Panarion (Adversus Haereses)

αὕτη οὖν ἡ Ὀγδοάς ἐστιν], ἡ ἀντικληθεῖσα ἀντὶ τῆς προούσης Ὀγδοάδος Βυθοῦ Πατρὸς Ἀνθρώπου Λὁγου καὶ Σιγῆς Ἀληθείας ἐκκλησίας Ζωῆς), ἡνώθη τοῖς φωσὶ καὶ ἐγένετο Τριακὰς ἀπηρτισμένη.

καὶ > ἡ προοῦσα Ὀγδοὰς ἀναπαυομένη. ὁ δὲ Βυθὸς ἐξῆλθεν Μεγέθους στηρίγματι ἑνωθῆναι τῇ Τριακάδι· συνῄει γὰρ τῇ Ἀληθείᾳ καὶ ὁ Πατὴρ τῆς Ἀληθείας συνήρχετο τῇ ἐκκλησίᾶ καὶ ὁ Μητρικὸς εἶχε τὴν Ζνὴνν καὶ ὁ Παράκλητος τὴν Ἑνάδα καὶ ἡ Ἑνὰς ἡνοῦτο τῷ Πατρὶ τῆς Ἀληθείας καὶ ὁ Πατὴρ τῆς Ἀληθείας ἦν μετὰ τῆς Σιγῆς, ὁ Λόγος δὲ ὁ πνευματικὸς ἐκοινώνει * πνευματικῇ μίξει [*](3 eine obere u. untere Ὀγδοὰς nach Epiph. auch bei Herakleon u. Marcus vgl. haer. 36, 2, 1; dazu auch (trotz der andern Grundauffassung) Irenaeus adv. haer. I 3, 4; I 28 Harvey ἣν (sc. die Achamoth) δὴ καὶ δευτέραν Ὀγδοάδα καλοῦσιν 1 5, 2; Ι 44 τὴν δὲ μητέρα τὴν Ἀχαμὼθ Ὀγδοάδα (sc. καλοῦσιν), ἀποσῴξουσαν τὸν ἀριθμὸν τῆς ἀρχεγόνου καὶ πρώτης τοῦ πληρώματος Ὀγδοάδος I 5, 3; I 45f Hippolyt refut. VI 31, 7; S. 159, 17 Wendland ἡ καλουμένη κατ’ αὐτοὺς Ὀγδοάς, ἥτις ἐστὶν ἡ ἐκτὸς πληρώματος Σοφία — 6 vgl. Irenaeus adv. haer. I 5, 2; I 44 Harvey ἑπτὰ γὰρ οὐρανοὺς κατεσκευακέναι, ὧν ἐπάνω τὸν Δημιουργὸν εἶναι λέγουσι καὶ διὰ τοῦτο Ἑβδομάδα καλοῦσιν αὐτόν, τὴν δὲ μητέρα τὴν Ἀχαμὼθ Ὀγδοάδα . . . τοὺς δὲ ἑπτὰ οὐρανοὺς εἶναι νοητούς φασιν, ἀγγέλους δὲ αὐτοὺς ὑποτίθενται . . , ὡς καὶ τὸν παράδεισον ὑπὲρ τρίτον οὐρανὸν ὄντα τέταρτον ἄγγελον λέγουσι δυνάμει ὑπάρχειν V M) [*](1 Μακαρία] Μακαριότης S. 386; 8 u. 15 | Μονογενής Com.] ὁλογενὴς V Μ 2 ἕνωσις vgl. S. 392, 16] Γνῶσις VM 3 δογματίσασθαι aus δογματίσας τε V corr 8 ἐστιν] * 10 ἀπηρτισμένη wohl aus ἀπελπισμένη V corr ἀπελπισμένη M | > * 11 ὁ δὲ *] ὅ τε V M 12 συνῄει γὰρ τῇ Ἀληθείᾳ *] ἡ αὐτὴ ἦν τῆ γὰρ Ἀληθεία V M 12ff die von Dibelius S. 331 A. 4 versuchte Ergänzung des geht von. der Annahme aus, ß ein strenges Schema durchgeführt sein Das trifft jedoch weder hier noch S. 395, 1ff zu 14 ἡνοῦτο aus ἦν οὕτω V corr ἦν οὕτω M 15 * irgend ein Name ausgefallen * | πνευματικῇ *] πνεύματι καὶ V M)

