Refutatio Omnium Haeresium (= Philosophumena)

τοῦτον δὲ πρὸς τὸν ἀγαθὸν καὶ καταλελοιπέναι τὴν Ἐδέμ· ἐφ᾿ ᾧ ὀργισθεῖσαν [*](7f vgl. S. 205, 20—23 — 10—24 vgl. S. 126, 29—127, 27 S. 127, 27—128, 3 — 29 S. 129, 5.) [*](2 + τὸν Gö. 4 υἱοὺς Gö. (H): αἰτίους Ρ 5 οἳ τούτου Gö.: ὅσοι τούτου Cruice 8 χωρήσωσι (nicht χρήσωσι) Ρ 11 θηλυκὴν Gö. θῆλυν Ρ 13 τοῦτο? Holl λεγόμενος Η: λεγόμενον Ρ 15 + δὲ Η Gö. 17 μὲν <γὰρ> We. 18 τὰ κάτω Η Gö.: καὶ κάτω Ρ ἔχιδνα Ρ ὄντα Η 21 Lücke zu ergänzen aus S. 127, 11f 22 + τῷ πατρὶ συναιροῦνται PH 23 + παραδείσου ξύλα Gö. (s. H) 25 τὰ καὶ τὰ λοιπὰ ζῷα Η 26 τὴν Roeper: ἡ Ρ 27 κατατέθειται Sauppe 28 < > Η Roeper παθόντα We. 29 καταλελυπέναι Ρ)

ἀλλὰ καὶ τὸν Ἡρακλέα φάσκει προφήτην γεγονέναι, ἡττῆσθαι δὲ αὐτὸν ὑπὸ τῆς Ὀμφάλης, τουτέστιν ὑπὸ τῆς Βάβελ, ἣν Ἀφροδίτην ὀνομάζουσιν. ὕστερον δὲ ἐν ταῖς ἡμέραις Ἡρώδου γεγονέναι τὸν [δὲ] Ἰησοῦν υἱὸν Μαρίας καὶ Ἰωσήφ, ᾧ τὸν Βαροὺχ φάσκει λελαληκέναι·

καὶ τούτῳ δὲ ἐπιβεβουλευκέναι τὴν Ἐδέμ, μὴ δεδυνῆσθαι δὲ αὐτὸν ἀπατῆσαι, καὶ τούτου χάριν πεποιηκέναι σταυρωθῆναι· οὗ τὸ πνεῦμα ἀνεληλυθέναι πρὸς τὸν ἀγαθὸν λέγει. καὶ πάντων δὲ τῶν οὕτως τοῖς μωροῖς καὶ ἀδρανέσι λόγοις πειθομένων 〈τὸ μὲν πνεῦμα〉 σωθήσεσθαι, τὸ δὲ σῶμα καὶ τὴν ψυχὴν τῆς Ἐδὲμ καταλείπεσθαι, ἣν καὶ γῆν Ἰουστῖνος ὁ ἄφρων καλεῖ.

Οἱ δὲ Δοκηταὶ τοιαῦτα λέγουσιν· εἶναι τὸν Πρῶτον θεὸν ὡς σπέρμα συκῆς, ἐκ δὲ τούτου ἐληλυθέναι τρεῖς αἰῶνας, ὡς τὸ πρέμνον καὶ τὰ φύλλα καὶ τὸν καρπόν· τούτους δὲ προβεβληκέναι λݲ ἕκαστον <ιݲ>· ἡνῶσθαι δὲ αὐτοὺς κατὰ δέκα πάντας, μόνον δὲ διαφέρειν τινὰς τινῶν πρώτους . . . . . προβεβλῆσθαι δὲ ἀπειράκις ἀπείρους αἰῶνας, καὶ εἶναι τοὺς πάντας ἀρρενοθήλεας.

τούτους δὲ βουλευσαμένους ὁμοῦ συνελθόντας ἐκ τοῦ μέσου αἰῶνος γεννῆσαι ἐκ παρθένου Μαρίας σωτῆρα τῶν πάντων, κατὰ πάντα ὅμοιον τῷ πρώτῳ σώματι ἐν σπέρματι συκίνῳ, ἐν τούτῳ δὲ ἥττονα, τῷ γεννητὸν εἶναι· τὸ γὰρ σπέρμα, ὅθεν ἡ συκῆ, ἀγέννητον.

ἦν οὖν τὸ μέγα τῶν αἰώνων φῶς ὅλον, οὐδεμίαν ἐπιδεχόμενον κόσμησιν, ἔχον έν ἑαυτῷ πόντων τῶν ζώων ἰδέας· τοῦτο ἐπιφοιτῆσαν εἰς τὸ ὑποκείμενον χάος παρεσχηκέναι αἰτίαν τοῖς γεγονόσι καὶ οὖσι, καταβάν τε ἄνωθεν ἰδεῶν αἰωνίων ἀπεμάξατο κάτω <εἰς> τὸ χάος τὰς [*](2—5 vgl. S. 130. 3—5. 28. 131, 3. 23 — 5—7 7 vgl. S. 131, 513 S. 131, 17—132, 3 — 15— 24 vgl. S. 226, 7 — 228, 2 — 24 — S. 278. S. 228, 728) [*](1 τὴν > Miller 4 ὑπὸ Η Gö.: ἀπὸ Ρ 6 ὀμφαλῆς Ρ S δὲ > 12f < > Gö. 15 δοκῖται Ρ 18 + ῑ Gö., vgl. S. 227 19 unbeschriebenes Spatium von 5 Lettern P: πρώτους <δευτέρους, τρίτουρ> We., vgl. S. 227, 9, πρωτεύοντας Miller 21 εἰς τὸν μέσον αἰῶνα Gö. (εἰς γενόμενοι αἰῶνα τὸν μέσον αὐτῶν) Η 22f πρώτῳ θεῷ τῷ οἱονεὶ σπέρματι Gö., vgl. S. 227, 27f 23 σπέρματι] πάρματι Ρ συκίνῳ Η: ἐκείνω Ρ ἥττονα τῷ Miller: ἧττον διὰ τὸ Ρ γεννητὸν Η: ἀγέννητον Ρ 28 ἰδέων Ρ ἀπεμάξαντο Ρ + εἰς Gö. τὸ χάος übergeschrieben p)

