Panarion (Adversus Haereses)

5. Φαντάζονται δὲ πάλιν ἄλλοι, <ἄλλα> περὶ τούτου τοῦ Μελχισεδὲκ λέγοντες. σαρκικῶς γὰρ οἱ τοιοῦτοι ἀνεκρίθησαν, πνευματικῶς μὴ νενοηκότες τὰ ὑπὸ τοῦ ἁγίου ἀποστόλου ἐν τῇ αὐτῇ ἐπιστολῇ

τῇ πρὸς Ἑβραίους εἰρημένα. καὶ ὁ μὲν Ἱερακᾶς ὁ Αἱγύπτιος αἱρεσιάρχης τό »άφομοιούμενος, φησί, τῷ υἱῷ τοῦ θεοῦ μένει ἱερεὺς εἰς τὸ διηνεκές«·

ὡς ἀπὸ τῆς λέξεως ἧς εἶπεν ὁἅγιος ἀπόστολος »τὸ δὲ πνεῦμα ὑπερεντυγχὑπὲρ ἡμῶν στεναγμοῖς ἀλαλήτοις«. ὁ δὲ ἐπιστάμενος τὸ φρόνημα τοῦ πνεύματος οἶδεν ὅτι ὑπὲρ ἐκλ.εκτῶν ἐντυγχάνει τῷ θεῷ. ἐξέπεσε δὲ καὶ οὗτος παντελῶς τοῦ προκειμένου.

οὐ [*](10 vgl. I Kor. 2, 17 – 12 vgl.haer. 67, 3, 1ff u. den Anonymus bei Hieronymus ep. 73, 1, 1f; S. 13, 7ff Hiberg ut docere conatus sit cum, qui benedxerit tanto patriarchae, divinioris fuisse naturae nec de hominibus aestimndum. et ad extremum aussu est dicere spiritum sanctum occurrisse Abrahae et ipsum esse, qui sub hominis figura visus sit Chrysost. de Melchised. 3; Migne 56, 260 Cyrillus Alex. Glaph. in Gen. l. II 7; Migne 69, 97C λέγουσιν ὡς ἄνθρωπος μὲν οὐκ ἦν ὁ Μελχισεδέκ, τὸ πνεῦμα δὲ μᾶλλον τὸ ἅγιον· ἤγουν ἑτέρα τις δύναμις τῶν ἄνωθεν καὶ ἐξ οὐρανοῦ, τὴν λειτουργικὴν ἔχουσα τάξιν; dazu Origenes u. Didymus bei Hieronymus ep. 73, 2, 1; S. 14, 8ff statimque in fronte Geneseos primam omeliarum Origenis repperi ut eum angelum diceret, isdemque paene argumentis, quibes scriptor tuus de spiritu sancto, ille de supernis virtutibus est locutus. transivi ad Didymum, sectatorem eius et vidi hminem pedibus in magistri issse sententiam u. den jAnsatz dazu bei philo leg. alleg. III 25; I 130, 17 Cohn; beachte auch die Pistis Sophia (C. Schmidt Index unter Melchisedek) – 14 Hebr. 7, 3 – 15f Röm 8, 26) [*](M U) [*](1 [δὲ] * | καὶ <U | τοῦ <U 7 κατὰ σπέρμα U | καὶ <U 9 φαντάζουσι U | πάλιν < U | <ἄλλα> * 11 αὐτῇ < U 12 τῇ < Μ | Ἱέραξ U 12f ὁ Αἰγύπτιος αἱρεσιάρχης < U 13 τοῦτον νομίζει U | τὸν < U 14 μένει + γὰρ U 18 τῷψ < Μ)

καιρῷ δὲ ὅτε περὶ τούτου τοῦ Ἱερακᾶ καὶ τῆς αὐτοὺ αἱρέσεως τὴν ἀνατροπὴν ποιήσομαι, τότε ἐν πλάτει περὶ τούτων διηγήσομαι, τῆς δὲ ἀκολουθίας τὰ νῦν ἐπιλήψομαι.

Πόσα δὲ περὶ τούτου τοῦ Μελχισεδὲκ καὶ ἄλλοι φαντάζονται Σαμαρεῖται μὲν γὰρ τοῦτον νομίζουσιν εἶναι υἱὸν τοῦ Νῶε τὸν Σήμ.

καταγέλαστοι δὲ καὶ αὐτοὶ εὑρεθήσονται. ἀσφαλιζομένη γὰρ ἡ θεία γραφὴ πάντα μετὰ εὐταξίας κατὰ πάντα τὴν ἀλήθειαν ὠχύρωσεω, οὐκ εἰς μάτην τοὺς χρόνους τάξασα καὶ τὰ ἔτη ἑκάστης τῶνπατέρων ζωῆς καὶ διαδοχῆς ἀριθμήσασα.

