Panarion (Adversus Haereses)

Πρὸ δὲ τούτου Πυθαγόρας καὶ οἱ Περιπατητικὴν ἐπαγγελλόμενοι χαρακτηρίζουσιν ἴνα θεόν, φιλοσοφίαις δὲ ἄλλαις * καὶ τοῖς * φιλοσοφουμένοις προσανέχουσι. τὰ ἴσα μὲν τούτοις πάλιν τὰ τῆς ἀθεμίτου γνώμης καὶ ἀσεβεστάτης, τῶν ψυχῶν ἀπαθανατισμούς τε καὶ μετενσωματώσεις καὶ σωμάτων φθοράς , αὐτός τε καὶ οἱ σὺν αὐτῶ̣ ἀγορεύουσιν. οὗτος δὲ τέλος ἐν τῇ Μηδίᾳ τὸν βίον καταστρέφει.

σῶμα δὲ λέγει εἶναι τὸν θεὸν τουτέστιν οὐρανόν, ὀφθαλμοὺς δὲ αὐτοῦ καὶ τὰ ἄλλα ὥσπερ ἐν ἀνθρώπῳ, ἥλιον καὶ σελήνην καὶ τὰ ἄλλα ἄστρα καὶ τὰ κατ᾿ οὐρανὸν στοιχεῖα.

Ἐπίκουρος δὲ καθεξῆς μετὰ τούτους ἀπρονοησίαν τῷ κόσμῳ εἰσηγήσατο· ἐξ ἀτόμων δὲ συνεστάναι τὰ πάντα ἠδ᾿ αὖ πάλιν εἰς ἄτομα χωρεῖν καὶ ἐξ αὐτοματισμοῦ εἶναι τὰ ὅλα καὶ τὸν κόσμον ὑφεστάναι, ἀεὶ γεννώσης τῆς φύσεως ἠδ᾿ αὖ πάλιν δαπανωμένης καὶ ἐξ αὑτῆς πάλιν ἐπιγινομένης, μηδέποτε δὲ ληγούσης, ἀφ᾿ ἑαυτῆς φυομένης καὶ εἰς ἑαυτὴν συντριβομένης.

εἶναι δὲ ἐξ ὑπαρχῆς ᾠοῦ δίκην τὸ σύμπαν, τὸ δὲ πνεῦμα δρακοντοειδῶς περὶ τὸ ᾠὸν ὡς στέφανον ἢ ὡς ζώνην περισφίγγειν τότε τὴν φύσιν.

θελῆσαν δὲ βιασμῷ τινὶ καιρῷ περισσοτέρως σφίγξαι τὴν πᾶσαν ὕλην εἴτ᾿ οὖν φύσιν τῶν [*](2 — 10 Diels doxographi graeci S. 588 — 7 ἐν τῇ Μηδίᾳ, entstanden aus ἐνδείᾳ ὕδατος καὶ ἄρτου, Tgl. Diels S. 175; ἐνδεία wird durch Μηδεία in Μ gestützt — 12 — S. 187, 8 Diels doxographi graeci S. 588 f GU M) [*](1 Πυθαγόρειοι, δευτέρα αἵρεσις ἀπὸ Ἑλληνισμοῦ, ἑβδόμη δὲ τῆς ἀκολουθίας G U Πυθαγόριοι, ἀπὸ Ἑλληνισμοῦ αἰρέσεις β, τῆς δὲ ἀκολουθίας ςݲδ ςݲ Μ G Περιπατητικοὶ U 3 χαρακτηρίζειν U χαρακτηριάζουσιν M | * u. * etwa <ὁμοίως> καὶ τοῖς <παρὰ τοῖς προδηλωθεῖσι> 7 Μηδεία M 9 ἄλλα + <μέλη>? * 11 Ἐπικούριοι τετάρτη αἵρεσις Ἑλληνισμοῦ, ὀγδόη δὲ τῆς ἀκολουθίας G Ἕκτη αἵρεσις ἀπὸ τοῦ Ἑλληνισμοῦ, ὀγδόη δὲ τῆ ἀκολουθία U Ἐπικούριοι, ἀπὸ Ἑλληνισμοῦ αἰρέσεις δ, τῆς δὲ ἀκολουθίας ηݲ 12 Ἐπικούριοι M | μετὰ τούτους ݲ U 14 τὰ ὅλα] τὰ πάντα G 18 περὶ ᾠὸν] περιιὸν? * 19 περισφίγγειν τότε τὴν φύσιν] περιιὸν σφίγγειν τούτου τὴν φύσιν? Diels; aber τότε ist imentbehrlicli als Gegensatz zu τινὶ καιρῷ Ζ. 19f | θελήσασαν Μ 19f τινι † καιροῖ Diels, der καὶ σῷ vermutet; aber der Ausdruck τινὶ καιρῷ ist dem Epiph. äufrg 20 περισσοτέρω M | εἴτουν] ἤγουν G)

τὰ μὲν γὰρ κοῦφα καὶ λεπτότερα τῆς πάσης φύσεως ἐπιπολάσαι ἄνω τουτέστιν φῶς καὶ αἰθέρα καὶ τὸ λεπτότατον τοῦ πνεύματος, τὰ δὲ βαρύτατα καὶ σκυβαλώδη κάτω νενευκέναι, τουτέστι γῆν (ὅπερ ἐστὶ τὸ ξηρόν) καὶ τὴν ὑγρὰν ὑδάτων οὐσίαν.