Panarion (Adversus Haereses)

οὐδὲ τοῦτο δὲ ἀληθὲς παρ’ αὐτοῖς, ἀλλὰ φύσει τῷ ὄντι Ἐβίων ἐκαλεῖτο, κατὰ προφητείαν οἶμαι ὁ πτωχὸς καὶ τάλας τὸ ὄνομα ἐκ πατρὸς αὐτοῦ καὶ μητρὸς αὐτοῦ κεκληρωμένος.

πόσα δὲ ἄλλα δεινὰ καὶ παραπεποιημένα καὶ μοχθηρίας γέμοντα παρ’ αὐτοῖς φυλάττεται; ὅτω γὰρ τις ἐξ αὐτῶν ἢ νόσῳ περιπέσοι ἢ ὑπὸ ἑρπετοῦ δηχθείη, κάτεισιν εἰς τὰ ὕδατα καὶ ἐπικαλεῖται τὰς ἐπωνυμίας τὰς ἐν τῷ Ἠλξαῒ τοῦ τε οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς τοῦ τε ἁλὸς καὶ τοῦ ὕδατος, τῶν τε ἀνέμων καὶ ἀγγέλων τῆς δικαιοσύνης, > φασι, καὶ τοῦ ἄρτου καὶ τοῦ ἐλαίου, καὶ ἄρχεται λέγειν βοηθεῖτέ μοι καὶ ἀπαλλάξατε ἀπ᾿ ἐμοῦ τὸ ἄλγημα«.

ἤδη δέ μοι καὶ ἀνωτέρω προδεδήλωται ὡς ταῦτα μὲν Ἐβίων οὐκ ᾔδει, μετὰ καιρὸν δὲ οἱ ἀπ᾿ αὐτοῦ συναφθέντες τῷ Ἠλξαῒ ἐσχήκασι μὲν τοῦ Ἐβίωνος τὴν περιτομὴν καὶ τὸ σάββατον καὶ τὰ ἔθη, τοῦ δὲ Ἠλξαῒ τὴν φαντασίαν,

ὥστε νομίζειν μὲν τὸν Χριστὸν εἶναί τι ἀνδροείκελον ἐκτύπωμα ἀόρατον ἀνθρώ- [*](3ff vgl. Act. 4, 34f — 10ff vgl. Hippolyt refut. IX 15, 4ff; S. 254, 2ff Wendland λέγει δὲ οὕτως· ἄν τιν’ οὖν ἄνδρα ἢ γυναῖκα ἢ νεώτερον ἢ νεωτέραν κύων λυσσῶν καὶ μαινόμενος ἐν ᾡ ἐστι πνεῦμα διαφθορᾶς δάκῃ ἢ περι(σχ)ίσῃ ἢ προσψαύσῃ, ἐν αὐτῇ τῇ ὥρᾳ δραμέτω σὺν παντὶ τῷ φορέματι καὶ καταβὰς εἰς ποταμὸν ἢ εἰς πηγήν, ὕπου ἐὰν ᾐ τόπος βαθύς, βαπτισάσθω <σὺν> παντὶ τῷ φορέματι αὐτοῦ προσευξάσθω τῷ μεγάλῳ καὶ ὑψίστῳ θεῷ ἐν καρδίας πίστει, καὶ τότε ἐπιμαρ- σθω τοὺς ἑπτὰ μάρτυρας τοὺς γεγραμμένους ἐν τῇ βίβλῳ ταύτῃ· ἰδοὺ μαρτύρομαι τὸν οὐρανὸν καὶ τὸ ὕδωρ καὶ τὰ πνεύματα τὰ ἅγαι καὶ τοὺς ἀγγέλους τῆς προσευχῆς καὶ τὸ ἔλαιον καὶ τὸ ἅλας καὶ τὴν γῆν; dazu. W. Brandt, Die üd. Baptismen S. 105 — beachte auch die Schwurzeugen dement. Hom. Διαμαρτυρία 2 u. 4; S. 4, 29f Lagarde u. 5, 17 μάρτυρας ἔχοιμι οὐρανὸν γῆν ὕδωρ, ἐν οἷς τὰ πάντα περιέχεται, πρὸς τούτοις δ’ ἅπασιν καὶ τὸν διὰ πάντων διήκοντα ἀέρα οὗ ἄνευ οὐκ ἀναπνέω — 12 vgl. haer. 19, 1, 6; S. 218, 10ff — 15 vgl. haer. 19, 5, 4 S. 222, 25ff; dazu oben S. 336, 1ff — 18 vgl. haer. 19, 4, 1ff; S. 221, 6ff V M) [*](9 γέντα, μο oben über Vcorr 10 φυλάττεται getilgt, ür am Rande ἐπιτηδεύεται V 11 εἰς τὰ angeflickt Vcorr 13 τῆς hineingeflickt Vcorr | <ὥς> * 14 τοῦ < V 16 ἀπ᾿ αὐτοῦ] αὐτῶ αὐτῶ V 17 ἀλξα///ὶ, ι aus ει 18 ἔθ//ἤ, ν ausradiert Vcorr | ὡς M | νομίζει V 19 ἀνδρο///ίκελον, ι aus ει Vcorr)