τελειώσασα γάμον ἐν ἀφθάρτοις ἀνέδειξε φῶτα ἄφθαρτα, ἅτινα Μεσότητος ὡνομάσθησαν τέκνα καὶ ἀχαρακτήριστα ἦσαν, τοῦ νοϊκοῦ μὴ παρακειμένου, ἐκτὸς φρονήσεως ἀναπαυόμενα χωρὶς Ἐννοίας. περὶ γὰρ οὗ τις πράσσει, ἐὰν μὴ νοῇ καθολικῶς, οὐ πράσσει.

τότε γενομένων τῶν φύτων, ὧν τὴν πολυπληθίαν πρὸς ἀριθμὸν ἐξειπεῖν οὐκ ἀναγκαῖον, περινοεῖν δὲ ἕκαστον γὰρ τὸ ἴδιον ὄνομα κεκλήρωται δι᾿ ἐπίγνωσιν ἀρρήτων μυστηρίων),

ἡ οὖν Σιγὴ ουληθεῖσα εἰς ἐκλογὴν γνώσεως ἅπαντα σῶσαι συνῆγε τῇ δευτέρᾶ ἀντιτεθείσῃ Ὀγδοάδι ἀφθάρτῳ μίξει, νοϊκῇ δὲ βουλήσει· ἦν δὲ αὐτῆς ἡ νοϊκὴ βούλησις Πνεῦμα τὸ ἅγιιον, τὸ ἐν μέσῳ τῶν ἁγίων ἐκκλησιῶν. τοῦτο οὖν εἰς τὴν δευτέραν Ὀγδοάδα πέμψασα ἔπεισε καὶ αὐτὴν ἑνωθῆναι αὐτῇ. [*](3 ff vgl. Hippolyt refut. VI 34, 2f; S. 162, 16ff Wendland τοὺς ἐντὸς πληρώματος αἰῶνας τριάκοντα πάλιν ἐπιπροβεβληκέναι αὑτοῖς κατὰ ἀναλογίαν αἰῶνας ἄλλους, ἵν᾿ ἔ τὸ πλήρωμα ἐν ἀριθμῷ τελείῳ συνηθροισμένον . . . ὑποδιῄρηται δὲ καὶ τὰ ἐν τῇ Ὀγδοάδι καὶ προβεβλήκασιν ἡ Σοφία, ἥτις ἐστὶ μήτηρ πάντων ξώντων κατ’ αὐτοὺς, καὶ ὁ κοινὸς τοῦ πληρώματος καρπὸς ݲ λόγους, οἵτιωές εἰσιν ἄγγελοι ἐπουράνιοι, πολιτευόμενοι ἐν Ἱερουσαλὴμ τῇ ἄνω, τῇ ἐν οὐρανοῖς u. Irenaeus adv. haer. I 2, 6; I 23 Harvey δορυφόρους τε αὐτῷ εἰς τιμὴν τὴν] αὐτοῦ ἀγγέλους συμπροβεβλῆσθαι I 4, 5; I 41 τήν τε Ἀχαμὼθ ἐκτὸς πάθους γενομένην καὶ συλλαβοῦσαν τῇ χαρᾷ τῶν ἐν αὐτῷ φώτων τὴν θεωρίαν, τουτέστι τῶν ἀγγέλων τῶν μετ’ αὐτοῦ, καὶ ἐγκισσήσασαν αὐτοὺς κεκυηκέναι καρποὺς κατὰ τὴν εἰκόνα διδάσκουσιν, κύημα πνευματικὸν γεγονὸς τῶν δορυφόρων τοῦ σωτῆρος — 4 zu Μεσότης als stehendem valentinianischen Ausdruck ür das Gebiet der untern Ogdoas vgl. Irenaeus adv. haer. I 5, 3; I 46 ’vey I 6, 4; I 5S Hippolyt refut. VI 32, 7; S. 161, 6 Wendland — 12 zu Πνεῦμα ἅγιον vgl. Irenaeus adv. haer. 1 2, 5; I 21 Harvey I 2, 6; I 22f τὸ δὲ ἓν Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἐξισωθέντας αὐτοὺς πάντας ἐδίδαξε καὶ τὴν ἀληθινὴν ἀνάπαυσιν εἰσηγήσατο I 11, 1; I 101 καὶ τὸ Πνεῦμα δὲ 1 ποιοῦντος*] ποιῶν V M | τοῦ Αὐτοπάτορος * Dibelius] τοῦ (!) αὐτομήτορος V M 3 ἡ οὖν] Θην M | τριακαὰς M | τελειώσασα γάμον] τελείως ἄγαμον V 4 ἀνέδειξε *, vgl. S. 395, 6] ἀπέδειξε VM | Μεσότητος Dibelius vgl. S. 395, 8] Ἑνότητος V M 5 ἀχαρακτήρι///στα, α ausradiert V χαρακτηριαστὰ M | νοϊκοῦ *, vgl. Ζ. 6 U. 11] οὖν μικροῦ VM 6 νοεῖ M 8 περινοεῖν δὲ + > ? * 9 ἡ οὐν Σιγὴ] νοῦν ἡ γῆ M 13 πέμψασα ἔπεισε] πέμψας ἔπεισε V πέμψασαί σε M)

