Refutatio Omnium Haeresium (= Philosophumena)

Hippolytus

Hippolytus. Hippolytus Werke, Volume 3. Wendland, Paul, editor. Leipizg: Hinrichs, 1916.

καὶ δίσωαιν ἐξουσίαν σίαν ὴ ᾿Εδὲμ μεγάλην τῷ τρίτῳ ἀγγέλῳ αὐτῆς τῷ Νάας ἵνα πάοαις [*](5. 21 vgl. Χ 15, 5 Anf. — 8—11 Psal. 117, 19. 20 ἀνοίξατέ μοι πίλας εὶσελθὼν ἐν αὐταῖς ἐξομολογήσομαι τῷ κυρίῳ. αὕτη ἡ πύλη τοῦ κυρίου· δίκαιοι εἰσελεύσονται ἐν αὐτῆ vgl. V 8, 24. 19f — 13f 1 Kor. 2, 9, vgl. ο. S. 125, 25f — 14 Psal. 109, 1 — 15 vgl. Deut. 9, 14? — 16 Gen. 6, 3?) [*](5 κάτω, γῆ Gö.: ἐλώγη Ρ 6 οὖσαν Ρ 16f άνθρώπους] οὐρανοὺς Lesart von Ρ falsch Miller ἀνθρώπους verb. schon Bernays) 20 μέχρις Ε; ö. 22 αὐγῆ Ρ 24 > Miller 27 † πνεῦμα ö., vgl. S. 130, 1 Ρ)

130
κολόσεσι κολάσῃ τὸ πνεῦμα τοῦ Ἐλωεὶμ τὸ ὂν ἐν τοῖς ἀνθρώποις, ἵνα διὰ τοῦ πνεύματος ᾖ κολαζόμενος ὁ Ἐλωεὶμ ὁ καταλιπὼν παρὰ τὰς δυνθήκας τὰς γενομένας αὐτῷ τὴν σύζυγον· ἰδὼν ταῦτα ὁ πατὴρ Ελωεὶμ ἐκπέμπει τὸν Βαρούχ, τὸν τρίτον ἄγrελον τῶν ἑαυτοῦ, εἰς βοήθειαν τῷ πνεύματι τῷ ὄντι ἐν τοῖς ἀνθρώποις πᾶσιν.

ἐμῶν οὑν ὁ Βαροὐχ ἔστη ἐν μέσῳ τῶν ἀγγέλων τῆς ᾿Εδέμ, τουτέστιν τουτέστιν ἐν μέσῳ τοῦ παραδείσου — παράδεισος γὰρ οἱ ἄγγελοι, ὧν μέσος ἔστη — καὶ παρήγγειλε τῷ ἀνθρώπῳ »ἀπὸ παντὸς ξύλου τοῦ ἐν τῷ παραδείσῳ βρώσει φαγεῖν, ἀπὸ δὲ τοῦ ξύλου <ξύλου τοῦ> γινώσκειν τὸ καλὸν καὶ τὸ πονηρὸν μὴ φαγεῖν‘, ὅπερ ἐστὶν ό Νάας, τουτἐστι τοῖς μὲν ἄλλοις ἀγγελοις πείθεσθαι τοῖς ἕνδεκα τῆς Ἐόέμ· πάθη μὲν μὲν ἔχουχιν οἱ ἕνδεκα, παρανομίαν δὲ οὐκ ἔχουσιν, ὁ δὲ Νάας παρανομίαν ἴσχε· προσῆλθε γάρ τῇ

Εξαπατήσας ἐξαπατήσας αὐτὴν καὶ ἐμοίχευσεν αὐτήν, ὅπερ ἐστὶ παράνομον· προσῆλθς δὲ καὶ τῷ Ἀδὰμ καὶ ἴσχεν αὐτὸν ὡς παῖδα, ὅπερ ἐστὶ καὶ αὐτὸ παράνομον· ἔνθεν γέγονε μοιχεία καὶ ἀρσενοκοιτία. ἀπὸ τότε ἐπεκρότησε τὰ κακὰ τοῖς άνθρώποις καὶ τὰ ἀγαθὰ ἐκ μιᾶς ἀρχῆς γενόμενα τῆς τοῦ πατρός· ἀναβὰς γὰρ πρὸς τὸν ἀγαθὸν ὁ πατὴρ ὁδὸν ἔδειξε τοῖς ἀναβαίνειν θέλουσιν,

ἀποστὰς δὲ τῆς Εδὲμ ἀρχὴν κακῶν ἐποίησε τῷ πνεύματι τοῦ πατρὸς τῷ ἐν τοῖς άνθρώποις. ἐπέμφθη οὖν ὁ Βαροὺχ πρὸς τὸν Μωσέα, καὶ δι’ αὐτοῦ ἐλάλησε τοῖς υἱοῖς ᾿Ισραήλ, ὅπως ἐπιστραφῶσι πρὸς τὸν ἀγαθόν.

