Selecta in Psalmos [Dub.]

Origen

Origenes. Origenis Opera Omnia, Volume 2 (Patrologia Graeca, Tomus 12). La Rue, Charles de, editor; La Rue, Charles Vincent de, editor. Paris: J. P. Migne, 1862.

Εἰς τὸ τέλος, ψαλμὸς ὠδῆς τοῦ ἐγκαινιαμ τοῦ οἴκου τοῦ Δαιῖδ, κ. τ. ἐ. Οἰκοδοῖ μὲν (59) οἶκον βίος ὀρθὸς, ἐγκαινίζει δὲ τοῦτον γνῶσις Θειν Ὑψώσω σε, Κόριε, ὅτι ὑπέλαβές με, κ.τ. ἐ. Ὁπ ἐκ προσώπου (40) τοῦ Χριστοῦ λέγεται ὁψαλμς, ?? λον ἐκ τοῦ· «Καὶ ἀνήγαγες ἐξ ᾅδου τὴν ψυγήν μσα Δύναται δὲ καὶ-ἐκ προσώπου τοῦ ἁγίου ταῦταῦέςσθαι, τροπικώτερον παντὸς ἁγίου ὡς ἐν ᾷδου γεγενπμένου κατὰ τὸν τῆς κακίας καιρὸν, καὶ ἐκεθιν ύ?? τοὺ Θεοῦ ἀναχθένπος, ὅτε βοηθούμενος ὑὸ τοῦ Ασ γου, καὶ ἑπόμενος αὐτῷ τετελείωται. Οὐδὲ γόφάψεδύναται τὸ Κύριον μὴ ὑπολαβόντος αὐτὸν εὐπῶπ. Κυρίου. Ὅἴαν γὰρ ὑψωθῶμεν ἀπὸ τῆς γῆς μετε ριζόμενοι καὶ ἐπαιρόμετοι ὑπὸ τοῦ σταυροῦ χρι· στοῦ τοῦ εἰπόντος· « Ὅταν ὑψωθῶ, πάντας ἑλκἀτω πρὸς ἐρμέαυτὺν, » ὑψοῦμεν τὸν Κύριον, κσὶ αύτὸ ὑψώσαντα τὸν Πατέρα, καὶ τὴν περὶ αὐτοῦ ὑπόηφιν, ὅσον ἐφʼ ἑαυτῷ, ὑψηλοτάτην τοῖς πιστεύουσπιν είς τὶ Θεὸν παραδεδωκότα. Διδάσκει δὲ καί τινας ἀσρἁπος ἐχθροὺς τῆς ἀνθρωπίνης ψυχῆς διαφθονῖσθεα τῆ ?? τὰ Θεὸν αὐτῆς σωτηρίᾳ, ἐφεδρεύειν τε κοὶ ἐπι??λεύειν αὐτῇ, εἶτʼ ἐπιτηρεῖν εἴ που γένοιτό τι σόή σφάλμα ἢ ὄλισθος, ἢ πτῶσις· ὧν εἴ τι συμβαό π αὐτὴν, τοὺς ἐχθροὺς οἶα χαιρεσικάκους ἐπιιτωδόὶ αὐτῇ, τοὐναντίον δὲ πάσχειν διαλαμπεύσας εόσι ταῖς κατὰ Θεὸνπροκσπαῖς. Εὐχαριστεῖ τείνυντῷ Θιῷ ὅτι μὴ συνεχώρησεν τοῖς ἐχθροῖς ἐφησθῆνει αὐτ τοῖς κακοῖς, τπιμήσατο δὲ αὐτὸν ἀναλαβῶνττεῦ μάτος. 'Υψοῖ δὲ τὸν· Κύριον μεγάλως καὶ ??? αὐτὸν θεολογῶν καὶ ὁ πρέποντα Θεῷ κώδων ἑαυτῷ δόγματα· καὶ τὴν ἑαυτοῦ δὲ ψυχὴν ἐν πά ἀρετῇ καὶ φιλοσόφῳ βίῳ ἔπαίαων, ἄὸν ἐκπασναὐτῇ ὑψοῖ. « Ὅτι ὑπέλαβές με. » Ἀνπὶ τοῦι ?? λάβες,» ὁ Ἀκύλας, « ἀνέσωσας, » φησί. Καὶ ?? δὲ σαφὴς ὁ νοῦς, παντὸς τοῦ ὑπολαμβανομένου ὑπἐτοῦ Θεοῦ ἀνασωζορένου ἀπὸ τῆς κασίας.

