Panarion (Adversus Haereses)

διὸ μίαν θεότητα οἶδεν ἡ ἐκκλησία· εἷς θεὸς ὁ τῆς ἀηλθείας πατήρ, πατὴρ τελείος ἐνυπόστατος καὶ υἱὸς υἱὸς τέλειος ἐνυπόστατος καὶ ἅγιον πνεῦμα ἅγιον πνεῦμα τέλειον ἐνυπόστατον, μία θεότης καὶ δεσποτεία μία κυριότης.

διὸ πανταχοῦ σαφῶς κεκηρύχασιν αἰ θεῖαι γραφαὶ ἕνα θεόν, τουτέστιν τριάδα ὀμοούσιον, ἀεὶ οὖσαν τῆς αὐτῆς θεότητος, τῆς αὐτῆς κυριότητος.

καὶ διέπεσεν ἐκ πανταχόθεν ὀ τῆς ἀνοησίας σου λόγος, ὦ Νόητε. τοίνυν φωνάς, σκοπῖν ἐξ ὑπαρχῆς χρὴ καὶ οὕτως τὰ αὐτοῦ κεφάλαια ἀνατρέπειν.

5. Πρῶτον μὲν οὖν ἐπιδὴ παρήγαγε τὸ κεφάλαιον ὅτι »εἷς θεός, ἐξ οὗ τὰ πάντα καὶ ἡμεῖς εἰς αὐτόν, καὶ εἷς κύριος Ἰησοῦς χριστός, δι᾿ ὃς τὰ πάντα καὶ ἡμεῖς δι᾿ αὐτοῦ«, οὐχ ὁρᾷς ὅτι λέγων »εἷς θεός, ἐξ οὗ τὰ πάντα καὶ ἡμεῖς εἰς αὐτόν«, πῶς τὴν μίαν ἀρχὴν σημαίνει ἵνα μή εἰς πολλὰς ἀρχὰς τρέψὴ τὴν διάνοιαν καὶ εἰς πολυθεΐαν ἀγάγῃ τῆς πολυθεΐας;

ὁρᾷς γὰρ πῶς ἑνὶ ὀνόματι κέχρηται καἲ μιᾷ ὀνομασίᾳ, οὐκ ἀρνούμενος τὸν μονογενῆ θεόν. οἶδε γὰρ αὐτὸν κύριον καὶ οἶδεν αὐτὸν θεόν· διὸ ἀσφαλιζόμενος λέγει »καὶ εἷς αὐτὸν κύριον καὶ οἶδεν αὐτὸν θεόν· διὸ ἀσφαλιζόμενος λέγει »καὶ εἷς κύριος Ἰησοῦς Χριστός, δι᾿ οὗ τὰ πάντα«.

καὶ ἐπὶ μὲν τοῦ κυρίου τοῦτο λέγων οὐ τοὺ αὐτὸν ἐσήμανεν εἶναι πατέρα καὶ τὸν αὐτὸν, ἀλλὰ ἔσειξε τὸν μὲν πατέρα πατέρα ὄντα, τὸν δὲ υἱὸνυ υἱὸν ἀηξθῶς,

ἐπειδὴ τῷ εἶναι »εἷς θεός« ἐπὶ τῷ πατρὶ οὐχ ὡς ἀρνούμενος ἐπὶ τῷ υἱῷ τὸ εἶναι θεὸς <ἐλεγεν> (εἰ γὰρ μὴ θεός, οὔτε κύριος· ἐπιδὴ δὲ κύριος, καὶ θεός), ἀλλὰ εἰς μίαν ὀνομασίαν ἄγειν ἀναγκαζόμενος ὑπὸ τοῦ ἁγίου πνεύματος ὁ ἅγιος ἀπόστολος ἔφραζεν ἡμῖν τὴν πίστιν, ἐιαργῶς ἔνα κύριον σημαίνων, ἄρα γε καὶ θεόν.

Ἀλλὰ μηδεὶς νομιζέτω, ἐπιδὴ λέγει ἕνα καὶ ἕνα, μὴ ἄρα παρέλιπε τὸν ἀριθμὸν τὴς τριάδος, ἐπειδὴ οὐκ ὠνόμασε τὸ ἅγιον πνεῦμα. ὀιομάσας γὰρ πατέρα καὶ υἱὸν θεὸν καὶ κύριον, ἐν πνεύματι ἁγίῳ ὠνόμασεν. οὐ γὰρ ἐπιδὴ εἶπεν »εἷς θεός«, περὶ πατρός.

»ἐξ οὗ τὰ πάντα«, ἠρνήσατο αὐτὸν [τὸ] εἶναι κύριον· οὐδὲ πάλιν ἐπιδὴ εἶπε »καὶ εἷς κύριος Ἰησοῦς Χριστός«, ἠρνήσατο εἶναι αὐτὸν θεόν,