Selecta in Psalmos [Dub.]

Origen

Origenes. Origenis Opera Omnia, Volume 2 (Patrologia Graeca, Tomus 12). La Rue, Charles de, editor; La Rue, Charles Vincent de, editor. Paris: J. P. Migne, 1862.

Εἰς τὸ τέλος, τοῖς υἱοῖς Κορὲ ψαλμός. Ἀκούατε ταῦτα, πάντα τὰ ἔθνη, κ. τ. ἑ. Δύναται ἰς (76) τὴν ἑκάστου νίκην τῶν ἐν τῷ ἀγωνίζεσθαι ικώνκτων ἀναφέρεσθαι ἡ ἐπιγραφή. Τὸ δὲ, « Ἀκούατε, « Χριστοῦ φωνὴ, πάντα τὰ ἔθνη προσκαλουένου, τοῦ εἰπόντος· « Δεῦτε πρὸς μὲ, πάντες οἱ οπιῶντες. » Καὶ ἐπεὶ ἀπὸ τῆς λέξεως τῶν Γραφῶν ἰκοδομεῖται καὶ ἁπλούστερον γηγενής τις καὶ πένης ν, ὠφελεῖται δὲ μᾶλλον καὶ ὁ διαβαίνειν δυνάμενος πὶ τὰ πνευματικὰ, υἱὸς ἀνθρώπου καὶ πλούσιος υγχ άνων, δια τοῦτο ἅμα καὶ ἐπὶ τὸ αὐτὸ πάντας, ς ἐπὶ τὴν ἑστίασιν, τὴν ἀκρόασιν καλεῖ. ἐπὶ τὸ ὐτὸ κλῆσις πλουσίου καὶ πένητος ἐπὶ ἰσότητα καὶ τυφίαν προσκαλεῖται ἡμᾶς. Τρεῖς δὲ εἶπεν ἐξ ἀντίος συζυγίας, ἔθνη καὶ γηγενεῖς, πλούσιον καὶ ένητα, οἰκουμένην καὶ υἱοὺς ἀνθρώπων. Οἱ ἀλλόριοι τῆς πίστεως διὰ τῶν ἐθνῶν ἐκλήθησαν. Οἱ ἐν Ἐκκλησίᾳ εἰσὶν οἱ κατοικοῦντες τὴν οἰκουένηγ.

Τὸ στόμα μου λαλήσει σοφίαν, καὶ ἡ μετη τῆς κερδίας μου σύνεσιν. Κλινῶ εἰς παραλὴν τὸ οὖς μου· ἀνοίξῳ ἐν ψαλτηρίῳ τὸ πρόἴοφχακά μου, κ. τ. ἑ. Χριστοῦ τὸ στόμα (77) σοφίαν λεῖ. Εἰσὶ δὲ στόμα Χριστοῦ οἱ τὸν λόγον αὐτοῦ κσκονοῦντες, οἱ δὲ λοιποὶ τὸ λοιπὸν αὐτοῦ σῶμα. κὶ εἰ ἔστι μελέτη σύνεσις, τίς ἡ ἐπαγγελία; [*](10 Is. XL., 11. 11 Math. αἱ, 28.) [*]((75) Ταῦτα πληροῦται, etc. Catena Barbai et ledæ Grabm.)

1444
Ὅταν ἡ μελέτη τῆς καρδίας σόνεσίς ἐσπν. ἐξέρχονται ἔσωθεν ἀπὸ τῆς καρδίας διαλογισμοὶ. νηροὶ, οὐδὲ ὑπάρχει τὰ κοινοῦντα τὸν ἅνθρωπε. οὐδὲ δίδοται τόπος τῷ διαβόλῳ. Σαφῶς δὲ ὁ Σψπ, ὦτα ἑαυτοῦ λέγει τοὺς συνετοὺς ἀκροατάς. Ἀλλος, δʼ ἂν εἴποι, ὅτι λέγει μὲν σοφίαν ἐν τῇ Καιν, ἀκούει δὲ ὡς παραβολῆς τῆς Παλαιᾶς. Ἀνοίγει Χριστὸς κεκλεισμένον ἐν ἀσαφείᾳ τὸ πρόβλημα ἑαι. τοῦ, ἐπὰν εὕρῃ ἐναρμόνιον ὄργανον, καὶ σκεῦος ἐκὶσγῆς, ὁ καλεῖ ψαλτήριον· διὰ γὰρ τοῦ τοιούτου ἀνοίγει καὶ σαφηνίζει τὰ τοῖς μὴ τοιούτοις κεκλεισμένι τῇ ἀσαφείᾳ. Ταῦτα δὲ δύναιντʼ ἂν λέγειν παὶ. ἀπόστολοι.

