Panarion (Adversus Haereses)

* * καὶ μεθ᾿ ἓτερα καὶ ἐποίησεν ὁ θεὸς χιτῶνας δερματίους καὶ ἐνέδυσε τοὺς περὶ τὸν Ἀδὰμ καὶ ἐξέβαλεν αὐτοὺς ἐκ τοῦ παραδείσου«. ὁρᾷς ὃτι μάταιος ἡ σοῦ σοῦ καινοτομουμένη κενοφωνία, Ὠρίγενες. πρὸ πόσου γὰρ χρόνου ᾖσαν σώματα τοῖς περὶ τὸν Ἀδάμ.

66. Εἰ δὲ τοῦτό σε ἀνακρίνει καὶ οὐ δύνασαι, ψυχικῶς διανοούμενος, τοῦ πνεύματος δέξασθαι τὴν χάριν, χάριν, ἄπιστε καὶ ἐπέκεινα τῶν [*](D676) ἀπίστων τυγχάνων, λεγε μοι ἑκάστην ὑπόθεσιν ἐκ θεοῦ γεγονυῖαν, πόσην τὴν τὴν θαυματουργίαν καὶ ἔκπληξιν;

πόθεν ἐξ οὐκ ὄντων οὐρανὸς τέ ταται ἐν μετεώρῳ ἀναπεπετασμένος; πόθεν ἐστιλβώθη [*](Ö358) ἥλοις καὶ ἐκτίσθη ἡ σελήνη καὶ τὰ ἄστρα; ἐκ ποίου πρωτοτύπου ὓλης ἐλήφθη ἡ γῆ, ἐξ οὐκ ὄντων γινομένη; άπὸ ποίων φύσεων ἐτμήθη τὰ ὄρη;

πόθεν ἡ σύστασις ὃλου τοῦ κόσμου, ἡ ἐξ οὐκ ὄντων θεῷ πορισθεῖσα; πόθεν τῶν νεφελῶν ἡ σύστασις, ἣ ὑπὸ θῆξιν σκέπει τὸν οὐρανόν;

πόθεν τοῦ κώνωπος καὶ τῆς σκνιφὸς διὰ προστάγματος θεοῦ τῷ θεράποντι αὐτοῦ Μωυσῇ ὁ πορισμός; πῶς τὴν ξυλινην > εἰς ὄφιν μετέβαλεν ἐψυχωμένον καὶ ἓρποντα; πόθεν τῇ χειρὶ τοῦ Μωυσέως τὸ εἰς χιόνα μεταβάλλεσθαι;

οὕτω καὶ τότε ἠθέλησεν ὁ θεός, ὠ ἄπιστε, καὶ δερματίνους φύσει χιτῶνας ἄνευ ζᾠων ἄνευ τέχνης τινὸς ἀνθρωπίνης καὶ πολυμόρφου ἐργασίας, ἃμα > θέλων ἐποίησε τοῖς περὶ τὸν Ἀδάμ, ὡς ἀπ᾿ ἀρχῆς ἃμα ἠθέλησε οὐρανὸς καὶ τὰ πάντα γεγένηται. καὶ περὶ τούτων πολλάκις ἔφημεν καὶ ἐν ἄλλοις τόποις καὶ ἀνωτέρω.

καὶ τοῖς μὲν βουλομένοις * τὸ ζῆν σύντομος ή σωτηρία καὶ εὐθυέλεγκτος ἡ κακοπιστία, τοῖς [*](3 Gen. 3, 19 — 5 Gen. 3, 21. 23 — ff vgl. Ancoiatus c. 62, ff; I 74, 15ff — 18 vgl. Exod. S, 17 — 19 Exod. 4, 3 — 20 Exod. 1, 6 — 25 vgl. zu Ζ. 11) [*](M U (von Ζ. 5 Μ’ ἕτερα an)) [*](4 * *] der Zusammenhang ist hier undeutlich; das folgende μεθ᾿ ἕτερα stammt wohl vom Abschreiber her, der einige Sätze übersprungen hat. Jedenfalls zur Begründung des μὴ παραδεδωκὼς θανάτῳ zunächst noch Gen. 3 6 εκ] ἀπὸ Μ 7 παρὰ σοὶ M | Ὠρίγενες <U 12 ἔχειν U 13 ἀναπεπταμένος M | ἐστηλπώθη M 14 ή] καἰ U 15 γενομένη M 17 vor θεῷ + U | νεφῶν U | θίξιν ΜU 18 σκνῖπος Μ 11) Μωυσῇ] Μωυσεῖ ΜU 20 ἐπεψυχωμένον U 21 τὸ] τῶ U | τότε] τὸ M 23 > * 25f ἔφην M 27 * <αἱρεῖσθαι>*)

