Selecta in Psalmos [Dub.]
Origen
Origenes. Origenis Opera Omnia, Volume 2 (Patrologia Graeca, Tomus 12). La Rue, Charles de, editor; La Rue, Charles Vincent de, editor. Paris: J. P. Migne, 1862.
Ἐπίῤῥιψον ἐπὶ Κύριον τὴν μέριμνάν σου, καὶ αὐτός σε δαθρέψει, κ. τ. ἑ. Ὡς διέθρεψε (51) τὸν εἰπόντα Ἰακώβ· « Ὁ Θεὸς ὁ τρέφων με ἐκ νεότητός μου. »
Ἐλέησόν με, ὁ Θεὸς, ὅτι κατεπάτησέ με ἄνθρωπος· ὅλην τὴν ἡμέραν πολεμῶν ἔθλιψέ με, κ. τ. ἑ. Ὁ Χριστὸς (52) λέγει πρὸς τὸν Πατέρα· « Ἐλέησόν με. » Θεὸν γάρ με ὄντα ἄνθρωπος κατεπάτησε. Καὶ, οἶμαι, ἐντεῦθεν ἐλήφθη· « Ὁ τὸν Υἱὸν τοῦ Θεοῦ καταπατήσας. »
Τοῦ αὐτοῦ. Οἱ μὲν ἐπίγειοι (53) δαίμονες καταπατοῦσιν ἡμᾶς· οἱ δὲ καταχθόνιοι ἐὰν ἀναβῶσι, καλύπτουσιν ἡμᾶς· διὸ εἴρηται· « Ὅριον ἔθου ὃ οὐ παρελεύσονται, οὐδὲ ἐπιστρέψουσι καλύψαι τὴν γῆν. »
Οὐ φοβηθήσομαι τί ποιήσει μοι σὰρξ, κ. τ. ἑ. Ὁ τὴν τοῦ δούλου (54) μορφὴν λαβὼν καὶ ἐν ὁμοιώματι γενόμενος σαρκὸς ἁμαρτίας, ὁ μὴ γνοὺς ἁμαρτίαν, ὑπὲρ ἡμῶν ἁμαρτίαν ἑαυτὸν ἐποίησε, σάρκα ἀνααμβάνων, καὶ μηδὲν μόνος τῶν ἐν σαρκὶ ζησάντων ιμαρτὼν, θαῤῥούντως λέγοι τό· « Τί ποιήσει μοι σάρξ;
Παροικήσουσι κοὶ κατακρύψουσιν, αὐτοὶ τὴν πτέρναν μου φυλάξουσι, κ. τ. ἑ. Διʼ ὧν ἐνεργοῦεν (55) ἐπιτηροῦντες μαθεῖν· καρδιογνῶσται γὰρ ὐκ εἰσὶν οἱ δαίμονες.
Τοῦ αὐτοῦ. Ὁμοίως τῷ (56) ὅφει οἱ πονηροὶ, ὡς ρηται· « Καὶ σὺ τηρήσεις αὐτοῦ πτέρναν, » τὴν τέρναν Χριστοῦ ἢ τοῦ δικαίου φυλάξουσι. Τοῦ εὐο ρεστῆσαι ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ ἐν φωτὶ ὠντων, κ. τ. ἑ. Φῶς ζώντων (57) ἐστὶν ἡ γνῶσις ἡ ὧν ἀγγέλων.
[*](49 Gen. XLVIII, 15. 50 Hebr. X, 28. Psal. CIII,9. 52 Cen. III, 15.)[*]((48) Ἐν μέσῳ υοῦ πρωΐ, etc. Schedæ Grabii.)[*]((49) Ἑσπέρας. Catena Corderii et codex Coislianus secundus.)[*]((50) Εἰ πάντα δἰ αὐτοῦ, etc. Schedæ Grabii.)[*]((51) Ὡς διέθρεψε, etc. Codex Coislinianus sendus.)[*]((52) Ὁ Χριστός, etc. Codex Coislinianus secuns.)Καὶ ἐν σκιᾷ τῶν πτερύγων σου ἐλπιῶ, ἐως οὑ παρέλθῃ ἡ ἀνομία, κ. τ. ἑ. Πρὸς τὸ Πνεῦμα (58) λέγει τὸ ἅγιον· τοῦτο γὰρ ἐν εἴδει ὦφθη περιστερᾶς.
