Panarion (Adversus Haereses)

Ἔνια Τε καὶ τῶν ἐν τῷ εὐαγγελίῳ κειμένων εἰς τοῦτον τὸν χαρακτῆρα μεθαρμόζουσιν, ὡς τὴν πρὸς τὴν μητέρα αὐτοῦ δωδεκαετοῦς ὄντος ἀπόκρισιν »οὐκ οἴδατε ὅτι ἐν τοῖς τοῦ πατρός μου δεῖ με εἶναι;« ὃν οὐκ ᾔδεισαν, φασί, πατέρα κατήγγελλεν αὐτοῖς· καὶ διὰ τοῦτο ἐκπέμψαι τοὺς μαθητὰς εἰς τὰς δώδεκα φυλάς, κηρύσσοντας τὸν ἄγνωστον αὐτοῖς θεόν.

καὶ τῷ εἰπόντι αὐτῷ »διδάσκαλε ἀγαθέ« τὸν ἀληθῶς ἀγαθὸν θεὸν ὡμολογηκέναι εἰπόντα »τί με λέγεις ἀγαθόν; εἷς ἐστιν ἀγαθός. ὁ πατὴρ ἐν τοῖς οὐρανοῖς«· οὐρανοὺς δὲ νῦν τοὺς Αἰῶνας εἰρῆσθαι λέγουσι.

καὶ διὰ [*](8 Dan. 12, 9f — 22 Luk. 2, 49 — 23f vgl. Matth. 10, 5f — 25 Mark. 10, 17f — 27ff vgl. Matth. 21, 23ffk u. Par.) [*](V Μ lat.) [*](1 θέλουσιν] λέγουσι Μ 2 καὶ < lat. 3 δὲ oben über Vcorr | Dind.] οὐδὲ YM Που lat. | τοῦ aus τῶν Vcorr | ὑπὸ Ausgg.] ἐπὶ V M ab lat. 4 παρεπινοουμένου] adinveiitus lat. | vor αὐτὸς wohl einzusetzen > * 5 vor τοῦ λόγου ein καὶ getilgt Vcorr 10 ευ] Dind. < lat.; τοὺς? ül. 14f — γράμματα < V 15 τοῦ διδασκάλου Dind. Oh.] τὰ διὰ τοῦ διδασκάλου M ebenso doch τὰ oben über Vcorr 16 lat. 18 σοι] ego lat. 19 ἐν τῷ τύπῶ] in typum lat. 20 καὶ < lat. 21 ἀπόκρισιν + dicens lat. 25 nach καὶ von 5 Buchstaben V 25f ὁμογηκέναι V ὁμολογηκέναι M 27f διὰ τοῦ] propter hoc lat.)

ἀλλὰ καὶ ἐν τῷ εἰρηκέναι »πολλάκις λάκις ἐπεθύμησα ἀκοῦσαι ἕνα τῶν λόγων τούτων, καὶ οὐκ ἔσχον τὸν ἐροῦντα« ἐμφαίνοντός φασιν εἶναι διὰ τοῦ »ἕνα« τὸν ἀληθῶς ἕνα θεόν, ὃν οὐκ ἐγνώκεισαν.

ἔτι ἐν τῷ προσσχόντα αὐτὸν τῇ Ἱερουσαλὴμ δακρῦσαι ἐπ᾿ αὐτὴν καὶ εἰπεῖν »εἰ ἔγνως καὶ σὺ σήμερον τὰ πρὸς εἰρήνην; ἐκρύβη δὲ <ἀπὸ> σοῦ«, διὰ τοῦ »ἐκρύβη« ῥήματος τὸ ἀπόκρυφον τοῦ Βυθοῦ δεδηλωκέναι.

καὶ πάλιν εἰπόντα »δεῦτε πρός με πάντες οἱ κοπιῶντες καὶ πεφορτισμένοι, καὶ μάθετε ἀπ᾿ ἐμοῦ«, τὸν τῆς ἀληθείας πατέρα κατηγγελκέναι. ὅ γὰρ οὐκ ᾔδεισαν, φασί, τοῦτο αὐτοῖς ὑπέσχετο διδάξειν.

<Ἀπόδειξιν> δὲ τῶν ἀνωτάτω καὶ οἱονεὶ κορωνίδα τῆς ὑποθέσεως οὐτῶν φέρουσι ταῦτα »ἐξομολογοῦμαί σοι, πάτερ, κύριε τῶν οὐρανῶν καὶ τῆς γῆς, ὅτι ἀπέκρυψας αὐτὰ ἀπὸ σοφῶν καὶ συνετῶν καὶ ἀπεκάλυψας αὐτὰ νηπίοις. οὐά, ὁ πατήρ μου, ὅτι ἔμπροσθέν σου εὐδοκία [μοι] ἐγένετο. πάντα μοι παρεδόθη ὑπὸ τοῦ πατρός μου, καὶ οὐδεὶς ἔγνω τὸν πατέρα, εἰ μὴ ὁ υἱός, καὶ τὸν υἱόν, εἰ μή ὁ πατὴρ καὶ ᾧ ἂν ὁ υἱὸς ἀποκαλύψῃ«.