ὅτε γὰρ Ἀβραὰμ ὑπῆρχεν ὀγδοήκοντα ὀκτὼ ἢ καὶ ἐνενήκοντα ἐτῶν πλείω ἐλάσσω, ὁ Μελχισεδὲκ αὐτῷ ὑπηντᾶτο καὶ ἐξέβαλεν αὐτῷ ἄρτους καὶ οἶνον, προτυπῶν τῶν μυστηρίων τὰ αἰνίγματα·

ἀντίτυπα τοῦ <σώματος τοῦ κυρίου, αὐτοῦ τοῦ> κυρίου ἡμῶν λέγοντος ὅτι »ἐγώ εἰμι ὁ ἄρτος ὁ ζῶν«, καὶ ἀντίτυπα τοῦ αἵματος αὐτοῦ τοῦ ἐκ τῆς πλευρᾶς αὐτοῦ ῥεύσαντος εἰς κάθαρσιν τῶν κεκοινωμένων καὶ ῥαντισμὸν καὶ σωτηρίαν τῶν ἡμετέρων ψυχῶν.

ὁ δε τοῦ ἀβραὰμ πατὴρ Θάρρα ἑβδομηκοστὸν [*](7ff vgl. Hieronymus ep. 73, 5, 4; S. 18, 16ff traduntque (sc. Hebraei) hunc esse Sem, primum filium Noë ebda c. 9, 2; S. 22 3f quaest. Hebraicae in Gen. Migne 23, 961 A comment. ad Jes. 41; Migne 24, 414 B. Die rabbinischen Belegstellen bei B. Beer, Leben Abrahams S. 142 ff – 12 vgl. etwa Gen. 16, 16 (doc h sind hier 86 Jahre angegeben und die Stelle fällt hinter die Beggnung mit Melchisedek) 12f vgl. Gen. 14, 18 – 13f vgl. Clemens Al. strom. IV 160, 3; II 319, 24ff Stählin Mελχισεδὲκ . . . ὁ τὸν οἶνον καὶ τὸν ἄρτον τὴν ἡγιασμένην διδοὺς τροφὴν εἰς τύπον εὐχαριστίας — 15 Joh. 6, 51 – 16 vgl. Joh. 19, 34– 18 — S. 332, 16 vgl. Gen. 11, 10 – 26 . Epiphanius stellt jedoch eine eigene Rechnung auf, di8e sich weder mit den LXX noch mit den Versuchen anderer Kirchenväter deckt: er gibt S. 332, 11 Kena 109 Jahre (Gen. 11, 13: 130 Jahre) und berechnet S. 332, 13 das Alter Sems bei der Erzeugung des Arphaxad auf 102 Jahre 9Gen. 11, 10: 100 Jahre; vielleicht hat Epiph. die 2 Jahre, die nach demselben Vers seit der Sündflut verflossen waren, zu den 100 hinzugezählt). Aber die im TExt stehenden Ziffern dürfen nicht geändert werden: für die Rreihe Arphaxad, Sala, Eber, Phalek ist die Summe 659 durch Panarion haer. 2, 2; I 174, 8 gesichert, für die übrigen Glieder bestätigt die dreimal wiederholte Gesamtsumme 1241 die Richtigkeit der Überlieferung) [*](M U) [*](3 Ἱέρακος U 4 ποιοῦμαι Μ 6 καὶ < U 7 υἱὸν τοῦ Νῶε τὸν Σήμ] τὸν υἱὸν τοῦ Σήμ U 9 τὴν < U 10f ἑκάστης — ἀριθμήσασα <U 12 ὀκτὼ +ἐτῶν < U | πλείω + ἢ U 14 <σώματος τοῦ κυρίου, αὐτοῦ τοῦ>* 16 αὐτοῦ 1 <U | αὐτοῦ 2 + νυχθέντος καὶ U 18 ἑβδομηκοστὸν οݲ Μ)

Ῥαγαῦ δὲ ἐγέννησε τὸν Σεροὺχ ὑπάρχων ρݲλݲβݲ ἐτῶν, καὶ γέγονε πεντακοσιοστὸν πρῶτον ἔτος. Φάλεκ δὲ ἐγέννησε τὸν ‘Ραγὰῦ ὢν ρݲλݲ ἐτῶν, καὶ γέγονεν ἔτη ἑξακόσια τριάκοντα ἕν. Ἔβερ δὲ ἐγέννησε τὸν φάλεκ ἐν ἔτει ρݲλ ݲ δݲ τῆς αὐτοῦ ζωῆς, καὶ γεγόνασιν ἑπτακόσια ἑξήκοντα πέντε ἔτη.