Panarion (Adversus Haereses)

πάνυ δὲ οὗτοι ἐχθροὶ τοῖς Ἰουδαίοις ὑπόρχουσιν. οὐ μόνον γὰρ οἱ τῶν Ἰουδαίων παῖδες πρὸς [*](3 zu ἀποκλεισθέντος vgl. Justin apol. I 47 u. a. St. (gesammelt bei ürer, Gesch. d. üd. Volkes 4 I 699 Anm. 146) — 4 vgl. Matth. 5, 17 — 8 vgl. Gal. 3, 22 — 9 Deut. 27, 26 (Gal. 3, 10) — 13 vgl. oben haer. 8, 6, 5ff; S. 192, 9 ff — 18 Act. 15, 28 — 21 Gal. 5, 2 — 22 Gal. 5, 4 V M) [*](2 σκηνο///πηγίαν, ο aus ω V corr 3 τόπου *] νόμου 5 καταλύων Μ 10 hinter ἦλθεν ein μὲν getilgt V corr 11 hinter δεσμοῖς angeflickt τοῖς V corr 12 μείζονα, ο aus ω Vcorr 13 οὕτω M 15 σχέσει ausradiert, jedoch nicht ersetzt Vcorr 16 ἐντελέστερα, ρα auf Rasur Vcorr Ι οὖν auf Rasur statt δὲ / / / / Vcorr 20 θεοῦ] χριστοῦ M 21 ἁγίου < M 23 ἐξεπέσετε, ε statt α Vcorr 24 οὖν V)

δῆθεν γὰρ τούτοις περισσότερον ἐνέχουσι, διὰ τὸ ἀπὸ Ἰουδαίων αὐτοὺς ὄντας Ἰησοῦν κηρύσσειν εἶναι <τὸν> Χριστόν, ὅπερ ἐναντίον πρὸς τοὺς ἔτι Ἰουδαίους, τοὺς τὸν Ἰησοῦν μὴ δεξαμένους.

ἔχουσι δὲ τὸ κατὰ Ματθαῖον εὐαγγέλιον πληρέστατον Ἑβραϊστί. παρ' αὐτοῖς γὰρ σαφῶς τοῦτο, καθὼς ἐξ ἀρχῆς ἐγράφη, Ἑβραἰκοῖς γράμμασιν ἔτι σῴζεται. οὐκ οἶδα δὲ εἰ καὶ τὰς γενεαλογίας τὰς ἀπὸ τοῦ Ἀβραὰμ ἄχρι Χριστοῦ περιεῖλον.

ἀλλὰ καὶ ταύτην φωράσαντες [*](1 — 5 vgl. Hieronymus zu Jes. 5, 18 f; Migne 24, 86 A usque hodie perseverant in blasphemiis et ter per singulos dies in synagogis sub nomine Nazarenoriun anathematizant vocabulum christianum, ebenso zu Jes. 49, 7; Migne 24, 467 B/C u. zu Jes. 52, 4 ff ; ebenda 498 B, aucb Justin dial. c. 16 u. 47 ; dazu ürer, Gesch. d. üd. Volkes 4 11 544 Strack, Jesus die äretiker u. die Christen S. 66*f — 8ff vgl. Irenaeus adv. haer. I 26, 2; I 213 Harvey solo autem eo quod est secundum Matthaeum evangelio utuniur III 11, 7; II 45 (Eusebius h. e. III 27, 4; S. 256, 15 Schwartz); bem., ß Epiph. das solo nicht wiedergibt (vgl. S. 829, 6) — πληρέστατον ßt nur »ganz vollständig« den grammatischen Index) u. deutet in keiner Weise an, ß das Ev. der äer Überschüsse über den Text des kanonischen üs enthielt (gegen Zahn, Gesch. d. neutest. Kan. II 2 S. 681) — 8 über den hebräisch u. mit hebräischen geschriebenen äus vgl. Epiph. selbst haer. 30, 3, 7 u. haer. 51, 5, 3 dazu Papias bei Eusebius h. e. III 39, 16; S. 292, 5 Schwartz Eusebius h. e. III 24, 6 S. 246, 9 u. V 10, 3; S. 450, 26 ff Hieronymus de vir. ill. 3 — über die Sprache u. Schriftform des von den äern gebrauchten Evangeliums vgl. Eusebius Theophanie IV 12; S. 183*, 28 ßmann u. das ück bei Mai, nova patr. bibl. IV 1, 155 Hieronymus c. Pelag. III 2; Migne 23, 570 B in evangelio iuxta Hebraeos quod chaldaico quidem syroque sermone, sed hebraicis literis scriptum est, quo utuntur usque hodie Nazareni, secundum apostolos sive ut plcrique autumant iuxta Matthaewn — 10 anders ückt sich Epiph. über das Ev. der Kerinthianer u. der Ebioniten aus vgl. haer. 28, 5, 1; S. 317, 10 ff u. haer. 30, 13, 2. — Das καὶ (vor τὰς γενεαλογίας) weist teils ück auf c. 7, 6; S. 329, 21 ff u. haer. 28, 5, 1; S. 317, 10 ff teils ärts auf haer. 30, 13, ff V M) [*](1 καὶ1 < V 2 ἐσπέραν, ἑσπ auf Rasur V Ι τρὶς] τοῖς M 3 ἑαυτοῖς < V Ι ἐν ταῖς + αὐτῶν V 4 τρὶς τῆς ἡμέρας] τρεῖς ἡμέρας getilgt Vcorr 5 καὶ statt δῆθεν auf Rasur Vcorr 6 <τὸν> * 7 τὸν Ἰησοῦν])