Κύριε ὁ Θεός μου, ἐκέκραξα πρός σέ, καὶ με, κ. τ. ἑ. Ταῦτα μὲνοὸν (41) ἐκ προαώκου πῶ κοίου λέγεται. Ἐὰν δὲ ὁ βωτὴρ λέχη αῦτα, οὕτω δάναται ἀαὶ τόῦτο τῆς πρεπούσηστυχεῖν ?? σεως. Οἱ πιστεύοντές εἰσι σῶμα Χριστοῦ καὶ μέλη [*]((40) Ὅτι ἐκ προσώπου, etc. Godex Bsreccia?? Catena Barbari.) [*]((41) Ταῦτα μέν οὗν, etc. Catena Barbari, Baroccianus.)

1295
μέλους· ἐὰν δὲ πάσχῃ μέλος ἔν, συμπάσχει πάντα τὰ μέλη. Καὶ ἐὰν δοξάζηταιμέλος ἐν, συνδοξάζεται πάντα τὰ μέλη. Πάσχει δὲ τὸοὕτως Χριστοῦ σῶμα καὶ δεῖται θεραπείας. Ἐπὶ τῇ ἡμετέρᾳ τείν -θεραπείᾳ οὐδὲν ἄτοπον λέγειν πρὸς αὐτόν· « Κύρωε ὁ Θεός μου, ἐκέκραξα πρὸς σὲ, καὶ ἰάω με.» Καὶ γὰρ ὡς ἴδια ἀμαρτῆματα ἐξομολογεῖται τὰ ἡμέτερα, ὡς ἐν τῷ εἰκοστῷ πρώτῳ ψαλμῷ λέγων· « Μακρὰν ἀπὸ τῆς σωτηρίας μου οἱ λόγοι παραππααμμμάπεν μου· » καὶ ἐν τῷ ἑξηκοστῷ ὀγδόῳ· « Κύριε, σὺ ἔγνως τὴν ἀφροσύνην μου, καὶ αἱ πλημεμέλειαί μου ἀπὸ σοῦ οὐκ ἐκρύβησαν. » Ἐκ προσώεπου δὲ τοῦ Χριστοῦ ἀμφότεροι εἴρηνται εἱ ψαλμοἱ.

Ψάλατε τῷ Κυρίῳ, οι δσιιοι αὐτοῦ, καὶ ἐξομσλογεῖσθε τῆ μνήμῃ τῆς άγιιωσύνης αὐτοῦ, κ. τ. ἐ. Ἐπεὶ σὐχ ὡραῖος (42) αἶνος ἐν στόματι ἁμαρτωλοῦ, οὐχ ὁ τυχὼν προστάσεται ψάλλειν τῷ Κυρίῳ, ἀλλʼ οἱ ἄσιοι αὐτοῦ, οἵτινες δύνανται ψάλλειν τῷ πνεύματι, ψάλλειν δὲ καὶ τῷ νοῖ. Διὰ τί δὲ μὴ ἠρκέσθη ὁ Προφήτης τῷ ιεἰπεῖν· « Ψάλατε τῷ Κυρίῳ, οἱ ὅσιοι, » ἀλλὰ προσέθηκε καὶ τὸ « αὐτοῦ, » ὡς ὄντων ὁσίων οὐκ αὐτοῦ; Φαμὲν τοίνυν, ὥσπερ χωρὶς πάσης προσθήκης μόνος ἀΘεὸς ἀγαθός ἐστιν, οὕτω χωρὶς πάσης προσθήκης ὅσιος μόνος ὁ Κύριος, ὡς ἐν τῇ τοῦ Δευῷδῇ εὕρομεν· « Δίκιος καὶ ὅππος ὁ Κύριός. » Ὡς δὲ μετὰ προσθήκης ἐστὶ δοῦλοςάγαθὸς, κατὰ τό « Εὖ, δοῦλε ἀγαθὲ καὶ πιστὲ, » καὶ ἄνθρωπος ἀγαθὸς κατὰ τὸ, « Ὁ ἀγαθὸς ᾶνθρωπος ἑο τοῦ ἀγαθοῦ θησαυροῦ τῆς καρδίας, » καὶ τὰ ἑξῆς· οὕτω μετὰ προσθήκκης.οὶ ὅσιοι τοῦ Κυρίου.

