Historia ecclesiastica (fragmenta ap. Photium)
Philostorgius
Philostorgius. Kirchengeschichte. Bidez, Josef, editor. Leipzig: Hinrich, 1913.
7. Ὅτι τὴν βασίλειον ἀρχὴν ἁρπάσας ὁ Ἰουλιανός, ἅτε δὴ Ἀέτιον [*](Phot.) διὰ Γάλλον δῆθεν κινδυνεύοντα, τῆς φυγῆς ἀνακαλεῖται· οὐκ αὐτὸν δὲ μόνον, ἀλλὰ καὶ τοὺς ἄλλους, ὅσοι δογμάτων ἐκκλησιαστικῶν ὑπερορίαν υπεστησαν.
[*](1 ff Julian. Epist. 31 u. 26. Vgl. Theophyliict. Bulgar. Passio XV Martyrum 10 PG 126, 165 B. Sozomen. V 5, 1, 6 u. 9. Rufin H. E. X 28. Socrat. Ill 1, 48. Theodoret H. E. III 4, 1 f. Chronic. Paschal. a. 362 S. 547, 19. Epiphan. Haeres. 76 PG 42, 637 C 7. Histor. acephala 10)1 Ἀέτιον ἅτε δὴ ∾ Val. | 3 ob etwa δογμάτων <ἕνεκεν> ἀλλὰ τούς τε ἐπισκόπους, ὅσοι κατὰ τοὺς Κωνσταντίου καιροὺς καὶ χρόνους τῶν ἐκκλησιῶν διὰ τὴν πίστιν ἐξεδιώχθησαν, τῆς ἐξορίας ἀνακαλεῖται κα ἐκκλησίας αὐτοῖς ἀποδίδωσι
αὐτόν, ἐπὶ τὰ βασίλεια ἤδη ἀπαλλαττόμενος, τό τε διάδημα ἐπέθετο [*](Art. P.) αὖθις καὶ τῶν πραγμάτων ἐγκρατὴς ἦν, μόνος ἤδη τὴν ὅλην τῶν Ῥωμαίων βασιλείαν ὑποζωσάμενος. ἐπεὶ οὖν ὁ Κωνστάντιος ἐκ ποδῶν ἦν, εἰς τοὺς ὑπολειπομένους καὶ μάλιστα τῷ φθόνῳ τὴν αἰτίαν παρασχομένους τῆς ἀναιρέσεως Γάλλου ἀνέψυχε τὸ ζέον τῆς ὀργῆς. καὶ αὐτίκα Εὐσέβιον μὲν τὸν πραιπόσιτον τῆς κεφαλῆς ἀφαιρεῖται, διότι τὴν ἀρχήν τε ἐφαίνετο ἐκ τῶν ἑαυτοῦ διαβολῶν τὸν ἅπαντα τῷ Γάλλῳ φόνον συγκερασάμενος· Παῦλον δὲ τὸν Σπανὸν εἰς τοὺς ὑπογραφέας τοῦ βασιλέως τελοῦντα πυρὶ παραδίδωσιν, ὡς πολλὰ δὴ μάλα τῷ Γάλλῳ ἐμπικρανάμενον. τούτους μὲν οὖν ἀμφοτέρους εἰς τὴν Χαλκηδόνα διαπέμψας, ἐκεῖ τῇ οἰκείᾳ δίκῃ ὑπάγει ἑκάτερον· ἀνεῖλεν δὲ καὶ Γαυδέντιον στρατηγὸν τῆς Ἀφρικῆς καὶ ἄλλους τινάς, ὁπόσοι τι εἰς αὐτὸν πεπαρῳνήδεσαν. § 22] ἀλλὰ τούτους μὲν γραμμάτων ἐκόλασεν.
[*](16–26 vgl. Zonar. XIII 12,6. Ammian. Marcellin. XXII 3 f u. 11,1 ff Julian. Epist. 23. Liban. Orat. XVIH 152. Gregor. Nazianz. Orat. IV 64. Socrat. m 1, 49. Sozomen. V 5, 8)[*](18 πραιπώσιτον PR | 19 τε > Symeon, scheint besser | αὐτοῦ 22 ἐκπικρανάμενον P | οὖν > R | 23 χαλκιδῶνα τὸν ὁρισθέντα ἀπέδωτο θάνατον P)7 b. Photii Bibliotheca Cod. 40 ob. S. 2, 19 ff: Ὑπὸ δ‘ὲ το,ῦ δυσσεβεστάτου Ἰουλιανοῦ ἀνεκλήθη τε (näml. ὁ Ἀέτιος — ὡς näml. ὁ φιλοστόργιος, ἱστορεῖ) καὶ φιλοφρόνως ἐδεξιώθη. καὶ ἱστορία αὐτοῦ (näml. τοῦ Φιλοστοργίου) δι᾿ συμπληρουμένη μέχρι τοῦδε πρόεισι τοῦ χρόνου.
1. Ὅτι τὴν βασιλείαν Ἰουλιανὸς ἁρπασάμενος καὶ τοῖς Ἕλλγσι διὰ προγραμμάτων πᾶσαν ἄδειαν εἰσενεγκὼν μηδὲν τῶν μελετωμένων
[*](1—S. 77 vgl. Chronic. Paschal. a. 362 S. 546, 2. Theophan. 47,16 Theodoret H. E. III 6)[*](1 Titel rot geschrieben B | 2 τοῖς Ἕλλησι u. 3 ἄδειαν usw. vgl. unt. S. 94, 13 ff)1a. Artemii Passio 48: Ὁ γὰρ Ἰουλιανὸς πάλαι τὸν Ἑλληνισμόν κατὰ ψυχὴν ὠδίνων ἐκ τῶν ἐν Ἰωνίᾳ γενομένων αὐτῷ πρὸς τοὺς ἀμφὶ τὸν Μάξιμον φιλοσόφων συνουσιῶν, ἐφ᾿ ὅσον μὲν ὅ αὐτῷ περιῆν καὶ μετ' αὐτὸν Κωνστάντιος, ὁ δὲ οὐδὲν παραγυμνοῦν ἐθάρρει διὰ τὸ ἐξ ἐκείνων δέος· ἐπεὶ δὲ οὑτοι ἐξ ἀνθρώπων ἠσαν, αὐτὸς δἐ τῶν πραγμάτων ἤδη κύριος ἠν, τότε δὴ εἰς τὸ φανερὸν ἀπαμφιασάμενος πάσαις ἀθρόον εἰς τὸν Ἑλληνισμὸν ἐξερράγη ταῖς προθυμίαις.
1b. Ebd. 22: Ὁ γὰρ Ἰουλιανός, ὡς δεδήλωται, τὴν τῶν Ῥωμαίων βασιλείαν ὑποζωσάμενος, ἐσπούδαζε μάλιστα τὸν Ἑλληνισμὸν ἐπανορθοῦν. πανταχοῦ τοίνυν γράμματα διαπεμπόμενος ἐκέλευε τούτων τεμένη καὶ τοὺς βωμοὺς ἀνιστᾶν μετὰ πολλῆς σπουδῆς τε καὶ προθυμίας.
[*](7 ff vgl. Socrat. III 1, 16 ff. Sozomen. V 2, 16 ’. Eunap. Vit. Soph. S. 474 f — 9 f vgl. ob. S. 58, 5 ff — 15 s. ob. S. 75, 14 f — 1 7 f vgl. Sozomen. V 3, 1 u. 10, 9. Liban. Orat. XVIII 126. Joh. Chrys. De S. Babyla c. Julian. 14 S. 559 C)[*](la fehlt in S | 8 τοὺς Bidez τὸν PRVT Symeon Cod. B τῶν M; vgl. ebd. § 47 PG 96, 1296 B 11 ’ Rede an Julian]: οἶδα γὰρ ὅτι τῆς αἱρέσεως | 10 μετ’ αὐτῶν R | ο δὲ > δὲ> T, Symeon Ib fehlt in V | 17 πανταχοῦ usw. u. 18 βωμοὺς ἀνιστᾶν vgl. Joh. Chrys. [zu Ζ. 18] Sozomen. V3, 1 | 18 τούτων] τῶν θεῶν Symeon Cod. B u. Mendelssohn)[zu la] Vgl. Zonar. XIII 12, 17 f: Αὐτοκράτωρ δὲ γεγονὼς (näml. ὁ καὶ ἑαυτῷ τὴν ἀρχὴν κρατυνάμενος, αὐτίκα εἰς προὖπτον ἐξερράγη Ἑλληνισμόν. ἐξωμόσατο μὲν γὰρ πρότερον ὡς εἴρηται, τὰ Χριστιανῶν, οὐ μὴν εἰς τοὺμφανὲς ἐκρῆξαι τὴν dibiva τῆς ἀσεβείας ἐτόλμησε.
[*](8. auch Theophylact. Bulg. Passio XV Martyr. 8 u. 10 PG 126, 164 B u. 165 AC)ἄπρακτον ἐᾶν, εἰς ἄρρητά τε καὶ ἀδιήγητα πάθη κατέστησε τοὺς [*](Phot.) Χριστιανούς, πανταχοῦ τῶν Ἑλληνιστῶν πάσας αἰκίας καὶ καινὰς βασάνους καὶ πικροτάτους θανάτους ἐπαγόντων αὐτοῖς.
2. Ὅτι Γεώργιον τὸν Ἀλεξανδρείας συνεδρίου, φησί, προκαθεζόμενον καὶ τῷ κατὰ Ἀετίου τόμῳ ὑποσημήνασθαι τοὺς ὁμοδόξους βιαζόμενον, εἰσπηδήσαντες τὸ Ἑλληνικὸν καὶ συλλαβόντες αὐτὸν πολλά τε εἰς τὸ σῶμα ἐνυβρίσαντες, εἶτα πυρὶ παρέδοσαν: φησὶ δ’ ὁ δυσσεβὴς συγγραφεὺς οὗτος καὶ τὴν Ἀθανασίου γνώμην στρατηγῆσαι τῆς πράξεως. ἀλλὰ γάρ, Γεωργίου διαφθαρέντος, τὸν οἰκεῖον θρόνον ὁ Ἀθανάσιος τῶν Ἀλεξανδρέων αὐτὸν ἀσμένως ὑποδεξαμένων, ἀναλαμβάνεται.
[*](5 f vgl. Theodoret H. E. II 28 f — 6 f vgl. Socrat. III 2, 10. Sozomen. V 7, 2 f. Theophylact, Bulgar. Passio XV Martyrum 13 PG 126, 169 A. Histor. acephala 8. Ammian. Marcellln. XXII 11. Julian. Epist. 10 — 8f vgl. Socrat. EI 3, 1. Sozomen. V 7, 4)[*](5 τῷ — τόμω Gothofred. τῶν — τόμων Β τὸν — τόμον Val. | 6/7 vgl. Chron. Pasch. 546, 6: συλλαβόμενοι . . . ἐνύβρισαν u. Sozomen. V 7, 3: πυρὶ παρέδωκαν 10/11 ὑποδεξάμενος B, corr.)1c. Artemii Passio 35 ’ Rede an Julian]: Γίνωσκε ὡς ἡ τοῦ Χριστοῦ ἀνίκητος καὶ ἀήττητος ὑπάρχει ἰσχύς τε καὶ δύναμις· πάντως δὲ καὶ αὐτὸς τοῦτο πεπληροφόρησαι ἐξ ὡν σοι χρησμῶν Ὀριβάσιος ὁ ἰατρὸς καὶ κοιαίστωρ παρὰ τοῦ ἐν Δελφοῖς Ἀπόλλωνος ἄρτι κεκόμικεν. ἐγὼ δέ σοι καὶ τὸν χρησμόν, κἂν μὴ βούλῃ, ἐπαναγνώσομαι. ἔχει γὰρ οὕτως·
1 c fehlt in S | 18 Γίνωσκε — 20 πεπληροφόρησαι] ἀλλὰ μάνθανε ὡσ ἡ χριστοῦ δύναμισ ἀνίκητοσ παντὶ (nach παντί + τε T) καὶ ἀήττητοσ· ἔχεισ τῶν τοιούτων καὶ αὐτὸσ λόγων πληροφορίαν· εἴ γε εἶ γε Τ) καὶ ἀπατᾶν σεαυτὸν βούλει T Symeon | 21 ὁριβάσιοσ Τ ὀρειβάσιοσ ὁρ. Μ) PRM ὀρηβάσιοσ V, wie im Text | κυαίσιωρ P | 22 ἄρτι T Symeon > PRMV | V | 24 βασιλεῖ HSS u. Cedren., das Metrum verlangt βασιλῆι· | 26 ἔχοι M | δάφνη P | 26 ἀπέσβεστο PMT Symeon Cod. B (Cod. A wie im Text)
[zu 1 c] Vgl, Cedren. I .532, 1: Οὖτος (näml. ὁ Ἰουλιανὸς) ἀναιδῶς ἑλλήνιζεν, αἵματι θυσιῶν τὸ ἅγιον βάπτισμα ἀποπλυνάμενος καὶ πάντα ποιῶν οἷς οἱ δαίμονες θεραπεύονται [bis hier = Exe. Tripart. bei Theophan. 46, —20]. πέμπει οὖν Ὀριβάσιον τὸν ἰατρὸν καὶ κοιαίστωρα ἐν Δελφοῖς τὸν ναὸν τοῦ Ἀπόλλωνος. ἀπελθὼν οὖν αὐτὸς καὶ τοῦ ἔργου ἁψάμενος λαμβάνει χρησμὸν παρὰ τοῦ δαίμονος·
Εἴπατε [= ob. Ζ. 24–26] —λάλον ὕδωρ.