ἑνουμένου τοῦ ἁγίου Πνεύματος τῷ Μόνῳ καὶ τῆς Δυάδος τῷ Τρίτῳ καὶ τοῦ Τρίτου τῇ Ἐξάδι καὶ τῆς Ὀγδοάδος τῷ Ἑβδόμῳ καὶ τοῦ Ἑβδόμου τῇ Δυάδι καὶ τῆς Ἑξάδος τῷ Πέμπτῳ.

ὅλη δὲ ἡ Ὀγδοὰς συνῆλθε μετὰ ἡδονῆς ἀγηράτου καὶ ἀφθάρτου μίξεως οὐ γὰρ ἦν χωρισμὸς ἀλλήλων· ἦν δὲ σύγκρασις μεθ’ ἡδονῆς ἀμώμου) καὶ ἀνέδειξε πεντάδα προυνίκων ἀθηλύντων , ὧν | τὰ ἀνόματά ἐστι ταῦτα· Καρπιστὴς Ὁροθέτης Χαριστήριος Ἄφετος Μεταγωγεύς. οὗτοι τῆς Μεσότητος ὠνομέσθησαν υἱοί.

βούλομαι δὲ ὁμᾶς γβνώσκειν· Ἀμψίου Ἀὑραὰν βουκοῦα Θαρδουοῦ Οὐβουκοῦα Θαρρδεδδειν Μερεξὰ Ἀταραὰ Βαρβὰ Οὐδυάκ] Ἔστὴν Οὐδουουὰκ Ἐσλὴν] ἀμφαὶν Ἐσσουμὲν] Οὐανατάρδε Λαμερτάρδε Ἀθαμὲς Σουμὶν᾿ Ἀλλωραὶ Κουβιαθὰ Δαναδαρία Δαμμὼ Ὠρὴν Λαναφὲκ Οὐδινφὲκ Ἐμφιβοχὲ Βάρρα Ἀσσίου Ἀχὲ Βελὶμ Δεξαριχὲ Μασεμών.

Καὶ ταῦτα μὲν ἀπὸ μέρους Ε; τῶν βιβλίων αὐτῶν παρατεθέντα ἕως ὧδέ μοι εἰρήσθω.