καὶ πόθεν, φησίν, ἔγνων τὰ μέτρα; ἐπειδή, φησίν, εἶδον ἀπὸ τῶν ὀρέων ὅτι αἱ κεφαλαὶ ἔφθανον αὐτῶν, καὶ τὸ μέτρον τοῦ ὄρους καταμαθὼν ἔγνων Χριστοῦ τε καὶ τοῦ ἁγίου πνεύματος τὰ μέτρα.«

ἤδη δέ μοι περὶ τούτων εἴρηται ἐν τῇ κατὰ Ὀσσαίων αἱρέσει. ἐν παρεξόδῳ δὲ ταῦτα πεποίημαι νῦν, ἵνα μὴ τὰ παρ᾿ ἑκάστῳ ἔθνει τε καὶ αἱρέσει 10 ὄντα, εὑρισκόμενα δὲ καὶ παρ᾿ ἑτέροις, νομισθείη κατὰ λήθην ὑφ ἡμῶν μὴ εἰρῆσθαι.

18. Οὑτος μὲν οὐν ὁ Ἐβίων καὶ αὐτὸς ἐν τῇ Ἀσίᾳ ἴσχεν τὸ κήρυγμα καὶ Ῥώμῆ, τὰς δὲ ῥίζας τῶι, ἀκανθωδῶν παραφυάδων ἔχουσιν ἀπό τε τῆς Ναβαταίας καὶ Πανεάδος τὸ πλεῖστον, Μωαβίτιδός τε καὶ Κωκάβων ἐν τῇ Βασανίτιδι γῇ ἐπέκεινα Ἀδραῶν, ἀλλὰ καὶ ἐν τῇ Κύπρῳ.

ἀναγκάζουσι δὲ καὶ παρ᾿ ἡλικίαν ἐκγαμίζουσι τοὺς νέους, ἐξ ἐπιτροπῆς δῆθεν τῶν παρ᾿ αὐτοῖς διδασκάλων πρεσβυτέρους γὰρ οὑτοι ἔχουσι καὶ ἀρχισυναγώγους, συναγωγὴν δὲ καλοῦσι τὴν ἑαυτῶν ἐκκλησίαν καὶ οὐχὶ ἐκκλησίαν, τῷ Χριστοῦ δὲ ὀνόματι μόνον σεμνύνονται)

καὶ οὐ μόνον ἑνὶ τῷ γάμῳ ἐπιτρέπουσι τὰς συναφείας ποιεῖσθαι, ἀλλ᾿ εἰ καὶ θελήσειέν τις τοῦ πρώτου γάμου διαζεύγνυσθαι, ἑτέρῳ δὲ συνάπτεσθαι, ἐπιτρέπουσιν — πάντα γὰρ παρ᾿ αὐτοῖς ἀδεῶς ἐφίεται — ἄχρι καὶ δευτέρου καὶ τρίτου καὶ ἑβδόμου γάμου.

Ἀβραὰμ δὲ ομολογοῦσι καὶ Ἰσαὰκ καὶ Ἰακώβ, Μωυσέα τε καὶ Ἀαρών, Ἰησοῦν τε τὸν τοῦ Ναυῆ, ἁπλῶς διαδεξάμενον Μωυσέα, οὐδὲν δὲ ὄντα. μετὰ τούτους δὲ οὐκέτι ὁμολογοῦσί τινα τῶν προφητῶν, ἀλλὰ καὶ ἀναθεματίζουσι καὶ χλευάζουσι Δαυίδ τε καὶ α, ὁμοίως δὲ τοὺς [*](13ff vgl. oben c. 2, 7; S. 335, 5ff u. haer. 29, 7, 7 haer. 40, 1, 5 — 16ff vgl. oben c. 2, 6; S. 334, 20ff — 23ff vgl. oben S. 352, 11 u. haer. 18, 1, 3; S. 215, 21ff V M) [*](4 τὸ] * 6 ἔφαναν V 10 ἑτέρω Μ 11 μὴ < V 14 Ναβαταίας] ναβατέας, va oben drüber Vcorr ναβατείας M; oben S. 335, 9 Βαταναίας, aber haer. 19, 1, 2 u. 10; S. 217, 21 u. 219, 7 15 Κωχάβων V M | vor ἐν τῇ + τῆς M | γῆς M 18 vor καλοῦσι | οὐτοι Μ 19 καὶ οὐχὶ ἐκκλησίαν] am Rande beigesetzt Vcorr < M 20 ἑνί τινι aus ἑνί τω V ἐν τῷ M | ἐπιτρέπουσι Vcorr | συναφείας aus συγγραφὰς Vcorr 22 ἐπιτρέπουσιν < M πάντα γὰρ — ἐφίεται hinter ἑβδόμου γάμου (Z. 23) verwiesen Vcorr 24 Μωυσέα *] Μωυσῆν V M 25 οὐδὲν δὲ ὄντα < M 26 οὐκέτι <)