Panarion (Adversus Haereses)
Epiphanius
Epiphanius. Epiphanius, Volume 1-3. Holl, Karl, editor. Leipzig: Hinrichs, 1915-1933.
Συμεῶνα <δὲ> τὸν εἰς τὰς ἀγκάλας λαβόντα τὸν Χριστὸν καὶ εὐχαριστήσαντα τῷ θεῷ καὶ εἰπόντα »νῦν ἀπολύεις τὸν δοῦλόν σου, δέσποτα, κατὰ τὸ ῥῆμά σου ἐν εἰρήνῃ« τύπον εἶναι τοῦ Δημιουργοῦ λέγουσιν, ὃς ἐλθόντος τοῦ Σωτῆρος ἔμαθε τὴν μετάθεσιν αὐτοῦ καὶ ηὐχαρίστησε τῷ Βυθῷ.
καὶ διὰ τῆς Ἄννας τῆς ἐν τῷ εὐαγγελίῳ κηρυσσομένης προφήτιδος, ἑπτὰ ἔτη μετὰ ἀνδρὸς ἐζηκυίας, τὸν δὲ λοιπὸν ἅπαντα χρόνον χήρας μεμενηκυίας, ἄχρις οὗ τὸν σωτῆρα ἰδοῦσα ἐπέγνω αὐτὸν καὶ ἐλάλει περὶ αὐτοῦ πᾶσι, φανερώτατα τὴν Ἀχαμὼθ μηνύεσθαι διορίζονται, ἥτις πρὸς ὀλίγον ἰδοῦσα <τότε> τὸν Σωτῆρα μετὰ τῶν ἡλικιωτῶν αὐτοῦ, τῷ λοιπῷ χρόνῳ παντὶ μένουσα ἐν τῇ Μεσότητι προσεδέχετο αὐτόν, πότε πάλιv ἐλεύσεται καὶ ἀποκαταστήσει αὐτὴν τῇ αὐτῆς συζυγίᾳ.
καὶ τὸ ὄνομα δὲ αὐτῆς μεμηνῦσθαι ὑπὸ τοῦ σωτῆρος ἐν τῷ εἰρηκέναι »καὶ ἐδικαιώθη ἡ σοφία ἀπὸ τῶν τέκνων αὐτῆς«, καὶ ὑπὸ Παύλου δὲ οὕτως »σοφίαν δὲ λαλοῦμεν ἐν τοῖς τελείοις«.
καὶ τὰς συζυγίας δὲ τὰς ἐντὸς Πληρώματος τὸν Παῦλον εἰρηκέναι φάσκουσιν ἐπὶ ἑνὸς δείξαντα· περὶ γὰρ τῆς περ᾿ τὸν βίον συζυγίας γράφων ἔφη »τὸ μυστήριον τοῦτο μέγα ἐστίν, ἐγὼ δὲ λέγω εἰς Χριστὸν καὶ τὴν ἐκκλησίαν«.
[*]( 3 vgl. (Luk. 19, 10) Matth. 18, 12ff Luk. 15, 3ff — 7 vgl. Luk. 15, 8ff — 12 Luk. 2, 28f — 15 vgl. Luk. 2, 36ff — 22 Luk. 7, 35 — 24 I Kor. 2, 6 — 26 Ephes. 5, 32)[*](V M lat.)[*]( 3 <πρόβατον> Ausgg.] ovem lat. 6 <πᾶσι>Ausgg.] omnibus lat. | διατρίβειν aus διατριβὴν V corr 10 ταύτην ἀποκαθίστασθαι] haec restituitur lat. 11 <δὲ> Dind.] autem lat. 12 θεῷ *] Χριστῷ V M deo lat. 14 ὃς] ὡς V 15 καὶ2 < Μ 16 κηρυσσομένης] dicitur lat. | προφήτιδος < lat. 17 ἐπέγνω, έ auf Rasur V corr ἐπιγνῶ M 18 μηνῦσθαι M 19 ἥτις] εἴτις V | 〈τότε) *] tunc lat. 21 συ///ζυγία, ν ausradiert V corr 24 συ///ζυγίας, ν ausradiert V corr 25 ἐπὶ ἑνὸς] ἐπιεικῶς Μ 26 τὸν βίον] hanc vitam lat. | συ///ζυγίας, ν ausradiert V corr | τὸ + enim lat. 27 εἰς Χριστὸν καὶ τὴν ἐκκλησίαν] in Christo et ecclesia lat.)27. Ἔτι δὲ Ἰωάννην τὸν μαθητὴν τοῦ κυρίου διδάσκουσι τὴν πρώτην Ὁγδοάδα μεμηνυκέναι, αὐταῖς λέξεσι λέγοντες οὕτως·
Ἰωάννης, ὁ μαθητὴς τοῦ κυρίου, βουλόμενος εἰπεῖν τὴν τῶν ὅλων γένεσιν, καθ᾿ ἥν πάντα προέβαλεν ὁ Πατήρ, ἀρχήν τινα ὑποτίθεται τὸ πρῶτον γεννηθὲν ὑπὸ τοῦ θεοῦ, ὅ δὴ καὶ υἱὸν καὶ μονογενῆ θεὸν κέκληκεν, ἐν ᾧ τὰ πάντα ὁ Πατὴρ προέβαλε σπερματικῶς.
ὑπὸ δὲ τούτου φησὶ τὸν Λόγον προβεβλῆσθαι καὶ ἐν αὐτῷ τὴν ὅλην τῶι Αἰώνων οὐσίαν, ἥν αὐτὸς ἐμόρφωσεν ὁ Λόγος. ἐπεὶ οὖν περὶ πρώτης γενέσεως λέγει, καλῶς ἀπὸ τῆς ἀρχῆς τουτέστιν τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Λόγου τὴν διδασκαλίαν ποιεῖται.