Ἐποιήσατο δὲ οὗτος τὸ κήρυγμα καὶ ἐν Αἰγύπτῳ, ὅθεν δὴ καὶ ὡς λείψανα ἐχίδνης ὀστέων ἔτι ἐν Αἰγύπτῳ περιλείπεται τούτου ἡ σπορά, ἔν τε τῷ Ἀθριβίτῃ καὶ Προσωπίτῃ καὶ Ἀρσινοΐτῃ καὶ Θηβαΐδι καὶ τοῖς κάτω μέρεσι τῆς Παραλίας καὶ Ἀλεξανδρειοπολίτῃ· [*](τὸ ἅγιον ὑπὸ τῆς Ἀληθείας φησὶ προβεβλῆσθαι εἰς ἀνάκρισιν καὶ καρποφορίαν τῶν αἰώνων ἀοράτως εἰς αὐτοὺς εἰσιόν· δι᾿ οὗ τοὺς αἰῶνας καρποφορεῖν τὰ φυτὰ τῆς Ἀληθείας; etwas anders bei Hippolyt refut. VI 31, 4; S. 159, 2ff, vgl. dazu Irenaeus adv. haer. I 4, 1; I 33 Harvey διὸ καὶ αὐτὴν τοῖς ἀμφοτέροις ὀνόμασι καλεῖσθαι, Σοφίαν τε πατρωνυμικῶς . . . καὶ Πνεῦμα ἅγιον ἀπὸ τοῦ περὶ τὸν Χριστὸν πνεύματος u. I 4, 5; I 38 Harvey τὸν Παράκλητον δὲ ἐξέπεμψεν εἰς αὐτὴν τουτέστι τὸν Σωτῆρα . . . ἐκπέμπεται δὲ πρὸς αὐτὴν μετὰ τῶν ἡλικιωτῶν αὐτοῦ τῶν ἀγγέλων 7 vgl. die zu S. 388, 9ff ührten Stellen — 9 —13 vgl. zu S. 385, 2ff V Μ) [*](1 οὖν ἐτελειοῦτο] συνετελειοῦτο M 4 ὀγδοάδος, δο2 getilgt Vcorr 5 ἦν δὲ] ἡ δὲ M 6 προυνείκων V 13 Unterschrift πεπλήρωται τὰ ἀπὸ Οὐαλεντίνων V κατὰ Οὐαλεντίνων τῶν γνωστικῶν, dann nach einer Leiste πεπλήρωται τὰ ἀπὸ Οὐαλεντίνων M 14 <ἐκ> * 15 εἰρήσθω] ἡγείσθω M 16f δὴ — ἐν < Μ 17 vor ὡς ein τῶ getilgt V 18 ἀβριθίτη M | τη auf Rasur Vcorr 19 vor Ἀλεξανδρειοπολίτῃ + ἐν τῷ> Ἀλεανδρεισπολίτη M)

εἰς Κύπρον δὲ ἐληλυθώς, †ὡς ναυάγιον ὑποστὰς φύσει σωματικῶς, τῆς πίστεως ἐξέστη καὶ τὸν νοῦν ἐξετράπη. ἐνομίζετο γὰρ πρὸ τούτου μέρος ἔχειν εὐσεβείας καὶ ὀρθῆς πίστεως ἐν τοῖς προειρημένοις τόποις. ἐν δὲ τῇ Κύπρῳ λοιπὸν εἰς ἔσχατον ἀσεβείας ἐλήλακεν καὶ ἐβάθυνεν ἑαυτὸν ἐν ταύτῃ τῇ καταγγελλομένῃ ὑπ᾿ αὐτοῦ μοχθηρίᾳ.

λέγει δὲ αὐτός τε καὶ οἱ αὐτοῦ τὸν κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, ὡς ἔφην, καὶ Σωτῆρα καὶ Χριστὸν καὶ Λόγον καὶ Σταυρὸν καὶ Μεταγωέα καὶ Ὁροθέτην καὶ Ὅρον.