Τοῦ αὐτοῦ. Ὁ εὐθυμῶν (78) ψάλλει· διὰ δὲ του. ψαλτηρίου ἀνοίγει τὸ πρόβλημα. Διὰ τῆς εὐθυρ διαγινώσκει τὸ πρόβλημα. Εὐθυμία δέ ἐστιν σαθεια ψυχῆς λογικῆς.

Ἴνα τί φοβοῦμαι ἐν ἡμέρᾳ πονηρᾷ; ἡ ἀνομίε τῆς πτέρνης μου κυκλώσει με, κ. τ. ἑ. Οὐ πε, ἑαυτοῦ (79), ἀλλὰ περὶ τῶν Ἰουδαίων εὐλαθοίμν, κριθησομένων, ὧν οἱ πλεῖστοι ἄξια κολάσεως πποιήκασι, ταῦτά φησι. Καὶ εἰ πρόσωπον Χρισπ. τὸ λέγον, πτέρναν αὐτοῦ εὕρῃς τὸν ἔσχατον τω. σώματος, καὶ τῇ γῇ πλησιάζοντα Ἰούδαν σῶμν γὰρ Κυρίου οἱ ἀπόστολοι. Οὐ φοβοῦμαι οὖν Ἰούδα προδοσίαν ἐν τῷ καιρῷ τοῦ σταυροῦ· ἐσε μηδὲ ἕκαστος τὴν τοῦ Ἀδὰμ παρακοὴν φοβεἰ ται. (Ταύτην γὰρ ὑπῃνιξάμεθα πτέρναν ἀνομέος εἶναιν) Οὐδεὶς γὰρ δἰ ἄλλου κακίαν καταδικάζεπ Ἀνομίαν δὲ πτέρνης τὴν παρακοὴν εἶπεν Ἀδας τῷ τὸν ὅφιν ἐξουσίαν ἔχειν κατὰ τῆς πτέρνης τοῦ. Ἤ ἐπεὶ μὴ τοιοῦτοι ἦσαν οἱ ἀπόστολοι, ταῦτα λέγων προφήτης, ὥστε λεχθῆναι περὶ αὐτω « Ἁμαρτίαν οὐκ ἐποίησεν, οὐδὲ εὑρέθη δόλες ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ, » εἰκὸς αὐτὸν ἡμαρτηκέναι τὰ λευταῖα καὶ ἔσχατα. Διόπερ ὁ Σύμμαχος ἀνομυ ἰχνέων αὐτοῦ ἐξέδωκεν. Οἱονεὶ γὰρ ἴχνη ἀμαυρἀνομίας ἦν αὐτοἴς μόνα, διόπερ φησίν· Οὐ φοβοῦρ. τὴν ἡμέραν τῆς κρίσεως. Πτέρνα δὲ Χρισιοῦ καὶ πάντων πιστῶν κατώτεροι.

Τοῦ αὐτοῦ. Ἡμέραν πονηρὰν (80), τὴν ἠμέρ λέγει τῆς κρίσεως· καὶ πτέρναν τὴν ὁδὸν καὶ βίον.

Οἱ πεποιθότες ἐν τῇ δυνάμει, κ. τ. ἑ. Ἅνθρι πος οὐ δώσει (81) τῷ Θεῷ ἐξίλασμα ἑαυτοῦ, καὶ τιμὴν τῆς λυτρώσεως τῆς ψυχῆς αὐτοῦ· » 7 σοῦς γὰρ ἑαυτὸν παραδέδωκεν ὑπὲρ πάντων.

