτων τὸν ἦχον.

καθὼς οὐν <αἱ> ἑπτά, φησί, δυνάμεις δοξάζουσι τὸν οὕτω καὶ ἡ ψυχὴ ἐν τοῖς βρέφεσι κλαίουσα. διὰ τοῦτο δέ φησι καὶ τὸν Δαβὲδ εἰρηκέναι· »ἐκ στόματος νηπίων καὶ θηλαζόντων κατηρ- [*](8—11 vgl. loh. Lydus De mens. II 3 S. 20 W.; Dieterich, Abraxas S. 22. Siebourg, Bonner Jahrb. Heft 103 S. 140f — 16 ff vgl. Focke, Die Entstehung der Weisheit Salomos, Gott. 1913 S. 126 ff — 20 Psal. 8, 3) [*](1 ἐπὶ2] ab Iren. lat. 2 μερισθέντα] † ἢ διχοτομηθέντα Iren. αὐτοῦ Ρ 3 διὰ τῆς ἀπ’ αἰτοῦ Iren. † τὸν Iren. ö. τὴν ζωὴν > Iren. Miller 4 μίμησιν Iren. τῆς ἑβδομάδος δυνάμεως Iren. 5 κέχριται Ρ 5 f καὶ οὗτος Ρ: Λ·αὶ αὐτὸς οὗτος Epiph., καὶ αὐτὸς Iren, lat, 6 † τῷ Epiph. Miller γενό- μενα Ρ 6 f τὰ δὲ διακονεῖ Epiph. ö. τὰ δὲ ἄλλα διακονεῖ Iren, lat.): τὰ δι’ εἰ. κόνων Ρ 7 τὴν ἐνθύμησιν τῆς μητρός Iren. 8 φθέγγεται Iren. Miller: φαίνεται Ρ ἄλφα] α Iren. 9 εἶ] ε Iren. τὸ > Epiph. ἦτα] η Iren. δὲ καὶ μέσος Epiph. ὁ > We. ὁ καὶ ~ Scott) 10 δύναμιν] † Iren. οὖ] ο Iren. 11 ἀΠὸ μέρους Epiph. τὸ ω στοιχεῖον ἐκβοᾷ, dann καθὼς ἡ Μάρχου Σιγὴ ἡ πολλὰ μὲν φλυαροῦσα μηδὲν δὲ ἀληθὲς λέγουσα διαβεβαιοοῖται· αἵτινες δυνάμεις ὁμοῦ, φησί, πᾶσαι Iren. ἓν] ἀλλήλας Iren. 13 ἠχῆς ἀναπέμπεται εἰς τὸν Iren. 15 εγενέσθαι Iren. γενήτορα Ρ τὴν Iren.: τοῖν Ρ 16 † φέρει Iren. We. γενωμένων Ρ 17 ὁμοίως > Iren. Epiph. ö.: τοῦτον Ρ Iren. lat. 18 αἱ Iren. Miller: > Ρ 19 † Λ·αὶ θρηνοῦσα δοξάξει δοξάξει αὐτόν Iren. φησὶ > Iren. 20 κατηρτήσω Ρ)

181
τίσω αἶνον« καὶ πάλιν »οἱ οὐρανοὶ διηγοῦνται δόξαν θεοῦ«. ἐπὰν δὲ ἐν πόνοις γένηται ἡ ψυχή, ὡς] ἐπιβοᾷ οὐδὲν ἕτερον ἢ τὸ ωݲ ἐφ’ ᾦ ἀνιᾶται, ὅπως γνωρίσασα ἡ ἄνω Ψυχὴ τὸ συγγενὲς αὐτῆς βοηθὸν αὐτῇ καταππέμψῃ.

Καὶ περὶ τούτων μὲν οὕτως. περὶ δὲ τῆς τῶν εἰκοσιτεσσάρων στοιχείων γενέσεως οὕτως λέγει· τῇ Μονότητι συνυπάρχειν Ἑνότητα, ἐξ ὧν δύο προβολαί, Μονάς τε καὶ τὸ Ἕν, δὶς δύο οὖσαι τέσσαρες ἐγένοντο· δὶς γὰρ δύο τέσσαρες. καὶ πάλιν αἱ δύο καὶ τέσσαρες εἰς τὸ αὐτὸ συντεθεῖσαι τὸν τῶν ἓξ ἐφανέρωσαν ἀριθμόν, οὗτοι δὲ οἱ ἓξ τετραπλασιασθέντες τὰς εἱκοσιτέσσαρας.

καὶ ταυ] μὲν τῆς #x003E; τετράδος ὀνόματα, ἅγια ἁγίων νοούμενα καὶ μὴ δυνάμενα λεχθῆναι, γινώσκεσθαι δὲ ὑπὸ μόνου τοῦ Υἱοῦ, ταῦτα ὁ Πατὴρ<οἶ>δε τίνα ἐστί. τὰ #x003E; μετὰ σιωπῆς καὶ μετὰ πίστεως ὀνομαζόμενα παρ αὐτῷ ἐστι ταῦτα· Ἄρρητος καὶ Σιγή, Πατὴρ καὶ Ἀλήθεια.