67. Ἐλεύσομαι δὲ εἰς τὸν περὶ ἀναστάδεῶς σου ἐκ τοῦ πρώτου ψαλμοῦ λόγον. ὅταν γὰρ ἐξαπατήσῃς τοὺς ἀγνοοῦντας, τὸ φρόνημα ὑποβαλλόμενος, ὠ ματαιοπόνε, καὶ εἴπῃς, <ὅτι> τινὲς ἁπλουστέρων νομίζουσι τοὺς ἀσεβεῖς μὴ τεύξεσθαι ἀναστάσεως, καὶ ὓστερον δείξῃς τοὺς αὐτοὺς ἁπλουστέρους πάλιν ἐρωτωμένους ὑπὸ σοῦ ὃτι ποίου σώματος ἔσται ή ἀνάστασις καὶ ὡς ἀντεπαπορήσεις διὰ σεαυτοῦ ἐκ προσώπου τῶν ἁπλουστέρων κατὰ σὲ λεγομένων * καὶ γὰρ τοῦτο ἀνάγκη σαφῶς λέγειν), ἀγαθοὺς ἀποκαλεῖν τοὺς ἁπλου- στέρους παρὰ σοὶ λεγομένους·

οὐ <γὰρ> διὰ σεαυτοῦ ὁ λόγος οὐδὲ τῷ λόγῳ σου ἡ χάρις, ἀλλὰ τῇ ἀληθείᾳ τῇ ἀναγκαζούσῃ σε λέγειν τῶν δούλων τοῦ θεοῦ βελτιότητός τε καὶ ἀγαθότητος τεκμήρια.

καὶ γὰρ καὶ ό ἐκτὸς λέγει »ἁπλοῦς ό μῦθος τῆς ἀληθείας«. ἁπλοῦς δὲ εἰώθαμεν τοὺς ἀκάκους λέγειν, οἷς ἔπαινος παρὰ τῷ σωτῆρι ἐμ- φέρεται ἐν πολλοῖς τόποις, <ὡς> τῷ »γίνεσθε άκέραιοι ὡς περιστεραί« καὶ τῷ »ἄφετε τὰ παιδία ἐλθεῖν πρός με· τῶν γὰρ τοιούτων ἐστὶν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν‘, τουτέστι τῶν ἁπλουστάτων.

ἀπεκρίθησαν δέ σοι οἱ ἁπλούστεροι, ὡς λέγεις, τούτου τοῦ σώματος οὑ περικείμεθα εἶναι τὴν ἀνάστασιν. ἀνταπορούμενοι δὲ ὑπὸ σοῦ καὶ ἐρωτώμενοι· ὃλου ἢ μέρους; αὐτοὶ ἀνταποκρίνονται λέγοντες ὃτι ὃλου τοῦ σώματος.

σοῦ δὲ κατὰ τὴν μέθοδον τῆς σου πολλῆς πολλῆς ρίας φάσκοντος, μηδὲν τοῦτο δύνασθαι διὰ τὰ ἐκ τῶν σωμάτων ἐκρεύσαντα αἳματά τε καὶ σάρκας καὶ τρίχας καὶ τὰ ἄλλα τὰ διὰ πτυέλων ἐξ ἡμῶν ῥέοντα καὶ μυκτήρων καὶ σκυβάλων, πολλή σου [*](2-4 Psal. 57,5f — 9 vgl. oben S.419,5ff — 21 Matth.10,16 — 22 Matth. 19,14) [*](Μ U (bis ἀναστάσεως Z. 11; das Folgende bis S. 510, 18 ἔφης ἀνατραπήσῃ ist durch Blattausfall verloren gegangen)) [*](2 κωφευούσης + <αὐτοῖς>? * 3 <κωφῆς> * 4 φαρμάκου U | φαρμακευομένη MU 6 οὐ) * 8f σου ἐκ τοῦ πρώτου <U 10 > * 12 δείξῃς *] δείξη M 14 * etwa <ποιούμενος αὐτῶν ἀναγκάζῃ> * 16 <γὰρ> * 21 <ὡς> *] τὸ M 22 τῷ 27 σου 2 *] ἐκ M 30 ἐξ ἡμῶν *] ἐξημερῶν M | πολλή *] Πολλῆς M)

ἀλλὰ καὶ ἀφ᾿ ἡμῶν τῶν σμικρῶν όλίγα ἀκούσῃ. πᾶν γὰρ ἀεὶ τὸ ζητούμενον καθαρώτατον ζητεῖται, τὰ δὲ περιττὰ ἐκ τοῦ καθαροῦ ἀποβαλλόμενα ἀκαταζήτητά ἐστιν.