3. Ὅτι περὶ τῆς εἰκόνος τοῦ σωτῆρος ἡμῶν, ἣν ἡ τῆς αἱμόρρου πίστις ἀμειβομένη τὸν εὐεργέτην ἀνέστησεν, ἱστορῶν φησιν ἀωεστηλῶσθαι μὲν ταύτην κατὰ τὴν πηγὴν τὴν ἔνδον τῆς πόλεως μετὰ καὶ ἑτέρων ἀγαλμάτων, τερπνότητός τι παρέχειν τοῖς φοιτῶσι θέαμα. τῆς δὲ τοῦ σωτῆρος εἰκόνος βοτάνης κατὰ τοὺς πόδας ἀναφυείσης, νοσημάτων μὲν ἁπάντων, μάλιστα δὲ τῆς φθινάδος ἴαμα, καὶ ζητούν- των τὴν αἰτίαν ἐλελήθει γὰρ τῷ χρόνῳ καὶ οὺτινος ἔφερε μορφὴν καὶ ἡ πρᾶξις δἰ ἣν ἀνεστήλωτο· ἐν ὑπαίθρῳ γὰρ καὶ γυμνὸς ἐστώς, ἐπ’ οὐκ ὀλίγον συνεχώσθη τοῦ σώματος, γῆς ἐπ αυτον ἐκ τῶν ὑψηλοτέρων ἀεὶ τόπων έν τοῖς τῶν ὄμβρων μάλιστα καιροῖς ἐπιφερο- μένης, ὐφ' ἦς ἡ τῶν γραμμάτων τῶν ἕκαστα δηλούντων ἠφάνιστο γνῶσις)· τῆς οὖν ζητήσεως ταύτης ἐπιστάσης, ἀνωρύχθη μὲν τιὸ συγκεχωσμένον, εὑρέθη δὲ γράμματα τὴν ἱστορίαν πᾶσαν ἀναδιδάσκοντα. καὶ ἡ πόα μὲν οὐκ ἕτι μετ’ ἐκεῖνον ὤφθη τὸν χρόνον οὔτε ἐκεῖ οὔτε ἀλλαχόθι· τὸν δὲ ἀνδριάνιτα μεταστησάμενοι ἐν τῷ τῆς ἐκκλησίας SittKoviKcp τὰ πρέποντα ἐθεράπευον, σέβοντες μὲν ἢ προσκυ- νοῦντες οὐδαμῶς (οὐ γὰρ ἦν θέμις χαλκὸν ἢ ἄλλην ὕλην προσκυνεῖν), αὐτῶ δὲ τούτῳ, στάσει τε σεμνοτέρᾳ καὶ τῷ μεθ’ ἡδονῆς ἐπιφοιτᾶν τῷ τόπῳ τὸ εἶδος θεασομένους, τὸν περὶ τὸ ἀρχέτυπον πόθον ἐπι- δεικνύμενοι.
[*](1 ff vgl. Sozomen. V 21. Euseb. H. E. VII 17 f. Gregor II von Rom bei Mansi XIII 93 D [s. V. Dobschütz, Christusbilder S. 250* ff] — 1 f Matth. 9, 20 ff)[*](* 1— S. 80, 5 Niceph. H. E. Χ 30)[*](2—5 Vgl. Gregor II von Rom 1. 1.: τῆς ἀναφυείσης βοτάνης πρὸς τοῖς ποσὶ τοῦ . . . ἀναστηλωθέντος παρὰ ταύτης (näml. τῆς αἱμορροούσης) ἀνδριάντος | 4 τι B τε Val. u. Gothofred. S. 272 | 7 <τὴν> μορφὴν v. Dobschütz | 8 καὶ2 > ed. | 9 ὀλίγον, ον aus ων corr., B | 17 χαλκῆν ed. | 18 αὐτῷ δὲ τούτῳ Val. αὐτὸ δὲ τοῦτο B | τῷ Val. τὸ Β |19 θεασομένους Val. θεασαμένουσ B)3a. [zu Z. — S. 79, 7] Arteraii Passio 57 [unmittelbar nach ἐλίκμησαν unt. S. 80, 35]: Τὸν δὲ τοῦ σωτῆρος ἀνδριάντα ἐν πανεάδι τῇ πόλει πρὸς τῆς αἱμορροησάσης γυναικὸς κατασκευασθέντα με- γαλοπρεπῶς, ἣν ὁ Χριστὸς ἰάοατο, καὶ ἱδρυνθέντα ἐν ἐπισήμῳ τόπῳ τῆς πόλεως, ὃν μετὰ χρόνον γνωσθέντα ἐκ τῆς αὐτόθι φυομένης βοτάνης τοῦ θαύματος οἱ Χριστιανοὶ ἀράμενοι ἐν τῷ τῆς ἐκκλησίας διακονικῷ ἔπτησαν, τοῦτον οἱ Ἕλληνες κατασπά-
[*](32—35 vgl. Malalas 239, 12)[*](31 αἱμορροούσησ Ρ | 32 ἱδρυθέντα MV | 33 τῆς πόλεως τόπῳ ∾ R)Τοῦτο τὸ ἄγαλμα κατὰ τοὺς Ἰουλιανοῦ χρόνους τὸ Ἑλληνικόν [*](Phot.) εἰς ἀσέβειαν ἀναφλεχθέντες, οἱ τὴν Πανεάδα οἰκοῦντες, τῶν βάθρων ἀνασπασάμενοι καὶ τῶν ποδῶν ἐκδησάμενοι, διὰ μέσης ἔσυρον τῆς λεωφόρου· ἐν ᾡ τὸ μὲν ἄλλο σῶμα διασπώμενοι διεσκέδασαν, τὴν κεφαλήν, ἐν τῷ σύρεσθαι τοῦ αὐχένος διαζυγεῖσαν, τινὲς λαθόντες τῶν ἐπαλγούντων τοῖς δρωμένοις ἀνελάβοντό τε καὶ ὡς ἠδύναντο διεσώσαντο. καί φησι ταύτην καὶ αὐτὸς θεάσασθαι.
Ἡ μέντοι γε Πανεὰς Δὰν ἐπωνομάζετο τὸ παλαίτατον, τὴν προσηγορίαν ἀπὸ τοῦ παιδὸς τοῦ Ἰακὼβ Δὰν ἑλκυσαμένη, τοῦ φυλάρχου τῶν ταύτην οἰκούντων τότε· εἶτα δὲ Καισάρεια ἡ Φιλίππου ἐκεκέκλητο.
[*](2 Πανεάδα Nie. ἐπανεάδα B | 4 ἐν ᾧ] ἐφ’ ᾧ ed. | κατέκλασαν im Text u. γρ. διεσκέδασαν rot am Rand B | 10 ταύτῃ Gothofred., vgl. unt. Ζ. 26)σαντες κἀκ τῶν ποδῶν σχοίνους ἐξάψαντες, ἔσυπαν ἐπὶ τῆς ἀγορᾶς, [*](Art. p.) ἕως οὗ κατὰ μικρὸν ἀποθραυόμενος ἠφανίσθη, μόνης τῆς κεφαλῆς καταλειφθείσης καὶ ἁρπαγείσης ὑπό τινος ἐν τῷ θορυβεῖσθαι τοὺς Ἐλληνας, λαλούντων αὐτῶν βλάσφημα καὶ ἀπηχέστατα ῥήματα εἰς τὸν κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, ἃ μή τις ἀνθρώπων ἤκουσε πωποτε.
[*](13 καὶ ἐκ V | 14 ἔω οὑ V)3b. [zu Ζ. 8 ff] Cod. Vatican. Gr. 96, Jhrdt XIII/XIV, f. 102 r am Rand [fehlerhaft überliefert bei Cramer, Anecdot. Paris. II 388, 20] = V:
Περὶ τοῦ Ἰορδάνου, ἀπὸ τῆς ἱστορίας Φιλοστοργίου.
Ἐπ' ἐσχάτοις τῆς Παλαιστίνης τέρμασι, μεθ᾿ ἣν ἡ τῶν ἐκδέχεται, κεῖται πόλις Δὰν ὀνομασθεῖσα πρότερον ἐκ τῆς τοῦ Δὰν φυλῆς, ὁπηνίκα χρόνον ἐπ᾿ οὐκ ὀλίγον οὑτοι δὴ ἔθνους πλανώμενοι, τελευταῖον τὰ ταύτῃ κατασχόντες χωρία, μόγις ἱδρύθησαν καὶ πόλιν ἐπὶ τοῖς ἄκροις αὐτῶν ὄρεσι δειμάμενοι τὴν τοῦ φυλάρχου σφῶν ἐπέθηκαν κλῆσιν. καὶ τοῦτο ἦν τῆς Ἰουδαίας ὁ ἔσχατος πρὸς Φοινίκην ὅρος. ταύτην χρόνῳ ὕστερον Ἡρώδης ὁ μέηας οἰκοδομήσας Καισάρειαν Φιλίππου μετωνόμασε· νῦν δὲ Πανεάς
[*](23 ff Rieht. 18. Vgl. Joseph. Antiqu. Jud. Y 178. Euseb. Onomastic. S. 76, 6)3b über die handschriftliche Überlieferung s. de Boor, Hermes 34, 298 ff; Text hier hergestellt = V von G, Mercati collazioniert; » il passo compresa ’iscrizioue e della « | 22 φιλοστοῤ V | 30 οἰκοδομήσας — S. 80, 13 Πανὸς] οἰκοδο | »fol. 102 V 1. 1 guasta e tagliata, si vede: μησ. καισαρει φιλιππου μετωνομασ . . νυ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . το γαρ πα . . . in « Mercati, aber der Text durch die Abschriften von V belegt, so keine Variants im Paris. Gr. 1763
τῶν δὲ Ἑλληνιστῶν Πανὸς ξόανον αὐτῇ καθιδρυσάντων, εἰς, τὴν τῆς Πανεάδος ἐπωνυμίαν μετέβαλεν.
4. Ὅτι, τῶν Ἑλληνιστῶν τὰ ἀτοπώτατα κατὰ τῶν Χριστιανῶν πονταχοῦ παλαμωμένων, καὶ τόδε τοῖς ἀσεβέοι κατὰ Παλαιστίνην δεδραματούργηται. τὰ τοῦ προφήτου Ἐλισσαίου ὀστᾶ καὶ τοῦ βαπτιστοῦ Ἰωάννου (ἐκεῖ γὰρ ἄμφω ἐτέθαπτο) τῶν θηκῶν ἐξελόμενοι καὶ ζῴων ὀστοῖς ἀλόγων συγκαταμίξαντες ὁμοῦ πρὸς κόνιν κατέκαυσαν καὶ εἰς τὸν ἀέρα διεσπείραντο. καὶ τοὺς Χριστιανίζοντας δὲ [*](5 ff vgl. Chronic. Paschal. a. 362 S. 546, 12. Theodoret H. E. III 7, 2. Rufin 10 H. E. XI 28. Gregor. Nazianz. Orat. V 29 PG 35, 701 B 9) [*](* 5—S. 83, 2 Niceph. H. E. X 13) [*](4 τόδε] τοῦτο ed. | 5 ἑλισσαίου B | 7 ζῴων Nie. ζῶον B) [*](Cod. V) ἐστι καλουμένη. τὸ γὰρ Πανὸς ἐν ταύτῃ βρέτας στησάμενοι, εἰς τοῦτο τὴν τῆς πόλεως ἔτρεψαν προσηγορίαν. ἐν ταύτῃ τῇ Πανεάδι τῶν τοῦ Ἰορδάνου πηγῶν ἡ ἑτέρα τίκτεται, δυοῖν οὐσῶν, Δὰν ἐκ τοῦ παλαιοῦ ὀνόματος ἔτι καὶ νῦν ὀνομαζομένη· τὴν γὰρ ἑτέραν, ἥτις Ἰὸρ ἐπικαλεῖται, πόρρωθεν ταύτης ὡς ἀπὸ σταόίων ρ΄ καὶ ξ΄ κολωνός τις τοῦ αὐτοῦ προΐησιν ὄρους. ὧν ἐξ ἑκατέρας προχεῖται ποταμός, ὁ μὲν Ἰοράτης, ὁ δὲ Δανίτης ἐπικαλούμενος· οἳ διὰ τοῦ ὄρους ἐνεχθέντες ἐπειδὴ καταβαῖεν εἰς τὸ πεδίον, ἐνταῦθα ἤδη ξυνίασι καὶ ἕνα μέγιστον ἀποῖελοῦσι ποταμὸν τὸν Ἰορδάνην, ἐν ταὐτῷ ἤδη τό τε ῥεῦμα καὶ τὴν προσηγορίαν κιρνάμενοι. ὃς τήν τε τῆς Τιβεριάδος διέξεισι λίμνην, μέσην τέμνων αὐτὴν καὶ δι᾿ ὅλης αὑτῆς ἐν τῷ οἰκείῳ ὁλκῷ ῥεόμενος μέχρις ἂν ἐπὶ τὴν κατέναντι ἐκπεράσειε γῆν ἴσος αὐτὸς αὑτῷ καὶ παραπλήσιος ὤν, κἀντεῦθεν ἤδη διὰ τῆς Παλαιστίνης ἐνεχθεὶς ἅπας εἰς τὴν Νεκρὰν καλουμένην εἰσπεοὼν ἀφανίζεται θάλασσαν.
[*](15—22 vgl. In Jordanem bei Job. Cbrys. opp. ed. Montf. Bd X S. 778 A. Gramer ebd. 388, 18. Etymol. M. 473, 19 u. Suidas s. v. Ἰορδάνης)[*](21 vgl. In Jordanem 1. 1.: καὶ ἕνα ἀποτελοῦσι ποταμόν)4a Artemii Passio 57 [unmittelbar nach πόλεσιν unt. S. 94, 19]: Ἐν μὲν γὰρ Σεβαστῇ, τῇ πάλαι μὲν Σαμαρείᾳ, νῦν δὲ παρὰ Ἡρώδου κτισθείσῃ καὶ Σεβαστῇ ἐπικληθείσῃ, τὰ ὀστᾶ τοῦ προφήτου Ἐρώδου καὶ τοῦ βαπτιστοῦ Ἰωάννου ἐκ τῶν θηκῶν ἐξαγαγόντες καὶ ἀλόγων ἀκαθάρτων ὀστέοις προσμίξαντες κατέκαθσαν καὶ τὴν κόνιν εἰς τὸν ἀέρα ἐλίκμησαν. [Hier 3a=ob. S. 78,30—79,18 eingeschoben; folgt § 58] Αὐτὸς δὲ ὁ παρανομώτατος καὶ πάντων ἀσεβῶν ἀσεβέστατος Ἰουλιανὸς [*](31 Σεβαστῇ — μὲν > S | σαμαρία SV Ι 36 ὁ — ἀσεβέστατος] ὁ ἀσεβέστατοσ καὶ πάντων παρανομώτατοσ R | ἀσεβῶν > P)
Συνιδὼν δὲ διὰ τῆς τοσαύτης μανίας οὐδὲν ὡν ἐβούλετο μᾶλλον γὰρ τὸ Χριστιανῶν πολιορκούμενον ἐπερρώννυτο φρόνημα), μηχανᾶται τοὺς ἐν αἰτίαις ἐκβεβλημένους τῶν ἐπισκόπων τοὺς ἀντ’ ἐκείνων ἔχοντας τοὺς θρόνους εἰς πόλεμον συρράξαι. καὶ δὴ πάσης ἐξουσίας ἑκατέρᾳ μοίρᾳ μετεδίδου πράττειν ὅσα καὶ δυνατὰ αὐτοῖς εἴη εἰς τὴν οἰκείαν σύστασίν τε καὶ ὠφἐλειαν. ἐξ ὡν πρὸς ἀλλήλους συρρηγνύμενοι πολλὴν ἀσχημοσύνην καὶ μέμφιν, ὅπερ ἠν τῷ ἀποστάτῃ σπούδασμα, προσετρίβοντο τῇ εὐσεβείᾳ.