ταύτης δὲ τῆς τετράδος ὁ σύμπας ἀριθμός ἐστι στοιχείων εἰκοσιτεσσάρων. ὁ γὰρ Ἄρρητος ἔχει στοιχεῖα ἑπτά, ἡ Σειγὴ πέντε καὶ ὁ Πατὴρ πέντε καὶ #x003E; Ἀλήθεια ἑπτά. ὡσαύτως δὲ καὶ ἡ δευτέρα τετράς, Λόγος καὶ Ζωή, Ἄνθρωπος καὶ Ἐκκλησία τὸν αὐτὸν ἀριθμὸν τῶν στοιχείων ἀνέδειξαν. καὶ τὸ τοῦ Σωτῆρος ῥητὸν ὄνομα <τουτέστι τὸν Ἰησοῦν> [*](1 Psal. 18, 2 — 1 — 6 Iren. Ι 14, 8 καὶ διὰ τοῦτο ἔν τε πόνοις καὶ ταλαιπωρίαις ψυχὴ γενομένη, εἰς διυλισμὸν αὑτῆς ἐπιφωνεῖ τὸ ω εἰς σημεῖον αἰνέσεως, ἵνα γνωρίσασα ἡ ἄνω ψυχὴ τὸ συγγενὲς αὐτῆς βοηθὸν αὐτῇ καταπέμψῃ, dann nach einer Recapitulation Ι 15, 1 οὕτως οὖν ἀπαγγέλλει ἡ πάνσοφος αὐτῷ Σιγὴ τὴν γένεσιν τῶν εἰκοσιτεσσάρων στοιχείων — 6 — S. 183, 6 w"ortlich aus Iren. Ι 15, 1. 2 S. 144 ff Η.) [*](1 οὐρανοὶ Ρ Iren. lat. : οὐρανοὶ τῶν οὐρανῶν Epiph. 2 ὡς > (Correctur zu Ζ. 3 ὀπίσω?) 3 αἰνεῖται falsch Harvey S. 143 ὅπως] ὀπίσω Ρ 4 καταπέμψει Ρ 7 προβολαί] † καθὰ προείρηται Iren. 7 δὶς Ρ: ἐπὶ Epiph. (qtiae duplicatae diiae faetae sunt Iren, lat.) οὐσίαι Ρ 8 γὰρ δύο τέσσαρα Epiph. 9 συντεθῆσαι Ρ 10 τὰς εἰκ.] † ἀπεκύησαν μορφάς Iren. τὰ μὲν Iren.: ταῦτα μὲν Ρ 11 † πρώτης Iren. Miller 12 δὲ > Epiph. ö. (intelleguntur α solo filio Iren, lat.) ταῦτα F: ἃ Iren. οἶδε Iren.: δὲ Ρ 13 τὰ — πίστεως Ρ: τὰ δὲ σεμνὰ καὶ μετὰ πίστεως Epiph., quae cum gravitate et honore et fide nominantur Iren. lat. † δὲ Iren., s. zu Z. 12 14 πατήρ] † τε Epiph. 16 ἄρρητος ὄνομα γράμματα ἔχει ἐν ἑαυτῷ ἑπτά Iren. ἡ] † δὲ Epiph. Σειγὴ Iren, lat.: σιγὴ) Ρ Epiph. † ἡ Iren.: > Ρ (anders Miller) ἑπτὰ † ἃ ἐπὶ τὸ αὐτὸ τά δὶς πέντε καὶ δὶς ἑπτὰ τὸν τῶν εἰκοσιτεσσάρων ἀριθμὸν ἀνεπλήρωσεν Iren. 19 σωτῆρος] † δὲ Iren. † τουτέστι τὸν Ἰησοῦν ö. aus S. 182, 2 Ἰησοῦς Iren, lat., ὀκτὼ καὶ δέκα (aus ιݲηݲ 7μσοῦς lat, ὀπτὼ καὶ δὲκα (απε τῆ) Ερίπη.)

182
γραμμάτων ὑπάρχειν ἕξ, τὸ δ᾿ ἄρρητον αὐτοῦ ἐπ᾿ ἀριθμῷ τῶν κατὰ ἓν γραμμάτων τουτέστι τὸν Ἰησοῦν] στοιχείων ἐστὶν εἰκοσιτεσσάρων. υἱὸς δὲ Χρειστὸς δώδεκα, τὸ δὲ ἐν τῷ χριστῷ ἄρρητον γραμμάτων τριάκοντα καὶ αὐτὸ τοῖς ἐν αὐτῷ γράμμασι κατὰ ἓν <τῶν> ἀριθμουμένων, τὸ γὰρ Χρειστός ἐστι στοιχείων ὀκτώ. τὸ μὲν γὰρ χεῖ τριῶν, τὸ δὲ ݲ δύο, καὶ τὸ εἰ δύο, καὶ ῑ τεσσάρων, τὸ ݲ πέντε, καὶ τὸ ݲ τριῶν, τὸ δὲ οὐ δύο, καὶ τὸ † ݲ τριῶν. οὕτως τὸ ἐν τῷ Χριστῷ ἄρρητον φάσκουσι στοιχείων τριάκοντα. καὶ διὰ τοῦτο δέ φασιν αὐτὸν λέγειν· »ἐγὼ τὸ ἄλφα καὶ τὸ «, ἐπιδεικνύντα τὴν περιστερὰν τοῦτον ἔχουσαν τὸν ἀριθμόν, ὅ ἐστιν ὀκτακόσια ἕν.

