Panarion (Adversus Haereses)

καὶ ὑφ᾿ ἡμῶν ἐν [*](18 ff vgl. den Schlußabschnitt περὶ πίστεως c. 19, 1 — 18 u. 20 vgl. Hohesl. 6, 7 GR M 10 — S. 156, 9 Anacephalaeosis (= anaceph.)) [*](2 <τοῦ> * 7 ὑπόφασιν] ὑπόθεσιν? Dind. 8 χαρακτῆρι κεχρημένοι 9 ὑμῖν] ὑμῶν G R | τὰ] * | † αἰτήσεως ὑμῶν] πραγματείας ἠμῶν oder (fg) αἰτήσεως ὑμῶν <πραγματείας> * 10 ἐπειδὴ γὰρ] ἐπειδήπερ anaceph. 12 M 13 ἐφαρμοσάμενοι G R Μ | ἀλεξητηρίους anaceph. 14 προκαταληπτικοὺς anaceph. 14 f τοῖς φιλοκάλοις — προοίμιον < anaceph. 16 θηριοδήκτων anaceph.] καὶ θηριοδηκτικὸν G R < M 17 συγγραφέν, <περι anaceph.] < GR Μ 17 f αἵτινες εἰς . . . αἰνίγματά εἰσιν anaceph. αἱρέσεων < G R)

2. Παρακλήθητε δὲ πάντες οἱ φιλοκάλως ἐντυγχάνοντες τῷ τε προοιμίῳ καὶ ταὶς μετέπειτα αἱρέσεσι καὶ τῇ ὑπὲρ τῆς ἀληθείας ἀπολογίᾳ τε καὶ διδασκαλίᾳ τῆς ἀληθείας καὶ πίστει τῆς ἁγίας καθολικῆς ἐκκλησίας, συγγνῶναι ἡμῖν ἀνθρώποις οὖσι καὶ μετὰ πόνου καὶ ζήλου θεϊκοῦ φιλοτιμουμένοις ὑπὲρ θεοσεβείας ἀπολογεῖσθαι,

εἴ τι ὑπέρογκον * εἰς αὐτὸ τὸ πανάγιον καὶ πανσεβάσμιον ὂνομα θέλοντες κατὰ τὴν ἰδίαν δύναμιν ὑπεραπολογεῖσθαι, τοῦ θεοῦ συγχωροῦντος τὰ ὑπὲρ δύναμιν ἡ πραγματεία.

καὶ ἕτι παρακλήθητε <συγγνῶναι ἡμ>ῖν, εἴ που εὕροιτε <ἡμᾶς> καίτοι γε μὴ ἐν ἔθει ὅντας ἐπισκώπτειν τινὰς ἢ ἐπισκωμματίζειν, διὰ δὲ τὸν πρὸς τὰς αἱρέσεις ζῆλον καὶ εἰς ἀποτροπὴν τῶν ἐντυγχανόντων εἴ που παροξυνόμενοι λέξωμεν, ἢ ἀπατεῶνάς τινας καλοῦντες ἢ ἀγύρτας ἢ ἀθλίους. αὐτὴ γὰρ ἡ| [*](D267) ἀνάγκη ἡ πρὸς τοὺς λόγους τοῦ ἀγῶνος παρασκευάζει ἡμῖν τὸν τοιοῦτον ἱδρῶτα δἰ ἀποτροπὴν τῶν ἐντυγχανόντων καὶ ὅπως δείξωμεν παντελῶς ἀπηγορευμένας τοῦ ἡμε τέρου φρονήματος τὰς ἐκείνων ἐργασίας καὶ μυστήρια καὶ διδασκαλίας, ἵν' ἀπὸ τῶν λόων καὶ τῆς ὀξύτητος τῆς ἀντιλογίας καὶ τὸ ἡμέτερον ἐλευθέριον ἁποδείζωμεν καὶ τινας ἁπὰ τῶν αὐτῶν ἐκκλίνωμεν καὶ διὰ τῶν δοκούντων βαρυτέρων λόγων.