ὁρῶν τοὺς χαρακτῆρας αὐτοῦ πάντας κατασπωμένους εἰς τὸ κάτω σκότος, οὐκ ἀγνοῶν τε τοῦ σκότους δεινότητα καὶ τὴν τοῦ φωτὸς ἀφελότητα, ἐποίησεν οὐρανὸν καὶ μέσον πήξας διεχώρισεν ἀνὰ μέσον τοῦ σκότους καὶ ἀνὰ μέσον τοῦ φωτός.

πασῶν οὖν τῶν ἰδεῶν τοῦ τρίτου αἰῶνος * * * καὶ αὐτοῦ τὸ ἐκτύπωμα κρατεῖσθαί φησιν ὑπὸ τοῦ σκότους, πῦρ † ὢν αὖθις ζῶν ὑπὸ τοῦ φωτὸς γενόμενον ὑπῆρξεν, ἐξ ἧς φάσκουσι τὸν μέγαν ἄρχοντα γεγονέναι, περὶ οὑ Μωϋσῆς ὁμιλεῖ, λέγων εἶναι τοῦτον θεὸν πύρινον καὶ δημιουργόν, ὃς καὶ τὰς ἰδέας πάντων μεταβάλλει ἀεὶ εἰς σῶμα. † ταύτας τὰς ψυχάς.

οὗ χάριν φάσκουσι τὸν σωτῆρα παραγενηθῆναι, ἐπιδεικνύντα τὴν ὁδόν, δι᾿ ἡς φεύξονται αἱ κρατούμεναι ψυχαί, ἐνδεδύσθαι δὲ τὸν Ἰησοῦν τὴν δύναμιν ἐκείνην τὴν μονογενῆ· διὸ μὴ δύνασθαι θεαθῆναι ὑπό τινος διὰ τὸ μεταβαλλόμενον μέγεθος τῆς δόξης. πάντα δὲ συμβεβηκέναι αὐτῷ φασι, καθὰ ἐν τοῖς εὐαγγελίοις γέγραπται.

Οἱ δὲ κατὰ Μονόϊμον τὸν Ἄραβά φασιν εἶναι τὴν τοῦ παντὸς ἀρχὴν πρῶτον ἄνθρωπον καὶ υἱὸν ἀνθρώπου, καὶ τὰ γενόμενα, καθὼς Μωσῆς λέγει, μὴ ὑπὸ τοῦ πρώτου ἀνθρώπου γεγονέναι, ἀλλὰ ὑπὸ τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου, οὐχ ὅλου, ἀλλ᾿ ἐκ μέρους αὐτοῦ.

εἶναι δὲ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ἰῶτα, ὅ ἐστι δεκάς, κύριος ἀριθμός, ἐν ᾠ ἐστιν ἡ τοῦ παντὸς ἀριθμοῦ ὑπόστασις, δι᾿ οὗ πᾶς ἀριθμὸς συνέστηκεν καὶ ἡ τοῦ παντὸς γένεσις, πῦρ, ἀήρ, ὕδωρ, γῆ. † τούτου δὲ ὄντος ῑ ὲν καὶ κεραία μία. τέλειον ἐκ τελείου, ῥυεῖσα κεραία ἄνωθεν, [*](1 vgl. S. 227, 14. 228, 14 — 9f vgl. S. 229, 14. 22f — 10—14 vgl. S. 229 230, 11ff — 14f vgl. S. 230, 14f — 16—S. 279, 2 vgl. S. 232 233, 16 — 19. Eine kurze Notiz über Monoimos hat Theodoret I 18 aus unserem Hippolyt-Capitel) [*](5 ἰδέων Ρ 6 Lücke Gö., auszufüllen nach S. ἐν τούτῳ τῷ κατωτάτω σκότει 7 πῦρ ζῶν ἀπὸ φωτὸς γενόμενον Η πῦρ ζῶν ἀπὸ τοῦ φωτὸς γ., οὗ καὶ σφραγὶς (aus hierhin umgestelltem ὢν αὖθις) ὑπῆρξεν Roeper, ὃ πῦρ ὂν αὐτοῖς ζῶν (oder 8 πῦρ ζών) ἀπὸ τοῦ φωτὸς γενόμενον ὑπῆρξεν Gö. ἐξ οὗ oder ὅθεν Η) Gö., ἑξῆς? Miller 8 ὁμολογεῖ? We. <αἰώνων> Cruice 10 σώματα Miller, σώματα, τουτέστι τὰς ψυχάς σώματα, <εἶναι δὲ> ταύτας τ. ψ. Roeper: ταύτας τὰς ψυχὰς wurde meist zum folgenden Satze gezogen οὗ] οὐ Ρ φάσκουσι Miller: ἀσκοῦσι Ρ 11 παραγενηθῆναι Ρ 13f μεταβαλλόμενον We.: μεταλλόμενον Ρ, μεθαλλόμενον Miller 16 Titel νόϊμος ὁ ἆραψ rot Ρ νόϊμον Ρ 18 Μωυσῆς Miller Gö. 21 ἐστιν Spatium von 4 Buchst,, aber unbeschrieben Ρ 23 ὄντος] εἰκὼν? We. 23 ῑ — S. 279, 2 ἀνθρώπου Parenthese nach Roeper)