ἐν τούτοις <γάρ> διαρρήδην φασὶ δεδειχέναι αὐτόν, ὡς τὸν ὑπ᾿ αὐτῶν παρεξευρημένον πατέρα ἀληθείας πρὸ τῆς παρουσίας αὐτοῦ μηδὲ ἑνὸς πώποτε ἐγνωκότος, καὶ κατασκευάζειν θέλουσιν, ὡς τοῦ ποιητοῦ καὶ κτιστοῦ ἀεὶ ὑπὸ πάντων ἐγνωσμένου, καὶ ταῦτα τὸν κύριον εἰρηκέναι περὶ τοῦ ἀγνώστου τοῖς πᾶσι πατρός, ὃν αὐτοὶ καταγγέλλουσι.

19. Τὴν δὲ τῆς ἀπολυτρώσεως <παρ᾿> αὐτοῖς παράδοσιν συμβέβηκεν [*](3f Agraphon, vgl. Resch Agrapha2 S. 179 — 7 Luk. 19, 42 — 9 Matth. 11, 28f — 13 Matth. 11, 25—27) [*](V M lat.) [*](2 ἀντεπερωτήσει + sua lat. | ἀπορρῆσαι, ein ρ getilgt V corr 3 <μὴ> Ausgg.] non lat. | vor δεδειχέναι + non lat. 4 vor τῶν λόγων + ex lat. 5 εἶναι zu δεῖν verändert V corr δεῖν Μ | »ἕνα«*] ἑνὸς VM unum lat. 8 <ἀπὸ> Ausgg.] α lat. | διὰ τοῦ ἐκρύβη ῥήματος] per eum sermonem qui est absconditus lat. 10 καὶ < lat. 11 φησί aus φασί V corr φησί Μ 12 <ἀπόδειξιν> Ausgg.] ostensionem lat. 13 φέρουσιν] afferunt lat. | ἐξομολογοῦμαι *] ἐξομολογήσομαι VM confiteor lat. | πݲεݲρݲ ε auf Rasur V corr 13f τῶν οὐρανῶν καὶ τῆς γῆς] terrae et coelorum lat. 14 τῆς < Μ 15 [μοι] Ausgg.] < lat. 16 μου < lat. 17 ἀποκαλύψει, h h V corr ἀποκαλύψει M 18 <γὰρ> Dind.] enim lat. 18f τὸν ὑπ᾿ αὐτῶν παρεξευρημένον < lat. 19 μηδενὸς V | πώποτε < lat. 20 vor ἐγνωκότος + manifeste lat. 21 καὶ] et lat.; (entweder zu streichen oder) mit auch zu übersetzen 23 <παρ᾿> αὐτοῖς *] ipsorum lat.)

καὶ ὅτι μὲν εἰς ἐξάρνησιν τοῦ βαπτίσματος τῆς εἰς θεὸν ἀναγεννήσεως καὶ πάσης τῆς πίστεως ἀπόθεσιν ὑποβέβληται τὸ εἲδος τοῦτο ὑπὸ τοῦ Σατανᾶ, ἐλέγχοντες αὐτοὺς ἀπαγγελοῦμεν ἐν τῷ προσηκοντι τοπῳ.

Λέγουσι δὲ αὐτὴν ἀναγκαίαν εἲναι τοῖς τὴν τελείαν γνῶσιν εἰληφόσιν, ἵνα εἰς τὴν ὑπὲρ πάντα δύναμιν ὦσιν ἀναγεγεννημένοι. ἄλλως γὰ;ρ ἀδύνατον > ἐντὸς Πληρώματος εἰσελθεῖν, ἐπειδὴ αὕτη ἐστὶν ἡ εἰς τὸ βάθος τοῦ Βυθοὺ κατάγουσα κατ’ αὐτούς.

τὸ μὲν γὰρ βάπτισμα τοῦ φαινομένου Ἰησοῦ ἀφέσεως <εἶναι> ἁμαρτιῶν, τὴν δὲ ἀπολύτρωσιν τοῦ ἐν αὐτῷ Χριστοῦ εἰς τελείωσιν, καὶ τὸ μὲν ψυχικόν, τὴν δὲ πνευματικὴν εἶναι ὑφίστανται, καὶ τὸ μὲν βάπτισμα ὑπὸ Ἰωάννου κατηγγέλθαι εἰς μετάνοιαν, τὴν δὲ ἀπολύτρωσιν υπὸ Χριστοῦ κεκομίσθαι εἰς τελείωσιν.