Refutatio Omnium Haeresium (= Philosophumena)

ὑποκεῖσθαι δὲ αὐτῷ τὰ πάντα, καὶ εἶναι αὐτὸν ἀγαθόν, καὶ ἔχειν πάντων ἐν αὑτῷ ὥσπερ ἐκ κέρατι ταύρου μονοκέρωτος τὸ κάλλος τῶν ἄλλων καὶ τὴν ὡραιότητα ἐπιδιδόναι πᾶσι τοῖς οὐσι κατὰ φύσιν [*](24 ff vgl. C. 7, 38. 8, 16 — 24 —26 vgl. Plut. De Iside 33. 36 S. 364 Β; Iren. I 30, 3 S. 228 Η — 25f Joh. 1, 3, vgl. Hipp. C. 8, 5. 9, 2 E. — 28 Deut. 33, 17 πρωτότοκος ταύρου τὸ κάλλος αὐτοῦ, κέρατα μονοκέρωτος τὰ κέρατα αὐτοῦ, ἐν αὐτοῖς ἔθνη κρατιεῖ) [*](2 οὐ κωδώνων Schneidewin, Philol. III 261 (Wil.): οὐ ὠδινῶν Ρ, κωδώνων Gö. συμβόμβοις Ρ 3 αὐλῷ Wil.: αὐλῶν P 6 μυκητᾷ Wil.: μύκτητα Ρ 7 εἰς] οἷς 8 εὐών Ρ 9f die ὡς weisen auf eine Fortsetzung 14 μόνον <δὲ> Miller 20 ἀπὸ τοῦ νάας > Cruice 23 ἔλαχε ö.: ἔλαβε 26 Cruice 28 πάντα Ρ, verb. Diels αὐτῶ Ρ 28f <ὥστε> τὸ κάλλος τῶν ö., ßere ücke nacb μονοκέρωτος Miller 29 τῶν ὅλων Hilgenfeld S. 256)

Ἐδὲμ δὲ εἶναι λέγουσι τὸν ἐγκέφαλον, οἱονεὶ δεδεμένον καὶ κατεσφιγμένον ἐν τοῖς περικειμένοις χιτῶσιν ὥσπερ οὐρανοῖς· παράδεισον <δ’> νομίζουσι τὸν μέχρι μόνης τῆς κεφαλῆς ἄνθρωπον. ἐξερχόμενον οὖν τοῦτον τὸν ποταμὸν ἐξ Ἐδέμ, τουτέστιν ἀπὸ τοῦ ἐγκεφάλου, »ἀφορίζεσθαι εἰς ἀρχὰς τέσσαρας, καλεῖσθαι δὲ τὸ ὄνομα τοῦ πρώτου ποταμοῦ Φεισών, οὗτος ὁ κυκλῶν πᾶσαν τὴν γῆν Εὐϊλάτ, ἐκεῖ οὐν ἐστι τὸ χρυσίον· τὸ δὲ χρυσίον τῆς γῆς ἐκείνης καλόν· καὶ ἐκεῖ ἐστιν ὁ ἄνθραξ καὶ λίθος ὁ πράσινος«.

οὗτος, φησίν, <ἐστὶν> ὀφθαλμός, τῇ τιμῇ καὶ τοῖς χρώμασι μαρτυρῶν τῷ λεγομένῳ. »τὸ δὲ ὄνομα τοῦ δευτέρου ποταμοῦ Γεών· οὐτος ὁ κυκλῶν πᾶσαν τὴν γῆν Αἰθιοπίας«. οὗτος, φησίν, ἐστὶν ἀκοή, λαβυρινθώδης τις ὤν. »καὶ ὄνομα τῷ τρίτῳ Τίγρις· οὗτός ἐστιν ὁ πορευόμενος κατέναντι Ἀσσυρίων«.

οὗτος φησίν, ἐστὶν ὄσφρησις, ὀξυτάτῃ χρώμενος τῇ φορᾷ τοῦ ῥεύματος· [*](f. 39v) πορεύεται δὲ κατέναντι Ἀσσυρίων, ὅτι ἐκπνέοντι τῷ πνεύματι κατὰ τὴν ἀναπνοὴν τὸ ἔξωθεν ἀπὸ τοῦ ἀέρος συρόμενον ὀξύτερον καὶ βιαιότερον ἐπεισέρχεται πνεῦμα. ἀναπνοῆς γάρ, φησίν, αὕτη φύσις.

ὁ δὲ ποταμὸς ὁ τέταρτος Εὐφράτης«. τοῦτον λέγουσι στόμα, δι᾿ οὑ ἡ τῆς προσευχῆς ἔξοδος καὶ ἡ τῆς τροφῆς εἴσοδος, <ὃς> καὶ τρέφει καὶ χαρακτηρίζει τὸν πνευματικὸν τέλειον ἄνθρωπον. τοῦτο, φησίν, ἐστὶ τὸ ὕδωρ τὸ ὑπεράνω τοῦ στερεώματος, περὶ οὑ, φησίν, εἴρηκεν ὁ σωτήρ· »εἰ ᾔδεις τίς ἐστιν ὁ αἰτῶν, σὺ ἂν ᾔτησας παρ’ αὐτοῦ, καὶ ἔδωκεν ἄν σοι πιεῖν ζῶν ὕδωρ ἁλλόμενον«.

ἐπὶ τοῦτο, φησί, τὸ ὕδωρ πᾶσα φύσις εἰσέρχεται τὰς ἑαυτῆς οὐσίας ἐκλέγουσα, καὶ προσέρχεται ἑκάστῃ φύσει ἀπὸ τοῦ ὕδατος τούτου τὸ οἰκεῖον, φησί, μᾶλλον ἢ σίδηρος τῇ Ἡρακλείᾳ λίθῳ καὶ ὁ χρυσὸς τῇ [*](5f Gen. 2, 10 — 7 —10 Gen. 2, 10 —12 — 7ff eine andere allegorische Deutung bei Philo Leg. alleg. I § 63ff Cohn, Quaest. in Gen. I 12 — 11 Gen. 2, 13 — 13. 16 Gen. 2, 14 — 22 Gen. 1. 7 — 23 Joh. 4, 10 εἰ ᾔδεις τὴν δωρεὰν τοῦ θεοῦ καὶ τίς ἐστιν ὁ λέγων σοι· Δός μοι πιεῖν, σὺ ἂν ᾔτησας αὐτόν, καὶ ἔδωκεν ἄν σοι ὕδωρ ζών 14 τὸ ὕδωρ ὃ δώσω αὐτῷ γενήσεται ἐν αὐτῷ πηγὴ ὕδατος ἁλλομένου εἰς ζωὴν αἰώνιον, vgl. V 19, 21. 27, 3 Ende und Resch, TU Χ 4 S. 88 — 26—S. 102, 1 vgl. V 17, 9. 10. 21) [*](1 ιἷον ἰδία Ρ, verb. ö. 4 οὐρανὸν ö. + δ’ Miller 5 τὸν <λοιπὸν> Miller 8 οὖν] οὗ variante LXX ö. 10 + ἐστὶν ö. 15 φησίν ö.: φασίν Ρ 17 τὸ ö.: τοῦ Ρ, τὴν? Miller 20 + ὃς Diels, + ἣ ö. 25 εἰσέρχεται] ἔρκεται ö. 26 ἑκάστη φύσις Ρ, verb. Miller)