Ὁ δὲ Ἰησοῦς ταύτην μὲν ἔχει τὴν ἄρρητον γένεσιν· ἀπὸ γὰρ τῆς μητρὸς τῶν ὅλων, τῆς πρώτης τετράδος, ἐν θυγατρὸς τρόπῳ προῆλθεν ἡ δευτέρα τετράς, καὶ ἐγένετο ὀγδοάς, ἐξ ἡς προῆλθεν ἡ δεκάς· οὕτως ἐγένετο ἰῶτα εἶτα] δεκαοκτώ.

ἡ οὖν δεκὰς ἐπισυνελθοῦσα τῇ ὀγδοάδι καὶ δεκαπλασίονα αὐτὴν ποιήσασα τὸν τῶν ὀγδοήκοντα <προεβίασεν ἀἀριθμόν, καὶ τὰ ὀγδοήκοντα> τὸν τῶν ὀκτακοσίων ἀριθμὸν ἐγέννησεν, ὥστε εἶναι τὸν ἅπαντα τῶν γραμμάτων ἀριθμὸν ἀπὸ ὀγδοάδος εἰς δεκάδα προελθόντα εἶναι] ηݲ καί πݲ καὶ ωݲ ὅ ἐστιν Ἰησοῦς· τὸ γὰρ Ἰησοῦς ὄνομα [*](2 nach Usener, Weihnachtsfest2 S. 23 12 wurde gerechnet: ἰῶτα ἦτα σῖγμα οὐ ὖ ψειλόν σάν = 24 Buchstaben — 8 —10 vgl. Zahn, Gesch. des neutest. Kanons I 7596 _ 9 Apok. Joh. 22, 13, vgl. 1, 8. 21, 6 — 9f vgl. S. 179, 6f) [*](1 δ’ ἄρρητον Iren. Miller: δὲ ῥητὸν Ρ 1 f ἐπ’ — ἓν > Iren. 2 ἓν Miller: ἐγγραμμάτων Ρ [ ] s. zu S. 181, 19 στοιχείων ἐστὶν > 3 δὲ Ρ: et Iren. lat. > Epiph. χριστὸς Ρ Iren. γραμμάτων δώδεκα Iren. δὲ] τῶ δὲ Ρ τῷ > Epiph. 4 καὶ αὐτὸ — 8 τριάκοντα <Iren. 4 f ἀριθμούμενον Ρ, verb. ö., vgl. Ζ. 2 5 συναριθμούμενον? We., d. h. die Buchstaben von Χριστὸς wären zuzuzählen χριστὸν Ρ 6 χεῖ Miller: xݲρݲιݲ δύο] ἐψιλὸν ἑξ Dindorf, Epiph. III 2 S. 671 7 νݲ Ρ: σὰν Miller, σῖγμα πέντε statt τριῶν) Dindorf; Pasquali ält V fest und schreibt Ζ. 5 χρειστὸν χριστὸν Ρ) 8 — 10 διὰ τοῦτό φησιν αὑτὸν α καὶ ω, ἵνα τὴν περιστερὰν μηνίσῃ, τοῦτον ἔχοντος τὸν ἀριθμὸν τούτου τοῦ όρνέου Iren. 11 μὲν > ݲ vielleicht bei Hipp, zu streichen ἔχει] † φησί Iren. 12 ὅλων] † τουτέστι Iren. lat. τόπω Iren. lat. 13 προσῆλθεν Ρ 13 f προῆλθε δεκάς Epiph. 14 ἰῶτα εῖτα (d. h. ἦτα) > Iren. Gö. 14 f δεκὰς καὶ ὀγδοάς Iren, lat.) ἐπισυνελθοῦσα Iren. Miller: ἔστη συνελθοῦσα Ρ 16 <> Iren. > Ρ 16 f δεκαπλασιάσαντα Ρ 17 ἐγέννησαν Ρ 18 ὀγδοάδος ὀγοδάδα) Ρ προσελθόντα Ρ εἶναι > Iren. Miller 19 ηݲ] ὴτα P)

183
τοῖς γράμμασιν ἀριθμόν ἐστιν ὀκτακόσια ὀγδοηκονταοκτώ.