ό δὲ τρίτος ὁ * * * διὰ τῆς ψυχῆς ἀπὸ τῆς ᾿Εδὲμ οἰκούσης εἰς τὸν Μωσέα, ὥσπερ καὶ εἰς πάντας ἀνθρώπους, τὰς ἐντολὰς τοῦ Βαροὺχ ἐπεσκίασε καὶ τὰς ἰδίας ἐποίησεν ἀκούωμαι· διὰ τοῦτο ἡ φυχὴ κατὰ τοῦ πνεύματος τέτακται καὶ τὸ πνεῦμα κατὰ τῆς ψυχῆς. ἡ μὲν γὰρ ψυχή ἐστιν Ἐδέμ, τὸ δὲ πνεῦμα ᾿Εγωείμ, ὲκάτερα ὄντα ἐν πᾶσιν ἀνθρώποις καὶ θήλεσι καὶ ἄρρεσι.

πάλιν μετὰ ταῦτα ἐπέμφθη ἐπὶ τοὺς προφήτας ό αρούχ, ἵνα διὰ τῶν προφητῶν ἀκούσῃ τὸ πνεῦμα τὸ ἐν τοῖς ἀνθρώποις κατοικοῦν καὶ φύγῃ τὴν ᾿Εδὲμ καὶ τὴν πλάσιν τὴν πονηράν, [*](4 f. 28 Tgl. Χ 15, 5 Ende — 8—10 Gen. 2, 17, vgl. ο. V 20, 3 — 22 S. 128, 3 — 24f vgl. Gal. 5, 17 — 27 ff vgl. X 15, 5 Ende) [*](3 αὐτῶν ö. 5 πάλιν ἐθὼν ö. 6 τῆς aus τοῖς Ρ 9 Ε; Gö. 11 ist kaum notwendig hinter ᾿Εδέμ zu ergänzen: τῷ δὲ Νάας ἀπειθεῖν 15 Cruice 19 τοῦ πατρὸς > ö. 19 τῷ ἐν τοῖς ἀνθρώποις Bernays ἁνθρώποις schon Miller): τοῦ ἐν τοῖς οὐραγοῖς Ρ 22 Lücke Gö., + Cruice, ό δὲ τρίτος <τῆς Ἐδὲμ ἄγγελος>, δ τῆςΝάας We. Ε; ἀπὸ ἡκούσης Miller, doch s. S. 131, 2 26 ἀνθρώποις nicht οὐρανοῖς) Ρ 29 φύγῃ ö.: φύγον so Ρ)

131
ωοσπερ ἔφυγεν ό πατὴρ ᾿Ελωείμ· ὁμοίως καὶ διὰ τῶν προφητῶν τῇ αὐτῇ ἐπινοίᾳ ό Νέας διὰ τῆς ψυχῆς τῆς ἐνοικούσης ἐν τῷ ἀνθρώπῳ σὺν τῷ πνεύματι τοῦ πατρὸς ὐπέσυρε τοὺς προφήτας, καὶ ὑπεσύρησαν πάντες καὶ οὐκ ἠκολούθησαν τοῖς λόγοις τοῦ Βαρούχ, οὓς ἐνετείλατο Ἐλωείμ.