Τοῦ αὐτοῦ. Ἔως μὲν παρέλθοι ἡ 59) ἀνομία, ἐλπίζει ὁ δίκαιος ἐν τῇ σκιᾷ τῶν πτερύγων τοῦ Θεοῦ· ἐπὰν δὲ παρέλθοι, καὶ ἀνύπαρκτος γένηται, οὐκέτι ἐλπίσει ἐν σκιᾷ, ἀλλʼ ἐν αὐτῷ. Δύναται δὲ καὶ οῦτω νομεῖσθαι ταῦτα· Ἐλπιῶ μὲν ἐν σκιᾷ τῶν πτερύγων σου· ἕως δὲ παρέλθοι ἡ ἀνομία, κεκράξομαι πρὸς τὸν Θεὸν τὸν ὕψιστον.
Ἐξαπέστειλεν ἐξ οὐρανοῦ, καὶ ἔσωσέ με, κ. τ. ἑ. Ἐξ οὐρανοῦ (60) ἤτοι τὸν Σωτῆρα ἐξαπέστειλεν, ἢ ἄγγελον σώζοντα.
Ἐξαπέστειλεν ὁ Θεὸς τὸ ἔλεος αὐτοῦ καὶ τὴν ἀλήθειαναὐτοῦ, κ. τ. ἑ. Μήποτε ὁεἰπών (61)· « Ἐγω εἰμι ἡ ἀλήθεια, » ἐστὶ καὶ αὐτὸ ἔλεος, ἵνα μὴ ᾷλλο ζητῶμεν ἢ τὸν αὐτὸν ἔλεον.
Ἐκσιμήθην τεταραγμένος, κ. τ. ἑ. Εἰπὼν γαρ (62)« Ἡ ψυχή μου τετάρακται, » μετʼ οὐ πολυ. κεκοίμηται.
Υίοὶ ἀνθρώπων, οἱ ὀδόντες αὐτῶν ὅπλα καί έλη, καὶ ἡ γλῶσσα αὐτῶν μάχαιρα ὀξεῖα, κ. τ. ἑ. Ὁδόντες εἰσὶ (63) τῶν δαιμόνων οἱ πονηροὶ λογσμοὶ, διʼ ὧν κατεσθίουσιν ἡμῶν τὴν ψυχήν.
Τοῦ αὐτοῦ. Τῶν διαβαλλόντων (64) ἡ γλῶσσα μαχαιρα ὀξεῖα, καὶ τῶν διδασκόντων τὰ τῆς ψευδωνύμου γνώσεως.
Ὑψώθητι ἑαὶ τοὺς οὐρανοὺς, ὁ Θεὸς, κ. τ. ἑ. « Ἐὰν ὑψωθῶ (65), φησὶν ὁ Σωτὴρ, πάντας ἐλκύαω πρὸς ἐμαυτόν. »
Ἐξεγέρθητι, ἡ δόξα μου, ἐξεγέρθητι, ψαλτηριον καὶ κιθάρα, κ. τ. ἑ. Δόξαν λέγει (66) τὸ χάρισμα τοῦ νοῦ. Αὐτὸς ὁ νοῦς ψαλτήριόν ἐστι, τὸ δὲ περικείμενον τῷ νῷ, ὅπερ ἐστὶν ἡ ψυχὴ, κιθάρα.
Ἐξομολογήσομαί σοι ἐν λαοῖς, Κύριε, ψαλω σοι ἐν ἔθνεσι, κ. τ. ἑ. Δύναται τοῦτο (66) προτρεπτικὸν εἶναι πρὸς τὸ ἐξομολογεῖσθαι περὶ ἁμαρτιῶν ἐν Ἐκκλησίᾳ.
Ὅτι ἐμεγαλύνθη ἕως τῶν οὐρανῶν τὸ ἕλεό· σου, καὶ ἕως τῶν νεφελῶν ἡ ἀλήθειά σου, κ. τ. ἑ. Ἐπεὶ ὁ ἐλεούμενος (67) μέχρι βασιλείας ἀναβαινει. τῶν οὐρανῶν, ἐμεγαλύνθη ὁ ἔλεος τοῦ Θεοῦ ἕως των οὐρανῶν.
Ὑψώδητι ἐπὶ τοὺς οὐρανοὺς, ὁ Θεὸς, κοὶ έπί πᾶσαν τὴν γῆν ἡ δόξα σου, κ. τ. ἐ. Δὶς ἐν τῷ (68) ψαλμῷ τούτῳ εἴρηνται οἱ δύο οὗτοι στίχοι.
Εἰ ἀληθῶς ἄρα δικαιοσύνην λαλεῖτε, κ. τ. ἐ. [*]((64) Τῶν διαβαλλόντων, etc. Eædem schedæ.) [*]((65) Ἐὰν ὑψωθῶ, etc. Eædem.) [*]((66) Δύναται τοῦτο, etc. Codex Coislinianus se. cundus.) [*]((67) Ἐπεὶ ὁ ἐλεούμενος, etc. Idem.) [*]((68) Δὶς ἐν τῷ, etc. Idem.)