Ἀδελφὸς οὐ λυτροῦται, λυτρώσετα ἄσθρω πος, κ. τ. ἑ. Ἐπαπορητικῶς (82) ἀναγνωστέον τρώσεται ἄνθρωπος; »

Καὶ ἐκοπίασεν εἰς τὸν αἰῶνα, κ. τ. ἑ. Ὁ ὅλον (83) τὸν ἑαυτοῦ αἰῶνα καὶ τὴν ἐνταῦθα κάμνων, εἰς τέλος τὴν ἀληθινὴν ζήσεται ζωὴν. [*]((81) Ἄνθρωπος οὐ δώσει, etc. Catens Corderii.) [*]((82) Ἐπασορηακῶς, etc. Cade coislinianu.) [*]((83) Ὁ ἐφʼ ὅλον, etc. Catena Cordert.)

1445
ὀψόμενος καταφθοράν. Ἡνίκα ἂν ἀποθνήσκωσιν οἱ σοφοὶ, καὶ ἐπὶ τὸ αὐτὸ ἄφρων καὶ ἄνους ἀπολοῦνται.

θοῦ αὐτοῦ. Ὁ κοπιῶν (84) διὰ τῆς πρακτικῆς, ζήσεται εἰς τέλος διὰ τῆς γνώσεως. Καθαψάμενος τῶν ἀμετανοήτων, τρέπεται καὶ ἐπὶ τοὺς μετανοοῦντας, καὶ παρηγορεῖ τὸν κόπον τῆ, μετανοίας ταῖς ἐλπίσι τοῦ μέλλοντος. Ἐκοπίασε, φησὶν, ἐνταῦθα μετανοῶν, καὶ τὸ λοιπὸν ζήσεται διὰ παντός. Τοῦτο γὰρ σημαίνει τὸ « εἰς τέλος. » Ζωὴν δὲ λέγει τὴν κυρίως τὴν ἄπονον. Ἡ γὰρ ἐνταῦθα καταχρηστικῶς. Τέλος δὲ νοήσεις τὸν μέλλοντα αἰῶνα, ὅστις ἐστὶ τέλος τοῦ παρόντος. Τοῦτο ὁ μὲν Σύμμαχος οὕτω φησίν· « Ἀναπαυσάμενος τῷ αἰῶνι τούτῳ, ζῶν εἰς αἰῶνα διατελέσει· » ὁ δὲ Ἀκύλας· « Καὶ ἀνεπαύσατο εἰς τὸν αἰῶνα, καὶ ζήσεται εἰς νῖκος. » Ὁ γὰρ ἐνταῦθα ἐπίπονον κτησάμενος βίον καὶ ἔγκοπον, οὗτος τῆς ἐπηγγελμένης ζωῆς κατὰ τὸν μέλλοντα αἰῶνα ὰξιωθήσεται, οὐκ ὀψόμενος καταφθορὰν, ἡνίκα ἂν ἀποθνήσκωσιν οἱ σοφοί.

Ὅτι οὐκ ὅψεται καταφθορὰν, ὅταν ἴδῃ σοφοὺς ἀποθνήσκοντας, ἐπιτοαυτὸ ἄφρων καὶ ἄνους ἀπολοῦντα, κ. τ. ἑ. Ὀψόμεθα τοὺς σοφοὺς τοῦ (85) κόσμου τούτου ἐν τῷ αἰῶνι τῷ μέλλοντι στερηθέντας τῆς ζωῆς τῆς εἰπούσης· « Ἐγώ εἰμι ἡ ζωή. » Τίνες δὲ οὗτοι οἱ ἀποθνήσκοντες σοφοὶ, ἢ περὶ ὧν λέλεκται· « Ἀπολῶ τὴν σοφίαν τῶν σοφῶν, » ἀφʼ ὧν ἔκρυψεν ὁ Θεὸς τὰ μυστήρια ἃ νηπίοις ἀπεκάλυψε; Λέγει δὲ σοφοὺς τοὺς πανούργους κατὰ τὸ, « Σοφοί εἰσι τοῦ κακοποιῆσαι, » καὶ τοὺς μαθητὰς τῶν ἀρχόντων τοῦ αἰῶνος τούτου· ὧν τὸν θάνατον οὐκ ὅψεται ὁ λυτρωθεὶς ὑπὸ τοῦ εὐδοκήσαντος διὰ τῆς μωρίας τοῦ κηρύγματος σῶσαι τοὺς πιστεύοντας. Ὁ πεπληροφορημένος περὶ τῆς μελλούσης κρίσεως, ὅταν ἴδῃ τοὺς σοφοὺς ἀποθνήσκοντας, οὐ νομίσῃ τὸ γινόμενον καταφθορὰν ὁμοῦ ψυχῆς τε καὶ σώματος, ὡς ἐκεῖνοι ζῶντες τὸν θάνατον ὡρίζοντο, ἀλλὰ μετοικίαν εἰς κόσμον ἔτερον.