Καὶ ἄλλα δὲ τῆς αὐτῆς κακοτεχνίας συνεπῆγε· τούς τε γὰρ ἐν
[*](2–5 vgl. Gregor. Nazianz. Orat. IV 61 — 8 ff vgl. Chronic. Paschal. S. 547, 16. Ammian. Marcellin. XXII 5, 3 f. Sozomen. V 5, 7)[*](4 ὡς Val. καὶ B | 7 χριστιανῶν, ῶν aus ὸν corr., B | 8 vgl. μηχανώμενος Chron. Pasch. | ἐπ’ αἰτίαις Val. | 11 ὠφέλειαν in ἀσφάλειαν corr. B)ἀκούων ταῦτα ἠγαλλιᾶτο καὶ ἔχαιρεν καὶ γαυριῶν ἐπὶ τούτοις ἐκέ- [*](Art. p.) λευσε usw. [= unt. S. 95, 14 14 ff]
4 b [zu Z. 14] Unter anderem hatte Philostorgius [wohl hier? s Gregor unt. Ζ. 34 f] das ühmte Schulgesetz [s. Julian Epist. 42], alle die Kirchenhistoriker, ähnt; s. Artemii Passio 31 [Julians Ὁρᾶτε . . . τουτονὶ (näml. τὸν μάρτυρα) . . . πόσον ἐκ μαθημάτων κατὰ τῆς ἡμετέρας θρησκείας ἐσχεδίασεν ὕθλον; μὰ τὸν ἐμοὶ προσφιλέστατον Ἥλιον, τὸν χρυσαυγῆ καὶ παγκόσμιον, οὐκέτι ἀνέξομαι τοῖς Ἑλλήνων μαθήμασι τὸ Χριστιανῶν ἀθεώτατον ἐκπαιδεύεσθαι γένος. ἰδοὺ γὰρ τῆς ἱερᾶς τῶν λόγων παιδείας καὶ οὗτος ὁ κύων μεταλαβών, κἂν οὐκ ἐπ’ εὐθείας καὶ ὁμαλοῦ ἀλλ' ὅμως πολλήν τινα καὶ ἀτερπῆ περὶ τὴν ἱστορίαν μωρολογίαν κατέχεεν τῶν ἱερῶν ἐκείνων καὶ φιλοσόφων ἀνδρῶν.
[*](19 ἀκούων > R | 4b fehlt in S | 28 τῶν λόγων vgl. Gregor. Orat. V39: οἱ τῶν λόγων ἀποκλεισθέντες ἡμεῖς κατὰ τὴν . . . σου νομοθεσίαν (näml. das Schulgesetz); Orat. IV 6: ἵνα . . . προκηρύξῃ τὴν ἀλογίαν ἐν ἀρχῇ τῆς ἑαυτοῦ βασιλείας, τυραννήσας πρὸ τῶν ἄλλων τοὺς λόγους u. ebd. 5 PG 35, 536 A 10 | 29 ἐπ’ > MV Symeon | ὁμαλῆς Symeon, ob ὁμαλοῖς?)[zu 4b] Vgl. Zonar. XIII 12, 21: Οὕτω γὰρ ἐξεμάνη (näml. Χριστιανῶν ὡς καὶ κωλύειν αὐτοὺς μαθημάτων μετέχειν Ἑλληνικῶν, μὴ δεῖν λέγων μύθους αὐτὰ όνομάζοντάς τε καὶ διαβάλλοντας τῆς ἐξ αὐτῶν ὠφελείας ἀπολαύειν καὶ δι’ αὐτῶν ὁπλίζεσθαι κατ’ αὐτῶν.
κλήρῳ κατειλεγμένους εἰς τὴν τῶν βουλευτῶν ἀνέστρεφε λειτουργίαν καὶ τῶν ἐκκλησιῶν τὰ σιτηρέσια τοῖς τῶν δαιμονίων θεραπευταῖς μετεδίδου, καὶ πάντα πράττειν οὐκ ἐνεδίδου ἐξ ὡν τὰ μὲν ἀκμάσῃ
[*](1 Cod. Theodos. XII 1, 50 u. XIII 1, 4. Vgl. Sozomen. V 5, 2. Theodoret H. E. III 6, 5. Julian. Epist. 11. Liban. Orat. XVHI 148. Ammiau. Marcellin. XXV 4, 21 — 2 f vgl. Sozomen. V 5, 2 u. VI 3, 4. Theodoret H. E. I 11, 2. III 6, 5 u. IV 4, 1. Joh. Chrys. De S. Babyla c. Julian. 14 S. 559 C)[*](1 κατηλεγμένουσ B, corr. Nie. | 2 σιτηρέσια wie Theodoret I 11, 2 u. Sozomen. V 5, 2 | 3 s. Register ἐνδίδωμι)4c. [zu Ζ. 2 ff] Artemii Passio 22 [unmittelbar nach προθυμίας ob. S. 76, 19]: Καὶ ὅσας ὁ μέγας Κωνσταντῖνος ταῖς ἐκκλησίαις προσόδους ἀπένειμε καὶ ὁ τούτου υἱὸς Κωνστάντιος, ταύτας ἀφελὼν (näml. ὁ Ἰουλιανὸς) τοῖς τῶν δαιμόνων ναοῖς ἀφιέρωσεν ἀντ᾿ καὶ πρεσβυτέρων καὶ διακόνων καταστήσας ζακόρους καὶ νεωκόρους καὶ ῥάντας καὶ θύτας καὶ κανηφόρους καὶ ὅσας ὁ Ἑλληνικὸς ὕθλος ἐπιφημίζει Προσωνυμίας· ταῦτα μὲν οὐν καὶ ἕτερα ὁ δυσσεβὴς Ἰουλιανὸς κατὰ τὴν Κωνσταντινούπολιν.
(§ 23] Μετὰ δὲ ταῦτα μητρὸς αὐτοῦ ἀδελφὸν τοὔνομα, τὴν τοῦ Χριστιανισμοῦ θρησκείαν ἀπαρνησάμενον διὰ τὴν ἐκείνου χάριν καὶ πολλὴν ὑπὲρ τοῦ Ἑλληνισμοῦ προθυμίαν ἐπιδεικνύμενον, ἄρχοντα τῆς Ἐῴας ὅν καλοῦσι κόμητα ἐξέπεμψεν, ἐντειλάμενος τὰ μὲν τῶν ἐκκλησιῶν πράγματα κακοῦν τε καὶ διαφθείρειν, πανταχοῦ δὲ καὶ διὰ πάσης ἰδέας τὸν Ἑλληνισμὸν αὔξειν τε καὶ ἐπαίρειν. ὁ δὲ ἀφικόμενος ἐν Ἀντιοχείᾳ ἐπειρᾶτο μείζων τῶν ἐντεταλμένων τοῖς ἔργοις φαίνεσθαι. καὶ δὴ προσαφαιρεῖται μὲν πασῶν τῶν ἐκκλησιῶν ἅπαντα τὰ κειμήλια ὅσα ἐν ἀργύρῳ τε καὶ χρυσῶ̣ καὶ σηρικοῖς ὑφάσμασι διετίλει, ἀποκλείει δὲ καὶ τὰς ἐκκλησίας τοῦ μή τινα εἰσφοιτᾶν ἐν αὐταῖς εὐχῆς ἕνεκα, κλεῖθρα καὶ μοχλοὺς τοῖς πυλῶσιν ἐπιβαλών· καὶ ταῦτα μὲν κατὰ τὴν Ἀντιόχου πόλιν ὁ τῆς Ἀνατολῆς ἄρχων εἰργάζετο.
[§ 24] Ὁ δὲ βασιλεὺς Ἰουλιανὸς ἔτι κατὰ τὴν Κωνσταντινούκολιν
[*](18–30 vgl. Sozomen. V 8, 1 — 25 ff vgl. unt. S. 94, 11 f u.)[*](4c fehlt in V | 11/12 προσόδους wie Joh. Chrys. 559 C | 14 τζακόρουσ R | νεοκόρουσ ST | 15 κανηφόροις Symeon κανιφόρουσ HSS | 16 πλεῖστα P > RSMT Symeon | 17 ὁ δυσσεβὴσ ἰουλιανὸσ P > RSMT Symeon | 18 μητρὸς ἔχων = Symeon] τῆσ μητρὸσ αὐτοῦ ἀδελφὁν ἐχούσησ T, s. unt. S. 96, 10 f | 19 ἀπαρνησάμενον usw. u. 21 ἄρχοντα τῆς Ἑῴας vgl. unt. S. 96, 10 u. 97, 1 f | 24 μείζων Symeon μείζω (μεῖζο Τ) HSS | 28 nach κλεῖθρα + δὲ S | μοχολοῖσ P)τὰ τῶν δαιμόνων, τὰ δὲ τῆς εὐσεβείας, ὡς ἐνόμιζεν, εἰς ἀφανισμὸν [*](Phot.) συνελαθείη.
5. Ὅτι, φησί, τῶν πραγμάτων οὕτω φερομένων, εἰς μνήμην Εύδόξιος ἀνελθὼν τῶν ὅρκων καὶ τῶν ὑποσχέσεων ὃς ὑπὲρ Ἀετίου πρὸς Εὐνόμιον ἀνεδέξατο, σύνοδον ἐπιστέλλει τῷ Ἀντιοχείας Εὐζωΐῳ συναθροῖσαι, δι' ἡς ἔδει τὸν Ἀέτιον τῆς καταδικαζούσης ψήφου άπολυθῆναι. ὁ δὲ Εὐζώϊος οὐδὲν πρὸς τὴν ἀξίωσιν ἐπεστράφη, αἰτιασάμενος μάλιστα τὸν Εὐδόξιον, ὅτι μὴ αὐτὸς προκατήρξατο πράττειν ἅπερ ὑποτίθησιν ἑτέροις. ἐπιμένοντος δὲ τοῦ Εύδοξίου τῇ άξιώσει, ὑπισχνεῖται καὶ ὸ Εύζώϊος τὴν πρᾶξιν.
[*](4 f s. ob. S. 69, 2 ff)διεῖλκέ τινα χρόνον, τὰ ἐν ταύτῃ κρατύνας εἰς ὅπερ ἐνόμιζε μάλιστα [*](Art. P.) τῇ βασιλείᾳ συμφέρειν, καὶ ὅπως ὁ Ἑλληνισμὸς αὐτῷ πρὸς τὸ μεγα- λειότερον ἐξαρθῇ σκοΠῶν τε καὶ πραγματευόμενος. ἄρας οὐν ἐκ τῆς Κωνσταντινουπόλεως σὺν παντὶ τῷ στρατῷ τὴν ἐπὶ Συρίας ἐποιεῖτο ὸδόν. διελθὼν τοίνυν ἅπασαν τὴν Φρυγίαν καὶ πρὸς τὴν ἐσχάτην αὐτῆς πόλιν τὸ καλούμενον Ἰκόνιον καταντήσας, ἐξέκλινε τὴν Ἰσαυρίαν καταλιπών· καὶ τὸν λεγόμενον Ταῦρον ὑπεραναβὰς ἠλθεν ἐπὶ τὰς πόλεις τῆς Κιλικίας, καὶ τῷ σταθμῷ προσπελάσας τῷ ἐν Ἰσσῷ, αὐτοῦ κατασκηνοῖ, τὸν ἐκ Μακεδονίας Ἀλέξανδρον μιμησά- μενος· αὐτόθι γὰρ κἀκεῖνος ἐν Ἰσσῷ τὸν πρὸς Δαρεῖον τὸν τῶν Περσῶν βασιλέα συνεκρότησε πόλεμον καὶ τοῦτον νικήσας ἐπίσημον τὸν τόπον εἰργάσατο. ἐκεῖθεν τὸν Ἰσσικὸν κόλπον διαπεράνας ἦλθεν ἐν Ταρσῷ τῇ πόλει, κἀκεῖθεν εἰς Ἀντιόχειαν θυμομαχῶν κατὰ τῶν χριστιανῶν καὶ ἐπαπειλούμενος τὸ τούτων εἰς ἅπαν ἐξαλείφεν ὄνομα.
