Refutatio Omnium Haeresium (= Philosophumena)

Hippolytus

Hippolytus. Hippolytus Werke, Volume 3. Wendland, Paul, editor. Leipizg: Hinrichs, 1916.

<ἐξ> ἀποίου μὲν καὶ ἑνὸς σώματος τὴν τῶν ὅλων συνεστήσαντο γένεσιν οἱ Στωϊκοί. ἀρχὴ γὰρ τῶν ὅλων κατ’ αὐτούς έστιν ἡ ἄποιος ὕλη καὶ δι᾿ ὅλων τρεπτή· μεταβαλλούσης δὲ αὐτῆς γίνεται πῦρ, ἀήρ, ὕδωρ, γῆ. ἐξ ἑνὸς δὲ καὶ ποιοῦ γεγενῆσθαι τὰ πάντα θέλουσιν οἵ τε περὶ τὸν Ἵππασον καὶ Ἀναξίμανδρον καὶ Θαλῆ τὸν Μιλήσιον· <ὧν> Ἵππασος μὲν Μεταπόντιος καὶ Ἡράκλειτος ὁ Ἐφέσιος ἐκ πυρὸς ἀπεφήναντο τὴν γένεσιν, Ἀναξίμανδρος δὲ ἐξ ἀέρος, Θαλῆς δὲ ἐξ ὕδατος, Ξενοφάνης δὲ ἐκ γῆς. »ἐκ γῆς γάρ, φησί, πάντα ἐστί, καὶ εἰς τὴν γῆν πάντα τελευτᾷ.«

Ἐκ πλειόνων δὲ καὶ ἀριθμητῶν, δυεῖν μέν, γῆς τε καὶ ὕδατος, τὰ ὅλα συνεστηκέναι φησὶ ὁ ποιητὴς Ὅμηρος, ὁτὲ μὲν λέγων·

  • Ὠκεανόν τε θεῶν γένεσιν καὶ μητέρα Τηθύν,
    • ποτὲ δέ·
  • ἀλλ’ ὑμεῖς <μὲν> πάντες ὕδωρ καὶ γαῖα

    • συμφέρεσθαι δ᾿ αὐτῷ δοκεῖ καὶ ὁ Κολοφώνιος Ξενοφάνης· φησὶ γάρ·

  • πάντες <γὰρ> γαίης <τε> καὶ
    • [*](15f Xenophanes Fr. 27 D. ἐκ γαίης γὰρ πάντα καὶ εἰς γῆν πάντα τελευτᾷ (so auch Sext.) — 19 Ξ 201 — 21 Η 99 — 23 Xenophanes Fr. 33 D.) [*](2 τοῦ > Sext. Gö. ἐξ < Hdschr. Sext. 3 ἐξ1 < Hdschr. Sext. Sext. Miller 5 δύο Sext. ἐκ πέντε, οἱ δὲ ἐξ ἕξ Sext. 6 γεννωμένοις Sext.: γενομένοις Ρ 6f πρὸς τούτοις Ρ: τούτων Sext. Gö. Sext. Gö.: παθητικῶν Ρ + ἐξ Sext. Gö. 8 ὑπεστήσαντο Sext. ὄντων Sext. 10 τρεπτή Sext.: τρέπει Ρ δὲ αὐτῆς] τε ταύτης Sext. γίνεται τὰ τέσσαρα στοιχεῖα, πῦρ καὶ ἀήρ, ὕδωρ καὶ γῆ Sext. 11 τε Sext.: δὲ Ρ 12 Ἀναξίμανδρον schon Sext. (Ἀναξιμένη Meineke) + ὦν Gö. Ἰππασος καὶ Sext.) 13 καὶ] + κατὰ τινας Sext. ἀπεφήναντο] ἀπέλιπον Sext. 14 Ἀναξίμανδρος schon Sext. Ἀναξιμένης Meineke) 15 δὲ] + κατ ἐνίους Sext. τὴν > ö. 17 ἀριθμητῶν Sext.: ἀριθμῶν Ρ δυοῖν Sext. 18 τὰ — φησὶ > Sext. 19 Τηθύν] τιθέν P 20 ὁτὲ Sext. 21 + μὲν Miller 22 συμφερὲς Ρ δοκεῖ] + κατ᾿ ἐνίους Sext. 23 ergänzt von Miller Sext. ἐγενόμεθα Ρ)
    267
    ἐκ γῆς δὲ καὶ αἰθέρος Εὐριπίδης, ὡς πάρεστιν ἐπιγνῶναι ἐκ τοῦ λέγειν αὐτόν·
  • αἰθέρα καὶ γαῖαν πάντων γενέτειραν ἀείδω.
    • ἐκ τεσσάρων δὲ Ἐμπεδοκλῆς, οὕτως λέγων·

  • τέσσαρα τῶν πάντων ῥιζώματα πρῶτον ἄκουε·
  • Ζεὺς ἀήρ, Ἥρη τε φερέσβιος, ἠδ᾿ Ἀΐδωνεύς,
  • Νῆστις δὲ ἣ δακρύοις τέγγει κρούνωμα βρότειον.
    • ἐκ πέντε δὲ Ὄκελλος ὁ Λευκανὸς καὶ Ἀριστοτέλης·