Refutatio Omnium Haeresium (= Philosophumena)

διαφόρους δὲ τοῖς ἐσομένοις ἀρχὰς πρότερον πῦρ καὶ πνεῦμα, ὕδωρ καὶ γῆν, ἐξ ὧν διαφόρων τὴν ἑαυτοῦ ἐποίει, καὶ τὰ μὲν μονοούσια, τὰ δὲ ἐκ δύο, τά δὲ ἐκ τριῶν, τὰ δὲ ἐκ τεσσάρων συνεδέσμει.

καὶ τὰ μὲν ἐξ ἑνὸς ἀθάνατα ἠν — λύσις γὰρ οὐ παρακολουθεῖ· τὸ γὰρ ὲν οὐ λυθήσεται πώποτε —, τὰ δὲ ἐκ δύο ἢ τριῶν ἢ τεσσάρων λυτά, διὸ καὶ θνητὰ ὀνομάζεται· θάνατος γὰρ τοῦτο κέκληται, ἡ τῶν δεδεμένων λύσις.

ἱκανὸν οὖν νῦν τοῖς εὖ φρονοῦσιν ἀποκεκρίσθαι, οἵ, εἰ φιλομαθήσουσι καὶ τὰς τούτων οὐσίας καὶ τὰς αἰτίας τῆς κατὰ πάντα δημιουργίας ἐπιζητήσουσιν, εἴσονται ἐντυχόντες ἡμῶν βίβλῳ περιεχούσῃ Περὶ τῆς τοῦ παντὸς οὐσίας·

τὸ δὲ νῦν ἱκανὸν [εἶναι] ἐκθέσθαι τὰς αἰτίας, ἃς οὐ γνόντες Ελληνες κομψῷ τῷ λόγῳ τὰ μέρη τῆς κτίσεως ἐδόξασαν τὸν κτίσαντα ἀγνοήσαντες· ὧν ἀφορμὰς σχόντες οἱ αἱρεσιάρχαι ὁμοίοις [*](1 bis Schluß des Buches ediert Wordsworth a. a. Ο. S. 276ff — 8 G. 10 S, 50, 27 μηδὲν ἔχων ἑαυτῷ σύγχρονον 50, 30 L. — 16—19 vgl. Plato, S. 41 AB — 22f vgl. über diese Schrift und ihre verschiedene Betitelung (περὶ τῆς τοῦ παντὸς αἰτίας) Harnack, Gesch. der altchristl. Litt. I 622 — 24 vgl. Röm. 1, 21) [*](2 μάθετε Hare bei Bunsen, Hipp. I 399 (I 109): μαθηταὶ Ρ 3 + τίς Bunsen 4 κομπολόγως Miller: κομπολόγω Ρ, κομπῷ λόγω? Gö., oder κομψῷ λόγῳ Scott (vgl. Ζ. 24), doch s. S. 292, 14 5 ἐν Sauppe: ἢ Ρ 6 + ὠριγένης καὶ ὠριγένους δόξα rot Ρ 10 ὀροφὴν Scott: μορφήν Ρ 11 ὅτι Gö.: ὅτε Ρ 13 δὲ Gö.: τε P 19 οὖν <οἶμαι> Gö. εἶναι ἱκανὸν Roeper <οἶμαι> εἶναι Bunsen, + δοκεῖ oder νομίζω γνῶντες Ρ, aber ω irgendwie geändert 24 κομπῷ? Gö. 25 Wordsworth ὁμοίοις] οἰκείοις Scott)

Οὗτος οὖν μόνος καὶ κατὰ πάντων θεὸς λόγον πρῶτον ἐννοηθεὶς ἀπογεννᾷ, οὐ λόγον ὡς φωνήν, ἀλλ᾿ ἐνδιάθετον τοῦ παντὸς λογισμόν. τοῦτον μόνον ἐξ οντων ἐγέννα· το γὰρ ον αυτος ὁ πατὴρ ἠν, ἐξ οὑ τὸ γεννηθέν.

καὶ αἴτιον τοῖς γινομένοις λόγος ἦν ἐν αὑτῷ φέρων τὸ θέλειν τοῦ γεγεννηκότος, οὐκ ἄπειρος τῆς τοῦ πατρὸς ἐννοίας· ἅμα γὰρ τῷ ἐκ τοῦ γεννήσαντος προελθεῖν, πρωτότοκος τούτου γενόμενος, φωνὴν εἶχεν ἐν ἑαυτῷ τὰς ἐν τῷ πατρὶ προεννοηθείσας ἰδέας, ὅθεν κελεύοντος πατρὸς γίνεσθαι κόσμον τὸ κατὰ ἓν λόγος ἀπετέλει τὸ ἀρέσκον θεῷ.

καὶ τὰ μὲν ἐπὶ γενέσει πληθύνοντα ἄρσενα καὶ θήλεα εἰργάζετο· ὅσα δὲ πρὸς ὑπηρεσίαν λειτουργίαν, ἢ ἄρσενα [ἢ] θηλειῶν μὴ προσδεόμενα ἢ οὔτε ἄρσενα οὔτε θήλεα.