Καὶ γὰρ ἐν καρδίᾳ ἀνομίας, κ. τ. ἑ. Ἵνα δηλώσῃ (70) ὁ λόγος πηγὴν μὲν καὶ ἀρχὴν πάσης ἁμαρτίας τὸ τοῦ φαύλου ἡγεμονικὸν, ἀνομιῶν πεπληρωμένον, ὥς τι ῥεῦμα ἀπὸ τῆς γῆς· τὴν δὲ πρᾶξιν, ἧς σύμβολον αἱ χεῖρες, τὴν ἀπὸ τοῦ ἡγεμονικοῦ προαχθεῖσαν μελέτην· πρότερον μὲν τὸ κατὰ τὴν καρδίαν ὠνόμασε, δεύτερον δὲ τὸ κατὰ τὰς χεῖρας. Καὶ ἡ μὲν τῆς ἁμαρτίας ἀρχή ἐστιν ἀπὸ καρδίας. καὶ τὸ τέλος ἐν ταῖς πράξεσιν· ἐπὶ δὲ τῶν ἐπιστρεφόντων πρὸς Θεὸν ἡ ἀρχὴ μὲν ἀπὸ τῆς ἀποχῆς τῶν κακῶν πράξεων· τέλος δὲ ἡ καθαρότης τῆς καρδίας. Διόπερ ἐνταῦθα μὲν ὅτε ἐλέγχονται οἱ ψεκτοὶ, τὰ τῆς καρδίας ἀνομήματα πρότερον, καὶ τότε τὰ συμπλεκόμενα ἀδικήματα ταῖς χερσὶν ὠνόμασται. Ἀντὶ δὲ τοῦ « συμπλέκουσι » Θεοδοτίων καὶ ἡ πέμπτη ἔκδοσις, « διασταθμίζουσιν· » Ἀκύλας δὲ διασταθμίζεται » περιέχει. Οὐχ ὡς ἔτυχε, φησὶ, συμπλέκουσι τὴν ἀδικίαν, ἀλλὰ διὰ ταύτας τὰς κακίας, ἐπελθόντος αὐτῇ στρατοπέδου, ἔφθασεν ἡ ἀνομία καὶ ἡ ἀντιλογία, καὶ ἐπὶ τὰ τείχη αὐτῆς τοὺς φρουροῦντας αὐτὴν ἱεροὺς ἀγγέλους· καὶ γὰρ οὗτοι ἐγκατέλιπον αὐτὴν ἀνομοῦσαν καὶ ἀντιλέγουσαν ἑωρακότες. Διότι « ἀνομία κοὶ πόνος, » ἐναντίος τῇ ἐπαινετῇ ἡδονῇ, «ἐν μέσῳ αὐτῆς σὺν ἀδικίᾳ γεγένηται, ὡς « μὴ ἐκλείπειν ἐκ τῶν πλατειῶν αὐτῆς τόκον καὶ δόλον, » δολιευομένων τῶν οἰκούντων αὐτὴν διʼ ὧν φρονοῦσι πονηρῶς· κοπιώντων δὲ τῷ αἴρειν ἐφʼ ἑαυτοῖς τὸ τῆς κακίας ἄχθος, μολίβδῳ παραβαλλομένης. Καὶ πλατείας αὐτῆς ἡγητέον εἶναι τὰς διὰ τὸ φιλήδονον πλατυνούσας ἑαυτὰς, τῷ τὴν πλατεῖαν καὶ εὐρύχωρον ὁδεύειν ὁδὸν, τουτέστι, τὸν ἡδονικὸν καὶ παθητικὸν βίον· ἐν αὐταῖς γὰρ ἀεὶ μένων ὁ περὶ τὰ κακὰ κόπος, καὶ ὁ περὶ τὰς ἀπάτας δόλος, πληροῦσθαι ποιεῖ τὸ, « Οὐκ ἐξέλιπεν ἐκ τῶν πλατειῶν αὐτῆς τόκος καὶ δόλος. » Καὶ γὰρ διασταθμίζοντες ἕκαστα τῶν ἀδικημάτων εἰς τὴν συμπλοκὴν τῆς κακίας οἱ πρὸς τὴν ἀδικίαν εὐχερεῖς, ἀδιαστάτως ἐνεργοῦσι τὰ αἱρετὰ εἰς ἀνεξάλειπτον στήλην παραλαμβανομένων τῶν πράξεων τῆς ἀδικίας αὐτῶν.
[*](55 Matth. XXIII, 28. 56 I Cor. I, 30. 57 Psal. LIV, 11.)[*]((69) Ἴδωμεν τί ἐστιν, etc. Catena Corderii.)