λέγει δὲ οὕτως »ἐν ἀρχῇ ἦι ὁ Λόγος καὶ ὁ Λόγος ἦν πρὸς τὸν θεὸν καὶ θεὸς ἦν ὁ Λόγος.
οὗτος ἦν ἐν ἀρχῇ πρὸς τὸν θεόν«· πρότερον διαστείλας τὰ τρία, θεὸν καὶ Ἀρχὴν καὶ Λόγον, πάλιν αὐτὰ ἑνοῖ, ἵνα καὶ τὴν προβολὴν ἑκατέρων αὐτῶν δείξῃ, τοῦ τε Υἱοῦ καὶ τοῦ Λόγου, καὶ τὴν πρὸς ἀλλήλους ἅμα καὶ τὴν πρὸς τὸν Πατέρα ἕνωσιν.
ἐν γὰρ τῷ Πατρὶ καὶ ἐκ τοῦ Πατρὸς ἡ Ἀρχή, ἐν δὲ τῇ Ἀρχῇ καὶ ἐκ τῆς Ἀρχῆς ὁ Λόγος. καλῶς οὖν εἶπεν »ἐν ἀρχῇ ἦν ὁ Λόγος«· ἦν γὰρ ἐν Υἱῷ. »καὶ ὁ Λόγος ἦν πρὸς τὸν θεόν«· καὶ γὰρ ἡ Ἀρχὴ *. καὶ »θεὸς ἦι ὁ Λόγος«, ἀκολούθως· τὸ γὰρ ἐκ θεοῦ γεννηθὲν θεός ἐστιν. »οὗτος ἦν ἐν ἀρχῇ πρὸς τὸν θεόν« ἔδειξε τὴν τῆς προβολῆς τάξιν.
»πάντα δι᾿ αὐτοῦ ἐγένετο καὶ χωρὶς αὐτοῦ ἐγένετο οὐδὲ ἕω«· πᾶσι γὰρ τοῖς μετ’ αὐτὸν Αἰῶσι μορφῆς καὶ γενέσεως αἴτιος ὁ Λόγος ἐγένετο. ἀλλ᾿ »ὅ γέγονεν ἐν αὐτῷ, φησί, ζωή ἐστιν«. ἐνθάδε καὶ συζυγίαν ἐμήνυσεν· τὰ μὲν γὰρ ὅλα ἔφη δι᾿ αὐτοῦ γεγενῆσθαι, τὴν δὲ ζωὴν ἐν αὐτῷ.
αὕτη οὖν ἡ ἐν αὐτῷ γενομένη οἰκειοτέρα ἐστὶν ἐν] αὐτῷ τῶν δι᾿ αὐτοῦ γενομένων· σύνεστι γὰρ αὐτῷ καὶ δι᾿ αὐτοῦ καρποφορεῖ.
ἐπειδὴ γὰρ ἐπιφέρει »καὶ ἡ ζωὴ [*](10—19 Joh. 1, 1—2 — 19 Joh. 1, 3 — 21 Joh. 1, 3—4 — 25 Joh. 1, 4 V Μ lat.) [*](1 δὲ Ausgg.] τε VM autem lat. 2 ὀγδοάδα + et omnium generationem lat. (wohl ein Rest des folgenden Ausfalls; 2—4 λέγοντες — ὁ πατὴρ < lat. 4 vor ἀρχὴν + itaqzie lat. | γεννηθὲν] factum lat. 5 δὴ καὶ] etiam lat. | υἱὸν] Nun . . et filium lat. (Doppelschreibung in der Vorlage) | μονογενῆ θεὸν] unigenitum doniini lat. | vor θεὸν ein καὶ bi neingeflickt Vcorr | ἐν ᾧ] ἐν τῶ M 6 προέβαλε] praemisif lat. | φησὶ] aiunt lat. 7 οὐσίαν, ο auf Rasur Vcorr θυσίαν M 9 υἱοῦ *, vgl. Ζ. 13] θεοῦ VM filio lat. 11 οὗτος] οὕτως V 12 τὰ τρία] in tria lat. 13 τοῦ τε Υἱοῦ] id est filii lat. 14 τὴν]2? * 17 *] alte Lücke, ergänze <ἦν πρὸς τὸν Πατέρα> * 18 vor οὗτος wohl ausfefallen <τῷ δέ> 21 ἀλλὰ V 22 καὶ] enim lat. | συ///ζυγίαν, ν ausradiert Vcorr syxygias lat. 23 αὐτοῦ *] ἑαυτοῦ VM ipsum lat. | γεγενῆσθαι] facta sunt lat. | ζωὴν < M 24 ἐν *] αὐτῷ < lat. 25 καρποφορεῖν V | γὰρ < lat. | ἡ < M)
φῶς δὲ εἶπεν τῶν ἀνθρώπων τὴν Ζωὴν διὰ τὸ πεφωτίσθαι αὐτοὺς ὑπ᾿ αὐτῆς, ὅ δὴ ἐστι μεμορφῶσθαι καὶ πεφανερῶσθαι. τοῦτο δὲ καὶ ὁ Παῦλος λέγει »πᾶν γὰρ τὸ φανερούμενον φῶς ἐστίν«. ἐπεὶ τοίνυν ἡ Ζωὴ ἐφανέρωσε καὶ ἐγέννησε τόν τε Ἄνθρωπον καὶ τὴν Ἐκκλησίαν, φῶς εἴρηται αὐτῶν.