[*](14–25 vgl. Ammian. Marcellin. XXII 9. Zosim. ITI 11, 3 f. Liban. Orat. XVIII 159 u. XII 87 — 23 f vgl. Zonar. XIll 12, 30 ff)[*](12 ἐνομίζετο R | 15 ἐπὶ P ἐπὶ τῆσ RSMT Symeon, vgl. ob. S. 72, 11 19 τῆς > S [20 nach αὐτοῦ + ποῦ Symeon, vgl. ob. S. 72, 12 | 21/22 τὸν τῶν Περσῶν > Τ | 21 τὸν τῶν] τὸν Symeon τῶν RSM | 23 f vgl. unt. im Anhang das unedierte Martyrium Artemii des Cod. Paris. Gr. 769 Anfang: κατέβη (näml. ὁ Ἰουλιανὸς) ἐπὶ τὸ κυλικὸν ἔθνοσ· καὶ ἐν ταραίω (st Ταρσῷ?) καὶ αἰγίαισ (st. Αἰγαῖς? s. Zonar.) πολλὰ κακὰ τοῖς χριστιανοῖσ ἐνδειξάμενοσ (s. näheres bei Zonar.)· ἐκεῖθεν τὸν κόλπον τῆσ κυλικίασ διὰπεράσασ ἀνέβη ἐν ἀντιοχία βρυχόμενοσ κατὰ τῶν χριστιανῶν; Ammian. Marcell. XXII 9,14: hinc (näml. Tarso) videre properans Antiochiam . . . tisus itineribus solitis venu; über diese Stelle s. Prolegomena | 23 ἰσσικὸν T Symeon εἰσσικὸν PRSM | 24 ταρσοῖ MR | 25 vgl. unt. S. 101, 21)6. Ὅτι, ἐν Κωνσταντινουπόλει διατρίβοντος τοῦ Ἀετίου καὶ Εὐνομίου, παραγίνεται Λεόντιος ὁ τῆς Τριπόλεως πρὸς αὐτοὺς καὶ Θεόδουλος ἀπὸ Χαιρατόπων οἱ τε ἀμφὶ τὸν Σέρραν καὶ καὶ Ἡλιόδωρον ἐξ ἑκατέρας Λιβύης, καὶ ὅσοις ἄλλοις γε ἡ αὐτὴ συνήρεσκε δόξα, οἳ μήτε τῇ τοῦ Ἀετίου καταδίκῃ μήτε τῷ τόμῳ τῶν Ἐσπερίων ὑπογράψαι ἠνέσχοντο. καὶ συναθροισθέντες χειροτονοῦσι
[*](1 ff vgl. Histor. acephala 13 Ms — 6 f vgl. Epiphan. Haerea. 76 PG 42, 637 C 10)6a. [zu Z. 2] Suidas s. v. Λεόντιος· Τριπόλεως τῆς Λυδίας ἐπίσκοπος, Μυσὸς τὸ γένος τῶν πρὸς τῷ Ἴστρῳ κατῳκημένων, οὓς ἀγχεμάχους Ὅμηρος καλεῖ. τὸν τοιοῦτον Λεόντιον προσεταιρίζεται ὁ κακόφρων Φιλοστόργιος έν τῇ βίβλῳ αὐτοῦ ὡς ὁμόφρονα Ἀρειανικῆς αὐτοῦ κακοφροσύνης. ὃς παῖδα ἕνα ἐσχηκώς, ἐπειδὴ μὴ χρηστὰς ἐλπίδας αὐτὸν ὑποφαίνοντα πρὸς ἀρετὴν εἶδεν, εὐξάμενος, ὥς φασιν, ἔτι μειράκιον ὄντα ἐποίησεν ἀποθανεῖν· κάλλιστον ἡγησάμενος τὸ Πρὸ αἰσχροῦ τινος καταλύσασθαι τὸν βίον, τῶν σφαλερῶν κατὰ τὸν βίον ὀλίσθων ἔξω γενόμενον. κανόνα δὲ αὐτὸν ἐκάλουν τῆς ἐκκλησίας. ἠν δὲ ἐλεύθερος τὴν γνώμην ἐπίσης εἰς πάντας καὶ παρρησιαστικός. καί ποτε συνόδου γενομένης, Εὐσεβίας τῆς Κωνσταντίου γυναικὸς εἰς οἴδημα ἀρθείσης φρονήματος καὶ παρὰ τῶν ἐπισκόπων προσκυνουμένης, μόνος οὑτος παρὰ φαῦλον αὐτὴν τιθέμενος οἴκοι ἔμενεν. ἡ δὲ διὰ τοῦτο ὑποθερμανθεῖσα τοῖς θυμοῖς καὶ τὴν γνώμην φλεγμήνασα, πέμπει πρὸς αὐτὸν αἰτιωμένη καὶ ὑποσχέσεσι κολακεύουσα, ὡς »ἐκκλησίαν σοι μεγίστην ἐγερῶ καὶ χρήματα ἐπιδαψιλεύσομαι, εἰ ἀφίκοιο πρός με.« ὁ δὲ ἀντεδήλωσε· »τούτων μὲν εἴ τι βουληθείης τελέσασθαι, ὠ βασίλεια, οὐκ ἐμοὶ μᾶλλον ἢ τῇ σαυτοῦ ψυχῇ ἴσθι χαριουμένη. εἰ δὲ θελήσειας ὡς ἀφικέσθαι πρός σε ὡς τῆς ἐπισκόποις πρεπούσης αἰδοῦς φυλαχθησομένης, ἵν᾿ μὲν ἐγώ, σὺ δ’ αὐτίκα τοῦ θρόνου τοῦ ὑφηλοῦ καταβᾶσα μετ᾿ ὑπαντήσειας ἐμοὶ καὶ τὴν κεφαλὴν ὑπόσχοις ταῖς ἐμαῖς χερσὶν εὐλογιῶν
[*](10 Iliad. N 5)[*](* 19 von εἰς an — 20 προσκυνουμένης wiederholt Suidas s. v. οἴδημα — 21 ὑποθερμανθεῖσα — 22 φλεγμήνασα wiederholt ebd. s. v. ὑποθερμανθεῖσα)[*](8—8. 85, 30 ἐλευθέριος] λεόντιοσ· τριπόλεωσ τῆσ λυδίασ ἐπίσκοποσ TU I 10 ἀυχεμάχουσ SV | τὸν τοιοῦτον — 12 κακοφροσύνης > SVBE (σ gestrichen von A 2) AR οὖτοσ SVBE | 14 κάλλιστον — 16 γενόμενον > 15 πρὸ] πρὸσ B | 18/19 κωνσταντίνου SVBE, ίνου in ίου corr. E | 23/24 ἐπι δαψιλεύσομαι A | 26 σαυτοῦ] σῆ SVBE | ὡς] ἡμᾶς? Loofs, ob οὕτως καὶ oder κἀμ᾿? | πρὸσ σὲ HSS | 27 τῆς] τοῖσ SVBE | 28 καταβάσαι Β)τὸν Ἀέτιον· καὶ ἦν αὐτοῖς αὐτός τε καὶ Εὐνόμιος ἅπαντα. ἐχειροτόνουν [*](Phot.) δὲ καὶ ἑτέρους ἐπισκόπους, οὐδὲν τέως τοῦ Εύδοξίου δυσχεραίνοντος, ἀλλὰ καὶ ψήφους πολλάκις ὑπὲρ τῶν μελλόντων χειροτονεῖσθαι τοῖς περὶ Ἀέτιον προκομίζοντος. ἐν τούτῳ δὲ καὶ Εὐζώϊος, εἰς ἐννέα τὸν ἀριθμὸν ἀθροισάμενος σύνοδον, τὰς κατὰ Ἀετίου γεγενημένας πάλαι πράξεις διελύσατο. ἔλυσε δὲ καὶ τὴν τοῦ ἑξαμήνου προθεσμίαν μεθ’ ἣν τοῖς περὶ Σέρραν, εἰ μὴ τῇ τοῦ Ἀετίου καθαιρέσει
[*](6 ff vgl. Theodoret H. E. II 28, 3—7)[*](3 ὑπὲρ Val. ὑπὸ B | 7 vgl. προθεσμίας Theodoret S. 164,16 | τοῖς Holstein τοὺσ B)ἀξιουμένη· κἄπειτα καθεσθείην μὲν αὖ ἐγώ, σὺ δ᾿ ἀνεστήκοις αὐδουμένη, [*](Suid.) ὁπόταν δὲ κελεύσαιμι καθεδουμένη, ἡνίκα δοίην τὸ σύνθημα· εἰ οὕτως αἱρήσῃ, ἀφικοίμην παρά σε· εἰ δ’ ἕτερον τρόπον, οὐχ οὕτω πολλὰ δώσεις, οὐδ᾿ οὕτω μεγάλα δυνήσῃ, ὡς ἡμᾶς, τῆς τιμῆς τοῖς ἐπισκόποις καθυφιεμένους, εἰς τὸν θεῖον ἐξυβρίσαι τῆς ἱερωσήνης θεσμον.«
Ταῦτα ὡς ἀπηγγέλθη, ἀναπίμπραται τὴν ψυχήν, οὐκ ἀνασχετὸν ποιουμένη πρὸς Λεοντίου τοιούτους δέξασθαι λόγους. καὶ πολλὰ διοιδήσασα καὶ παθηναμένη, καὶ πολλὰ ἐκ γυναικείας ἀκροχόλου καὶ κούφης ἀπειλήσασα διανοίας, καὶ τἀνδρὶ διηγησαμένη, πρὸς τιμωρίαν ἐξώρμα. ὁ δὲ μᾶλλον ἐπῄνεσε τὴν ἐλευθερίαν τῆς γνώμης, καὶ τὴν γυναῖκα παρήνεγκε τῆς ὀργῆς καὶ ἀποπέμπει εἰς τὴν γυναικωνῖτιν.
Καί ποτε μεταξὺ προκαθημένου τοῦ βασιλέως Κωνοταντίου τῶν ἐπισκόπων καὶ ἄρχειν καὶ τῶν ἐκκλησιῶν ἐθέλοντος, οἱ μὲν πολλοὶ πᾶν ὅ τι φήσειεν ἐκρότουν καὶ ἐθαύμαζον, ἄριστα εἰρῆσθαι διοριζόμενοι· ὁ δὲ ἐσιώπα. ὡς δὲ ἤρετο αὐτὸν ὁ βασιλεύς, τί σιωπᾷ μόνος ἁπάντων· »θαυμάζω«, ἔφη, »ὅπως ἕτερα διέπειν ταχθείς, ἑτέροις ἐπιχειρεῖς, στρατιωτικῶν μὲν καὶ πολιτικῶν πραγμάτων προεστηκώς, ἐπισκόποις δὲ περὶ τῶν εἰς μόνους ἐπισκόπους ἡκόντων τὸν δὲ βασιλέα καταιδεσθέντα παύσασθαι τῆς ἐν τοῖς τοιούτοις ἤδη διακελεύσεως. τοιοῦτος ἠν ὁ Λεόντιος ἐλευθέριος.
[*](10 αὖ] ἂν Β > SV | ἀνεστήκεισ SV ἂν ἑστήκεισ E | 11 καθαιδουμένη καθευδουμένη B | 12 παρὰ σέ HSS | 13 πολλὰ zweimal SV | ὡς — 15 θεσμόν > SV | 16 ψυχήν] γνώμην SVBE | οὐκ—17 λόγους > AR ἡγουμένη SVBE | 20 ἐλευθερίαν] ἐλεύθερον SV | 21 παρήνεγκε — καὶ . > SV | 23 καὶ 2 > SVBE | 24 καὶ > SV | 25/26 μόνος τῶν ἁπάντων > SV | 26 πάντων AR | ἔφην B ὅπ///σ A in ὅτι εἰσ corr. A c ὅτι εἰσ R | 27 στρατιωτικῶν — 30 ἐλευθέριος] καὶ οὕτωσ ἔπεισεν ἀπέχειν τῶν ἐκκλησιαστικῶν πραγμάτων SV)καὶ τῷ ἑσπερίῳ τόμῳ ὑπογράψαιεν, τῆς ἱερωσύνης ἀφαίρεσις ἡ ζημία διωρίζετο. ἑκατέρας δὲ τῶν εἰρημένων προελθούσης πράξεως, τοὺς τόμους ἀποστέλλειν τοῖς περὶ Εὐδόξιον παρεσκευάζοντο. ἀλλ᾿ ὁ κατὰ τῶν Χριστιανῶν ἀνυπόστατος διωγμὸς τὴν ὁρμὴν περιέκοψεν.
7. Ὅτι τὸν Οὐαλεντινιανὸν ὁ ἀποστάτης, τάγματος ἐπάρχοντα στρατιωτικοῦ κόμης γὰρ ἐχρημάτιζεν τῶν λεγομένων κουρνούτων), ἐπεὶ πάντα πράττων οὐδαμῶς αὐτὸν ἴσχυσε τῆς εὐσεβείας μεταστῆσαι, παραλύσας τοῦ ἀξιώματος εἰς Θήβας τὰς Αἰγυπτίας φυγαδεύει. φασι, ἡνίκα Κωνστάντιος ἐβασίλευσεν, ἰδεῖν τινα τῶν λεγομένων σιλεντιαρίων πυρὸς φλόγα τοῦ στόματος ἀφιέντα· ἰδεῖν δὲ κατὰ τὸ δειλινόν, ἡνίκα μετὰ τροφὴν τὸν ὕπνον αἱρούμεθα, καὶ ταῦτα σημῆναι Κωνσταντίῳ. καὶ γὰρ ἐκείνου πέμψαντος αὐτὸν διά τινα χρείαν μετακαλέσασθαι τὸν Οὐαλεντινιανόν, περιτυχεῖν τῷ θεάματι. ὁ δὲ Κωνστάντιος τῇ ἀγγελίᾳ εἰς ὑπόνοιαν μὲν καὶ δέος κατέστη, οὐ μήν γέ τι παρελύπησε τὸν ἄνδρα· παραμυθούμενος δὲ τὸ οἰκεῖον δέος, περὶ τὰ φρούρια τῆς Μεσοποταμίας ἐκπέμπει φύλακα τῶν ἐκεῖσε τόπων ἐσόμενον καὶ τὰς τῶν Περσῶν ἐπιδρομὰς άναστέλλοντα.
[*](8 Ὅτι τὰ περὶ τοῦ μάρτυρος Βαβύλα, ὅσα τε Ἰουλιανὸς εἰς τὸ)[*](5–8 vgl. Theophan. 51, 7. Chronic. Paschal. S. 549, 6 u. 555, 13. Zonar. XIII 15, 4. Synops. 58, 5. Socrat. IV 1, 8 ff. Sozomen. VI 6, 3 flf. Theodoret H. E. lU 16)[*](* 8—17 Niceph. H. E. XI 1 PQ 146, 585 B)[*](1 »melius Ἑσπερίων« Val. | 3 ἀποστέλλει B, corr. Gothofred. | 6 u, 8 vgl. Theophan. [u. Chron. Pasch. 549, 7]: κορνούτων λεγομένων . . . τοῦ ἀξιώματος | 8 Αἰγυπτίους ed. | 9 ob ἐβασίλευεν? | 11 σημῆναι Val. σημηνῶν B | 14 οὐ μήν] οὐδέν ed. | 17 ob ἀναστελοῦντα? Loofs)8a. Artemii Passio 49 Ende: Αὐτὸς δὲ (näml. ὁ τὴν Δάφνην ὥρμησε, τὸ τῆς Ἀντιοχείας κάλλιστον ἐνδιαίτημα. Ebd. 51: Ὁ δὲ Ἰουλιανὸς ἐπὶ τὴν Δάφνην ὥρμησε τὸ προάστειον, ὡς προέφημεν, θυσίας ἑτοιμαζόμενος τῷ Ἀπόλλωνι καὶ χρησμοὺς παρ’ αὐτοῦ δέξασθαι προσδοκῶν. ἡ δὲ Δάφνη προάστειόν
[*](30–S. 87, 18 vgl. Liban. Orat. XI 285 ff u. LX 3 f. Sozomen. V 19 Chrys. De S. Babyla c. Julian. 12 S. 555 E f. Ad popul. Antioch. XVII S. 178 E. Julian. Misopog. 346 B u. 361 D. Zonar. XIII 12, 35. Cedren. I 536, 9. Theophan. 49, 28)[*](26–S. 89, 18 Νουμεριανῷ fehlt in S | 28 ἐπεὶ P | τὸ πρὸσ ἄστεῖον p)μαρτυρικὸν ἐκεῖνο σῶμα παρῴνησεν, ὅσα τε εἰπεῖν ἐξεβιάσθη τὰ [*](Phot.) δαιμόνια, καὶ ὅπως κεραυνῷ τὸ τοῦ Ἀπόλλωνος αὐτῷ καθιδρύματι ἀπετεφρώθη τέμενος, καὶ ὅσα ἄλλα κατὰ ἀνθρώπους τε καὶ ὑπὲρ
[*](2 τὸ Val. τῶ B)ἐστι τῆς Ἀντιοχείας, ἐπὶ τῶν ὑψηλοτέρων αὐτῆς χωρίων, [*](Art. P.) ἄλσεσι παντοίοις συνηρεφές· πολυπρεμνότατον γὰρ καὶ πολυκαρπότατόν ἐστι τὸ χωρίον, ἔνθα τῶν τε ἄλλων παντοίων δένδρων καὶ δὴ καὶ κυπαρίττων ἐξαίσιον πεφύτευται χρῆμα πρός τε κάλλος καὶ ὕψος καὶ μέγεθος οὐ συμβλητόν, νάματά τε πανταχῆ διαθέει ποτίμων ὑδάτων, μεγίστων αὐτόθι πηγῶν ἀναδιδομένων, ἀφ᾿ ὡν καὶ ἡ πόλις ὀλίγαις δὴ πόλεων εὐυδροτάτη τυγχάνειν δοκεῖ. καὶ μὴν καὶ οἰκοδομαῖς λαμπραῖς καταλύσεων καὶ λουτρῶν καὶ τῶν ἄλλων κατασκευῶν εἴς τε χρείαν καὶ κόσμον εὖ μάλα πολυτελῶς ἐξήσκηται τὸ χωρίον. ἐνταῦθα καὶ ἄλλων μὲν δαιμόνων ναοί τε καὶ ἀγάλματα ἠν, διαφερόντως γε μὴν τὸ τοῦ Ἀπόλλωνος ἐξ ἀρχαίων τῶν χρόνων ἐνυπῆρχε θεραπευόμενον. αὐτόθι γὰρ καὶ τὸ περὶ τὴν Δάφνην τὴν παρθένον συμβῆναι πάθος ὁ Ἑλληνικός ἔπλασε μῦθος ἦς δὴ καὶ μάλιστα φέρειν ἔτι δοκεῖ τὴν ἐπωνυμίαν ὁ τόπος.