Ἐβίων, ἀφ’ οὗπερ Ἐβιωναῖοι, καθεξῆς ἀκολουθῶν καὶ τὰ ὅμοια τούτοις φρονήσας, πολύμορφον τεράστιον καὶ ὡς εἰπεῖν τῆς μυθευομένης πολυκεφάλου ὕδρας ὀφιώδη μορφὴν ἐν ἑαυτῷ ἀνατυπωσάμενος, πάλιν ἐπανέστη τῷ βίῳ, ἐκ τῆς τούτων μὲν σχολῆς ὑπάρχων, ἕτερα δὲ παρὰ τούτους κηρύττων καὶ ὑφηγούμενος.

ὡς γὰρ εἴ τις συνάξειεν ἑαυτῷ ἐκ διαφόρων λίθων τιμίων κόσμον καὶ ποικίλης ἐσθῆτος ἔνδυμα καὶ διαψανῶς ἑαυτὸν κοσμήσῃ, οὕτω καὶ οὑτος τὸ ἀνάπαλιν πᾶν ὁτιοῦν δεινὸν καὶ ὀλετήριον καὶ βδελυκτὸν κήρυγμα, ἄμορφόν τε καὶ ἀπίθανον, ζηλίας ἔμπλεον παρ' ἑκάστης αἱρέσεως λαβὼν ἑαυτὸν ἀνετύπωσεν εἰς ἁπάσας.

Σαμαρειτῶν μὲν γὰρ ἔχει τὸ βδελυρόν, Ἰουδαίων δὲ τὸ ὄνομα, Ὀσσαίων καὶ Ναζωραίων καὶ Νασαραίων τὴν γνώμην, Κηρινθιανῶν τὸ εἶδος, Καρποκρατιανῶν τὴν κακοτροπίαν, καὶ Χριστιανῶν βούλεται ἔχειν τὸ ἐπώνυμον μόνον οὐ γὰρ δήπουθεν τήν τε πρᾶξιν καὶ τὴν γνώμην καὶ τὴν γνῶσιν καὶ τὴν τῶν εὐαγγελίων καὶ ἀποστόλων περὶ πίστεως συγκατάθεσιν)·

μέσος δὲ ὡς εἰπεῖν ἁπάντων τυγχάνων οὐδὲν πέ- [*](4 ff vgl. mit Epiph. insbesondere Irenaeus adv. haer. I 26, 2; I 212 f Harvey Origenes c. Geis. V 61; II 65, 8 ötschau V 65; II 68, 11 f in Matth. tom. XVI 12 IV 37f Lommatzsch Eusebius h. e. III 27, 1 f; S. 256, 2 ff Scbwartz VI 17; S. 554, 18 Hieronymus zu Matth. 12, 2; Migne 26, 76 C zu Jes. 1, 12; Migne 24, 34 B ep. 112, 13, If u. namentl. die Pseudoclementinen (doch beachte, ß Epiph. nicht unseren Text der Pseudo dement, gelesen hat) — 5 Ebion als Stifter der Ebioniten bei Hippolyt refut. VII 35, 1 ; S. 222, 4 Wendland Tertullian de praescr. haer. 10. 33 de virg. vel. 6 de carne Chr. 14. 18. 24 Ps. Tertullian adv. omn. haer. 3 Filastrius haer. 37 ; S. 20, 14 ff Marx Hieronymus adv. Lucif. 23 Doctr. patr. c. 41; S. 302, 21 ff Diekamp V M) [*](1 βληχρὰν M Ι ἐμποιητικὴν M Ι σφικίον M 2 τε angeflickt Vcorr < M Ι vor ἐπιπόθητοι + (6 Vcorr 3 Unterschrift κατὰ ναζωραέων V 4 κατὰ ἐβιωνεων δεκάτη ἡ καὶ λ V κατὰ Ἐβιωνίτων ῖ, τῆς δὲ ἀκολουθίας λ Μ 6 τούτοις, οις auf Rasur V 7 μορφὴν, ν angeflickt Vcorr H κοσμήσει V 12 τὸ < M 13 ἀ(ντι)ζηλίας * Ι ἔμπλεων, ω aus ο Vcorr ἔμπνεον Μ 14 εἰς ἅπα. σιν M 16 Καρποκρατιανῶν, τ aus σ Vcorr Καρποκρατιανῶν Μ 17 τὸ ἐπώνυμον μόνον] ür am Rande τὴν προσηγορίαν Vcorr 18 δήπου M)

Σαμαρείτης μὲν γὰρ ὤν διὰ τῆς βδελυρίας τοὔνομα ἀρνεῖται, Ἰουδαῖον δὲ ἑαυτὸν ὁμολογῶν Ἰουδαίοις ἀντίκειται, καίτοι συμφωνῶν αὐτοῖς ἐν μέρει, ὡς ὕστερον ἐν ταῖς περὶ τούτου ἀποδείφεσι τοῦ κατ’ αὐτῶν ἀλεγχου παραστήσομεν, θεοῦ ἐπιβοηθοῦντος.