Τοῦ αὐτοῦ. Τάχα δὲ καὶ τοὺς (4) ὅσοι scρd-. ρον ἐν ἀκαθάρτοις διάγοντες εἰς μνήμην ἦλθον μετὰ ταῦτα τῆς ἁγιωσύνης αὐτοῦ, προτρέπει εις χαρστείαν.

Tοῦ αὐτοῦ. Πᾷς ὁ μεμνημένος (44) τῆς τοῦ Θεοῦ φιλανθρωπίας ἐξομολογεῖται αὐτῷ.

Ὅτι ὀργὴ ἐν τῷ θυμῷ αὐτοῦ, καὶ ζωγ έν-τδὰ Θελήματι εὐίου, κ.τ. ἐ. Ὥσπερ ἐκ τοῦ λεγομένου (45) θυμοῦ Κυρίου ἐξέρχεται ὀργὴ, οὕτω καὶ ἐκ τοῦ θελήματος αὐτοῦ γεννᾶται ζωή. Καὶ εἰ ἡ ζωὴ τὴν γνῶσιν σημαίνει « Ἐγὼ » γάρ « εἰμι,» φησὶ Χριστὸς, « ἡ ζωὴ, » ἡ ὀργὴ τὴν ἀγνωσίαν δηλοῖ. Τῇ ζωῇ δἐ ἀντίκειται ὁ θάναπος· οὐκοῦν ἡ ὀργὴ τὸν θάνατον σημαίνει, τὴν καπαστέρησιν τῆς θαωρίας ἐπισημαίνουσα.

Καλῶς οὖν λέγεται τὸ, « Ζωὴ καὶ θάνατος ἐν χειρὶ γλώσσης. »

Τοῦ αὐτοῦ. Ἔστι, δὲ ἐν τῷ ἀναθυμωμένῳ θυμῷ ἐτοιμότης, -παὶ ὀργὴ τῆς ἀνταποδόσεως, καὶ ζωὴ ἐν τῷ θελήρματι προηγονμένως ἐστὶ τοῦ Θεῦ.

Ἐγὼ δὲ εἶπα ἐν τῇ εὐθητίᾳ μου· Οὐ μὴ σαλευθῶ εἰς τὸν αἰῶνα,. κ. τ. ἐ. Εἵτε Χριστός φησιιν (46), εἴτε δίκαιος τὸ, « Εἶπα· » εἶτα μετὰ τὴν ἐπὶ τούτῳ στιγμὴν, « ἐν τῇ εὐθηνίᾳ μου οὐ μὴ σαλευθῶ εἰς τὸν αἰῶνα· » ἁρμόζει τὸ μὴ σαλεύεσθαι λέγειν [*](87 Ps. XXI, 2. 88 Ps. LXVIII, 6. 8, Deut. XXXII, 4. 90 Matth. XXV, 21 91 Matth. XII, 35. Joan. XIV, 6. 93 Prov. XVIII, 21.) [*]((42) Ἐαεὶ οὐχ ὡραῖος etc. Codex Daroccianus.) [*]((45) Ὥσπερ ἐκ τοῦ λεγομένου, etc. Eædem schedæ.) [*]((43) Τάχα δὲ καὶ τούς, etc. Schedæ Grabii.) [*]((44) Πᾶς ὁ μσυνημένος, etc. Eædem schedæ. derii.)

1293
ἐν εὐθηνία ὄντα. Τοῦ Σωτῆρος μέντοι, ὡς πολλάκις εἴπομεν, τὸ ἀνθρώπινον τοῦτολέγει. Κατὰ δὲ Σύμμα χον, ἐὰν ᾖ, « ἐν τῇ ἠρεμίᾳ μου, » δύναται τὸ γαληνὸν καὶ ἀτάραχον τῆς τετελειωμένης δηλοῦσθαι ψυχῆς, ἐν ᾗ πᾶς ὁ γενόμενος οὐδαμῶς ἔτι περιφραπήσετσι Ὁ γὰρ εὐθηνῶν πνευματικῶς οὐ σαλευθήσεται εἰς τὸν αἰῶνα.