3. Καὶ ἔστι τὰ ἐν τῇ πάσῃ πραγματείᾳ διὰ τῶν προειρημένων τριῶν βιβλίων, πρώτου καὶ δευτέρου καὶ τρίτου, ἅτινα τρία βιβλία εἰς ἐπτὰ τόμους διείλομεν, ἐν δὲ ἑκάστῳ τόμῳ ἀριθμός τις αἱρέσεων [*](14ff vgl. dieselbe Entschuldigung im Schlußabschnitt περὶ πίστεως c. 19, 2 ff G R M anaceph. (bis ἐκκλησίας Ζ. 9) 26–S. 168, 16 Anacephalaeosis) [*](1 τοῦ Χριστοῦ anaceph. 2 εἰς] ὡς anaceph. 6 παρακαλεῖτε anaceph. 7 τῆ <G R M 7f ἀπολογίᾳ] ὁμολογίᾳ anaceph. 10 εἴ τι]εἰς ὅ εἴ τι G R 11 * etwa <ἐπιχειροῦμεν>* | σεβάσμιον Μ |θέλοντες *]θελήσομεν G R M 12 ἰδίαν]ἁγίαν G R 14 <συγγνῶναι ἡμ>ῖν Dind.] ἵν'G R M 15 <ἡμᾶς> * | ἐπισκήπτειν G R ἐπισκόπτειν Μ 17 λέξομεν G R 18 αὕτη Μ 21 vor τοῦ + <ἀπὸ> oder ἀπηλλοτριωμένας statt ἀπηγορευμένας * 26 τὰ <G R M)

πρώτη Βαρβαρισμός, δευτέρα Σκυθισμός, τρίτη Ἑλληνισμός, τετάρτη Ἰουδαϊσμός, πέμπτη Σαμαρειτισμός.

ἐκ τούτων αἱ καθεξῆς· πρὸ Χριστοῦ μὲν τῆς ἐπιδημίας, μετὰ δὲ Βαρβαρισμὸν καὶ τὴν Σκυθικὴν δεισιδαιμονίαν αἱ ἀπὸ τοῦ Ἑλληνισμοῦ φύσασαι αὑται· ἕκτη Πυθαγόρειοι εἴτ᾿ οὐν Περιπατητικοί, διὰ τῶν περὶ Ἀριστοτέλην διαιρεθεῖσα· ἑβδόμη Πλατωνικοί· ὀγδόη Στωϊκοί· ἐνάτη Ἐπικούρειοι.

εἶτα ἡ Σαμαρειτικὴ αἵρεσις ἡ οὖσα ἐκ τοῦ Ἰουδαϊσμοῦ καὶ ταύτης τέσσαρα ἔθνη· δεκάτη Γοροθηνοί, ἑνδεκάτη Σεβουαῖοι, δωδεκάτη Ἐσσηνοί, τρισκαιδεκάτη Δοσίθεοι.

εἶτα ὁ αὐτὸς προειρημένος Ἰουδαίσμὸς ἀπὸ τοῦ Ἀβραὰμ τὸν χαρακτῆρα εἰληφὼς καὶ διὰ τοῦ δοθέντος νόμου τῷ Μωυσῇ πλατυνθεὶς καὶ ἀπὸ τοῦ Ἰούδα υἱοῦ Ἰακὼβ τοῦ καὶ Ἰσραὴ διὰ Δαυὶδ τοῦ βασιλεύσαντος ἐκ τῆς τούτου φυλῆς τὸ ἐπώνυμον τοῦ Ἰουδαϊσμοῦ κληρωθείς.