τὸ τελευταῖον ἐξ ἀκροβυστίας προφήτην ἐπελέξατο Ἐλωεὶμ τὸν ‘Ηρακλέα καὶ ὲ́πεμψεν, ἵνα τοὺς δώδεκα ἀγγέλους τῆς τῆς ᾿Εδὲμ καταγωνίσηται καὶ ἐλευθερώσῃ τὸν πατέρα ἀπὸ τῶν δώδεκα ἀγγέλων τῆς κτίσεως τῶν πονηρῶν. ταῦτά ἐστι τὰ δώδεκα ἆθλα τοῦ Ἡρακλέους ἄ κατηγωνίσατο ὁ Ἡρακλῆς τῇ τάξει, ἀπὸ τοῦ πρώτου ἐ̔ως ἐσχάτου, λέοντα καὶ ὕδραν καὶ κάπρον καὶ τὰ ἐξῆς·

τῶν ἐθνῶν γὰρ εἶναι ταῦτα τὰ ὀνόματα, ἅ μετωνόμασται, φασίν, ἀπὸ τῆς ἐνεργείας τῶν μητρικῶν ἀrγέλων. ὡς <δ> ἐδόκει κατηγωνίσθαι, προσπλἐκεται ἡ ᾿Ομφάλη, ἥτις ἐστὶ Βάβυν ἢ Ἀφροδίτη, καὶ ὑποσύρει τὸν Ἡρακλέα καὶ ἀποδιδύσκει τὴν δύναμιν αὐτοῦ, τὰς ἐντολὰς τοῦ καρούχα, ὃς ένετείλατο ᾿Ελωείμ, καὶ μετενδιδύσκει τὴν τὴν αὐτῆς στολήν, τουτέστι τὴν δύναμιν τῆς ᾿Εδὲμ τῆς κάτω δυνάμεως, καὶ οὕτως ἀτελὴς ἐγένετο τοῦ Ἡρακλέους ἡ προφητεία καὶ τὰ ἔργα αὐτοῦ.

τὸ δὲ τελευταῖον »ἐν ταῖς ἡμέραις ᾿Ηρώδου τοῦ βασιλεως» πέμπεται ὁ Βαρούχ, καταπεμφεὶς πάλιν ὐπὸ τοῦ Ἐλωείμ, καὶ καὶ ἐλθὼν εὶς Ναξαρὲτ εὗρε τὸν Ἰησοῦν, υἱὸν τοῦ Ἰωσὴφ καὶ Μαριὸς, βόσκοντα πρόβατα, παιδάριον δωδεκαετὲς, καὶ ἀναγγέλλει αὐτῷ ἀπ’ ἀρχῆς πάντα ὄδα ἐγένετο ἀπὸτ][ης ᾿Εδὲμ καὶ τοῦ ᾿Ελωεὶμ <καὶ τὰ> μετὰ ταῦτα ἐσόμενα, καὶ εἔπε·

πάντες οἱ πρὸ σοῦ προφῆται ὑπεσύρησαν. πειράθητι οὖν, Ἰησοῦ, υἱὲ νθρώπου, μὴ ὑποσυρῆναιι ἀλλὰ κήρυξον τοῦτον τὸν λόγον τοῖς ἀνθρώποις καὶ ἀνάστειλον αὐτοῖς τὰ περὶ τοῦ πατρὸς καὶ τὰ περὶ τοῦ ἀγθοῦ, καὶ ἀνάβαινε πρὸς τὸν ἀγαθὸν καὶ κάθου ἐκεῖ μετὰ τοῦ πάντων ἡμῶν πατρὸς Ἐλωείμ.

καὶ ὑπήκουσε τῷ ἀγγέλῳ ό Ἰησοῦς εἰπών, ὅτι κύριε ποιήσω πάντα, καὶ ἐκήρυξεν. ὑποσῦραι οὖν ὁ Νάας καὶ τοῦτον ἠμέλησεν <ἀλλ᾿ οὐκ ἠδυνήθη>· πιστὸς γὰρ ἔμεινε ὀργισθεὶς οὖν ὁ Νάας, ὅτι αὐτὸν ὑποσῦραι οὐκ ἠδυνήθη, ἐποίησεν αὐτὸν σταυρΜῆναι· ὁ δὲ καταλιπὼν τὸ σῶμα τῆς Ἐδὲμ πρὸς τὸ ζύλον, ἀνέβη πρὸς τὸν ἀγαθόν, εἰπών δὲ τῇ ᾿Εδέμ·