§ 52] Τὸ δὲ ἄγαλμα τοῦ Ἀπόλλωνος τοιόνδε τὴν ἦν· ἐξ ἀμπέλου μὲν αὐτῷ συνεπεπήγει τὸ σῶμα πανθαυμάστῃ δὴ τέχνῃ πρὸς μιᾶς συμφυίας ἰδέαν συναρμοσθέν, χρυσῷ δὲ πᾶς ὁ περικείμενος πέπλος ἀμφιεννύμενος τοῖς παραγεγυμνωμένοις καὶ ἀχρύσοις τοῦ σώματος εἰς ἄφραστόν τι συνεφθέγγετο κάλλος· ἑστῶτί τε μετὰ χεῖρας ἦν ἡ κιθάρα μουσηγετοῦντά τινα ἐκμιμουμένῳ, αἱ τε κόμαι κοὶ τῆς δάφνης ὁ στέφανος τὸν χρυσὸν ἀναμὶξ ἐπήνθουν, ὡς ἤμελλε χάρις ἐξαστράψειν πολλὴ τοῖς θεησομένοις· ὑάκινθοί τε αὐτῷ δύο
[*](19 ff vgl. Cedren. I 536, 10. Liban. Orat. LX 9 ff mit Försters Anm. H. E. III 11, 4. Arumian. Marcellin. XXII 13, 1. Malalas 234, 5)[*](8 καὶ1 > M | κυπαριττῶν M | 9 ὕψωμα R, vgl. Liban. κυπαρίττων πλῆθος καὶ πάχος καὶ ὕψος | ποταμῶν M | 11 δὴ] δὲ R | εὐυδροτάτη Symeon εὐηδρωτάτη T ἐνυδροτάτη PRMV | 12 λαμπρῶν | 16 τὸ > P | 20 θαυμασία Τ Symeon | δὴ] τῆ MV τινι T 22 πέπλος] αὐτῶ πἐπλω V | 23 συνεφθέγγετο PR συνεφαίνετο MV Symeon συνεπεφέρετο Τ, gl. ob. S. 41, 20–23 | 24 μουσιγετοῦντα MV | Symeon χρυσοῦν PT; vgl. ebd. § 45 PG 96, 1293 A 3: τῇ εἰκόνι τῇ χρυσῇ τοῦ . . . Ἀπόλλωνος | ἔμελλε MVT Symeon | 26 ἐξαστράπτειν MT Symeon ἐξαστράπτιν V | θεησομένοισ PR θεασομένοισ (α durch Corr.?) M θεομένοισ T θεωμένοις Symeon)ἀνθρώπους παρεδοξοποιήθη οὐκ ἐπὶ μέγα παραλλάττοντα τοῖς ἄλλοις οὖτος ἱστορεῖ. λέγει δὲ μαρτυρῆσαι τὸν ἱερὸν Βαβύλαν σὺν τρισὶ
[*](1 τοῖς ἄλλοις s. unt. zu Ζ. 20 ff u. zu S. 92 ff — 2f τρισὶ usw. s. unt. S. 91, 11 f)[*](Art.p.)λίθοι μεγάλοι τὸν τῶν ὀφθαλμῶν ἐξεπλήρουν τύπον κατὰ μνήμην τοῦ Ἀμυκλαίου παιδὸς Ὑακίνθου. καὶ ἀεὶ τὸ τῶν λίθων κάλλος καὶ μέγεθος τὸν μέγιστον προσετέλει τῷ ἀγάλματι κόσμον, ἐνταγέντων περιττῶς πρὸς ἀξιοπρέπειαν αὐτοῦ τῶν ἐργασαμένων, έν ὅτι πλείστοις ἀπατᾶσθαι περὶ αὐτοῦ συμβαίνῃ, τῷ περικαλλεῖ τῆς προφαινομένης μορφῆς εἰς τὸ προσκυνεῖν αὐτῶ̣ δελεαζομένοις. ὅπερ οὐν καὶ αύτὸς ὁ Ἰουλιανὸς πεπονθὼς ἠν· πλείονα γοῦν ἢ σύμπασι τοῖς ἄλλοις ἀγάλ- μασι προσῆγε τὴν θεραπείαν, χιλιόμβας ὅλας ἐξ ἑκάστου γένους αὐτῷ θυόμενος. [§ 53] ἐπεὶ δὲ αὐτῷ πάντα ποιοῦντι καὶ πραγματευομένῳ ὅπως χρῴη τὸ ἄγαλμα πλέον ἠν οὐδέν, ἀλλὰ τοῦτό τε καὶ τὰ λοιπὰ αὐτόθι σύμπαντα ἀγάλματα βαθεῖα σιωπὴ κατεῖχεν, ἐνταῦθα νομίσας τὰ ἀπο τῆς γοητείας ἐνδεῖν ἣν ἱερουργίαν καλοῦσιν Ἕλληνες, Εὐσέβιόν τινα μέγιστον ἐπὶ τῷ ταῦτα δύνασθαι κεκτημένον ἐν ἕλλησι κλέος μεταπεμψάμενος, τούτῳ προσέταττεν ἐπίπνουν ὅτι μάλιστα τὸ ἄγαλμα καὶ ἐνεργὸν ἀποφαίνειν, μηδενὸς ὡν εἰς τοῦτο προσδεῖν αὐτῷ νομίζοι φεισάμενον. τῷ δὲ ἐπειδὴ πάσας ἑαυτοῦ κεκινηκότι τὰς μηχανὰς καὶ μηδὲν ὅ τι πλέον ἂν ἐπινοήσειεν ὑπολειπομένῳ τὸν ὅμοιον ἐσεσιωπήκει καὶ κατὰ φύσιν τρόπον, οὐδέν τι μᾶλλον ἢ καὶ πρόσθεν φθεγγόμενον, ἐνταῦθα ἤδη πρὸς τοῦ Ἰουλιανοῦ ἐρωτώμενος [καὶ] καθότι καθότι μάλιστα σιωπῴη, καὶ ταῦτα πάντων τελεσθέντων ἐπ' αὐτῷ τῶν νομιζομένων παρ' αὐτοῖς, τὸν Βαβύλαν ἔφη τῆς σιωπῆς τούτου τε καὶ τῶν λοιπῶν
[*](9—12 vgl. Zonar. XIII 12, 38. Joh. Chrys. De S. Babyla c. Julian. 15 S. 560 C — 20 ff vgl. Zonar. ebd. 39. Theophan. 49, 30. Socrat. III 18. Theodoret H. E. III 10. Rufin H. E. X 36. Sozomen. V 19, 16. Joh. Chrys. ebd. S. 560 CE ff u. De S. Hierom. Babyla 2 S. 533 f)[*](4 τύπον aus τόπον corr. R | 5 ἀεὶ] δὴ? Mendelssohn | κάλλος > R | 6 ἐνταθέντων — 7 ἐργασαμένων > Τ Symeon | ἐντιθέντων MV | 7 περιττῶς] ἀξίωσ V | ἀξιοπρέπειαν Bidez ἀξιορρέπειαν HSS | ἵν///τι R | 9 αὐτῷ] avxola R | 10 σύμπα P | ἄλλοις > R | 12 πάντα ποιοῦντι] ποιοῦντι xavxa T | 15 εὐσέβειόν V | 16 τῷ Symeon τὸ PRMV > Τ | 17 τούτω PR Symeon τοῦτο ΜVT | τὸ ἄγαλμα T Symeon > PRMV | 20 ἐπινοήσειεν R ὑπονοήσειεν PMT Symeon Cod. B ἐννοήσειεν Cod. A) ὑπονοείσειεν V | ὑπολιπομένῳ Symeon I 21 φίσει P | οὐδέ τι καὶ πρόσφθεγγόμεν(ον) V | πρόσθε R Symeon | 21/22 φθεγγόμενοσ Τ Symeon Cod. A (Cod. B wie im Text) | 22 τοῦ > M | [καὶ] Bidez | 24 παρ’] ἐπ’ MV | τὸν Βαβύλαν Symeon τὸν βαβύλαν ἔσεσθαι ΗSS)παισὶ κομιδῇ μὲν νέοις, τὸ γένος δ᾿ ἀδελφοῖς· τὸ δὲ μαρτύριον ἀπ᾿ [*](Phot.) ἀρχῆς τοιαύτης προβῆναι. ἐπίσκοπος ἠν τῆς Ἀντιοχείας ὁ Βαβύλας. Νουμεριανῷ δὲ τῷ Ῥωμαίων βασιλεῖ ἤ, ὡς ἔνιοι, Δεκίῳ φασὶ κατὰ δή τινα δαίμονα γνώμην ἐμπεσεῖν πληθυούσης τῆς ἐκκλησίας ἐν αὐτῇ. τὸν δέ γε τοῦ θεοῦ ἀρχιερέα κατὰ τὰ προπύλαια στάντα
[*](* 1–S. S. —S. 91, 2 Niceph. H. E. X 28 PG 146,521 D)ἀγαλμάτων αἰτιώτατον εἶναι αὐτοῦ ἐν τῇ Δάφνῃ κείμενον. ὡς τῶν [*](Art. P.) θεῶν τὸν νεκρὸν αὐτοῦ βδελυττομένων καὶ διὰ τοῦτο τοῖς ἕδεσι σφῶν ἐπιφοιτᾶν οὐκ ἀνεχομένων· οὐ γὰρ ἠβούλετο τὴν ἀληθεστάτην αἰτίαν εἰπεῖν, οὐ παντάπασί γε αὐτῆς ἀνεπαίσθητος γεγονώς, ὅτι κρείττων δύναμις σαφῶς ἦν ἡ τὰς τῶν δαιμόνων ἐνεργείας πεδησαμένη, ἄλλως τε καὶ τοῦ δαίμονος αὐτῷ τοῦ τὸν Ἀπόλλωνα ὑποκρινομένου σαφῶς καὶ διαρρήδην, ὡς λέγεται, εἰρηκότος μὴ δύνασθαι άποκρίνασθαι διὰ Βαβύλαν.