Κύριε, ἐντῷ θελήματί σου παρέσχου τῷ κάλλει μου δύναμν. Ἀπέστρεψας δὲ τὸ πρόσωπόν σου καὶ ἐγενήθην τεταραγμένος, κ. τ. ἑ. Ἄλλος δέ φησιν (47)· Καὶ Χριστοῦ καὶ δικαίου ἐστὶ φωνὴ εὐχαριστική. Πρὸς γὰρ τῷ προειρημέιῳ τῆς θεότητος κάλλει, καὶ δυνάμεως τὸ ἀνθρώπινον τοῦ Χριστοῦ, καὶ πᾶς ἄγιος κεκοινώνηκε, καὶ μετέχει δὲ τούτων θελήματι Θεοῦ καὶ τῷ προηγουμένῳ ἑκουσίῳ αὐτοῦ. Ἐὰν δὲ, ὡς ὁ Ἀκύλας ἔγραψεν, « ἐν τῷ ὄρει μου, ὅρος Χριστοῦ τὴν Ἐκκλησίαν αὐτοῦ νοητέον, ὑψηλοτάτην καὶ μετέωρον οὕσαν. Τούτῳ δὲ τῷ δρει κράτος ἀπὸ τοῦ Πατρὸς ἐν τῇ εὐδοκίᾳ αὐτοῦ ἐστι βεβαίως δοθέν. Κρατεῖ δὲ ἡ Ἐκκλησία βασιλεύουσα τῶν λοιπῶν ἐπὶ γῆς καὶ Χριστῷ συμβασιλεύουσα. Εἰ δὲ κατὰ τὸν Σύμμαχον ἦ,« τῷ προπάτορι, » τίς ἂν προπάτωρ λέγοιτο Χριστοῦ,ἢ τοῦ δικαίου ἢ ὁ Ἀβραὰμ, ᾧ δύναται ἑστάσθαι τὸ εράτος τῷ γένει αὐτοῦ καὶ τοῖς ἐνευλογουμένοις αὐτῷ πᾶεαν ἔθνεσι πληρουμένων τῶν θείων εὐαγγελίωι;

οῦ αὐτοῦ. Λέγειν δὲ (48) καὶ τὸν Χριστὸν πρὸς τῷ καιρῷ γενόμενον τοῦ πάθους τὸ, « Ἀπέστρεψας τὸ πρόσωπόν σου, καὶ ἐγενήθην τεταραγμένος, οὐκ ἕστιν ἄτοπον, ὥσπερ καὶ ἐν τῷ Εὐαγγελέῳ. ὅπου μέν φησι· « Θεέ μου, Θεέ μου, ἵνα τί με ἐγκατλιιπες; » ὅπου δὲ, « Νῦν ἡ ψυχή μου τετάρακται. »

Τοῦ αὐτοῦ. Τοῦτο τὸ πρόσωπον (49) οἱ ἄγγελοι θλέπουσι διαπαντός. Εἰ δὲ κατὰ τὴν σοφὴν γυναῖαα τὴν Θεκωϊτίδα οἱ ἄγγελοι πάντα οἵδασι τὰ ἑαὶ γῆς, τὸ πρόσωπον τοῦ Θεοῦ οἱ λόγοι εἰσὶ τῶν ἐπὶ γῆς, οἱ χαρακτηρίζοντες τὸν δημιουργεκὸν αὐτοῦ λόγον.

Πρός σέ, Κόριε, κεκράξομαι, καὶ πρὸς τὸν Θεόν μου δεηθήσομαι. Τίς ὠφέλεια ἐν τῷ αῖμααί μσν ἐν τῷ καταβῆναί με εἰς δαφθορὰν, κ. τ. ἑ. Κράζεῖι ταῦτα (50) καὶ ὁ τὰ ἐπουράνια μόνα ποθῶν. Τί με δεῖ, φησὶν, εὐεκτεῖν ἐν αἵματος πλήθει τὸ σῶμα. προσδοκωμένης μοι τῆς ἐκτοῦ θανάτου φθορᾶς; Ἀλλʼ οὐ μᾶλλον ὑπωπιάζειν τὸ σῶμα, μήσως ὑπερζέσαν τὸ οἷμα πρὸς ἁμαρτίαν κινήσῃ;

Τοῦ αὐτοῦ. Ὁρῶν μηδὲν ἄξιον (51) ἡμᾶς ποιοῦντας τοῦ τιμίου αἶματος, οὗ ἠγοράσθημεν, ταῦτά φησιν ὁ Σωτήρ. Ἐπειδὴ γάρ τινες τῶν ὑπὲρ ὧν ἀπὸθσνεν, ἐπιμένουσι κακίᾳ καὶ δυσσεβείᾳ, ἔδοξεν ἡ εἰς τὴν διαφθορὰν τοῦ Σωτῆρος κάθοδος, καὶ ἡ ἕκχυσιςτοῦ [*](Grabii, sed vereor ne quid ex Basilio hic inserium fuerit : nisi malis ditere Basilium ex Origene ?? esse mutuatum. Vide Barbari Catenam.) [*]((51) Ὁρῶν μηδέν ἅξιον, etc. Catena Corderii, et codex Coishmmanus 189.)