καὶ ἀπ᾿ αὐτοῦ τοῦ Ἰουδαϊσμοῦ ἑπτὰ αἱρέσεις αὑται· τεσσαρεσκαιδεκάτη Γραμματέων, πεντεκαιδεκάτη Φαρισαίων, ἑκκαιδεκάτη Σαδδουκαίων, ἑπτακαιδεκάτη Ἡμεροβαπτιστῶν, ὀκτωκαιδεκάτη Ὀσσαίων, ἐννεακαιδεκάτη Νασαρίων, εἰκοστὴ Ἡρῶδιανῶν.

4. Ἐκ τούτων τῶν αἱρέσεων καὶ μετέπειτα κατὰ διαδοχὴν τῶν χρόνων ἐπεφάνη ἡ σωτήριος τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ οἰκονομία ἤγουν ἡ ἔνσαρκος αὐτοῦ παρουσία καὶ εὐαγγελικὴ διδασκαλία τε καὶ κήρυγμα βασιλείας, ἥτις μόνη ἐστὶ πηγὴ σωτηρίας καὶ πίστις ἀληθείας τῆς καθολικῆς καὶ ἀποστολικῆς καὶ ὀρθοδόξου ἐκκλησίας.

ἐκ δὲ ταύτης περιεκλάσθησάν τε καὶ ἐσχίσθησαν ὅνομα μόνον Χριστοῦ [*](11 —14 vgl. Anaceph. des 1. Toinus 4, 1; S. 164, 16ff GR M anaceph. 1 — S. 159, 13 vgl. auch Ancoratus c. 12, 7 ff; S. 21, 1–22, 12 (= anc.)) [*](1 vor πᾶσαι + αἱ G R 2 ff die Zahlen fehlen in der Anaceph. 4 πρὸ μὲν τῆς ἐπιδημίας Χριστοῦ anaceph. πρὸ Χριστοῦ μὲν G R Μ 5 f ἀπὸ δὲ τοῦ Βαρβαρισμοῦ καὶ τῆς Σκυθικῆς δεισιδιμονίας καὶ τοῦ Ἑλληνισμοῦ καὶ τῶν λοιπῶν anaceph. 5 δὲ < G R M 6 Πυθαγόριοι M 7 Ἀριστοτέλη Μ 8 M | ἡ1 < GR M | ἡ2 < MR 10 Σαιβουαῖοι Μ | 13 διὰ + δὲ M | τοῦ3 + <πρώτου> Dind. nach S. 164, 20; aber vgl. S. 193 13 f vor βασιλεύσαντος + καὶ G R | βασιλεύσαντος + αὐτῶν anaceph.. 15 αἰτοῦ + τε νῦν anaceph. | τοῦ (vor Ἰουδαισμοῦ) < Μ 16 Φαρισμῶν M 17 M 18 Νασσαραίων anaceph. 20 f ἡ σωτήριος Χριστοῦ τοῦ κυρίου ἡμῶν ἔνσαρκος παρουσία G R Μ 23 καὶ ὀρθοδόξου <)

πρώτη Σιμωνιανοί, δευτέρα Μενανδριανοί, τρίτη Σατορνιλιανοί, τετάρτη Βασιλειδιανοί, πέμπτη Νικολαϊται, ἕκτη Γνωστικοὶ οἱ καὶ Στρατιωτικοὶ οἱ αὐτοὶ δὲ Φιβιωνῖται παρὰ δέ τισι Σεκουνδιανοὶ παρὰ ἄλλοις δὲ Σωκρατῖται παρ ἑτέροις δὲ Ζακχαῖοι παρὰ δέ τισι Κοδδιανοὶ καλούμενοι καὶ Βορβορῖται καὶ Βαρβηλῖται, ἑβδόμη Καρποκρατῖται, ὀγδόη Κηρινθιανοὶ οἱ καὶ Μηρινθιανοί, ἐνάτη Ναζωραῖοι, δεκάτη Ἐβιωναῖοι, ἐνδεκάτη Οὐαλεντῖνοι, δωδεκάτη Σεκουνδιανοί , οἷς συνάπτονται Ἐπιφάνης καὶ Ἰσίδωρος, τρισκαιδεκάτη Πτολεμαῖοι·