Scholia in Lucam (fragmenta e cod. Venet. 28)

Origen

Origenes. Origenis Opera Omnia, Volume 7 (Patrologia Graeca, Tomus 17). La Rue, Charles de, editor; La Rue, Charles Vincent de, editor. Paris: J. P. Migne, 1857.

Στίχ. κγ΄. Καά ἐνέγκαντες τὸν μόσχον τὸν σιτευττὸν, καὶ φαγόντες εὐφρανθῶμεν.

Εἰ δὲ χρὴ τὸν τόπον καὶ ὑψηλότερον θεωρῆσαι, προκατάρχεται λόγων, ἠθικῶν μὲν, οἷον τροφῆς, ἐν τῷ φαγόντες, ἐποπτικῶν δὲ, οἶον ποτοῦ, ἐν τῷ εὐφρανθῶμεν. λνος γὰρ ἀρχὴ εὐφροσύνης, ὡς γέγραπται.

Στίχ. ιζʼ. Εὐκοπώτερον· δέ ἐστι τὸνοὐρανὸν καὶ τὴν γῆν παρελθεῖν, ἢ τοῦνόμου μίαν κεραίαν πεσεῖν.

Ἔτι μία κεραία οὐ παρʼ Ἕλλησι μόνον ἐστὶ τὸ ἰῶτα, ἀλλὰ καὶ παρʼ Ἑβραίοις τὸ παρʼ αὐτοῖς καλούμενον ἐώδ. Δύναται δὲ ἰῶτα συμβολικῶς λέγεσθαι Ἰησοῦς, ἐπείπερ ἡ ἀρχὴ τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ καὶ παρʼ Ἐλλησι καὶ παρʼ Ἑβραίοις ἀπὸ τοῦ λὡθ γράφεται. Ἕστι τοίνυν ἐν τῷ νόμῳ ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ μὴ παρερχόμενος αὐτὸν, μηδὲ πρότερον πίπτων, ἐωςς ἂν πάντα γένηται· τότε δὲ πίπτων, ἵνα πλείονα καρπὸν φέρῃ· οὐ νικηθεὶς, ἀλλὰ ταπεινώσας ἑαυτὸν, καὶ γνόμενος ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δὲ σταιροῦ.

Στίχ. ιβ΄. Καὶ εἰσεχχομμένου αὐτοῦ εἴς τινα κώμην, ἀπτήντησαν αὐτῳ δέκα λεπροὶ ἄνβρες, οἲ ἔστησαν πόῤῥωθεν.

Στίχ ιγ΄· Καὶ αὐτοὶ ἧραν φωνὴν, λέγοντες· Ἰησοῦ ἐπιστάεα, ἐλέησον ἡμᾶς.

Καί γε τοὺς περὶ λέπρας νόμους ὑπολαμβάνῃς δή τινα τῆς ψυχῆς διαγραφὴν διάφορον. Τίς γὰρ οὐκ ἂν ἀπορήσαι ὁρῶν, ὅτι πὴ μὲν ἡ λέπρα ἀκάθαρτον ποιεῖ τὸν ἄνθρωπον ἐγγενομένη χρωτὶ ζῶντι, πὴ δὲ πᾶσαν ἀκαθαρσίαν (10) ἀπολύει ὅλον λεπρὸν γεγονότα. Τότε γὰρ ἀκάθαρτος εἶναι λογίζεται, ὅτε χρὼς ζῶν, μετὰ τὸ ὁλόλεπρον γεγονότα, μιαίνεται τοῦ ζῶντος χρωτὸς τὴν ἐξ ὅλων λέπραν --- εἶναι λεγομένην. Ἡγοῦμαι γὰρ τὴν λέπραν ἀντὶ ἀλόγων λαμβάνεσθαι τῆς ψυχῆς παθημάτων, τὸν δὲ ζῶντα χρῶτα ἀντὶ τῆς λογικῆς καταστάσεως. Δοκεῖ οὖν μοι μνστήριον παρέχειν ὁ λόγος. Ἐν γὰρ τῇ τῶν βρεφῶν ἡλικίᾳ ἀνέγκλητός ἐστιν ἡ ψυχὴ, τῆς ἀλογίας ἀπολύουσα αὐτὴν παντὸς ψόγου. Ἐὰν δὲ ὀφθῇ χρὼς ζῶν ἐν αὐτῇ, ὅ ἐστιν, ἐὰν ἄρχηται τοῦ λόγου ὑποφύωσις, τότε ἀρχὴ τῆς ἁμαρτίας ὑφίσταται, ἐως ἐπικρατήσηται τοῦ χρωτὸς τοῦ ζῶντος, τουτέστι, τοῦ λόγου αὐξάνοντος καὶ τελειουμένου, ὅλος γένηται ὁ χρὼς ζῶν, καὶ τέλεον ἡ λέπρα ἐξαφανισθῇ.

Στίχ. κ΄. Τὸς ἐντολὰς οἶδεας· Μὴ μαχεύσῃς, μὸ φονεύσρς, μὴ κλέψῃς, καὶ μὴ ψευδομορτυρήσεις. Τίμα τὸν πατέρα σου καὶ τὴν μητέρα σου.

Ἐξελέγχεται δὲ ἐν τῷ λόγῳ Μαρκιωνιστῶν τε παράνοια καὶ Μανιχαίων, οἳ τὸν νόμον ἀλλότριον εἶναί φασι Χριστοῦ. Φησὶ γὰρ ὁ Μάρκος, ὅτι ἐμβλέψας [*](32 Paul. LXXXI, 1. Eccli. XXXI, 35. 34 Luc. XXI, 32. 35 Philipp. II, 8.) [*]((9) Forte ἔστη.) [*]((10) Forte πάσης ἀκαθαρσίας. Lalemur.) [*]((11) Locus impeditus, ad quom confer sis Lovit. XIII.)

368
αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς ἠγάπτησεν αὐτὸν. Οὐκ ἂν δὲ ἐπὶ τῇ τοῦ ἀλλοτρίου πληρώσει ἠγάπησε τὸν περὶ ταῦτα παῤῥησιασάμενον. ὅήτησιν δὲ κινεῖ πῶς ἠγαπήθη ὁ μὴ μέλλων ἀκολουθεῖν ἐπὶ τὴν ζωήν. Ἕστι δὲ ἐπὶ μὲν τοῖς προτέροις ἀγάπης ἄξιος ὁ τὰ τοῦ νόμου φυλάξας· τῇ δὲ πρὸς τὸ τέλειον ὀλιγωρίᾳ τὴν ἐπὶ τοῖς πρόσθεν ἀγάπην οὐκ εἵασα (12) γενέσθ.ι τελείαν.

Στίχ. κθ΄. Καὶ ἐγένετο ὡς ἤγγσεν εἰς Κηθφαγῆ καὶ Βηθανίαν. πρός τὸ ὄρος τὸ καλοθμεντν Ἐλαιῶν, ἀπέστειλε δύο τῶν μαθητῶν αὐτοῦ,