γύναι, γύναι, [*](3. 23 vgl. Χ 15, 5 Ende — 5—13 vgl. Χ 15, 6 — 18 Luk. 1, 5 2, 1 — 18-S. 132, 3 vgl. Χ 15, 6 Ε., 7 Anf. — 19 Ναξαρέτ] Luk. 1, 26? — 20 f Luk. 2, 42 — 23 Job. 10, 8? — 32 Job. 19, 26 γύναι, ἴδε ὁ υἱός σου) [*](1 διὰ τῶν πρ. (aus S. 130, 28) < Gö.: ἁφάμενος τῶν προφητειῶν Miller 2 ψυχῆς ö.: εὐχῆς Ρ 3 ἐπέσυρε Ρ ἐπεσύρισεν Ρ 4 τοῖς λόγοις Miller: οἱ λόγοι ρ 12 + δ᾿ ö. 13 ἠ Ρ: ὴ̀ ö. 22 + καὶ τὰ Miller 23 ἐπεσύρησαν Ρ 29 < > We., ἀλλὰ ᾿Ιησοῦς ἀκολουθῆσαι σύτῶ οὐκ ἡθέληδε Miller)

132
χεις σου τὸν υἱόν, τουτέστι τὸν ψυχικὸν ἄνθρωπον καὶ τὸν κοϊκόν, αὐτὸς δὲ εἰς χεῖρας παραθέμενος τὸ πνεῦμα τοῦ πατρός, ἀνῆλθε πρὸς τὸν ἀγαθόν. ὁ δὲ ἀγαῖς ἐντι Πρίαπος, ὁ πρίν τι εἶναι ποιήσας·

διὰ τοῦτο καλεῖται Πρίαπος, ὅτι ἐθηριοποίησε τὰ πάντα. διὰ τοῦτο, φησίν, εἰς πάντα ναὸν ἵσταται, ὑπὸ πάσης τῆς κτίσεως τιμώμενος κοὶ ἐν ταῖς ὁδοῖς βαστάζων τὰς ὀπώρας ἐπάνω αὑτοῦ, τουτέστι τοὐς καρποὺς τῆς κτίσεως, ὠν αἴτιος ἐγένετο, προποιήσας τὴν κτίσιν πρότερον οὐκ οὖσαν.

ὅταν οὖν, φηcίν, ἀκούσητε δεόντων ἀνθρώπων, ὅτι κύκνος ἐπὶ τὴν Δήδαν ἠλθε καὶ ἐτεκνοποίησεν ἐξ αὐτῆς, ὁ κύκνος ἐστὶν ὁ Ἐλωεὶμ καὶ ἡ Λήδα ἡ ᾿Εδέμ. καὶ ὅταν λέγωσιν οἱ ἄνθρωποι ποι ὅτι ἀετὸς ἐπὶ τὸν Γανυμήδην, ὁ ἄετός ἐστιν ό Νáας, ὁ δὲ Γανυμήδης ὁ Ἀδάμα.

καὶ ὅταν θέωσιν, ὅτι ὁ χρυοὸς ἦλθεν ἐπὶ τὴν Δανάην καὶ ἐπαιδοποίησεν ἐζ αὐτῆς, ὁ χρυσός ἐστιν ὁ Ἐλωείμ, Δανάη δέ ἐστιν ἡ ᾿Εδέμ. ὁμοίως δὲ κατὰ τὸν αὐτὸν τρόπον πάντας τοὺς τοιούτους λόγους, μύθους ἐμφερεῖς ὄντας παραθέμενοι, διδάσκουσιν.

ὄτταν οὑν προφῆται νέωσιν· »ἄκουε οὐρανὲ καὶ ἐνωτίζου ἠ γῆ, κύριος ἐλάλησεν οὐρανὸν λέγει, φησί, τὸ πνεῦμα τὸ ἐν τῷ ἀνθρώπῳ τὸ τοῦ ᾿Ελωείμ, γῆν δὲ τὴν ψυχὴν τὴν ἐν τῷ ἀνθρώρῳ σὺν τῷ πνεύματι, κύριον δὲ τὸν Βαρούχ, Ἰσραὴλ δὲ τὴν ᾿Εδέμ· ᾿Εδέμ· Κὰρ λἐγεται καὶ ᾿Ισραὶλ ἡ σύζυγος τοῦ Ἐλωείμ. »οὐκ ὔγνω με«.

φησίν, »᾿Ισραήλ«· εἰ γὰρ ἐγνώκει, ὅτι πρὸς τῷ ἀγαθῷ εἰμι, οὐκ ἂν ἐκόλαζε τὸ πνεῦμα τὸ ἐν τοῖς Μετώποις διὰ τὴν πατρικὴν ἄγνοιαν ἐντεῦ- θεν * * *.