[Artemii Passio Folge § 54] Ὁ | δὴ Βαβύλας οὗτος λέγεται ἐπίσκο- μὲν γενέσθαι τῆς Ἀντιοχείας· Νουμεριανῷ δὲ τῷ βασιλεῖ εἰσελθεῖν βουλομένῳ ἐν τῇ τῶν Χριστιανῶν ἐκκλησίᾳ κατὰ δή τινα ἑορτὴν στὰς πρὸ τῶν θυρῶν διεκώλυσεν εἰσελθεῖν
Suidas s. v. Βαβύλας· ἐπίγὰρ σκοπος Ἀντιοχείας. οὖτος, φαπος σί, Νουμεριανῷ, οἱ δὲ Δεκίῳ, κατὰ δή τινα δαίμονα εἰσελθεῖν εἰς πληθύουσαν τὴν ἐκκλησίαν προθυμονμένῳ στὰς πρὸ τῶν θυρῶν ἀντισεῖν
[*](15–S. 91, 10 vgl. Symeon Metaphr. Certamen S. Babylae [= 114, 968 ff. Martyrium S. Babylae ed. Papadopoulos-Kerameus Συλλογὴ Παλαιστίνης καὶ Συριακῆς ἁγιολογίας I 75 ff. Synax. 11, 9. Joh. Chrys. ebd. S. 531 u. 544 ff — 17 οἱ δὲ Δεκίῳ anders Leontius Antioch. bei Chronic. Paschal. a. 253 S. 503, 15. Euseb. H. E. VI 34 u. 39, 4)[*](7 κείμενον Mendelssohn κειμένου HSS u. Symeon | τῶν] τὸν MV | 8 βδελλυττομένων PRT; das Wort auch bei Joh. Chrys. S. 534 C 8 u. 563 E 2 | ἔθεσι MVT Symeon | 10 οὑ sie R ὁ PMVT Symeon | 11 ἦν σαφῶς ∾ MV | σαφῶς > | 12 αὐτοῦ M | 13 καὶ > V Symeon, διαρρήδην καὶ σαφῶς Joh. Chrys. S. | 14 ἀποκρίνασθαι] λαλεῖν Symeon > T | 15 βαβυλᾶσ Suidas Codd. TUSV 19 εἰς] ἐκ Suidas Codd. BE | πλήθουσαν Suidas Codd. TU | 20 nach στὰς + γὰρ Suidas Codd. ARBE | 21 διεκώλυεν διεκόλυεν V) Art. Pass. Codd. MV; viell. hatte Philostorgius etwa: ὁ γὰρ δὴ Β. οὗτος λέγεται ἐπίσκοπος μὲν γενέσθαι τῆς Ἀντιοχείας, Νουμεριανῷ δὲ τῷ Ῥωμαίων βασιλεῖ (ἤ, ὡς ἔνιοί φασι, κατὰ δή τινα δαίμονα εἰσελθεῖν εἰς πληθύουσαν τὴν ἐκκλησίαν προθυμουμένῳ, στὰς πρὸ τῶν θυρῶν, ἀντισχεῖν φάσκ(ον usw.)τοῦ νεώ, τὴν εἴσοδον ἀποτειχίζειν, φάσκοντα, ὅσα γε δυνατὸς εἴη, μὴ περιόψεσθαι λύκον τῷ ποιμνίῳ παρεισδυόμενον. καὶ τὸν μὲν αὐτίκα τῆς ὁρμῆς ἀνακρουσθῆναι, εἴτε στάσιν ὑπειδόμενον, εἴτε ἄλλως μεταβουλευσάμενον· τὸν ἐπίσκοπον πρῶτα μὲν τῆς τόλμης αἰτιᾶσθαι, ἔπειτα δὲ κελεύειν τὸν ὅσιον τοῖς δαίμοσι θύειν, μόνην γὰρ εἰναι τὴν ἐξοσίωσιν ταύτην λύσιν τε τοῦ ἐγκλήματος καὶ τῆς μετὰ ταῦτα τιμῆς τε καὶ δόξης πρόξενον. τὸν δέ, γενναίως πρὸς
[*](4 τὸν > Nie, u. Val., vgl. unt. Ζ. 12 ff | 6 τοῦ > ed.)[*](Αrt.P.Suid)[von hier an Artemii Passio = Suidas] φάσκων εἰς δύναμιν μὴ περιόψεσθαι λύκον τῷ ποιμνίῳ ἐπεισερχόμενον. τὸν δὲ παραυτίκα μὲν ἀνακρουσθὴναι τῆς εἰσόδου, εἴτε στάσιν τοῦ ὄχλου ὑπειδόμενον, εἴτε καὶ ἄλλως αὐτῷ μεταβουλευθέν· ἐν χαλεπῷ μέντοι τὴν ἀντίστασιν τοῦ ἐπισκόπου ποιησάμενον, ἐπειδὴ ὡς ἑαυτὸν ἐπὶ τὰ βασιλεια ἀπηλλάγη, παραστήσασθαί τε αὐτὸν καὶ πρῶτα μὲν τὴν τόλμαν τῆς κωλύσεως ἐγκαλεῖν, ἔπειτα μέντοι κελεύειν αὐτὸν τοῖς δαίμοσι θύειν, εἰ βούλοιτό γε τὴν ἐπὶ τῷ ἐγκλήματι δίκην διαφυγεῖν. τὸν δὲ πρὸς τὴν ἔγκλησιν καὶ τὴν πρόκλησιν διακρούσασθαι· τὴν μέν, φήσαντα ποιμένι ὄντι
[*](2. 9 f u. ISf Job. 10, 11 f)[*](* 11–15 Certamen If, 1.1. 969 A — 16–S 91, 6 ebd. 3, l.l.)[*](9/10 προόψεσθαι Suidas Codd. BE | 11 ἀποκρουσθῆναι Art. Pass., s. εἴτε Suidas = Certamen 969 A u. Photius] εἴτε δὴ Art. Pass. | τοῦ ὄχλου τινα πρὸς τοῦ ὄχλου ἔσεσθαι Art.Pass., Vgl.: εἴτε στάσιν τινὰ πρὸς τοῦ ὄχλου γενήσεαι ὑπιδόμενος Certamen ebd. | 11/12 ὑπειδόμενον = Photius] ὑπιδόμενον Art. Pass. Codd. MV | 12 nach ὑπειδόμενον + εἴτε θεία δυνάμει συμποδισθέντα Suidas Codd. TU, fehlt bei Certamen ebd. | αὐτῶν Art. Pass. Codd. PRT, vgl.: ηὴ καὶ ἄλλως αὐτῷ βουλευθέν Certamen = Symeon bei der Art. Pass. | 13 τῆσ ἐπεσκο Suidas Codd. SV | ἐπειδὴ] ἐπεὶ δὲ Art. Pass., was Certamen zu belegen scheint | 14 ἀπηλλάγη (ἀπολαύοι E) ἐπὶ τὰ βασίλεια ∾ Suidas Codd. BE παραστήσασθαί τε — S. 92, 4 κείμενα] ἐκέλευσεν ἀποτμηθῆναι τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ Suidas Codd. SV | τε #x003C; > Suidas Codd. BE | καὶ] ἐπὶ τοῦ βήματος ἐκέλευσε· καὶ δὴ παραστάντος αὐτοῦ Art. Pass. | 15 τόλμαν] αἰτίαν Suidas, s. Photius u. vgl.: τῇ δὲ ἑξῆς τὸν ἀρχιερέα παραστησάμενος, τὴν τοῦ ναοῦ κώλυσιν ὡς φανερὰν ὕβριν αὐλῷ ἐνεκάλει καί· »τίνι θαρρῶν«, ἔλεγεν, ». . . τῆς εἰς τὸν ναὸν εἰσόδου τὸ ἐμὸν κράτος ἐτόλμησας ἐπισχεῖν;« Certamen ebd. | ἐνεκάλει Art. Pass. | 16 κελεύει Art. Pass. | 17 ἔγκλησιν = Certamen 969 C 5] ἐπέγκλησιν Suidas 18 πρόσκλησιν Art. Pass. Cod. P | φήσαντι Suidas Cod. R | ὄντι > Art. Codd. PRST, aber nach ἑαυτῷ übergeschrieben S2)ἕκαστον τῶν προτεινομένων ἀντιταξάμενον, τὸν μαρτυρικὸν ἀναδήσασθαι [*](Phot.) στέφανον.
[*](1 ἕκαστα ed. | ἀντιταττόμενον ed. | 1/2 ἀναδήσασθαι Νic. ἀναδύσασθαι Β)ἑαυτῷ πάντα προσήδειν ὑπὲρ τοῦ ποιμνίου προθυμεῖσθαι, τὴν δέ, μὴ [*](Art..P. Suid.) ἂν ἑλέσθαι τοῦ ὄντως ὄντος ἀποστάντα θεοῦ ψευδωνύμοις ὀλετῆρσι δαίμοσι θύειν. εἶθ᾿ ὁ μὲν ὡς ἐώρα μὴ πειθόμενον αὐτὸν ἁλύσεσι καὶ πέδαις ἐνδησαμένους τὴν ἐπὶ θανάτῳ ἄγειν κεφαλῆς ἀφαιρήσοντας· ὁ δέ, ἐπειδὴ ἢγετο τεθνγξόμενος, ταúτας ἀναλαβὼν ᾖδε τὰς τοῦ ψαλμοῦ ῥήσεις· »ἐπίστρεψον ψυχή μου εἰς τὴν ἀνάπαυσίν σου, ὅτι κύριος εὐηργέτησέ σε«.
[Art P. § 55 = Suidas Folge] Φασὶ δὲ καὶ τρεῖς παῖδας γένος κομιδῇ νέους, ὑπ᾿ αὐτῷ ἀνατρεφομένους, ἁρπαγῆναί τε ὑπὸ τοῦ βασιλέως καὶ ὡς οὐδ᾿ αu̓τοὶ δύειν ἤθελον, καίτοι ἀνάγκης αὐτοῖς προσαγομένης, καὶ αὐτοὺς κελεῦσαι τὸν βασιλέα τῶν κεφαλῶν ἀφαιρεῖν· οὕς, ἐπειδὴ ἧκον εἰς τὸ προκείμενον ὁ Βαβύλας ἑαυτοῦ προστησάμενος προτέρους προσῆγε τῷ τοῦ μή τινα τρέσαντα αὐτῶν ἀναδῦνται τὸν θάνατον. καὶ ἀποτεμνο ταύτην ἀνειπὼν τὴν φωνήν· »ἰδοὺ ἐγὼ καὶ τὰ παιδία ἅ μοι
[*](9 f Psal. 114, 7 — 11–S S. 92, 1 vgl. Certamen u. Martyrium S. ebd. Gregor. Turon. Hist. Franc. I 30. Theodoret H. E. III 10, 2. Job. Chrys. In Juvent. et Maximin. am Anfang. Antonin. Piacent. Itiner. ed. Geyer S. 190, 19—21 — 18 f Jes. 8, 18. Hebr. 2, 13)[*](* 7 u. —S. 92, 4 Certamen 16 f, 1.1. 980 C ff — 11 f ebd. 7, LI. 973 C 11)[*](5 ὄντωσ ὄντοσ (~ S ὄντωσ ὄντωσ RV) Art. Pass. Codd. RSMV ὄντωσ Pass. Codd. PT u. Suidas (aber ὄντος Symeon bei der Art. Pass. u. ὄντοσ ω Suidas Cod. R); vgl. Certamen 969 C 7: οὐ δυνατὸν . . . τοῦ ὄντως ἀποστάντα θεοῦ ψευσωνύμοις προσέχειν θεοῖς | ἀποστάντα >; Art. Pass. Cod. V | θεὸν Art. Pass. Cod. M | > ὀλετῆρσι Symeon bei der Art. Pass. | 7 ἐνδυσαμένουσ Codd. TUBE | ἐπὶ θάνατον Art. Pass. Codd. PMV, aber ἐπὶ θανάτῳ auch bei Certamen 980 C 8 | 8 τεθνηξάμενοσ Art. Pass. Cod. R | 9 τοῦ ψαλμοῦ τὰς ∾ Art. Pass. | 10 εὐεργέτησέ Suidas Codd. ΑRT | 12 ἀναστρεφομένουσ Suidas Codd. BE | καὶ > Suidas Codd. ARBE | 14 κελεῦσαι τὸν ἐκέλευσε Suidas | 16 βαβυλᾶσ Suidas Codd. TU | ἑαυτοῦ] ἑαυτῶ Art. Pass. Codd. PRMV, vgl.: ἑαυτοῦ προστησάμενος Certamen 980 C 12 | τῷ ξίφει προσῆγε ∾ Art. Pass. Cod. P | 17 τερέσαντα αὐτὸν Art. Pass. Cod. R | 18 nach ἀποτεμνομένω + αὐτῶν Art. Pass. Cod. S | ἂν εἰπὼν Art. Pass. Cod. R ἀνειπεῖν Suidas Cod. U εἰπὼν (εἰπὸν V) Art. Pass. Codd. MV)εδωκεν ο θεος«, επειτα καὶ αυτος προυτεινε τον αυχενα τῳ ζιφει, ἐντειλάμενος τοῖς τὸ σῶμα αὐτοῦ ἀναλεγομένοις τὰς ἁλύσεις καὶ τὰς πέδας αὐτῷ συνθάψαι, »ἵν' ᾖ μοι ταῦτα«, φησί, »κειμένῳ κόμος.« καὶ νῦν μετ’ αὐτοῦ, ὥς φασι, ταῦτα τυγχάνει κείμενα.
[von hier an Artemii Passio allein] Τοῦτον τὸν Βαβύλαν ὸ Ἰουλιανός, ἐπειδὴ πρὸς τοῦ Εὐσεβίου ἤκουσε κώλυμα τοῖς ἀγάλμασιν εἶναι τοῦ μὴ χρᾶν, αὐτίκα προσέταξεν αὐτῇ θήκῃ (λίθου δ' ἐστὶ μεγάλου πεποιημένη) μετάγειν ἐκ τῆς Δάφνης οἶς τι τοῦτο διαφέρει πόρρω που αὐτῶν ἀλλαχόσε ἵνα καὶ ᾑ βούλονται μεταστησαμένους. εὐθὺς οὖν ὁ τῆς πόλεως ὄχλος προχυθἐντες ὡς ἐπὶ μεγάλῃ αἰτίᾳ καὶ περιβαλλόμενοι εἷλκον τὴν θήκην· ἡ δέ, ὡς οὐχ ὑπ’ ἀνθρώπων ἑλκομένη μᾶλλον ἢ κρείττονος αὐτὴν κινούσης δυνάμεως, ἔφθανε τὴν τῶν ἀγόντων προθυμίαν ἐφεπομένη. αὐθήμερόν γέ τοι αὐτὴν σταδίους πλέον ἢ πεντήκοντα κομισάμενοι, ἐν τῷ καλουμένῳ κοιμητηρίῳ κατέθεσαν. ἔστι δὲ πρὸ τῆς πόλεις οἶκος σώματα Παλαιῶν ἀνδρῶν καὶ ἐνίων γε ἐπ' εὐσεβείᾳ μαρτυρουμένων πολλὰ δεδεγμένος· τότε μὲν οὐν ἐνταῦθα τὴν θήκην εἰσεκόμισαν.