1297
αἵματος αὐτοῦ μάτην γεγενῆσθαι. Διαφθορὰν δὲ λέγει τὴν φύσιν τῆς σαρκὸς, ἣν ἐνδόδυται, ἢ τὸν θάνατον εἰς ὅν ἔφθασεν. Ἐρεἴς δὲ, ὅτι κατέβη μὲν εἰς διαφθορὰν, οὐκ ἔλαβε δὲ ἀπὸ τοῦ Θεοῦ ἰδεῖν διαφθοράν. « Μὴ ἐξομολογήσεταί σοι χοῦς; ἢ ἀναγγελεῖ τὴο ἀλήθειάν σου; » Ὁ διὰ τοῦ τὰ ὑλικὰ πράττειν, καὶ φρονεῖν τὰ ἐπίγεια, χοῦς γεγονὼς, καὶ ἐπιμένων τῇ ἁμαρτίᾳ, οὐδʼ ἐξομολογήσεται τῷ Θεῷ, ἢ ἀναγγελεῖ τὴν ἀλήθειαν αὐτοῦ, καὶ διʼ ἠθῶν καὶ γνώσεως ἐσφαλμένος. Ὁ γὰρ ἕχων τὴν εἰκόνα τοῦ χοϊκοῦ, τῷ εἶναι ἐν σαρκὶ, καὶ μὴ πνεύματι, χοῦς ἐστι, καὶ ἐν ᾅδῃ ἐστί· διὸ οὐδὲ ἐξομολογήσεται τῷ Θεῷ. Ὁ δὲ ἀναγγέλλων τὴν ἀλήθειαν τοῦ Θεοῦ, ταχθεὶς ὑπʼ αὐτοῦ διδάσκαλος, οὐκ ἂν εἴη χοῦς· κολλώμενος γὰρ τῷ Κυρίῳ, ἕν πνεῦμά ἐστιν. Ἀλλὰ κὰν χοῦς τις ᾗ. καὶ φορῶν τὴν εἰκόνα τοῦ χοικοῦ, οὐκ ἂν δύναιτο ἀναγγέλλειν τὴν ἀλήθειαν τοῦ Θεοῦ.

Tοῦ αὐτοῦ. Οὐ δοξάσει (52) χοῖκός. Ἀλήθεια ὁ Χριστός· ἢ τάχα τὴν ἐν πράγμασι λέγει ἀλήθειαν.

Ἡκουσε Κύριος, κοὶ ἠλέησέ με. Κόρος ἐγενήᾶη βοηθός μου, κ. τ. ἐ. Λέγοι δʼ ἂν ταῦτα (53) καὶ ὁ Σωτὴῳ εἰσακουσθεὶς περὶ τῶν κοινωνικῶν ὡς διʼ αὐτοῦ μελλόντων ἐξομολογεῖσθαι τῷ Θεῷ, ἐφʼ οἶς εὐφραινόμενός φησιν· Οὐ μὴ λυπηθῶ,(τοῦτο γὰρ τὸ, « Οὐ μὴ κατανυγῶ· ») τὴν ἐμὴν δόξαν ἀπολαβών. Ἡλεῆσθαι δὲ λέγει ἐλεηθεὶς τῶν ἡμῶν, καὶ τὸ περὶ ἡμῶν πένθος καὶ κοπετὸν εἰς εὐφροσύνην μεταβαλών. Καὶ ἐπὶ τῇ τῶν σωζομένων σωτηρίᾳ φησίν· « Κύριε ὁ Θεός μου, εἰς τὸν αἰῶνα ἐξομολογήσομαί σοι. »

Ἔστρεψας τόν κοπετόν μου εἰς χορὸν ἐμοὶ, κ. τ. ἐ. Ὡσπερ τὸν κόπον (54) δέχεται χαρὰ, οὕτωκαὶ τἡν πρακτικὴν γνῶσ.ς Θεοῦ.