Καὶ οἱ τάφοι αὐτῶν οἰκίαι αὐτῶν εἰς τὸν αἰῶνα, κ. τ. ἑ. « Οἱ τοῖς τάφοις (86) κεκονιαμένοις ὅμοιοι γέμοντες ὀστέων νεκρῶν, καὶ πάσης ἀκαθαρσίας, » τούτους αἰτιᾶται ὁ Σωτήρ· καὶ τοὺς οἰκοδομοῦντας τάφους, εἰ καὶ προφητῶν· καὶ τοὺς κοσμοῦντας μνημεῖα, εἰ καὶ δικαίων· οὐκ ἐπιτρέπει μαθητῇ θάπτειν νεκρὸν, εἰ καὶ πατρός. Καὶ ἐν τῷ Ἡσαΐᾳ· « Τί, φησὶν, ᾠκοδόμησας σεαυτῷ μνῆμα, καὶ ἐλατόμησας σεαυτῷ μνημεῖον; » Καὶ οἱ ἐν τοῖς μνημείοις, ἐὰν ἀκούσωσι τῆς φωνῆς τοῦ Υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου. ζήσουσιν. Ἐπὶ τῶν γαιῶν δέ ἐστι τὰ ὀνόματα ἄνου καὶ ἄφρονος.

Τυῦ αὐτοῦ Τάφος νοῦ (87) ἀκάθαρτος ψυχή· τάφος δὲ ψυχῆς σῶμα. « Ἐπεκαλέσαντο τὰ ὀνόματα αὐτῶν ἐπὶ τῶν γαιῶν. » Οὐκ ἀπὸ ἀρετῶν ὀνομάζονται, ἀλλʼ ἀπὸ γηΐνων πραγμάτων. Οὐ γὰρ δίκαιοι [*](13 Joan. Xν, 6. 14 Cor. I,19. Jerem. ν, 22.) [*]((84) Ὁ κοπιῶν, etc. Schedæ Grabii.) [*]((85) Ὀψόμεθα τοὺς σοφούς, etc. Eædem schedæ et partim Catena Barb.)

1448
καὶ σώφρονες λέγονται, ἀλλὰ ῥήτορες, καὶ γραμματικοὶ, καὶ φιλόσοφοι, καὶ τρίβουνοι, καὶ κόμητες.

Καὶ ἄνθρωπος ἐν τιμῇ ὢν οὐ συνῆκε, κ. τ. ἑ. Ὁ μὴ συνιεὶς (88) ἄνθρωπος ἐν τιμῇ ὤν ἑαυτὸν παρασυνεβλήθη τοῖς κτήνεσι, καὶ ὡμοιώθη αὐτοῖς, ἕσθ ὅτε καὶ τοῖς τούτων διαφέρουσιν. Ἑκάστῳ δἰ ὧν πράττει ὁμοιοῦται τῷ τινι ἑαυτόν. Καλὸν δὲ τὸ ὁμοιοῦσθαι Θεῷ. « Αὕτη ἡ ὀδὸς αὐτῶν σκάνδαλον αὐτοῖς· » ἄφρονος δηλαδὴ καὶ ἄνου ἡ ὁδός. καὶ Χριστὸς σκάνδαλόν ἐστι, πέτρα ῶν σνανδά. « Ἐν τῷ στόματι αὐτῶν εὐδοκήσουσιν. » Τὸ χρηστὸν οἷμαι δηλοῦσθαι τέλος ἄφρονος καὶ ἄνου.