[*](1 — 4 vgl. Certamen u. Martyrium S. Babylae ebd. Ende, Job. Cbrys. De S. Babyla c. Julian, 11 S. 554 BD. In epist. ad Ephes. c. IV bom. IX 2 S. 70 D — 5—17 vgl. Job. Cbrys. De S. Babyla c. Julian. 15 f u. De S. Hierom. Babyla 2. Rufin H. E. Χ 36. Sozomen. Y 19, 17 f. Tbeodoret H. E. III 10, 2 f. Socrat. IE 18, 2 f. Tbeophan. 49, 31. Ammian. Marcellin. XXll 12, 8. Julian. Misopog. S. 361 B. Liban. Orat. LX 5)[*](1 μετέπειτα, nacb αὐτὸς ∾, Art. Pass. Cod. Τ Symeon | καὶ > Suidas Codd. ARBE | τὸν αὐχένα Suidas τὸν οἰκεῖον αὐτοῦ αὐχένα τὸν οἰκεῖον αὐχένα αὐτοῦ Y τὸν οἰκεῖον αὐχένα T Symeon) Art. Pass. | nacb ξίφει + τελειωθῆναι Art. Pass. Cod. T Symeon | 2 ἀναλεξομένοισ (so Cod. V ἀναλεξαμένοισ PRSMT) Art. Pass. συλλεξομένοις Suidas | 3 vor κειμένῳ + καἰ Art. Pass. Cod. T Symeon 4 καὶ νῦν — κείμενα Suidas καὶ οὖν (οὖν] δὴ T Symeon, οὖν nach αὐτῶν ∾ MV) καὶ (καὶ > ΜVT Symeon) μετ’ αὐτῶν ἔτι τυγχ·άνει κείμενος, ὥς φασι Art. Pass ., κεῖται δὲ καὶ νῦν ἐν τῇ σορῷ Βαβύλας σὺν τῷ περιτραχηλίῳ ἐκείνῳ κόσμῳ καὶ τοῖς σιδηροῖς δεσμοῖς Certamen 980 D 9; vgl. Job. Cbrys. S. 554 D 5 [u. ebenso ungefähr auch an der anderen Stelle]: καὶ κεῖνται νῦν μετὰ τῆς τέφρας αἱ πέδαι | 6 εὐσεείου V | ἤκουσται P I 8 ἐκ] ἀπὸ Τ Symeon | 9 αὐτῶν PMT αὐτὸν RSY | καὶ ᾖ Batiffol ἦ καὶ PR ἣ καὶ ΜV ἢ καὶ S el καὶ T | βούλωνται S | ob μεταστησομένους? 10 καὶ > MYT Symeon | 12 νικούσησ M | 12/13 13 τὴν τῶν ἀγόντων > R 14 πλέον > P | πεντήκοντα PRSMY Symeon πέντε καὶ πεντήκοντα T 15 κατέθεντο S | πρὸ τῆς πόλεως] ἐν τῆ πόλει R | σώματα Mendelssohn ουν σωμάτων HSS u. Symeon | 17 μὲν τὴν θήκην ἐνταῦθα R)§ 56] Ὁ δὲ Ἰουλιανὸς παρεσκευάζετο πλῆθος ἱερείων τε καὶ [*](Art. P.) ἀναθημάτων, ὡς τῇ ὑστεραίᾳ σὺν αὐτοῖς εἰς τὴν Δάφνην ἀναβησόμενος, νῦν γε δὴ πάντως ἐλπίζων, εἰ μὴ τῶν ἄλλων, ἀλλὰ τοῦ Ἀπόλλωνος τεύξεσθαι ἀποκριθησομένου· ἐπὶ τοῦτον γὰρ αὐτῷ πᾶσα τῆς προθυμίας ἡ ἐλπὶς ἠν καὶ ὁ τόνος ὡς αὐτῶ̣ τι μᾶλλον ἢ τὸ τοιοῦτον διαφέρον κατά τε τὴν μαντικὴν τέχνην καὶ ὅτιπερ αὐτῷ τὸ χωρίον ἀνεῖτο ἡ Δάφνη, νομίζοντι αὐτὸν ἔν γε τῷ οἰκείῳ εἰκότως <πλέον> ἢ τῶν ἄλλων ἄν τινα δαιμόνων ἰσχύειν. Εὐσέβιος καὶ οἱ λεγόμενοι ἱερεῖς καὶ τῶν νεωκόρων τὸ πλῆθος προσδεχόμενοι τὸν βασιλέα ἐν ἀγῶνι μεγάλῳ ἦσαν, καὶ διηγρύπνουν περὶ τὸ ἄγαλμα πάντα πραγματευόμενοι ὅπως ἐπειδὰν ἀφίκηται τύχοι αὐτοῦ φθεγξομένου, ὡς ἄλλης γε αὐτῷ ἔτι προφάσεως εἰς ἀναβολὴν μὴ ὑπολειπομένης. ἐπειδὴ δὲ πόρρω τῶν νυκτῶν ἠν, τοῦ οὐρανοῦ πῦρ ἀθρόως κατενεχθὲν ἐνέσκηψε τῷ νεῷ, καὶ ἅμα πανταχόθεν αὐτοῦ δραξάμενον ἐμπιπρᾷ αὐτῷ ἀγάλματι καὶ αὐτοῖς ἀναθήμασιν. πάντων δὲ ὁμοῦ καταφλεγομένων καὶ τοῦ πυρὸς ἐπὶ μέγα ἐξαιρομένου, βοὴ μὲν αὐτίκα μεγάλη περὶ τὸν νεὼν ἦν καὶ θόρυβος οὐδενὶ ἐοικώς· καὶ δὴ πολλῶν ἐπαμῦναι προθυμουμένων οὐδεὶς ἠν ὁ πρὸς τὸ πῦρ ἀντισχεῖν δυνησόμενος· ἀλλ’ οἱ μὲν ἐπὶ τὴν πόλιν ἔθεον τῷ ἄρχοντι τῆς Ἑῴας Ἰουλιανῷ μηνύσοντες, ὁ δὲ λοιπὸς
[*](13–S. 94, 7 vgl. Theophan. 50, 2. Zonar. XIII 12, 42. Theodoret H. 11, 4 f. Sozomen. V 20, 5 f. Joh. Chrys. ebd. S. 534 D f u. 564 D. De laudibus S. Pauli apost. hom. IV S. 492 D. Expositio in Psalm. CX 4 S. 271 D. Liban. Orat. LX. Ammian. Marcellin. XXII 13. Julian. Misopog. S. 361 B)[*](4 τεύξασθαι T Symeon Cod. B | τοῦτο T Symeon Cod. B, τούτῳ Symeon ed. | 5 ἡ vor τῆς ∾ T Symeon | τόποσ T Symeon Cod. B | ἑτέρω S Symeon ἑτέρου PRMV ἑτέρων Τ | 6 διαφέρον] χωρίον διαφέρον διαφέρων T) ἦν Τ Symeon | τε > ST Symeon | ὅτιπερ T Symeon > PRSMV | αὐτὸ PV | 7 τὸ Τ Symeon | ἡ δάφνησ P | νομίζοντι — 8 ἰσχύειν #x003C; > T Symeon | νομίζων τι S νομίζων τὲ P | αὐτὸν S αὐτῶ PRMV | γε Bidez τε PRMY > | 8 > Bidez | ἄτινα Μ > R | 9 προλεγόμενοι ΜV Symeon RMY | 10 τὸν βασιλέα προσδεχόμενοι ∾ S | ἦσαν P ἤστην SMY ἴστην R ἴσταντο Τ καθίσταντο Symeon | 12 φθεγξομένου S φθεγξαμένου PRMVT Symeon, vgl. ob. Ζ. 4 | αὐτῷ] αὐτῶν HSS u. Symeon, corr. Mai | ἔτι] ἐπι P > V | nach + οὐδεμᾶσ T Symeon (Z. 13 μὴ > Sym.) | 11 vgl. ἀθρόως Theophan. ἐνσκῆψαι τῷ νεῷ Sozomen. V 20, 6, ἐνσκήψας auch bei Zonar. | νεῶ so HSS | 15 αὐτοῦ T Symeon αὐτῶ P αὐτὸν RSMV | ἐμπιπρῶν Τ ἐπίμπρα | αὐτῷ] τῶ Ρ αὐτῶ τῶ ST, Symeon -wie im Text | αὐτοῖς] αὐτοῖς τοῖσ S | 17 ἐξαιρουμένου (aber Symeon Cod. B wie im Text) | νεῶν MT νεὸν R | 19/20 ἐπὶ τὴν πόλιν >)ὄχλος ἔστασαν ὑπ᾿ ἐκπλήξεως, θεαταὶ τοῦ παραδόξου τῆς καταλαβούσης αὐτοὺς συμξορᾶς γινόμενοι. τὸ δὲ πῦρ οὐδενὸς ἠν τῶν ἄλλων ἁπτόμενον, τοσαύτης γε καὶ οὕτως ἀμφιλαφοῦς ὕλης ἐκεῖ πεφυκυίας, ὅ τι μὴ μονώτατον ἐμπεσὸν κατέφλεγε σὺν τοῖς ἐνοῦσι τὸν νεών, ὡς τὸ μὲν ἄγαλμα καὶ πᾶν ὅ τι ἐν ἀναθήμασιν ἠν καθάπαξ ἀφανισθῆναι, βραχέα δὲ λειφθῆναι τῶν οἰκοδομημάτων ἐβάφη μνημεῖα τοῦ πάθους ἃ καὶ νῦν ἔτι δείκνυται σαφέστερον τὸ δεῖγμα τοῦ θεηλάτου πυρός.
[§ 57] Ὁ δὲ Ἰουλιανὸς τὰ συμβάντα ἀκούσας ὀργῆς καὶ δεινὸν ποιησάμενος εἰ οἱ Χριστιανοὶ τοῖς συμβεβηκόσιν ἐπιτωθάσειν μέλλοιεν, αὐτίκα προστάττει τῆς μεγάλης αὐτοὺς ἐξωθεῖν ἐκκλησίας καὶ ταύτην μὲν ἄβατον αὐτοῖς παντελῶς ἀποξαίνειν, ὡς ὅτι ἀσφαλέστατα αὐτὴν ἀποκλεισαμένους, τὰ δὲ κειμήλια πάντα δημοσιοῦν.
Δέδωκε δὲ καὶ τοῖς Ἕλλησιν ἄδειαν ὥστε εἰσέρχεσθαι αὐτοὺς τὰς τῶν Χριστιανῶν ἐκκλησίας καὶ ποιεῖν ὅσα καὶ βούλονται. τούτων οὖν παρὰ τοῦ τυράννου καὶ ἀσεβοῦς Ἰουλιανοῦ κελευσθέντων, τί τῶν μεγίστων κακῶν οὐκ ἐτελέσθη; τί δὲ τῶν ἀπηχεστάτων οὐκ ἐλέχθη, τῶν ἀφέτῳ γλώττῃ λαλούντων τὰ ἄρρητα κατὰ τῆς τῶν Χριστιανῶν πίστεως καὶ βλασφημούντων εἰς τὸν κύριον καὶ θεὸν ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν ἐν πάσαις ταῖς πόλεσιν; ἐν μὲν γὰρ usw. [= ob. 4a S. 80, 30 ff]
[*](7 vgl. Joh. Chrys. De S. Babyla c. Julian. 21 S. 572 Bf — 8 ff vgl. Theophan. 50, 7. Theodoret H. E. 111 11, 5 f. Sozomen. Y 20, 5 f. Zonar. XllI 12, 43. Ammian. Marcellin. XXII 13, 2. Joh. Chrys. In Juvent. et Maximin. 2 S. 581 C u. E. Hieronym. Chronic, a. Abr. 2379 — 10 ff vgl. ob. S. 82, 25 ff)[*](1 ὄχλος—ἐκπλήξεως] λαὸσ (ὄχλοσ Sym.) ὑπὸ ἐκπλήξεωσ ἴσταντο Ι ἔστασαν so HSS | 2 γινόμενοι MVSymeon γενόμενοι PRST | 3 οὕτωσ Μ Symeon οὕτος V οὗτοσ PRST | 4 ἐμπεδὸν M Symeon u. ο auf Rasur P2) P ἐμπεσὼν τὸν νεών Symeon τῶ νεῶ HSS | 4 ff vgl. ebd. § 58 [Julians Rede]: πάντως ἤκουσας καὶ αὐτός, ἀσεβέστατε Ἀρτέμιε, τὸ τόλμημα τῶν ἀσεβῶν κατὰ σὲ Χριστιανῶν, ὅπερ ἐποίησαν ἐν Δάφνῃ ἐν τῷ ναῷ τοῦ σωτῆρος Ἀπόλλωνος, καὶ ὡς ἐνέπρησαν αὐτοῦ τὸν ναὸν σὺν τοῖς ἀναθήμασιν καὶ τὸ πάντιμον καὶ θαυμαστὸν ἄγαλμα ἐξηξάνισαν· ἀλλ᾿ οὐ χαρήσονται τούτοις ἐπιτωθάζοντες καὶ χλευάζοντες τὰ ἡμέτερα· ἐγὼ γὰρ ἀπαιτήσω τὴν ὑπὲρ τούτου ποινὴν ἑβδομηκοντάκις ἑπτά [Gen. 4, 24], καθώς φασι τὰ ὑμέτερα λόγια. [§ 59] καὶ ὁ μάρτυς· ἤκουσα ὡς θεήλατος ὀργὴ καὶ κατελθὸν κατέφαγε τὸν θεόν σου καὶ αὐτοῦ τὸν ναὸν ἐνέπρησεν πάντα καὶ κατηδάφισεν; Philostorgius berichtete also wohl, die Christen seien von Julian der Brand- stiftung bezichtigt worden | 7 οb δείκνυσι? | σαφέστερον auch Joh. Chrys. S.572BC u. θεήλατον Sozomen. V 20, 5 u. Joh. Chrys. S. 534 E | ob δεῖμα? vgl. unt. S. 96, 1 9 εἰ οἱ Μendelssohn] εἰ PSMV Symeon εἰ in οἱ corr. R οἱ Τ | 10 προστάττει > 10/11 ἐξωθεῖν ἐκκλησίας] ἐΜεν ἐκκλησίασ γενέσθαι P | 11 vgl. Theodoret III 12, 1: ἄβατον . . . ἀπέφηνεν | 13 τοῖς Ἕλλησιν ἄδειαν vgl. ob. S. 76, 2 f | 14 καὶ 2 > R I 15 Ἰουλιανοῦ > MV Symeon | 1 7 γλώττη P γλώσση RSMVTSymoen)9. Ὅτι τοὺς τοῦ σωτῆρος χρησμούς, οἳ τὴν Ἱερουσαλὴμ ἀνατετράφθαι [*](Phot.) λέγουσιν ὥστε μηδὲ λίθον ἐπὶ λίθῳ μεῖναι, τούτους ὁ ἀποστάτης εἰς ψεῦδος ἐλέγχειν διανοηθείς, οὐ μόνον οὐδὲν ἤνυσεν ὡν έσπούδασεν, ἀλλὰ τὸ ἐν τοῖς χρησμοῖς, εἰ καὶ ἄκων, ἐβεβαίωσεν ἀμετάπτωτον. ὁ μὲν γὰρ τοὺς πανταχῆ συναγείρας Ἰουδαίους καὶ οἴκοθεν χρήματα καὶ δύναμιν ἄλλην παρασχών, ἀνακαινίζειν ἐπέτρεπεν τὸ
[*](1–S 96, 7 u. unt. S. 99, 5ff vgl. Joh. Chrys. Orat. adv. Judaeos V 11 S. 646 u. De S. Babyla c. Julian. 22 S. 574 BC. Gregor. Nazianz. OraL V 3 f u. 6 f Sozoraen. V 22, 4 fff Theodoret H. E. IE 20. Socrat. 111 20. Rufin H. E. X 38 f. Vita Athanas. ex Arabico PG 25, CCL col. 2 BC — 1 f Matth. 24, 2. Mark. 13, 2. Luk. 19, 44 u. 21, 6)[*](* —5 Niceph. H. E. X 32 PG 146, 537 B)[*](2 τούτοις ed. | 5 ff πανταχῆ u. θεήλατα vgl. Theodoret S. 199, 4 u. Μ’, 3)9 a Artemii Passio 58: Αὐτὸς δὲ ὁ . . . Ἰουλιανὸς [s. ob. S. 80, 35 ff] . . . ἐκέλευσε καὶ τὸν ἐν Ἱεροσολύμοις ναὸν τῶν Ἰουδαίων ἀνιστᾶν· καὶ τοὺς Χριστιανοὺς τῆς πόλεως ἐκβαλὼν τοῖς Ἰουδαίοις ἔδωκε κατοικεῖν, ἀποστείλας Ἀλύπιόν τινα τοῦ μετὰ σπουδῆς τὸν ναὸν ἀνοικοδομήσασθαι. Ebd. 68: Ἐπεὶ δὲ ἀνωτέρω εἰρήκαμεν ὡς ὁ παραβάτης Ἰουλιανὸς ἀπέστειλεν εἰς Ἱεροσόλυμα τοῦ τὸν ναὸν τῶν Ἰουδαίων ἀνοικοδομήσασθαι, ὃν Οὐεσπασιανὸς καὶ Τίτος ὁ τούτου υἱὸς μετὰ τῆς πόλεως καὶ αὐτὸν καθεῖλον καὶ ἐνεπύρισαν, καθὼς προείρηκεν ὁ δεσπότης Χριστὸς περὶ αὐτοῦ πρὸς τοὺς θεηγόρους αὐτοῦ μαθητάς, ὅτι οὐ μὴ μείνῃ λίθος ἐπάνω λίθου, ὃς οὐ μὴ καταλυθῇ‘· θέλων οὐν ὁ παράνομος τὰς τοῦ Χριστοῦ φωνὰς ψευδεῖς ἀποδεῖξαι, ἐσπούδαζε μάλιστα τὸν ναὸν οἰκοδομεῖν, προστάξας ἐκ τῶν δημοσίων πραγμάτων τε καὶ χρημάτων ποιεῖσθαι πᾶσαν τὴν τῆς οἰκοδομῆς ἔξοδον. συνδραμόντων οὖν τῶν θεοκτόνων Ἰουδαίων καὶ μετὰ πολλῆς τῆς χαρᾶς τοῦ ἔργου
[*](14 ff vgl. Julian. Fragm. epist. 295 C. Epist. 25 Ende u. bei Lydus De mens. lY 53 S. 110, 4 ed. ünsch — 14–S. 96, 34 vgl. Ammian. Marcellin. XXllI Theophan. 51, 28. Zonar. XIII 12, 24 f. Gedichte des äm übersetzt von Zeitschr. f. kath. Theol. 1878 II S. 354 f — 21 f Mark. 13,2)[*](16 ἀποστείλας — τινα] ἐφ’ ᾧ δὴ καὶ Ἀλύπιόν τινα, ἄνδρα δεισιδαιμονέστατον, κόμητα τιμήσας, ἀποστέλλει Symeon* | 16 τοῦ] τὸ P τὸν T | 10/17 οἰκοδομήσασθαι M | 17 Ἐπεὶ — S. 96, 34 πόλεσιν fehlt in SVT; also nur in PRM überliefert u. bis S. 96, 27 κατέφλεξεν bei Symeon PG 115, 1204 AB | 17 ob ὡς ἀνωτέρω εἰρήκαμεν ∾? | 18/19 ἀνωκοδομήσασθαι R | 19 οὐεσπασιανὸσ Symeon u., σπα in σπε corr., R οὐεσπεσιανὸσ PM Symeon Cod. B | τίτιοσ P | 20 αὐτὸν Symeon τοῦτον HSS | 24 ἀνοικοδομεῖν Symeon | ἐκ δημοσίων auch Socrat. III 20,6 6 26 θεοκτόνων PM Symeon > R | 26 ff vgl. Zonar: σπουδῇ πολλῇ . . . καὶ ὀρύττειν . . . εἰς καταβολὴν θεμελίων ἐπιχειρούντων)ἱερόν. δείματα δὲ θεήλατα γεγονότα, διήγησιν ὑπερβαίνοντα, οὐ μόνον ἔσβεσαν αὐτῶν τὴν προθυμίαν, ἀλλὰ καὶ αὐτὸν καὶ τοὺς Ἰουδαίους εἰς ἐσχάτην ἀμηχανίαν καὶ αἰσχύνην κατεστρέψαντο. τοῦτο μὲν γὰρ πῦρ ἐπενέμετο τοὺς ἐργάζεσθαι τολμῶντας, τοῦτο δὲ σεισμὸς ἐχώννυεν· καὶ ἄλλους ἄλλα πάθη κατεμερίζετο, καὶ ἡ καταισχύνειν δεσποτικὰ λόγια μελετήσασα τόλμα τὸ ἐκείνων ἀκαταίσχυντον καὶ σεβασμιώτατον λέληθεν ἑαυτὴν ἀνακηρύττουσα.