Καὶ μετὰ ταῦτα ἐν τῷ στόματι αὐτῶν εὐδοκήσουσιν, κ. τ. ἑ. Ἐλπὶς ἀγαθὴ (89) τὸ μετὰ ταῦτα αὐτοὺς εὐδοκῆσαι.

Ὡς πρόδατα ἐν ᾅδῃ ἔθεντο· θανατὸς ποιμανεῖ αὐτοὺς, κ. τ. ἑ. Θάνατος ποιμανεῖ (90) τὸν ἄφρονα καὶ τὸν ἄνουν· ἢ μᾶλλον τὸν μὴ συνιέντα ἄνθρωπον τὴν ἑαυτοῦ τιμήν. Σαφῶς δὲ ὁ εἰπὼν, « Οὐκ ἐγκαταλείψεις τὴν ψυχήν μου εἰς ᾅδου, » καὶ ταῦτα λέγει τὸ, « Πλὴν ὁ Θεὸς λυτρώσεται τὴν ψυχήν μου, » καὶ τὰ ἐξῆς.

Τοῦ αὐτοῦ. Ἀγγέλους μὲν (91) ποιμαίνει ζωὴ. ἀνθρώπους δὲ θάνατος καὶ ζωὴ, δαίμονας δὲ μόνον θάνατος. « Καὶ κατακυριεύσουσιν αὐτῶν οἱ εὐθεῖς τὸ πρωΐ. » Ἔσονται γὰρ ἐπάνω πέντε πόλεων, καὶ δέκα πόλεων οἱ εὐθεῖς, ἐν τῷ μέλλοντι. Καὶ Σολομὼν δὲ ἐν Παροιμίαις τὸ αὐτὸ τοῦτό φησι· « Σπεύδει γὰρ πλουτεῖν ἀνὴρ βάσκανος, καὶ οὐκ οἶδεν, ὅτι ἐλεήμων κρατήσει αὐτοῦ. »

Μὴ φόβοῦ ὅταν πλουτήσῃ ἄνθρωπος, κ. τ. ἑ. Τοῖς τοῦτον (92) πλουτοῦσιν οὐαί· οὐ γὰρ λήψεταί τις ἀποθνήσκων αὐτόν. « Οὐδὲ συγκαταβήσεται αὐτῷ δόξα τοῦ οἴκου αὐτοῦ. » Ταύτην ζητοῦσι τὴν δόξαν οἱ μὴ πιστεύοντες, οὐ συγκαταβησομένην αὐτοῖς. Ὁ ἀποθνήσκων οὐ λήψεται τὴν πληθυνομένην δόξαν τοῦ οἴκου αὐτοῦ· ἀλλὰ καὶ τῷ μὲν ἀναβαίνοντι ἐναρέτῳ συναναβήσεται ἡ δόξα αὐτοῦ, ἤγουν ἡ ἀρετή· τῷ δὲ καταβαίνοντι συγκαταβήσεται. Καὶ τοῦ ἁγίου δὲ ψυχὴ ἐν τῇ ζωῇ αὐτοῦ, ἥτις ἐστὶν ὁ Χριστὸς, εὐλογηθήσεται. Ὅστις ἅγιος τῷ Θεῷ ἐξομολογήσεται, ἀγαθοποιοῦντι αὐτόν.

Καὶ ἄνθρωπος ἐν τιμῇ ῶν, κ. τ. ἑ. Ἐπαπορητέον ὁ ἐν τιμῇ (93) ὢν ἄνθρωπος καὶ μὴ συνιεὶς ποίας ἐστὶ φύσεως. Εἰ μὲν τῆς πνευματικῆς, πῶ ὁμοιοῦται τοῖς κτήνεσιν; Εἰ δὲ τῆς χοικῆς, πῶς ἐν τιμῇ ἐστιν; Εἰ δὲ τῆς ψυχικῆς, ἐὰν οὗτος ἧ ἐν τιμῇ. ὁ πνευματικὸς ἐν τίνι;