10. Ὅτι πολλοὶ μὲν τῶν εἰς τοὺς Χριστιανοὺς καὶ τὴν εὐσέβειαν ἐκμαωέντων δίκας ἔτισαν οὐ μεμπτάς, εἰς τὸ περιφανέστατον δὲ καὶ ἐπιφανεῖς Ἰουλιανός τε ὁ τῆς Ἑῴας θεῖος ὢν κατὰ τὸ μητρῷον γένος τοῦ ἀποστάτου Ἰουλιανοῦ, καὶ Φίληξ ὁ τοὺς θησαυροὺς καὶ Ἐλπίδιος τῆς βασιλικῆς οἰκίας προεστώς κόμητας πριουάτων
[*](8–S. 97 vgl. Theophan. 50, 16. Theodoret H. E. IH 12, 2 tf. Sozomen. Y mian. Marcellin. XXITI 1, 4 f. Job. Chrys. De S. Babyla c. Julian. 17 S. 564 AC. De laud. S. Pauli apost. Homil. IV S. 492 E. Acta Sanct. August. IV 431 f u. Octobr. X 40—45)[*](* 5–7 Nicepb. H. E. ebd. 537 B 6 — 8–S. 97, 28 ebd Χ 29, 528 C ff)[*](2 ἔσβεσεν ed. | 4 vgl. Socrat. III 20, 12: ἐπενέμετο . . . ταῦτα τὸ πῦρ 6 ἐκεῖνον B, corr. Nie. | 9–12 s. dieselben Αusdrücke bei Theodoret | 10 ἐπιφανεῖς Val. ἐπιξανὴσ B, vgl. z. B. ob. S. 84, 4 f | τῆς Ἑῴας ἄρχων vgl. ob. S. 82, 21 | 11 u. S. 97, 3 Φῆλιξ ed. | 11/12 ἐπιτετραμένος Β, corr. Val. | 12 ob <ὁ> τῆς?)[*](Art. P.)ἐναρξαμένων, καὶ τὴν τῶν θεμελίων τάφρον ἐξορυττόντων ἄμαις καὶ σκάφαις καὶ τοὺς θεμελίους μελλόντων καταβάλλεσθαι, σφοδροτάτη καταιγὶς ἐπελθοῦσα τὸ κενωθὲν ἀντεχώννυ. ἀστραπῶν δὲ καὶ βροντῶν καθ’ ὅλην ἐκείνην τὴν νύκτα συνεχῶς καταπεμπομένων, σεισμὸς ἐγγιζούσης λοιπὸν τῆς ἡμέρας ἐγένετο, ὥστε πολλοὺς καὶ ὑπαίθρους μένοντας ἐναποψῦξαι· καὶ πῦρ ἐκ τῶν ὀρυττομένων θεμελίων ἐξενεχθὲν πάντας τοὺς εὑρεθέντας ἐκεῖσε κατέφλεξεν. δὲ καὶ πόλεις συνέβη, τὰς περὶ Νικόπολιν καὶ Νεάπολιν Ἐλευθερόπολίν τε καὶ Γάζαν καὶ ἑτέρας πλείους· στοά τε τῆς Αἰλίας ἤλγουν Ἱερουσαλήμ, ἡ παρὰ τὴν συναγωγὴν τῶν Ἰουδαίων, πολλοὺς τῶν εἰρημένων κατενεχθεῖσα ἀνεῖλεν, πῦρ τε ἐκραγὲν ἀδήλως πλείστους Ἰουδαίων κατέκαυσεν. ἐγένετο δὲ καὶ σκότος κ·ατὰ τοὺς τόπους ἐκείνους, καὶ σεισμοὶ συνεχεῖς πολλὰς φθορὰς ἐν πολλαῖς ἐργασάμενοι πόλεσιν.
[*](22 ἅμαις Symeon ἄμμαισ PR ἄμαι M; vgl. Theodoret III 20, 3: ἐξ ὕλης ἀργύρου . . . ἄμας | μέλλον R | 23 καταιγὶς u. 26f πῦρ — θεμελίων vgl. Theodoret III 20, 5 | 26 ὁρυσσομένων sie RM = Symeon, vgl. ob. Ζ. 21 | 28 καὶ Νεάπολιν πολιν > Ρ | 29 στοά Mai avodaUSS, vgl. Theodoret III 20, 6: ἒν τινι . . . κατηνέχθη | 30 αἰλείασ Μ, s. unt. S. 97, 80 | ἡ Loofs ἣ P u. Mai ἢ R ἧ)ἡ Ῥωμαίων γλῶττα καλεῖ)· οὗτοι δ᾿ οἱ τρεῖς τῶν ἐξαρνησαμένων εὐσέβειαν εἰς τὸ βασιλεῖ κεχαρισμένον ἠσαν.
Ὁ μὲν οὖν Φίληξ, ἐξ οὐδεμιᾶς ἐμφανοῦς αἰτίας τῶν ἐν φλεβῶν μιᾶς τῆς μεγίστης ἀναρραγείσης, αἵματός τε αὐλὸν ἐξέπεμψεν, ἐκ τοῦ στόματος καὶ θέαμα τοῖς ὁρῶσι γενόμενος φοβερὸν οὐδὲ δι ὅλης ἡμέρας ἤρκεσεν, ἀλλὰ περὶ δείλην ὀψίαν τοῦ αἵματος ἐπιλείποντος καὶ τὴν ψυχὴν συναπέβαλε.
Ο δέ γε Ἰουλιανὸς ἀργαλέᾳ καὶ δυστεκμάρτῳ βληθεὶς νόσῳ ἐπὶ τεσσαράΚοντα τὰς ὅλας ἡμέρας ἀποτάδην ἔκειτο, μήτε φθεγγόμενος μήτε τινὰ συναίσθησιν ἔχων· μικρὸν δέ πως ὑπορραΐσας, πολλὰ μὲν κατεγίνωσκεν ἑαυτὸν τῆς ἀθεμίτου τόλμης καὶ τὴν δίκην ἐκεῖθεν αὐτῶ συναίσθησιν ἔλαβεν καταρραγῆναι· καὶ μέχρι τοῦ μάρτυρα αυτον ἑαυτοῦ τῆς ἀνοσιουργίας γενέσθαι ἀνενεγκών, παντοδαποῖς ἕλκεσι τὴν γαστέρα σπασθείς, συνδιερράγη καὶ τὴν ψυχήν.
Καὶ ὁ Ἐλπίδιος δέ, εἰ καὶ τῶν ἄλλων βραδύτερον, ἀλλ᾿ οὐν τῇ τοῦ Προκοπίου τυραννίδι συμπράττων φωραθείς, ὃς ἐπανέστη τῷ Οὐάλεντι, τῶν τε χρημάτων γυμνωθεὶς καὶ εἱρκταῖς καταβιούς, ἀκλεῶς καταστρέφει τὸν βίον, ἐπάρατος πᾶσι γεγονὼς καὶ ὁ θύτης Ἐλπίδιος ἐπονομαζόμενος.
Ἄλλος δέ τις συνεισελθὼν τοῖς εἰρημένοις ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ, ἣν ἐπόρθουν καὶ ἀπεσύλων τὰ ἀναθήματα καὶ τὰ κειμήλια λαφυραγωγοῦντες τὸν ἐν αὐτοῖς θεραπευόμενον ἐξύβριζον, οὗτος δή, προσανασυράμενος τὴν ἐσθῆτα, τῷ θυσιαστηρίῳ ἐνασελγαίνων ἐναπούρησε καὶ παραυτίκα ποινὴν χαλεπὴν καὶ ὀξεῖαν ἀπέτισεν. δι᾿ ὡν γὰρ ὕβρισεν μορίων, ταῦτα μέχρι τῶν ἐντέρων διασαπεὶς καὶ σκωλήκων ἀδιήγητον χρῆμα τεκνώσας, οἰκτρῶς ἄγαν καὶ οὐδ’ ἀφηγήσεως ἀξίως καταστρέφει τὸν βίον. καὶ μὲν δὴ καὶ ἕτεροι παραπλήσια τετολμηκότες ἐφαμίλλους τὰς τιμωρίας δεδώκασιν.
11. Ὅτι Ῥωμαίων ὁ βασιλεὺς Ἀδριανός, ὃς Αἴλιος ἐπωνόμαστο, τὰ Ἱεροσόλυμα Αἰλίαν ἐξ ἑαθτοῦ μετεκαλέσατο, ὡς ἂν παντάπασι τὸ Ἰουδαίων αὐτῆς ἔθνος ἀποστήσῃ καὶ ἀπορρήξῃ καὶ μηδ’ ἐκ τῆς
[*](29—S. 98, 3 vgl. Joh. Chrys. Orat. adv. Judaeos V 11 S. 645 D. Cass. Dion. 69, 12. Euseb. H. E. IV 6, 4 u. ob. S. 96, 30)[*](* 29–S. 98, 3 Nieeph. H. E. X 32 PG 146, 537 Β 9)[*](1 ἐξαρνησαμένων, αρ durch Corr., B; vgl. ob. S. 82, 19 f | 2 τὸ Bidez τῶ B; vgl. Theodoret III 12, 3: καὶ τὸν Φίλικα δὲ καὶ τὸν Ἐλπίδιόν φασι . . . τῆς εὐσεβείας χαριζομένους τῷ δυσσεβεῖ βασιλεῖ | 5 ἐκ τοῦ στόματος auch bei Theodoret ΙΙΙ 13, 4 | 8 ἀργαλέᾳ Νic. ἀργελέα B)κλήσεως ὡς πατρίδος αὐτῆς ἀντιποιεῖσθαι πρόφασιν ἔχωσιν ἐδεδίει γὰρ αὐτῶν τὸ θερμουργὸν καὶ ῥιψοκίνδυνον μή, συναγειρόμενοι κατα πρόφασιν ὲν τῇ πόλει λατρείας, πράγματα Ῥωμαίοις παρέξουσιν.
12. Ὅτι, φησί, Βαβύλα τοῦ μάρτυρος τῶν λειψάνων μετατεθέντων, τὰ τῶν Ἑλλήνων χρηστήρια, τοῦ κατὰ τὴν Δάφνην ἀρξαμένου, χρησμοὺς ἀνεδίδου καὶ λόγια, τῆς θείας προνοίας φθέγγεσθαι μὲν αὐτοῖς ἐνδιδούσης τρεπούσης δὲ τὴν εἰς τιμὴν αὐτοῖς σπουδὴν εἰς αἰσχύνην ἄφατον. καὶ γὰρ ἐξ ὧν ἐσπούδαζε τὸ Ἑλληνικὸν τὰ δαιμόνια, ἕν ἔχοιεν ἐπὶ μᾶλλον θειάζειν αὐτά, ἐκ τούτων τὸ αὐτῶν καὶ πεπλανημένον διελέγχειν τῇ θείᾳ προνοίᾳ συνηλαύνοντο· ψευδεῖς γὰρ καὶ ἀτέλεστοι κατά γε τὸ περιφανέστατον οἱ ἐκεῖθεν χρησμοὶ ἐγνωρίζοντο. ὅθεν καὶ προθεσπισάντων ἅμα πάντων καθ ἕκαστον τῶν μαντείων ὡς Ἰουλιανὸς ὁ τοῦ βασιλέως θεῖος νοσῶν οὐ τεθνήξεται, έν αὐταῖς ταῖς τῶν χρησμῶν ἀναγνώσεσιν οἰκτρῶς ἐκεῖνος καὶ ἐλεεινῶς τὸν βίον ἀπέρρηξεν.